Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest:
· prawidłowe w części dotyczącej uznania Sprzedającego (P.) za podatnika podatku VAT (podatek od towarów i usług) w odniesieniu do planowanej sprzedaży gruntu, braku zwolnienia od podatku VAT w stosunku do planowanej sprzedaży Gruntu III oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego z Faktury 1 wystawionej przez Sprzedającego (P.) oraz
· nieprawidłowe w części dotyczącej uznania wyłącznie Sprzedającego (Pana M.B.) za podatnika podatku VAT w odniesieniu do planowanej sprzedaży gruntu oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego z Faktury 3 wystawionej przez Sprzedającego (Pana M.B.).
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
9 grudnia 2021 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 6 grudnia 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania zbycia niezabudowanych gruntów oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego z Faktury 1 wystawionej przez Sprzedającego (P.) oraz z Faktury 3 wystawionej przez Sprzedającego (Pana M.B.).
Treść wniosku jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1) Zainteresowany będący stroną postępowania:
· M. Sp. z o.o.
2) Zainteresowany niebędący stroną postępowania:
· Pan M.B.
3) Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:
· Pani M.B.
4) Zainteresowany niebędący stroną postępowania:
· P. Sp. z o.o.
Opis zdarzenia przyszłego
a) Strony i planowana transakcja:
M. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w (`(...)`) (dalej: „Nabywca” lub „Spółka”) zamierza prowadzić działalność gospodarczą m.in. w zakresie realizacji projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków, w tym - w szczególności - działalność deweloperską w zakresie powierzchni magazynowych i centrów logistycznych. W związku z powyższym, 15 lipca 2021 r. Spółka zawarła ze wskazanymi niżej sprzedającymi przedwstępną umowę sprzedaży niezabudowanej nieruchomości gruntowej (dalej: „Umowa Przedwstępna”), na której Nabywca planuje wybudować centrum logistyczno-magazynowe (dalej: „Planowana Transakcja”).
P. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w (`(...)`) (dalej: „P.”), Pan P.B. oraz Pan M.B. (działający, na gruncie prawa cywilnego, przy Planowanej Transakcji w imieniu własnym jak również w imieniu i na rzecz swojej żony Pani M.B.) (dalej wspólnie: „Sprzedający” lub „Zbywcy”), będący właścicielami działek tworzących niezabudowaną nieruchomość gruntową przeznaczoną pod zabudowę, zawarli z Nabywcą powyższą Umowę Przedwstępną sprzedaży przedmiotowej nieruchomości. Każdy ze Sprzedających z osobna posiada zarejestrowaną działalność gospodarczą (nie dotyczy to Pani M.B., w imieniu i na rzecz której występuje jej mąż, Pan M.B.). Działalność gospodarcza prowadzona przez Sprzedających związana jest z branżą motoryzacyjną, w tym m.in: działalnością dealerską oraz serwisami i mechaniką samochodów.
Spółka na dzień składania niniejszego wniosku jest zarejestrowana jako czynny podatnik VAT. Po stronie Sprzedających, P., Pan P.B. oraz Pan M.B. są również, na dzień składania niniejszego wniosku, zarejestrowani jako czynni podatnicy VAT. Natomiast Pani M.B. (w imieniu i na rzecz której występuje podczas Planowanej Transakcji jej mąż) nie jest zarejestrowana jako podatnik VAT.
Planowana Transakcja dotyczy sprzedaży prawa własności czternastu niezabudowanych działek ewidencyjnych gruntu znajdujących się w miejscowości (`(...)`) w gminie (`(...)`) o łącznej powierzchni 16.4233 ha (dalej: Nieruchomość). Szczegółowy opis przedmiotu Planowanej Transakcji jest przedstawiony poniżej. W celu realizacji Planowanej Transakcji Sprzedający zawarli Umowę Przedwstępną, a następnie planują zawrzeć umowę przyrzeczoną sprzedaży Nieruchomości.
Wnioskodawcy oświadczają w tym miejscu, że Planowana Transakcja nie została dotychczas dokonana, a na moment składania wniosku jej finalizacja planowana jest na luty 2022 roku. Przy czym ze względu na okoliczności komercyjne, biznesowe i prawne Wnioskodawcy nie mogą również wykluczyć, że termin ten nie ulegnie dodatkowym zmianom.
Nieruchomość będąca przedmiotem Planowanej Transakcji obejmuje:
I. prawo własności gruntów położonych w (`(...)`), będących współwłasnością Pana P.B. oraz Pana M.B. i Pani M.B. w częściach równych, składających się z działek oznaczonych następującymi numerami ewidencyjnymi:
a) (`(...)`), o powierzchni 0.1235 ha oraz (`(...)`), o powierzchni 0.0085 ha, dla której Sąd Rejonowy w (`(...)`), V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (`(...)`);
b) (`(...)`), o powierzchni 6.5950 ha oraz (`(...)`) o powierzchni 3.1674 ha oraz (`(...)`) o powierzchni 0.8909 ha oraz (`(...)`) o powierzchni 2.0196 ha, dla której Sąd Rejonowy w (`(...)`), V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (…);
dalej jako „Grunt I”;
II. prawo własności gruntów położonych w (`(...)`), będących współwłasnością Pana M.B. i Pani M.B., składających się z działek oznaczonych następującymi numerami ewidencyjnymi:
a) (`(...)`) o powierzchni 1.3150 ha, dla której Sąd Rejonowy w (`(...)`), V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (…);
b) (`(...)`), o powierzchni 0.5801 ha, oraz (`(...)`), o powierzchni 0.0348 ha, dla której Sąd Rejonowy w (`(...)`), V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (…);
c) (`(...)`), o powierzchni 0.5372 ha oraz (`(...)`), o powierzchni 0.0454 ha, dla której Sąd Rejonowy w (`(...)`), V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (…);
dalej jako „Grunt II”;
III. prawo własności gruntu położonego w (`(...)`), będącego współwłasnością P. oraz Pana M.B. i Pani M.B. w częściach równych, składającego się z działek oznaczonymi następującymi numerami ewidencyjnymi:
a) (`(...)`), o powierzchni 1.0303 ha oraz (`(...)`), o powierzchni 0.0627 ha, dla której Sąd Rejonowy w (`(...)`), V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (…);
dalej jako „Grunt III”;
IV. prawo własności gruntu położonego w (`(...)`), będącego własnością Pana P.B., składającego się z działki oznaczonej następującym numerem ewidencyjnym:
a) (`(...)`), o powierzchni 0.0129 ha, dla której Sąd Rejonowy w (`(...)`), V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (…);
dalej jako „Grunt IV”;
- zwanych łącznie jako „Działki”.
Wnioskodawcy wskazują, że specyficzna struktura własnościowa poszczególnych działek po stronie Zbywców wynika z tego, że osoby fizyczne pozostające członkami rodziny Państwa B. oraz P. (będącą spółką rodzinną, w której 100% udziałów należy do Pana P.B.) nabywały Działki, dokonując inwestycyjnej lokaty kapitału, według możliwości finansowych na dany moment i istniejących nadwyżek finansowych.
Działki składające się na Nieruchomość są niezabudowane i są działkami przeznaczonymi pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, tym samym są terenem budowlanym zgodnie z art. 2 pkt 33 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.; dalej: „Ustawa o VAT”).
Dodatkowo, Wnioskodawcy zaznaczają, że na Działkach znajdować się mogą instalacje (np. związane z dostawą mediów) będące własnością podmiotów trzecich, które w świetle prawa budowlanego powinny być kwalifikowane jako budowle. Z perspektywy prawnej, zgodnie z art. 49 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.; dalej: „Kodeks cywilny”), takie instalacje nie są traktowane jako część składowa gruntu, ponieważ należą do przedsiębiorstwa przesyłowego. W konsekwencji, takie instalacje nie wchodzą w skład Nieruchomości i nie będą przedmiotem Planowanej Transakcji.
Po zawarciu umowy przyrzeczonej Nabywca zamierza zrealizować na Nieruchomości inwestycję polegającą na wybudowaniu zespołu budynków magazynowo-logistycznych, tym samym wykorzystując Nieruchomość dla celów opodatkowanych związanych z podstawową działalnością Spółki (tj. jak wskazano powyżej: realizacją projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków).
Projekt inwestycyjny, którego realizację przewiduje Nabywca będzie opierał się na Projekcie budowlanym, na którego budowę pozwolenie uzyskało P. (decyzja z 31 maja 2021 r. nr (`(...)`) zatwierdzająca projekt budowlany i udzielająca pozwolenia na budowę inwestycji Centrum Logistycznego CL (`(...)`) z infrastrukturą techniczną („dalej: „Projekt budowlany” lub „Centrum Logistyczne”) na działkach (`(...)`), (`(...)`), (`(...)`), (`(...)`), (`(...)`), (`(...)`), (`(...)`), (`(...)`), (`(...)`), (`(...)`), (`(...)`), (`(...)`) i (`(...)`), wydana przez Wojewodę (`(...)`) (dalej: „Pozwolenie na budowę”)). Strony wskazują, że działki nr (`(...)`), (`(...)`), (`(...)`) oraz (`(...)`) objęte są Pozwoleniem na budowę, jednakże nie będą przedmiotem Planowanej Transakcji, gdyż są one są własnością gminy z przeznaczeniem na powstanie na nich drogi gminnej.
Jak wynika z powyższych wyjaśnień, przedmiotem Planowanej Transakcji będzie 14 Działek, z czego 9 z nich jest objętych Pozwoleniem na budowę. Natomiast pozostałe 5 działek przeznaczonych będzie na tereny otaczające planowane Centrum Logistyczne i nie będą zabudowane budynkami (przy czym stanowią one tereny budowlane, przeznaczone pod zabudowę w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego). Łącznie 14 działek będzie stanowić kompleks, połączony funkcjonalnie, przeznaczony na działanie Centrum Logistycznego.
Pozwolenie na budowę obejmuje: dwie hale magazynowe z wbudowanymi częściami biurowo-socjalnymi oraz portiernią i pompownią oraz instalacjami wewnętrznymi i zewnętrznymi, a także układem drogowym wewnętrznym z placem manewrowym, parkingami i drogą gminną.
Zgodnie z Umową Przedwstępną Sprzedający przeniosą Pozwolenie na budowę oraz prawa autorskie do Projektu budowlanego na Nabywcę; cena za te prawa wliczona jest w cenę Nieruchomości.
Działki składające się na Nieruchomość nabywane były przez Sprzedających na przestrzeni wielu lat jako lokata kapitału z przeznaczeniem na ich odsprzedaż w przypadku istotnego wzrostu ich wartości (jednakże, Sprzedający nie wykluczali innego ich przeznaczenia, w zależności od okoliczności biznesowych). Sprzedający jako osoby od lat prowadzące profesjonalną działalność gospodarczą związaną z szeroko pojętą motoryzacją (m.in: działalnością dealerską, serwisem samochodowym itp.) nabywali działki, przy których w przyszłości (zgodnie z planami inwestycyjnymi Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad (dalej: „GDDKiA”) oraz właściwymi planami zagospodarowania przestrzennego) miały przebiegać węzły komunikacyjne, przy których mogą powstawać m.in. centra logistyczne.
Sprzedający jako podmioty od wielu lat specjalizujące się w branży motoryzacyjnej dysponowały odpowiednią wiedzą i doświadczeniem związanym z inwestycjami drogowymi w Polsce, w tym w szczególności planowanymi inwestycjami drogowymi na terenie województwa (`(...)`) (takimi jak autostrady, trasy szybkiego ruchu i węzły komunikacyjne), co przyczyniło się m.in. do odpowiedniego doboru nabywanych nieruchomości gruntowych, atrakcyjnych na potrzeby inwestycji w centra logistyczne.
Odnosząc powyższe do Planowanej Transakcji, P. za zgodą pozostałych Sprzedających od 2016 r. zaczął podejmować szereg istotnych działań mających na celu przygotowanie Nieruchomości do budowy na niej Centrum Logistycznego, takie jak:
- wykonanie projektu budowlanego zgodnie z umową z 7 października 2016 r. zawartą z GDDKiA dotyczącego budowy układu komunikacyjnego do planowanego Centrum Logistycznego, na którego budowę pozwolenia wydali Wojewoda (`(...)`) (decyzja nr (`(...)`)) w zakresie przebudowy drogi krajowej oraz Starosta (`(...)`) (decyzja nr (`(...)`)) w zakresie wychodzącym poza pas drogi krajowej oraz rozpoczęcie budowy układu komunikacyjnego zgodnie z wydanymi decyzjami (co zostało potwierdzone odpowiednimi dziennikami budowy oraz w Pozwoleniu na budowę),
- wystąpienie i uzyskanie decyzji środowiskowej ustalającej warunki środowiskowe uwarunkowania dla inwestycji budowy Centrum Logistycznego - Decyzja Wójta Gminy (`(...)`) znak. (…) z 5 kwietnia 2018 r.,
- wystąpienie o zmianę miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego pozwalającego na budowę budynków magazynowo - logistycznych na Nieruchomości,
- rozpoczęcie przygotowywania Projektu budowlanego przez niezależnych architektów zgodnego z Uchwałą nr (…) Gminy (`(...)`) z 25 sierpnia 2016 r. w sprawne uchwalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,
- wystąpienie i uzyskanie decyzji w przedmiocie wyrażenia zgody na wyłączenie określonych gruntów z produkcji rolniczej - Decyzja Starosty (`(...)`) znak. (…) z 20 maja 2019 r.
- uzyskanie warunków technicznych przyłączenia mediów do Nieruchomości,
- uzyskanie wyżej wskazanego Pozwolenia na budowę.
Zgodnie z postanowieniami Umowy Przedwstępnej Sprzedający udzielili Nabywcy prawa do dysponowania Nieruchomością na cele budowlane.
Należy dodatkowo wskazać, że udziały P. w Nieruchomości zostały uprzednio włączone do ewidencji środków trwałych P. jako nieruchomości inwestycyjne. Natomiast z perspektywy pozostałych Zbywców, osób indywidualnych, Nieruchomość stanowiła ich majątek osobisty będący lokatą kapitału (niewprowadzony w szczególności do ewidencji zarejestrowanej działalności gospodarczej Pana P.B. i Pana M.B.).
Ponadto, dla doprecyzowania, Wnioskodawcy potwierdzają, że Nieruchomość dotychczas nie była wydzierżawiona lub wynajmowana przez Zbywców, ani na Nieruchomości do tej pory nie była prowadzona inna działalność podlegająca opodatkowaniu lub będąca zwolniona z VAT.
Jednocześnie, Wnioskodawcy zgodnie oświadczają, iż Nieruchomość będąca przedmiotem Planowanej Transakcji (jak też poszczególne jej części) nie stanowi przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego jak również nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 ust. 27e Ustawy o VAT.
Nieruchomość zostanie zbyta przez Zbywców na podstawie jednej umowy sprzedaży w formie aktu notarialnego. Umowa przewidywać będzie całkowite wynagrodzenie przysługujące Zbywcom w zamian za Nieruchomość oraz podział przedmiotowego wynagrodzenia na części przysługujące odpowiednio: (i.) P., (ii.) Panu P.B. oraz (iii.) małżonkom - Panu M.B. oraz Pani M.B. Zbywcy udokumentują dla potrzeb VAT sprzedaż Nieruchomości w ten sposób, że:
a) P., jako sprzedający, wystawi fakturę za wartość przysługującej mu na podstawie umowy części wynagrodzenia za Nieruchomość („Faktura 1”),
b) Pan P.B., jako sprzedający, wystawi fakturę za wartość przysługującej mu na podstawie umowy części wynagrodzenia za Nieruchomość („Faktura 2”),
c) Pan M.B., jako sprzedający, wystawi fakturę za wartość przysługującej małżonkom B. na podstawie umowy części wynagrodzenia za Nieruchomość (tak więc faktura wystawiona przez Pana M.B. opiewać będzie na kwotę wynagrodzenia przysługującemu na podstawie umowy jemu oraz jego małżonce Pani M.B.) („Faktura 3”).
b) Inne transakcje sprzedaży nieruchomości dokonane przez Sprzedających
Sprzedający, w przeszłości, wielokrotnie lokowali wolny kapitał w nieruchomości i dokonywali transakcji ich sprzedaży. Transakcje te były opodatkowane VAT, lub też podlegały zwolnieniu z VAT.
Do dnia dzisiejszego Pan P.B. dokonał zbycia następujących nieruchomości:
- zbycia zabudowanej nieruchomości w ramach działalności gospodarczej w 18 grudnia 2018 r. (transakcja zwolniona z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 Ustawy o VAT);
- zbycia dwóch nieruchomości gruntowych niezwiązanych bezpośrednio z prowadzoną działalnością gospodarczą 2 grudnia 2020 r. (transakcje wg stawki 23% VAT);
- zbycia udziałów w nieruchomości gruntowej niezwiązanej bezpośrednio z prowadzoną działalnością gospodarczą 2 sierpnia 2021 r. (transakcja wg stawki 23% VAT).
Pan M.B., działając w imieniu własnym oraz żony Pani M.B. dokonał zbycia posiadanej nieruchomości gruntowej 2 sierpnia 2021 r. (transakcja wg stawki 23% VAT).
Sprzedający wspólnie dokonali w 2017 r. zbycia niezabudowanej nieruchomości gruntowej przeznaczonej w planie zagospodarowania przestrzennego na cele budowlane (transakcja wg stawki 23% VAT).
c) Zakres przedmiotowy wniosku
Wnioskodawcy wskazują, iż niżej zawarte pytania oraz przyporządkowane do nich stanowisko wraz z argumentacją, dotyczą wyłącznie prawa wskazanego w punkcie III tj. prawa własności gruntu położonego w (`(...)`), będącego współwłasnością P. oraz Pana M.B. i Pani M.B. w częściach równych, składającego się z działek oznaczonymi następującymi numerami ewidencyjnymi:
a) (`(...)`), o powierzchni 1.0303 ha oraz (`(...)`), o powierzchni 0.0627 ha, dla której Sąd Rejonowy w (`(...)`), V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (…) (Grunt III),
zaś pozostałe stany faktyczne dotyczące praw własności oznaczonych punktami I, II oraz IV, będą przedmiotem oddzielnych wniosków o interpretację.
Pytania
-
Czy P. oraz Pan M.B. (działający w imieniu własnym oraz w imieniu i na rzecz swojej małżonki Pani M.B., z którą pozostaje małżeńskiej współwłasności majątkowej) w ramach Planowanej Transakcji będą działać jako podatnicy VAT na podstawie art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT?
-
W przypadku twierdzącej odpowiedzi na pytanie nr 1, czy w stosunku do planowanej sprzedaży Gruntu III nie znajdzie zastosowania którekolwiek ze zwolnień z opodatkowania VAT, o których mowa w artykule 43 ust. 1 punkt 2, 9, 10 oraz 10a ustawy o VAT - a więc dostawa Gruntu III podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 41 Ustawy o VAT?
-
Czy w przypadku gdy do sprzedaży Gruntu III nie znajdzie zastosowania żadne ze zwolnień z opodatkowania VAT, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2, 9, 10 oraz 10a Ustawy o VAT, a po zrealizowaniu Planowanej Transakcji oraz otrzymaniu wystawionych przez P. oraz Pana M.B. (działającego w imieniu własnym oraz w imieniu i na rzecz swojej małżonki Pani M.B.) Faktur 1 oraz 3 potwierdzających jej faktyczne dokonanie, Nabywca będzie uprawniony do:
a) obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego przy nabyciu Gruntu III (zgodnie z art. 86 ust. 1, ust. 10, ust. 10b pkt 1 i ust. 11 w zw. z art. 88 Ustawy o VAT), oraz
b) do otrzymania zwrotu nadwyżki podatku VAT naliczonego nad podatkiem VAT należnym (zgodnie z art. 87 w zw. z art. 88 Ustawy o VAT), jeżeli nadwyżka wystąpi w danym okresie rozliczeniowym?
Stanowisko Zainteresowanych w sprawie
Zdaniem Wnioskodawców:
1. P. oraz Pan M.B. (działający w imieniu własnym oraz w imieniu i na rzecz swojej małżonki Pani M.B.) w ramach Planowanej Transakcji będą działać jako podatnicy VAT na podstawie art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT.
2. W stosunku do sprzedaży Gruntu III nie znajdzie zastosowania żadne ze zwolnień z opodatkowania VAT, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2, 9, 10 oraz 10a ustawy o VAT - a więc dostawa Gruntu III podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 41 Ustawy o VAT.
3. W przypadku gdy do sprzedaży Gruntu III nie znajdzie zastosowania żadne ze zwolnień z opodatkowania VAT, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2, 9, 10 oraz 10a Ustawy o VAT, a po zrealizowaniu Planowanej Transakcji oraz otrzymaniu wystawionych przez P. oraz Pana M.B. (działającego w imieniu własnym oraz w imieniu i na rzecz swojej małżonki Pani M.B.) Faktur 1 oraz 3 potwierdzających jej faktyczne dokonanie Nabywca będzie uprawniony do:
a) obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego przy nabyciu Gruntu III (zgodnie z art. 86 ust. 1, ust. 10, ust. 10b pkt 1 i ust. 11 w zw. z art. 88 Ustawy o VAT) oraz
b) do otrzymania zwrotu nadwyżki podatku VAT naliczonego nad podatkiem VAT należnym, zgodnie z art. 86 ust. 1, ust. 10, ust. 10b pkt 1 i ust. 11 oraz art. 87 Ustawy o VAT, jeżeli nadwyżka wystąpi w danym okresie rozliczeniowym.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawców
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1:
Zgodnie z przepisami Ustawy o VAT, nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT podlega opodatkowaniu, gdyż aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej dokonaniem działa jako podatnik VAT.
W konsekwencji, celem rozstrzygnięcia czy Planowana Transakcja (w tym w szczególności sprzedaż Gruntu III będąca przedmiotem niniejszego Wniosku) będzie podlegała opodatkowaniu VAT oraz czy Sprzedający przy Planowanej Transakcji będą działać w charakterze podatników, kluczowe jest potwierdzenie czy spełniają oni definicję podatnika zgodnie z art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT.
W świetle powyższego artykułu - podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Zgodnie z przytoczonymi powyżej przepisami, definicja działalności gospodarczej ma charakter uniwersalny i każdy podmiot wykorzystujący posiadane towary i uzyskujący z nich zarobek w sposób ciągły będzie podatnikiem w rozumieniu Ustawy o VAT.
Jak wskazali Wnioskodawcy w opisie zdarzenia przyszłego - Sprzedający jako osoby fizyczne oraz osoba prawna - P. wielokrotnie, na przestrzeni wielu lat, lokowali swoje nadwyżki finansowe w nieruchomości w celach inwestycyjnych. Do tej pory wszelkie transakcje sprzedaży nieruchomości były związane ze wzrostem ich wartości w czasie, dzięki profesjonalnemu nabywaniu w przeszłości działek, które według dokonywanej przez Sprzedających analizie mogły zyskać na atrakcyjności z uwagi na ich położenie, specyficzne cechy i warunki rynkowe.
O tym, że Sprzedający nabywali działki w sposób ukierunkowany i profesjonalny świadczy również to, że jako podmioty specjalizujące się w branży motoryzacyjnej posiadały odpowiednią wiedzę i doświadczenie związane z planowanymi inwestycjami drogowymi (autostradami, trasami szybkiego ruchu i węzłami komunikacyjnymi) na terenie województwa (`(...)`), co przyczyniło się m.in. do odpowiedniego doboru nabywanych nieruchomości gruntowych.
Tym samym, nabywane w przeszłości nieruchomości były ukierunkowaną lokatą kapitału; w szczególności nie były dziedziczone lub otrzymane w ramach darowizny.
Dodatkowo w przypadku Nieruchomości będącej przedmiotem Planowanej Transakcji, P. za pozwoleniem pozostałych Sprzedających dokonał szeregu istotnych działań mających na celu przygotowanie Nieruchomości do możliwości budowy na niej centrum logistyczno-magazynowego. Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, uzyskano szereg decyzji takich jak: pozwolenie na budowę Centrum Logistycznego, decyzja środowiskowa ustalająca warunki środowiskowe dla inwestycji, decyzja w przedmiocie wyrażenia zgody na wyłączenie określonych gruntów z produkcji rolniczej. Dodatkowo, P. za zgodą pozostałych Sprzedających wykonał profesjonalny projekt budowlany dotyczący budowy układu komunikacyjnego, jak również wystąpił o zmianę planu zagospodarowania przestrzennego oraz otrzymał warunki przyłączenia mediów do Nieruchomości. Czynności te dokonane zostały wiele lat przed zgłoszeniem się Nabywcy z ofertą zakupu Nieruchomości. W związku z tym, z perspektywy Nabywcy, nabędzie on profesjonalnie przygotowaną nieruchomość, umożliwiającą niezwłoczne poczynienie inwestycji w budynki magazynowe, bez podejmowania czasochłonnych procesów administracyjnych.
Co więcej, jak wskazano w opisie stanu faktycznego, poza Nieruchomością będącą przedmiotem Planowanej Transakcji, od 2017 r. Sprzedający dokonali szeregu sprzedaży nieruchomości nabytych w przeszłości na podstawie swojej wiedzy i doświadczenia co przyczyniło się do odpowiedniego doboru nabywanych nieruchomości i wzrostu ich wartości. Nabycia działek miały miejsce od szeregu lat, a transakcje sprzedaży były dokonywane regularnie począwszy od transakcji z 2017 r. do transakcji z dnia 2 sierpnia 2021 r., co wskazuje na powtarzalność dokonywanych transakcji oraz potwierdza niewątpliwie, że Sprzedający (w tym P. oraz Pan M.B.) w sposób regularny i ukierunkowany prowadzą działalność związaną z nieruchomościami dla celów zarobkowych.
Zdaniem Wnioskodawców - wszystkie powyższe argumenty oraz stan faktyczny przedstawiony w opisie zdarzenia przyszłego wskazują, że działalność w zakresie nieruchomości prowadzona przez Sprzedających prowadzi do osiągania przez nich zarobku w sposób ciągły, a ich działalność nosi wszelkie znamiona działalności profesjonalnej.
Zdaniem Wnioskodawców, z uwagi na profesjonalizację działań, należy uznać, że wszyscy Zbywcy (w tym P. oraz Pan M.B.) działają w charakterze podatników VAT. Pomimo że najbardziej aktywną rolę w przygotowaniu Nieruchomości do sprzedaży miało P., z punktu widzenia Nabywcy Zbywcy występują łącznie jako grupa dokonująca profesjonalnego obrotu gruntem. Nabywca dokona od Zbywców łącznego zakupu profesjonalnie przygotowanej Nieruchomości wraz z szeregiem pozwoleń i prawami do projektu architektonicznego. Z perspektywy Nabywcy Planowana Transakcja tworzy zatem jednolitą ekonomiczną (profesjonalną) całość i nie byłoby celowe różnicowanie poszczególnych Zbywców według ich szczegółowego statusu i roli. Zdaniem Wnioskodawców, różnicowanie poszczególnych Zbywców lub działek prowadziłoby do sztucznego podziału tej transakcji i do wypaczenia jej charakteru.
W związku z powyżej przedstawionymi przepisami oraz uzasadnieniem - zdaniem Wnioskodawców - P. oraz Pan M.B. (działający w imieniu własnym oraz w imieniu i na rzecz swojej małżonki Pani M.B.) przy dokonaniu Planowanej Transakcji będą działać jako podatnicy VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT.
Jednakże, zaznaczenia dodatkowo wymaga, że kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359).
Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zgoda drugiego małżonka jest potrzebna m.in. do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.
Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju sprzedaż nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. W przypadku Planowanej Transakcji, przy dokonywaniu czynności prawnej Pan M.B. działa w imieniu i na rzecz swojej małżonki, z którą pozostaje małżeńskiej współwłasności majątkowej.
W tym miejscu należy dodać, że ustawa o VAT nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. W przypadku, gdy nieruchomość znajduje się we wspólności majątkowej małżeńskiej, oceny, czy zbycie będzie podlegało opodatkowaniu VAT (czy dana osoba działa jako podatnik) dokonuje się w odniesieniu do małżonka, który ma dokonać czynności podlegającej opodatkowaniu. W sytuacji gdy małżonkowie pozostają we wspólności majątkowej, a każdy z nich jest współwłaścicielem nieruchomości zgodnie z zasadami współwłasności małżeńskiej łącznej, tj. bezudziałowej, kluczowym z punktu widzenia ustalenia, na kim spoczywa obowiązek VAT (jako podatnika), ma to, który z małżonków faktycznie wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu (zob. wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 13 maja 2008 r., sygn. akt I SA/Rz 332/08).
W analizowanym stanie faktycznym, na gruncie prawa cywilnego Pan M.B. wystąpi w akcie notarialnym dokumentującym Planowaną Transakcję w imieniu własnym oraz w imieniu i na rzecz Pani M.B., przy czym faktycznie dokona tej czynności w sposób aktywny Pan M.B. jako jeden z małżonków. Zdaniem Wnioskodawców, w świetle wszystkich okoliczności sprawy to jemu można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej. Ponadto, należy zaznaczyć, że autonomiczność prawa podatkowego wyklucza możliwość interpretacji przepisów, która zakładałaby, że stosunki majątkowe między małżonkami, regulowane przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, mogą kształtować zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług. Zatem, nie każda czynność, która wywołuje skutki na gruncie prawa cywilnego, będzie takie skutki wywoływała na gruncie prawa podatkowego (podobny pogląd wyraził np. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 21 stycznia 2020 r. (0113-KDIPT1-3.4012.686.2019.2.MWJ).
W konsekwencji, za występującego w charakterze podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT należy uznać Pana M.B.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawców w zakresie pytania nr 2:
Jak wskazano w uzasadnieniu do pytania nr 1 - zdaniem Wnioskodawców - P. oraz Pan M.B. (działający w imieniu własnym oraz w imieniu i na rzecz swojej małżonki Pani M.B.) przy dokonaniu Planowanej Transakcji będą działać jako podatnicy VAT.
W celu rozstrzygnięcia, czy nabycie Gruntu III w ramach Planowanej Transakcji będzie opodatkowane VAT, konieczne jest ustalenie, czy przedmiotowa transakcja mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu VAT, zawartym w art. 5 ust. 1 Ustawy o VAT.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.
Stosownie natomiast do art. 2 pkt 6 Ustawy o VAT, przez pojęcie towarów należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Zgodnie więc z brzmieniem wyżej przywołanych przepisów dostawa Gruntu III (w ramach Planowanej Transakcji), stanowiąca odpłatną dostawę nieruchomości, mieści się w katalogu czynności podlegających VAT.
Jednocześnie, dostawa nieruchomości mieści się w definicji sprzedaży określonej w art. 2 pkt 22 Ustawy o VAT, zgodnie z którą przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Dodatkowo, w stosunku do sprzedaży Gruntu III nie znajdzie zastosowania żadne ze zwolnień z opodatkowania VAT, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2, 9,10 oraz 10a ustawy o VAT.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
W ocenie Wnioskodawców, zwolnienie przewidziane w powołanym wyżej przepisie nie znajdzie zastosowania do sprzedaży Gruntu III dokonywanego w ramach Planowanej Transakcji. Jak bowiem wynika z opisu zdarzenia przyszłego Grunt III nie był i do dnia Planowanej Transakcji nie będzie wykorzystywany przez P., Pana M.B. oraz Panią M.B. na cele działalności zwolnionej z VAT.
Równocześnie, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane. Z kolei - na podstawie art. 2 pkt 33 Ustawy o VAT - przez tereny budowlane rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
W ocenie Wnioskodawców, Grunt III nie wypełnia przesłanek zastosowania zwolnienia uregulowanego w art. 43 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 2 pkt 33 Ustawy o VAT.
Zgodnie ze wskazaniem w ramach opisu zdarzenia przyszłego, wszystkie Działki objęte zakresem Planowanej Transakcji są przeznaczone pod zabudowę związaną z realizacją inwestycji w postaci budowy centrum logistyczno-magazynowego przez Nabywcę. Tym samym, w odniesieniu do Gruntu III wchodzącego w skład Planowanej Transakcji nie zostaną spełnione warunki do zastosowania zwolnienia o którymi mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 2 pkt 33 Ustawy o VAT.
Z kolei w zakresie zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 10 oraz 10a ustawy o VAT stanowiącego o zwolnieniu dostawy budynków, budowli i ich części Wnioskodawcy wskazują, iż, zgodnie z art. 29a ust. 8 Ustawy o VAT, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych lub ich części z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. Tym samym, w przypadku gruntów zabudowanych grunt dzieli efektywnie traktowanie VAT znajdujących się na nim budynków / budowli (w tym potencjalnie zwolnienie z opodatkowania VAT).
Tymczasem, jak zaznaczono, dostawa Gruntu III wchodząca w skład Planowanej Transakcji stanowi dostawę niezabudowanej nieruchomości gruntowej. Tym samym, zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 10 oraz 10a ustawy o VAT nie znajdzie zastosowania.
Wnioskodawcy stoją więc na stanowisku, iż w stosunku do sprzedaży Gruntu III nie znajdzie zastosowania żadne ze zwolnień z opodatkowania VAT, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt. 2, 9, 10 oraz 10a ustawy o VAT - a więc, że dostawa Gruntu III podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 41 Ustawy o VAT.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawców w zakresie pytania nr 3:
Na dzień dokonania Planowanej Transakcji, Nabywca będzie zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. Po nabyciu Nieruchomości (w tym Gruntu III) Nabywca będzie prowadził przy wykorzystaniu Nieruchomości, działalność opodatkowaną VAT (obejmującą przede wszystkim wynajem powierzchni magazynowej). W konsekwencji, należy stwierdzić, że Grunt III będzie wykorzystywany przez Nabywcę będącego czynnym podatnikiem VAT wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.
W świetle powyższego - zdaniem Wnioskodawców - po dokonaniu w ramach Planowanej Transakcji dostawy Gruntu III i otrzymaniu Faktur 1 oraz 3, wystawionych odpowiednio przez (i.) P. oraz (ii.) Pana M.B. (tj. fakturę dokumentującą czynność podlegającą opodatkowaniu dokonaną przez niego w charakterze podatnika VAT, w odniesieniu do współwłasności małżeńskiej), Nabywca będzie uprawniony do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego przy nabyciu Gruntu III. Spełniony będzie bowiem warunek niezbędny do dokonania takiego obniżenia, określony w art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT.
W myśl art. 86 ust. 10 i ust. 10b pkt 1 oraz ust. 11 Ustawy o VAT, prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym powstanie obowiązek podatkowy w odniesieniu do nabywanych towarów i usług lub w deklaracji podatkowej za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych, jednak nie wcześniej niż w okresie rozliczeniowym, w którym Nabywca otrzyma od Sprzedających faktury VAT dokumentujące faktyczną sprzedaż Gruntu III. Nadwyżka podatku VAT naliczonego nad podatkiem VAT należnym związana z nabyciem Gruntu III podlegać będzie zwrotowi na zasadach określonych w art. 87 Ustawy o VAT.
Jak wynika z treści art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego przy nabyciu towarów i usług w zakresie, w jakim są one wykorzystywane do wykonywania przez podatnika czynności opodatkowanych VAT.
Jeżeli zatem dane towary lub usługi są wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia całości VAT naliczonego przy ich nabyciu, przy założeniu, że pozostałe ograniczenia nie mają zastosowania (w szczególności ograniczenia wynikające z art. 88 Ustawy o VAT, dotyczące m.in. braku prawa odliczenia w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu VAT bądź podlega zwolnieniu z VAT).
Podsumowując powyższe, Wnioskodawcy stoją na stanowisku, że w przypadku gdy do sprzedaży Gruntu III nie znajdzie zastosowania żadne ze zwolnień z opodatkowania VAT, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2, 9, 10 oraz 10a Ustawy o VAT, a więc podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 41 Ustawy o VAT, Nabywca będzie uprawniony do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur wystawionych przez P. oraz Pana M.B. (działającego w imieniu własnym oraz w imieniu i na rzecz swojej małżonki Pani M.B.) dokumentujących nabycie prawa Gruntu III oraz do zwrotu nadwyżki podatku VAT naliczonego nad podatkiem VAT należnym, zgodnie z art. 86 ust. 1, ust. 10, ust. 10b pkt 1 i ust. 11 oraz art. 87 Ustawy o VAT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest:
- prawidłowe w części dotyczącej uznania Sprzedającego (P.) za podatnika podatku VAT w odniesieniu do planowanej sprzedaży gruntu, braku zwolnienia od podatku VAT w stosunku do planowanej sprzedaży Gruntu III oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego z Faktury 1 wystawionej przez Sprzedającego (P.) oraz
- nieprawidłowe w części dotyczącej uznania wyłącznie Sprzedającego (Pana M.B.) za podatnika podatku VAT w odniesieniu do planowanej sprzedaży gruntu oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego z Faktury 3 wystawionej przez Sprzedającego (Pana M.B.).
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.), zwanej dalej ustawą:
opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy:
przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ww. ustawy:
przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości.
Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady:
państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy:
-
określone udziały w nieruchomości,
-
prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości,
-
udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części.
Zatem należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu powołanego wyżej przepisu i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z dostawą w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Należy więc przyjąć, że w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości gruntowych (działek, udziałów w działkach), traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Jednak nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:
podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:
działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Definicja działalności gospodarczej – zawarta w ustawie – ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.
Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.
W kontekście powyższego nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.
Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem zaś takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.
Przy dokonywaniu wykładni art. 15 ust. 2 ustawy w kontekście sprzedaży nieruchomości należy odnieść się do kryteriów określonych przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych C-180/10 i C-181/10. W wyroku tym TSUE stwierdził, że osoby fizycznej, która prowadziła działalność rolniczą na gruncie nabytym ze zwolnieniem od podatku od wartości dodanej i przekształconym wskutek zmiany planu zagospodarowania przestrzennego niezależnej od woli tej osoby w grunt przeznaczony pod zabudowę, nie można uznać za podatnika podatku od wartości dodanej. Czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Inaczej jest natomiast – jak wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy 112. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.
Z uwagi na powyższe wyjaśnienia należy stwierdzić, że dostawa towarów (np. gruntów) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, działający w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Dopiero po zdefiniowaniu podmiotu jako podatnika VAT mają zastosowanie przepisy ustawy o podatku od towarów i usług dla określenia jego praw i obowiązków.
Uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.
Konieczne jest zatem ustalenie, czy w przypadku planowanej sprzedaży gruntów (oznaczonych numerami ewidencyjnymi (`(...)`) oraz (`(...)`)) Sprzedający (P., Pan M.B. oraz Pani M.B.) będą działali w charakterze podatników podatku od towarów i usług.
W kontekście powyższych rozważań, istotna jest więc ocena, czy Sprzedający (Pan M.B. oraz Pani M.B.) będą podejmowali działania charakterystyczne dla profesjonalnego obrotu nieruchomościami.
Z opisu sprawy wynika, że Sprzedający (Pan M.B. oraz Pani M.B.) nabywali działki na przestrzeni wielu lat jako lokatę kapitału z przeznaczeniem na ich odsprzedaż w przypadku istotnego wzrostu ich wartości. Sprzedający (Pan M.B. oraz Pani M.B.), w przeszłości wielokrotnie lokowali kapitał w nieruchomości i dokonywali transakcji ich sprzedaży. Transakcje te były opodatkowane VAT. Sprzedający jako podmioty specjalizujące się w branży motoryzacyjnej dysponowali odpowiednią wiedzą i doświadczeniem związanym z inwestycjami drogowymi (takimi jak autostrady, trasy szybkiego ruchu i węzły komunikacyjne), co przyczyniło się m.in. do odpowiedniego doboru nabywanych nieruchomości gruntowych.
W odniesieniu do analizowanej transakcji sprzedaży gruntów, Sprzedający (Pan M.B. oraz Pani M.B.) udzielili zgody na podejmowanie przez P. szeregu istotnych działań mających na celu przygotowanie Nieruchomości do budowy na niej centrum logistycznego, takich jak: wykonanie projektu budowlanego dotyczącego budowy układu komunikacyjnego do planowanego Centrum Logistycznego oraz rozpoczęcie budowy układu komunikacyjnego zgodnie z wydanymi decyzjami, wystąpienie i uzyskanie decyzji środowiskowej ustalającej warunki środowiskowe uwarunkowania dla inwestycji budowy Centrum Logistycznego, wystąpienie o zmianę miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego pozwalającego na budowę budynków magazynowo - logistycznych na Nieruchomości, rozpoczęcie przygotowywania Projektu budowlanego przez niezależnych architektów, wystąpienie i uzyskanie decyzji w przedmiocie wyrażenia zgody na wyłączenie określonych gruntów z produkcji rolniczej, uzyskanie warunków technicznych przyłączenia mediów do Nieruchomości, uzyskanie wyżej wskazanego Pozwolenia na budowę.
Dodatkowo z postanowieniami Umowy Przedwstępnej Sprzedający (Pan M.B. oraz Pani M.B.) udzielili Nabywcy prawa do dysponowania Nieruchomością na cele budowlane.
Kwestia udzielania pełnomocnictw została uregulowana w Tytule IV Działu VI Przedstawicielstwo, Rozdział I Przepisy ogólne, Rozdział II Pełnomocnictwo, ustawy dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.), zwanej dalej Kodeksem cywilnym.
Zgodnie z art. 95 § 1 Kodeksu cywilnego:
z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych albo wynikających z właściwości czynności prawnej, można dokonać czynności prawnej przez przedstawiciela. W świetle § 2 tego artykułu, czynność prawna dokonana przez przedstawiciela w granicach umocowania pociąga za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego.
W myśl art. 96 Kodeksu cywilnego:
umocowanie do działania w cudzym imieniu może opierać się na ustawie (przedstawicielstwo ustawowe) albo na oświadczeniu reprezentowanego (pełnomocnictwo).
Stosownie do art. 98 Kodeksu cywilnego:
pełnomocnictwo ogólne obejmuje umocowanie do czynności zwykłego zarządu. Do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu potrzebne jest pełnomocnictwo określające ich rodzaj, chyba że ustawa wymaga pełnomocnictwa do poszczególnej czynności.
Zgodnie z art. 99 § 1 Kodeksu cywilnego:
jeżeli do ważności czynności prawnej potrzebna jest szczególna forma, pełnomocnictwo do dokonania tej czynności powinno być udzielone w tej samej formie.
W myśl art. 99 § 1 Kodeksu cywilnego:
pełnomocnictwo ogólne powinno być pod rygorem nieważności udzielone na piśmie.
Na mocy art. 108 Kodeksu cywilnego:
pełnomocnik nie może być drugą stroną czynności prawnej, której dokonuje w imieniu mocodawcy, chyba że co innego wynika z treści pełnomocnictwa albo że ze względu na treść czynności prawnej wyłączona jest możliwość naruszenia interesów mocodawcy. Przepis ten stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy pełnomocnik reprezentuje obie strony.
Z art. 109 Kodeksu cywilnego wynika, że:
przepisy działu niniejszego stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy oświadczenie woli ma być złożone przedstawicielowi.
Jak wynika z przepisów art. 95 do art. 109 Kodeksu cywilnego, pełnomocnictwo – to jednostronne oświadczenie osoby (mocodawcy), na mocy którego inna osoba (pełnomocnik) staje się upoważniona do działania w imieniu mocodawcy. Zatem każda czynność wykonana przez pełnomocnika w imieniu mocodawcy i w zakresie udzielonego pełnomocnictwa wywoła skutki bezpośrednio w sferze prawnej mocodawcy.
Zatem fakt, że opisane w stosunku do nieruchomości działania, nie były podejmowane bezpośrednio przez Sprzedających (Pana M.B. oraz Panią M.B.), ale przez osoby trzecie nie oznacza, że pozostają bez wpływu na sytuację prawną zainteresowanych. Po udzieleniu zgód czynności wykonane przez osoby trzecie wywołały skutki bezpośrednio w sferze prawnej Sprzedających (mocodawców).
Działająca za zgodą Sprzedających (Pana M.B. oraz Pani M.B.), osoba trzecia (P.) dokonała szeregu istotnych działań mających na celu przygotowanie nieruchomości do możliwości budowy na niej centrum logistyczno-magazynowego. Opisane czynności dokonywane za pełną zgodą wszystkich Sprzedających, wpłynęły generalnie na podniesienie atrakcyjności nieruchomości jako towaru i wzrost jej wartości. Z perspektywy Nabywcy nieruchomość została profesjonalnie przygotowana do prowadzenia inwestycji. Taki był też cel zlecenia przygotowania Nieruchomości do sprzedaży w imieniu Sprzedających (Pana M.B. oraz Pani M.B.) przez P.
W związku z powyższym stwierdzić należy, że udzielenie przez Sprzedających (Pana M.B. oraz Panią M.B.) stosownych zgód dla podmiotu P., a także udzielenie Nabywcy prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane skutkowało tym, że wszystkie ww. czynności podejmowane były podejmowane przez Sprzedających (Pana M.B. oraz Panią M.B.) w ich imieniu i na ich korzyść, ponieważ to oni jako właściciele nieruchomości byli stroną w postępowaniu o uzyskanie stosownych decyzji, pozwoleń oraz dokonania wszelkich czynności związanych z nieruchomością.
W konsekwencji powyższych ustaleń należy uznać, że w analizowanej sprawie Sprzedający (Pan M.B. oraz Pani M.B.) podejmowali działania podobne do tych, jakie wykonują podmioty zajmujące się profesjonalnie obrotem nieruchomościami, tj. wykazali aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem. Zatem sprzedaż nieruchomości niezabudowanych gruntów (oznaczonych numerami ewidencyjnymi (`(...)`) oraz (`(...)`)) stanowić będzie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy, a Sprzedający (Pan M.B. oraz Pani M.B.) z tytułu tej transakcji będą podatnikami podatku VAT zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy.
Jak wynika z opisu sprawy Sprzedający (Pan M.B. oraz Pani M.B.) pozostają w małżeńskiej współwłasności majątkowej.
Kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359), zwana dalej Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym.
Stosownie do art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez obojga małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).
W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.
W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.
Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
zgoda drugiego małżonka jest potrzebna m.in. do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.
Na podstawie art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym sprzedaż nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Ustawa o podatku od towarów i usług nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Zatem na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług małżonkowie nie są uznawani za jeden podmiot podatkowy, bowiem każdy z nich wykonuje samodzielnie czynności podlegające opodatkowaniu.
W rozpatrywanej sprawie zarówno Pan M.B. jak i Pani M.B., podejmowali czynności charakterystyczne dla profesjonalnego obrotu nieruchomościami. Każdy z Małżonków nabywał nieruchomości jako lokatę kapitału z przeznaczeniem na odsprzedaż. Zarówno Pan M.B. oraz Pani M.B. udzielali stosownych zgód podmiotowi trzeciemu w celu przygotowania gruntów do inwestycji oraz Nabywcy prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Zatem oboje Małżonkowie są stroną w postępowaniu o uzyskanie stosownych decyzji, pozwoleń oraz dokonania wszelkich opisanych czynności związanych z nieruchomością. W rezultacie zasadnym jest uznanie, że oboje Małżonkowie prowadzili działalność związaną z obrotem nieruchomościami w sposób ciągły do celów zarobkowych.
W związku z tym stwierdzić należy, że w przypadku sprzedaży gruntów (oznaczonych numerami ewidencyjnymi (`(...)`) oraz (`(...)`)), stanowiących współwłasność małżeńską, zarówno Pan M.B., jak i M.B. będzie stroną dokonującą czynności opodatkowanej podatkiem VAT i będzie działać w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy w stosunku do swojej części.
Zatem każdy z małżonków - zgodnie z przepisem art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego - będzie miał obowiązek opodatkować udział swojej części w sprzedaży ww. gruntów.
Jednocześnie wskazać należy, że w analizowanym przypadku także Sprzedający (P.) dokonując sprzedaży udziału w gruntach (działkach oznaczonych numerami ewidencyjnymi (`(...)`) oraz (`(...)`)) będzie działał w charakterze podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, a jego dostawa będzie stanowiła zdefiniowaną w art. 7 ust. 1 ustawy dostawę towarów, która zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy będzie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W rozpatrywanej sprawie sprzedaż udziału w gruntach (działkach oznaczonych numerami ewidencyjnymi (`(...)`) oraz (`(...)`)) będzie dostawą towarów dokonaną w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w myśl art. 15 ust. 2 ustawy. Z opisu sprawy wynika, że udziały P. w Nieruchomości zostały uprzednio włączone do ewidencji środków trwałych P. jako nieruchomości inwestycyjne. Ponadto, P. (za pozwoleniem pozostałych Sprzedających) dokonał szeregu opisanych szczegółowo we wniosku działań mających na celu przygotowanie Nieruchomości do możliwości budowy na niej centrum logistyczno-magazynowego. Zatem P. dokona zbycia majątku wykorzystywanego w prowadzonej działalności gospodarczej. Tym samym P. dokonując dostawy udziału w gruntach (działkach oznaczonych numerami ewidencyjnymi (`(...)`) oraz (`(...)`)) będzie posiadał status podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.
Tym samym stanowisko Zainteresowanych w zakresie uznania Sprzedającego (P.) za podatnika podatku VAT w odniesieniu do planowanej sprzedaży gruntu należało uznać za prawidłowe, natomiast stanowisko Zainteresowanych w zakresie uznania wyłącznie Sprzedającego (Pana M.B.) za podatnika podatku VAT w odniesieniu do planowanej sprzedaży gruntu należało uznać za nieprawidłowe.
W kwestii zwolnienia od podatku planowanej dostawy nieruchomości należy wskazać, że zakres i zasady zwolnienia od podatku dostawy towarów zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.
Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy:
zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.
W myśl art. 2 pkt 33 ustawy:
przez tereny budowlane – rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu – zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Z powyższych przepisów wynika, że przeznaczenie gruntu należy oceniać wyłącznie na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu w oparciu o decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.
W myśl art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2021 r. poz. 741 ze zm.), zwanej dalej ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:
kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy, w tym uchwalanie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, z wyjątkiem morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej oraz terenów zamkniętych, należy do zadań własnych gminy.
Jak stanowi art. 4 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:
ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.
W myśl art. 4 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:
w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:
-
lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego;
-
sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.
O przeznaczeniu nieruchomości stanowią zatem akty prawa miejscowego. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego – jako źródło prawa miejscowego, a w przypadku jego braku decyzja o warunkach zabudowy – jako akt indywidualny prawa administracyjnego.
Z powyższych przepisów wynika, że zwolnienie przysługuje względem takiej dostawy, której przedmiotem jest grunt niezabudowany i jednocześnie o przeznaczeniu innym niż budowlane. Zatem, ze zwolnienia od podatku korzystać będą dostawy gruntów o charakterze rolnym, leśnym itp.
Zainteresowani wskazali, że opisane grunty są niezabudowane i zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego są przeznaczone pod zabudowę. Tym samym są terenem budowlanym w myśl art. 2 pkt 33 ustawy.
Jak wynika z opisu sprawy, na działkach znajdować się mogą instalacje (np. związane z dostawą mediów) będące własnością podmiotów trzecich.
Zgodnie z art. 47 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:
część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych. Częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego.
Na podstawie art. 48 Kodeksu cywilnego:
z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania.
Tak więc rzecz, która stała się częścią składową innej rzeczy (rzeczy nadrzędnej), traci samodzielny byt prawny i dzieli losy prawne rzeczy nadrzędnej. Zgodnie zatem z zasadą „superficies solo cedit”, gdy władający gruntem poniósł nakłady na tę nieruchomość, stają się one własnością właściciela gruntu.
Jednak stosownie do art. 49 § 1 Kodeksu cywilnego:
urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa.
Z powyższego przepisu wynika, że jeśli znajdujące się na działkach części infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, ciepłowniczej, telekomunikacyjnej, elektrycznej itd. są przyłączone do przedsiębiorstw świadczących usługi wodociągowe, telekomunikacyjne, elektroenergetyczne itd., to stanowią one własność tych przedsiębiorstw. Wobec tego wskazane instalacje nie wchodzą w skład planowanej sprzedaży gruntów.
W konsekwencji, grunty oznaczone numerami ewidencyjnymi (`(...)`) oraz (`(...)`) stanowią tereny niezabudowane i zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego są przeznaczone pod zabudowę. Zatem, transakcja sprzedaży gruntów nie będzie objęta zwolnieniem od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.
Do sprzedaży ww. gruntów nie znajdą również zastosowania zwolnienia określone w art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a ustawy, ponieważ dotyczą one dostawy budynków, budowli lub ich części, natomiast opisane grunty, jak ustalono, stanowią tereny niezabudowane.
Z uwagi na fakt, że dostawa Nieruchomości nie będzie korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 9, 10 i 10a ustawy, należy przeanalizować warunki do zastosowania zwolnienia wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:
zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
W celu zastosowania zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:
· towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,
· przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Zwolnienie od podatku określone w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy nie znajdzie zastosowania w analizowanej sprawie, gdyż jak wskazano we wniosku Grunt III nie był wykorzystywany przez Zainteresowanych na cele działalności zwolnionej z VAT.
W konsekwencji należy stwierdzić, że sprzedaż gruntów oznaczonych numerami ewidencyjnymi (`(...)`) oraz (`(...)`) będzie stanowić czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy oraz nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2, 9, 10 i 10a ustawy.
Zatem stanowisko Zainteresowanych w zakresie braku zwolnienia od podatku VAT w stosunku do planowanej sprzedaży Gruntu III należało uznać za prawidłowe.
Przechodząc z kolei do prawa do odliczenia podatku naliczonego z Faktury 1 wystawionej przez Sprzedającego (P.) oraz Faktury 3 wystawionej Sprzedającego (Pana M.B.) wskazać należy, że zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy:
w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy:
kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.
Na podstawie art. 86 ust. 10 ustawy:
prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.
W myśl art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy:
prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a - powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny.
Stosownie do art. 86 ust. 11 ustawy:
jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 99 ust. 2 i 3, w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.
Zgodnie z art. 87 ust. 1 ustawy:
w przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.
Jak wynika z powyższych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. takimi, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).
W opisie sprawy wskazano, że Nabywca gruntów jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT. Nabywca planuje wybudować na nabytej nieruchomości centrum logistyczno-magazynowe, tym samym będzie ona wykorzystywana dla celów opodatkowanych związanych z działalnością Spółki tj. realizacją projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków.
Zatem, w analizowanej sprawie będą spełnione – wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy – przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego. Jednakże ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 tej ustawy.
W myśl art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:
nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
W myśl art. 88 ust. 3a pkt 4 ustawy:
nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne:
a) stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności,
b) podają kwoty niezgodne z rzeczywistością - w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością,
c) potwierdzają czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego - w części dotyczącej tych czynności;
Jak wynika z opisu sprawy, Zbywcy udokumentują dla potrzeb VAT sprzedaż Nieruchomości w ten sposób, że:
· P., jako sprzedający, wystawi fakturę za wartość przysługującej mu na podstawie umowy części wynagrodzenia za Nieruchomość (Faktura 1),
· Pan M.B., jako sprzedający, wystawi fakturę za wartość przysługującej małżonkom B. na podstawie umowy części wynagrodzenia za Nieruchomość (tak więc faktura wystawiona przez Pana M.B. opiewać będzie na kwotę wynagrodzenia przysługującemu na podstawie umowy jemu oraz jego małżonce Pani M.B.) (Faktura 3).
Jak ustalono w odpowiedzi na pytanie 1, w przypadku sprzedaży gruntów, stanowiących współwłasność małżeńską, oboje małżonkowie - zarówno Pan M.B., jak i Pani M.B. - będą stroną dokonującą czynności opodatkowanej podatkiem VAT i będą działać w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy w stosunku do swojej części.
Zatem każdy z małżonków - zgodnie z przepisem art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego - będzie miał obowiązek opodatkować swój udział w sprzedaży ww. gruntów.
Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:
podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.
Zatem zarówno Pan M.B., jak i Pani M.B. będą mieli obowiązek wystawienia faktury dokumentującej opodatkowaną dostawę gruntów na rzecz podatnika, przy czym każdy ze Sprzedających (Pan M.B. oraz Pani M.B.) powinien uwzględnić na fakturze sprzedaż ww. działek w części stanowiącej Jego własność.
Faktury są dokumentem o charakterze sformalizowanym. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze. Oznacza to, że nie można uznać za prawidłową fakturę, gdy sprzecznie z jej treścią wskazuje ona zdarzenie gospodarcze, które w ogóle nie zaistniało bądź zaistniało w innych rozmiarach albo między innymi podmiotami. Z powyższego wynika, że o prawidłowości faktur wystawianych i otrzymywanych przez podatników powinny decydować przede wszystkim ustalenia, czy dokumenty te potwierdzają rzeczywiste transakcje handlowe, zarówno pod względem przedmiotu transakcji, jak i podmiotów biorących w niej udział.
Niezwykle ważna jest prawidłowość materialnoprawna faktury, ponieważ tylko z prawidłowo wystawionej faktury podatnik może skutecznie realizować swoje prawo do odliczenia. Zatem prawidłowo wystawiona faktura nie tylko jest podstawą do odliczenia podatku, ale pełni rolę dowodową realizacji tego prawa.
Należy podkreślić, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.
Jak wynika z art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a ustawy, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane – w części dotyczącej tych czynności.
W związku z tym, stosownie do art. 86 ust. 1, ust. 10, ust. 10b i ust. 11 oraz art. 87 ust. 1 w zw. z art. 88 ustawy, Faktura 3, wystawiona przez Sprzedającego (Pana M.B.) opiewająca na całą kwotę wynagrodzenia przysługującego małżonkom M.B. i M.B. uprawnia Nabywcę do odliczenia podatku naliczonego oraz zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad podatkiem należnym jedynie w części uwzględniającej sprzedaż gruntu stanowiącego własność Sprzedającego (Pana M.B.).
Jednocześnie wskazać należy, że wystawiona przez P. Faktura 1 nie jest fakturą, o której mowa w ww. art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy (nie dokumentuje czynności, która nie podlega opodatkowaniu lub jest zwolniona z tego podatku) i w tym zakresie Nabywcy będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w myśl art. 86 ust. 1 (oraz ust. 10, 10b pkt 1 i 11) ustawy, jak również będzie on uprawniony do zwrotu ewentualnej nadwyżki na rachunek bankowy stosownie do uregulowań art. 87 ustawy.
Tym samym stanowisko Zainteresowanych w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z Faktury 1 wystawionej przez Sprzedającego (P.) należało uznać za prawidłowe, natomiast stanowisko Zainteresowanych w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z Faktury 3 wystawionej przez Sprzedającego (Pana M.B.) należało uznać za nieprawidłowe.
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja rozstrzyga w zakresie podatku od towarów i usług, w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
-
z zastosowaniem art. 119a;
-
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
-
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
M. Sp. o.o. (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).