Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest:
- prawidłowe w części dotyczącej uznania Pana PB za podatnika podatku VAT (podatek od towarów i usług) w odniesieniu do planowanej sprzedaży gruntu, prawa do odliczenia podatku naliczonego z Faktury 2 wystawionej przez Pana PB oraz braku zwolnienia od podatku VAT w stosunku do planowanej sprzedaży Gruntu I oraz
- nieprawidłowe w części dotyczącej uznania wyłącznie Pana MB za podatnika podatku VAT w odniesieniu do planowanej sprzedaży udziału w gruncie stanowiącym współwłasność małżeńską oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego z Faktury 3 wystawionej przez Pana MB.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
9 grudnia 2021 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 6 grudnia 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy sposobu rozliczenia sprzedaży nieruchomości. Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
- Zainteresowany będący stroną postępowania:
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
- Zainteresowani niebędący stroną postępowania:
- Pan P.B.;
- Pan M.B.;
- Pani Ma. B.
Opis zdarzenia przyszłego
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie (dalej: „Nabywca” lub „Spółka”) zamierza prowadzić działalność gospodarczą m.in. w zakresie realizacji projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków, w tym – w szczególności - działalność deweloperską w zakresie powierzchni magazynowych i centrów logistycznych. W związku z powyższym, w dniu 15 lipca 2021 r. Spółka zawarła ze wskazanymi niżej sprzedającymi przedwstępną umowę sprzedaży niezabudowanej nieruchomości gruntowej (dalej: „Umowa Przedwstępna”), na której Nabywca planuje wybudować centrum logistyczno-magazynowe (dalej: „Planowana Transakcja”).
Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe „B” spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: „PHU B”), Pan P.B. oraz Pan M.B. (działający, na gruncie prawa cywilnego, przy Planowanej Transakcji w imieniu własnym jak również w imieniu i na rzecz swojej żony Pani Ma B.) (dalej wspólnie: „Sprzedający” lub „Zbywcy”), będący właścicielami działek tworzących niezabudowaną nieruchomość gruntową przeznaczoną pod zabudowę, zawarli z Nabywcą powyższą Umowę Przedwstępną sprzedaży przedmiotowej nieruchomości. Każdy ze Sprzedających z osobna posiada zarejestrowaną działalność gospodarczą (nie dotyczy to Pani Ma B., w imieniu i na rzecz której występuje jej mąż, Pan MB). Działalność gospodarcza prowadzona przez Sprzedających związana jest z branżą motoryzacyjną, w tym m.in: działalnością dealerską oraz serwisami i mechaniką samochodów.
Spółka na dzień składania niniejszego wniosku jest zarejestrowana jako czynny podatnik VAT. Po stronie Sprzedających, PHU B., Pan P.B. oraz Pan M.B. są również, na dzień składania niniejszego wniosku, zarejestrowani jako czynni podatnicy VAT. Natomiast Pani MaB (w imieniu i na rzecz której występuje podczas Planowanej Transakcji jej mąż) nie jest zarejestrowana jako podatnik VAT.
Planowana Transakcja dotyczy sprzedaży prawa własności czternastu niezabudowanych działek ewidencyjnych gruntu znajdujących się (…) o łącznej powierzchni 16,4233 ha (dalej: Nieruchomość). Szczegółowy opis przedmiotu Planowanej Transakcji jest przedstawiony poniżej. W celu realizacji Planowanej Transakcji Sprzedający zawarli Umowę Przedwstępną, a następnie planują zawrzeć umowę przyrzeczoną sprzedaży Nieruchomości.
Wnioskodawcy oświadczają w tym miejscu, że Planowana Transakcja nie została dotychczas dokonana, a na moment składania wniosku jej finalizacja planowana jest na luty 2022 roku. Przy czym ze względu na okoliczności komercyjne, biznesowe i prawne Wnioskodawcy nie mogą również wykluczyć, że termin ten nie ulegnie dodatkowym zmianom.
Nieruchomość będąca przedmiotem Planowanej Transakcji obejmuje:
I. prawo własności gruntów położonych w (…), będących współwłasnością Pana PB oraz Pana MB i Pani MaB w częściach równych, składających się z działek oznaczonych następującymi numerami ewidencyjnymi:
- o powierzchni 0,1235 ha oraz o powierzchni 0,0085 ha (…);
- o powierzchni 6,5950 ha oraz o powierzchni 3,1674 ha oraz o powierzchni 0,8909 ha oraz o powierzchni 2,0196 ha (…);dalej jako „Grunt I”;
II. prawo własności gruntów położonych w (…), będących współwłasnością Pana MB i Pani MaB, składających się z działek oznaczonych następującymi numerami ewidencyjnymi:
- o powierzchni 1,3150 ha (…);
- o powierzchni 0,5801 ha oraz o powierzchni 0,0348 ha (…);
- o powierzchni 0,5372 ha oraz o powierzchni 0,0454 ha (…) dalej jako „Grunt II”;
III. prawo własności gruntu położonego w (…), będące współwłasnością PHU B oraz Pana MB i Pani MaB w częściach równych, składające się z działek oznaczonymi następującymi numerami ewidencyjnymi:
- o powierzchni 1,0303 ha oraz o powierzchni 0,0627 ha (…);dalej jako „Grunt III”;
IV. prawo własności gruntu położonego w (…), będące własnością Pana PB, składające się z działki oznaczonej następującym numerem ewidencyjnymi:
- o powierzchni 0,0129 ha (…);
dalej jako „Grunt IV”;
- zwanych łącznie jako „Działki”.
Wnioskodawcy wskazują, że specyficzna struktura własnościowa poszczególnych działek po stronie Zbywców wynika z tego, że osoby fizyczne pozostające członkami rodziny Państwa B oraz PHU B (będącą spółką rodzinną, w której 100% udziałów należy do Pana PB) nabywały Działki, dokonując inwestycyjnej lokaty kapitału, według możliwości finansowych na dany moment i istniejących nadwyżek finansowych.
Działki składające się na Nieruchomość są niezabudowane i są działkami przeznaczonymi pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, tym samym są terenem budowlanym zgodnie z art. 2 pkt 33 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.; dalej: „Ustawa o VAT”). Dodatkowo, Wnioskodawcy zaznaczają, że na Działkach znajdować się mogą instalacje (np. związane z dostawą mediów) będące własnością podmiotów trzecich, które w świetle prawa budowlanego powinny być kwalifikowane jako budowle. Z perspektywy prawnej, zgodnie z art. 49 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.; dalej: „Kodeks cywilny”), takie instalacje nie są traktowane jako część składowa gruntu, ponieważ należą do przedsiębiorstwa przesyłowego. W konsekwencji, takie instalacje nie wchodzą w skład Nieruchomości i nie będą przedmiotem Planowanej Transakcji.
Po zawarciu umowy przyrzeczonej Nabywca zamierza zrealizować na Nieruchomości inwestycję polegającą na wybudowaniu zespołu budynków magazynowo-logistycznych, tym samym wykorzystując Nieruchomość dla celów opodatkowanych związanych z podstawową działalnością Spółki (tj. jak wskazano powyżej: realizacją projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków).
Projekt inwestycyjny, którego realizację przewiduje Nabywca będzie opierał się na Projekcie budowlanym, na którego budowę pozwolenie uzyskało PHU B (decyzja z dnia 31 maja 2021 r. zatwierdzająca projekt budowlany i udzielająca pozwolenia na budowę inwestycji Centrum Logistycznego (…) z infrastrukturą techniczną (dalej: „Projekt budowlany” lub „Centrum Logistyczne”) na działkach (…), wydaną przez Wojewodę (dalej: „Pozwolenie na budowę”). Strony wskazują, że działki (…) objęte są Pozwoleniem na budowę, jednakże nie będą przedmiotem Planowanej Transakcji, gdyż są one są własnością gminy z przeznaczeniem na powstanie na nich drogi gminnej.
Jak wynika z powyższych wyjaśnień, przedmiotem Planowanej Transakcji będzie 14 Działek, z czego 9 z nich jest objętych Pozwoleniem na budowę. Natomiast pozostałe 5 działek przeznaczonych będzie na tereny otaczające planowane Centrum Logistyczne i nie będą zabudowane budynkami (przy czym stanowią one tereny budowlane, przeznaczone pod zabudowę w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego). Łącznie 14 działek będzie stanowić kompleks, połączony funkcjonalnie, przeznaczony na działanie Centrum Logistycznego.
Pozwolenie na budowę obejmuje: dwie hale magazynowe z wbudowanymi częściami biurowo-socjalnymi oraz portiernią i pompownią oraz instalacjami wewnętrznymi i zewnętrznymi, a także układem drogowym wewnętrznym z placem manewrowym, parkingami i drogą gminną.
Zgodnie z Umową Przedwstępną Sprzedający przeniosą Pozwolenie na budowę oraz prawa autorskie do Projektu budowlanego na Nabywcę; cena za te prawa wliczona jest w cenę Nieruchomości.
Działki składające się na Nieruchomość nabywane były przez Sprzedających na przestrzeni wielu lat jako lokata kapitału z przeznaczeniem na ich odsprzedaż w przypadku istotnego wzrostu ich wartości (jednakże, Sprzedający nie wykluczali innego ich przeznaczenia, w zależności od okoliczności biznesowych). Sprzedający jako osoby od lat prowadzące profesjonalną działalność gospodarczą związaną z szeroko pojętą motoryzacją (m.in: działalnością dealerską, serwisem samochodowym, itp.) nabywali działki, przy których w przyszłości (zgodnie z planami inwestycyjnymi Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad (dalej: „GDDKiA”) oraz właściwymi planami zagospodarowania przestrzennego) miały przebiegać węzły komunikacyjne, przy których mogą powstawać m.in. centra logistyczne.
Sprzedający jako podmioty od wielu lat specjalizujące się w branży motoryzacyjnej dysponowały odpowiednią wiedzą i doświadczeniem związanym z inwestycjami drogowymi w Polsce, w tym w szczególności planowanymi inwestycjami drogowymi na terenie województwa łódzkiego (takimi jak autostrady, trasy szybkiego ruchu i węzły komunikacyjne), co przyczyniło się m.in. do odpowiedniego doboru nabywanych nieruchomości gruntowych, atrakcyjnych na potrzeby inwestycji w centra logistyczne.
Odnosząc powyższe do Planowanej Transakcji, PHU B za zgodą pozostałych Sprzedających od 2016 r. zaczął podejmować szereg istotnych działań mających na celu przygotowanie Nieruchomości do budowy na niej Centrum Logistycznego, takie jak:
- wykonanie projektu budowlanego zgodnie z umową z dnia 7 października 2016 r. zawartą z GDDKiA dotyczącego budowy układu komunikacyjnego do planowanego Centrum Logistycznego, na którego budowę pozwolenia wydali Wojewoda w zakresie przebudowy drogi krajowej oraz Starosta w zakresie wychodzącym poza pas drogi krajowej oraz rozpoczęcie budowy układu komunikacyjnego zgodnie z wydanymi decyzjami (co zostało potwierdzone odpowiednimi dziennikami budowy oraz w Pozwoleniu na budowę),
- wystąpienie i uzyskanie decyzji środowiskowej ustalającej warunki środowiskowe uwarunkowania dla inwestycji budowy Centrum Logistycznego - decyzja Wójta Gminy z dnia 5 kwietnia 2018 r.,
- wystąpienie o zmianę miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego pozwalającego na budowę budynków magazynowo-logistycznych na Nieruchomości,
- rozpoczęcie przygotowywania Projektu budowlanego przez niezależnych architektów zgodnego z Uchwałą Gminy z dnia 25 sierpnia 2016 r. w sprawie uchwalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,
- wystąpienie i uzyskanie decyzji w przedmiocie wyrażenia zgody na wyłączenie określonych gruntów z produkcji rolniczej - Decyzja Starosty z dnia 20 maja 2019 r.,
- uzyskanie warunków technicznych przyłączenia mediów do Nieruchomości,
- uzyskanie wyżej wskazanego Pozwolenia na budowę.
Zgodnie z postanowieniami Umowy Przedwstępnej Sprzedający udzielili Nabywcy prawa do dysponowania Nieruchomością na cele budowlane.
Należy dodatkowo wskazać, że udziały PHU B w Nieruchomości zostały uprzednio włączone do ewidencji środków trwałych PHU B jako nieruchomości inwestycyjne. Natomiast z perspektywy pozostałych Zbywców, osób indywidualnych, Nieruchomość stanowiła ich majątek osobisty będący lokatą kapitału (niewprowadzony w szczególności do ewidencji zarejestrowanej działalności gospodarczej Pana PB i Pana MB).
Ponadto, dla doprecyzowania, Wnioskodawcy potwierdzają, że Nieruchomość dotychczas nie była wydzierżawiona lub wynajmowana przez Zbywców, ani na Nieruchomości do tej pory nie była prowadzona inna działalność podlegająca opodatkowaniu lub będąca zwolniona z VAT.
Jednocześnie, Wnioskodawcy zgodnie oświadczają, iż Nieruchomość będąca przedmiotem Planowanej Transakcji (w tym też poszczególne jej części) nie stanowi przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego, jak również nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 ust. 27e Ustawy o VAT.
Nieruchomość zostanie zbyta przez Zbywców na podstawie jednej umowy sprzedaży w formie aktu notarialnego. Umowa przewidywać będzie całkowite wynagrodzenie przysługujące Zbywcom w zamian za Nieruchomość oraz podział przedmiotowego wynagrodzenia na części przysługujące odpowiednio: (i.) PHU B, (ii.) Panu PB oraz (iii.) małżonkom (Panu MB i Pani MaB). Zbywcy udokumentują dla potrzeb VAT sprzedaż Nieruchomości w ten sposób, że:
- PHU BB, jako sprzedający, wystawi fakturę za wartość przysługującej mu na podstawie umowy części wynagrodzenia za Nieruchomość („Faktura 1”),
- Pan PB, jako sprzedający, wystawi fakturę za wartość przysługującej mu na podstawie umowy części wynagrodzenia za Nieruchomość („Faktura 2”),
- Pan MB, jako sprzedający, wystawi fakturę za wartość przysługującej małżonkom B na podstawie umowy części wynagrodzenia za Nieruchomość (tak więc faktura wystawiona przez Pana MB opiewać będzie na kwotę wynagrodzenia przysługującemu na podstawie umowy jemu oraz jego małżonce Pani MaB) („Faktura 3”).
Inne transakcje sprzedaży nieruchomości dokonane przez Sprzedających
Sprzedający, w przeszłości, wielokrotnie lokowali wolny kapitał w nieruchomości i dokonywali transakcji ich sprzedaży. Transakcje te były opodatkowane VAT, lub też podlegały zwolnieniu z VAT.
Do dnia dzisiejszego Pan PB dokonał zbycia następujących nieruchomości:
- zbycia zabudowanej nieruchomości w ramach działalności gospodarczej w dniu 18 grudnia 2018 r. (transakcja zwolniona z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 Ustawy o VAT);
- zbycia dwóch nieruchomości gruntowych niezwiązanych bezpośrednio z prowadzoną działalnością gospodarczą w dniu 2 grudnia 2020 r. (transakcje wg stawki 23% VAT);
- zbycia udziałów w nieruchomości gruntowej niezwiązanej bezpośrednio z prowadzoną działalnością gospodarczą w dniu 2 sierpnia 2021 r. (transakcja wg stawki 23% VAT).
Pan MB, działając w imieniu własnym oraz żony Pani MaB dokonał zbycia posiadanej nieruchomości gruntowej w dniu 2 sierpnia 2021 r. (transakcja wg stawki 23% VAT).
Sprzedający wspólnie dokonali w 2017 r. zbycia niezabudowanej nieruchomości gruntowej przeznaczonej w planie zagospodarowania przestrzennego na cele budowlane (transakcja wg stawki 23% VAT).
Zakres przedmiotowy wniosku
Wnioskodawcy wskazują, iż pytania oraz przyporządkowana argumentacja zawarte w niniejszym wniosku dotyczą wyłącznie praw wskazanych w punkcie I, tj. prawa własności gruntów położonych w (…), będących współwłasnością Pana PB oraz Pana MB i Pani MaB w częściach równych, składających się z działek oznaczonych następującymi numerami ewidencyjnymi:
- o powierzchni 0,1235 ha oraz o powierzchni 0,0085 ha (…);
- o powierzchni 6,5950 ha oraz o powierzchni 3,1674 ha oraz o powierzchni 0,8909 ha oraz o powierzchni 2,0196 ha (…) (Grunt I);
zaś pozostałe stany faktyczne dotyczące praw własności oznaczonych punktami od II do IV, będą przedmiotem oddzielnych wniosków o interpretację.
Pytania
- Czy Pan PB oraz Pan MB (działający w imieniu własnym oraz w imieniu i na rzecz swojej małżonki Pani MaB, z którą pozostaje w małżeńskiej współwłasności majątkowej) w ramach Planowanej Transakcji będą działać jako podatnicy VAT na podstawie art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT?
- W przypadku twierdzącej odpowiedzi na pytanie nr 1, czy w stosunku do planowanej sprzedaży Gruntu I nie znajdzie zastosowania którekolwiek ze zwolnień z opodatkowania VAT, o których mowa w artykule 43 ust. 1 punkt 2, 9, 10 oraz 10a ustawy o VAT - a więc dostawa Gruntu I podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 41 Ustawy o VAT?
- Czy w przypadku gdy do sprzedaży Gruntu I nie znajdzie zastosowania żadne ze zwolnień z opodatkowania VAT, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2, 9, 10 oraz 10a Ustawy o VAT, a po zrealizowaniu Planowanej Transakcji oraz otrzymaniu wystawionych przez Pana PB oraz Pana MB Faktur 2 oraz 3 potwierdzających jej faktyczne dokonanie, Nabywca będzie uprawniony do:
a) obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego przy nabyciu Gruntu I (zgodnie z art. 86 ust. 1, ust. 10, ust. 10b pkt 1 i ust. 11 w zw. z art. 88 Ustawy o VAT), oraz
b) do otrzymania zwrotu nadwyżki podatku VAT naliczonego nad podatkiem VAT należnym (zgodnie z art. 87 w zw. z art. 88 Ustawy o VAT), jeżeli nadwyżka wystąpi w danym okresie rozliczeniowym?
Stanowisko Zainteresowanych w sprawie
Zdaniem Zainteresowanych:
- Pan PB oraz Pan MB (działający w imieniu własnym oraz w imieniu i na rzecz swojej małżonki Pani MaB, z którą pozostaje w małżeńskiej współwłasności majątkowej) w ramach Planowanej Transakcji będą działać jako podatnicy VAT na podstawie art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT.
- W stosunku do sprzedaży Gruntu I nie znajdzie zastosowania żadne ze zwolnień z opodatkowania VAT, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2, 9, 10 oraz 10a ustawy o VAT, a więc dostawa Gruntu I podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 41 Ustawy o VAT.
- W przypadku gdy do sprzedaży Gruntu I nie znajdzie zastosowania żadne ze zwolnień z opodatkowania VAT, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2, 9, 10 oraz 10a Ustawy o VAT, a po zrealizowaniu Planowanej Transakcji oraz otrzymaniu wystawionych przez Pana PB oraz Pana MB (działającego w imieniu własnym oraz w imieniu i na rzecz swojej małżonki Pani M) Faktur 2 oraz 3 potwierdzających jej faktyczne dokonanie Nabywca będzie uprawniony do:
a) obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego przy nabyciu Gruntu I (zgodnie z art. 86 ust. 1, ust. 10, ust. 10b pkt 1 i ust. 11 w zw. z art. 88 Ustawy o VAT) oraz
b) do otrzymania zwrotu nadwyżki podatku VAT naliczonego nad podatkiem VAT należnym, zgodnie z art. 86 ust. 1, ust. 10, ust. 10b pkt 1 i ust. 11 oraz art. 87 Ustawy o VAT, jeżeli nadwyżka wystąpi w danym okresie rozliczeniowym.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawców
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1:
Zgodnie z przepisami Ustawy o VAT, nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT podlega opodatkowaniu, gdyż aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej dokonaniem działa jako podatnik VAT.
W konsekwencji, celem rozstrzygnięcia czy Planowana Transakcja (w tym w szczególności sprzedaż Gruntu I będąca przedmiotem niniejszego wniosku) będzie podlegała opodatkowaniu VAT oraz czy Sprzedający przy Planowanej Transakcji będą działać w charakterze podatników, kluczowe jest potwierdzenie czy spełniają oni definicję podatnika zgodnie z art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT.
W świetle powyższego artykułu - podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Zgodnie z przytoczonymi powyżej przepisami, definicja działalności gospodarczej ma charakter uniwersalny i każdy podmiot wykorzystujący posiadane towary i uzyskujący z nich zarobek w sposób ciągły będzie podatnikiem w rozumieniu Ustawy o VAT.
Jak wskazali Wnioskodawcy w opisie zdarzenia przyszłego - Sprzedający jako osoby fizyczne oraz osoba prawna - PHU B wielokrotnie, na przestrzeni wielu lat, lokowali swoje nadwyżki finansowe w nieruchomości w celach inwestycyjnych. Do tej pory wszelkie transakcje sprzedaży nieruchomości były związane ze wzrostem ich wartości w czasie, dzięki profesjonalnemu nabywaniu w przeszłości działek, które według dokonywanej przez Sprzedających analizy mogły zyskać na atrakcyjności z uwagi na ich położenie, specyficzne cechy i warunki rynkowe.
O tym, że Sprzedający nabywali działki w sposób ukierunkowany i profesjonalny świadczy również to, że jako podmioty specjalizujące się w branży motoryzacyjnej posiadały odpowiednią wiedzę i doświadczenie związane z planowanymi inwestycjami drogowymi (autostradami, trasami szybkiego ruchu i węzłami komunikacyjnymi) na terenie województwa łódzkiego, co przyczyniło się m.in. do odpowiedniego doboru nabywanych nieruchomości gruntowych.
Tym samym, nabywane w przeszłości nieruchomości były ukierunkowaną lokatą kapitału, w szczególności nie były dziedziczone lub otrzymane w ramach darowizny.
Dodatkowo w przypadku Nieruchomości będącej przedmiotem Planowanej Transakcji, PHU B za pozwoleniem pozostałych Sprzedających dokonał szeregu istotnych działań mających na celu przygotowanie Nieruchomości do możliwości budowy na niej centrum logistyczno-magazynowego. Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, uzyskano szereg decyzji takich jak: pozwolenie na budowę Centrum Logistycznego, decyzja środowiskowa ustalająca warunki środowiskowe dla inwestycji, decyzja w przedmiocie wyrażenia zgody na wyłączenie określonych gruntów z produkcji rolniczej. Dodatkowo, PHU B za zgodą pozostałych Sprzedających wykonał profesjonalny projekt budowlany dotyczący budowy układu komunikacyjnego jak również wystąpił o zmianę planu zagospodarowania przestrzennego oraz otrzymał warunki przyłączenia mediów do Nieruchomości. Czynności te dokonane zostały wiele lat przed zgłoszeniem się Nabywcy z ofertą zakupu Nieruchomości. W związku z tym, z perspektywy Nabywcy, nabędzie on profesjonalnie przygotowaną nieruchomość, umożliwiającą niezwłoczne poczynienie inwestycji w budynki magazynowe, bez podejmowania czasochłonnych procesów administracyjnych.
Co więcej, jak wskazano w opisie stanu faktycznego, poza Nieruchomością będącą przedmiotem Planowanej Transakcji, od 2017 r. Sprzedający dokonali szeregu sprzedaży nieruchomości nabytych w przeszłości na podstawie swojej wiedzy i doświadczenia co przyczyniło się do odpowiedniego doboru nabywanych nieruchomości i wzrostu ich wartości. Nabycia działek miały miejsce od szeregu lat, a transakcje sprzedaży były dokonywane regularnie począwszy od transakcji z 2017 r. do transakcji z dnia 2 sierpnia 2021 r., co wskazuje na powtarzalność dokonywanych transakcji oraz potwierdza niewątpliwie, że Sprzedający (w tym Pan PB oraz Pan MB) w sposób regularny i ukierunkowany prowadzą działalność związaną z nieruchomościami dla celów zarobkowych.
Zdaniem Wnioskodawców - wszystkie powyższe argumenty oraz stan faktyczny przedstawiony w opisie zdarzenia przyszłego wskazują, że działalność w zakresie nieruchomości prowadzona przez Sprzedających prowadzi do osiągania przez nich zarobku w sposób ciągły, a ich działalność nosi wszelkie znamiona działalności profesjonalnej.
Zdaniem Wnioskodawców, z uwagi na profesjonalizację działań, należy uznać, że wszyscy Zbywcy (w tym Pan PB oraz Pan MB) działają w charakterze podatników VAT. Pomimo, że najbardziej aktywną rolę w przygotowaniu Nieruchomości do sprzedaży miało PHU B, z punktu widzenia Nabywcy Zbywcy występują łącznie jako grupa dokonująca profesjonalnego obrotu gruntem. Nabywca dokona od nich łącznego zakupu profesjonalnie przygotowanej Nieruchomości wraz z szeregiem pozwoleń i prawami do projektu architektonicznego. Z perspektywy Nabywcy Planowana Transakcja tworzy zatem jednolitą ekonomiczną (profesjonalną) całość i nie byłoby celowe różnicowanie poszczególnych Zbywców według ich szczegółowego statusu i roli. Zdaniem Wnioskodawców, różnicowanie poszczególnych Zbywców lub działek prowadziłoby do sztucznego podziału tej transakcji i do wypaczenia jej charakteru.
W związku z powyżej przedstawionymi przepisami oraz uzasadnieniem - zdaniem Wnioskodawców - Pan PB oraz Pan MB (działający w imieniu własnym oraz w imieniu i na rzecz swojej małżonki Pani MaB) przy dokonaniu Planowanej Transakcji będą działać jako podatnicy VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT.
Jednakże, zaznaczenia dodatkowo wymaga, że kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359).
Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zgoda drugiego małżonka jest potrzebna m.in. do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.
Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju sprzedaż nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. W przypadku Planowanej Transakcji, przy dokonywaniu czynności prawnej Pan MB działa w imieniu i na rzecz swojej małżonki, z którą pozostaje w małżeńskiej współwłasności majątkowej.
W tym miejscu należy dodać, że ustawa o VAT nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. W przypadku, gdy nieruchomość znajduje się we wspólności majątkowej małżeńskiej, oceny, czy zbycie będzie podlegało opodatkowaniu VAT (czy dana osoba działa jako podatnik) dokonuje się w odniesieniu do małżonka, który ma dokonać czynności podlegającej opodatkowaniu. W sytuacji, gdy małżonkowie pozostają we wspólności majątkowej, a każdy z nich jest współwłaścicielem nieruchomości zgodnie z zasadami współwłasności małżeńskiej łącznej, tj. bezudziałowej, kluczowym z punktu widzenia ustalenia, na kim spoczywa obowiązek VAT (jako podatnika) ma to, który z małżonków faktycznie wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu (zob. wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 13 maja 2008 r., sygn. akt I SA/Rz 332/08).
W analizowanym stanie faktycznym, na gruncie prawa cywilnego Pan MB wystąpi w akcie notarialnym dokumentującym Planowaną Transakcję w imieniu własnym oraz w imieniu i na rzecz Pani MaB, przy czym faktyczne dokona tej czynności w sposób aktywny Pan MB jako jeden z małżonków. Zdaniem Wnioskodawców, w świetle wszystkich okoliczności sprawy to jemu można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej. Ponadto, należy zaznaczyć, że autonomiczność prawa podatkowego wyklucza możliwość interpretacji przepisów, która zakładałaby, że stosunki majątkowe między małżonkami, regulowane przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, mogą kształtować zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług. Zatem, nie każda czynność, która wywołuje skutki na gruncie prawa cywilnego, będzie takie skutki wywoływała na gruncie prawa podatkowego (podobny pogląd wyraził np. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 21 stycznia 2020 r. (0113-KDIPT1-3.4012.686.2019.2.MWJ).
W konsekwencji, za występującego w charakterze podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT należy uznać Pana MB.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawców w zakresie pytania nr 2:
Jak wskazano w uzasadnieniu do pytania nr 1 - zdaniem Wnioskodawców - Pan PB oraz Pan MB (działający w imieniu własnym oraz w imieniu i na rzecz swojej małżonki Pani MB) przy dokonaniu Planowanej Transakcji będą działać jako podatnicy VAT,
W celu rozstrzygnięcia, czy nabycie Gruntu I w ramach Planowanej Transakcji będzie opodatkowane VAT, konieczne jest ustalenie, czy przedmiotowa transakcja mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu VAT, zawartym w art. 5 ust. 1 Ustawy o VAT.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.
Stosownie natomiast do art. 2 pkt 6 Ustawy o VAT, przez pojęcie towarów należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Zgodnie więc z brzmieniem wyżej przywołanych przepisów dostawa Gruntu I (w ramach Planowanej Transakcji), stanowiąca odpłatną dostawę nieruchomości, mieści się w katalogu czynności podlegających VAT.
Jednocześnie, dostawa nieruchomości mieści się w definicji sprzedaży określonej w art. 2 pkt 22 Ustawy o VAT, zgodnie z którą przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Dodatkowo w stosunku do sprzedaży Gruntu I nie znajdzie zastosowania żadne ze zwolnień z opodatkowania VAT, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2, 9,10 oraz 10a ustawy o VAT.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
W ocenie Wnioskodawców, zwolnienie przewidziane w powołanym wyżej przepisie nie znajdzie zastosowania do sprzedaży Gruntu I dokonywanego w ramach Planowanej Transakcji. Jak bowiem wynika z opisu zdarzenia przyszłego Grunt I nie był i do dnia Planowanej Transakcji nie będzie wykorzystywany przez Pana PB, Pana MB oraz Panią MB na cele działalności zwolnionej z VAT.
Równocześnie, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane. Z kolei - na podstawie art. 2 pkt 33 Ustawy o VAT - przez tereny budowlane rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
W ocenie Wnioskodawców, Grunt I nie wypełnia przesłanek zastosowania zwolnienia uregulowanego w art. 43 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 2 pkt 33 Ustawy o VAT.
Zgodnie ze wskazaniem w ramach opisu zdarzenia przyszłego, wszystkie Działki objęte zakresem Planowanej Transakcji są przeznaczone pod zabudowę związaną z realizacją inwestycji w postaci budowy centrum logistyczno-magazynowego przez Nabywcę. Tym samym, w odniesieniu do Gruntu I wchodzącego w skład Planowanej Transakcji nie zostaną spełnione warunki do zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 2 pkt 33 Ustawy o VAT.
Z kolei w zakresie zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 10 oraz 10a ustawy o VAT stanowiącego o zwolnieniu dostawy budynków, budowli i ich części Wnioskodawcy wskazują, iż zgodnie z art. 29a ust. 8 Ustawy o VAT, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych lub ich części z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. Tym samym, w przypadku gruntów zabudowanych grunt dzieli efektywnie traktowanie VAT znajdujących się na nim budynków / budowli (w tym potencjalnie zwolnienie z opodatkowania VAT).
Tymczasem, jak zaznaczono, dostawa Gruntu I wchodząca w skład Planowanej Transakcji stanowi dostawę niezabudowanej nieruchomości gruntowej. Tym samym, zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 10 oraz 10a ustawy o VAT nie znajdzie zastosowania.
Wnioskodawcy stoją więc na stanowisku, iż w stosunku do sprzedaży Gruntu I nie znajdzie zastosowania żadne ze zwolnień z opodatkowania VAT, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2, 9, 10 oraz 10a ustawy o VAT - a więc, że dostawa Gruntu II podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 41 Ustawy o VAT.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawców w zakresie pytania nr 3:
Na dzień dokonania Planowanej Transakcji, Nabywca będzie zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. Po nabyciu Nieruchomości (w tym Gruntu I) Nabywca będzie prowadził przy wykorzystaniu Nieruchomości działalność opodatkowaną VAT (obejmującą przede wszystkim wynajem powierzchni magazynowej). W konsekwencji należy stwierdzić, że Grunt I będzie wykorzystywany przez Nabywcę będącego czynnym podatnikiem VAT wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.
W świetle powyższego - zdaniem Wnioskodawców - po dokonaniu w ramach Planowanej Transakcji dostawy Gruntu I i otrzymaniu Faktur 2 oraz 3, wystawionych odpowiednio przez (i.) Pana PB, oraz (ii.) Pana MB (tj. fakturę dokumentującą czynność podlegającą opodatkowaniu dokonaną przez niego w charakterze podatnika VAT, w odniesieniu do współwłasności małżeńskiej), Nabywca będzie uprawniony do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego przy nabyciu Gruntu I. Spełniony będzie bowiem warunek niezbędny do dokonania takiego obniżenia, określony w art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT.
W myśl art. 86 ust. 10 i ust. 10b pkt 1 oraz ust. 11 Ustawy o VAT, prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym powstanie obowiązek podatkowy w odniesieniu do nabywanych towarów i usług lub w deklaracji podatkowej za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych, jednak nie wcześniej niż w okresie rozliczeniowym, w którym Nabywca otrzyma od Sprzedających faktury VAT dokumentujące faktyczną sprzedaż Gruntu I. Nadwyżka podatku VAT naliczonego nad podatkiem VAT należnym związana z nabyciem Gruntu l podlegać będzie zwrotowi na zasadach określonych w art. 87 Ustawy o VAT.
Jak wynika z treści art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego przy nabyciu towarów i usług w zakresie, w jakim są one wykorzystywane do wykonywania przez podatnika czynności opodatkowanych VAT.
Jeżeli zatem dane towary lub usługi są wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia całości VAT naliczonego przy ich nabyciu, przy założeniu, że pozostałe ograniczenia nie mają zastosowania (w szczególności ograniczenia wynikające z art. 88 Ustawy o VAT, dotyczące m.in. braku prawa odliczenia w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu VAT bądź podlega zwolnieniu z VAT).
Podsumowując powyższe, Wnioskodawcy stoją na stanowisku, że w przypadku gdy do sprzedaży Gruntu I nie znajdzie zastosowania żadne ze zwolnień z opodatkowania VAT, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2, 9, 10 oraz 10a Ustawy o VAT, a więc podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 41 Ustawy o VAT, Nabywca będzie uprawniony do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur wystawionych przez Pana PB oraz Pana MB dokumentujących nabycie prawa Gruntu I oraz do zwrotu nadwyżki VAT naliczonego nad VAT należnym, zgodnie z art. 86 ust. 1, ust. 10, ust. 10b pkt 1 i ust. 11 oraz art. 87 Ustawy o VAT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest:
- prawidłowe w części dotyczącej uznania Pana PB za podatnika podatku VAT w odniesieniu do planowanej sprzedaży gruntu, prawa do odliczenia podatku naliczonego z Faktury 2 wystawionej przez Pana PB oraz braku zwolnienia od podatku VAT w stosunku do planowanej sprzedaży Gruntu I oraz
- nieprawidłowe w części dotyczącej uznania wyłącznie Pana MB za podatnika podatku VAT w odniesieniu do planowanej sprzedaży udziału w gruncie stanowiącym współwłasność małżeńską oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego z Faktury 3 wystawionej przez Pana MB.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (…) podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:
Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Na podstawie definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości gruntowej (działki), traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.
Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z dnia 11 grudnia 2006 s. 1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”:
Państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy:
- określone udziały w nieruchomości,
- prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości,
- udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części.
Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.), zwanej dalej „Kodeksem cywilnym”.
Ze współwłasnością mamy do czynienia wtedy, gdy własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom (art. 195 Kodeksu cywilnego). W przypadku współwłasności nieruchomości określonej w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w nieruchomości.
Zgodnie z art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego:
Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.
Należy podkreślić, że współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli (art. 198 ustawy Kodeks cywilny). Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.
Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, bądź świadczenie usług zdefiniowane w art. 8 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Na mocy art. 15 ust. 1 i 2 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Zatem czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.
Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.
Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.
W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.
W tym miejscu podkreślić należy, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen V. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być, np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.
Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy. Ocenie podlegać muszą przede wszystkim działania, jakie podejmuje zbywca w celu dokonania sprzedaży.
Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą.
Inaczej jest natomiast – jak wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.
W rozumieniu powyższych twierdzeń pomóc mogą zapisy orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07, w myśl którego formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, a także okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, czy w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku VAT.
Wątpliwości Zainteresowanych dotyczą uznania Pana PB oraz Pana MB (działającego w imieniu własnym oraz w imieniu i na rzecz małżonki Pani MaB) za podatników podatku od towarów i usług w związku z Planowaną Transakcją.
Odnosząc powyższe rozważania do sytuacji przedstawionej we wniosku należy zauważyć, że opisana we wniosku dostawa Gruntu I nie będzie spełniać kryterium do uznania jej za sprzedaż „majątku prywatnego”, o którym mowa powyżej. Współwłaściciele ww. działek gruntu będą dokonywać Planowanej Transakcji w ramach działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy i z jej tytułu będą uznani za podatników podatku od towarów i usług, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.
Z opisu sprawy wynika, że Sprzedający nabywali działki na przestrzeni wielu lat jako lokatę kapitału z przeznaczeniem na ich odsprzedaż w przypadku istotnego wzrostu ich wartości. Sprzedający, w przeszłości wielokrotnie lokowali kapitał w nieruchomości i dokonywali transakcji ich sprzedaży. Transakcje te były opodatkowane VAT lub też podlegały zwolnieniu z VAT. Sprzedający jako podmioty specjalizujące się w branży motoryzacyjnej dysponowali odpowiednią wiedzą i doświadczeniem związanym z inwestycjami drogowymi (takimi jak autostrady, trasy szybkiego ruchu i węzły komunikacyjne), co przyczyniło się m.in. do odpowiedniego doboru nabywanych nieruchomości gruntowych.
W odniesieniu do analizowanej transakcji sprzedaży gruntów, Sprzedający udzielili zgody na podejmowanie przez PHU B szeregu istotnych działań mających na celu przygotowanie Nieruchomości do budowy na niej centrum logistycznego, takie jak: wykonanie projektu budowlanego dotyczącego budowy układu komunikacyjnego do planowanego Centrum Logistycznego oraz rozpoczęcie budowy układu komunikacyjnego zgodnie z wydanymi decyzjami, wystąpienie i uzyskanie decyzji środowiskowej ustalającej warunki środowiskowe uwarunkowania dla inwestycji budowy Centrum Logistycznego, wystąpienie o zmianę miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego pozwalającego na budowę budynków magazynowo - logistycznych na Nieruchomości, rozpoczęcie przygotowywania Projektu budowlanego przez niezależnych architektów, wystąpienie i uzyskanie decyzji w przedmiocie wyrażenia zgody na wyłączenie określonych gruntów z produkcji rolniczej, uzyskanie warunków technicznych przyłączenia mediów do Nieruchomości, uzyskanie wyżej wskazanego Pozwolenia na budowę.
Dodatkowo z postanowieniami Umowy Przedwstępnej Sprzedający udzielili Nabywcy prawa do dysponowania Nieruchomością na cele budowlane.
Kwestia udzielania pełnomocnictw została uregulowana w Tytule IV Działu VI Przedstawicielstwo, Rozdział I Przepisy ogólne, Rozdział II Pełnomocnictwo ww. ustawy Kodeks cywilny.
Zgodnie z art. 95 § 1 Kodeksu cywilnego:
Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych albo wynikających z właściwości czynności prawnej, można dokonać czynności prawnej przez przedstawiciela. W świetle § 2 tego artykułu, czynność prawna dokonana przez przedstawiciela w granicach umocowania pociąga za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego.
W myśl art. 96 ww. Kodeksu:
Umocowanie do działania w cudzym imieniu może opierać się na ustawie (przedstawicielstwo ustawowe) albo na oświadczeniu reprezentowanego (pełnomocnictwo).
Stosownie do art. 98 ww. Kodeksu:
Pełnomocnictwo ogólne obejmuje umocowanie do czynności zwykłego zarządu. Do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu potrzebne jest pełnomocnictwo określające ich rodzaj, chyba że ustawa wymaga pełnomocnictwa do poszczególnej czynności.
Zgodnie z art. 99 § 1 Kodeksu cywilnego:
Jeżeli do ważności czynności prawnej potrzebna jest szczególna forma, pełnomocnictwo do dokonania tej czynności powinno być udzielone w tej samej formie. W myśl § 2 powołanego artykułu, pełnomocnictwo ogólne powinno być pod rygorem nieważności udzielone na piśmie.
Na mocy art. 108 ww. Kodeksu:
Pełnomocnik nie może być drugą stroną czynności prawnej, której dokonuje w imieniu mocodawcy, chyba że co innego wynika z treści pełnomocnictwa albo że ze względu na treść czynności prawnej wyłączona jest możliwość naruszenia interesów mocodawcy. Przepis ten stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy pełnomocnik reprezentuje obie strony.
Z art. 109 ww. Kodeksu wynika, że:
Przepisy działu niniejszego stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy oświadczenie woli ma być złożone przedstawicielowi.
Jak wynika z przepisów art. 95 do art. 109 Kodeksu cywilnego, pełnomocnictwo – to jednostronne oświadczenie osoby (mocodawcy), na mocy którego inna osoba (pełnomocnik) staje się upoważniona do działania w imieniu mocodawcy. Zatem każda czynność wykonana przez pełnomocnika w imieniu mocodawcy i w zakresie udzielonego pełnomocnictwa wywoła skutki bezpośrednio w sferze prawnej mocodawcy.
Zatem fakt, że opisane w stosunku do nieruchomości działania nie były podejmowane bezpośrednio przez Sprzedających, ale przez osoby trzecie nie oznacza, że pozostawały bez wpływu na sytuację prawną Zainteresowanych. Po udzieleniu pełnomocnictwa / zgody na działanie w imieniu Sprzedających, czynności wykonane przez osoby trzecie wywołały skutki bezpośrednio w sferze prawnej Sprzedających (mocodawców).
Działająca za zgodą Sprzedających osoba trzecia (PHU B) dokonała szeregu istotnych działań mających na celu przygotowanie nieruchomości do możliwości budowy na niej centrum logistyczno-magazynowego. Opisane czynności dokonywane za pełną zgodą Sprzedających, wpłynęły generalnie na podniesienie atrakcyjności nieruchomości jako towaru i wzrost jej wartości. Z perspektywy nabywcy nieruchomość została profesjonalnie przygotowana do prowadzenia inwestycji.
W związku z powyższym stwierdzić należy, że udzielenie przez Sprzedających stosownych pełnomocnictw i zgód dla podmiotu PHU B, a także udzielenie Nabywcy prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane skutkuje tym, że wszystkie ww. czynności były podejmowane przez Sprzedających w ich imieniu i na ich korzyść, ponieważ to oni jako właściciele nieruchomości byli stroną w postępowaniu o uzyskanie stosownych decyzji, pozwoleń oraz dokonania wszelkich czynności związanych z nieruchomością.
W konsekwencji powyższych ustaleń należy uznać, że w analizowanej sprawie Sprzedający podejmowali działania podobne do tych, jakie wykonują podmioty zajmujące się profesjonalnie obrotem nieruchomościami, tj. wykazali aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem. Zatem sprzedaż udziałów w Gruncie I (składającego się z 6 niezabudowanych działek nr (…)) stanowić będzie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy, a Sprzedający z tytułu tej transakcji będą podatnikami podatku VAT zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy.
Jak wynika z opisu sprawy, Sprzedającymi są Pan PB oraz małżonkowie MB i MaB. Pan MB i Pani MaB pozostają w małżeńskiej współwłasności majątkowej.
Kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359).
Stosownie do art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez obojga małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).
W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.
W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.
Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna m.in. do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.
Na podstawie art. 43 § 1 cyt. Kodeksu:
Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym sprzedaż nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Ustawa o podatku od towarów i usług nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Zatem na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług małżonkowie nie są uznawani za jeden podmiot podatkowy, bowiem każdy z nich wykonuje samodzielnie czynności podlegające opodatkowaniu.
W rozpatrywanej sprawie zarówno Pan MB jak i Pani MaB podejmowali czynności charakterystyczne dla profesjonalnego obrotu nieruchomościami. Każdy z małżonków nabywał nieruchomości jako lokatę kapitału z przeznaczeniem na odsprzedaż. Zarówno Pan MB, jak i Pani MaB udzielali stosownych pełnomocnictw i zgód podmiotowi trzeciemu w celu przygotowania gruntów do inwestycji oraz Nabywcy prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Zatem oboje małżonkowie są stroną w postępowaniu o uzyskanie stosownych decyzji, pozwoleń oraz dokonania wszelkich opisanych czynności związanych z nieruchomością. W rezultacie oboje małżonkowie prowadzili działalność związaną z obrotem nieruchomościami w sposób ciągły do celów zarobkowych.
W związku z tym stwierdzić należy, że w przypadku sprzedaży Gruntu I w części stanowiącej współwłasność małżeńską, zarówno Pan MB, jak i Pani MaB będą stroną dokonującą czynności opodatkowanej podatkiem VAT i będą działać w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą w myśl art. 15 ust. 2 ustawy w stosunku do swojej części.
Zatem każdy z małżonków - zgodnie z przepisem art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego - będzie miał obowiązek opodatkować udział swojej części w sprzedaży ww. Gruntu I.
Reasumując, Pan PB, Pan MB oraz Pani MB przy dokonaniu Planowanej Transakcji będą działać jako podatnicy podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.
Stanowisko w zakresie pytanie nr 1 jest zatem nieprawidłowe.
Wątpliwości Zainteresowanych dotyczą możliwości skorzystania ze zwolnienia od podatku przy dostawie Gruntu I.
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, stosownie do uregulowań art. 5 ust. 1 i art. 7 ust. 1 ustawy podlega m.in. odpłatna dostawa udziałów w nieruchomości.
Jednocześnie, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.
Jak wyżej wskazano, Sprzedający (Pan PB, Pan MB, jak również Pani MaB) przy dokonaniu Planowanej Transakcji będą działać jako podatnicy podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.
Zatem sprzedaż Gruntu I, jako dokonywana przez podatników podatku od towarów i usług, będzie opodatkowana tym podatkiem.
Zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.
Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.
Powyższe oznacza, że zwolnienie przysługuje względem takiej dostawy, której przedmiotem jest grunt niezabudowany i jednocześnie o przeznaczeniu innym niż budowlane. Zatem ze zwolnienia od podatku korzystać będą dostawy gruntów o charakterze rolnym, leśnym, itp.
Na podstawie art. 2 pkt 33 ustawy:
Przez tereny budowlane rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
W tym miejscu warto wyjaśnić, że stosownie do treści wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 28 marca 1996 r. w sprawie C-468/93 Gemeente Emmen - „teren budowlany” oznacza każdy nieuzbrojony lub uzbrojony teren uznany przez państwa członkowskie za teren z przeznaczeniem pod zabudowę. Zatem, także w świetle orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości, za teren budowlany uznać można jedynie taki, który regulacjami prawa krajowego został przeznaczony pod zabudowę.
We wniosku wskazano, że działki składające się na Nieruchomość (tj. m.in. wchodzące w skład Gruntu I) są niezabudowane i są działkami przeznaczonymi pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.
Tym samym spełnione jest kryterium, o którym mowa w ww. art. 2 pkt 33 ustawy.
We wniosku wskazano również, że dodatkowo na działkach znajdować się mogą instalacje (np. związane z dostawą mediów) będące własnością podmiotów trzecich, kwalifikowane w świetle prawa budowlanego jako budowle.
Zgodnie z art. 47 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:
Część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych. Częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego.
Na podstawie art. 48 ww. ustawy Kodeks cywilny:
Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania.
Tak więc rzecz, która stała się częścią składową innej rzeczy (rzeczy nadrzędnej), traci samodzielny byt prawny i dzieli losy prawne rzeczy nadrzędnej. Zgodnie zatem z zasadą „superficies solo cedit”, gdy władający gruntem poniósł nakłady na tę nieruchomość, stają się one własnością właściciela gruntu.
Jednak stosownie do art. 49 § 1 ustawy kodeks cywilny,
Urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa.
Z powyższego przepisu wynika, że jeśli znajdujące się na działkach części infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, ciepłowniczej, telekomunikacyjnej, elektrycznej itd. są przyłączone do przedsiębiorstw świadczących usługi wodociągowe, telekomunikacyjne, elektroenergetyczne itd., to stanowią one własność tych przedsiębiorstw. Wobec tego wskazane instalacje nie wchodzą w skład planowanej sprzedaży gruntów.
W konsekwencji Grunt I stanowi teren niezabudowany, który zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego jest przeznaczony pod zabudowę.
Zatem transakcja sprzedaży działek składających się na Grunt I nie będzie objęta zwolnieniem od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.
Do sprzedaży ww. Gruntu I nie znajdą również zastosowania zwolnienia określone w art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a ustawy, ponieważ dotyczą one dostawy budynków, budowli lub ich części, natomiast ww. Grunt I, jak ustalono, stanowi teren niezabudowany.
Z uwagi na fakt, że dostawa nie będzie korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 9, 10 i 10a ustawy, należy przeanalizować warunki do zastosowania zwolnienia wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.
Zgodnie z tym przepisem:
Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
W celu zastosowania zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:
- towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,
- brak prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów.
Niespełnienie jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.
Jak wskazali Zainteresowani, Nieruchomość dotychczas nie była wydzierżawiona lub wynajmowana przez Zbywców, ani na Nieruchomości do tej pory nie była prowadzona inna działalność podlegająca opodatkowaniu lub zwolniona z VAT.
Tym samym należy uznać, że Grunt I nie był wykorzystywany przez Sprzedających od momentu nabycia do momentu sprzedaży wyłącznie do działalności zwolnionej od podatku VAT (nie była na nim prowadzona bowiem żadna działalność).
Powyższe oznacza, że nie zostały również spełnione warunki do zastosowania zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.
W konsekwencji planowana sprzedaż Gruntu I będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług według stawki właściwej dla przedmiotu dostawy.
Tym samym stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe**.**
Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy. W myśl tego przepisu:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Zgodnie z art. 86 ust. 10, ust. 10b pkt 1, ust. 11 ustawy:
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a - powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny.
Jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 99 ust. 2 i 3, w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.
Stosownie do treści art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.
W myśl art. 87 ust. 1 ustawy:
W przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego. Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
Jak wskazano we wniosku, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Nabywca) na dzień składania wniosku jest zarejestrowana jako czynny podatnik VAT.
Jednocześnie - po zawarciu umowy przyrzeczonej Nabywca zamierza zrealizować na Nieruchomości (w skład której wchodzi Grunt I) inwestycję polegającą na wybudowaniu zespołu budynków magazynowo-logistycznych, tym samym wykorzystując Nieruchomość dla celów opodatkowanych związanych z podstawową działalnością Spółki, tj. realizacją projektów budowlanych związanych z wnoszeniem budynków.
Spełniona jest zatem przesłanka pozytywna, warunkująca prawo do odliczenia podatku naliczonego, wskazana w art. 86 ust. 1 ustawy – związek z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.
Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 tej ustawy.
W myśl art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:
Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
W myśl art. 88 ust. 3a pkt 4 ustawy:
Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne:
- stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności,
- podają kwoty niezgodne z rzeczywistością - w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością,
- potwierdzają czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego - w części dotyczącej tych czynności.
Jak wynika z opisu sprawy, Zbywcy udokumentują dla potrzeb VAT sprzedaż Nieruchomości w ten sposób, że:
- Pan PB, jako sprzedający, wystawi fakturę za wartość przysługującej mu na podstawie umowy części wynagrodzenia za Nieruchomość („Faktura 2”),
- Pan MB, jako sprzedający, wystawi fakturę za wartość przysługującej małżonkom B na podstawie umowy części wynagrodzenia za Nieruchomość (tak więc faktura wystawiona przez Pana MB opiewać będzie na kwotę wynagrodzenia przysługującemu na podstawie umowy jemu oraz jego małżonce Pani MaB) („Faktura 3”).
Jak ustalono w odpowiedzi na pytanie 1, w przypadku sprzedaży udziałów w gruntach stanowiących współwłasność małżeńską, oboje małżonkowie - zarówno Pan MB, jak również Pani MaB - będą stroną dokonującą czynności opodatkowanej podatkiem VAT i będą działać w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy w stosunku do swojej części.
Zatem każdy z małżonków - zgodnie z przepisem art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego - będzie miał obowiązek opodatkować swój udział w sprzedaży ww. gruntów.
Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:
Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.
Zatem zarówno Pan MB, jak również Pani MaB będą mieli obowiązek wystawienia, we własnym imieniu, faktury dokumentującej opodatkowaną dostawę udziałów w gruntach na rzecz podatnika, przy czym każdy z nich powinien uwzględnić na fakturze sprzedaż w części stanowiącej Jego własność.
Faktury są dokumentem o charakterze sformalizowanym. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze. Oznacza to, że nie można uznać za prawidłową fakturę, gdy sprzecznie z jej treścią wskazuje ona zdarzenie gospodarcze, które w ogóle nie zaistniało bądź zaistniało w innych rozmiarach albo między innymi podmiotami. Z powyższego wynika, że o prawidłowości faktur wystawianych i otrzymywanych przez podatników powinny decydować przede wszystkim ustalenia, czy dokumenty te potwierdzają rzeczywiste transakcje handlowe, zarówno pod względem przedmiotu transakcji, jak i podmiotów biorących w niej udział.
Niezwykle ważna jest prawidłowość materialnoprawna faktury, ponieważ tylko z prawidłowo wystawionej faktury podatnik może skutecznie realizować swoje prawo do odliczenia. Zatem prawidłowo wystawiona faktura nie tylko jest podstawą do odliczenia podatku, ale pełni rolę dowodową realizacji tego prawa.
Należy podkreślić, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.
Jak wynika z art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a ustawy, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane – w części dotyczącej tych czynności.
W związku z tym, stosownie do art. 86 ust. 1, ust. 10, ust. 10b i ust. 11 oraz art. 87 ust. 1 w zw. z art. 88 ustawy - Faktura 3, wystawiona przez Pana MB opiewająca na całą kwotę wynagrodzenia przysługującego małżonkom MB i MaB ich części zapłaty uprawnia Nabywcę do odliczenia podatku naliczonego oraz zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad podatkiem należnym jedynie w części uwzględniającej sprzedaż Gruntu I stanowiącej własność Pana MB, tj. odpowiadającej połowie udziałów małżonków w Gruncie I.
Natomiast wystawiona przez Pana PB Faktura 2 w część dotyczącej dostawy udziału w działkach składających się na Grunt I nie jest fakturą, o której mowa w ww. art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy (nie dokumentuje czynności, która nie podlega opodatkowaniu lub jest zwolniona z tego podatku) i w tym zakresie Nabywcy będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w myśl art. 86 ust. 1 (oraz ust. 10, 10b pkt 1 i 11) ustawy, jak również będzie on uprawniony do zwrotu ewentualnej nadwyżki na rachunek bankowy stosownie do uregulowań art. 87 ustawy.
Oceniając całościowo, stanowisko Zainteresowanych w zakresie pytania nr 3 jest zatem nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
- z zastosowaniem art. 119a;
- w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
- z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej, ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej jako „PPSA”.
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).