Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe w części dotyczącej braku zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy sprzedaży prawa własności działki nr 1 oraz sprzedaży prawa użytkowania wieczystego działek nr 3 i 4 i nieprawidłowe w części dotyczącej braku zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy sprzedaży prawa własności działki nr 2 i prawa użytkowania wieczystego działki nr 5 oraz w części dotyczącej braku zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy sprzedaży prawa własności działek nr 1 i 2 oraz prawa użytkowania wieczystego działek nr 3, 4 i 5.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

29 grudnia 2021 r. wpłynął Pana wniosek z 16 grudnia 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zwolnienia od podatku sprzedaży prawa własności działek nr 1, 2 oraz sprzedaży prawa użytkowania wieczystego działek nr 3, 4 i 5 w trybie egzekucji. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – 17 lutego 2022 r. poprzez doprecyzowanie opisu sprawy oraz przedstawienie własnego stanowiska.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w … (wnioskodawca NIP …) działając zgodnie z wnioskiem wierzyciela dokonał w dniu 24-11-2021 r. ponownego zajęcia nieruchomości dłużnika A Sp. z o.o., NIP: …, REGON: …, KRS (Krajowy Rejestr Sądowy): … - stanowiących nieruchomości gruntowych niezabudowanych, położonych w miejscowości B przy ul. … gm. …, na działkach ozn. nr 3, 4, 5, obrębu … objętej księgą wieczystą nr … oraz na działkach ozn. nr 1, 2, obrębu … objętej księgą wieczystą nr ….

Zgodnie z ewidencją gruntów przedmiotowa nieruchomość położona jest w obrębie …, na działkach ozn. w ewidencji gruntów nr 3, 4, 5 w jednostce rejestrowej G.29. Działki ozn. nr 1 i 2 wchodzące w skład przedmiotowej nieruchomości znajdują się w obrębie …, w jednostce rejestrowej `(...)`.

Teren przedmiotowych działek posiada aktualny plan zagospodarowania przestrzennego Gminy … zatwierdzony uchwałą nr … Rady Miejskiej w … z dnia 18 czerwca 2004 r. Przedmiotowe działki ozn. nr 1, 2, 3, 4, 5 znajdują się na terenach o funkcji przemysłu, działalność produkcyjna ozn. symbolem 16P.

Teren nieruchomości obejmujący działki nr 1, 2, 3, 4, 5 posiadające łącznie powierzchnię 25.237 m2. Niezabudowana działka nr 5 stanowiąca prawo wieczystego użytkowania gruntu o charakterze przemysłowym, posiada powierzchnię 16.338 m2, niezabudowana działka nr 3 stanowiąca prawo wieczystego użytkowania gruntu o charakterze przemysłowym, posiada powierzchnie 3.380 m2, niezabudowana działka nr 4 stanowiąca prawo wieczystego użytkowania gruntu o charakterze przemysłowym, posiada powierzchnie 3.380 m2, działka nr 1 stanowiąca prawo własności o charakterze przemysłowym, posiada powierzchnie 526 m2, działka nr 2 stanowiąca prawo własności o charakterze przemysłowym, posiada powierzchnie 1.613 m2.

Teren nieruchomości jest płaski. Kształt łączny działek dobry w formie wieloboku regularnego. Teren działek ozn. nr 1 i 2 wymaga znacznych prac porządkowych. Teren działek ozn. nr 4 i 5, przylegają do drogi lokalnej o nawierzchni asfaltowej, uzbrojonej w sieć wodociągową, energetyczną oraz gazową. Przez działkę ozn. nr 5 przebiega linia energetyczna średniego napięcia (15 kV). Również działka ozn. nr 2 jest obciążona przebiegiem linii energetycznej średniego napięcia. Teren działek jest nieogrodzony. Jest on aktualnie w części wykorzystywany do składowania ciężkiego sprzętu operatorskiego (dz. ozn. nr 4) oraz jako wybieg dla koni (dz. ozn. nr 5).

Działki nr 1 i 2 stanowiące nieruchomość objętą księgą wieczystą … nie powinny być sprzedawane odrębnie w oderwaniu od sprzedaży całej nieruchomości objętej księga wieczystą …. W przypadku odrębnej sprzedaży działki ozn. nr 5 powinna być ona połączona ze sprzedażą działki nr 2. Działka nr 2 nie posiada bezpośredniego dostępu do drogi publicznej. Dostęp ten istnieje w ramach zorganizowanej całości poprzez działkę nr 5. W przypadku odrębnej sprzedaży działki ozn. nr 4 powinna być ona połączona ze sprzedażą działki nr 3 i 1. Działki nr 1 i 3 nie posiadają bezpośredniego dostępu do drogi publicznej. Dostęp ten istnieje w ramach zorganizowanej całości poprzez działkę nr 4.

Nieruchomość w najbliższym czasie ma być przedmiotem sprzedaży w drodze licytacji publicznej.

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w … w związku z prowadzonym postępowaniem egzekucyjnym z nieruchomości o numerze KW … obejmującej działki 3, 4, 5 oraz z nieruchomości o numerze KW … obejmującej działki 1, 2 zwrócił się z zapytaniem do prezesa spółki A Sp. z o.o. Pana W.K.:

1. W jaki sposób, do jakich celów, dłużnik wykorzystywał/wykorzystuje/będzie wykorzystywał do dnia sprzedaży działki nr 3, 4, 5, 1, 2.

2. Czy działki nr 3, 4, 5, 1, 2 były wykorzystywane przez dłużnika w działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r., poz. 685, z późn. zm.)?

3. Czy działki nr 3, 4, 5, 1, 2 były wykorzystywane przez dłużnika wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług? Jeżeli tak, to jaką działalność zwolnioną z opodatkowania podatkiem VAT (podatek od towarów i usług), do której wykorzystywane były ww. działki, wykonywał dłużnik - należy podać podstawę prawną zwolnienia?

4. Czy działki nr 3, 4, 5, 1, 2 były udostępniane osobom trzecim, np. na podstawie umów najmu, dzierżawy, użyczenia? Jeżeli tak, to należy wskazać, kiedy działki lub ich części zostały oddane w najem/dzierżawę/użyczenie oraz czy udostępnianie to miało charakter odpłatny, czy nieodpłatny?

5. Czy nabycie przez dłużnika prawa użytkowania wieczystego działek nr 3, 4, 5 oraz prawa własności działek 1, 2 zostało udokumentowane fakturą z wykazaną kwotą podatku VAT?

6. Czy dłużnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia prawa użytkowania wieczystego działek nr 3, 4, 5 oraz prawa własności działek 1, 2?

7. Czy działki nr 3, 4, 5, 1, 2 objęte są miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego? Jeśli tak, to:

8. Jakie przeznaczenie działek nr 3, 4, 5, 1, 2 wynika z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego?

9. W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, należy wskazać, czy dla działek nr 3, 4, 5, 1, 2 na dzień sprzedaży będzie wydana decyzja o warunkach zabudowy, bądź decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego zgodnie z art. 4 ust. 2 pkt 1 lub pkt 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2021 r. poz. 741 ze zm.)?

Prezes spółki Pan W.K. pismem z dnia 21.12.221 roku udzielił odpowiedzi na postawione pytania:

Ad. 1. 2. 3. Działki 3, 4, 5, 1, 2 były, są i będą do czasu sprzedaży nieużytkami i nigdy nie były wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej.

Ad. 4. Działki 3, 4, 5, 1, 2 nigdy nie były udostępniane, użyczane lub dzierżawione.

Ad. 5. Przy zakupie Działek 3, 4, 5, 1, 2 były faktury zawierające podatek VAT.

Ad. 6. Dłużnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT.

Ad. 7. Działki 3, 4, 5, 1, 2 są objęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.

Ad. 8. 9. Przemysł, działalność produkcyjna (symbol 16 P).

W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan:

A Sp. z o.o. jest czynnym podatnikiem podatku VAT.

Przez działkę ozn. nr 5 przebiega linia energetyczna średniego napięcia. Linia ta jest częścią budowli w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2021 r. poz. 2351 z późn. zm.). Właścicielem tej linii jest `(...)`.

Przez działkę ozn. nr 2 przebiega linia energetyczna średniego napięcia. Linia ta jest częścią budowli w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2021 r. poz. 2351 z późn. zm.). Właścicielem tej linii jest `(...)`.

Pytanie

Czy sprzedaż przedmiotowej nieruchomości podlega zwolnieniu z podatku VAT?

Pana stanowisko w sprawie

Komornik Sądowy przy Sadzie Rejonowym w `(...)`(wnioskodawca) informuje, że jego zdaniem linia energetyczna średniego napięcia, która przebiega przez działkę 5 jest budowlą w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2021 r. poz. 2351 z późn. zm.), której właścicielem jest `(...)`.

Komornik Sądowy przy Sadzie Rejonowym w `(...)`(wnioskodawca) informuje, że jego zdaniem linia energetyczna średniego napięcia, która przebiega przez działkę 2 jest budowlą w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2021 r. poz. 2351 z późn. zm.), której właścicielem jest `(...)`.

Z uwagi na powyższe Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w `(...)`(wnioskodawca) stoi na stanowisku, że sprzedaż przedmiotowej nieruchomości obejmującej działki 3, 4, 5, 1, 2 w drodze egzekucji nie powinna korzystać ze zwolnienia z podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy. Działki 3, 4, 5, 1, 2 są objęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, który wskazuje na przeznaczenie tych działek na przemysł, działalność produkcyjną (symbol 16 P). Zatem działki spełniają definicję terenów budowlanych w rozumieniu art. 2 pkt 33 ustawy od podatków i towarów i usług i tym samym ich sprzedaż zdaniem Wnioskodawcy nie może korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

Zdaniem wnioskodawcy dostawa działek 3, 4, 5, 1, 2 nie będzie korzystała również ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy bowiem w odniesieniu do tych działek nie korzystano z żadnych zwolnień z podatku VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe w części dotyczącej braku zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy sprzedaży prawa własności działki nr 1 oraz sprzedaży prawa użytkowania wieczystego działek nr 3 i 4 i nieprawidłowe w części dotyczącej braku zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy sprzedaży prawa własności działki nr 2 i prawa użytkowania wieczystego działki nr 5 oraz w części dotyczącej braku zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy sprzedaży prawa własności działek nr 1 i 2 oraz prawa użytkowania wieczystego działek nr 3, 4 i 5.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r., poz. 685, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2020 r. poz. 1427, 1492 i 2320 oraz z 2021 r. poz. 11 i 41) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r., poz. 1540, z późn. zm.), zgodnie z którym:

Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Przepis art. 18 ustawy wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika.

Komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik. Natomiast gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Tym samym komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Komornik sądowy pełni rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazuje organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą dokonaną w ramach egzekucji. Nie bez znaczenia jest także fakt, że podatnik, będący dłużnikiem, zazwyczaj nie otrzymuje kwot uzyskanych przez organ egzekucyjny ze sprzedaży towarów w wykonaniu czynności egzekucyjnych. Prawdopodobne jest, że podatnik nie posiada innych środków finansowych umożliwiających uiszczenie należnego podatku. Ustanowienie organu egzekucyjnego płatnikiem zapewnia odprowadzenie należnego podatku przez organ przeprowadzający dostawę w ramach czynności egzekucyjnych.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W odniesieniu do art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;

2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;

3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;

4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;

5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;

6. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;

7. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

W myśl art. 2 pkt 6 wystawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W świetle przytoczonych powyżej przepisów, zarówno grunt, jak i budynek oraz budowla spełniają definicję towaru określoną w art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż traktowana jest jako odpłatna dostawa towarów na terytorium kraju.

Sprzedaż nieruchomości w trybie egzekucji stanowi odpłatną dostawę towarów. Oznacza to, że zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, objęta jest zakresem przedmiotowym opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem będzie podatnikiem podatku od towarów i usług.

W świetle zapisów art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Dostawa towarów będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług tylko w sytuacji, gdy dokonana zostanie przez podmiot o statusie podatnika, który będzie działał w takim charakterze w odniesieniu do tej konkretnie czynności. Dla stwierdzenia, że dla danej transakcji podmiot jest podatnikiem podatku od towarów i usług, konieczne jest prowadzenie przez niego działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy.

Zatem uznanie, czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Zestawienie regulacji zawartych w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy do art. 18 ustawy wskazuje, że w przypadku, gdy dłużnik - właściciel danej nieruchomości - jest podatnikiem podatku od towarów i usług, wówczas komornik jest płatnikiem podatku VAT z tytułu dostawy nieruchomości.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że działając zgodnie z wnioskiem wierzyciela dokonał Pan zajęcia prawa użytkowania wieczystego działek gruntu oznaczonych numerami ewidencyjnymi: 3, 4 i 5 oraz prawa własności działek gruntu oznaczonych numerami ewidencyjnymi: 1 i 2, należących do dłużnika A SP. z o.o.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek: po pierwsze – dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność wykonywana jest przez podmiot, który w jej ramach działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

W niniejszej sprawie dojdzie do sprzedaży składników majątku przedsiębiorstwa dłużnika, bowiem prawo użytkowania wieczystego działek nr 3, 4 i 5 oraz prawo własności działek nr 1 i 2 przysługuje spółce A Sp. z o.o.

W związku z powyższym, przy dostawie ww. działek spełnione są/będą przesłanki do uznania dłużnika za podatnika podatku, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, bowiem sprzedaż będzie dotyczyła składników majątku przedsiębiorstwa dłużnika.

W analizowanej sprawie, sprzedaż przez komornika prawa użytkowania wieczystego działek nr 3, 4 i 5 oraz prawa własności działek nr 1 i 2, należących do dłużnika A Sp. z o.o., stanowiących majątek przedsiębiorstwa Spółki, stanowi/będzie stanowiło odpłatną dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy:

Stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy:

W okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż -6%, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2, art. 110 i art. 138i ust. 4, wynosi 23%.

Przy czym, wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może być albo opodatkowana właściwą stawką podatku VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

W świetle art. 2 pkt 33 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o terenach budowlanych - rozumie się przez to grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Opodatkowane są zatem dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe niezabudowane, będące terenami budowlanymi w rozumieniu ww. art. 2 pkt 33 ustawy, pozostałe natomiast dostawy gruntów niezabudowanych, innych niż tereny budowlane – są zwolnione od podatku.

Jak stanowi art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2021 r. poz. 741, z późn. zm.):

Ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

Charakter danego terenu wyznacza ww. plan miejscowy, wskazując czy teren jest budowlany, czy też szerzej – przeznaczony pod zabudowę.

W tym miejscu warto wyjaśnić, że stosownie do treści wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 28 marca 1996 r. w sprawie C-468/93 Gemeente Emmen – „teren budowlany” oznacza każdy nieuzbrojony lub uzbrojony teren uznany przez państwa członkowskie za teren z przeznaczeniem pod zabudowę.

W konsekwencji, generalnie opodatkowane podatkiem VAT są dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku tych ostatnich opodatkowane są wyłącznie te, których przedmiotem są tereny budowlane, czyli tereny przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu – zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Pozostałe natomiast dostawy gruntów niezabudowanych, dla których nie obowiązuje plan zagospodarowania przestrzennego oraz nie wydano decyzji o warunkach zabudowy – są zwolnione od podatku VAT. Ustawa o podatku od towarów i usług w kontekście zastosowania właściwej stawki podatku VAT przy sprzedaży gruntu nakazuje oceniać przeznaczenie tego gruntu wyłącznie na podstawie istniejącego planu zagospodarowania przestrzennego oraz wydanych decyzji o warunkach zabudowy.

Jak wynika z opisu sprawy, teren działek nr 3, 4, 5, 1 i 2 posiada aktualny plan zagospodarowania przestrzennego. Przedmiotowe działki znajdują się na terenach o funkcji przemysłu, działalność produkcyjna ozn. symbolem 16P. Działki 3, 4, 5, 1, 2 były, są i będą do czasu sprzedaży nieużytkami i nigdy nie były wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej. Działki nigdy nie były udostępniane, użyczane lub dzierżawione. Przy zakupie działek były faktury zawierające podatek VAT. Dłużnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT. Działki nr 1, 3 i 4 są działkami niezabudowanymi. Natomiast przez działki nr 2 i 5 przebiega linia energetyczna średniego napięcia (15 kV). Linie energetyczne są częścią budowli w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2021 r. poz. 2351 z późn. zm.). Właścicielem tej linii jest `(...)`.

Zgodnie z art. 47 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.), zwanej dalej „Kodeksem cywilnym”:

§ 1. Część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych.

§ 2. Częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego.

Na podstawie art. 48 Kodeksu cywilnego:

Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania.

Tak więc rzecz, która stała się częścią składową innej rzeczy (rzeczy nadrzędnej), traci samodzielny byt prawny i dzieli losy prawne rzeczy nadrzędnej.

Stosownie do art. 49 § 1 Kodeks cywilny:

Urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa.

Jeśli zatem znajdujące się na działkach nr 2 i 5 części infrastruktury energetycznej (linie energetyczne) są przyłączone do przedsiębiorstwa świadczącego usługi elektroenergetyczne, to stanowią one własność tego przedsiębiorstwa.

Wyrażenia „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel” zawartego w przytoczonym art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług nie należy utożsamiać z prawem własności. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, definiując wyrażenie „dostawa towarów” akcentuje „własność ekonomiczną” funkcjonującą w oderwaniu od krajowych przepisów prawa cywilnego, regulujących przeniesienie prawa własności. W orzeczeniu C-320/88 Staatssecretaris van Financiën v. Shipping and Forwarding Safe B.V. TSUE wyraził pogląd, że „wyrażenie „dostawa towarów” w rozumieniu artykułu 5(1) VI Dyrektywy oznacza także przeniesienie prawa do dysponowania rzeczą jak właściciel, nawet jeżeli nie dochodzi do przeniesienia własności rzeczy w sensie prawnym” (pkt 1), jednak jednocześnie zastrzegł, że „zadaniem sądu krajowego jest określenie w każdym przypadku, na podstawie stanu rzeczy, czy przeniesienie prawa do dysponowania rzeczą jak właściciel, w rozumieniu artykułu 5(1) VI Dyrektywy, miało miejsce” (pkt 2).

Zatem, w sytuacji gdy przedmiotem sprzedaży jest grunt, na którym posadowiona jest budowla, niestanowiąca własności zbywcy, to mimo, iż ten obiekt budowlany stanowi w świetle prawa cywilnego część składową nieruchomości – w świetle ustawy o podatku od towarów i usług nie dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tym obiektem jak właściciel (zarówno w sensie ekonomicznym, jak i w sensie prawnym), a zatem przedmiotem dostawy jest w takim przypadku tylko sam grunt (jako grunt zabudowany).

W przypadku planowanej dostawy prawa własności działki nr 2 i prawa użytkowania wieczystego działki nr 5, przedmiotem dostawy będzie wyłącznie grunt, którego jednak nie można uznać za teren niezabudowany, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy. Powyższe wynika z faktu, że na gruncie tym posadowione są części budowli niebędące własnością dłużnika.

Tym samym, dostawa prawa własności działki nr 2 i prawa użytkowania wieczystego działki nr 5 nie korzysta/nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, gdyż przepis ten stosuje się tylko do dostawy terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane, a taka sytuacja nie ma/nie będzie miała miejsca, gdyż dostawa będzie dotyczyć gruntu zabudowanego.

Natomiast działki niezabudowane nr 1, 3 i 4 spełniają/będą spełniały definicję terenów budowlanych w rozumieniu art. 2 pkt 33 ustawy o podatku od towarów i usług i tym samym sprzedaż prawa własności działki nr 1 oraz sprzedaż prawa użytkowania wieczystego działek nr 3 i 4 nie korzysta/nie będzie korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

Jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

Aby zastosować zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

- towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,

- przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Niespełnienie jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

W analizowanej sprawie, dostawa prawa własności działek nr 1 i 2 oraz prawa użytkowania wieczystego działek nr 3, 4 i 5 nie korzysta/nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy. Jak wynika z okoliczności sprawy, dłużnik nie wykorzystywał ww. działek do prowadzenia działalności gospodarczej. Zatem nie można uznać, że ww. działki - od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia – były wykorzystywane przez dłużnika wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku.

Oznacza to, że nie zostanie spełniony co najmniej jeden z warunków do zastosowania zwolnienia dostawy działek na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Tym samym, sprzedaż prawa własności działek nr 1 i 2 oraz prawa użytkowania wieczystego działek nr 3, 4 i 5 stanowi/będzie stanowić czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w powiązaniu z art. 7 ust. 1 ustawy, która nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 i pkt 2 ustawy.

Pomimo, iż wywiódł Pan prawidłowy skutek prawny w zakresie braku zwolnienia od podatku dostawy prawa własności działek nr 1 i 2 oraz prawa użytkowania wieczystego działek nr 3, 4 i 5 na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, jednakże w oparciu o argumentację niemającą oparcia w ww. przepisie, to Pana stanowisko w tym zakresie należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).