Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

29 listopada 2021 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 19 listopada 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie uznania Zainteresowanych za podatników podatku VAT (podatek od towarów i usług) z tytułu sprzedaży jednej, dwóch lub trzech działek. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 19 stycznia 2022 r. (wpływ 19 stycznia 2022 r.). Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1. Zainteresowana będąca stroną postępowania:

(…).

2. Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

(…)

3. Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:

(…).

Opis zdarzenia przyszłego

Są Państwo współwłaścicielami nieruchomości gruntowej położonej (…). Nieruchomość składa się z trzech działek (działka 1, 2 i 3) zakwalifikowanych jako grunty orne (oznaczenie R) o łącznej powierzchni (…). Nieruchomość nie jest obciążona hipoteką ani prawami osób trzecich ujawnionymi w księdze wieczystej. Każdemu z Państwa przysługuje taki sam udział wynoszący 1/3 części prawa własności.

Nieruchomość została nabyta do majątku osobistego męża Pani (…) (wówczas była to nieruchomość zabudowana budynkiem mieszkalnym). Podstawą nabycia była umowa darowizny zawarta pomiędzy mężem Pani (…) a jego rodzicami. W okresie, gdy nieruchomość należała do majątku osobistego Pani małżonka, w budynku posadowionym na tej nieruchomości zamieszkiwali rodzice właściciela (Pani teściowie). Nieruchomość od nabycia w (…) nigdy nie była wykorzystywana w inny sposób bądź do innych celów. Wcześniej w okresie od (…). rodzice Pani męża prowadzili na tej nieruchomości gospodarstwo rolne. W (…) Pani małżonek zmarł. Na podstawie ustawy majątek po nim odziedziczyli Państwo w równych częściach. Dziedziczenie zostało stwierdzone postanowieniem o stwierdzeniu nabycia spadku wydanym przez (…). Postanowienie to było podstawą wpisu do księgi wieczystej Państwa prawa własności.

Nieruchomość po jej odziedziczeniu nie była w żaden sposób eksploatowana, w szczególności nie była wykorzystywana zarobkowo. Nie była na niej prowadzona działalność gospodarcza ani przez Państwo, ani przez osoby trzecie. Nieruchomość nie stanowiła składnika majątku jakiegokolwiek przedsiębiorstwa. Nieruchomość nie była przedmiotem umów najmu lub dzierżawy. Podejmowaliście Państwo jedynie podstawowe czynności związane z utrzymaniem nieruchomości – tzw. czynności zwykłego zarządu (m.in. opłacanie podatku od nieruchomości). Zdecydowaliście się Państwo również na wyburzenie budynku, który był posadowiony na nieruchomości, i w którym nikt już nie zamieszkiwał. Budynek ten jedynie niszczał i zadomowiły się w nim osoby bezdomne doprowadzając do jego dalszego niszczenia.

Nie występowaliście Państwo o wydanie decyzji o warunkach zabudowy lub pozwolenia na budowę. Nie podejmowaliście działań zwiększających wartość rynkową nieruchomości (m.in. nie doprowadzaliście mediów, nie wydzielaliście i nie budowaliście dróg wewnętrznych, nie doprowadzaliście instalacji wodno-kanalizacyjnej itp.). Nie prowadziliście postępowań, których przedmiotem było łączenie lub podział nieruchomości. Nie ponosiliście Państwo wydatków w celu ogrodzenia nieruchomości, utwardzenia dróg, uzbrojenia terenu w przyłącza do sieci kanalizacyjnej, wodnej lub elektrycznej.

Nieruchomość nie jest i nie będzie wykorzystywana przez Państwo na cele rolnicze. Nie dokonywaliście Państwo zbiorów, bądź dostaw produktów rolnych z nieruchomości na jakikolwiek cel.

Obecnie planujecie Państwo sprzedać nieruchomość. Od decyzji potencjalnego nabywcy zależy, czy przedmiotem sprzedaży będą wszystkie trzy działki, dwie działki czy tylko jedna z działek. Na chwilę składania wniosku decyzja ta jeszcze nie zapadła.

Nie podejmowaliście Państwo żadnych sprofesjonalizowanych działań w celu znalezienia inwestora lub innego nabywcy nieruchomości. W celu sprzedaży nieruchomości oferta zostanie ewentualnie przekazana pośrednikowi w obrocie nieruchomościami.

W uzupełnieniu wniosku z 19 stycznia 2022 r. na pytania:

a) czy Pani lub/i Zainteresowani niebędący stronami postępowania byli/są czynnymi, zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług? Jeżeli tak, należy wskazać z tytułu jakiej działalności? Informacji należy udzielić odrębnie dla Wnioskodawcy oraz Zainteresowanych niebędących stronami postępowania,

b) kiedy nastąpiło wyburzenie budynku, który znajdował się na nieruchomości będącej przedmiotem wniosku? – należy wskazać konkretną datę,

c) czy na moment planowanej sprzedaży działki będą stanowić grunt przeznaczony pod zabudowę zgodnie z uchwalonym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu?

d) czy zawarła Pani lub/i Zainteresowani niebędący stronami postępowania umowę przedwstępną sprzedaży przedmiotowych działek (inną umowę) z potencjalnym nabywcą/nabywcami?

e) jeśli tak, to jakie są konkretne postanowienia umowy przedwstępnej sprzedaży poszczególnych działek, zawartych między Panią i/lub Zainteresowanymi niebędącymi stronami postępowania a potencjalnym nabywcą/nabywcami? Należy precyzyjnie i jednoznacznie opisać, czy w umowie przedwstępnej zostały określone warunki, które muszą zostać spełnione, aby doszło do zawarcia ostatecznej umowy sprzedaży działek (np. uzyskanie zgód, pozwoleń, opinii, decyzji itp.), należy precyzyjnie, w sposób niebudzący wątpliwości, wskazać od spełnienia jakich warunków, uzależnione jest zawarcie ostatecznej umowy sprzedaży działki, w tym od uzyskania jakich zgód i pozwoleń,

f) czy udzieliła Pani i/lub Zainteresowani niebędący stronami postępowania potencjalnemu nabywcy/nabywcom przedmiotowych działek (lub innemu podmiotowi) pełnomocnictwa do działania w Pani i/lub Zainteresowanych niebędących stronami postępowania imieniu, przy czynnościach związanych ze sprzedażą przedmiotowych działek, będących przedmiotem wniosku? Jeśli tak, to należy wskazać zakres tego pełnomocnictwa (zakres czynności wykonywanych przez pełnomocnika),

g) czy Pani oraz Zainteresowani niebędący stronami postępowania posiadają inne nieruchomości, które zamierzają sprzedać poza działkami będącymi przedmiotem wniosku – prosimy wskazać ile i jakie?

h) czy Pani oraz Zainteresowani niebędący stronami postępowania dokonywali wcześniej sprzedaży nieruchomości, a jeśli tak – to prosimy podać odrębnie dla każdej sprzedanej nieruchomości:

- kiedy i w jaki sposób weszła Pani i/lub Zainteresowani niebędący stroną postępowania w posiadanie tych nieruchomości?

- w jakim celu nieruchomości te zostały nabyte przez Panią i/lub Zainteresowanych niebędących stroną postępowania?

- w jaki sposób nieruchomości były wykorzystywane przez Panią i/lub Zainteresowanych niebędących stroną postępowania od momentu wejścia w ich posiadanie do chwili sprzedaży?

- kiedy Pani i/lub Zainteresowani niebędący stroną postępowania dokonali ich sprzedaży i co było przyczyną ich sprzedaży?

- ile nieruchomości zostało sprzedanych i jakich (niezabudowanych czy zabudowanych, a jeśli zabudowanych – to czy były to nieruchomości mieszkalne czy użytkowe)?

- czy z tytułu sprzedaży którejkolwiek nieruchomości (wskazać jakiej) była Pani i/lub Zainteresowani niebędący stroną postępowania zobowiązani zarejestrować się jako podatnik VAT?

odpowiedzieli Państwo, że:

a) nie są Państwo zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług;

b) wyburzenie budynku zostało przeprowadzone kilka lat temu ((…) po (…) pożarach, po których stan techniczny budynku dyskwalifikował go z dalszej eksploatacji), w momencie wyburzenia nie była jeszcze planowana sprzedaż. Przyczyną wyburzenia było niszczenie nieruchomości i osiedlenie się na jej terenie osób bezdomnych w sytuacji, gdy właściciele przebywając za granicą nie mieli możliwości bieżącego zarządzania nieruchomością i poprawy jej stanu;

c) na podstawie uchwały (…) w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (…) – część (…) działki, znajdują się w obszarze przeznaczonym m.in. do zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej – MN/1;

d) nie podejmowaliście oraz nie planują Państwo podejmować żadnych działań zmierzających do zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego bądź do uzyskania decyzji o warunkach zabudowy;

e) nie została zawarta przez Państwo przedwstępna umowa sprzedaży działek;

f) wobec niepodpisania umowy przedwstępnej pytanie dotyczące jej treści jest bezprzedmiotowe;

g) nie udzielaliście Państwo żadnego pełnomocnictwa potencjalnemu nabywcy/nabywcom;

h) nie posiadają Państwo innych nieruchomości, które zamierzają sprzedać poza działkami będącymi przedmiotem wniosku;

i) nie dokonywaliście Państwo wcześniej sprzedaży nieruchomości.

Pytania

1. Czy dokonując planowanej sprzedaży niezabudowanej nieruchomości gruntowej (grunt orny), dla której (…) prowadzi księgę wieczystą (…) będą Państwo działać jako podatnicy w rozumieniu art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT, a tym samym czy planowana transakcja będzie przedmiotem podatku od towarów i usług?

2. Czy dokonując planowanej sprzedaży niezabudowanej nieruchomości gruntowej (grunt orny), dla której (…) prowadzi księgę wieczystą (…), ale w taki sposób, że przedmiotem sprzedaży będzie tylko jedna lub dwie z działek wchodzących/składających się na nieruchomość, będą Państwo działać jako podatnicy w rozumieniu art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT, a tym samym czy planowana transakcja będzie przedmiotem podatku od towarów i usług?

Państwa stanowisko w sprawie

W Państwa ocenie, sprzedaż nieruchomości – zarówno w wariancie opisanym w pytaniu 1 (sprzedaż całej nieruchomości), jak i w pytaniu 2 (sprzedaż jednej lub dwóch z trzech działek składających się na nieruchomość), nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ opisane czynności nie będą dokonane przez podatników podatku od towarów i usług.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r., poz. 685, z późn. zm., dalej określana jako „ustawa o VAT”), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy o VAT).

Przez towary rozumie się natomiast rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy o VAT).

Podatnikami podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności (art. 15 ust. 1 ustawy o VAT).

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody.

Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy VAT).

Podobnie podatnika podatku od towarów i usług zdefiniowano w art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347, str. 1, z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112.

W art. 12 ust. 1 lit. b Dyrektywy 2006/112 wskazano, że państwa członkowskie mogą uznać za podatnika każdego, kto okazjonalnie dokonuje transakcji związanej z działalnością, o której mowa w art. 9 ust. 1 akapit drugi, w szczególności dostawy terenu budowlanego.

„Teren budowlany” to każdy grunt nieuzbrojony lub uzbrojony uznawany za teren budowlany przez państwa członkowskie (art. 12 ust. 3 Dyrektywy 2006/112). Uznanie za podatnika w takich okolicznościach wymaga jednak wyraźnej podstawy prawnej w ustawie o podatku od towarów usług.

Wobec powyższego, o opodatkowaniu transakcji podatkiem od towarów i usług można mówić w przypadku spełnienia dwóch przesłanek:

1. transakcja musi być dokonana przez podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT,

2. transakcja musi stanowić przedmiot podatku od towarów i usług, w tym nie być objęta żadnym zwolnieniem.

W pierwszej kolejności należy ustalić, czy transakcja dokonywana jest przez podatnika. Niecelowe jest bowiem analizowanie, czy stanowi ona przedmiot podatku i czy jest ewentualnie objęta zwolnieniem, jeżeli w ogóle nie mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT.

W Państwa ocenie, nie będziecie Państwo występować jako podatnicy podatku VAT, a tym samym planowana transakcja nie będzie opodatkowana tym podatkiem. Planowane czynności mieszczą się w działaniach stanowiących zarządzanie prywatnym majątkiem.

Podejmowane przez Państwo działania nie mieszczą się w kategorii działalności producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalności osób wykonujących wolne zawody. W szczególności nie jest to działalność handlowca. O działalności podatnika jako działalności gospodarczej można bowiem mówić wówczas, gdy nosi ona znamiona profesjonalizacji. Tymczasem, Państwo podejmują działania będące jedynie zwykłymi czynnościami związanymi z racjonalnym zarządzaniem i dysponowaniem majątkiem prywatnym odziedziczonym po członku najbliższej rodziny. W szczególności, należy wskazać, że Państwo:

1. Nie prowadzą działalności gospodarczej w branży obrotu nieruchomościami.

2. Nie ponoszą żadnych nakładów inwestycyjnych na nabycie nieruchomości, które zamierzają sprzedać (w szczególności nie dokonali tzw. uzbrojenia sprzedawanych działek).

3. Nie przeprowadzali podziałów lub łączenia nieruchomości.

4. Nie podejmują żadnych aktywnych działań marketingowych w celu znalezienia nabywców na nieruchomości, które mogłyby charakteryzować profesjonalną działalność gospodarczą.

5. Nie wykorzystywali nieruchomości w sposób komercyjny.

6. Nie zmierzają do uzyskania trwałego i stałego źródła dochodów; dochód ze sprzedaży nieruchomość będzie miał charakter jednorazowy (w tym kontekście Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził, że „[…] ustalenie, czy określona osoba jest podatnikiem podatku VAT w rozumieniu art. 9 ust. 1 dyrektywy 2006/112, wymaga dokonania przez sąd krajowy oceny, czy wykorzystywanie omawianego dobra polegające na jego stopniowej sprzedaży następuje w celu uzyskania stałych dochodów [`(...)`]” (Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 15 września 2011 r., C-180/10 i C-181/10).

Państwa zdaniem, mając na uwadze wszystkie powyższe okoliczności, w ramach sprzedaży nieruchomości Państwo nie wystąpili i nie będą występować w ogóle w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. Brak jest przesłanek świadczących o takiej Państwa aktywności dotyczącej zbycia nieruchomości, która byłaby porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie obrotem takimi nieruchomościami (brak przesłanek zawodowego – stałego i zorganizowanego charakteru takiej działalności).

Wobec powyższego, planowana sprzedaż nie będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług niezależnie od tego, czy przedmiotem sprzedaży w ramach jednej transakcji będzie cała opisana nieruchomość, czy jedna lub dwie z trzech działek tworzących tą nieruchomość.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r., poz. 685, ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W świetle art. 2 pkt 6 ustawy:

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Jak stanowi art. 2 pkt 22 ustawy:

Sprzedaż to odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Zgodnie z przedstawionymi przepisami, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Zaznaczenia wymaga, że na gruncie przepisów ustawy, również zbycie udziału w towarze (np. współwłasności nieruchomości gruntowej) stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w uchwale 7 sędziów z dnia 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 2/11.

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r., poz. 1740, ze zm.), zwanej dalej Kodeksem cywilnym.

W świetle art. 195 Kodeksu cywilnego:

Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się – jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji – przepisy odnoszące się do własności. Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.

Zgodnie z art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego:

Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.

Art. 198 Kodeksu cywilnego:

Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.

W przypadku współwłasności w częściach ułamkowych każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w rzeczy. Udział wyraża zakres uprawnień współwłaściciela względem rzeczy wspólnej. Współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, jako wyłącznego prawa współwłaściciela, zasadą jest, że każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli, o czym stanowi art. 198 Kodeksu cywilnego. Współwłaściciele są zatem odrębnymi podmiotami prawa.

Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

Podkreślić należy, że współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela.

Należy więc przyjąć, że w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie udziału we współwłasności nieruchomości, dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Jednakże nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Zatem czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.

Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11 grudnia 2006 r. str. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady:

„Podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.

„Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

W art. 12 ust. 1 lit. b) Dyrektywy 2006/112/WE Rady wskazano:

Państwa członkowskie mogą uznać za podatnika każdego, kto okazjonalnie dokonuje transakcji związanej z działalnością, o której mowa w art. 9 ust. 1 akapit drugi, w szczególności jednej z następujących transakcji dostawa terenu budowlanego.

Stosownie do art. 12 ust. 3 Dyrektywy 2006/112/WE Rady:

Do celów ust. 1 lit. b) „teren budowlany” oznacza każdy grunt nieuzbrojony lub uzbrojony, uznawany za teren budowlany przez państwa członkowskie.

Na podstawie art. 2 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE Rady:

Opodatkowaniu VAT podlegają następujące transakcje: odpłatna dostawa towarów na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze.

Z przytoczonych regulacji wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te winny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów, jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem zaś takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Zatem w kwestii opodatkowania sprzedaży działek 1, 2 i 3 (udziałów we własności Nieruchomości) istotne jest, czy w świetle zaprezentowanego opisu sprawy w celu dokonania sprzedaży ww. gruntów podjęli Państwo aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania Państwa za podmioty prowadzące działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatników podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpi w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Inaczej jest natomiast – jak wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

W rozumieniu powyższych twierdzeń pomóc mogą zapisy orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07, w myśl którego formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, a także okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, czy w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku VAT.

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Jak wynika z dokonanej wyżej analizy przepisów, warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Dostawa towarów (np. nieruchomości) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działający w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Dopiero po zdefiniowaniu podmiotu jako podatnika VAT – co do zasady – mają dla określenia jego praw i obowiązków zastosowanie przepisy ustawy o podatku od towarów i usług.

Z opisu sprawy wynika, że jesteście Państwo współwłaścicielami nieruchomości gruntowej, składającej się z trzech działek (…) zakwalifikowanych jako grunty orne. Działki znajdują się w obszarze przeznaczonym m.in. do zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. Każdemu z Państwa przysługuje taki sam udział wynoszący 1/3 części prawa własności. Nieruchomość została nabyta do majątku osobistego męża Pani (…) (wówczas była to nieruchomość zabudowana budynkiem mieszkalnym). Podstawą nabycia była umowa darowizny zawarta pomiędzy Pani mężem a jego rodzicami. W okresie, gdy nieruchomość należała do majątku osobistego Pani małżonka, w budynku posadowionym na tej nieruchomości zamieszkiwali rodzice właściciela. Nieruchomość od nabycia (…) nigdy nie była wykorzystywana w inny sposób bądź do innych celów. Wcześniej (…) rodzice Pani męża prowadzili na tej nieruchomości gospodarstwo rolne. (…) Pani małżonek zmarł. Majątek po nim Państwo odziedziczyli w równych częściach. Nieruchomość po jej odziedziczeniu nie była w żaden sposób eksploatowana, w szczególności nie była wykorzystywana zarobkowo. Nie była na niej prowadzona działalność gospodarcza ani przez Państwo, ani przez osoby trzecie. Nieruchomość nie stanowiła składnika majątku jakiegokolwiek przedsiębiorstwa. Nieruchomość nie była przedmiotem umów najmu lub dzierżawy. Podejmowaliście Państwo jedynie podstawowe czynności związane z utrzymaniem nieruchomości – tzw. czynności zwykłego zarządu (m.in. opłacanie podatku od nieruchomości). Zdecydowaliście się Państwo również na wyburzenie budynku, który był posadowiony na nieruchomości, i w którym nikt już nie zamieszkiwał. Wyburzenie budynku zostało przeprowadzone (…) po (…) pożarach, po których stan techniczny budynku dyskwalifikował go z dalszej eksploatacji. W momencie wyburzenia nie była jeszcze planowana sprzedaż. Przyczyną wyburzenia było niszczenie nieruchomości i osiedlenie się na jej terenie osób bezdomnych w sytuacji, gdy właściciele przebywając za granicą nie mieli możliwości bieżącego zarządzania nieruchomością i poprawy jej stanu. Nie jesteście Państwo zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług. Nie występowaliście Państwo o wydanie decyzji o warunkach zabudowy lub pozwolenia na budowę. Nie podejmowaliście oraz nie planują Państwo podejmować żadnych działań zmierzających do zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego bądź do uzyskania decyzji o warunkach zabudowy. Nie podejmowaliście Państwo działań zwiększających wartość rynkową nieruchomości (m.in. nie doprowadzaliście mediów, nie wydzielaliście i nie budowaliście dróg wewnętrznych, nie doprowadzaliście instalacji wodno-kanalizacyjnej itp.). Nie prowadziliście Państwo postępowań, których przedmiotem było łączenie lub podział nieruchomości. Nie ponosiliście Państwo wydatków w celu ogrodzenia nieruchomości, utwardzenia dróg, uzbrojenia terenu w przyłącza do sieci kanalizacyjnej, wodnej lub elektrycznej. Nieruchomość nie jest i nie będzie wykorzystywana przez Państwo na cele rolnicze. Nie dokonywaliście Państwo zbiorów, bądź dostaw produktów rolnych z nieruchomości na jakikolwiek cel. Nie podejmowaliście Państwo żadnych sprofesjonalizowanych działań w celu znalezienia inwestora lub innego nabywcy nieruchomości. W celu sprzedaży nieruchomości oferta zostanie ewentualnie przekazana pośrednikowi w obrocie nieruchomościami. Nie została zawarta przez Państwo przedwstępna umowa sprzedaży działek. Nie udzielaliście Państwo żadnego pełnomocnictwa potencjalnemu nabywcy/nabywcom. Nie posiadają Państwo innych nieruchomości, które zamierzają sprzedać poza działkami będącymi przedmiotem wniosku oraz nie dokonywaliście wcześniej sprzedaży nieruchomości.

Państwa wątpliwości w analizowanej sprawie dotyczą kwestii uznania Państwa za podatników podatku VAT oraz niepodlegania opodatkowaniu tym podatkiem planowanej sprzedaży jednej, dwóch lub trzech działek składających się na przedmiotową nieruchomość.

Należy zatem ustalić, czy w analizowanej sprawie w odniesieniu do opisanej czynności sprzedaży udziału we własności jednej, dwóch lub trzech działek, będą Państwo spełniać przesłanki do uznania Ich za podatników podatku od towarów i usług.

Jak wyjaśniono wyżej – odwołując się zarówno do treści przepisów ustawy, jak i stanowiska judykatury – w przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności, w jakich będzie realizowana transakcja. Co do zasady bowiem osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykluczone są z grona podatników VAT.

W tym miejscu należy podkreślić, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego.

Uwzględniając powyższą analizę przepisów oraz przedstawione okoliczności sprawy wskazać należy, że w odniesieniu do transakcji sprzedaży działek 1, 2 i 3 brak jest przesłanek pozwalających uznać, że dokonując ww. dostawy wystąpicie Państwo w charakterze podatników w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzących działalność gospodarczą w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, niezależnie od tego, czy zostanie sprzedana cała nieruchomość, czy jedna lub dwie działki.

W analizowanej sprawie brak jest przesłanek świadczących o takiej Państwa aktywności w przedmiocie planowanej sprzedaży nieruchomości, która byłaby porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem (brak przesłanek zawodowego – stałego i zorganizowanego charakteru takiej działalności). Nie wystąpił bowiem ciąg zdarzeń, które jednoznacznie przesądzają, że planowana sprzedaż działek wypełnia przesłanki działalności gospodarczej. Nie podjęliście Państwo takich aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, które świadczyłyby o angażowaniu środków w sposób podobny do wykorzystywanych przez handlowców. Działania podejmowane przez Państwo należą do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Sprzedając działki 1, 2 i 3 będą Państwo korzystać z przysługującego Im prawa do rozporządzania własnym majątkiem, co oznacza, że nie wypełnią Państwo przesłanek zdefiniowanych w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy, i nie wystąpią w roli podatników podatku od towarów i usług prowadzących działalność gospodarczą – w stosunku do tych transakcji.

W konsekwencji, sprzedaż całej nieruchomości, jednej lub dwóch działek nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Podsumowując, w związku ze sprzedażą nieruchomości – zarówno w sytuacji sprzedaży całej nieruchomości, jak i jednej lub dwóch działek – nie staną się Państwo podatnikami, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącymi działalność gospodarczą, zdefiniowaną w ust. 2 tego przepisu, a w konsekwencji planowana sprzedaż nie będzie podlegać opodatkowaniu tym podatkiem.

Tym samym Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r., poz. 1540, ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

· W myśl art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

· Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pani (`(...)`) (Zainteresowana będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (`(...)`) Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r,. poz. 2325, ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r., poz. 1540 ze zm.).