0114-KDIP4-3.4012.667.2021.2.MP

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 17 września 2021 r. (data wpływu 29 września 2021 r.), uzupełnionym pismem z 18 listopada 2021 r. (data wpływu 18 listopada 2021 r.) na wezwanie Organu z 8 listopada 2021 r. (doręczone 15 listopada 2021 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a-c, lit. e, lit. g ustawy o VAT (podatek od towarów i usług) usług świadczonych przez Wnioskodawcę - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

29 września 2021 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a-c. lit. e, lit. g ustawy o VAT usług świadczonych przez Wnioskodawcę. Wniosek uzupełniono pismem z 18 listopada 2021 r. (data wpływu 18 listopada 2021 r.) na wezwanie Organu z 8 listopada 2021 r. (doręczone 15 listopada 2021 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością [dalej: Wnioskodawca, Spółka], czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Spółka jest wyspecjalizowanym podmiotem świadczącym usługi z zakresu zarządzania funduszami inwestycyjnymi, portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych, ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi, pracowniczymi programami emerytalnymi i pracowniczymi planami kapitałowymi [dalej zbiorczo: fundusze inwestycyjne]. W ramach usług zarządzania Wnioskodawca świadczy usługi: agenta transferowego, dystrybucyjne oraz usługi rachunkowości na rzecz ww. funduszy inwestycyjnych zarządzanych przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych [dalej: TFI], ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych zarządzanych przez TFI (na podstawie umowy zlecenia zawartej z towarzystwem ubezpieczeniowym) lub funduszy emerytalnych (pracownicze programy emerytalne i pracownicze plany kapitałowe) zarządzanych przez TFI. Wśród funduszy, na których rzecz świadczone są usługi nie występują fundusze mające siedzibę za granicą.

Spółka oferuje również usługi w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych i wyceny funduszy, które mogą być świadczone jako samodzielna, odrębna usługa.

W ramach standardowej umowy o świadczenie usług prowadzenia ksiąg rachunkowych funduszy Spółka świadczy na rzecz zleceniodawcy (TFI działającego w imieniu własnym oraz w imieniu funduszu) usługi polegające na obsłudze rachunkowo - księgowej oraz wycenie aktywów wskazanego funduszu oraz wydzielonych subfunduszy (dalej: Usługi wyceny aktywów). Usługi wyceny aktywów [dalej zamiennie: wycena aktywów albo wycena instrumentów finansowych] obejmują wycenę aktywów i zobowiązań funduszu/subfunduszu oraz ustalanie wartości aktywów netto na jednostkę uczestnictwa/certyfikat inwestycyjny, dokonywaną w każdym dniu wyceny, określonym zgodnie ze statutem danego funduszu /subfunduszu, w tym:

1. ujmowanie w księgach funduszu /subfunduszu zmian w kapitale powierzonym oraz liczbie jednostek uczestnictwa/ certyfikatów inwestycyjnych będących w posiadaniu uczestników funduszu /subfunduszu wymaganych do wyceny aktywów netto funduszu/subfunduszu oraz ustalenia wartości aktywów netto na jednostkę uczestnictwa/certyfikat inwestycyjny funduszu /subfunduszu.

2. ujmowanie wyceny portfela inwestycyjnego, należności i sald na rachunkach bankowych funduszu/subfunduszu oraz wycenę zobowiązań funduszu/subfunduszu wymagane do wyceny aktywów netto funduszu/subfunduszu oraz ustalenia wartości aktywów netto na jednostkę uczestnictwa/certyfikat inwestycyjny funduszu/subfunduszu.

Z tytułu świadczenia ww. usług Spółka otrzymuje miesięczne wynagrodzenie w postaci opłaty (za każdy fundusz/subfundusz) za prowadzenie ksiąg funduszu, wycenę jego aktywów netto oraz zwrot ustalonych kosztów poniesionych w związku ze świadczeniem usług na rzecz zleceniodawcy.

W kontekście przedmiotowego wniosku istotna jest również treść rozporządzenia Ministra Finansów z 24 grudnia 2007 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości funduszy inwestycyjnych, Dz. U. Nr 249 poz. 1859 ze zm. [dalej: Rozporządzenie], zgodnie z przepisami którego jest dokonywana wycena aktywów funduszy inwestycyjnych.

Rozporządzenie zostało gruntownie znowelizowane 1 stycznia 2021 r. z możliwością przesunięcia stosowania niektórych nowych przepisów Rozporządzenia od 1 lipca 2021 r. Istotną nowością w Rozporządzeniu jest wprowadzenie obowiązku wyceny wybranych instrumentów finansowych za pomocą modeli [dalej: Wycena modelowa]. Obligatoryjne stosowanie metody wyceny z zastosowaniem modeli dokonywane jest zasadniczo dla instrumentów finansowych (dłużnych i udziałowych), dla których nie ma aktywnego rynku. Poprzednio obowiązujące przepisy Rozporządzenia dla dłużnych instrumentów finansowych przewidywały wyceny oparte na metodzie z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej, zaś dla instrumentów udziałowych, dla których nie ma aktywnego rynku stosowane były inne metody wyceny.

Uzasadnieniem zmiany Rozporządzenia jest treść Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1131 z 14 czerwca 2017 r. w sprawie funduszy rynku pieniężnego (Dz.U. L 169 z 30 czerwca 2017 r.), które uściśliło metody wyceny dla funduszy tego rodzaju i jest punktem odniesienia w kwestii metod wyceny dla wszystkich funduszy inwestycyjnych. Rozporządzenie unijne zakłada, że instrumenty finansowe są wyceniane według wartości godziwej definiowanej jako wartość rynkowa lub wycena według modelu zbudowanego w oparciu o parametry rynkowe obserwowalne bezpośrednio i pośrednio oraz dane nieobserwowalne.

Z kolei wieloletnia praktyka stosowana w Polsce wytworzyła system wyceny instrumentów dłużnych odbiegający od międzynarodowych standardów. Standardy te oparte są o wycenę rynkową, bądź model zbudowany na bazie obserwowalnych bezpośrednio lub pośrednio danych rynkowych. W wyjątkowych przypadkach dopuszczalna jest wycena modelem opartym o parametry nieobserwowalne. Tymczasem praktyka stosowana w Polsce przewidywała metodę z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej, która nie uwzględniała ryzyk rynkowych czy ryzyk emitenta. Powyższe skutkowało wystąpieniem wzrostu ryzyka systemowego wynikającego z błędnej oceny ryzyka instrumentów dłużnych, w tym w szczególności ryzyka kredytowego i ryzyka płynności. Wytwarzało to nieprawdziwe postrzeganie instrumentów finansowych wycenianych z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej jako produktów o niskiej zmienności wartości, stabilnym dochodzie i tym samym wysokim bezpieczeństwie. W praktyce wycena ta nie uwzględniała zmian parametrów oraz ryzyk rynkowych, emitenta, aż do momentu jego bankructwa lub powstania poważnych problemów z obsługą zobowiązań.

Mając na uwadze powyższe czynniki zaproponowano zmiany w Rozporządzeniu idące w kierunku:

1. Wprowadzenia podejścia do wyceny instrumentów z wykorzystaniem wartości godziwej, tj. zgodnym z przyjętym w Międzynarodowych Standardach Sprawozdawczości Finansowej.

2. Podkreślenia istoty wartości godziwej przy wycenie instrumentów finansowych.

3. Określenia wartości godziwej w pierwszej kolejności jako wartości rynkowej.

W sytuacji braku ceny rynkowej, wartość godziwa szacowana jest modelem opartym o parametry rynkowe obserwowalne bezpośrednio i pośrednio, tj. uwzględniającym np. ceny obligacji tego samego emitenta, emitentów z tej samej branży, tego samego rynku, wysokości stop procentowych przy ustalaniu stopy dyskontowania przyszłych przepływów z wycenianego instrumentu. W wyjątkowych przypadkach - i pod rygorem dodatkowych ujawnień - dopuszczalna jest wycena w oparciu o model oparty o dane nieobserwowalne.

4. Obowiązku uzgadniania z depozytariuszem w każdym przypadku modelu wyceny instrumentu.

5. Ograniczenia zastosowania metody wyceny z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej dla instrumentów o terminie zapadalności krótszym niż 92 dni. Tym samym, jakikolwiek instrument o terminie zapadalności dłuższym niż 3 miesiące, powinien być wyceniany do wartości rynkowej lub z wykorzystaniem modelu opartego o parametry rynkowe.

Począwszy od 1 lipca 2021 r. Spółka świadczy na rzecz funduszy inwestycyjnych Usługi wyceny aktywów z zastosowaniem przepisów znowelizowanego Rozporządzenia (zasad Wyceny modelowej). W praktyce na całościowe świadczenie Usługi wyceny instrumentów finansowych przez Spółkę za pomocą Wyceny modelowej składają się następujące elementy:

1. przygotowanie modelu wyceny wraz z opisem stosowanej metodyki;

2. parametryzacja instrumentów finansowych polegająca na zasileniu modelu o adekwatne dane dotyczące danego instrumentu oraz emitenta np. przepływów finansowych, pozwalające na prawidłowe wykonywanie Wyceny modelowej;

3. wycena instrumentu finansowego dokonywana na podstawie przygotowanego modelu wyceny, o którym mowa w pkt 1 z wykorzystaniem danych, o których mowa w pkt 2.

Wynagrodzenie za elementy usługi wskazane powyżej w pkt 1 i 2 ma charakter jednorazowy, zaś w pkt 3 cykliczny, płacone jest za każdy miesiąc świadczenia usługi.

W uzupełnieniu wniosku z 18 listopada 2021 r. Wnioskodawca wskazał, że usługi wyceny instrumentów finansowych za pomocą Wyceny modelowej są świadczone przez Wnioskodawcę wobec wszystkich typów funduszy inwestycyjnych, których tworzenie przewiduje ustawa o funduszach inwestycyjnych w art. 14 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych. Oznacza to, że Wycena modelowa dokonywana jest na rzecz:

· Funduszy inwestycyjnych otwartych (art. 3 ust. 4 pkt 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych),

· Specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych (art. 3 ust. 4 pkt 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych)

· Funduszy inwestycyjnych zamkniętych (art. 3 ust. 4 pkt 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych).

Fundusze inwestycyjne obsługiwane przez Wnioskodawcę są zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych zarządzane i reprezentowane przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych będące spółkami akcyjnymi z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które uzyskały zezwolenie Komisji Nadzoru Finansowego na wykonywanie działalności (art. 38 ust. 1 w zw. z art. 39 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych). Konsekwentnie siedzibą i adresem funduszy inwestycyjnych będących usługobiorcami Wnioskodawcy jest siedziba i adres towarzystwa będącego jego organem (art. 5 ustawy o funduszach inwestycyjnych). Nie są natomiast klientami Wnioskodawcy fundusze zagraniczne w rozumieniu art. 2 pkt 9 ustawy o funduszach inwestycyjnych, czyli fundusze inwestycyjne otwarte lub spółki inwestycyjne, które uzyskały zezwolenie właściwego organu w państwie członkowskim Unii Europejskiej innym niż Polska na prowadzenie działalności zgodnie z prawem wspólnotowym regulującym zasady zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy do Usługi wyceny instrumentów finansowych za pomocą Wyceny modelowej zastosowanie znajdzie zwolnienie podatkowe określone w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a-c, lit. e, lit. g ustawy VAT dla usług zarządzania?

Zdaniem Wnioskodawcy:

W opinii Wnioskodawcy, Usługi wyceny instrumentów finansowych świadczone za pomocą Wyceny modelowej wprowadzonej przez przepisy znowelizowanego Rozporządzenia objęte są zakresem zwolnienia podatkowego, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a-c, lit. e, lit. g ustawy VAT dla usług zarządzania.

Przepis ten zwalnia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług w szczególności zarządzanie:

1. funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi,

2. portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa w pkt 1. lub ich częścią,

3. ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej,

4. pracowniczymi programami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o pracowniczych programach emerytalnych,

5. pracowniczymi planami kapitałowymi, w rozumieniu ustawy z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 1342).

Pojęcie usługi zarządzania funduszami nie zostało zdefiniowane w Dyrektywie Rady 2006/112/WE z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 Nr 347 str. 1) [dalej: Dyrektywa VAT]. Definicji takiej obecnie nie zawiera również Ustawa VAT. Tym niemniej sposób interpretacji tego pojęcia był przedmiotem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej [dalej: TSUE], wyroków polskich sądów administracyjnych, jak i interpretacji podatkowych.

Analizując w przedmiotowym obszarze orzecznictwo TSUE wskazać należy przede wszystkim na wyroki, w których dokonano doprecyzowania pojęcia „zarządzania funduszami”, w tym kluczowe orzeczenie z 4 maja 2036 r. w sprawie C-169/04, Abbey National, w którym TSUE w pkt 43 wskazał przede wszystkim, że „(`(...)`) pojęcie „zarządzania" funduszami powierniczymi, o którym mowa w art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy [zastąpionej przez Dyrektywę VAT], jest autonomicznym pojęciem prawa wspólnotowego, którego treść nie może być zmieniana przez państwa członkowskie”. W dalszej części TSUE orzekł, że nie tylko zarządzanie inwestycjami, wiążące się z wyborem i zbywaniem aktywów będących przedmiotem takiego zarządzania, lecz również usługi administracyjne i rachunkowe, takie jak obliczanie kwoty dochodów i ceny jednostek uczestnictwa lub udziałów funduszu, wycena aktywów, rachunkowość, przygotowywanie deklaracji w celu podziału dochodów, dostarczanie informacji i dokumentacji na temat rachunków okresowych i deklaracji podatkowych, statystyk i podatku VAT, a także opracowywanie prognoz przychodów, wchodzą w zakres pojęcia „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym.

W powyższym wyroku, jak i konsekwentnie w całym orzecznictwie TSUE dotyczącym omawianego zwolnienia prezentowane jest rozumienie terminu zarządzania funduszami inwestycyjnymi obejmujące wiele różnorodnych jego aspektów, przy czym, aby usługi korzystały ze zwolnienia z VAT muszą stanowić w globalnej ocenie odrębną całość oraz spełniać szczególne i istotne funkcje z zakresu zarządzania funduszami inwestycyjnymi. Poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu zbiorowym portfelem, zwolnienie obejmuje również czynności, które polegają na zarządzaniu samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe, w tym czynności kwalifikowane jako wchodzące w zakres administrowania nimi.

Należy wskazać, że dokonywanie wyceny instrumentów finansowych stanowiących składniki lokat funduszy inwestycyjnych jest realizacją ustawowego (m.in. wynikającego z ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, Dz. U. z 2021 r. poz. 605 ze zm. [dalej: ustawa o funduszach inwestycyjnych]) obowiązku przeprowadzania ich wycen przez podmioty nimi zarządzające, tym samym bezsprzecznie należy uznać, że stanowią one obowiązkowy element „zarządzania”. Usługi te mają charakter usług istotnych i specyficznych dla zarządzania funduszami inwestycyjnymi. Są one niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania funduszu i jako takie stanowią usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi, w rozumieniu przepisów ustawy o funduszach inwestycyjnych.

Podejście takie znajduje odzwierciedlenie w treści aktów prawa wspólnotowego odnoszących się do funkcjonowania funduszy inwestycyjnych. Zgodnie z Załącznikiem II do Dyrektywy UCITS [ Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS)] stosowanej dla polskich funduszy inwestycyjnych otwartych [dalej: FIO], działalność związana z zarządzaniem obejmuje w szczególności administrację, w tym wycenę i wyznaczanie ceny (tiret drugie lit. c Załącznika II). Z kolei, zgodnie z Załącznikiem I do Dyrektywy ZAFI [Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE z 8 czerwca 2011 r. w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zmiany dyrektyw 2003/41 /WE i 2009/65/WE oraz rozporządzeń (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 1095/2010] odnoszącej się do alternatywnych funduszy inwestycyjnych (polskie specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte [dalej: SFIO] oraz fundusze inwestycyjne zamknięte [dalej: FIZ]) czynności, które można dodatkowo wykonywać w trakcie wspólnego zarządzania alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi to administrowanie, a w jego ramach wycena i wyznaczanie ceny, w tym zeznania podatkowe (ust. 2 lit a.) Załącznika I).

Tezy wynikające z wyroków TSUE znajdują swoje odzwierciedlenie również w wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego [dalej: NSA] i Wojewódzkich Sądów Administracyjnych [dalej: WSA].

I tak NSA w wyroku z 21 stycznia 2016 r., sygn. akt I FSK 1915/14, wskazał iż: „Nie tylko zarządzanie inwestycjami, wiążące się z wyborem i zbywaniem aktywów będących przedmiotem takiego zarządzania, lecz również usługi administracyjne i rachunkowe, takie jak obliczanie kwoty dochodów i ceny jednostek uczestnictwa lub udziałów funduszu, wycena aktywów, rachunkowość, przygotowywanie deklaracji w celu podziału dochodów, dostarczanie informacji i dokumentacji na temat rachunków okresowych i deklaracji podatkowych, statystyk i podatku VAT, a także opracowywanie prognoz przychodów wchodzą w zakres pojęcia „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d pkt 6 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. WE. L. Nr 347 str. 1).”. Stwierdzenie zawarte w wyroku NSA stanowi wręcz powtórzenie konkluzji wyroku TSUE w sprawie Abbey National.

Na szeroki sposób rozumienia pojęcia „zarządzania funduszami” wskazał również WSA w Warszawie, w wyroku z 17 września 2020 r. sygn. akt III SA/Wa 2487/19. Sąd podkreślił wskazaną w orzecznictwie TSUE zasadę neutralności podatkowej stwierdzając, że: „na gruncie przepisów ustawy o funduszach inwestycyjnych, zarządzać portfelem oraz ryzykiem AFI może tylko i wyłącznie ZAFI [Zarządzający Alternatywnym Funduszem Inwestycyjnym], w związku z tym, w myśl przepisów tej ustawy niemożliwym jest wykonywanie czynności zarządzania portfelem i ryzykiem przez podmiot inny, niż ZAFI. Tym samym uprawniona jest konstatacja, że tak wąskie rozumienie pojęcia zarządzania na kanwie ustawy o VAT skutkowałoby uznaniem interpretowanego zwolnienia za podmiotowe, adresowanego tylko do podmiotów uprawnionych do zarządzania portfelem i ryzykiem alternatywnej spółki inwestycyjnej, czyli tylko ZAFI, a samo pojęcie zarządzania ograniczałoby się jedynie do zarządzania portfelem i ryzykiem ZAFI. (`(...)`). Tak wąskie, jak przyjęto w zaskarżonej interpretacji rozumienie pojęcia zarządzania pozostaje w sprzeczności z Dyrektywą 112 [Dyrektywa VAT]. Nie budzi bowiem wątpliwości, że szeroka jego definicja miała na celu zwolnienie wszelkich usług immanentnie związanych z usługami zarządzania funduszem i jego aktywami, tak by konsumenci nie byli obciążeni kwotą podatku VAT niezależnie od tego, czy usługi te świadczone są przez fundusz lub podmiot nim zarządzający, czy też przez podmiot zewnętrzny pod warunkiem, że są to usługi specjalistyczne, nierozerwalnie związane z zarządzaniem funduszami. Ponadto zaskarżona interpretacja pozostaje w opozycji również do powołanego orzecznictwa TSUE. Widać to zwłaszcza wtedy, gdy organ za warunek zwolnienia czynności dodatkowych opisanych w pkt 2 załącznika I do Dyrektywy ZAFI uznaje wykonywanie przez dany podmiot jedynie czynności zarządzania portfelem inwestycyjnym oraz ryzykiem”.

Z kolei WSA w Warszawie, w wyroku z 14 listopada 2019 r., sygn. akt III SA/Wa 579/19, analizując wprost kwestię świadczenia usług w zakresie wyceny stwierdził: „Tym samym uznać należy, że zakresem zarządzania funduszami inwestycyjnymi korzystającym ze zwolnienia z VAT objęte są również usługi wyceny w zakresie, w jakim pozostają w związku z zarządzaniem funduszem. Przy poszukiwaniu zakresu pojęcia zarządzania funduszami należy mieć również na uwadze, że celem wprowadzenia zwolnienia z VAT przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) u.p.t.u. [Ustawy VAT], oraz odpowiadającego mu art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 112 [Dyrektywa VAT], jest przede wszystkim zapewnienie, aby wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług zarządzania funduszami oraz ich portfelami inwestycyjnymi, a więc czynności niezbędne dla ich bieżącego funkcjonowania, nie były obciążone kwotą VAT należnego. Z uwagi bowiem na zasadniczy brak prawa do odliczenia VAT naliczonego przez fundusze, okoliczność taka mogłaby powodować po ich stronie generowanie dodatkowych kosztów przekładających się na ograniczenie możliwości korzystania przez inwestorów z tej formy inwestowania”.

Z orzecznictwa WSA wynika, że powyższy sposób rozumienia pojęcia zarządzania funduszy inwestycyjnych odnosi się również do FIZ. WSA w Warszawie w wyroku z 25 lutego 2020 r., sygn. akt III SA/Wa 1390/19, odnosząc się do sytuacji usług świadczonych na rzecz alternatywnego funduszu inwestycyjnego (w polskich realiach chodzi o FIZ i SFIO wskazał: „Pojęcie zarządzania AFI [Alternatywny Fundusz Inwestycyjny] nie powinno być definiowane w oderwaniu od art. 35 ust. 1 lit. g Dyrektywy VAT, a więc tylko w oparciu o Dyrektywę ZAFI i krajową ustawę o funduszach inwestycyjnych. Alternatywne fundusze inwestycyjne zostały wprawdzie wyłączone na gruncie prawa polskiego z kategorii przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w rozumieniu Dyrektywy UCITS, jednak powyższe nie wyłącza zastosowania niniejszego zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT, także wobec podmiotów świadczących usługi na rzecz alternatywnych funduszy inwestycyjnych, a więc na rzecz podmiotów niebędących przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania. Zatem, mają one znaczenie systemowe dla wszelkiego rodzaju funduszy. Wobec tego, Sąd podziela pogląd, że ustawodawca unijny obejmuje zwolnieniem także czynności opisane w pkt 2 Załącznika I do Dyrektywy ZAFI. Czynności wskazane we wniosku są bowiem nierozerwalnie związane z czynnością zarządzania portfelem inwestycyjnym i ryzykiem, [pkt 2 lit. a ) załącznika odnosi się do wyceny] (`(...)`). Wskazuje na to wypracowane w orzecznictwie TSUE autonomiczne pojęcie „zarządzania” funduszami, które poza zarządzaniem portfelem i ryzykiem obejmuje także czynności dodatkowe odpowiednio określone w Załączniku II do Dyrektywy UCITS oraz w pkt 2 Załącznika I do Dyrektywy ZAFI”.

Podobnie w zakresie usług wyceny wypowiedział się WSA w Warszawie w swoim wyroku z 24 czerwca 2020 r. (sygn. III SA/Wa 1519/19), w którym wskazał: „Kluczowa dla wykładni systemowej i celowościowej art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a u.p.t.u. [ustawa VAT] jest treść ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. (`(...)`) Wycena aktywów nie została więc pozostawiona swobodnemu uznaniu. Wymagane jest przestrzeganie reguł wskazanych w tym przepisie. Wycena aktywów ASI [Alternatywna Spółka Inwestycyjna] jest więc działaniem szczególnego typu, ze względu na wymogi prawne, charakterystyczne właśnie dla zarządzania AFI. (`(...)`) W każdym przypadku podmiot dokonujący wycen aktywów obowiązany jest jednak stosować do ich sporządzania modele i standardy wynikające z przepisów. (`(...)`) Ustawodawca krajowy w sposób bardzo szczegółowy reguluje wycenę aktywów ASI przez co nabiera ona cech specyficznych oraz istotnych dla zarządzania AFI. Powyższe znajduje też odzwierciedlenie w treści Dyrektywy ZAFI. W rozdziale III „Warunki dotyczące prowadzenia działalności przez ZAFI” ustawodawca unijny w art. 19, zatytułowanym „Wycena”, szczegółowo normuje kwestie wyceny aktywów. Tym samym wykładnia systemowa i celowościowa wskazuje, że wycena aktywów stanowi element zarządzania alternatywną spółką inwestycyjną. (`(...)`). Wycenę aktywów poddano szczególnym restrykcjom, więc zaliczono ją do czynności stanowiących zarządzanie funduszem alternatywnym. (`(...)`) Wycena aktywów ASI może być uznana za specyficzną dla zarządzania funduszami inwestycyjnymi. Trudno sobie wyobrazić możliwość wykorzystania wyceny aktywów ASI, dokonywanej przecież pod szczególnymi restrykcjami, w inny sposób niż w działalności funduszu inwestycyjnego”. Powyższe odnosi się do wszystkich typów funduszy, jako że sposób wyceny ich aktywów w odniesieniu do każdego typu funduszy jest szczególny i specyficznie uregulowany.

Teza, ,,czynności w zakresie wyceny aktywów alternatywnego funduszu inwestycyjnego, wykonywane przez stronę jako podmiot niezależny, należy uznać za usługi zarządzania alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. W konsekwencji te świadczenia będą podlegały zwolnieniu od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a u.p.tu. [ustawa VAT]”, zawarta w ww. wyroku z 24 czerwca 2002 r. stanowi podtrzymanie i ugruntowanie stanowiska zawartego w wyrokach WSA w Warszawie z 23 października 2019 r. (sygn. akt III SA/Wa 530/19) oraz z 14 listopada 2019 r. (sygn. akt III SA/Wa 579/19).

Zasadniczo zbliżone, korzystne dla podatników, rozumienie pojęcia zarządzania funduszami inwestycyjnymi, obejmujące w szczególności wycenę aktywów funduszy inwestycyjnych przyjmowały również organy interpretacyjne. Tak przykładowo w indywidualnej interpretacji podatkowej z 3 kwietnia 2020 r., wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej [dalej: Dyrektor KIS], (znak: 0111-KDIB3-1.4012.877.2019.2.IK), potwierdzono że takie czynności jak: „Wycena, księgowość i sprawozdawczość funduszy, w tym: działania w zakresie wyceny aktywów (m.in. ustalanie zobowiązań, wartości aktywów, wartości aktywów netto, wycena i wyznaczanie ceny, ewidencja wyceny), prowadzenie ksiąg, prowadzenie rejestru certyfikatów funduszu, ewidencja transakcji i rezerw w księgach rachunkowych, sprawozdawczość bieżąca i okresowa, sporządzenie i bieżąca aktualizacja polityki rachunkowości”, podlegają zwolnieniu z VAT, jako czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi (por. również interpretacje Dyrektora KIS: z 6 czerwca 2016 r., znak ILPP2/4512-1-272/16-2/SJ, z 27 czerwca 2016 r. znak IPPP1/4512-377/16-4/lgo, z 13 października 2016 r. znak IPPP1/4512-675/16-2/RK, z 7 marca 2018 r. znak 0112-KDIL1-3.4012.689.2017.2.K, z 25 lutego 2019 r., znak 0112- KDIL1-3.4012.790.2018.1.KS, z 16 lipca 2019 r., znak 0112-KDIL1-3.4012.238.2019.2.KB, z 25 listopada 2019 r., znak 0114-KDIP4.4012.596.2019.2.AS, z 2 czerwca 2020 r., znak 0114-KDIP4-3.4012.118.2020.1.RK, z 14 lipca 2020 r., znak 0111-KDIB3-1.4012.293.2020.1.IK i z 20 grudnia 2020 r., znak 0112-KDIL1-2.4012.523.2020.2.DS).

Wykonywane przez Spółkę Usługi wyceny aktywów, w tym przy zastosowaniu Wyceny modelowej stanowią wycenę, o której mowa odpowiednio w załączniku II do Dyrektywy UCITS mającym zastosowanie do FIO i w załączniku I do Dyrektywy ZAFI stosowanej wobec SFIO i FIZ.

Wycena aktywów funduszy realizowana przez Spółkę obejmuje czynności polegające na ustaleniu wartości aktywów netto oraz określeniu wartości aktywów netto przypadającej na certyfikat inwestycyjny/jednostkę uczestnictwa. Wycena aktywów funduszy odbywa się poprzez ustalenie wartości poszczególnych składników lokat funduszy, w tym m.in. przy zastosowaniu Wyceny modelowej. Wycena modelowa dokonywana jest z zastosowaniem z przygotowanych przez Spółkę modeli wyceny, zgodnie z przyjętą metodyką, które po sparametryzowaniu instrumentów finansowych i zasileniu właściwymi danymi umożliwiają dokonywanie cyklicznej wyceny zgodnie z regulacjami zawartymi w Rozporządzeniu. Podkreślenia wymaga przy tym, że bez przygotowania modelu i parametryzacji instrumentów finansowych nie jest możliwa realizacja Wyceny modelowej. Poszczególne składowe Wyceny modelowej stanowią nierozerwalną całość i powinny być traktowane jako jednolita usługa. Opisane Usługi stanowią bowiem zespół powiązanych ze sobą czynności, których zakres oraz cel jest istotny i specyficzny dla procesu zarządzania inwestycjami funduszu - odnoszą się bowiem do zasadniczego elementu aktywności funduszy, jakim jest obowiązkowe sporządzanie wyceny aktywów, ustalanie wartości aktywów netto oraz wartości aktywów netto przypadających na certyfikat inwestycyjny. Ich realizacja jest niezbędna i obowiązkowa celem zapewnienia działalności funduszy, co skutkuje tym, że mają realny wpływ na ich funkcjonowanie. Pozostają więc nierozerwalnie związane z działalnością i zarządzaniem funduszami.

Działalność w zakresie wyceny aktywów funduszy mieści się w zakresie podlegających zwolnieniu usług administracyjnych (wycena i wyznaczanie ceny w tym zeznania podatkowe oraz monitorowanie przestrzegania uregulowań). Należy wskazać, że dokonywanie wyceny aktywów funduszy inwestycyjnych jest realizacją ustawowego (m.in. wynikającego z ustawy o funduszach inwestycyjnych) obowiązku przeprowadzania ich wycen przez podmioty nimi zarządzające, tym samym bezsprzecznie należy uznać, że stanowią one obowiązkowy element „zarządzania”.

Dokonanie wyceny jest niezbędne, aby TFI mogły wykonać swoje ustawowe obowiązki - w szczególności ustalenie wartości godziwej aktywów funduszu, wartości aktywów netto, wartości aktywów netto na certyfikat inwestycyjny.

Uwzględniając dotychczasowe orzecznictwo sądowe i linię interpretacyjną organów podatkowych, należy przyjąć, że usługi wyceny aktywów jako stanowiące część składową zarządzania podlegają zwolnieniu od podatku VAT, jako usługi w zakresie zarządzania funduszem inwestycyjnym, spełniając poniższe warunki:

1. są ściśle związane z działalnością właściwą dla funduszu (tj. polityką inwestycyjną, kupnem i sprzedażą aktywów, itp.) i służą jednemu celowi, tj. skutecznemu i efektywnemu zarządzaniu funduszem;

2. bez nabycia tych usług fundusz nie byłby w stanie skutecznie prowadzić działalności i realizować swojej polityki inwestycyjnej;

3. są bezpośrednio związane z transakcjami realizowanymi przez fundusz i zasadniczo nie można ich od nich oddzielić;

4. tworzą odrębną całość, która wypełnia specyficzne i istotne funkcje dla procesu zarządzania funduszem (por. interpretację Dyrektora KIS z 3 kwietnia 2020 r., znak 0111-KDIB3-1.4012.877.2019.2.IK).

Stanowiska zawarte w ww. wyrokach i interpretacjach mają odpowiednie zastosowanie do zarządzania pracowniczymi planami kapitałowymi, ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi oraz pracowniczymi programami emerytalnymi, w przypadku gdy są one zarządzane przez TFI (przy wycenie ich aktywów stosowane są przepisy Rozporządzenia).

W świetle przytoczonego powyżej orzecznictwa i interpretacji podatkowych w opinii Spółki Usługi wyceny aktywów, w tym przy wykorzystaniu Wyceny modelowej, powinny być objęte zwolnieniem podatkowym określonym w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a-c, lit. e, lit. g ustawy VAT.

Wycena aktywów funduszy świadczona w ramach kompleksowej usługi księgowej została wymieniona jako element działalności w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 17 maja 2013 r., znak IPPP2/443-163/13-2/IŻ wydanej dla (…) (której następcą prawnym jest Spółka), na podstawie której jest stosowane przez Spółkę zwolnienie podatkowe dla usług zarządzania funduszami inwestycyjnym. Zwolnienie dla usług wyceny świadczonych w ramach kompleksowej usługi księgowej zostało potwierdzone także ostatnio chociażby w interpretacji Dyrektora KIS z 1 grudnia 2020 r., znak 0114-KDIP4-3.4012.478.2020.1.DS.

Na zmianę wskazanej klasyfikacji podatkowej świadczonych przez Spółkę usług nie będzie miało wpływu świadczenie usług z zastosowaniem Wyceny modelowej zgodnie z przepisami znowelizowanego Rozporządzenia.

Nie powinno być zatem wątpliwości co do stosowania zwolnienia podatkowego do Usług wyceny aktywów z użyciem Wyceny modelowej. Usługi Wyceny modelowej - określone i narzucone co do sposobu ich realizacji przez ustawodawcę w Rozporządzeniu - stanowią jeden z elementów zarządzania funduszami inwestycyjnymi wynikających z odpowiednich załączników do Dyrektywy UCITS i Dyrektywy ZAFI. Ich istota sprowadza się do wyceny dla celów określenia wartości aktywów netto przypadających na certyfikat inwestycyjny/jednostkę uczestnictwa, (por. interpretacje Dyrektora KIS z 30 marca 2021 r., znak 0114-KDIP4-3.4012.47.2021.1.EK. oraz z 18 maja 2021 r. 0114-KDIP4-3.4012.124.2021.2.EK).

Ponadto należy wskazać, że zastosowanie omawianego zwolnienia nie jest ograniczone poprzez:

1. świadczenie Usług wyceny aktywów na rzecz FIO/SFIO

Zwolnienie stosuje się także do czynności określonych w Załączniku I do Dyrektywy ZAFI obejmujących m.in. Usługi wyceny aktywów świadczone na rzecz FIZ i SFIO, co wynika m.in. z wyżej powołanych wyroków WSA w Warszawie z 14 listopada 2019 r. i z 17 września 2020 r.,

2. świadczenie Usług wyceny na podstawie umowy odrębnej od umowy kompleksowej agenta transferowego.

Możliwość stosowania zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy VAT również w przypadku samodzielnego świadczenia usług wyceny aktywów funduszy inwestycyjnych odrębnie od umowy kompleksowej agenta transferowego została potwierdzona w szeregu wyroków WSA m.in. w ww. wyroku z 14 listopada 2019 r., sygn. akt III SA/Wa 579/19, ale również w wyrokach WSA w Warszawie: z 23 października 2019 r., sygn. akt III SA/Wa 530/19 oraz z 24 czerwca 2020 r., sygn. akt III SA/ Wa 1519/19.

Reasumując, do świadczonej przez Wnioskodawcę Usługi wyceny instrumentów finansowych za pomocą Wyceny modelowej zastosowanie znajdzie zwolnienie podatkowe określone w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a-c, lit. e, lit. g ustawy VAT dla usług zarządzania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku.

Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy, zwalnia się od podatku usługi zarządzania:

a) funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi,

b) portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią,

c) ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej,

d) otwartymi funduszami emerytalnymi oraz dobrowolnymi funduszami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, a także Funduszem Gwarancyjnym utworzonym na podstawie tych przepisów,

e) pracowniczymi programami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o pracowniczych programach emerytalnych,

f) obowiązkowym systemem rekompensat oraz funduszem rozliczeniowym utworzonymi na podstawie przepisów prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi, a także innymi środkami i funduszami, które są gromadzone lub tworzone w celu zabezpieczenia prawidłowego rozliczenia transakcji zawartych w obrocie na rynku regulowanym w rozumieniu tych przepisów albo w obrocie na giełdach towarowych w rozumieniu przepisów o giełdach towarowych, przez partnera centralnego, agenta rozrachunkowego lub izbę rozliczeniową w rozumieniu przepisów o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami,

g) pracowniczymi planami kapitałowymi, w rozumieniu ustawy z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1342).

Na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;

2. usług doradztwa;

3. usług w zakresie leasingu.

Stosowanie zwolnień od podatku lub stawek preferencyjnych ma charakter wyjątkowy i nie podlega wykładni rozszerzającej. W efekcie podatnik uprawniony będzie do zastosowania ww. preferencji jedynie, gdy charakter czynności świadczonych przez niego w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług lub stawki obniżonej.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca (Spółka) jest wyspecjalizowanym podmiotem świadczącym usługi z zakresu zarządzania funduszami inwestycyjnymi, portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych, ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi, pracowniczymi programami emerytalnymi i pracowniczymi planami kapitałowymi [zbiorczo: fundusze inwestycyjne]. Spółka oferuje usługi w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych i wyceny funduszy, które mogą być świadczone jako samodzielna, odrębna usługa.

W ramach standardowej umowy o świadczenie usług prowadzenia ksiąg rachunkowych funduszy Spółka świadczy na rzecz zleceniodawcy (TFI działającego w imieniu własnym oraz w imieniu funduszu) usługi polegające na obsłudze rachunkowo - księgowej oraz wycenie aktywów wskazanego funduszu oraz wydzielonych subfunduszy (Usługi wyceny aktywów). Usługi wyceny aktywów [zamiennie: wycena aktywów albo wycena instrumentów finansowych] obejmują wycenę aktywów i zobowiązań funduszu/subfunduszu oraz ustalanie wartości aktywów netto na jednostkę uczestnictwa/certyfikat inwestycyjny, dokonywaną w każdym dniu wyceny, określonym zgodnie ze statutem danego funduszu /subfunduszu, w tym:

1. ujmowanie w księgach funduszu /subfunduszu zmian w kapitale powierzonym oraz liczbie jednostek uczestnictwa/ certyfikatów inwestycyjnych będących w posiadaniu uczestników funduszu /subfunduszu wymaganych do wyceny aktywów netto funduszu/subfunduszu oraz ustalenia wartości aktywów netto na jednostkę uczestnictwa/certyfikat inwestycyjny funduszu /subfunduszu.

2. ujmowanie wyceny portfela inwestycyjnego, należności i sald na rachunkach bankowych funduszu/subfunduszu oraz wycenę zobowiązań funduszu/subfunduszu wymagane do wyceny aktywów netto funduszu/subfunduszu oraz ustalenia wartości aktywów netto na jednostkę uczestnictwa/certyfikat inwestycyjny funduszu/subfunduszu.

Z tytułu świadczenia ww. usług Spółka otrzymuje miesięczne wynagrodzenie w postaci opłaty (za każdy fundusz/subfundusz) za prowadzenie ksiąg funduszu, wycenę jego aktywów netto oraz zwrot ustalonych kosztów poniesionych w związku ze świadczeniem usług na rzecz zleceniodawcy.

Począwszy od 1 lipca 2021 r. Spółka świadczy na rzecz funduszy inwestycyjnych Usługi wyceny aktywów z zastosowaniem przepisów znowelizowanego Rozporządzenia Ministra Finansów z 24 grudnia 2007 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości funduszy inwestycyjnych.

Istotną nowością w Rozporządzeniu jest wprowadzenie obowiązku wyceny wybranych instrumentów finansowych za pomocą modeli (Wycena modelowa) . Obligatoryjne stosowanie metody wyceny z zastosowaniem modeli dokonywane jest zasadniczo dla instrumentów finansowych (dłużnych i udziałowych), dla których nie ma aktywnego rynku. Poprzednio obowiązujące przepisy Rozporządzenia dla dłużnych instrumentów finansowych przewidywały wyceny oparte na metodzie z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej, zaś dla instrumentów udziałowych, dla których nie ma aktywnego rynku stosowane były inne metody wyceny.

Uzasadnieniem zmiany Rozporządzenia jest treść Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1131 z 14 czerwca 2017 r. w sprawie funduszy rynku pieniężnego, które uściśliło metody wyceny dla funduszy tego rodzaju i jest punktem odniesienia w kwestii metod wyceny dla wszystkich funduszy inwestycyjnych. Rozporządzenie unijne zakłada, że instrumenty finansowe są wyceniane według wartości godziwej definiowanej jako wartość rynkowa lub wycena według modelu zbudowanego w oparciu o parametry rynkowe obserwowalne bezpośrednio i pośrednio oraz dane nieobserwowalne.

W praktyce na całościowe świadczenie Usługi wyceny instrumentów finansowych przez Spółkę za pomocą Wyceny modelowej składają się następujące elementy:

1. przygotowanie modelu wyceny wraz z opisem stosowanej metodyki;

2. parametryzacja instrumentów finansowych polegająca na zasileniu modelu o adekwatne dane dotyczące danego instrumentu oraz emitenta np. przepływów finansowych, pozwalające na prawidłowe wykonywanie Wyceny modelowej;

3. wycena instrumentu finansowego dokonywana na podstawie przygotowanego modelu wyceny, o którym mowa w pkt 1 z wykorzystaniem danych, o których mowa w pkt 2.

Wynagrodzenie za elementy usługi wskazane powyżej w pkt 1 i 2 ma charakter jednorazowy, zaś w pkt 3 cykliczny, płacone jest za każdy miesiąc świadczenia usługi.

Usługi wyceny instrumentów finansowych za pomocą Wyceny modelowej są świadczone przez Wnioskodawcę wobec wszystkich typów funduszy inwestycyjnych, których tworzenie przewiduje ustawa o funduszach inwestycyjnych w art. 14 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych. Oznacza to, że Wycena modelowa dokonywana jest na rzecz:

· Funduszy inwestycyjnych otwartych (art. 3 ust. 4 pkt 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych),

· Specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych (art. 3 ust. 4 pkt 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych)

· Funduszy inwestycyjnych zamkniętych (art. 3 ust. 4 pkt 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych).

Przy tak przedstawionych okolicznościach sprawy wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą możliwości zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a-c, lit. e i lit. g ustawy o VAT dla świadczonych przez Wnioskodawcę usług wyceny instrumentów finansowych za pomocą Wyceny modelowej.

W odniesieniu do kwestii objętej zakresem pytania, należy wskazać, że zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a-c, lit. e, lit. g ustawy, uzależnione jest od łącznego spełnienia dwóch warunków:

1. przedmiotowego – świadczone usługi powinny być kwalifikowane jako usługi zarządzania oraz

2. podmiotowego – ww. usługi zarządzania powinny być świadczone w odniesieniu m.in. do funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych i zbiorczych portfeli papierów wartościowych – w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, portfeli inwestycyjnych funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa wyżej lub ich części, ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej, pracowniczych programów emerytalnych w rozumieniu przepisów o pracowniczych programach emerytalnych, pracowniczych planów kapitałowych, w rozumieniu ustawy o pracowniczych planach kapitałowych.

Wskazać należy, że przepisy ustawy o VAT nie definiują pojęcia usług zarządzania. Jednakże przepis art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT stanowi implementację do krajowego porządku prawnego przepisu art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r. nr 347/1 ze zm.), zgodnie z którym, zwolnieniu od podatku VAT podlega zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie. W kontekście ww. przepisu art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE, TSUE wielokrotnie wskazywał, że jego wykładnia powinna być dokonywana z uwzględnieniem kontekstu, w jaki się wpisuje, celów oraz układu tej dyrektywy oraz z uwzględnieniem zwłaszcza ratio legis zwolnienia, które przewiduje. TSUE przypominał ponadto, że zwolnienia od podatku stanowią wyjątki od ogólnej zasady, zgodnie z którą, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają wszystkie usługi świadczone odpłatnie przez podatnika, wobec czego należy dokonywać ich ścisłej wykładni. Ponadto zauważono, że zwolnienia przewidziane w art. 13 Szóstej Dyrektywy stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, a zatem powinny zostać zdefiniowane z punktu widzenia prawa wspólnotowego, co ma na celu uniknięcie rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych państwach członkowskich.

W kwestii wyjaśnienia pojęcia „zarządzania funduszem” można wskazać, że z ugruntowanego orzecznictwa TSUE (m.in. w sprawach C-169/04, C-275/11, C-595/13) wynika, że celem zwolnienia z opodatkowania transakcji związanych z zarządzaniem funduszami powierniczymi, przewidzianego w art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy (obecnie art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE), jest w szczególności ułatwienie małym inwestorom inwestowania w papiery wartościowe za pomocą przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Celem pkt 6 tego przepisu jest zapewnienie neutralności podatkowej wspólnego systemu podatku VAT w kwestii wyboru między inwestowaniem bezpośrednim w papiery wartościowe, a inwestowaniem za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Z powyższego wynika, że transakcje, których dotyczy to zwolnienie, są typowe dla działalności, jaką wykonują przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania. Zatem art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu zbiorowym portfelem obejmuje czynności, które polegają na zarządzaniu samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe, takie jak te zamieszczone w załączniku II do zmienionej Dyrektywy Rady 85/611/EWG z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (85/611/EWG) w rubryce „Administracja”, które są czynnościami właściwymi przedsiębiorstwom zbiorowego inwestowania. Dyrektywa 85/611/EWG została zastąpiona dyrektywą 2009/65/WE z 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS).

Zgodnie z art. 6 ust. 2 Dyrektywy 2009/65/WE, działalność związana z zarządzaniem przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) obejmuje obowiązki, o których mowa w załączniku II.

Załącznik II do tej dyrektywy określa funkcje wchodzące w skład zbiorowego zarządzania portfelem. Są to odpowiednio:

- zarządzanie inwestycjami,

- administracja:

a) obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;

b) zapytania klientów;

c) wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);

d) monitorowanie przestrzegania uregulowań;

e) prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;

f) wypłata zysków;

g) emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa;

h) rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);

i) prowadzenie ksiąg,

- wprowadzanie do obrotu.

Należy ponadto wskazać, że ww. definicja zarządzania ma zastosowanie również w odniesieniu do specjalnych funduszy inwestycyjnych innych niż objęte dyrektywą UCITS. W pkt 38 wyroku w sprawie C-595/13 TSUE stwierdził, że spółki takie jak będące przedmiotem postępowania głównego, które zostały utworzone przez wielu inwestorów wyłącznie w celu zainwestowania zgromadzonego majątku w nieruchomości, nie mogą zostać uznane za przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania w rozumieniu dyrektywy UCITS. W takich okolicznościach faktycznych, tj. w odniesieniu do funduszy innych niż objętych dyrektywą UCITS, TSUE przytoczył definicję zarządzania funduszami, którą podał w wyroku C-169/04, a więc nawiązującą do dyrektywy UCITS. W ww. wyroku w sprawie C-595/13 TSUE wskazał, że poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu portfelem do szczególnych funkcji przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania należą funkcje administrowania samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania, takie jak te wymienione w załączniku II do dyrektywy UCITS w rubryce „Administracja”. Zdaniem TSUE, nie tylko zarządzanie inwestycjami, wiążące się z wyborem i zbywaniem aktywów będących przedmiotem takiego zarządzania, lecz również usługi administracyjne i rachunkowe, takie jak obliczanie kwoty dochodów i ceny jednostek uczestnictwa lub udziałów funduszu, wycena aktywów, rachunkowość, przygotowywanie deklaracji w celu podziału dochodów, dostarczanie informacji i dokumentacji na temat rachunków okresowych i deklaracji podatkowych, statystyk i podatku VAT, a także opracowywanie prognoz przychodów wchodzą w zakres pojęcia „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy.

Biorąc powyższe pod uwagę, uznać należy że świadczone przez Wnioskodawcę Usługi wyceny instrumentów finansowych mieszczą się w definicji zarządzania w rozumieniu tego określenia zdefiniowanego przez TSUE. Opisane Usługi stanowią bowiem zespół powiązanych ze sobą czynności, których zakres oraz cel jest istotny i specyficzny dla procesu zarządzania inwestycjami danego funduszu.

Wykonywane przez Spółkę Usługi wyceny aktywów, w tym przy zastosowaniu Wyceny modelowej stanowią wycenę, o której mowa w załączniku II do Dyrektywy UCITS. Wycena aktywów funduszy realizowana przez Spółkę obejmuje czynności polegające na ustaleniu wartości aktywów netto oraz określeniu wartości aktywów netto przypadającej na certyfikat inwestycyjny/jednostkę uczestnictwa. Wycena aktywów funduszy odbywa się poprzez ustalenie wartości poszczególnych składników lokat funduszy, w tym m.in. przy zastosowaniu Wyceny modelowej. Ich realizacja jest niezbędna i obowiązkowa celem zapewnienia działalności funduszy, co skutkuje tym, że mają realny wpływ na ich funkcjonowanie. Pozostają więc nierozerwalnie związane z działalnością i zarządzaniem funduszami.

Działalność w zakresie wyceny aktywów funduszy mieści się w zakresie podlegających zwolnieniu usług administracyjnych (wycena i wyznaczanie ceny w tym zeznania podatkowe). Należy wskazać, że dokonywanie wyceny aktywów funduszy inwestycyjnych jest realizacją ustawowego (m.in. wynikającego z ustawy o funduszach inwestycyjnych) obowiązku przeprowadzania ich wycen przez podmioty nimi zarządzające, tym samym bezsprzecznie należy uznać, że stanowią one obowiązkowy element „zarządzania”.

Usługi te będą podlegać zwolnieniu od podatku pod warunkiem, że spełnione będzie kryterium podmiotowe. Drugim bowiem warunkiem określonym w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT jest warunek podmiotowy. Ww. zwolnieniu podlegają usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi lub zbiorczymi portfelami papierów wartościowych w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa wyżej lub ich częścią, ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej, pracowniczymi programami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o pracowniczych programach emerytalnych, pracowniczymi planami kapitałowymi, w rozumieniu ustawy o pracowniczych planach kapitałowych.

Pod pojęciem przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi należy rozumieć przepisy ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2021 r. poz. 605 ze zm.) – dalej jako u.f.i., a także akty wykonawcze wydane na podstawie przepisów tej ustawy.

Zgodnie z art. 1 u.f.i., ustawa określa zasady tworzenia i działania funduszy inwestycyjnych mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zasady prowadzenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalności przez fundusze zagraniczne i spółki zarządzające.

Zgodnie z art. 38 ust. 1 u.f.i., towarzystwem funduszy inwestycyjnych może być wyłącznie spółka akcyjna z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która uzyskała zezwolenie Komisji na wykonywanie działalności określonej w art. 45 ust. 1 (zezwolenie na wykonywanie działalności przez towarzystwo).

Jak stanowi art. 39 ust. 1 u.f.i., siedziba zarządu towarzystwa powinna znajdować się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Natomiast siedzibą i adresem funduszu inwestycyjnego jest siedziba i adres towarzystwa będącego jego organem (art. 5 u.f.i.). Z kolei zgodnie z art. 2 pkt 9 u.f.i. przez „fundusz zagraniczny” rozumie się fundusz inwestycyjny otwarty lub spółkę inwestycyjną, które uzyskały zezwolenie właściwego organu w państwie członkowskim na prowadzenie działalności zgodnie z prawem wspólnotowym regulującym zasady zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe.

Zgodnie natomiast z art. 2 pkt 7 u.f.i., pod pojęciem „państwa członkowskiego” należy rozumieć państwo inne niż Rzeczpospolita Polska, które jest członkiem Unii Europejskiej.

U.f.i. wyraźnie rozróżnia zatem pojęcie „funduszu inwestycyjnego” oraz „funduszu zagranicznego”.

Zagraniczne alternatywne fundusze inwestycyjne zostały zdefiniowane w u.f.i. pod pojęciem „unijnego AFI”, zgodnie z którym należy przez to rozumieć alternatywny fundusz inwestycyjny, który został zarejestrowany jako alternatywny fundusz inwestycyjny przez właściwy organ w państwie członkowskim lub uzyskał zezwolenie właściwego organu w państwie członkowskim na prowadzenie działalności jako alternatywny fundusz inwestycyjny, a w przypadku braku wymogu uzyskania zezwolenia lub rejestracji – prowadząc taką działalność, ma siedzibę na terytorium państwa członkowskiego (art. 2 pkt 10b u.f.i.). Natomiast na potrzeby u.f.i. za alternatywny fundusz inwestycyjny uznaje się fundusze inwestycyjne typu „specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty” oraz „fundusz inwestycyjny zamknięty” (art. 3 ust. 4 pkt 2 u.f.i.) oraz alternatywną spółkę inwestycyjną (art. 8a ust. 1 u.f.i.).

Mając powyższe na uwadze, fundusze zagraniczne oraz unijne AFI nie mieszczą się w zakresie pojęciowym „fundusze inwestycyjne, alternatywne fundusze inwestycyjne (…) w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi”, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit a i b ustawy o VAT.

Uwzględniając powyższe, ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT mogą korzystać czynności zarządzania funduszami z siedzibą w Polsce. W konsekwencji, powyższe zwolnienie nie znajdzie zastosowania do funduszy mających siedzibę poza terytorium kraju.

Działalność alternatywnych funduszy inwestycyjnych jest regulowana przepisami ww. ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

W myśl art. 3 ust. 1 u.f.i., fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

Stosownie do art. 3 ust. 3 u.f.i., fundusz inwestycyjny prowadzi działalność, ze szczególnym uwzględnieniem interesu uczestników, przestrzegając zasad ograniczania ryzyka inwestycyjnego określonych w ustawie.

Zgodnie z art. 3 ust. 4 u.f.i., fundusz inwestycyjny może prowadzić działalność jako:

1. fundusz inwestycyjny otwarty;

2. alternatywny fundusz inwestycyjny: specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty albo fundusz inwestycyjny zamknięty.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 u.f.i., towarzystwo tworzy fundusz inwestycyjny, zarządza nim i reprezentuje fundusz w stosunkach z osobami trzecimi.

Towarzystwo, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej pod rygorem nieważności, może przekazać spółce zarządzającej prowadzącej działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zarządzanie funduszem inwestycyjnym otwartym i prowadzenie jego spraw (art. 4 ust. 1a u.f.i.).

W myśl art. 8 ust. 1 u.f.i. fundusz inwestycyjny dokonuje wyceny aktywów funduszu, ustalenia wartości aktywów netto oraz wartości aktywów netto przypadających na jednostkę uczestnictwa lub certyfikat inwestycyjny.

Zgodnie z art. 45a ust. 1 u.f.i., z zastrzeżeniem art. 47 ust. 6 oraz z uwzględnieniem art. 75-82 rozporządzenia 231/2013, towarzystwo może, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej, powierzyć przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie czynności związanych z działalnością prowadzoną przez to towarzystwo.

W analizowanej sprawie, usługi wyceny instrumentów finansowych za pomocą Wyceny modelowej są świadczone przez Wnioskodawcę wobec wszystkich typów funduszy inwestycyjnych, których tworzenie przewiduje ustawa o funduszach inwestycyjnych. Oznacza to, że Wycena modelowa dokonywana jest na rzecz:

• funduszy inwestycyjnych otwartych (art. 3 ust. 4 pkt 1 u.f.i.),
• specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych (art. 3 ust. 4 pkt 2 u.f.i.)
• funduszy inwestycyjnych zamkniętych (art. 3 ust. 4 pkt 2 u.f.i.).

Fundusze inwestycyjne obsługiwane przez Wnioskodawcę są zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych zarządzane i reprezentowane przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych będące spółkami akcyjnymi z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które uzyskały zezwolenie Komisji Nadzoru Finansowego na wykonywanie działalności (art. 38 ust. 1 w zw. z art. 39 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych). Konsekwentnie siedzibą i adresem funduszy inwestycyjnych będących usługobiorcami Wnioskodawcy jest siedziba i adres towarzystwa będącego jego organem (art. 5 ustawy o funduszach inwestycyjnych). Nie są natomiast klientami Wnioskodawcy fundusze zagraniczne w rozumieniu art. 2 pkt 9 ustawy o funduszach inwestycyjnych, czyli fundusze inwestycyjne otwarte lub spółki inwestycyjne, które uzyskały zezwolenie właściwego organu w państwie członkowskim Unii Europejskiej innym niż Polska na prowadzenie działalności zgodnie z prawem wspólnotowym regulującym zasady zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe.

Z uwagi zatem na okoliczności sprawy oraz powołane wyżej przepisy i orzecznictwo TSUE, należy stwierdzić, że usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz ww. funduszy będą mieściły się w zakresie czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b ustawy. Usługi te będą spełniały zarówno warunek podmiotowy jak i przedmiotowy określony w tym przepisie.

Stanowisko powyższe znajduje również zastosowanie do usług wyceny funduszy świadczonych przez Wnioskodawcę na rzecz ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych zarządzanych przez TFI oraz funduszy emerytalnych (pracowniczych programów emerytalnych i pracowniczych planów kapitałowych) zarządzanych przez TFI.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy, zwolnione od podatku są również usługi zarządzania:

• ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej (art. 43 ust. 1 lit. c ustawy),
• pracowniczymi programami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o pracowniczych programach emerytalnych (art. 43 ust. 1 lit. e ustawy),
• pracowniczymi programami kapitałowymi w rozumieniu ustawy z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1342) (art. 43 ust. 1 lit. g ustawy).

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 50 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz. U. z 2021 r. poz. 1130 ze zm.), ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym - w ubezpieczeniu, o którym mowa w dziale I w grupie 3 załącznika do ustawy (ubezpieczenia na życie, jeżeli są związane z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, a także ubezpieczenia na życie, w których świadczenie zakładu ubezpieczeń jest ustalane w oparciu o określone indeksy lub inne wartości bazowe) jest wydzielony fundusz aktywów stanowiący rezerwę tworzoną ze składek ubezpieczeniowych, inwestowany w sposób określony w umowie ubezpieczenia.

W myśl art. 276 ust. 9 ustawy o działalności ubezpieczeniowej, w przypadku, gdy zakład ubezpieczeń wykonuje działalność w zakresie ubezpieczeń, o których mowa w dziale I w grupie 3 załącznika do ustawy, zatrudnia doradcę inwestycyjnego do zarządzania ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi lub zawiera umowę z podmiotem uprawnionym, na podstawie odrębnych przepisów, do zarządzania aktywami na zlecenie.

Działalność pracowniczych programów emerytalnych jest regulowana przepisami ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 686).

Stosownie do art. 6 ust. 1 ustawy, programy mogą być prowadzone w jednej z następujących form:

1. funduszu emerytalnego;

2. umowy o wnoszenie przez pracodawcę składek pracowników do funduszu inwestycyjnego;

3. umowy grupowego ubezpieczenia na życie pracowników z zakładem ubezpieczeń w formie grupowego ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym;

4. zarządzania zagranicznego.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 9 ustawy o pracowniczych programach emerytalnych zarządzającym jest instytucja finansowa (zakład ubezpieczeń, fundusz inwestycyjny lub zarządzający zagraniczny, który zarządza środkami gromadzonymi w programie na podstawie umowy z pracodawcą) lub fundusz emerytalny (pracowniczy fundusz emerytalny w rozumieniu ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ww. ustawy, zarządzający ewidencjonuje wszystkie wpłacone składki, przyjęte i dokonane wypłaty transferowe, wypłatę oraz inne operacje na rachunku. Przed dokonaniem wypłaty transferowej zarządzający sporządza informację dotyczącą uczestnika programu, który złożył dyspozycję wypłaty transferowej. Informację tę zarządzający sporządza również w przypadku złożenia przez uczestnika dyspozycji wypłaty albo przeniesienia środków będących następstwem zmiany formy programu lub podmiotu zarządzającego.

Zgodnie z art. 28 pkt 1 ww. ustawy, w zakresie nieuregulowanym ustawą zasady zarządzania środkami zgromadzonymi na rachunkach w funduszu emerytalnym określają przepisy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.

Na podstawie art. 152 ust. 1 ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 105) pracowniczy fundusz może powierzyć, w zakresie i na zasadach określonych w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi albo w ustawie z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2018 r. poz. 1355 ze zm.), zarządzanie aktywami funduszu podmiotowi, który na podstawie tych przepisów jest uprawniony do prowadzenia działalności w zakresie zarządzania portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych, i posiada zezwolenie na wykonywanie tej działalności.

Podmiot, o którym mowa w ust. 1, jest wybierany przez pracownicze towarzystwo, w drodze uchwały rady nadzorczej, i zarządza częścią lub całością aktywów pracowniczego funduszu na podstawie pisemnej umowy z funduszem oraz zgodnie z określonymi w statucie funduszu zasadami prowadzenia działalności lokacyjnej (ust. 2 ww. artykułu).

Natomiast ustawa z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1342 ze zm.), określa zasady gromadzenia środków w pracowniczych planach kapitałowych, zwanych dalej „PPK”, zawierania umów o zarządzanie PPK i umów o prowadzenie PPK, finansowania i dokonywania wpłat do PPK oraz dokonywania wypłat transferowych, wypłat i zwrotu środków zgromadzonych w PPK.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych, PPK jest tworzony w celu systematycznego gromadzenia oszczędności przez uczestnika PPK z przeznaczeniem na wypłatę po osiągnięciu przez niego 60. roku życia oraz na inne cele określone w ustawie.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych, podmiot zatrudniający zawiera umowę o zarządzanie PPK, jeżeli zatrudnia co najmniej jedną osobę zatrudnioną, w imieniu której, zgodnie z przepisami rozdziału 3, jest obowiązany zawrzeć umowę o prowadzenie PPK.

Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych, umowa o zarządzanie PPK jest zawierana z instytucją finansową w postaci elektronicznej pozwalającej na utrwalenie jej treści na trwałym nośniku.

Stosownie do art. 7 ust. 3 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych, podmiot zatrudniający, w porozumieniu z zakładową organizacją związkową działającą w tym podmiocie zatrudniającym, wybiera instytucję finansową, z którą zostanie zawarta umowa o zarządzanie PPK. Wyboru dokonuje się w szczególności na podstawie oceny proponowanych przez instytucje finansowe warunków zarządzania środkami gromadzonymi w PPK, ich efektywności w zarządzaniu aktywami oraz posiadanego przez nie doświadczenia w zarządzaniu funduszami inwestycyjnymi lub funduszami emerytalnymi. Wyboru dokonuje się mając także na uwadze najlepiej rozumiany interes osób zatrudnionych.

Jak stanowi art. 7 ust. 4 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych, jeżeli w podmiocie zatrudniającym nie działa zakładowa organizacja związkowa, podmiot zatrudniający wybiera instytucję finansową, z którą zostanie zawarta umowa o zarządzanie PPK, w porozumieniu z reprezentacją osób zatrudnionych wyłonioną w trybie przyjętym w danym podmiocie zatrudniającym.

Stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych, podmiot zatrudniający zawiera umowę o zarządzanie PPK z funduszami zdefiniowanej daty zarządzanymi przez jedno towarzystwo funduszy inwestycyjnych, PTE, pracownicze towarzystwo emerytalne albo zakład ubezpieczeń, z zastrzeżeniem art. 12.

Jak wynika z cyt. wyżej przepisów ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy oraz pracownicze programy emerytalne mogą być prowadzone w formie funduszu kapitałowego lub funduszu emerytalnego, ponadto zarządzanie aktywami funduszu może być powierzone podmiotowi uprawnionemu do prowadzenia działalności w zakresie zarzadzania aktywami funduszu i który posiada zezwolenie na wykonywanie tej działalności. Podmiot ten zarządza całością lub częścią aktywów funduszu na podstawie stosownej umowy z funduszem oraz zgodnie z określonymi w statucie funduszu zasadami prowadzenia działalności lokacyjnej.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest wyspecjalizowanym podmiotem świadczącym usługi z zakresu zarządzania funduszami inwestycyjnymi, portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych, ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi, pracowniczymi programami emerytalnymi i pracowniczymi planami kapitałowymi.

[fundusze inwestycyjne]. W ramach usług zarządzania Wnioskodawca świadczy usługi: agenta transferowego, dystrybucyjne oraz usługi rachunkowości na rzecz ww. funduszy inwestycyjnych zarządzanych przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych [TFI], ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych zarządzanych przez TFI (na podstawie umowy zlecenia zawartej z towarzystwem ubezpieczeniowym) lub funduszy emerytalnych (pracownicze programy emerytalne i pracownicze plany kapitałowe) zarządzanych przez TFI. Wśród funduszy, na których rzecz świadczone są usługi nie występują fundusze mające siedzibę za granicą.

Tym samym, przesłanka podmiotowa uprawniająca do zastosowania zwolnienia od podatku świadczonych przez Wnioskodawcę usług wyceny aktywów na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy została spełniona.

W konsekwencji, świadczone przez Wnioskodawcę usługi wyceny aktywów na rzecz funduszy inwestycyjnych zarządzanych przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych, portfeli inwestycyjnych funduszy inwestycyjnych, ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych zarządzanych przez TFI, funduszy emerytalnych (pracownicze programy emerytalne i pracownicze plany kapitałowe) zarządzanych przez TFI będą mieściły się w zakresie czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi, wymienionych odpowiednio w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a-c, lit. e i lit. g ustawy o VAT i korzystać będą ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie wskazanego przepisu.

Stanowisko Wnioskodawcy w powyższym zakresie należało uznać za prawidłowe.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 ze zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.