0113-KDIPT1-3.4012.776.2021.3.MK

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe w zakresie :

- nieuznania Przedmiotu sprzedaży za przedsiębiorstwo lub zorganizowaną część przedsiębiorstwa Upadłego, o których mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT (podatek od towarów i usług),

- opodatkowania planowanej transakcji sprzedaży,

- prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z planowaną transakcją sprzedaży.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

30 września 2021 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 23 września 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie

- nieuznania Przedmiotu sprzedaży za przedsiębiorstwo lub zorganizowaną część przedsiębiorstwa Upadłego, o których mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT,

- opodatkowania planowanej transakcji sprzedaży,

- prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z planowaną transakcją

oraz podatku od czynności cywilnoprawnych.

Uzupełniliście go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 7 grudnia 2021 r. (wpływ 9 grudnia 2021 r.)

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1. Zainteresowany będący stroną postępowania: B. P.ul. `(...)``(...)`NIP: `(...)`;

2. Zainteresowany niebędący stroną postępowania: H. Sp. z o.o. w upadłości w `(...)` `(...)`, `(...)`;

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego.

Pan `(...)`., będący osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą `(...)`. [dalej: Nabywca lub Wnioskodawca] planuje zawrzeć z Syndykiem [dalej: Syndyk; dalej łącznie z Nabywcą jako: Wnioskodawcy] masy upadłości `(...)`. sp. z o. o. w upadłości [dalej: Upadły lub Zbywca] transakcję dotyczącą majątku pozostałego po Zbywcy [dalej: Przedmiot sprzedaży].

Zarówno Nabywca, Syndyk, jak i Upadły są zarejestrowanymi, czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług [dalej: VAT], Postanowieniem Sądu Rejonowego w `(...)` Wydział V Gospodarczy Sekcja ds. Upadłościowych i Restrukturyzacyjnych z dnia 6 września 2019 r. (sygn. akt `(...)`.) ogłoszono upadłość Zbywcy, wyznaczając jednocześnie Syndyka do przeprowadzenia postępowania upadłościowego, w tym likwidacji masy upadłości.

W związku z powyższym, w ramach postępowania upadłościowego (sygn. `(...)`), w oparciu o zgodę Rady Wierzycieli wyrażoną w uchwale nr 1/2021 z dnia 28 stycznia 2021 r. „na sprzedaż z wolnej ręki przedmiotu masy upadłości w postaci przedsiębiorstwa upadłej spółki w rozumieniu art. 55(1) kc", Syndyk opublikował ogłoszenia o sprzedaży z wolnej ręki przedsiębiorstwa wchodzącego w skład masy upadłości Zbywcy. Warunki sprzedaży (przetargu) określone zostały w regulaminie sprzedaży z dnia 19 kwietnia 2021 r. [dalej: Regulamin], zgodnie z którym przedmiotem sprzedaży będzie przedsiębiorstwo Zbywcy, składające się z prawa własności nieruchomości lokalowej (położonej w miejscowości `(...)` przy ul. `(...)`) [dalej: Lokal] wraz z czynną umową najmu (przy czym należy wskazać, że w dniu złożenia niniejszego wniosku umowa ta już nie obowiązuje - zgodnie z uwagami poniżej). W Regulaminie określono jednocześnie, iż sprzedaż nie obejmie (i) środków pieniężnych w kasie i na rachunkach bankowych Upadłego, (ii) należności i wierzytelności Zbywcy oraz (iii) dokumentacji i korespondencji Upadłego.

Status/historia Przedmiotu sprzedaży

Lokal znajduje się w budynku niemieszkalnym [dalej: Budynek], położonym na działce ewidencyjnej nr `(...)`. [dalej: Działka], dla której Sąd Rejonowy w `(...)` V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr `(...)`.. Lokal stanowi lokal niemieszkalny oznaczony numerem porządkowym 1, o powierzchni użytkowej 3 069,57 m2, wykorzystywany jako galeria handlowa/centrum handlowe.

Dla Lokalu prowadzona jest jedna księga wieczysta o nr. `(...)`..

Z odrębną własnością Lokalu związany jest udział wynoszący 41/100 części nieruchomości wspólnej [dalej: Udział w Nieruchomości wspólnej], którą stanowią:

• prawo własności Działki oraz

• współwłasność urządzeń (w tym stanowiących budowle i urządzenia budowlane w rozumieniu przepisów Prawa budowlanego) i części wspólnych Budynku znajdujących się na Działce.

Budynek został wybudowany przez Upadłego jako inwestora - w ramach inwestycji przeprowadzonej na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę nr `(...)`., wydanej przez Starostę Powiatu `(...)` w dniu 3 września 2008 r. (wraz z decyzjami zmieniającymi), obejmującej wybudowanie na Działce kompleksu hotelowego z zapleczem handlowo-usługowym [dalej: Kompleks hotelowo- usługowy], Zbywca odliczył VAT naliczony w związku z wydatkami na budowę Budynku.

W dniu 30 listopada 2014 r. decyzją właściwego Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego (nr 116/12) Kompleks hotelowo-usługowy, w części dotyczącej zaplecza handlowo-usługowego, został oddany do użytkowania. Zgodnie z zaświadczeniem Starosty `(...)` z dnia 30 kwietnia 2015 r. (nr `(...)`.), część usługowo-handlową Kompleksu hotelowo-usługowego uznano za mogącą stanowić oddzielną nieruchomość - samodzielny lokal użytkowy (Lokal). Wobec powyższego, aktem notarialnym z dnia 11 czerwca 2015 r. (rep. `(...)`.) wyodrębniona (ustanowiona) została odrębna własność Lokalu.

Na Lokal składa się obecnie 14 lokali handlowych, toalety, komunikacje, pomieszczenia socjalne i porządkowe oraz pomieszczenie ochrony. Ponadto, Lokal wyposażony jest w wewnętrzne urządzenia techniczne takie jak instalacja kanalizacyjna i wodociągowa, instalacja elektryczna, gazowa oraz centralne ogrzewanie.

Po wybudowaniu Budynku (oraz ustanowieniu odrębnej własności Lokalu), Lokal był w całości wykorzystywany przez Upadłego na potrzeby działalności gospodarczej (opodatkowanej VAT) w zakresie najmu znajdujących się w nim powierzchni (lokali handlowych). Ostatnia powierzchnia najmu (lokal handlowy) została oddana do używania najemcy nie później niż w 2015 r. Wraz z powierzchniami handlowymi i usługowymi znajdującymi się w Lokalu, najemcy (oraz klienci) byli/są uprawnieni do korzystania z części wspólnych Budynku oraz Działki, na której znajduje się Budynek. Do niedawna część Lokalu była przedmiotem jednej umowy najmu [dalej: Umowa najmu], zawartej przez Upadłego z operatorem spożywczym w 2012 r. (tj. jeszcze przed wybudowaniem Budynku), która pod koniec jej obowiązywania była przedmiotem sporu. Z uwagi na brak wykonywania działalności gospodarczej przez najemcę oraz nieuiszczanie opłat czynszowych, Rada Wierzycieli wyraziła zgodę na rozwiązanie Umowy najmu. W efekcie, Syndyk oraz najemca zawarli porozumienie w przedmiocie rozwiązania Umowy najmu. W konsekwencji, aktualnie Lokal w ogóle (w jakimkolwiek zakresie) nie stanowi przedmiotu najmu (i nie zostanie wynajęty do dnia zakładanej sprzedaży). Lokal nie jest również (i nie będzie do dnia sprzedaży) wykorzystywany na potrzeby własnej działalności gospodarczej Zbywcy.

Wnioskodawca wskazuje, że specyficzna sytuacja Zbywcy (postępowanie upadłościowe) i wynikające z tego komplikacje i wydłużone procedury sprzedażowe, spowodowały faktyczną zmianę składników przedmiotu sprzedaży w sensie funkcjonalnym i podatkowym w stosunku do zdefiniowanego w ww. uchwale Rady Wierzycieli, w szczególności:

• uległy rozwiązaniu wszystkie umowy najmu (w tym Umowa najmu) dotyczące Lokalu;

• uległy rozwiązaniu umowy związane z obsługą nieruchomości (Lokalu), w tym ochrona i zabezpieczenie, usługi konserwatorskie, obsługa przeciwpożarowa i bhp, obsługa administracyjna obiektu handlowego;

• niemożliwe było dalsze utrzymywanie pracowników obsługujących Lokal,

• ujawniły się niezbędne, dodatkowe potrzeby inwestycyjno - remontowe, przeglądy techniczne konieczne dla dalszego wykorzystywania Lokalu;

• pojawiła się konieczność ponownego zapewnienia (pod względem formalno - prawnym i technicznym) niezbędnych dla utrzymania Lokalu usług, w tym dostaw mediów.

• Jednocześnie:

• przywrócenie działalności w ramach postępowania upadłościowego nie jest obecnie możliwe, celowe, korzystne:

• zwłoka w sprzedaży przedsiębiorstwa prowadziłaby do kolejnych kosztów związanych z utrzymaniem i zabezpieczeniem nieruchomości, opóźniając do tego zakończenie postępowania upadłościowego i podział środków z jego sprzedaży dla uprawnionych wierzycieli;

• wyłoniony w toku postępowania nabywca złożył ofertę zakupu, pomimo opisanych wyżej zmian skutkujących zdaniem wnioskodawcy utratą przez przedmiot transakcji cech przedsiębiorstwa w kontekście ustawy o podatku od towarów i usług.

Od momentu wybudowania Budynku, Lokal nie był przedmiotem istotnych ulepszeń (modernizacji) ze strony Zbywcy i/lub najemców, równowartych bądź przekraczających 30% wartości początkowej Lokalu (poniesienie takich wydatków przez Zbywcę/inny podmiot nie jest również planowane przed sfinalizowaniem jego sprzedaży na rzecz Nabywcy - zgodnie z uwagami poniżej).

Planowane zbycie Przedmiotu sprzedaży

W dniu 28 maja 2021 r., w ramach prowadzonego przetargu na zakup upadłego przedsiębiorstwa Zbywcy, Syndyk dokonał wyboru oferty złożonej przez Wnioskodawcę. W rezultacie powyższego, Syndyk oraz Nabywca zawrą umowę sprzedaży [dalej: Umowa sprzedaży] stanowiącą umowę sprzedaży przedsiębiorstwa Zbywcy, w treści której wskazane zostanie, że sprzedaż obejmie przedsiębiorstwo Upadłego, na które składa się prawo własności Lokalu wraz z Udziałem w Nieruchomości Wspólnej (Przedmiot sprzedaży). Z uwagi bowiem na rozwiązanie Umowy najmu, Przedmiot sprzedaży w ww. kształcie stanowi obecnie jedyne aktywo Zbywcy przewidziane do sprzedaży w ramach postępowania upadłościowego (na mocy Regulaminu) - za cenę wskazaną przez Wnioskodawcę w ofercie złożonej w postępowaniu upadłościowym.

Ponadto, w związku z wydaniem przedmiotu transakcji, Nabywcy przekazane zostaną (w przypadku ich posiadania przez Syndyka):

• całość dokumentacji budowlanej i technicznej dotyczącej Przedmiotu sprzedaży (np. projekty budowlane/decyzje administracyjne);

• klucze, kody do Lokalu;

• ewentualnie inne dokumenty i przedmioty związane z Przedmiotem sprzedaży, które zostaną wskazane w Umowie sprzedaży.

• Jednocześnie należy wskazać, iż na Nabywcę nie przejdą w związku z planowaną transakcją:

• środki pieniężne w kasie i na rachunkach bankowych Upadłego;

• należności i wierzytelności upadłego;

• dokumentacja i korespondencja upadłego niezwiązana ze zbywanym Przedmiotem sprzedaży.

Przedmiotem transferu na rzecz Nabywcy nie będą także prawa i obowiązki wynikające z umów o pracę zawartych z pracownikami, gdyż Zbywca nie zatrudnia żadnych osób.

Wnioskodawca wskazuje, że Przedmiot sprzedaży nie jest wyodrębniony organizacyjnie w ramach struktury przedsiębiorstwa Zbywcy jako dział, oddział czy wydział. Przedmiot sprzedaży nie jest również wydzielony w żaden inny sposób w ramach wewnętrznej organizacji Zbywcy (np. dokumentacyjnie, finansowo etc.). Nie istnieją odrębne zapisy statutu, regulaminu, zarządzenia lub innego aktu o podobnym charakterze, które przypisane byłyby wyłącznie do Przedmiotu sprzedaży. Intencją Syndyka oraz Nabywcy jest opodatkowanie transakcji VAT. Tym samym, w przypadku gdy zaistnieje taka konieczność, wolą stron planowanej sprzedaży będzie skorzystanie (w przypadku objęcia dostawy Przedmiotu sprzedaży zwolnieniem z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT) z przewidzianej w art. 43 ust. 10 ustawy o VAT opcji opodatkowania i rezygnacja ze zwolnienia od podatku. W związku z tym, w razie konieczności, przed dokonaniem transakcji złożą naczelnikowi urzędu skarbowego właściwego dla siedziby Nabywcy stosowne oświadczenie o wyborze opodatkowania VAT sprzedaży.

W związku z powyższym, Syndyk planuje udokumentować sprzedaż Przedmiotu sprzedaży na rzecz Nabywcy poprzez wystawienie faktury, na której wykazany zostanie VAT należny obliczony według właściwej stawki (tj. podstawowej 23%) - o ile rezygnacja ze wspomnianego zwolnienia z VAT okaże się możliwa/skuteczna.

Zakładane przeznaczenie Przedmiotu sprzedaży przez Nabywcę

Zgodnie z intencjami/planami Nabywcy, aktualnymi na dzień złożenia niniejszego wniosku, po nabyciu na podstawie Umowy sprzedaży Przedmiot sprzedaży zostanie przeznaczony na potrzeby działalności gospodarczej Wnioskodawcy (opodatkowanej VAT) w zakresie najmu znajdującej się w nim powierzchni.

Na pytania zawarte w wezwaniu o treści:

1. Czy przedmiot sprzedaży będzie stanowił zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej, obejmujący w szczególności:

· oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

· własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

· prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

· wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

· koncesje, licencje i zezwolenia;

· patenty i inne prawa własności przemysłowej;

· majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

· tajemnice przedsiębiorstwa;

· księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej?

1. Czy przedmiot sprzedaży będzie stanowił organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Przy czym należy wskazać, że wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze.

Wobec powyższego należy wskazać jednoznacznie, czy przedmiot transakcji na dzień zbycia będzie wyodrębniony organizacyjne na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze? W przypadku negatywnej odpowiedzi, należy wskazać w czym się brak wyodrębnienia organizacyjnego będzie przejawiał.

Wyodrębnienie finansowe natomiast najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Wobec powyższego należy wskazać jednoznacznie, czy na dzień zbycia będzie możliwe przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa? W przypadku negatywnej odpowiedzi, należy wskazać w czym się brak wyodrębnienia finansowego będzie przejawiał.

Wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Wobec powyższego należy wskazać jednoznacznie czy przedmiot transakcji będzie stanowił wyodrębniony zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań) przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo realizujące te zadania? W przypadku negatywnej odpowiedzi, należy wskazać w czym się brak wyodrębnienia funkcjonalnego będzie przejawiał.

1. Czy zespół składników materialnych i niematerialnych będący przedmiotem sprzedaży będzie niezbędny i wystarczający do samodzielnego wykonywania zadań (kontynuacji działalności prowadzonej w dotychczasowym zakresie przez Sprzedającego), a prowadzenie działalności przez wydzieloną część przedsiębiorstwa nie będzie wymagało angażowania innych składników majątku bądź podejmowania dodatkowych działań faktycznych lub prawnych przez Kupującego (Wnioskodawcę)? Jeżeli Wnioskodawca będzie zobowiązany do dokonania jakichkolwiek czynności, to należy je wskazać?
2. Czy przedmiot transakcji na dzień planowanej transakcji będzie stanowił zespół składników materialnych i niematerialnych wraz ze zobowiązaniami, który mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące określone zadania gospodarcze?
3. Czy w oparciu wyłącznie o przedmiot transakcji będzie możliwe samodzielne prowadzenie działalności gospodarczej?
4. Czy Nabywca, w oparciu o nabyty majątek, będzie kontynuował działalność gospodarczą w takim samym zakresie jak Zbywca?
5. Czy na nabywcę w związku z przeniesieniem przedmiotowych składników majątku przejdą jakieś umowy, jeśli tak jakie? Jeśli tak, to czy umowy są kluczowe i niezbędne do prowadzenia działalności przez Nabywcę w takim zakresie w jakim działalność była prowadzona przez Zbywcę?
6. Czy nastąpiło pierwsze zasiedlenie Lokalu w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy? Jeśli tak to należy wskazać:

a. dzień, miesiąc i rok,

b. kto dokonał/dokona pierwszego zasiedlenia Lokalu?

c. czy pomiędzy pierwszym zasiedleniem Lokalu a momentem sprzedaży upłynie okres dłuższy niż 2 lata?

Przez pierwsze zasiedlenie – według art. 2 pkt 14 ustawy, rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

a) wybudowaniu lub

b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Wnioskodawca udzielił następujących odpowiedzi:

Ad. a.

Odnosząc się detalicznie do każdego punktu, Wnioskodawca wskazuje, że w ramach zakładanej transakcji nie nabędzie on należących do Zbywcy: (i) oznaczenia indywidualizującego przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części, (ii) własności nieruchomości (innych niż Lokal) lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości, (iii) praw wynikających z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikających z innych stosunków prawnych, (iv) wierzytelności, praw z papierów wartościowych i środków pieniężnych, (v) koncesji, licencji i zezwoleń, (vi) patentów i innych praw własności przemysłowej, (vii) majątkowych praw autorskich i majątkowych praw pokrewnych, (viii) tajemnic przedsiębiorstwa, (ix) ksiąg i dokumentów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej (z wyłączeniem dokumentacji budowlanej/technicznej dotyczącej Lokalu).

W związku z powyższym Wnioskodawca wskazuje, iż - w jego ocenie - przedmiot sprzedaży (Przedmiot sprzedaży - zgodnie z definicją zawartą we Wniosku) nie będzie stanowił zorganizowanego zespołu składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej. Jak bowiem wskazano we Wniosku - Przedmiot sprzedaży nie obejmuje elementów składających się na przedsiębiorstwo Zbywcy, wskazanych w art. 551 Kodeksu cywilnego, tj. w szczególności nazwy przedsiębiorstwa Zbywcy, znaków towarowych, koncesji, zezwoleń i licencji, środków pieniężnych oraz ksiąg rachunkowych związanych z działalnością prowadzoną przez Zbywcę.

Ad. b.

Wnioskodawca wskazuje, że Przedmiot sprzedaży nie będzie stanowił zespołu składników majątkowych materialnych i niematerialnych wyodrębnionych (i) organizacyjnie lub (ii) finansowo. Przedmiot sprzedaży nie jest bowiem wyodrębniony organizacyjnie w ramach struktury przedsiębiorstwa Zbywcy jako dział, oddział czy wydział. Nie jest również wydzielony w żaden inny sposób w ramach wewnętrznej organizacji Zbywcy (np. dokumentacyjnie, finansowo etc.).

Jak wskazano w uzasadnieniu Wniosku - w analizowanym przypadku warunki dotyczące wydzielenia organizacyjnego, finansowego i funkcjonalnego, nie będą spełnione. Trudno bowiem uznać za samodzielny (wydzielony) składnik majątkowy - Przedmiot sprzedaży (i) bez pracowników/obsługi, (ii) bez środków na rachunkach bankowych (niezbędnych do prowadzenia działalności) oraz (iii) bez praw i obowiązków (w tym należności i zobowiązań) wynikających z umów związanych z przedmiotem sprzedaży (w szczególności umów najmu oraz umów dotyczących tzw. mediów - które zostały już rozwiązane/wypowiedziane, za wyjątkiem umowy na dostawę energii elektrycznej, niezbędnej do utrzymania lokalu oraz oświetlenia).

W analizowanych okolicznościach z transakcji wyłączone będą elementy istotne dla funkcjonowania przedsiębiorstwa Zbywcy. W regulaminie przetargu wskazano bowiem, iż sprzedaż nie obejmie środków pieniężnych w kasie i na rachunkach bankowych, należności i wierzytelności oraz dokumentacji i korespondencji. Warto też wskazać (ponownie), że obecnie w Lokalu (stanowiącym Przedmiot sprzedaży, przeznaczonym do prowadzenia galerii handlowo-usługowej, nie jest prowadzona jakakolwiek działalność (Lokal nie stanowi bowiem obecnie przedmiotu najmu).

Wnioskodawca wskazuje również, iż jak wynika z Wniosku, transakcją nie zostaną objęte inne niż Przedmiot sprzedaży (Lokal wraz z Udziałem w Nieruchomości Wspólnej) składniki majątku zbywcy, wymienione w art. 551 Kodeksu cywilnego, tj. w szczególności nazwa przedsiębiorstwa, znaki towarowe, koncesje, zezwolenia i licencje, środki pieniężne oraz księgi rachunkowe związane z działalnością prowadzoną przez zbywcę i pozwalające na kontynuowanie tej działalności przez nabywcę. Przedmiot analizowanej transakcji nie wykazuje zatem cech zorganizowania, o którym mowa w art. 2 pkt 27e ustawy VAT.

Wnioskodawca wskazuje w rezultacie, iż - w jego ocenie - Przedmiot sprzedaży nie będzie stanowił organizacyjnie i finansowo wyodrębnionego w istniejącym przedsiębiorstwie zespołu składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Ad. c.

W ocenie Wnioskodawcy zespół składników materialnych i niematerialnych (Przedmiot sprzedaży), który będzie objęty zakładaną transakcją, nie będzie niezbędny i wystarczający do samodzielnego wykonywania zadań gospodarczych (kontynuacji działalności prowadzonej w dotychczasowym zakresie przez Zbywcę).

Wnioskodawca wskazuje bowiem, że Zbywca nie prowadzi obecnie jakiejkolwiek działalności gospodarczej przy wykorzystaniu Przedmiotu sprzedaży (w tym w zakresie najmu), ponieważ - jak wspomniano we Wniosku - wszelkie umowy najmu oraz umowy na dostawy tzw. mediów zostały już wypowiedziane/rozwiązane, za wyjątkiem umowy na dostawę energii elektrycznej. Stąd, wykluczone jest stwierdzenie, że Przedmiot sprzedaży będzie wystarczający/kompletny do kontynuowania przez Wnioskodawcę działalności prowadzonej w przeszłości przez Zbywcę.

Wnioskodawca wskazuje również, że prowadzenie przy wykorzystaniu Przedmiotu sprzedaży działalności gospodarczej, analogicznej do wykonywanej w przeszłości przez Zbywcę (tj. w zakresie najmu Lokalu), będzie wymagać zaangażowania przez Wnioskodawcę innych składników majątku oraz podjęcia dodatkowych działań - przede wszystkim polegających na: (i) pozyskaniu we własnym zakresie kontrahentów, którzy zawrą z nim nowe umowy najmu, (ii) podjęciu działań organizacyjnych i techniczno-remontowych oraz (iii) zawarciu umów na dostawę mediów (na dostawy wody, gazu, energii elektrycznej etc.).

Ad. d.

Wnioskodawca wskazuje iż, na dzień planowanej transakcji Przedmiot sprzedaży nie będzie mógł stanowić niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego określone zadania gospodarcze. Jak bowiem wynika z Wniosku oraz odpowiedzi Wnioskodawcy na pytanie sformułowane w pkt. a - c - na dzień planowanej sprzedaży przy użyciu/wykorzystaniu Przedmiotu sprzedaży nie będzie prowadzona jakakolwiek działalność gospodarcza (umowy najmu oraz umowy o dostawę większości mediów zostały rozwiązane/wypowiedziane). Brak będzie również szczególnie istotnych elementów/składników umożliwiających Wnioskodawcy wykonywanie działalności gospodarczej przy wykorzystaniu Przedmiotu sprzedaży (jak np. wierzytelności/zobowiązania, tajemnice przedsiębiorstwa, dokumentacja rachunkowa etc.). Stąd wykluczone jest stwierdzenie, że w momencie zakładanej transakcji Przedmiot sprzedaży będzie posiadał zdolność do samodzielnej realizacji określonych zadań gospodarczych.

Ad. e.

Wnioskodawca ponownie wskazuje, iż z przyczyn, o których mowa w odpowiedzi na pytania sformułowane w pkt. a - d (w tym np. brak umów najmu i umów na dostawy mediów oraz dotyczących obsługi Lokalu), nie jest/nie będzie możliwe samodzielne prowadzenie przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej wyłącznie w oparciu o nabyty Przedmiot sprzedaży.

Ad. f.

Wnioskodawca wskazuje, że nie będzie kontynuował, w oparciu o nabyty majątek, działalności gospodarczej w takim samym zakresie jak Zbywca. Jak bowiem wspomniano we Wniosku oraz odpowiedziach na pytania sformułowane w pkt. a - e - Zbywca nie prowadzi obecnie i nie będzie prowadził - w momencie sfinalizowania transakcji - jakiejkolwiek działalności gospodarczej przy wykorzystaniu Przedmiotu sprzedaży.

Ad. g.

Wnioskodawca wyjaśnia, że w związku z zakładaną transakcją nie przejdą na niego jakiekolwiek umowy dotyczące Przedmiotu sprzedaży. Jak bowiem wspomniano we Wniosku - wszelkie umowy najmu oraz większość umów na dostawy mediów zostały już wypowiedziane/rozwiązane. Umowa na dostawę energii elektrycznej zostanie rozwiązana przed transakcją sprzedaży Lokalu, w związku z czym prawa i obowiązki z niej wynikające nie będą przedmiotem transferu na Wnioskodawcę.

Ad. h.

Wnioskodawca wskazuje, że w odniesieniu do Lokalu pierwsze zasiedlenie miało już miejsce. Jak wskazano we Wniosku, do pierwszego zasiedlenia Lokalu (jako odrębnego przedmiotu własności) w całości doszło najpóźniej w momencie jego oddania do użytkowania ostatniemu najemcy, co nastąpiło w dniu 11 czerwca 2015 r. Przy czym należy dodać, że przed ustanowieniem odrębnej własności Lokalu (co miało miejsce w dniu 11 czerwca 2015 r.), powierzchnia Budynku, która aktualnie składa się na Lokal, była w całości przedmiotem najmu od 2012 r. Wnioskodawca zwraca jednocześnie uwagę, że ze względu na brak ulepszeń przekraczających 30% wartości początkowej Lokalu należy przyjąć, że nie doszło do jego tzw. ponownego pierwszego zasiedlenia.

Wnioskodawca wskazuje, iż pierwszego zasiedlenia dokonał Zbywca jako podmiot, który (i) wybudował przedmiot sprzedaży (jako inwestor) oraz (ii) oddał Przedmiot sprzedaży (Lokal) w najem po jego wybudowaniu.

Jednocześnie, mając na uwadze, że do pierwszego zasiedlenia doszło najpóźniej w 2015 r. Wnioskodawca wskazuje, iż pomiędzy pierwszym zasiedleniem Lokalu a dniem zakładanej sprzedaży upłynie okres dłuższy niż 2 lata.

Pytania

1. Czy sprzedaż przez Syndyka na rzecz Wnioskodawcy Przedmiotu sprzedaży nie będzie stanowić transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa Upadłego, o których mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, i w konsekwencji będzie przedmiotowo podlegać opodatkowaniu VAT?

W przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie 1 Wnioskodawcy zwracają się o potwierdzenie prawidłowości ich stanowiska w zakresie następujących pytań:

1. Czy planowana sprzedaż (dostawa) Przedmiotu sprzedaży będzie mogła zostać opodatkowana VAT (według właściwej stawki)?
2. Czy w przypadku naliczenia przez Syndyka VAT na planowanej sprzedaży (dostawie) Przedmiotu sprzedaży, przy zachowaniu warunków formalnych, Wnioskodawcy przysługiwać będzie prawo do jego odliczenia?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad pytanie 1

W ocenie Wnioskodawców, sprzedaż przez Syndyka na rzecz Wnioskodawcy Przedmiotu sprzedaży nie będzie stanowić transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa Upadłego, o których mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, i w konsekwencji będzie przedmiotowo podlegać opodatkowaniu VAT.

Ad pytanie 2

W ocenie Wnioskodawców, planowana sprzedaż (dostawa) Przedmiotu sprzedaży będzie mogła zostać opodatkowana VAT (według właściwej stawki).

Ad pytanie 3

W ocenie Wnioskodawców, w przypadku naliczenia przez Syndyka VAT na planowanej sprzedaży (dostawie) Przedmiotu sprzedaży, przy zachowaniu warunków formalnych, Wnioskodawcy przysługiwać będzie prawo do jego odliczenia.

Szczegółowe uzasadnienie stanowiska Wnioskodawców

Stan prawny

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, przy czym przez towary - według art. 2 pkt 6 ustawy o VAT - rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast w myśl art. 7 ust. 1 ustawy VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT podstawowa stawka VAT wynosi obecnie 23%. Niemniej, w przepisach o VAT ustawodawca przewidział sytuacje, w których dostawa towaru podlega zwolnieniu od podatku.

I tak, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT wolna od podatku jest dostawa budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem, gdy:

a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Jednocześnie, zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy o VAT, przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

a) wybudowaniu lub

b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Ponadto, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT, zwolnieniu od podatku podlega dostawa budynków, budowli lub ich części nieobjęta zwolnieniem na podstawie pkt 10 pod warunkiem, że:

a) w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego oraz

b) dokonujący dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były on niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

W myśl art. 43 ust. 10 ustawy o VAT podatnik (dostawca) może zrezygnować ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem, że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części:

a) są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni,

b) złożą przed dniem dokonania dostawy tych obiektów, właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego, zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części.

Dodatkowo, zgodnie z:

• art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Z uwagi na uchylenie ust. 2 ww. artykułu oraz definicję towaru zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy po 31 grudnia 2013 r. wskazane zwolnienie potencjalnie stosuje się również do dostawy budynków, budowli lub ich części, w tym posadowionych na gruncie znajdującym się w użytkowaniu wieczystym,

• art. 29a ust. 8 ustawy o VAT, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

W myśl zasady wyrażonej w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim nabywane przez niego towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Przy tym przez czynności opodatkowane należy rozumieć czynności generujące podatek należny według jednej z przewidzianych w ustawie o VAT stawek, a więc czynności inne niż (i) zwolnione z VAT oraz (ii) co do zasady pozostające poza zakresem opodatkowania VAT. Jednocześnie, zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Transakcja może nie podlegać opodatkowaniu w szczególności z uwagi na przedmiot sprzedaży, tj. wówczas, gdy jest nim przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa - stosownie do art. 6 pkt 1 w zw. z art. 2 pkt 27e ustawy o VAT.

Ponadto, zgodnie z art. 2 pkt 27e ustawy o VAT przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

W ustawie VAT nie została zawarta definicja pojęcia „przedsiębiorstwo”. Zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym w interpretacjach indywidualnych, w celu określenia zakresu tego pojęcia należy odwołać się do art. 55(1) ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny [t.j. Dz.ll. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.; dalej: KC] - tak np. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej [dalej: DKIS] w interpretacjach indywidualnych z 4 maja 2021 r. (sygn. 0111-KDIB3-3.4012.47.2021.1.MAZ) oraz z 1 kwietnia 2021 r. (sygn. 0114-KDIP1-1.4012.56.2021.3.MŹ).

Art. 55(1) KC definiuje przedsiębiorstwo jako zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej. Przedsiębiorstwo swoim zakresem obejmuje w szczególności:

1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5. koncesje, licencje i zezwolenia;

6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8. tajemnice przedsiębiorstwa;

9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę na objaśnienia podatkowe opublikowane przez Ministra Finansów w dniu 11 grudnia 2018 r., dotyczące opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży nieruchomości komercyjnych [dalej: Objaśnienia], W Objaśnieniach stwierdzono, że dotyczą one m.in.: „(`(...)`) zbycia nieruchomości komercyjnych, tj. nieruchomości przeznaczonych do celów działalności gospodarczej generujących periodycznie przychody na rzecz jej właściciela w przeważającej mierze z tytułu realizacji umów najmu, dzierżawy lub umów o podobnym charakterze

I tak, w kwestii przesłanek warunkujących uznanie zbycia nieruchomości komercyjnej za sprzedaż przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa [dalej: ZCP] w Objaśnieniach wskazano, że: „Przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za (i) przedsiębiorstwo, o którym mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT czy też (ii) zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT uwzględnić należy następujące okoliczności:

1. zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz

2. faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji”.

Ponadto, w Objaśnieniach stwierdzono, że: „Dla przesądzenia analizowanego kryterium należy ocenić czy zespół składników majątkowych stanowiący przedsiębiorstwo lub ZCP zawiera składniki pozwalające na kontynuowanie działalności gospodarczej realizowanej uprzednio przez zbywcę bez konieczności:

• angażowania przez nabywcę innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji lub

• podejmowania dodatkowych działań faktycznych lub prawnych (np. zawarcia umów) niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej w oparciu o przejęte składniki”.

Ad pytanie 1

W ocenie Wnioskodawców, sprzedaż przez Syndyka na rzecz Wnioskodawcy Przedmiotu sprzedaży nie będzie stanowić transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa Upadłego, o których mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, i w konsekwencji będzie przedmiotowo podlegać opodatkowaniu VAT.

W omawianych okolicznościach wykluczona jest/będzie ewentualność uznania przedmiotu planowanej transakcji za przedsiębiorstwo lub ZCP, co aktualnym czyniłoby zastosowanie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym przepisów tej ustawy nie stosuje się do sprzedaży przedsiębiorstwa lub ZCP. Z przytoczonych wyżej definicji pojęć „przedsiębiorstwo” oraz „zorganizowana część przedsiębiorstwa" wynika, że pod pojęciami tymi należy rozumieć jedynie zespół składników niematerialnych i materialnych, pozostających ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, iż można mówić o nich jako o zespole (kompletnym), a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest również, aby zachowane zostały funkcjonalne związki między poszczególnymi składnikami tak, aby mogły one samodzielnie posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej. Ponadto, warunkiem uznania przedmiotu transakcji za ZCP jest również wydzielenie zespołu składników majątkowych/niemajątkowych w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to powinno mieć miejsce na płaszczyznach (i) organizacyjnej, (ii) finansowej i (iii) funkcjonalnej.

Mając powyższe na uwadze należy wskazać, iż na przedmiot zakładanej sprzedaży (Przedmiot sprzedaży) składa się wyłącznie prawo własności Lokalu wraz z Udziałem w Nieruchomości wspólnej (oraz ściśle związana z nim dokumentacja techniczna/prawna).

W efekcie, w ocenie Wnioskodawcy, w analizowanym zdarzeniu przyszłym warunki dotyczące wydzielenia organizacyjnego, finansowego i funkcjonalnego, nie będą spełnione. Trudno bowiem uznać za samodzielny składnik majątkowy Przedmiot sprzedaży (i) bez pracowników/obsługi, (ii) bez środków na rachunkach bankowych (niezbędnych do prowadzenia działalności) oraz (iii) bez praw i obowiązków (w tym należności i zobowiązań) wynikających z umów związanych z Przedmiotem sprzedaży (w szczególności umów najmu oraz umów dotyczących tzw. mediów - które zostały już rozwiązane/wypowiedziane),

Należy zaznaczyć, iż w interpretacji indywidualnej z dnia 20 kwietnia 2021 r. (sygn. 0111-KDIB3- 2.4012.169.2021.3.AZ) DKIS wskazał, iż „Aby zatem, w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników mógł zostać zakwalifikowany jako przedsiębiorstwo, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej - musi się ona odznaczać pełną odrębnością, niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym. Transakcja mająca za przedmiot zbycie przedsiębiorstwa ma miejsce jedynie wówczas, gdy wymienione w art. 55(1) Kodeksu cywilnego elementy (o ile występują w danym stanie faktycznym), zostaną przekazane nabywcy. Należy podkreślić, że na gruncie przytaczanego przepisu, istnieje możliwość umownego wyłączenia pewnych elementów z transakcji zbycia przedsiębiorstwa, ale tylko wówczas, gdy elementy te nie mają istotnego znaczenia dla funkcjonowania przedsiębiorstwa. W przeciwnym wypadku, danej transakcji nie można uznać za zbycie przedsiębiorstwa”.

Wnioskodawca wskazuje natomiast, iż w analizowanych okolicznościach wyłączone są z transakcji elementy istotne dla funkcjonowania przedsiębiorstwa Zbywcy. W Regulaminie wskazano bowiem wprost, iż sprzedaż nie obejmie środków pieniężnych w kasie i na rachunkach bankowych Upadłego, należności i wierzytelności Zbywcy oraz dokumentacji i korespondencji Upadłego. Istotnym jednak jest, że obecnie w Lokalu (stanowiącym Przedmiot sprzedaży) przeznaczonym do prowadzenia galerii handlowo-usługowej, nie jest prowadzona żadna z ww. działalności (Lokal nie stanowi bowiem obecnie przedmiotu najmu).

W interpretacji indywidualnej z dnia 18 marca 2020 r. (sygn. 0114-KDIP4-2.4012.57.2019.2.AS) organ podatkowy wskazał z kolei, iż: „Jak wynika z opisu sprawy planowana transakcja nie obejmuje istotnych składników majątkowych służących do prowadzenia działalności gospodarczej, o których mowa w art. 55(1) Kodeksu Cywilnego. W szczególności, jak wynika z okoliczności sprawy w ramach transakcji nie zostaną przeniesione na Wnioskodawcę (Nabywcę) m.in. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo Upadłego, wierzytelności Upadłego, środki pieniężne, tajemnice przedsiębiorstwa, księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, zobowiązania, w szczególności wynikające z kredytu bankowego finansującego nabycie Nieruchomości. Ponadto nie będzie przeniesiona umowa dzierżawy zawarta pomiędzy Upadłym a Dzierżawcą z uwagi na jej rozwiązanie przed sprzedażą. W analizowanej sytuacji nie można więc uznać, że przedmiot transakcji będzie stanowił przedsiębiorstwo. Transakcji nie będzie towarzyszył transfer składników, wchodzących w skład normatywnej definicji przedsiębiorstwa i determinujących funkcjonowanie przedsiębiorstwa.” Wnioskodawcy wskazują, iż jak wynika z opisu zdarzenia przyszłego, transakcją nie zostaną objęte inne niż Przedmiot sprzedaży (Lokal wraz z Udziałem w Nieruchomości Wspólnej) składniki majątku Zbywcy, wymienione w art. 55(1) KC (wspomniane również w przytoczonej powyżej interpretacji indywidualnej), tj. w szczególności nazwa przedsiębiorstwa Upadłego, znaki towarowe, koncesje, zezwolenia i licencje, środki pieniężne oraz księgi rachunkowe związane z działalnością prowadzoną przez Zbywcę i pozwalające na kontynuowanie tej działalności przez Nabywcę. Przedmiot analizowanej transakcji nie wykazuje zatem cech zorganizowania, o których była wyżej mowa. Jednocześnie, w kontekście uznania, iż planowana sprzedaż nie obejmie przedsiębiorstwa/ZCP Zbywcy pozbawiony znaczenia jest fakt, iż Wnioskodawcy przekazana zostanie dokumentacja prawna/techniczna dotycząca Przedmiotu sprzedaży, znajdująca się w posiadaniu Syndyka (tj. projekty budowlane/decyzje administracyjne, dokumenty dotyczące obsługi technicznej Lokalu etc.) Zgodnie bowiem z Objaśnieniami:

„W przypadku transakcji zbycia nieruchomości komercyjnych wystąpienie wskazanych poniżej integralnych elementów takich transakcji nie powinno być uznawane za wpływające na ocenę czy zbycie danej nieruchomości stanowi dostawę towaru podlegającą VAT, czy też pozostające poza jego zakresem jako zbycie przedsiębiorstwa (lub ZCP). Należy uznać, że dla celów ustalenia skutków podatkowych transakcji nie jest istotne czy doszło do przeniesienia na nabywcę integralnych dla transakcji obejmujących nieruchomości komercyjne elementów - w szczególności - takich jak:

• ruchomości stanowiące wyposażenie budynku;

• prawa z zabezpieczeń prawidłowego wykonania obowiązków wynikających z umów najmu ustanowionych przez najemców (np. prawa z gwarancji bankowych, depozytów, deklaracji o dobrowolnym poddaniu się egzekucji);

• prawa z gwarancji należytego wykonania przez wykonawców prac związanych z pracami budowlanymi /remontowymi prowadzonymi w budynku;

• prawa i obowiązki wynikające z umów serwisowych, w tym m.in. umów dotyczących świadczenia usług ochrony obiektu, sprzątania, obsługi nieruchomości (tzw. facility management agreement), itp.;

• prawa autorskie na wskazanych w dotyczących ich umowach polach eksploatacji, w tym prawa autorskie do projektu budynku, prawa autorskie i prawo ochronne na zastrzeżone znaki towarowe;

• prawa z licencji do oprogramowania wykorzystywanego do obsługi nieruchomości;

• prawa do domen internetowych dotyczących nieruchomości;

• dokumentacja techniczna dotycząca budynku, w szczególności książki obiektu, projekty budowlane, protokoły z kontroli przeciwpożarowych lub kominiarskich;

• dokumentacja prawna dotycząca budynku - np. kopie umów, decyzji administracyjnych”.

Stanowisko Wnioskodawców przedstawione powyżej zostało zaprezentowane w interpretacjach indywidualnych DKIS, m.in. z 27 kwietnia 2021 r. (sygn. 0114-KDIP1-1.4012.72.2021.3.JO), z 10 maja 2021 r. (sygn. 0114-KDIP1-1.4012.267.2021.1.EW) oraz z 23 listopada 2020 r. (sygn. 0114-KDIP4- 1.4012.545.2020.1.APR).

O tym, iż Przedmiot sprzedaży nie stanowi ZCP Zbywcy (ani tym bardziej jego przedsiębiorstwa) świadczy okoliczność, iż istotnym elementem konstrukcyjnym definicji ZCP, który - w opinii Wnioskodawców - nie zostanie spełniony, jest wyodrębnienie funkcjonalne przedmiotu zakładanej transakcji w majątku Upadłego. Jak wynika z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego, nabyciu Przedmiotu sprzedaży przez Wnioskodawcę nie będzie towarzyszyć przejście na niego wszystkich elementów niezbędnych do samodzielnego prowadzenia działalności przy jego wykorzystaniu - tj. do „kontynuacji” działalności wykonywanej przez Upadłego. Nie można przyjąć, że Przedmiot sprzedaży jest wystarczający do wykonywania działalności gospodarczej, bez konieczności zaangażowania dodatkowych środków lub składników majątkowych przez Nabywcę, bowiem nie wstąpi on m.in. w stosunki wynikające z umów najmu oraz umów dotyczących tzw. mediów, które są kluczowe dla prawidłowego wykonywania działalności gospodarczej w zakresie, w jakim wykonywał ją Zbywca (tj. polegającej na najmie Lokalu). Wnioskodawca bowiem celem rozpoczęcia prowadzenia działalności w Lokalu będzie musiał:

• pozyskać we własnym zakresie kontrahentów, którzy zawrą z nim nowe umowy najmu

• wcześniej podjąć działania organizacyjne i techniczno-remontowe dla uruchomienia Lokalu;

• zawrzeć umowy na dostawy wody, gazu, energii elektrycznej etc.

W ocenie Wnioskodawców, Przedmiot sprzedaży, który przejdzie na rzecz Nabywcy w wyniku planowanej transakcji, nie będzie zdatny do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym. Jak bowiem wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, transakcja nie obejmie szeregu elementów (jak np. dokumentacja księgowo-rachunkowa), które są niezbędne z perspektywy wykorzystywania Przedmiotu sprzedaży dla potrzeb działalności gospodarczej Wnioskodawcy.

Wnioskodawcy wskazują również, iż na powyższe konkluzje nie ma wpływu okoliczność, iż jako przedmiot przetargu wskazano „przedsiębiorstwo Upadłego". Wynika to z faktu, iż klasyfikacja/sposób postrzegania przedmiotu zakładanej transakcji dla potrzeb postępowania upadłościowego nie przesądza o konsekwencjach na gruncie VAT związanych z tą transakcją. Z uwagi na autonomiczny charakter regulacji z zakresu VAT (w tym od przepisów prawa upadłościowego), kwalifikacja Przedmiotu sprzedaży powinna zostać poddana samodzielnej/niezależnej ocenie (zgodnej z obowiązującymi regulacjami o VAT). Z tej perspektywy omawiana transakcja stanowić będzie - w ocenie Wnioskodawców - sprzedaż składnika majątkowego - Przedmiotu sprzedaży (tj. Lokalu wraz z Udziałem w Nieruchomości wspólnej).

Podkreślić należy, że przedmiotem transakcji sprzedaży przedsiębiorstwa w upadłości w rozumieniu prawa upadłościowego nie zawsze jest przedsiębiorstwo w rozumieniu podatkowym, czego przykładem jest stanowisko zaprezentowane przez DKIS w interpretacji indywidualnej z dnia 16 października 2019 r. (sygn. 0114-KDIP4.4012.467.2019.1.BS), w której organ podatkowy nie uznał zbywanego majątku przedsiębiorstwa w upadłości za przedsiębiorstwo/ZCP w rozumieniu VAT, wskazując, iż: ,,Z uwagi na przedstawione okoliczności sprawy oraz powołane powyżej przepisy należy zatem stwierdzić, że mimo, że przedmiotem planowanej dostawy, ma być zespół składników materialnych i niematerialnych w całości, zespół tych składników nie będzie stanowił przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55(1) Kodeksu cywilnego, pozwalającego na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej w zakresie, w jakim była realizowana w sprzedawanym przedsiębiorstwie. (`(...)`) Oznacza to, że sprzedaż opisanego we wniosku majątku przedsiębiorstwa w upadłości w toku postępowania upadłościowego, w ramach procedury opisanej w art. 438 ust. 1b ustawy - Prawo Upadłościowe, nie będzie stanowiła zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w rozumieniu art. 6 pkt 1 i art. 2 pkt 27e ustawy, które wyłączone są z opodatkowania VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.” Podobne podejście DKIS przyjął w interpretacji indywidualnej z dnia 8 października 2019 r. (sygn. 0115-KDIT1-2.4012.425.2019.2.AGW) oraz Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 6 lutego 2017 r. ( sygn. 1061-IPTPP2.4512.512.2016.3.KT)

Wnioskodawca wskazuje zatem, że nabywając Przedmiot sprzedaży na podstawie Umowy sprzedaży, nie nabędzie więc aktywów stanowiących zorganizowany zespół składników majątkowych, samodzielny organizacyjnie i finansowo w stopniu pozwalającym na autonomiczne prowadzenie działalności gospodarczej. Z funkcjonalnego punktu widzenia, składnik majątkowy, która zostanie zbyty, nie posiada potencjalnej zdolności do niezależnego działania gospodarczego jako samodzielny podmiot gospodarczy.

Skoro zaś, aby część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy, to w obecnej sytuacji nie ma to miejsca. Jest to jedynie nieruchomość (galeria handlowa) całkowicie nieczynna.

NSA w wyroku z 24 listopada 2016 r., sygn. akt I FSK 1316/15, uznał, że same nieruchomości nie tworzą całości zdolnej do prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej. Nie są one zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, nawet wówczas gdy były wykorzystywane przez zbywcę także do prowadzenia działalności gospodarczej, która polegała na wynajmowaniu tychże nieruchomości lub ich części. Zdaniem NSA dopiero w sytuacji prowadzenia przez zbywcę takiej działalności poprzez wyodrębniony w swej strukturze organizacyjnej zakład, oddział czy wydział obejmujący przypisane do działalności w zakresie najmu nieruchomości, obsługę, finansowanie, umowy itp sprzedaż takiej zorganizowanej i powołanej do wynajmowania jednostki w całości mogłaby spełniać warunek wyodrębnienia i zdolności do prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej. Sprzedaż nawet wszystkich nieruchomości nie może zostać uznana za sprzedaż zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Bez ww. struktury organizacyjno-prawnej składającej się na działalność w zakresie wynajmowania nieruchomości jest to sprzedaż nieruchomości jako składników majątkowych. Podobne stanowisko zajął NSA w wyroku z 30 listopada 2017 r., sygn. akt I FSK 418/16.

Tym samym, zdaniem Wnioskodawców przedmiot sprzedaży określony w dokumentach przetargowych jako „przedsiębiorstwo” nie spełnia obecnie przesłanek do zakwalifikowania go jako przedsiębiorstwo/ZCP dla potrzeb VAT, do którego zastosowanie znalazłby art. 6 ust. 1 ustawy VAT. Podsumowując, planowana sprzedaż Przedmiotu sprzedaży nie będzie stanowić zbycia przedsiębiorstwa lub ZCP, o których mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT i w konsekwencji będzie podlegać VAT.

Ad pytanie 2

W ocenie Wnioskodawców, planowana sprzedaż (dostawa) Przedmiotu sprzedaży wraz z Udziałem w Nieruchomości wspólnej) będzie mogła zostać opodatkowana VAT (według właściwej stawki).

Zdaniem Wnioskodawców, w rozpatrywanym zdarzeniu przyszłym należy w pierwszej kolejności wykluczyć możliwość zastosowania do planowanej sprzedaży zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. Zwolnienie to dotyczy dostawy tzw. towarów używanych. Warunkiem omawianego zwolnienia jest brak u dostawcy prawa do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) tych towarów, wynikający z faktu wykorzystywania ich wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku.

Jak natomiast wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, Zbywca wykonywał przy wykorzystaniu Przedmiotu sprzedaży (Lokalu) działalność opodatkowaną VAT, polegającą na wynajmie powierzchni innym podmiotom na cele prowadzonej przez nie działalności gospodarczej. Uprawnione jest zatem stwierdzenie, że Przedmiot sprzedaży (Lokal) faktycznie nie był i nie jest wykorzystywany przez Zbywcę wyłącznie na potrzeby działalności zwolnionej z VAT.

Z góry należy też wykluczyć możliwość zastosowania do planowanej sprzedaży zwolnienia z VAT określonego w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT. Zwolnienie to dotyczy bowiem dostawy terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane. Tymczasem przedmiotem zakładanej sprzedaży będzie nieruchomość lokalowa (Lokal).

Jak wspomniano w opisie zdarzenia przyszłego, przedmiotem zakładanej transakcji będzie Lokal (wraz z Udziałem w Nieruchomości wspólnej) znajdujący się w Budynku, oddany do użytkowania w całości w 2015 r. (w którym to roku najmem została objęta ostatnia powierzchnia/część Lokalu) i przeznaczony przez Zbywcę na potrzeby prowadzonej przez niego działalności gospodarczej opodatkowanej VAT (w zakresie najmu). W związku z powyższym należy wskazać, iż do pierwszego zasiedlenia Lokalu w całości doszło najpóźniej w momencie jego oddania do użytkowania ostatniemu najemcy, co nastąpiło w 2015 r.

Ponadto, Wnioskodawcy wskazują, że z uwagi na brak ulepszeń przekraczających 30% wartości początkowej Lokalu należy przyjąć, że nie doszło do jego ponownego pierwszego zasiedlenia w późniejszym okresie.

W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawców, planowana dostawa Przedmiotu sprzedaży będzie „wyjściowo" objęta zwolnieniem z VAT przewidzianym w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT. W takiej sytuacji nie będą bowiem spełnione przesłanki wyłączenia tego zwolnienia określone pod lit. a) i b) tego artykułu, ponieważ Przedmiot sprzedaży (Lokal) będzie przedmiotem dostawy dokonywanej po upływie dwóch lat od ich pierwszego zasiedlenia.

Z uwagi na fakt, że do dostawy Przedmiotu sprzedaży zastosowanie znajdzie zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, zbędna stanie się analiza pod kątem objęcia jej zwolnieniem przewidzianym w pkt. 10a tego artykułu. Warunkiem jego stosowania jest bowiem wyłączenie dostawy z zakresu zwolnienia uregulowanego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT. W omawianym przypadku zwolnienie to będzie mieć natomiast ex lege zastosowanie.

W konsekwencji, z uwagi na objęcie planowanej sprzedaży ww. zwolnieniem z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, przy jednoczesnym braku przesłanek do zastosowania do dostawy Przedmiotu sprzedaży (Lokalu) zwolnień na podstawie innych przepisów o VAT, strony transakcji (Wnioskodawcy) będą uprawnione do złożenia naczelnikowi urzędu skarbowego właściwego dla Nabywcy zgodnego oświadczenia woli o wyborze opodatkowania, o którym mowa w art. 43 ust. 10 ustawy o VAT. Okoliczność ta - przy spełnieniu warunków formalnych - będzie równoznaczna z rezygnacją ze zwolnienia od podatku i objęciem przedmiotowej sprzedaży opodatkowaniem według właściwej stawki VAT.

Wnioskodawca wskazuje, iż powyższe zasady znajdą zastosowanie również dla przypadającego na Lokal Udziału w Nieruchomości wspólnej - w tym w zakresie, w jakim Zbywcy przysługuje udział w częściach wspólnych (w tym budowlach/urządzeniach budowlanych znajdujących się na Działce) które - analogicznie jak Lokal - były przedmiotem pierwszego zasiedlenia więcej niż 2 lata przed dniem planowanej sprzedaży.

Podsumowując, planowana dostawa Przedmiotu sprzedaży będzie mogła zostać opodatkowana VAT (według właściwej stawki).

Ad pytanie 3

W ocenie Wnioskodawców, w przypadku naliczenia przez Syndyka VAT na planowanej sprzedaży (dostawie) Przedmiotu sprzedaży, przy zachowaniu warunków formalnych, Wnioskodawcy przysługiwać będzie prawo do jego odliczenia.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, po nabyciu na podstawie Umowy sprzedaży Przedmiot sprzedaży (tj. Lokal wraz z Udziałem w Nieruchomości wspólnej) zostanie przeznaczony na potrzeby działalności gospodarczej Wnioskodawcy (opodatkowanej VAT) w zakresie najmu znajdującej się w nim powierzchni.

Okoliczność ta, oceniana na moment zakupu Przedmiotu sprzedaży, a tym samym prawa do odliczenia w świetle art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, stanowić będzie o jego wykorzystywaniu przez Wnioskodawcę do działalności opodatkowanej (wspomniany wynajem opodatkowany będzie podstawową stawką VAT), a co za tym idzie możliwości odliczenia w pełnej kwocie VAT naliczonego związanego z planowanym zakupem. Zgodnie z intencją Wnioskodawcy, także późniejszy sposób wykorzystania zakupionych składników będzie generował sprzedaż opodatkowaną VAT.

W omawianym przypadku przeszkodą w odliczeniu przez Wnioskodawcę VAT naliczonego przy nabyciu Przedmiotu sprzedaży nie będzie w szczególności to, że podatek ten zostanie naliczony nieprawidłowo - na czynności zwolnionej od podatku, tj. okoliczność, o której mowa w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT. Zgodnie z uwagami zawartymi we wcześniejszej części uzasadnienia, planowana dostawa będzie objęta zwolnieniem z VAT, z którego strony transakcji będą uprawnione zrezygnować. W przypadku skutecznego złożenia przez strony transakcji oświadczenia o wyborze opodatkowania VAT sprzedaży zakładana dostawa będzie podlegać opodatkowaniu według właściwej stawki VAT w odniesieniu do Przedmiotu sprzedaży (Lokalu wraz z Udziałem w Nieruchomości wspólnej), wymienionego w oświadczeniu. W efekcie, okoliczności wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, w myśl którego podatnik nie jest uprawniony do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o VAT naliczony w sytuacji, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie jest podlega VAT lub jest zwolniona z VAT, nie będą miały miejsca.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie np. w interpretacji indywidualnej DKIS z 10 maja 2021 r. (sygn. 0114-KDIP1-1.4012.140.2021.2.EW), w której wskazano: ,,W związku z powyższym jeśli Strony wybiorą opcję rezygnacji ze zwolnienia z opodatkowania VAT nabycia części Budynków i Budowli wchodzących w skład Nieruchomości, które będę objęte zwolnieniem uregulowanym w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, Transakcja w całości będzie opodatkowana podatkiem VAT według właściwej stawki. Zgodnie ze wskazaniem Nabywcy Nieruchomość będąca przedmiotem planowanej Transakcji będzie wykorzystywana do wykonywania czynności opodatkowanych VAT, zatem Nabywca będzie uprawniony do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o podatek VAT naliczony przy nabyciu Nieruchomości oraz do otrzymania zwrotu nadwyżki podatku VAT naliczonego nad podatkiem VAT należnym”.

W omawianym przypadku nie wystąpi również druga przeszkoda dla odliczenia VAT z wymienionych w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, tj. naliczenie VAT na transakcji wyłączonej spod opodatkowania VAT, w szczególności obejmującej przedsiębiorstwo/ZCP. Jak wspomniano, planowana transakcja nie obejmie przedsiębiorstwa Zbywcy lub jego zorganizowanej części w rozumieniu ustawy o VAT, a tym samym nie znajdzie do niej zastosowania art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Wnioskodawca w uzupełnieniu wskazał, że w wyniku doprecyzowania opisu sprawy nie uległ zmianie stan faktyczny, w związku z czym aktualne pozostaje stanowisko przedstawione we Wniosku, zgodnie z którym:

Ad pytanie 1

Sprzedaż przez Syndyka na rzecz Wnioskodawcy Przedmiotu sprzedaży nie będzie stanowić transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa Upadłego, o których mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, i w konsekwencji będzie przedmiotowo podlegać opodatkowaniu VAT.

Ad pytanie 2

Planowana sprzedaż (dostawa) Przedmiotu sprzedaży będzie mogła zostać opodatkowana VAT (według właściwej stawki).

Ad pytanie 3

W przypadku naliczenia przez Syndyka VAT na planowanej sprzedaży (dostawie) Przedmiotu sprzedaży, przy zachowaniu warunków formalnych, Wnioskodawcy przysługiwać będzie prawo do jego odliczenia.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r., poz. 685, ze zm.) zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (`(...)`).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy:

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Jak wynika z art. 2 pkt 22 ustawy:

Przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:

Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Zatem, w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa – czynność ta nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Przy czym należy zaznaczyć, że użyte w ww. przepisie sformułowanie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.

Wyłączenie stosowania ustawy o podatku od towarów i usług przewidziane w przepisie art. 6 pkt 1 ustawy obejmuje jednakże tylko te czynności zrównane z pojęciem dostawy towarów, których przedmiotem jest przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa.

Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa”, zatem dla potrzeb przepisów podatkowych należy stosować definicję zawartą w art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r., poz. 1740, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 551 Kodeksu cywilnego:

Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5. koncesje, licencje i zezwolenia;

6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8. tajemnice przedsiębiorstwa;

9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym. Składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

Należy zauważyć, że powyższa definicja opisuje przedsiębiorstwo w ujęciu przedmiotowym, jako zespół niematerialnych i materialnych składników stanowiący przedmiot prawa w szerokim znaczeniu. Użyte w ww. przepisie określenie „w szczególności” wskazuje jedynie na przykładowe wyliczenie składników przedsiębiorstwa. Oznacza to, że z jednej strony w jego skład mogą wchodzić inne elementy, niewymienione w tym artykule, a z drugiej, brak któregoś z tych elementów nie pozbawia zespołu rzeczy i praw przymiotu przedsiębiorstwa.

W myśl art. 552 Kodeksu cywilnego:

Czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy przedsiębiorstwa podlegają wyłączeniu z transakcji sprzedaży. Jednak nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, by można było o nich mówić jako o zespole, a nie tylko zbiorze pewnych elementów. Decydujące zatem jest to, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami umożliwiające kontynuowanie określonej działalności gospodarczej.

Natomiast w myśl art. 2 pkt 27e ustawy:

Przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa –– rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Zorganizowana część przedsiębiorstwa, jako przedmiot zbycia, musi zatem stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.

Podstawowym wymogiem wynikającym z powyższego przepisu jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązania).

Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych). Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza.

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.

Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.

Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą umożliwić Nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.

Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Przesłanki takiego wyodrębnienia są spełnione w sytuacji organizacyjnego wyodrębnienia w wewnętrznej strukturze przedsiębiorstwa oraz ewidencjonowania zdarzeń gospodarczych w sposób pozwalający na przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań związanych z tą częścią przedsiębiorstwa.

Jednocześnie zorganizowana część przedsiębiorstwa powinna być gospodarczo samodzielna, zanim dojdzie do transakcji zbycia. Zatem wydzielona jednostka jeszcze przed jej zbyciem powinna uzyskać samodzielność gospodarczą i realizować ją w praktyce. Skutki prawne po stronie zbywcy nie powinny bowiem zależeć od zdarzeń przyszłych i niepewnych (samodzielne realizowanie zadań gospodarczych) powstałych już w innym podmiocie (u nabywcy).

Mając na uwadze powyższe, wskazać należy, że nie wystarczy zatem zorganizowanie jakiejkolwiek masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością organizacyjną i finansową, z możliwością samodzielnego funkcjonowania w razie zaistnienia takiej potrzeby w obrocie gospodarczym. W przeciwnym razie nie można bowiem uznać, że dojdzie do powstania zespołu składników, które mogłyby stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Podsumowując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy więc do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są wszystkie następujące przesłanki:

1. istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań,

2. zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,

3. składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,

4. zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy natomiast zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

W celu wyjaśnienia ww. kwestii należy powołać tezy wyroku TSUE z dnia 27 listopada 2003 r. w sprawie Zita-Modes (C-497/01), w którym Trybunał stwierdził, że: „(`(...)`) pojęcie zbycia, czy to za wynagrodzeniem, czy też bez lub w charakterze aportu wniesionego do spółki, całości aktywów lub jej części, należy interpretować tak, iż obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, włącznie z jego rzeczowymi składnikami oraz, w zależności od konkretnego przypadku, składnikami niematerialnymi, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej, natomiast nie obejmuje ono zwykłego zbycia aktywów, takiego jak sprzedaż zapasów produktów”. Z orzeczenia tego wynika ponadto, że – w świetle tej normy dyrektywy – nabywca całości lub części majątku podatnika powinien mieć zamiar prowadzenia działalności nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie działać tylko w celu niezwłocznego zlikwidowania danej działalności oraz sprzedaży ewentualnych zapasów.

Mając na uwadze powyższe orzeczenie TSUE należy stwierdzić, że zawarta w art. 2 pkt 27e ustawy definicja legalna zorganizowanej części przedsiębiorstwa musi być interpretowana przez pryzmat treści art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE i w powiązaniu z rozumieniem pojęcia „przekazania całości lub części majątku”, wyłożonym przez Trybunał w ww. orzeczeniu. Trybunał Sprawiedliwości główny nacisk kładzie na badanie konkretnego przypadku, dopuszczając w pewnych przypadkach zbycie samych składników rzeczowych. Tym samym, w myśl orzecznictwa Trybunału, składniki niematerialne nie stanowią konstytutywnego elementu uznania części majątku za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w każdym przypadku. Trybunał uznał, że pojęcie zbycia całości lub części majątku należy interpretować tak, że obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub jego część zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej.

Wątpliwości Zainteresowanych powstałe na tle przedstawionego we wniosku opisu sprawy dotyczą w pierwszej kolejności tego, czy planowana transakcja zbycia Nieruchomości będzie stanowiła zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, a w konsekwencji będzie podlegała opodatkowaniu VAT, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy i nie będzie wyłączona od opodatkowania VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że Zainteresowany będący stroną postępowania planuje zawrzeć z Syndykiem masy upadłości H. sp. z o. o. w upadłości transakcję dotyczącą majątku pozostałego po Zbywcy. Przedmiotem sprzedaży będzie prawo własności nieruchomości lokalowej (położonej w miejscowości `(...)` przy ul. `(...)`). Lokal znajduje się w budynku niemieszkalnym [dalej: Budynek], położonym na działce ewidencyjnej nr 1000. Lokal stanowi lokal niemieszkalny oznaczony numerem porządkowym 1, o powierzchni użytkowej 3 069,57 m2, wykorzystywany jako galeria handlowa/centrum handlowe. Z odrębną własnością Lokalu związany jest udział wynoszący 41/100 części nieruchomości wspólnej. Na Lokal składa się obecnie 14 lokali handlowych, toalety, komunikacje, pomieszczenia socjalne i porządkowe oraz pomieszczenie ochrony. Ponadto, Lokal wyposażony jest w wewnętrzne urządzenia techniczne takie jak instalacja kanalizacyjna i wodociągowa, instalacja elektryczna, gazowa oraz centralne ogrzewanie.

Po wybudowaniu Budynku (oraz ustanowieniu odrębnej własności Lokalu), Lokal był w całości wykorzystywany przez Upadłego na potrzeby działalności gospodarczej (opodatkowanej VAT) w zakresie najmu znajdujących się w nim powierzchni (lokali handlowych). Ostatnia powierzchnia najmu (lokal handlowy) została oddana do używania najemcy nie później niż w 2015 r. Lokal stanowi obecnie jedyne aktywo Zbywcy przewidziane do sprzedaży w ramach postępowania upadłościowego (na mocy Regulaminu) - za cenę wskazaną przez Wnioskodawcę w ofercie złożonej w postępowaniu upadłościowym.

Ponadto, w związku z wydaniem przedmiotu transakcji, Nabywcy przekazane zostaną (w przypadku ich posiadania przez Syndyka):

• całość dokumentacji budowlanej i technicznej dotyczącej Przedmiotu sprzedaży (np. projekty budowlane/decyzje administracyjne);

• klucze, kody do Lokalu;

• ewentualnie inne dokumenty i przedmioty związane z Przedmiotem sprzedaży, które zostaną wskazane w Umowie sprzedaży.

Jednocześnie należy wskazać, iż na Nabywcę nie przejdą w związku z planowaną transakcją:

• środki pieniężne w kasie i na rachunkach bankowych Upadłego;

• należności i wierzytelności upadłego;

• dokumentacja i korespondencja upadłego niezwiązana ze zbywanym Przedmiotem sprzedaży.

Przedmiotem transferu na rzecz Nabywcy nie będą także prawa i obowiązki wynikające z umów o pracę zawartych z pracownikami, gdyż Zbywca nie zatrudnia żadnych osób.

Wnioskodawca wskazuje, że Przedmiot sprzedaży nie jest wyodrębniony organizacyjnie w ramach struktury przedsiębiorstwa Zbywcy jako dział, oddział czy wydział. Przedmiot sprzedaży nie jest również wydzielony w żaden inny sposób w ramach wewnętrznej organizacji Zbywcy (np. dokumentacyjnie, finansowo etc.). Nie istnieją odrębne zapisy statutu, regulaminu, zarządzenia lub innego aktu o podobnym charakterze, które przypisane byłyby wyłącznie do Przedmiotu sprzedaży. Przedmiot sprzedaży nie obejmuje elementów składających się na przedsiębiorstwo Zbywcy, wskazanych w art. 551 Kodeksu cywilnego, tj. w szczególności nazwy przedsiębiorstwa Zbywcy, znaków towarowych, koncesji, zezwoleń i licencji, środków pieniężnych oraz ksiąg rachunkowych związanych z działalnością prowadzoną przez Zbywcę. Przedmiot sprzedaży nie będzie stanowił zespołu składników majątkowych materialnych i niematerialnych wyodrębnionych organizacyjnie lub finansowo.

Biorąc pod uwagę opis sprawy oraz powołane przepisy należy stwierdzić, że przedmiot planowanej transakcji sprzedaży nie będzie stanowił przedsiębiorstwa w rozumieniu powołanego art. 551 Kodeksu cywilnego, ponieważ zbyciu nie będzie towarzyszył transfer szeregu kluczowych składników, wchodzących w skład normatywnej definicji przedsiębiorstwa i determinujących funkcjonowanie przedsiębiorstwa Zbywcy.

Planowana transakcja sprzedaży nie będzie również stanowić zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa, ze względu na niespełnienie przesłanek zawartych w art. 2 pkt 27e ustawy. Z treści wniosku wynika, że przedmiot transakcji nie będzie stanowił bowiem masy majątkowej wydzielonej finansowo, organizacyjnie i funkcjonalnie w istniejącym przedsiębiorstwie Zbywcy, która umożliwiłaby funkcjonowanie jako oddzielne przedsiębiorstwo.

Zatem w analizowanej sprawie przepis art. 6 pkt 1 ustawy nie będzie miał zastosowania, w związku z czym planowana transakcja sprzedaży Nieruchomości będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Podsumowując, planowana transakcja zbycia Lokalu nie będzie stanowić transakcji zbycia przedsiębiorstwa ani zorganizowanej części przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 6 pkt 1 ustawy, a w konsekwencji stanowiła będzie czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 jest prawidłowe.

Kolejne wątpliwości Zainteresowanych, o których mowa w pytaniu oznaczonym we wniosku nr 2, dotyczą kwestii ustalenia – w przypadku uznania, że transakcja zbycia Nieruchomości nie będzie stanowić transakcji zbycia przedsiębiorstwa ani zorganizowanej części przedsiębiorstwa – czy planowana sprzedaż Nieruchomości będzie mogła zostać opodatkowana podatkiem VAT (według właściwej stawki).

W tym miejscu podkreślić należy, że dokonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może albo być opodatkowana, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT:

Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest – co do zasady – zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zatem, dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

Zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy,

Przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

a) wybudowaniu lub

b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

W tym miejscu należy zauważyć, że w przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem, że:

a) w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,

b) dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

W myśl art. 43 ust. 10 ustawy:

Podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części:

1. są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni;

2. złożą:

a) przed dniem dokonania dostawy tych obiektów właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego lub

b) w akcie notarialnym, do zawarcia którego dochodzi w związku z dostawą tych obiektów

- zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części.

Zgodnie z art. 43 ust. 11 ustawy:

Oświadczenie, o którym mowa w ust. 10 pkt 2, musi również zawierać:

1. imiona i nazwiska lub nazwę, adresy oraz numery identyfikacji podatkowej dokonującego dostawy oraz nabywcy;

2. planowaną datę zawarcia umowy dostawy budynku, budowli lub ich części - w przypadku, o którym mowa w ust. 10 pkt 2 lit. a;

3. adres budynku, budowli lub ich części.

Tak więc ustawodawca daje podatnikom, dokonującym dostawy budynków, budowli lub ich części spełniających przesłanki do korzystania ze zwolnienia od podatku wskazanego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy po spełnieniu określonych warunków – możliwość rezygnacji ze zwolnienia i opodatkowania transakcji na zasadach ogólnych. Przy czym podkreślić należy, że niniejsze prawo zostało zawężone tylko do rezygnacji ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Przy czym, jeżeli dla dostawy nieruchomości nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy dla dostawy działek zabudowanych, to należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika (kilka dni, miesięcy czy lat) – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

Jak wskazano wyżej, aby zastosować zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

1. towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,
2. przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Niespełnienie jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Analiza przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, regulujących wyżej wskazane prawo do zwolnienia od podatku dostaw budynków, budowli lub ich części, prowadzi do konkluzji, że w odniesieniu do tych towarów może wystąpić jedna z kilku podstaw do zastosowania zwolnienia od tego podatku. Istotne jest wobec tego każdorazowe kompleksowe zbadanie okoliczności towarzyszących dostawie ww. obiektów.

Zauważyć bowiem należy, że stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalna. W efekcie podatnik uprawniony będzie do zastosowania ww. preferencji, gdy charakter świadczonych przez niego czynności, w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości, wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

W tym miejscu należy wyjaśnić, że kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle, rozstrzyga przepis art. 29a ust. 8 ustawy, zgodnie z którym w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Wobec powyższego, przy sprzedaży budynków, budowli lub ich części, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.

Co do zasady zatem grunt będący przedmiotem sprzedaży podlega opodatkowaniu według tych samych regulacji jak budynki i budowle na nim posadowione.

Jednocześnie należy wskazać, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęcia „budynku”, „budowli”. W tym zakresie należy odnieść się do przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2020 r., poz. 1333 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą Prawo budowlane.

W myśl art. 3 pkt 1 ustawy Prawo budowlane:

Przez obiekt budowlany należy rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych.

Zgodnie z art. 3 pkt 2 ustawy Prawo budowlane:

Przez budynek należy rozumieć taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach.

Z okoliczności przedstawionych w opisie sprawy wynika, że w odniesieniu do Lokalu będącego przedmiotem sprzedaży doszło do pierwszego zasiedlenia bowiem po wybudowaniu Budynku (oraz ustanowieniu odrębnej własności Lokalu), Lokal był w całości wykorzystywany przez Upadłego na potrzeby działalności gospodarczej (opodatkowanej VAT) w zakresie najmu znajdujących się w nim powierzchni (lokali handlowych). Ostatnia powierzchnia najmu (lokal handlowy) została oddana do używania najemcy nie później niż w 2015 r. Ponadto od momentu wybudowania Budynku, Lokal nie był przedmiotem istotnych ulepszeń (modernizacji) ze strony Zbywcy i/lub najemców, równowartych bądź przekraczających 30% wartości początkowej Lokalu (poniesienie takich wydatków przez Zbywcę/inny podmiot nie jest również planowane przed sfinalizowaniem jego sprzedaży na rzecz Nabywcy.

W związku z powyższym, z uwagi na fakt, że od pierwszego zasiedlenia do chwili planowanej sprzedaży upłynie okres dłuższy niż 2 lata i jednocześnie od momentu przyjęcia do użytkowania Lokal nie był modernizowany, to należy uznać, że dla dostawy ww. Lokalu, zostaną spełnione warunki do zastosowania zwolnienia od podatku VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Zgodnie z art. 29a ust. 8 ustawy VAT, dostawa gruntu dokonywana wraz z dostawą budynku (budowli lub ich części) dzieli los prawnopodatkowy tych obiektów, a wartość gruntu wchodzi do podstawy opodatkowania obiektów. Tym samym mając na uwadze brzmienie art. 29a ust. 8 ustawy dostawa gruntu związanego z przedmiotowym Lokalem powinna zostać opodatkowana według zasad właściwych dla dostawy tych budynków, a więc również będzie korzystała ze zwolnienia o którym mowa art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Zatem, z uwagi na fakt, że sprzedaż Lokalu wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej będzie korzystała ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, to Wnioskodawcy będą mogli skorzystać z opcji opodatkowania sprzedaży ww. Lokalu według właściwej stawki podatku VAT, po spełnieniu warunków określonych w wyżej powołanych przepisach art. 43 ust. 10 i 11 ustawy.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 oceniono jako prawidłowe.

Kolejne wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą prawa do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o podatek VAT naliczony wynikający z faktury (wystawionej przez Sprzedającego) dokumentującej dostawę (sprzedaż) przedmiotowego Lokalu.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy,

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy,

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a) nabycia towarów i usług,

b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Jak wyżej wskazano, sprzedaż Lokalu wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej będzie korzystała ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy. Zatem, po spełnieniu warunków określonych w wyżej powołanych przepisach art. 43 ust. 10 i 11 ustawy, ww. sprzedaż Lokalu będzie mogła zostać opodatkowana podatkiem od towarów i usług przy zastosowaniu właściwej stawki podatku VAT. Ponadto, jak wynika z opisu sprawy Nabywca jak i Zbywca są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Mając na uwadze powyższe przepisy w analizowanym przypadku wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy warunki uprawniające do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia Lokalu wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej będą spełnione. Jak wynika bowiem z opisu sprawy Nabywca jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem VAT, a nabywany Lokal będzie wykorzystywana przez Kupującego wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Biorąc pod uwagę treść przywołanych przepisów, w kontekście przedstawionego opisu sprawy należy stwierdzić, że Nabywca będzie uprawniony do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej sprzedaż Lokalu wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej

Podsumowując, Kupującemu przysługiwać będzie prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o podatek VAT naliczony wynikający z faktury (wystawionej przez Sprzedającego) dokumentującej dostawę (sprzedaż) Lokalu wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej.

Zauważyć przy tym należy, że uprawnienie do odliczenia podatku naliczonego Nabywca będzie mógł zrealizować, pod warunkiem niezaistnienia innych przesłanek negatywnych określonych w art. 88 ustawy.

Wobec tego Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 3 uznano za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pan`(...)`.. (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).