Interpretacja indywidualna dotyczy opodatkowania podatkiem VAT Wynagrodzenia podstawowego oraz Wynagrodzenia za bazę klientów, a także prawa do pomniejszenia podatku należnego o podatek naliczony z faktur dokumentujących te wynagrodzenia. Organ podatkowy uznał, że planowana transakcja nie obejmie zorganizowanej części przedsiębiorstwa, lecz jedynie poszczególne składniki majątkowe. W związku z tym Zainteresowany będzie zobowiązany do opodatkowania podatkiem VAT Wynagrodzenia podstawowego (w zakresie dostawy towarów oraz usług) oraz Wynagrodzenia za bazę klientów (jako odpłatne świadczenie usług). Spółka będzie miała prawo do pomniejszenia podatku należnego o podatek naliczony z faktur dokumentujących Wynagrodzenie podstawowe oraz Wynagrodzenie za bazę klientów, z uwzględnieniem ograniczeń w odliczeniu VAT dla samochodów osobowych.
Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex
Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.
Rozpocznij bezpłatny okres próbnyInterpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
16 listopada 2021 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 16 listopada 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania podatkiem VAT (podatek od towarów i usług) Wynagrodzenia podstawowego oraz Wynagrodzenia za bazę klientów, a także prawa do pomniejszenia podatku należnego o podatek naliczony z faktury lub faktur dokumentujących Wynagrodzenie podstawowe oraz Wynagrodzenie za bazę klientów. Uzupełnili go Państwo pismem z 16 listopada 2021 r. (wpływ 16 listopada 2021 r.) o wypis z rejestru handlowego oraz pismem z 21 stycznia 2022 r. (wpływ 24 stycznia 2022 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku wspólnego jest następująca:
X Sp. z o.o.
Y
Y (dalej „Spółka”, „Wnioskodawca”) jest spółką posiadającą formę prawną spółki europejskiej. Obecnie Wnioskodawca jest w trakcie transgranicznego przeniesienia siedziby Spółki z Czech do Polski. W wyniku zmiany siedziby, Spółka stanie się podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych w Polsce. Spółka dokona również rejestracji dla potrzeb VAT w Polsce (spółka stanie się czynnym podatnikiem VAT w Polsce). Forma prawna spółki europejskiej została wybrana m.in. ze względu na fakt, iż przedmiotem działalności Spółki będzie świadczenie usług spedycji międzynarodowej. Z uwagi na fakt, iż znaczna część klientów, jak i podwykonawców będzie miała siedzibę poza Polską, dla Spółki istotne jest, aby była ona postrzegana jako firma działająca w skali międzynarodowej, na co wpływ ma m.in. posiadanie statusu spółki europejskiej. Spółka zamierza również dokonywać dalszej ekspansji w innych krajach Unii Europejskiej.
Zdarzenia opisane w niniejszym wniosku będą miały miejsce dopiero po zarejestrowaniu Spółki jako podatnika czynnego dla potrzeb VAT.
Obecnie Spółka jest w fazie organizacji swojej działalności w Polsce. Dotychczas usługi spedycji międzynarodowej w zakresie transportu morskiego, kolejowego oraz lotniczego były wykonywane przez podmiot powiązany z Wnioskodawcą – X Sp. z o.o. (dalej „Usługodawca”, „Zainteresowany”), którego zasadniczym przedmiotem działalności jest świadczenie usług transportu drogowego. Zainteresowany jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Za wykonywanie powyższych usług, w ramach Usługodawcy, odpowiedzialny jest personel, na który składają się m.in. menedżerowie ds. transportu, menadżerowie ds. kluczowych klientów, spedytorzy, specjaliści ds. sprzedaży, specjaliści ds. transportu, asystenci (dalej „Pracownicy”). Pracownicy na przestrzeni lat korzystając ze swojego doświadczenia oraz relacji zbudowali bazę klientów na powyższe usługi. Ponadto, Pracownicy dysponują kontaktami z potencjalnymi kontrahentami, którzy działają jako podwykonawcy przy realizacji usług spedycji międzynarodowej.
Podstawowymi narzędziami pracy Pracowników wykorzystywanymi w działalności są na ten moment:
a. powierzchnie biurowe;
b. samochody służbowe;
c. specjalistyczne oprogramowanie;
d. zestawy komputerowe, urządzenia peryferyjne, telefony służbowe, meble i pozostałe wyposażenie biurowe;
e. różnego rodzaju materiały biurowe.
W celu umożliwienia Pracownikom wykonywania powierzonych zadań, Usługodawca zapewnia Pracownikom również odpowiednią obsługę biurową i administracyjną, w tym świadczoną przez inne spółki z Grupy kapitałowej, do której należy Spółka.
W związku z dynamicznym wzrostem zapotrzebowania na usługi spedycji międzynarodowej, zwłaszcza w zakresie transportu morskiego i lotniczego po zniesieniu ograniczeń związanych z COVID-19, obecnie planowane jest przeniesienie funkcji świadczenia usług spedycji międzynarodowej w zakresie transportu morskiego, kolejowego i lotniczego do Wnioskodawcy, dla którego będzie to zasadniczy przedmiot działalności. Natomiast Usługodawca skupi się na swojej podstawowej działalności w zakresie transportu drogowego. Przeniesieniu funkcji spedycji międzynarodowej towarzyszyć będzie również przejście Pracowników od Usługodawcy do Spółki.
Po powierzeniu Spółce powyższych funkcji, jej działalność obejmować będzie m.in.: świadczenie usług spedycji w oparciu o przejętą bazę klientów, realizację zleceń już przyjętych przez Usługodawcę a jeszcze nie wykonanych, zdobywanie kolejnych klientów i zleceń transportowych.
W celu przejęcia funkcji zakupowej Spółka zawrze:
a) umowę najmu powierzchni biurowej z inną spółką powiązaną;
b) umowy na obsługę administracyjną (m.in. księgową, informatyczną, kadrową, biurową) z inną spółką powiązaną i innymi podmiotami trzecimi. W przypadku usług świadczonych przez podmioty trzecie (np. w zakresie usług sprzątania czy usług kurierskich), stroną części z tych umów może w dalszym ciągu pozostać Usługodawca, który będzie refakturować odpowiednią część obciążeń podmiotów trzecich na Spółkę. W zakresie obsługi telekomunikacyjnej nastąpi cesja umów z Producenta na Spółkę;
c) umowy licencyjne na korzystanie z oprogramowania z podmiotami trzecimi.
Spółka stanie się również stroną jeszcze niezrealizowanych zleceń transportowych, przy czym Spółka nie będzie przejmować zobowiązań handlowych powstałych przed przejęciem funkcji spedycji międzynarodowej od Usługodawcy.
W celu przejęcia funkcji świadczenia usług spedycji, Spółka za odpłatnością (dalej „Wynagrodzenie podstawowe”) nabędzie od Usługodawcy wyposażenie biurowe (m.in. laptopy, drukarki, telefony komórkowe, etc.) oraz przejmie umowy leasingu/najmu długoterminowego samochodów służbowych (zakresem cesji objęte będą wyłącznie samochody, w stosunku do których możliwe jest tylko częściowe odliczenie VAT w ramach limitu 50% VAT naliczonego).
Ponadto, biorąc pod uwagę regulacje w zakresie cen transferowych, Usługodawca i Spółka planują określić dodatkowe wynagrodzenie za pozyskanie przez Spółkę bazy klientów i podwykonawców Usługodawcy (dalej „Wynagrodzenie za bazę klientów”). Wynagrodzenie za bazę klientów będzie w istocie wynagrodzeniem za tzw. kapitał kliencki, tj. w szczególności przejęcie klientów i podwykonawców, relacji z nimi, informacji o klientach i podwykonawcach. Przejęcie klientów będzie definitywne. Dla potrzeb cen transferowych wynagrodzenie to w istocie stanowić będzie opłatę z tytułu transferu potencjału zysku, tj. wynagrodzenie za możliwości generowania zysków w oparciu o przejętą bazę klientów i podwykonawców.
Przy kalkulacji Wynagrodzenia za bazę klientów, strony transakcji brać będą pod uwagę, iż:
a. Spółka obsługiwać będzie dotychczasowych klientów Usługodawcy, którzy zostaną opisani w przejętej bazie klientów;
b. Spółka korzystać będzie również z bazy podwykonawców udostępnionej przez Usługodawcę;
c. Spółka przejmie Pracowników odpowiedzialnych u Usługodawcy za usługi spedycji międzynarodowej w zakresie transportu morskiego, kolejowego oraz lotniczego (przy czym, w zależności od wyniku dalszych analiz, przejście pracowników może nastąpić poprzez rozwiązanie dotychczasowych umów o pracę z Pracownikami przez Usługodawcę i zawarcie nowych umów bezpośrednio przez Wnioskodawcę, albo w ramach przejścia zakładu pracy w trybie art. 231 Kodeksu Pracy – wówczas Spółka i Usługodawca solidarnie odpowiadać będą za zobowiązania wynikające ze stosunków pracy, powstałe przed dniem przekazania części zakładu pracy nowemu pracodawcy);
d. Usługodawca umożliwi Spółce korzystanie z jego relacji/historii współpracy z podwykonawcami i klientami – historia ta może mieć wpływ na pozycję Spółki np. w kolejnych konkursach ofertowych, gdy Spółka będzie mogła powołać się na fakt uprzedniej współpracy danego klienta z Usługodawcą;
e. Spółka przejmie możliwość świadczenia usług spedycji, co oznacza przejęcie od Usługodawcy potencjału do generowania zysku na takiej sprzedaży;
f. Jednocześnie Spółka ponosić będzie już pełne ryzyka związane z szukaniem nowych klientów oraz generowaniem sprzedaży.
Wysokości Wynagrodzenia za bazę klientów determinować będą przepisy o cenach transferowych (przede wszystkim Rozdział 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie cen transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych), które, uwzględniając przedstawione powyżej okoliczności, jak i profil funkcjonalny Spółki, wymagają wyznaczenia wynagrodzenia, które w analogicznych okolicznościach zostałoby przyjęte pomiędzy podmiotami niepowiązanymi. W praktyce, wysokość Wynagrodzenia za potencjał zysku zostanie wyznaczona za pomocą techniki wyceny (przez niezależnego rzeczoznawcę) i odpowiadać będzie rynkowej wartości potencjału do generowania zysków przez przejętych klientów.
Wnioskodawca zakupione bazy będzie traktował z ewidencyjnego punktu widzenia jako tzw. know-how nietechniczny dla potrzeb podatku dochodowego, które zostanie wprowadzony w wartościach wynikających z umowy sprzedaży do ewidencji wartości niematerialnych i prawnych.
Obowiązek uiszczenia przez Spółkę Wynagrodzenia podstawowego i Wynagrodzenia za bazę klientów wynikać będzie z zawartych umów.
Należy zaznaczyć, że:
a. Usługodawca nie prowadzi wyodrębnionych ksiąg rachunkowych dla usług spedycji międzynarodowej w zakresie transportu morskiego, kolejowego oraz lotniczego, w szczególności Usługodawca nie opracowuje odrębnego rachunku przepływów pieniężnych, bilansu dla całokształtu działalności usług spedycji międzynarodowej w zakresie transportu morskiego, kolejowego oraz lotniczego. Zainteresowany jedynie dla celów controllingowych przypisuje do powyższej działalności koszty i przychody jej funkcjonowania w oparciu o ewidencję prowadzoną według miejsc powstawania kosztów (MPK) i centrów zysku;
b. Usługodawca nie wyodrębnia dla działalności usług spedycji międzynarodowej w zakresie transportu morskiego, kolejowego oraz lotniczego aktywów i pasywów, w tym należności i zobowiązań (Usługodawca nie prowadzi takiego systemu rejestracji zdarzeń gospodarczych, w którym następuje odrębne, bezpośrednie przypisywanie należności i zobowiązań dla tego obszaru działalności);
c. Usługodawca nie podjął formalnej uchwały ani innego formalnego aktu korporacyjnego o wyodrębnieniu działalności usług spedycji międzynarodowej w zakresie transportu morskiego, kolejowego oraz lotniczego z całokształtu działalności Usługodawcy. Jedynie w ramach struktury organizacyjnej, przede wszystkim w celu określenia relacji pomiędzy poszczególnymi pracownikami, poza innymi komórkami merytorycznymi, wyszczególniono również komórkę związaną z usługami spedycji międzynarodowej w zakresie transportu morskiego, kolejowego oraz lotniczego;
d. działalność usług spedycji międzynarodowej w zakresie transportu morskiego, kolejowego oraz lotniczego nie dysponuje odrębnymi rachunkami bankowymi ani subkontami w PLN oraz EUR, pomimo dokonywania rozliczeń w PLN i EUR przez tę działalność. Do tej działalności nie są więc przypisane odrębne środki pieniężne w PLN i EUR. Zainteresowany posiada dodatkowo konto w USD, przez które obecnie w praktyce przepływają wyłącznie środki w USD generowane przez działalności usług spedycji międzynarodowej – wynika to jednak z okoliczności obiektywnych – pozostali klienci i dostawy Zainteresowanego nie dokonują rozliczeń w USD. Tym niemniej, Zainteresowany nie dokonał formalnego przypisania konta w USD do powyższej działalności i konto w USD oraz środki na nim zgormadzone nie będą przeniesione do Spółki;
e. świadczenie usług spedycji międzynarodowej w zakresie transportu morskiego, kolejowego oraz lotniczego przez Pracowników nie jest możliwe bez wsparcia pozostałych struktur przedsiębiorstwa Usługodawcy, gdyż ta działalność nie ma przykładowo własnych służb księgowych, kadrowych i innych.
Przejęciu przez Spółkę powyższej funkcji spedycji międzynarodowej nie będzie towarzyszyć przeniesienie:
a. zobowiązań handlowych Usługodawcy powstałych do dnia transakcji,
b. innych zobowiązań Usługodawcy (za wyjątkiem tych zobowiązań, które mogą przechodzić na Spółkę z mocy prawa – np. zobowiązania pracownicze),
c. należności handlowych Producenta powstałych do dnia transakcji,
d. środków pieniężnych i rachunków bankowych (Spółka pozyska środki pieniężne na prowadzenie działalności w drodze wkładów pieniężnych dokonanych przez akcjonariuszy i ewentualnie z pożyczek udzielonych przez inne podmioty powiązane),
e. nieruchomości, w tym istniejących umów najmu,
f. ksiąg rachunkowych związanych z prowadzeniem działalności spedycji międzynarodowej.
Spółka będzie prowadzić działalność opodatkowaną VAT w zakresie świadczenia usług spedycji międzynarodowej. Mając na uwadze powyższe, Spółka wnioskuje, aby interpretacja indywidualna została wydana przy założeniu, że przedmiot opisanych powyżej transakcji będzie wykorzystywany wyłącznie do wykonywania czynności dających pełne prawo do odliczenia VAT oraz, że transakcje będą miały miejsce dopiero po zarejestrowaniu Spółki jako podatnika VAT czynnego.
W uzupełnieniu do wniosku Wnioskodawca wskazał, że:
1. Przedmiot transakcji nie będzie stanowił przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, z uwagi na fakt, iż w ramach transakcji nastąpi przeniesienie tylko wybranych składników majątkowych Usługodawcy.
2. W zdarzeniu przyszłym działalność spedycji międzynarodowej w zakresie transportu morskiego, kolejowego oraz lotniczego jest wyróżniona w strukturze organizacyjnej Usługodawcy jedynie w celu określenia relacji pomiędzy poszczególnymi pracownikami a innymi komórkami merytorycznymi. Tym niemniej do tej działalności nie przypisano substancji majątkowej w drodze formalnej uchwały, statutu, regulaminu czy też innego aktu o podobnym charakterze. Kierując się więc rozumieniem Organu, iż brak odrębnego statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze wyklucza możliwość uznania przedmiotu transakcji za wyodrębniony organizacyjnie, należy uznać, że na podstawie tej przesłanki przedmiot transakcji pomiędzy Usługodawcą a Zainteresowanym nie jest wyodrębniony organizacyjnie z uwagi na brak podjęcia formalnej uchwały czy też innego formalnego aktu korporacyjnego o wyodrębnieniu tej działalności.
3. Usługodawca nie prowadzi wyodrębnionych ksiąg rachunkowych dla usług spedycji międzynarodowej w zakresie transportu morskiego, kolejowego oraz lotniczego, w szczególności Usługodawca nie opracowuje odrębnego rachunku przepływów pieniężnych, bilansu dla całokształtu działalności usług spedycji międzynarodowej w zakresie transportu morskiego, kolejowego oraz lotniczego. Usługodawca nie wyodrębnia dla powyższej działalności aktywów i pasywów, w tym należności i zobowiązań (Usługodawca nie prowadzi takiego systemu rejestracji zdarzeń gospodarczych, w którym następuje odrębne, bezpośrednie przypisywanie należności i zobowiązań dla tego obszaru działalności). Przejęciu przez Spółkę funkcji świadczenia usług spedycji nie będzie towarzyszyć przeniesienie środków pieniężnych i rachunków, czy też ksiąg rachunkowych związanych z prowadzeniem tej działalności. Kierując się więc rozumieniem Organu, iż brak przyporządkowania należności i zobowiązań do przedmiotu transakcji wyklucza możliwość uznania przedmiotu transakcji za wyodrębniony finansowo, należy uznać, że już na podstawie tylko tej przesłanki przedmiot transakcji pomiędzy Usługodawcą a Zainteresowanym nie jest wyodrębniony finansowo z uwagi na brak przyporządkowania należności i zobowiązań do przedmiotu transakcji (Usługodawca nie prowadzi takiego systemu rejestracji zdarzeń gospodarczych, w którym następuje odrębne, bezpośrednie przypisywanie należności i zobowiązań dla wydzielanego obszaru działalności).
4. Składniki majątkowe, które planuje przenieść Usługodawca nie są wystarczające do prowadzenia samodzielnej działalności bez podjęcia dodatkowych działań przez Spółkę (w szczególności należy uznać, że gdyby Wnioskodawca nie poniósł dodatkowych nakładów, nie byłoby możliwe natychmiastowe rozpoczęcie działalności w oparciu o nabywane składniki majątkowe). W szczególności Spółka będzie zmuszona do:
a) zawarcia umów licencyjnych na korzystanie z oprogramowania, z podmiotami trzecimi;
b) zawarcia stosownych umów na obsługę księgową, kadrowo-płacową, IT;
c) zawarcia umów na dostawy materiałów biurowych;
d) zawarcia umów najmu przestrzeni biurowej;
e) pozyskania środków pieniężnych od akcjonariuszy w celu rozpoczęcia i finansowania działalności;
f) otwarcia rachunków bankowych.
Przejęciu przez Spółkę funkcji spedycji międzynarodowej nie będzie również towarzyszyć przeniesienie:
a) zobowiązań handlowych Usługodawcy, powstałych do dnia transakcji (oznacza to, iż przykładowo zobowiązania handlowe wynikające z nabycia usług transportowych od podwykonawców, powstałe przed transakcję będą regulowane wyłącznie przez Usługodawcę);
b) należności handlowych Usługodawcy powstałych do dnia transakcji (Spółka nie przejmie należności wynikających przykładowo ze sprzedaży usług przez Usługodawcę);
c) środków pieniężnych i rachunków bankowych (Spółka pozyska środki pieniężne na prowadzenie działalności dopiero w drodze odrębnej transakcji, w postaci wkładów pieniężnych dokonanych przez akcjonariuszy i ewentualnie z pożyczek udzielonych przez inne podmioty powiązane).
Kierując się więc rozumieniem Organu, iż w celu uznania przedmiotu transakcji za wyodrębniony funkcjonalnie, przedmiot transakcji powinien obejmować wszystkie elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, jak i zobowiązania, należy uznać, że już na podstawie tylko tych przesłanek przedmiot transakcji pomiędzy Usługodawcą a Zainteresowanym nie jest wyodrębniony funkcjonalnie i nie może być uznany za zdolny do samodzielnego funkcjonowania z uwagi na fakt, iż przenoszone elementy transakcji nie są wystarczające do prowadzenia samodzielnej działalności bez podjęcia wskazanych dodatkowych działań przez Spółkę (w szczególności, gdyby Wnioskodawca nie poniósł dodatkowych nakładów, gdyby nie pozyskał finansowania nie byłoby możliwe natychmiastowe rozpoczęcie działalności w oparciu o nabywane składniki majątkowe), jak i przedmiotem transakcji nie są objęte zobowiązania handlowe związane z przenoszoną funkcją.
1. Czy Zainteresowany zobowiązany będzie do opodatkowania VAT Wynagrodzenia podstawowego oraz Wynagrodzenia za bazę klientów?
2. Czy Wnioskodawca będzie uprawniony do pomniejszenia podatku należnego o podatek naliczony z faktury lub z faktur dokumentujących Wynagrodzenie podstawowe oraz Wynagrodzenie za bazę klientów?
Ad 1. Przedmiotem planowanego nabycia nie będzie zespół składników majątkowych, które tworzą zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, a w konsekwencji Zainteresowany będzie zobowiązany do opodatkowana VAT Wynagrodzenia podstawowego oraz Wynagrodzenia za bazę klientów.
Ad 2. Wnioskodawca będzie uprawniony do pomniejszenia podatku należnego o podatek naliczony z faktury lub z faktur dokumentujących Wynagrodzenie podstawowe oraz Wynagrodzenia za bazę klientów, z uwzględnieniem ograniczeń przy odliczeniu VAT, o których mowa w art. 86a ustawy o VAT, dotyczących wydatków związanych z użytkowaniem samochodów osobowych.
Uzasadnienie własnego stanowiska:
I. Przedmiot transakcji jako niestanowiący zorganizowanej części przedsiębiorstwa
W art. 6 pkt 1 ustawy o VAT ustawodawca przewidział wyjątek od zasady powszechnego opodatkowania usług i towarów świadczonych na terytorium kraju polegający na wyłączeniu opodatkowania w przypadku transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Ustawodawca w ww. przepisie nie zdefiniował, co należy rozumieć pod pojęciem „transakcji zbycia”. Uwzględniając zakres przedmiotowy ustawy o VAT, pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawa towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.
Zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej, w tym także w formie umowy sprzedaży lub aportu.
Podkreślenia wymaga, że ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy o VAT.
W myśl art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Zorganizowana część przedsiębiorstwa, jako przedmiot zbycia, musi zatem stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy zbywany majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. Podstawowym wymogiem dla uznania, że transakcja dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest więc to, aby obejmowała ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych). Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa. Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.
W związku z powyższym, w rozumieniu przepisów podatkowych, aby określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym. Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Oznacza to, że zespół składników materialnych i niematerialnych pozwala, z uwagi na swoje zorganizowanie, infrastrukturę itp., na prowadzenie określonej działalności gospodarczej. Podkreśla się przy tym, że możliwość stanowienia przez ten zespół składników niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego zadania gospodarcze powinna mieć wymiar rzeczywisty, a nie jedynie potencjalny. Oznacza to, że majątek ten powinien stanowić już u zbywcy zorganizowany zespół składników gotowych realizować określone zadania gospodarcze jako samodzielne przedsiębiorstwo, a po jego zbyciu możliwe musi być kontynuowanie działalności gospodarczej przez nabywcę przedsiębiorstwa Innymi słowy wyodrębnienie organizacyjne, finansowe i funkcjonalne powinno nastąpić jeszcze przed zbyciem składników majątkowych uznawanych za zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Ponadto cechy zorganizowanej części przedsiębiorstwa w postaci wyodrębnienia organizacyjnego i finansowego powinny wystąpić łącznie, na co wskazuje użycie w redakcji przepisu spójnika „i” pomiędzy wymienianymi cechami wyodrębnienia.
Brak przeniesienia zespołu składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań:
Jak zostało to wskazane powyżej, podstawowym wymogiem dla uznania, że transakcja dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest to, aby obejmowała ona zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań. Tymczasem w rozważanym zdarzeniu przyszłym, przejęciu przez Spółkę funkcji spedycji międzynarodowej nie będzie towarzyszyć przeniesienie:
a) zobowiązań handlowych Usługodawcy, powstałych do dnia transakcji (oznacza to, iż przykładowo zobowiązania handlowe wynikające z nabycia usług transportowych od podwykonawców, powstałe przed transakcję będą regulowane wyłącznie przez Usługodawcę);
b) należności handlowych Usługodawcy powstałych do dnia transakcji (Spółka nie przejmie należności wynikających przykładowo ze sprzedaży usług przez Usługodawcę);
c) środków pieniężnych i rachunków bankowych (Spółka pozyska środki pieniężne na prowadzenie działalności dopiero w drodze odrębnej transakcji, w postaci wkładów pieniężnych dokonanych przez akcjonariuszy i ewentualnie z pożyczek udzielonych przez inne podmioty powiązane).
Spółka może jedynie odpowiadać solidarnie z Usługodawcą za zobowiązania pracownicze wynikające ze stosunków pracy (zawartych przez Usługodawcę), powstałe przed dniem przekazania części zakładu pracy nowemu pracodawcy. Spółka zaznacza jednak, że przejętych Pracowników per se nie można traktować jako składnika zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Wystąpienie związku przejmowanych pracowników z przenoszonymi składnikami majątkowymi nie jest wystarczające dla przesądzenia, że składniki te na moment transakcji stanowić będą zorganizowany zbiór składników majątkowych o charakterze materialnym i niematerialnym, w tym zobowiązań (takie stanowisko zostało uznane jako prawidłowe m.in. przez DKIS w interpretacji z 9 listopada 2018 r., znak: 0112-KDIL2- 1.4012.450.2018.2.MC).
W związku faktem, iż przedmiotem transakcji nie będą zobowiązania handlowe powstałe przed dniem transakcji, jak i biorąc pod uwagę, iż transakcja nie będzie obejmować należności handlowych, czy też środków pieniężnych, w opinii Spółki, w rozważanej sytuacji nie będzie spełniony zasadniczy wymóg do uznania przedmiotu transakcji za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, tj. przedmiotem nabycia nie będzie kompletny zespół składników materialnych, w tym zobowiązań.
Brak wyodrębnienia finansowego:
Wyodrębnienie finansowe oznacza sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa (taki pogląd został zaprezentowany m.in. przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 28 stycznia 2019 r., sygn. akt. I FSK 293/17). Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej.
Pogląd powyższy jest powszechnie akceptowany w praktyce interpretacyjnej organów podatkowych i był prezentowany m.in. przez DKIS w interpretacji z 29 listopada 2019 r., znak 0112-KDIL4.4012.426.2019.1.TKU, w której organ podatkowy niemal powielił cytowane powyżej stanowisko NSA i stwierdził, że: „Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa”. Wskazuje się również na celowość posiadania przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa rachunku bankowego obsługującego działalność prowadzoną przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa (tak m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 11 lutego 2008 r., nr IP-PB3-423- 418/07-2/MB).
Odrębność finansową, zdaniem Wnioskodawcy, należy zatem rozpatrywać w kontekście co najmniej takiego prowadzenia ksiąg rachunkowych, który pozwalałby na bieżące rozdzielenie przychodów i kosztów oraz aktywów i pasywów działalności zorganizowanej części przedsiębiorstwa od przychodów i kosztów oraz aktywów i pasywów całego przedsiębiorstwa.
W tym miejscu należy podkreślić, że:
a) Usługodawca nie prowadzi wyodrębnionych ksiąg rachunkowych dla usług spedycji międzynarodowej w zakresie transportu morskiego, kolejowego oraz lotniczego, w szczególności Usługodawca nie opracowuje odrębnego rachunku przepływów pieniężnych, bilansu dla całokształtu działalności usług spedycji międzynarodowej w zakresie transportu morskiego, kolejowego oraz lotniczego;
b) Usługodawca nie wyodrębnia dla powyższej działalności aktywów i pasywów, w tym należności i zobowiązań (Producent nie prowadzi takiego systemu rejestracji zdarzeń gospodarczych, w którym następuje odrębne, bezpośrednie przypisywanie należności i zobowiązań dla tego obszaru działalności);
c) powyższa działalność nie dysponuje odrębnymi rachunkami bankowymi ani subkontami w PLN oraz EUR; do tej działalności nie są formalnie przypisane odrębne środki pieniężne;
d) przejęciu przez Spółkę funkcji świadczenia usług spedycji nie będzie towarzyszyć przeniesienie:
· środków pieniężnych i rachunków,
· ksiąg rachunkowych związanych z prowadzeniem tej działalności.
Biorąc pod uwagę powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, przedmiot transakcji nie będzie posiadać przymiotu samodzielności finansowej i nie będzie spełniać kryterium wyodrębnienia finansowego, o którym mowa w art. 2 pkt 27e ustawy o VAT.
Brak wyodrębnienia organizacyjnego:
Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana cześć przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Na temat rozumienia pojęcia „wyodrębnienia organizacyjnego” wypowiadał się m.in. DKIS w interpretacji indywidualnej z 9 listopada 2018 r., znak: 0112-KDIL2- 1.4012.450.2018.2.MC, w której organ ten stwierdził m.in.: „Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Zaznaczenia wymaga jednak, że samo nazwanie jednostki wewnętrznej określonym mianem nie zapewnia wyodrębnienia organizacyjnego, jeżeli nie podąża za tym autonomia decyzyjna, wyposażenie majątkowe i zarządzanie zespołem pracowniczym”.
Co prawda w rozważanym zdarzeniu przyszłym działalność spedycji międzynarodowej w zakresie transportu morskiego, kolejowego oraz lotniczego jest wyróżniona w strukturze organizacyjnej Usługodawcy, tym niemniej do tej działalności nie przypisano substancji majątkowej w drodze formalnej uchwały czy też innego aktu, z uwagi na fakt, iż Usługodawca w prowadzonej ewidencji nie dokonuje bezpośredniego przypisania aktywów i zobowiązań do tej działalności. Ponadto, należy zwrócić uwagę,
a) Usługodawca nie podjął formalnej uchwały ani innego formalnego aktu korporacyjnego o wyodrębnieniu tej działalności. Jedynie w ramach struktury organizacyjnej, przede wszystkim w celu określenia relacji pomiędzy poszczególnymi pracownikami a innymi komórkami merytorycznymi, wyszczególniono powyższą działalność;
b) Pracownicy prowadzący powyższą działalność nie posiadają możliwości funkcjonowania bez wsparcia pozostałych struktur Usługodawcy, ponieważ nie posiadają własnych służb księgowych, kadrowych i innych wspomagających bieżące prace administracyjne.
Powyższe okoliczności przemawiają za uznaniem, iż przedmiot transakcji nie jest w pełni wyodrębniony na płaszczyźnie organizacyjnej u Usługodawcy.
Brak możliwość stanowienia niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego zadania:
Ponadto, należy podkreślić, że dla uznania danego zespołu składników majątkowych za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, zespół ten musi cechować się również wyodrębnieniem funkcjonalnym, przez które rozumie się fakt objęcia przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa elementów posiadających potencjalną zdolność do samodzielnego działania.
W objaśnieniach podatkowych z 11 grudnia 2018 r. pt. „Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług transakcji zbycia nieruchomości komercyjnych”, opublikowanych przez Ministra Finansów (https://(`(...)`)), Ministerstwo Finansów wyjaśniło, że gdy konieczne dla kontynuowania działalności gospodarczej jest angażowanie przez nabywcę innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji, lub podejmowanie dodatkowych działań, brak jest możliwości stwierdzenia, że w danym przypadku zespół składników majątkowych stanowi przedsiębiorstwo lub zorganizowaną część przedsiębiorstwa.
Podobne zdanie w tej materii prezentuje również orzecznictwo, przykładowo NSA w wyroku z 30 listopada 2017 r., sygn. akt. I FSK 418/16, w którym sąd stwierdził m.in.: „Zespół składników majątkowych posiada zdolność do prowadzenia samodzielnej działalności w sytuacji, gdy sam w sobie, bez uzupełniania go o dodatkowe elementy (po nabyciu i włączeniu do przedsiębiorstwa nabywcy) zdolny jest do prowadzenia działalności. W takiej sytuacji można go uznać za zorganizowaną cześć przedsiębiorstwa”.
Biorąc pod uwagę powyższe należy uznać, że nie można traktować jako zorganizowaną część przedsiębiorstwa takich składników majątkowych, które dopiero w przyszłości mają stać się działającym przedsiębiorstwem, zaś w momencie zawierania transakcji wymagają jeszcze ponoszenia przez nabywcę dalszych nakładów, po zakończeniu których dopiero staną się przedsiębiorstwem.
Przenosząc powyższe na grunt zdarzenia przyszłego opisanego we wniosku, wskazać należy, że składniki majątkowe, które planuje przenieść Usługodawca nie są wystarczające do prowadzenia samodzielnej działalności bez podjęcia dodatkowych działań przez Spółkę (w szczególności należy uznać, że gdyby Wnioskodawca nie poniósł dodatkowych nakładów, nie byłoby możliwe natychmiastowe rozpoczęcie działalności w oparciu o nabywane składniki majątkowe).
W szczególności Spółka będzie zmuszona do:
a. zawarcia umów licencyjnych na korzystanie z oprogramowania, z podmiotami trzecimi;
b. zawarcia stosownych umów na obsługę księgową, kadrowo-płacową, IT;
c. zawarcia umów na dostawy materiałów biurowych;
d. zawarcia umów najmu przestrzeni biurowej;
e. pozyskania środków pieniężnych od akcjonariuszy w celu rozpoczęcia i finansowania działalności;
f. otwarcia rachunków bankowych.
W tym stanie rzeczy, w związku z koniecznością poniesienia przez Wnioskodawcę nakładów przed rozpoczęciem działalności z wykorzystaniem przejętych Pracowników, zdaniem Wnioskodawcy, nie można uznać przedmiotu transakcji za posiadający zdolność do samodzielnego działania.
Podsumowując, przede wszystkim w związku z brakiem wyodrębnienia finansowego przedmiotu transakcji, jak i w związku z brakiem przeniesienia zobowiązań handlowych powstałych przed transakcją, przedmiot transakcji nie powinien być kwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT.
II. Opodatkowanie VAT przedmiotu transakcji
Biorąc pod uwagę wykazany przez Wnioskodawcę powyżej brak możliwości uznania nabywanych przez Spółkę składników majątkowych za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, dostawa poszczególnych z nich podlegać będzie opodatkowaniu wg zasad charakterystycznych dla poszczególnych składników (jako dostawa towarów lub świadczenie usług), zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, wyrażoną w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT.
Zdaniem Zainteresowanego, Wynagrodzenie podstawowe w części za przeniesienie władztwa nad wyposażeniem biurowym (m.in. laptopami, drukarkami, telefonami komórkowymi, etc.) należy kwalifikować jako wynagrodzenie za dostawę towarów. Wynagrodzenie podstawowe w części dotyczącej przejęcia umów leasingu/najmu długoterminowego samochodów powinno być kwalifikowane jako wynagrodzenie z tytułu usługi świadczonej przez Usługodawcę. Również Wynagrodzenie za bazę klientów powinno być kwalifikowane jako wynagrodzenie z tytułu usługi świadczonej przez Usługodawcę.
Definicja świadczenia usług zawarta została w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, w myśl którego pod tym pojęciem rozumieć należy każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT. Tak sformułowana definicja jest bardzo szeroka. W praktyce przyjmuje się, że przez świadczenie usług należy rozumieć przede wszystkim określone zachowanie się podatnika na rzecz innego podmiotu, które wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przy czym niezbędnym elementem do uznania tego zachowania za czynność podlegającą opodatkowaniu jest spełnienie przesłanki odpłatności (wynagrodzenie za usługę), wynikającej z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.
Zauważyć w tym miejscu należy, że zachowanie stanowiące świadczenie usług może polegać nie tylko na działaniu (zachowanie aktywne, np. uczynienie czegoś, wykonanie), ale także zaniechaniu (zachowanie bierne, np. powstrzymywanie się od wykonania czegoś). Jak wynika bowiem z art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, przez świadczenie usług należy także rozumieć zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Co istotne, w takiej sytuacji konieczne jest również istnienie stosunku zobowiązaniowego – oznacza to, że nie świadczy usługi podatnik, który bez uprzedniego zobowiązania do takiego zachowania powstrzymuje się od dokonywania pewnych czynności. Jak wynika z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 2 czerwca 2016 r. (sygn. akt III SA/GI 95/16): „Nie jest możliwe świadome wykonywanie usługi tolerowania czynności lub sytuacji w stanie przeszłym, w przypadku, gdy świadczący w ogóle nie wie, że taką usługę wykonuje lub, że już ją wykonał, a jej odbiorca nie wie, że ktokolwiek cokolwiek mu świadczy oraz, że oczekuje za to wynagrodzenia”.
Wobec powyższego należy stwierdzić, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy o VAT.
Muszą być przy tym spełnione następujące warunki:
w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia;
świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
Określone świadczenie będzie podlegało opodatkowaniu VAT jako usługa wówczas, gdy ww. warunki będą spełnione łącznie, bowiem aby usługa podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią wynagrodzenie za wykonaną usługę świadczoną w ramach danego stosunku prawnego. Warunkiem także uznania danego świadczenia za opodatkowane VAT jest, aby dokonujący tego świadczenia działał w charakterze podatnika VAT. W świetle powyższego, aby dane świadczenie uznać za podlegające opodatkowaniu VAT, świadczenie to winno być odpłatne, wynikać ze stosunku zobowiązaniowego, jak również musi istnieć konkretny podmiot będący bezpośrednim beneficjentem (konsumentem) tego zobowiązania.
Przekładając powyższe ustalenia na okoliczności niniejszej sprawy stwierdzić należy, że w przedmiotowym zdarzeniu przyszłym zostaną spełnione wszystkie przesłanki przemawiające za uznaniem, że Wynagrodzenie za bazę klientów oraz za cesję umów leasingu/najmu długoterminowego samochodów stanowi wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług, w szczególności:
a) przejęcie bazy klientów, w tym potencjału zysku związanego z tymi klientami, wynikać będzie z wyraźnego stosunku zobowiązaniowego;
b) na skutek przejęcia klientów i umów leasingu/najmu długoterminowego, Spółka wypłaci Usługodawcy uzgodnione wynagrodzenie, wobec czego czynność tę należy uznać za odpłatną;
c) Spółka będzie beneficjentem świadczenia wykonanego przez Zainteresowanego (Spółka zacznie czerpać zyski m.in. ze sprzedaży usług na rzecz przejętych klientów oraz wykorzystywać będzie samochody objęte przejętymi umowami dla własnej działalności).
Ponadto, należy zauważyć, iż nabyte przez Wnioskodawcę bazy danych klientów stanowią „know-how”, którego przedmiotem są informacje o charakterze handlowym przydatne do prowadzenia przedsiębiorstwa. Prawo do know-how obejmuje wszelkiego rodzaju wiadomości i doświadczenia o charakterze m.in. nietechnicznym, które nadają się do wykorzystania w działalności przedsiębiorstwa lub wykonywania zawodu. Zakupiona wiedza o bazie danych klientów będzie służyła rozwinięciu sprzedaży usług spedycji, co jest ściśle związane z działalnością przedsiębiorstwa Spółki. Prawa majątkowe w rodzaju know-how, mogą być przenoszone na inne osoby, a więc mogą być przedmiotem czynności opodatkowanej VAT. Zatem nabycie bazy klientów jest czynnością opodatkowaną podatkiem od towarów i usług jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, na zasadach ogólnych.
Podobnie przejęcie przez Spółkę praw i obowiązków wynikających z umów leasingu/umów najmu długoterminowego w zamian za wynagrodzenie, będzie stanowiło odpłatne świadczenie usług w rozumieniu ustawy o VAT. Usługodawca podejmie bowiem określone działania, za które otrzyma wynagrodzenie. Z kolei Spółka stanie się niewątpliwie beneficjentem tej czynności - będzie bezpośrednim jej konsumentem, odbiorcą świadczenia odnoszącym korzyść o charakterze majątkowym.
III. Odliczenie podatku VAT naliczonego
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje podatnikom VAT w sytuacji, gdy towary i usługi, przy nabyciu których został naliczony podatek są następnie wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Należy przy tym zaznaczyć, iż powyższe uwarunkowane jest niezaistnieniem m.in. przesłanek negatywnych, wskazanych w art. 88 ustawy o VAT.
Stosowanie do art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Skoro zatem, jak wykazał Zainteresowany w powyższej argumentacji, zbywane składniki majątkowe nie mogą być uznane za sprzedaż zorganizowanej części przedsiębiorstwa i tym samym odrębnemu opodatkowaniu podlegać będzie sprzedaż poszczególnych towarów i usług składających się na przedmiot transakcji, w rozważanym zdarzeniu przyszłym u nabywcy nie znajdzie zastosowania cytowane wyłączenie prawa do odliczenia zawarte w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT.
Jednocześnie, jak wynika z treści przywołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Nie ulega wątpliwości, że w przedmiotowym zdarzeniu przyszłym warunek ten zostanie spełniony, bowiem przejęcie składników majątkowych, bazy klientów, a w konsekwencji potencjału do generowania zysku, związane jest z działalnością opodatkowaną VAT Spółki oraz ma na celu zwiększenie sprzedaży opodatkowanej VAT przez Wnioskodawcę.
W konsekwencji Spółka będzie miała prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury lub z faktur dokumentujących Wynagrodzenie podstawowe i Wynagrodzenie za bazę klientów, z uwzględnieniem ograniczenia odliczenia od tej części Wynagrodzenia podstawowego, która dotyczyć będzie cesji umów leasingu/najmu długoterminowego samochodów osobowych (zgodnie z art. 86a ust. 1 ustawy o VAT).
W zakresie odstępnego za przejęcie umów leasingu/najmu długoterminowego, należy bowiem zauważyć, iż nabycie prawa do wykorzystywania samochodu osobowego na podstawie cesji umowy wywołuje u nabywcy takie same skutki podatkowe jak w przypadku nabycia przez niego prawa do użytkowania samochodu osobowego bezpośrednio u leasingodawcy/najmu. Tym samym odliczenia podatku naliczonego od ww. wydatku nie można dokonywać z pominięciem regulacji zawartych w treści art. 86a ustawy o VAT.
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2021 r., poz. 685; dalej jako: „ustawa” lub „ustawa o VAT”)
opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 2 pkt 6 ustawy
przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy
przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy
przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Na mocy art. 6 ust. 1 ustawy,
Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa;
Pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawa towarów”, w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego (aportu) itp.
Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma on zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.
Natomiast przepis art. 2 pkt 27e ustawy o VAT stanowi, że
Pod pojęciem zorganizowanej części przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Zainteresowany planuje przeniesienie funkcji świadczenia usług spedycji międzynarodowej w zakresie transportu morskiego, kolejowego i lotniczego do Spółki, dla której będzie to zasadniczy przedmiot działalności. Natomiast Usługodawca skupi się na swojej podstawowej działalności w zakresie transportu drogowego. Przeniesieniu funkcji spedycji międzynarodowej towarzyszyć będzie przejście Pracowników od Usługodawcy do Spółki. Po powierzeniu Spółce powyższych funkcji, jej działalność obejmować będzie m.in.: świadczenie usług spedycji w oparciu o przejętą bazę klientów, realizację zleceń już przyjętych przez Usługodawcę a jeszcze nie wykonanych, zdobywanie kolejnych klientów i zleceń transportowych.
W celu przejęcia funkcji zakupowej Spółka zawrze:
a) umowę najmu powierzchni biurowej z inną spółką powiązaną;
b) umowy na obsługę administracyjną (m.in. księgową, informatyczną, kadrową, biurową) z inną spółką powiązaną i innymi podmiotami trzecimi. W przypadku usług świadczonych przez podmioty trzecie (np. w zakresie usług sprzątania czy usług kurierskich), stroną części z tych umów może w dalszym ciągu pozostać Usługodawca, który będzie refakturować odpowiednią część obciążeń podmiotów trzecich na Spółkę. W zakresie obsługi telekomunikacyjnej nastąpi cesja umów z Producenta na Spółkę;
c) umowy licencyjne na korzystanie z oprogramowania z podmiotami trzecimi.
W celu przejęcia funkcji świadczenia usług spedycji, Spółka za odpłatnością nabędzie od Usługodawcy wyposażenie biurowe oraz przejmie umowy leasingu/najmu długoterminowego samochodów. Usługodawca i Spółka planują określić dodatkowe wynagrodzenie za pozyskanie przez Spółkę bazy klientów i podwykonawców Usługodawcy. Wynagrodzenie za bazę klientów będzie w istocie wynagrodzeniem za tzw. kapitał kliencki, tj. w szczególności przejęcie klientów i podwykonawców, relacji z nimi, informacji o klientach i podwykonawcach. Przejęcie klientów będzie definitywne. Dla potrzeb cen transferowych wynagrodzenie to w istocie stanowić będzie opłatę z tytułu transferu potencjału zysku, tj. wynagrodzenie za możliwości generowania zysków w oparciu o przejętą bazę klientów i podwykonawców. Spółka będzie prowadzić działalność opodatkowaną VAT w zakresie świadczenia usług spedycji międzynarodowej.
Wątpliwości Zainteresowanych dotyczą kwestii:
· opodatkowania VAT Wynagrodzenia podstawowego oraz Wynagrodzenia za bazę klientów;
· prawa do pomniejszenia podatku należnego o podatek naliczony z faktur dokumentujących Wynagrodzenie podstawowe oraz Wynagrodzenie za bazę klientów.
Zorganizowana część przedsiębiorstwa, jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. Podstawowym wymogiem dla uznania, że transakcja dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest więc to, aby stanowiła ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).
Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać
cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.
Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.
Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi
ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.
W związku z powyższym, w rozumieniu przepisów podatkowych, aby określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.
Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich, aby można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.
Reasumując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia z zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:
1. istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;
2. zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;
3. składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;
4. zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.
Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa, zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy zaś zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa. O tym, czy nastąpiło zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.
Podkreślić w tym miejscu należy, że nie wszystkie jednak elementy tworzące pojęcie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części są na tyle istotne, aby bez ich zbycia nie można było mówić o zbyciu przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części podlegają wyłączeniu z transakcji zbycia. Jednak nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, by można było o nich mówić jako o zespole, a nie tylko zbiorze pewnych elementów. Decydujące zatem jest to, aby w zbywanym przedsiębiorstwie lub jego zorganizowanej części, zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, w sposób umożliwiający kontynuowanie określonej działalności gospodarczej.
Aby zatem ocenić czy w danej, konkretnej sytuacji mamy do czynienia ze zbyciem przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części należy dokładnie przeanalizować zarówno to jakie składniki majątku będą przedmiotem zbycia, ale także czy istniejące między nimi funkcjonalne zależności pozwolą na kontynuowanie działalności zbywanego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Przy dokonaniu tej analizy pomocne, a czasami nawet niezbędne mogą okazać się orzeczenia TSUE.
W zakresie braku obowiązku opodatkowania czynności zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 27 listopada 2003 r. w sprawie Zita-Modes C-497/01 „(`(...)`) pojęcie zbycia, czy to za wynagrodzeniem, czy też bez lub w charakterze aportu wniesionego do spółki, całości aktywów lub jej części, należy interpretować tak, iż obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa, włącznie z jego rzeczowymi składnikami oraz, w zależności od konkretnego przypadku, składnikami materialnymi, które łącznie, stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej, natomiast nie obejmuje ono zwykłego zbycia aktywów, takiego jak sprzedaż zapasów produktów”.
Z orzeczenia tego wynika ponadto, że – w świetle tej normy Dyrektywy 2006/112/WE Rady – nabywca całości lub części majątku podatnika powinien mieć zamiar prowadzenia działalności nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie działać tylko w celu niezwłocznego zlikwidowania danej działalności oraz sprzedaży ewentualnych zapasów.
Podobnie Trybunał wypowiedział się w wyroku z dnia 10 listopada 2011 r. w sprawie C-444/10 Finanzamt Lüdenscheid przeciwko Christel Schriever, wskazując, że regulacja art. 5 (8) VI Dyrektywy Rady (obecnie art. 19 Dyrektywy 112) obejmuje przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą, nie obejmuje zaś samego zbycia towarów, jak sprzedaż zapasu produktów. Jak wskazuje Trybunał, stwierdzenie, że nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 19 Dyrektywy 112, wymaga by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. Kwestię, czy całość ta musi obejmować określone dobra, zarówno ruchome, jak i nieruchome, należy rozpatrywać z punktu widzenia charakteru prowadzonej działalności gospodarczej.
Jak już powyżej wyjaśniono, zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jak o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników. Przy tym punktem odniesienia jest tutaj rola jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa w momencie przekazania określonych składników majątkowych (na ile stanowią w nim, w tym momencie, wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).
Odnosząc przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego do przywołanych przepisów prawa oraz orzecznictwa TSUE wskazać należy, że przedmiotem przeniesienia części majątku Zainteresowanego do Spółki nie będzie zorganizowana część przedsiębiorstwa.
Zauważyć należy, że Usługodawca nie prowadzi wyodrębnionych ksiąg rachunkowych dla usług spedycji międzynarodowej w zakresie transportu morskiego, kolejowego oraz lotniczego. Usługodawca nie wyodrębnia dla działalności usług spedycji międzynarodowej w zakresie transportu morskiego, kolejowego oraz lotniczego aktywów i pasywów, w tym należności i zobowiązań. Usługodawca nie podjął także formalnej uchwały ani innego formalnego aktu korporacyjnego o wyodrębnieniu działalności usług spedycji międzynarodowej w zakresie transportu morskiego, kolejowego oraz lotniczego z całokształtu działalności Usługodawcy. Jedynie w ramach struktury organizacyjnej, przede wszystkim w celu określenia relacji pomiędzy poszczególnymi pracownikami, poza innymi komórkami merytorycznymi, wyszczególniono komórkę związaną z usługami spedycji międzynarodowej w zakresie transportu morskiego, kolejowego oraz lotniczego. Działalność usług spedycji międzynarodowej w zakresie transportu morskiego, kolejowego oraz lotniczego nie dysponuje odrębnymi rachunkami bankowymi ani subkontami. Do tej działalności nie są więc przypisane odrębne środki pieniężne. Ponadto świadczenie usług spedycji międzynarodowej w zakresie transportu morskiego, kolejowego oraz lotniczego przez Pracowników nie jest możliwe bez wsparcia pozostałych struktur przedsiębiorstwa Usługodawcy, gdyż ta działalność nie ma przykładowo własnych służb księgowych, kadrowych i innych.
Powyższe okoliczności wskazują jednoznacznie, że usługi spedycji międzynarodowej w zakresie transportu morskiego, kolejowego oraz lotniczego, mające być przedmiotem transakcji między Zainteresowanym a Spółką, nie zostały wyodrębnione organizacyjnie, funkcjonalnie oraz finansowo w przedsiębiorstwie Usługodawcy. Oznacza to, że komórka związana z usługami spedycji międzynarodowej w zakresie transportu morskiego, kolejowego oraz lotniczego, nie posiada zdolności do samodzielnego działania poza strukturami przedsiębiorstwa Zainteresowanego.
Przedmiotem planowanej transakcji będą składniki majątkowe, które nie są wyodrębnione na płaszczyźnie organizacyjnej ani finansowej, ani nie stanowią zespołu takich składników majątkowych, które mogłyby funkcjonować jako niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące określone cele gospodarcze. Zatem te składniki majątkowe nie mogą zostać uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, zdefiniowaną w art. 2 pkt 27e ustawy. Tym samym czynność taka, skoro nie stanowi transakcji zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa, nie będzie korzystała z wyłączenia od opodatkowania na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.
Ponadto w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego wskazano, że Usługodawca i Spółka planują określić dodatkowe wynagrodzenie za pozyskanie przez Spółkę bazy klientów i podwykonawców Usługodawcy. Wynagrodzenie za bazę klientów będzie w istocie wynagrodzeniem za tzw. kapitał kliencki, tj. w szczególności przejęcie klientów i podwykonawców, relacji z nimi, informacji o klientach i podwykonawcach. Przejęcie klientów będzie definitywne. Dla potrzeb cen transferowych wynagrodzenie to w istocie stanowić będzie opłatę z tytułu transferu potencjału zysku, tj. wynagrodzenie za możliwości generowania zysków w oparciu o przejętą bazę klientów i podwykonawców. Przy kalkulacji Wynagrodzenia za bazę klientów, strony transakcji brać będą pod uwagę, iż:
a. Spółka obsługiwać będzie dotychczasowych klientów Usługodawcy, którzy zostaną opisani w przejętej bazie klientów;
b. Spółka korzystać będzie również z bazy podwykonawców udostępnionej przez Usługodawcę;
c. Spółka przejmie Pracowników odpowiedzialnych u Usługodawcy za usługi spedycji międzynarodowej w zakresie transportu morskiego, kolejowego oraz lotniczego (przy czym, w zależności od wyniku dalszych analiz, przejście pracowników może nastąpić poprzez rozwiązanie dotychczasowych umów o pracę z Pracownikami przez Usługodawcę i zawarcie nowych umów bezpośrednio przez Wnioskodawcę, albo w ramach przejścia zakładu pracy w trybie art. 231 Kodeksu Pracy – wówczas Spółka i Usługodawca solidarnie odpowiadać będą za zobowiązania wynikające ze stosunków pracy, powstałe przed dniem przekazania części zakładu pracy nowemu pracodawcy);
d. Usługodawca umożliwi Spółce korzystanie z jego relacji/historii współpracy z podwykonawcami i klientami – historia ta może mieć wpływ na pozycję Spółki np. w kolejnych konkursach ofertowych, gdy Spółka będzie mogła powołać się na fakt uprzedniej współpracy danego klienta z Usługodawcą;
e. Spółka przejmie możliwość świadczenia usług spedycji, co oznacza przejęcie od Usługodawcy potencjału do generowania zysku na takiej sprzedaży;
f. Jednocześnie Spółka ponosić będzie już pełne ryzyka związane z szukaniem nowych klientów oraz generowaniem sprzedaży.
Wobec powyższego niezbędne jest określenie z jaką czynnością – na gruncie przepisów ustawy o VAT – jest związane Wynagrodzenie za bazę klientów. Nie będzie to z pewnością dostawa towarów zdefiniowana w art. 7 ustawy. Natomiast jak wynika z regulacji zawartej w art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług należy rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu, w tym m.in. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych.
Należy jednocześnie zauważyć, że z treści powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że świadczenie usług co do zasady podlega opodatkowaniu VAT wówczas, gdy jest wykonywane odpłatnie. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, czyli w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem musi istnieć bezpośredni związek. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Zatem pod pojęciem odpłatności za świadczenie usług rozumieć należy prawo podmiotu świadczącego usługę do żądania od odbiorcy usługi zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego). Tym samym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia, odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść.
Przedstawione okoliczności sprawy wskazują, że w celu przejęcia usług spedycji międzynarodowej w zakresie transportu morskiego, kolejowego oraz lotniczego, Spółka nabędzie za odpłatnością w postaci Wynagrodzenia podstawowego zarówno składniki materialne (wyposażenie biurowe) oraz składniki niematerialne (umowy leasingu/najmu długoterminowego samochodów służbowych), jak i wartości niematerialne i prawne wskazane powyżej (Spółka obsługiwać będzie dotychczasowych klientów Usługodawcy, będzie również korzystać z bazy podwykonawców udostępnionej przez Usługodawcę oraz historii współpracy z podwykonawcami i klientami, przejmie pracowników). Wobec powyższego, Wynagrodzenie podstawowe będzie stanowiło odpłatność za dostawę towarów w części dotyczącej przeniesienia wyposażenia biurowego na rzecz Spółki oraz odpłatność za usługi świadczone przez Zainteresowanego w części dotyczącej przejęcia umów leasingu/najmu samochodów służbowych, związanych z usługami spedycji międzynarodowej w zakresie transportu morskiego, kolejowego oraz lotniczego realizowanymi w przedsiębiorstwie Zainteresowanego. W przedstawionej we wniosku sprawie będzie miała miejsce dostawa wskazanych towarów oraz świadczenie usług, które będą dokonane w ramach czynności opodatkowanych podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. W przypadku wskazanego nabycia wartości niematerialnych i prawnych odpłatnością będzie Wynagrodzenie za bazę klientów, co wskazuje jednoznacznie, że będą spełnione wszystkie warunki do uznania takiej czynności, realizowanej pomiędzy Usługodawcą a Spółką, za świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy.
Reasumując, należy stwierdzić, że Zainteresowany będzie zobowiązany do opodatkowania podatkiem VAT Wynagrodzenia podstawowego z tytułu dostawy towarów (wyposażenie biurowe) oraz z tytułu odpłatnego świadczenia usług (umowy leasingu/najmu samochodów służbowych) oraz Wynagrodzenia za bazę klientów z tytułu odpłatnego świadczenia usług (przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych).
Tym samym stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 należy uznać za prawidłowe.
Z kolei w kwestii odliczenia podatku art. 86 ust. 1 ustawy stanowi, że
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy,
kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a. nabycia towarów i usług,
b. dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
W myśl art. 86a ust. 1 pkt 1 ustawy
W przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, stanowi 50% kwoty podatku wynikającej z faktury otrzymanej przez podatnika.
Zgodnie z art. 86a ust. 2 ustawy
Do wydatków związanych z pojazdami samochodowymi, o których mowa w ust. 1, zalicza się wydatki dotyczące:
nabycia, importu lub wytworzenia tych pojazdów oraz nabycia lub importu ich części składowych;
używania tych pojazdów na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, związane z tą umową, inne niż wymienione w pkt 3;
nabycia lub importu paliw silnikowych, oleju napędowego i gazu, wykorzystywanych do napędu tych pojazdów, usług naprawy lub konserwacji tych pojazdów oraz innych towarów i usług związanych z eksploatacją lub używaniem tych pojazdów.
Jak wynika z powołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego
(powstanie zobowiązania podatkowego).
Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku. Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Przedstawione we wniosku okoliczności sprawy wskazują, że Spółka zamierza wykorzystywać przedmiot nabycia w ramach planowanej transakcji do czynności dających pełne prawo do odliczenia VAT. Przejęcie usług spedycji międzynarodowej przez Spółkę nastąpi po zarejestrowaniu Wnioskodawcy jako podatnika VAT czynnego. W tej sytuacji Spółce będzie przysługiwało na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, wynikającego z faktury (faktur) otrzymanych od Usługodawcy, dokumentujących Wynagrodzenie podstawowe oraz Wynagrodzenie za bazę klientów, z tytułu opisanej we wniosku dostawy towarów i usług, z uwzględnieniem ograniczeń przy odliczeniu VAT dla samochodów osobowych, o których mowa w art. 86a ustawy o VAT.
Podsumowując, Spółka będzie uprawniona do pomniejszenia podatku należnego o podatek naliczony z faktury lub z faktur dokumentujących Wynagrodzenie podstawowe oraz Wynagrodzenie za bazę klientów, z uwzględnieniem ograniczeń z art. 86a ust. 1 ustawy.
Tym samym stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 2 należy uznać za prawidłowe.
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Odnośnie powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.
· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
X Sp. z o.o. (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).
Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili