Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 listopada 2021 r. wpłynął Państwa wniosek z 10 listopada 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie dokumentowania partycypacji w kosztach wynagrodzenia i składek na ubezpieczenie społeczne pracownika zwolnionego z obowiązku świadczenia pracy za okres kadencji w zarządzie międzyzakładowej organizacji związkowej. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

S.A. z siedzibą (dalej również „X”) jest podmiotem, którego podstawowym przedmiotem działalności, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego (Dz. U. z 2017 r. poz. 1327 z późn. zm. - dalej „ustawa”), jest prowadzenie likwidacji kopalń, zabezpieczenie kopalń sąsiednich przed zagrożeniem wodnym, gazowym oraz pożarowym w trakcie i po zakończeniu likwidacji kopalni, zagospodarowywanie majątku likwidowanej kopalni, zbędnego majątku przedsiębiorstwa górniczego, tworzenie nowych miejsc pracy, w szczególności dla pracowników likwidowanej kopalni.

X jest czynnym podatnikiem VAT (podatek od towarów i usług). W Spółce działa międzyzakładowa organizacja związkowa.

W związku z oddelegowaniem pracownika X do władz międzyzakładowej organizacji związkowej X jest zobowiązany do ponoszenia kosztów z tym związanych.

X porozumiał się ze Y Sp. z o.o. (dalej zwana „Y”) w sprawie partycypacji w kosztach związanych z zatrudnieniem pracownika zwolnionego z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji w zarządzie międzyzakładowej organizacji związkowej.

Członek zarządu międzyzakładowej organizacji związkowej, którego dotyczy ww. porozumienie, jest pracownikiem X.

X (jako Pracodawca) zwolnił pracownika - stosownie do treści art. 34(1) ust. 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 roku o związkach zawodowych (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 263, dalej jako: ustawa o związkach zawodowych) - z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji w zarządzie międzyzakładowej organizacji związkowej - na podstawie art. 31 ust. 1 w zw. z art. 34 ust. 2 ustawy o związkach zawodowych. Y zobowiązał się ponosić koszty, w tym koszty wynagrodzeń i składek na ubezpieczenia społeczne, związane z zatrudnianiem pracownika zwolnionego, odpowiednio do udziału liczby członków tej organizacji zatrudnionych w X w łącznej liczbie członków tej organizacji zatrudnionych u wszystkich pracodawców objętych działaniem tej organizacji - w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy.

W celu wykonania ww. zobowiązania Zarząd Międzyzakładowej organizacji związkowej będzie przekazywał Pracodawcy (X), do dnia 10-ego każdego miesiąca kalendarzowego za miesiąc poprzedni, aktualną liczbę członków międzyzakładowej organizacji związkowej zatrudnionych w Y. Na podstawie przekazanej przez Zarząd międzyzakładowej organizacji związkowej informacji, X do dnia 20 każdego miesiąca kalendarzowego wystawia Y notę obciążeniową za miesiąc poprzedni na kwotę kosztów przypadającą do pokrycia przez Y. Nota obciążeniowa jest płatna w terminie 14 dni od dnia jej wystawienia i przesłania do Y przelewem na rachunek bankowy X.

W załączniku do noty obciążeniowej X przedstawia wyliczenie kosztów zatrudnienia zwolnionego na podstawie art. 34(1) ust. 1 ustawy o związkach zawodowych pracownika oraz metodologię obliczenia kosztów przypadających na Y.

Intencją stron porozumienia było (i w praktyce jest to tak realizowane), że Y partycypuje jedynie w kosztach wynagrodzenia i składek na ubezpieczenia społeczne pracownika zwolnionego z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji w zarządzie międzyzakładowej organizacji związkowej.

Pytanie

Jakim dokumentem X powinna obciążać Y częścią kosztów wynagrodzenia i składek na ubezpieczenie społeczne członka zarządu międzyzakładowej organizacji związkowej działającej w Y?

Państwa stanowisko w sprawie

Obciążenie Y częścią kosztów wynagrodzenia i składek na ubezpieczenie społeczne członka zarządu międzyzakładowej organizacji związkowej jest czynnością pozostającą poza zakresem ustawy o VAT, tj. nie stanowi żadnej z czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT i powinno być udokumentowane innym niż faktura dokumentem, tj. notą obciążeniową. Obciążenie Y częścią kosztów wynagrodzenia i składek na ubezpieczenie społeczne członka zarządu międzyzakładowej organizacji związkowej jest czynnością pozostającą poza zakresem VAT, tj. nie stanowi żadnej z czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT i powinno być udokumentowane innym niż faktura dokumentem, tj. notą obciążeniową.

Y, jako Spółka partycypująca w kosztach wynagrodzenia i składek na ubezpieczenie społeczne członka zarządu międzyzakładowej organizacji związkowej, nie uzyskuje z tego tytułu jakiegokolwiek świadczenia od Yu [zgodnie z opisem sprawy winno być od X, niniejsze organ uznał za oczywistą omyłkę pisarską]. Nie ma w tym przypadku żadnego świadczenia, a jedynie zwrot części kosztów. Brak jest zatem czynności, która mogłaby podlegać opodatkowaniu. Stąd też Spółka X uważa, że w tym przypadku nie powinna być wystawiana faktura.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy o VAT, podatnik ma obowiązek wystawić fakturę dokumentującą m.in. odpłatne świadczenie usług na rzecz innego podatnika.

W myśl art. 2 pkt 22 ustawy o VAT, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 ustawy o VAT opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2. eksport towarów;

3. import towarów;

4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5. wewnątrzwspólnotową dostawa towarów.

Zakres tych czynności zdefiniowany został odpowiednio w art. 7 oraz art. 8 ustawy o VAT. I tak, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (`(...)`).

Natomiast przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (`(...)`) (art. 8 ust. 1 ustawy o VAT).

Wskazać należy, iż na potrzeby podatku od towarów i usług dostawą towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Istotnymi elementami konstrukcji tej definicji są:

- prawo do rozporządzania,

- przeniesienie tego prawa,

- możność rozporządzania towarem jak właściciel po stronie otrzymującego to prawo.

Z ekonomicznego aspektu transakcji ważne jest zatem, czy w wyniku danego zdarzenia gospodarczego (dostawy towarów) dochodzi do przeniesienia na rzecz kontrahenta możliwości (prawa) dysponowania rzeczą w zakresie, jaki charakterystyczny jest dla właściciela. Jeśli możliwość korzystania z przedmiotu transakcji ma charakter trwały w momencie jej zawarcia, to uznać należy, że nastąpiła dostawa towaru. Warunek ten ujęto w sformułowaniu „przeniesienie”, które rozumieć należy jako przekazanie uprawnień właścicielskich między dotychczasowym posiadaczem towaru a jego kontrahentem.

Z przekazaniem praw do dysponowania towarem jak właściciel musi wiązać się odpłatność w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów, a otrzymanym wynagrodzeniem będącym świadczeniem wzajemnym. Dostawcę towarów musi łączyć z odbiorcą stosunek prawny, z którego wynika obowiązek dostawy towarów oraz wysokość wynagrodzenia (świadczenia wzajemnego) za dokonanie tych czynności. Bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów, a otrzymanym wynagrodzeniem istnieje wówczas, gdy jest możliwe zidentyfikowanie bezpośredniej i jasno zidentyfikowanej korzyści na rzecz dostawcy towaru oraz świadczenie wzajemne pozostaje w bezpośrednim związku ze świadczeniem dokonanej czynności.

Z kolei w myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania, stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

- w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

- świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby określona czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatne świadczenie usług.

Dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

Warto wskazać, że kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). I tak, przykładowo w wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise, TSUE uznał, że określoną czynność można uznać za wykonaną odpłatnie, jeśli istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto gdy odpłatność za trzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miała być opodatkowana VAT.

Na uwagę zasługuje także orzeczenie z dnia 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93 R. J. Tolsma przeciwko Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden, w którym podkreślono, że usługi świadczone są za wynagrodzeniem, wyłącznie jeżeli istnieje stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, na mocy którego występuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez świadczącego usługę stanowi wartość przekazywaną w istocie w zamian za usługę wyświadczoną jej odbiorcy.

W konsekwencji, aby uznać daną usługę za świadczenie odpłatne musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a beneficjentem, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem.

Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Tym samym, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W ocenie X obciążenie kosztami poniesionymi na wynagrodzenie członka zarządu międzyzakładowej organizacji związkowej nie powinno podlegać opodatkowaniu VAT, gdyż brak jest przesłanek do uznania tych świadczeń za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Zasady działania międzyzakładowych organizacji związkowych regulują przepisy ustawy o związkach zawodowych. Ustawa nakłada na pracodawców określone obowiązki względem pracownika, który został oddelegowany do pełnienia funkcji w zarządzie związków zawodowych.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 przywołanej ustawy o związkach zawodowych, związek zawodowy jest dobrowolną samorządną organizacją ludzi pracy, powołaną do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych.

Artykuł 25 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że pracownikowi powołanemu do pełnienia z wyboru funkcji związkowej poza zakładem pracy, jeżeli z wyboru wynika obowiązek wykonywania tej funkcji w charakterze pracownika, przysługuje - na wniosek organizacji związkowej - prawo do urlopu bezpłatnego. Według ust. 2 tego artykułu, pracownik ma prawo do zwolnienia od pracy zawodowej z zachowaniem prawa do wynagrodzenia na czas niezbędny do wykonania doraźnej czynności wynikającej z jego funkcji związkowej poza zakładem pracy, jeżeli czynność ta nie może być wykonana w czasie wolnym od pracy.

Pracownik ma prawo do zwolnienia od pracy zawodowej z zachowaniem prawa do wynagrodzenia na czas niezbędny do wykonania doraźnej czynności wynikającej z jego funkcji związkowej, jeżeli czynność ta nie może być wykonana w czasie wolnym od pracy (art. 31 ust. 3 ustawy o związkach zawodowych).

Zgodnie z art. 34 ust. 1 przywołanej ustawy, przepisy art. 25(1 )-31 (1) stosuje się do międzyzakładowej organizacji związkowej obejmującej swoim działaniem pracodawcę, z zastrzeżeniem ust. 2 oraz art. 34(1) i 34(2).

Według art. 34(1) ust. 1 ww. ustawy, pracodawcy objęci działaniem międzyzakładowej organizacji związkowej ponoszą koszty, w tym koszty wynagrodzeń i składek na ubezpieczenia społeczne, związane z zatrudnianiem pracownika zwolnionego:

1. z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji w zarządzie międzyzakładowej organizacji związkowej na podstawie art. 31 ust. 1 w związku z art. 34 ust. 2,

2. od pracy zawodowej z zachowaniem prawa do wynagrodzenia - na podstawie art. 31 ust. 3,

odpowiednio do udziału liczby członków tej organizacji zatrudnionych u danego pracodawcy w łącznej liczbie członków tej organizacji zatrudnionych u wszystkich pracodawców objętych działaniem tej organizacji - w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy.

Należy zauważyć, że w świetle przywołanych przepisów ustawy o związkach zawodowych, na zakładzie pracy (pracodawcy) ciąży obowiązek ponoszenia kosztów (w tym kosztów wynagrodzeń i składek członkowskich) m.in. pracownika zwolnionego z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji w zarządzie międzyzakładowej organizacji związkowej na podstawie art. 31 ust. 1 w związku z art. 34 ust. 2.

Natomiast w przypadku międzyzakładowej organizacji związkowej, w kosztach tych powinny partycypować również pozostałe podmioty, których pracownicy są członkami tej organizacji. Taki obowiązek ciąży na wszystkich pracodawcach objętych działaniem międzyzakładowej organizacji związkowej z mocy samej stawy.

W związku z tym nawet gdyby Wnioskodawca nie zawarł odrębnego porozumienia w tym zakresie, to miałby podstawy prawne do obciążenia pozostałych Spółek odpowiednią proporcją kosztów.

Mając na uwadze ww. przepisy stwierdzić należy, iż koszty wynagrodzeń i ubezpieczeń społecznych dotyczące członka zarządu międzynarodowej organizacji związkowej nie powinny być uznane za odpłatne świadczenie usług. Obowiązek poniesienia tych wydatków w określonej proporcji wynika bowiem z ustawy o związkach zawodowych, a noty księgowe są jedynie sposobem udokumentowania czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Odnosząc powyższe do opisanego stanu faktycznego należy uznać, że partycypacja Y w kosztach wynagrodzenia pracownika nie spełnia przesłanek uznania za wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług na gruncie VAT ponieważ:

- w zamian za otrzymany zwrot kosztów X nie będzie świadczyć na rzecz Y żadnej usługi;

- obowiązek zapłaty przez Y części kosztu wynagrodzenia nie jest zapłatą za jakiekolwiek zachowanie X, lecz wydatkiem związanym z funkcjonowaniem u pracodawcy międzyzakładowej organizacji związkowej;

- Y nie odnosi żadnej korzyści (tym bardziej o charakterze majątkowym), w związku z partycypacją w kosztach pracownika;

- zwrot części kosztów, do zapłaty którego zobowiązany jest Y powstaje w związku z realizacją obowiązku nałożonego na Y przez przepisy prawa powszechnie obowiązującego (potwierdzonego dodatkowym porozumieniem);

- brak jest transakcji ekwiwalentnej pomiędzy X a Y, tj. świadczenia w zamian za wynagrodzenie.

Mając na uwadze ww. przepisy i przedstawiony stan faktyczny należy stwierdzić, iż koszty wynagrodzeń oraz ubezpieczeń społecznych dotyczące członka zarządu związków zawodowych działających w Y [zgodnie z opisem sprawy winno być w X, niniejsze organ uznał za oczywistą omyłkę pisarską], nie stanowią - w świetle ustawy o VAT - żadnej z wymienionych czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z generalną zasadą fakturami dokumentuje się jedynie czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Czynności niepodlegające opodatkowaniu tym podatkiem dokumentuje się zwykłymi rachunkami, notami księgowymi lub innymi dokumentami księgowymi zewnętrznymi w rozumieniu ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2018 r. poz. 395, z późn. zm.).

Mając na uwadze, że czynność opisana w stanie faktycznym nie stanowi dostawy towaru ani świadczenia usług na gruncie ustawy o VAT, a tym samym nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem, należy uznać, że brak jest podstaw do dokumentowania jej fakturą, wystawioną zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy VAT.

Reasumując, X nie ma podstaw do wystawienia na rzecz Y faktur z tytułu obciążenia przypadających na Y wynagrodzenia i składek na ubezpieczenie społeczne dotyczących członka zarządu międzyzakładowej organizacji związkowej. Ww. czynności mogą być więc dokumentowane innymi dokumentami księgowymi np. notami księgowymi.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r., poz. 685, ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT,

opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy;

przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się:

każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Należy wyjaśnić, że pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania, stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

- w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

- świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby określona czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatne świadczenie usług.

Jak już wcześniej wskazano, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, za usługę może być uznane każde niebędące dostawą towarów świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej. Jednak z cywilistycznej istoty pojęcia „świadczenia” wynika, że musi ono polegać na działaniu albo na zaniechaniu podmiotu zobowiązanego do spełnienia świadczenia. Dodatkowo, aby możliwe było uznanie jakiegoś zdarzenia za odpłatne świadczenie usług w rozumieniu ww. przepisu, musi występować stosunek zobowiązaniowy pomiędzy podmiotami biorącymi udział w tym zdarzeniu, czyli obie strony muszą się zobowiązać do określonego działania bądź powstrzymania się od dokonania określonej czynności.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że w Spółce działa międzyzakładowa organizacja związkowa. W związku z oddelegowaniem pracownika X do władz międzyzakładowej organizacji związkowej X jest zobowiązana do ponoszenia kosztów z tym związanych. X porozumiała się ze Spółką Y Sp. z o.o. w sprawie partycypacji w kosztach związanych z zatrudnieniem pracownika zwolnionego z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji w zarządzie międzyzakładowej organizacji związkowej. Członek zarządu międzyzakładowej organizacji związkowej, którego dotyczy ww. porozumienie, jest pracownikiem X. X (jako Pracodawca) zwolniła pracownika - stosownie do treści art. 34(1) ust. 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 roku o związkach zawodowych (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 263, dalej jako: ustawa o związkach zawodowych) - z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji w zarządzie międzyzakładowej organizacji związkowej - na podstawie art. 31 ust. 1 w zw. z art. 34 ust. 2 ustawy o związkach zawodowych. Y zobowiązał się ponosić koszty, w tym koszty wynagrodzeń i składek na ubezpieczenia społeczne, związane z zatrudnianiem pracownika zwolnionego, odpowiednio do udziału liczby członków tej organizacji zatrudnionych w X w łącznej liczbie członków tej organizacji zatrudnionych u wszystkich pracodawców objętych działaniem tej organizacji - w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy. X do dnia 20 każdego miesiąca kalendarzowego wystawia Y notę obciążeniową za miesiąc poprzedni na kwotę kosztów przypadającą do pokrycia przez Y. Nota obciążeniowa jest płatna w terminie 14 dni od dnia jej wystawienia i przesłania do Y przelewem na rachunek bankowy X. Intencją stron porozumienia było (i w praktyce jest to tak realizowane), że Y partycypuje jedynie w kosztach wynagrodzenia i składek na ubezpieczenia społeczne pracownika zwolnionego z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji w zarządzie międzyzakładowej organizacji związkowej.

Powzięli Państwo wątpliwości jakim dokumentem X powinna obciążać Y częścią kosztów wynagrodzenia i składek na ubezpieczenie społeczne członka zarządu międzyzakładowej organizacji związkowej działającej w Y.

Zagadnienia dotyczące funkcjonowania międzyzakładowej organizacji związkowej obejmującej swą właściwością więcej niż jednego pracodawcę oraz mechanizm rozliczeń kosztów ponoszonych w związku z jej działaniem między tymi pracodawcami, regulują przepisy ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz.U. z 2019 r., poz. 263 ze zm.).

W myśl art. 33 ust. 1ww. ustawy;

Pracodawca, na warunkach określonych w układzie zbiorowym pracy lub umowie, jest obowiązany udostępnić zakładowej organizacji związkowej pomieszczenia i urządzenia techniczne niezbędne do wykonywania działalności związkowej u pracodawcy.

Na podstawie art. 34 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych;

Przepisy art. 251-331 stosuje się do międzyzakładowej organizacji związkowej obejmującej swoim działaniem pracodawcę, z zastrzeżeniem ust. 2 oraz art. 341 i 342.

Zgodnie z art. 341 ust. 1 ww. ustawy;

Pracodawcy objęci działaniem międzyzakładowej organizacji związkowej ponoszą koszty, w tym koszty wynagrodzeń i składek na ubezpieczenia społeczne, związane z zatrudnianiem osoby wykonującej pracę zarobkową zwolnionej:

1. z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji w zarządzie międzyzakładowej organizacji związkowej - na podstawie art. 31 ust. 1 w związku z art. 34 ust. 2,

2. od pracy zawodowej z zachowaniem prawa do wynagrodzenia - na podstawie art. 31 ust. 3 lub od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia - na podstawie art. 31 ust. 4

– odpowiednio do udziału liczby członków tej organizacji zatrudnionych u danego pracodawcy w łącznej liczbie członków tej organizacji zatrudnionych u wszystkich pracodawców objętych działaniem tej organizacji – w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy.

Odnosząc się do okoliczności sprawy oraz do powołanych przepisów prawa stwierdzić należy, że skoro X będzie podejmowała konkretne działania związane z umożliwieniem działalności międzyzakładowej organizacji związkowej oraz ponosiła konkretne koszty związane z jej funkcjonowaniem, które stosownie do ww. regulacji będą w części pokrywane przez innego pracodawcę objętego działaniem tej organizacji, to należy stwierdzić, że X świadczy usługę polegającą na utrzymaniu międzyzakładowej organizacji związkowej na rzecz pracodawcy partycypującego – w tym przypadku Y.

Ww. czynności związane z funkcjonowaniem międzyzakładowej organizacji związkowej spełniają definicję usług zawartą w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, bowiem można zidentyfikować beneficjenta tego świadczenia zobowiązanego, na mocy zawartego z X porozumienia do poniesienia kosztów tego świadczenia. Ww. usługi mają zatem charakter odpłatny, a na wartość wynagrodzenia należnego X składają się pokrywane przez Y koszty osobowe pracownika oddelegowanego do pracy w związkach zawodowych.

Reasumując należy przyjąć, że otrzymane od Y kwoty na pokrycie ww. kosztów stanowią wynagrodzenie związane z wykonaniem usług w zakresie utrzymania międzyzakładowej organizacji (oddelegowania pracownika do pełnienia funkcji członka zarządu MOZ). Tym samym, stwierdzić należy, że usługa utrzymania międzyzakładowej organizacji związkowej świadczona przez Wnioskodawcę na rzecz Y podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy.

Tym samym sprzedaż tej usługi powinna zostać udokumentowana przez wystawienie faktury. Stosownie bowiem do przepisu art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Podsumowując stanowisko Państwa, myśl którego, obciążenie Y częścią kosztów wynagrodzenia i składek na ubezpieczenie społeczne członka zarządu międzyzakładowej organizacji związkowej jest czynnością pozostającą poza zakresem ustawy o VAT, tj. nie stanowi żadnej z czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT i powinno być udokumentowane innym niż faktura dokumentem, tj. notą obciążeniową, jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stosownie do treści art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa, interpretacje wydawane są w indywidualnych sprawach Wnioskodawcy, w związku z tym skutki prawne, czy też ewentualna ochrona, określone w art. 14k do 14m mogą dotyczyć wyłącznie podmiotu, który uzyskał interpretację indywidualną. Nieniejsza interpretacja skierowana jest wyłacznie do Wnioskodawcy X SA i nie dotyczy Y Spółki z o.o.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.) . Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w `(...)` . Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny, co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).