Interpretacja dotyczy oceny skutków podatkowych w zakresie podatku od towarów i usług (VAT) związanych z udzieleniem przez Wnioskodawcę (Pożyczkodawcę) pożyczki na rzecz Pożyczkobiorcy. Wnioskodawca, będący spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Polsce, ma status czynnego podatnika VAT. Jego działalność obejmuje m.in. działalność holdingów finansowych oraz udzielanie kredytów. Pożyczkobiorca to spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Luksemburgu, która jest jedynym udziałowcem Wnioskodawcy. Wnioskodawca planuje udzielić Pożyczkobiorcy pożyczki oprocentowanej na warunkach rynkowych (Pożyczka I), a w przyszłości przewiduje również udzielanie kolejnych pożyczek. Organ podatkowy uznał, że Wnioskodawca, udzielając pożyczek, działa jako podatnik VAT, a czynność udzielenia pożyczki stanowi odpłatne świadczenie usług. Miejscem opodatkowania tych usług będzie terytorium Luksemburga, a nie Polska, ponieważ Pożyczkobiorca ma siedzibę działalności gospodarczej w Luksemburgu.
Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex
Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.
Rozpocznij bezpłatny okres próbnySzanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług (pytanie oznaczone nr 1) jest prawidłowe.
30 września 2021 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych czynności udzielenia pożyczki. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 7 grudnia 2021 r. (wpływ 7 grudnia 2021 r.) i pismem z 9 grudnia 2021 r. (wpływ 9 grudnia 2021 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą na terytorium Polski. Wnioskodawca został wpisany do Krajowego Rejestru Sądowego 8 czerwca 2021 r. Pożyczkodawca posiada status czynnego podatnika VAT (podatek od towarów i usług). Przedmiotem działalności Wnioskodawcy, określonym w Krajowym Rejestrze Sądowym, jest m.in. klasyfikacja 64.20.Z „Działalność holdingów finansowych” (główna działalność Wnioskodawcy) wraz z klasyfikacją 64.92. Z, „Pozostałe formy udzielania kredytów” (działalność pomocnicza, która będzie realizowana i rozwijana na rzecz podmiotów powiązanych).
Pożyczkobiorca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w (…), jedynym udziałowcem Wnioskodawcy.
Zarówno Wnioskodawca, jak i Pożyczkobiorca są częścią platformy inwestycyjnej jednego z wiodących funduszy (…) na świecie („Fundusz”).
Podmiot A jest spółką holdingową utworzoną zgodnie z prawem (…), notowaną na (…). Podmiot B jest spółką zależną będącą w całości własnością Podmiotu A, założoną zgodnie z prawem (…). Podmiot B jest właścicielem operacyjnych spółek zależnych w różnych krajach w Europie, w tym we (…) (Podmiot C), (…) (Podmiot D) i Polsce (Podmiot E). Podmiot A i jej spółki zależne będą wspólnie określane jako „Grupa”.
Podsumowanie transakcji
Wnioskodawca i Pożyczkobiorca zostały utworzone z przyczyn biznesowych, ekonomicznych i praktycznych mających na celu przejęcie Grupy.
Wnioskodawca został utworzony jako spółka celowa, która ma pozyskać finansowanie na prowadzenie działalności holdingowej i inwestycyjnej (głównie z polskiego rynku).
Pożyczkobiorca został utworzony jako spółka akwizycyjna z siedzibą w (`(...)`) (dedykowana dla potrzeb inwestycji w Grupę). (…) jest główną lokalizacją holdingową dla europejskich inwestycji Funduszu. W (…) Fundusz posiada odpowiednią substancję biznesową, w szczególności zasoby ludzkie odpowiedzialne za prowadzenie i monitorowanie inwestycji Funduszu.
Pożyczkobiorca nabędzie 100% udziałów od Podmiotu A. Na tym etapie Pożyczkobiorca złożył ofertę nabycia akcji od Podmiotu A. Działania związane z przejęciem Grupy będą prowadzone na poziomie Pożyczkobiorcy (ze względów komercyjnych to Pożyczkobiorca musi wycofać z giełdy całą Grupę, w szczególności nie ma możliwości wcześniejszego, oddzielnego nabycia spółek operacyjnych).
Ostatecznie spółki Podmiot A i B zostaną zlikwidowane, ponieważ już nie będą potrzebne w strukturze (były niezbędne w związku z notowaniem grupy na giełdzie (…)). Natomiast, ze względów regulacyjnych likwidacja Podmiot A i B może nastąpić dopiero po upływie 24 miesięcy po nabyciu akcji Podmiotu A.
W celu osiągnięcia pożądanej docelowej struktury grupy po nabyciu (tj. Pożyczkobiorca ma być docelowo właścicielem wszystkich spółek operacyjnych), przed likwidacją Podmiotu A i B, udziały w Podmiocie E zostaną sprzedane do Wnioskodawcy przez Podmiot B. Następnie planowane jest połączenie spółek Podmiotu E i Wnioskodawcy zgodnie z Kodeksem Spółek Handlowych (sukcesja praw i obowiązków).
Finansowanie nabycia i pierwsze pożyczki od Wnioskodawcy do Pożyczkobiorcy
Nabycie Podmiotu E zostanie sfinansowane w następujący sposób:
1. 1. bezpośrednio lub pośrednio z Funduszu poprzez wkłady kapitałowe i pożyczki oraz
2. dług bankowy.
Taka struktura finansowania jest zgodna z polityką i praktyką inwestycyjną Funduszu. Decyzja o wyborze pożyczkodawców na potrzeby nabycia Podmiotu E została podjęta ze względów biznesowych. Ponieważ zdecydowana większość przychodów i przepływów pieniężnych generowana jest w Polsce i (…), zdecydowano, że najlepszym sposobem będzie zaciągnięcie większości długu bankowego lokalnie - czyli w Polsce i (…). Jest wiele argumentów przemawiających za powyższą strukturą finansowania długiem bankowym, w szczególności względy ekonomiczne, lokalizacja spółek operacyjnych, dostęp do odpowiednich instytucji finansowych, doświadczenie i zasoby niezbędne do zapewnienia odpowiedniego poziomu finansowania dłużnego oraz zabezpieczenie zadłużenia. Aby zaciągnąć dług bankowy w Polsce i (…) przed nabyciem Podmiotu E i jej spółek zależnych, konieczne było nabycie / utworzenie spółek celowych (w tym Wnioskodawcy). Konieczność zaciągnięcia długu bankowego w Polsce była głównym motywem uwzględnienia Wnioskodawcy w strukturze akwizycyjnej.
Podmiot A zostanie nabyty bezpośrednio przez Pożyczkobiorcę. Z tego powodu wszystkie środki pożyczone od banków, w tym dług zaciągnięty przez Wnioskodawcę, muszą ostatecznie trafić do Pożyczkobiorcy. Nie ma możliwości transferu tych środków za pośrednictwem dywidend od Wnioskodawcy do Pożyczkobiorcy. W szczególności, Kodeks Spółek Handlowych przewiduje zasady określania zdolności dywidendowej. Bez odpowiedniego zysku, zwłaszcza w pierwszym roku działalności, nie ma pewności co do możliwości wypłaty dywidendy. Ponadto dywidendy mogą być wypłacane dopiero po zakończeniu roku i zatwierdzeniu sprawozdania finansowego przez udziałowca / akcjonariusza. Jedynym dostępnym sposobem przeniesienia tych środków w górę struktury jest tym samym udzielenie pożyczki od Wnioskodawcy do Pożyczkodawcy („Pożyczka I”). Od samego początku jednym z głównych celów funkcjonowania Wnioskodawcy było zaciąganie długów bankowych i udzielanie pożyczek do Pożyczkobiorcy. Pożyczka I będzie oprocentowana na warunkach rynkowych.
Obsługa długu
W efekcie powyższego:
1. Wnioskodawca będzie właścicielem Podmiotu E
2. jedynym udziałowcem Wnioskodawcy będzie Pożyczkobiorca,
3. Wnioskodawca będzie zadłużony wobec banku / banków, ale jednocześnie będzie miał należność z tytułu Pożyczki I udzielonej do Pożyczkobiorcy.
W konsekwencji, Pożyczkobiorca i Wnioskodawca będą posiadały zobowiązania z tytułu finansowania dłużnego.
Zakłada się, iż w przyszłości Wnioskodawca połączy się z Podmiotem E, celem uproszczenia struktury holdingowej w Polsce (po przejęciu Grupy, funkcjonowanie rozbudowanej struktury akwizycyjnej i spółek celowych dla pozyskania finansowania, nie będzie konieczne).
Po połączeniu Podmiotu E i Wnioskodawcy planowane jest również udzielanie innych pożyczek, w tym do Pożyczkobiorcy („Kolejne pożyczki”). Połączona spółka będzie najprawdopodobniej generowała odpowiednią ilość wolnych środków pieniężnych, która może być potrzebna w innych spółkach Grupy (w szczególności u Pożyczkodawcy do obsługi zadłużenia), natomiast zdolność dywidendowa po połączeniu może być ograniczona.
Przedstawiona struktura finansowania jest wynikiem rozmów z różnymi podmiotami finansującymi w Europie. Przedstawiona we wniosku struktura akwizycyjna została skonstruowana w oparciu o przesłanki ekonomiczne i umożliwia otrzymanie docelowego poziomu finansowania bankowego na nabycie grupy. Istnieje oczywiście pewna swoboda, jeśli chodzi o decyzję, który podmiot zaciąga ile długu, ale ogólne założenia przedstawione powyżej dotyczące podmiotów zadłużających się, ich lokalizacji i obsługi zadłużenia są jedynymi, które pozwolą na osiągnięcie oczekiwanego celu komercyjnego.
Biorąc powyższe pod uwagę, Wnioskodawca chciałby potwierdzić, czy Wnioskodawca będzie działał jako podatnik VAT w stosunku do Pożyczki I i Kolejnych pożyczek („pożyczki”) oraz czy pożyczki te udzielone do Pożyczkobiorcy będą podlegały opodatkowaniu VAT w Polsce lub w (…) (w praktyce mogą być zwolnione z VAT w Polsce lub w (…), co nie ma istotnego znaczenia dla przedmiotowego wniosku).
Czy, w świetle art. 8 ust. 1, art. 15 ust. 1 i 2 i art. 28b ustawy o VAT, udzielając pożyczek na rzecz Pożyczkobiorcy (zarejestrowanego podatnika VAT w Luksemburgu), Wnioskodawca będzie działał jako podatnik VAT, tym samym czynność udzielenia pożyczki powinna być traktowana jako odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT dokonane przez podatnika VAT, dla którego miejscem świadczenia nie jest terytorium kraju (tj. Polski)?
Państwa stanowisko w sprawie w zakresie podatku od towarów i usług ostatecznie sformułowane w odpowiedzi na wezwanie (oznaczone we wniosku nr 1)
Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle art. 8 ust. 1, art. 15 ust. 1 i 2 i art. 28b ustawy o VAT, udzielając pożyczek na rzecz Pożyczkobiorcy (zarejestrowanego podatnika VAT w (…)), Wnioskodawca będzie działał jako podatnik VAT, tym samym czynność udzielenia pożyczki powinna być traktowana jako odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT dokonane przez podatnika VAT, dla którego miejscem świadczenia nie jest terytorium kraju (tj. Polski). Zgodnie z art. 8 ust. 1, 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT, w związku z udzielaniem pożyczek przez Pożyczkodawcę na rzecz Pożyczkobiorcy, Wnioskodawca działa jako podatnik VAT. Stąd, działalność polegająca na udzielaniu pożyczek powinna być traktowana jako odpłatne świadczenie usług dla celów VAT, wykonane przez podatnika VAT. Z uwagi na to, że Pożyczkodawca działa w charakterze podatnika VAT, świadczenie pożyczki podlega opodatkowaniu zgodnie z przepisami o miejscu świadczenia, tj. art. 28b ustawy o VAT. Usługi świadczone na rzecz podatnika VAT są opodatkowane w miejscu siedziby usługobiorcy, tj. w przypadku Pożyczkobiorcy – w (…). W konsekwencji, miejscem opodatkowania VAT czynności udzielenia pożyczki nie będzie Polska, a działalność związana z udzielaniem pożyczek nie powinna być wykazana jako świadczenie usług na terytorium kraju przez Pożyczkodawcę.
Uzasadnienie
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (`(...)`).
Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
Pod pojęciem usługi należy zatem rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy. Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym łącznie spełnione następujące warunki:
1. w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia;
2. świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
Przy tym wskazać należy, że w dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.
Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu.
Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Działalność gospodarcza - według ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody.
Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.). Zgodnie z ww. przepisem - przez umowę pożyczki, dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.
Czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet, gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym.
W efekcie, udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnianiu kapitału na wskazany w umowie okres. Czynność udzielenia pożyczki w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek lub prowizji z tytułu korzystania z cudzego kapitału traktowana jest jako świadczenie usług.
Zgodnie z przedstawionym powyżej opisem zdarzenia przyszłego Wnioskodawca otrzyma finansowanie dłużne z zewnętrznego banku, a następnie pożyczy uzyskane środki Pożyczkobiorcy w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek płatnych na warunkach rynkowych. Dodatkowo, jak wskazano powyżej, w przyszłości nie jest wykluczone udzielanie dalszych pożyczek przez Wnioskodawcę do Pożyczkobiorcy.
Z uwagi na przedstawiony opis zdarzenia przyszłego oraz wskazane wyżej przepisy, w opinii Wnioskodawcy, należy stwierdzić, że czynność polegająca na udzieleniu przez Pożyczkodawcę oprocentowanej pożyczki na rzecz Pożyczkobiorcy jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczki przez podatnika podatku od towarów i usług, spełnia przesłanki uznania tej czynności za podlegającą opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu jej udzielenia, czy statusu nabywcy. Stanowisko to jest zgodne z poglądami prezentowanymi przez organy podatkowe w interpretacjach indywidualnych, w szczególności w interpretacji z dnia 29 stycznia 2021 r., sygn. 0111- KDIB3-1.4012.986.2020.2.KO, organ wskazał, że:
“[`(...)`]Czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet, gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym[`(...)`].”
Analogiczne stanowisko przyjęto także w: interpretacji z dnia 2 lutego 2021 r., sygn. 0111-KDIB2- 2.4014.265.2020.2.MM; interpretacji z dnia 13 maja 2021 r., sygn. 0111-KDIB2-2.4014.36.2021.3.MZ; interpretacji z dnia 25 czerwca 2021 r., sygn. 0114-KDIP1-2.4012.230.2021.2.SP.
Tym samym uznać należy, że udzielenie pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz pożyczkobiorcy, polegające na udostępnieniu środków finansowych na wskazany w umowie okres czasu.
Zatem należy wskazać, że Pożyczkodawca przy udzieleniu pożyczki na rzecz Pożyczkobiorcy działa jako podatnik podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy i udzielenie pożyczki Pożyczkobiorca powinien rozpoznać jako świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy. Przy czym zgodnie z zasadą terytorialności wynikającą z art. 5 ust. 1 ustawy, odpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na terytorium Polski tylko w sytuacji, gdy zgodnie z przepisami ustawy miejscem świadczenia (a tym samym opodatkowania) danych usług jest terytorium Polski.
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.), zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:
Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o:
towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy:
przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się:
każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Pod pojęciem usługi należy zatem rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy. Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym łącznie spełnione następujące warunki:
w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
Przy tym wskazać należy, że w dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.
Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu.
Należy zauważyć, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Z powołanego przepisu wynika, że w rozumieniu ustawy o VAT podatnikami mogą być osoby prawne, osoby fizyczne jak również jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.). Zgodnie z ww. przepisem:
przez umowę pożyczki, dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.
Czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet, gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym.
W efekcie, udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnianiu kapitału na wskazany w umowie okres. Czynność udzielenia pożyczki w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek lub prowizji z tytułu korzystania z cudzego kapitału traktowana jest jako świadczenie usług.
Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca (Pożyczkodawca) jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą na terytorium Polski. Wnioskodawca został wpisany do Krajowego Rejestru Sądowego 8 czerwca 2021 r. Pożyczkodawca posiada status czynnego podatnika VAT. Przedmiotem działalności Wnioskodawcy, określonym w Krajowym Rejestrze Sądowym, jest m.in. klasyfikacja 64.20.Z „Działalność holdingów finansowych” (główna działalność Wnioskodawcy) wraz z klasyfikacją 64.92. Z, „Pozostałe formy udzielania kredytów” (działalność pomocnicza, która będzie realizowana i rozwijana na rzecz podmiotów powiązanych ).
Pożyczkobiorca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Luksemburgu, jedynym udziałowcem Wnioskodawcy.
Zarówno Wnioskodawca, jak i Pożyczkobiorca są częścią platformy inwestycyjnej jednego z wiodących funduszy (…) na świecie („Fundusz”).
Podmiot A jest spółką holdingową utworzoną zgodnie z prawem (…), notowaną na (…). Podmiot B jest spółką zależną będącą w całości własnością podmiotu A, założoną zgodnie z prawem (…).Podmiot B jest właścicielem operacyjnych spółek zależnych w różnych krajach w Europie, w tym we (…) (Podmiot C), (…) (Podmiot D) i Polsce (Podmiot E). Podmiot A i jej spółki zależne będą wspólnie określane jako „Grupy”.
Pożyczkodawca i Pożyczkobiorca zostały utworzone z przyczyn biznesowych, ekonomicznych i praktycznych mających na celu przejęcie Grupy.
Pożyczkodawca został utworzony jako spółka celowa, która ma pozyskać finansowanie na prowadzenie działalności holdingowej i inwestycyjnej (głównie z polskiego rynku).
Pożyczkobiorca został utworzony jako spółka akwizycyjna z siedzibą w Luksemburgu (dedykowana dla potrzeb inwestycji w Grupę). (…) jest główną lokalizacją holdingową dla europejskich inwestycji Funduszu.
Pożyczkobiorca nabędzie 100% udziałów od Podmiotu A.
Podmiot A zostanie nabyty bezpośrednio przez Pożyczkobiorcę. Z tego powodu wszystkie środki pożyczone od banków, w tym dług zaciągnięty przez Wnioskodawcę, muszą ostatecznie trafić do Pożyczkobiorcy. Nie ma możliwości transferu tych środków za pośrednictwem dywidend od Wnioskodawcy do Pożyczkobiorcy. W szczególności, Kodeks Spółek Handlowych przewiduje zasady określania zdolności dywidendowej. Bez odpowiedniego zysku, zwłaszcza w pierwszym roku działalności, nie ma pewności co do możliwości wypłaty dywidendy. Ponadto dywidendy mogą być wypłacane dopiero po zakończeniu roku i zatwierdzeniu sprawozdania finansowego przez udziałowca / akcjonariusza. Jedynym dostępnym sposobem przeniesienia tych środków w górę struktury jest tym samym udzielenie pożyczki od Wnioskodawcy do Pożyczkodawcy („Pożyczka I”). Od samego początku jednym z głównych celów funkcjonowania Wnioskodawcy było zaciąganie długów bankowych i udzielanie pożyczek do Pożyczkobiorcy. Pożyczka I będzie oprocentowana na warunkach rynkowych.
Zakłada się, iż w przyszłości Wnioskodawca połączy się z podmiotem E, celem uproszczenia struktury holdingowej w Polsce (po przejęciu Grupy, funkcjonowanie rozbudowanej struktury akwizycyjnej i spółek celowych dla pozyskania finansowania, nie będzie konieczne).
Po połączeniu Podmiotu A i Wnioskodawcy planowane jest również udzielanie innych pożyczek, w tym do Pożyczkobiorcy („Kolejne pożyczki”).
Wątpliwości dotyczą ustalenia czy, w świetle art. 8 ust. 1, art. 15 ust. 1 i 2 i art. 28b ustawy o VAT, udzielając pożyczek na rzecz Pożyczkobiorcy (zarejestrowanego podatnika VAT w Luksemburgu), Wnioskodawca będzie działał jako podatnik VAT, tym samym czynność udzielenia pożyczki powinna być traktowana jako odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT dokonane przez podatnika VAT, dla którego miejscem świadczenia nie jest terytorium kraju (tj. Polski).
Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle art. 8 ust. 1, art. 15 ust. 1 i 2 i art. 28b ustawy o VAT, udzielając pożyczek na rzecz Pożyczkobiorcy (zarejestrowanego podatnika VAT w Luksemburgu), Wnioskodawca będzie działał jako podatnik VAT, tym samym czynność udzielenia pożyczki powinna być traktowana jako odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT dokonane przez podatnika VAT, dla którego miejscem świadczenia nie jest terytorium kraju (tj. Polski). W konsekwencji, miejscem opodatkowania VAT czynności udzielenia pożyczki nie będzie Polska, a działalność związana z udzielaniem pożyczek nie powinna być wykazana jako świadczenie usług na terytorium kraju przez Pożyczkodawcę.
Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz wskazane wyżej przepisy należy stwierdzić, że Pożyczkodawca udzielając pożyczek będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, a czynność udzielenia Pożyczki I (oprocentowanej na warunkach rynkowych) jak i dalszych pożyczek na rzecz Pożyczkobiorcy będzie stanowić odpłatne świadczenie usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy.
Jednocześnie, w odniesieniu do powyższych wątpliwości należy wskazać, że w przypadku świadczenia usług wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy bardzo istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest w pierwszej kolejności określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależy, czy usługa wykonywana przez Wnioskodawcę podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.
Miejsce świadczenia przy świadczeniu usług regulują przepisy art. 28a do 28o ustawy.
Stosownie do art. 28a ustawy – na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:
a) podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
b) osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;
Art. 28a ustawy wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy o podatku od towarów i usług. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalania miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji jest podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy. Za podatników są uznawane również podmioty wykonujące działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami innych państw członkowskich oraz państw trzecich.
Zgodnie z ogólną zasadą zawartą w art. 28b ust. 1 ustawy:
miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.
W świetle art. 28b ust. 2 ustawy:
w przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.
Z powyższych przepisów wynika, że miejscem świadczenia usług na rzecz podatnika działającego w takim charakterze jest miejsce, w którym podatnik ten posiada siedzibę swojej działalności gospodarczej. Jeżeli jednak usługi te są świadczone na rzecz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika znajdującego się w miejscu innym niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. Ww. zasady należy stosować, gdy usługa jest świadczona na rzecz podatnika, a przepisy ust. 3 i 4, art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 i art. 28n ustawy nie będą przewidywać innych zasad ustalenia miejsca świadczenia.
Pożyczkodawca świadczy usługi polegające na udzieleniu pożyczek na rzecz Pożyczkobiorcy z siedzibą w Luksemburgu (zarejestrowanego podatnika VAT w Luksemburgu), który w tym przypadku wypełnia definicję podatnika w rozumieniu art. 28a ustawy. Natomiast wskazane w art. 28b ust. 1 ustawy zastrzeżenia, nie mają zastosowania w przedmiotowej sprawie.
Wobec powyższego, miejscem świadczenia (opodatkowania) tych usług jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, czyli terytorium Luksemburgu. W związku z powyższym usługi te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na terytorium kraju.
Podsumowując, w okolicznościach analizowanej sprawy, Pożyczkodawca (Wnioskodawca) udzielając pożyczek działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, a udzielenie przez niego pożyczek na rzecz Pożyczkobiorcy stanowi odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. W sytuacji przedstawionej w niniejszej sprawie, pożyczki udzielone zostały dla podatnika w rozumieniu art. 28a ustawy i miejscem opodatkowania tych usług jest terytorium innego kraju niż terytorium Polski. Tym samym, Wnioskodawca prowadzący działalność w zakresie udzielania pożyczek (realizowaną i rozwijaną na rzecz podmiotów powiązanych) nie będzie zobowiązany do wykazania świadczenia usług jako świadczenia opodatkowanego na terytorium kraju. Do świadczonych usług zastosowanie znajdzie mechanizm odwrotnego obciążenia.
Zatem, oceniając całościowo stanowisko Wnioskodawcy należało uznać je za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja rozstrzyga w zakresie podatku od towarów i usług, w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygniecie.
Ponadto wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zadanego pytania) Wnioskodawcy. Zauważyć bowiem należy, że to wyłącznie Wnioskodawca, w treści składanego wniosku, kształtuje jego zakres przedmiotowy. Zatem kwestie, które nie zostały objęte pytaniem wskazanym we wniosku, nie mogą być rozpatrzone – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
(Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 oraz art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).
Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili