0112-KDIL1-3.4012.530.2021.2.SS

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r., poz. 1540, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 21 października 2021 r. (data wpływu 28 października 2020 r.), uzupełnionym pismem z dnia 9 grudnia 2021 r. (data wpływu 9 grudnia 2021 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

· ustalenia, czy czynność przeniesienia części nieruchomości z działalności gospodarczej Wnioskodawczyni do działalności gospodarczej męża będzie stanowić odpłatną lub nieodpłatną dostawę towarów w rozumieniu ustawy oraz czy po stronie Wnioskodawczyni powstanie obowiązek podatkowy z tego tytułu – jest nieprawidłowe,

· ustalenia, czy po stronie Wnioskodawczyni zaistnieje konieczność wystawienia faktury dokumentującej tę transakcję – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 października 2021 r. wpłynął do tutejszego Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w ww. zakresach. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 9 grudnia 2021 r. (data wpływu 9 grudnia 2021 r.) o potwierdzenie wpłaty brakującej opłaty.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni jest osobą fizyczną, nieprowadzącą działalności gospodarczej, zarejestrowaną na potrzeby podatku od towarów i usług (VAT (podatek od towarów i usług)). Wnioskodawczyni wraz z mężem, w ramach wspólności ustawowej małżeńskiej, zakupiła od spółki z o.o. na podstawie faktury VAT z dnia 3 marca 2021 r. lokal usługowy. Wnioskodawczyni nabyła 1/2 nieruchomości; mąż nabył 1/2 nieruchomości. Obydwoje z tytułu dokonanego zakupu dokonali odliczenia podatku VAT. Nieruchomość nigdy nie była i nie jest amortyzowana. Nieruchomość nie została wprowadzona do środków trwałych.

Obecnie lokal jest wynajmowany. Z tytuły najmu Wnioskodawczyni i jej mąż wystawiają faktury VAT, w części zakupionej nieruchomości.

Obecnie Wnioskodawczyni, w ramach wspólności ustawowej małżeńskiej, zamierza przenieść na męża 1/2 nieruchomości, o której mowa powyżej. Po przeniesieniu, mąż Wnioskodawczyni, z tytułu najmu sam wystawiałby faktury za najem. Przeniesienie zrealizowane zostałoby nieodpłatnie, tj. Wnioskodawczyni nie otrzyma żadnego wynagrodzenia z tego tytułu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy czynność przeniesienia części nieruchomości z żony na męża będzie stanowić odpłatną lub nieodpłatną dostawę towarów i czy w związku z tym, po stronie Wnioskodawczyni powstanie obowiązek podatkowy w podatku VAT oraz czy po stronie Wnioskodawczyni zaistnieje konieczność wystawienia faktury dokumentującej tę transakcję?

Stanowisko Wnioskodawczyni.

Stosownie do treści art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (zwanej dalej: Ustawa o VAT), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności: przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia (pkt 1), wszelkie inne darowizny (pkt 2) – jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Analizując ww. przepisy prawa stwierdzić należy, że co do zasady, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów (przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel), a także wszelkie inne przeniesienie towarów bez wynagrodzenia, a w szczególności darowizny, pod warunkiem, że podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W ocenie niektórych organów skarbowych autonomia prawa podatkowego wyklucza możliwość takiej interpretacji jego przepisów, która zakładałaby, że wspólność majątkowa istniejąca między małżonkami na podstawie Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, ma wpływ na prawa i obowiązki podatników w podatku od towarów i usług. Zdaniem Wnioskodawców, z takim stanowiskiem nie można się zgodzić.

Należy zwrócić uwagę, że w ww. przepisach chodzi o przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Tymczasem w przypadku osób fizycznych, będących małżonkami, nabywanie przez te podmioty towarów w trakcie trwania ustawowej wspólności majątkowej oznacza, że towary te są ich własnością i pozostają ich własnością także mimo dokonania formalnej czynności przekazania składnika majątku służącego do prowadzenia działalności gospodarczej z działalności jednego małżonka do działalności drugiego małżonka. Ustrój majątkowy małżeński wyklucza bowiem możliwość przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel z jednego małżonka na drugiego.

Wnioskodawcy podzielają pogląd prawny Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie zaprezentowany w wyroku z dnia 4 kwietnia 2018 r., sygn. akt I FSK 887/16, w którym m.in. analizowano kwestię opodatkowania podatkiem od towarów i usług towarów przekazanych między małżonkami, u których obowiązuje wspólność majątkowa. W wyroku tym NSA wskazał, że to właśnie autonomia prawa podatkowego, tj. podatku od towarów i usług, i przyjętego w nim rozumienia czynności opodatkowanej ma zasadnicze znaczenie. Odwołując się do autonomii prawa podatkowego w zakresie podatku VAT należy mieć głównie na względzie, że podatek ten rządzi się określonymi zasadami, m.in., jak już zauważono powyżej, poza wyjątkami wskazanymi w ustawie o VAT, z uwagi na treść art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT oraz art. 2 ust. 1a Dyrektywy Rady z dnia 28 listopada 2006 r. nr 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (zwanej dalej: Dyrektywa 112), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega, co do zasady, odpłatna dostawa towarów. To odpłatność stanowi element konieczny dla powstania obowiązku w podatku od towarów i usług. Odpłatność oznacza wykonanie dostawy, czy świadczenia usług za wynagrodzeniem. Wyjaśniając znaczenie tego pojęcia, które nie jest definiowane ani na gruncie Ustawy o VAT, ani Dyrektywy 112, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wielokrotnie podkreślał konieczność istnienia bezpośredniego związku pomiędzy otrzymaną zapłatą, a wykonanym świadczeniem w postaci dostawy towarów, czy też usługą (por. wyrok TSUE w sprawie C-16/93 R.J. Tolsma przeciwko Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden).

Jak wynika z utrwalonego orzecznictwa, podstawą opodatkowania dostawy towarów lub świadczenia usług jest wynagrodzenie rzeczywiście otrzymane z tego tytułu. Owo wynagrodzenie jest zatem wartością subiektywną, czyli rzeczywiście otrzymaną, a nie wartością oszacowaną według kryteriów obiektywnych. Wspomniane wynagrodzenie musi być wyrażalne w pieniądzu. Ponadto nie można domniemywać, że element wynagrodzenia istnieje w każdej sytuacji, w której mowa jest o dostawie towarów (zob. podobnie wyroki TSUE z dnia 29 lipca 2010 r. w sprawie Astra Zeneca UK, C-40/09, ECLl:EU:C:2010:450, pkt 28 i przytoczone tam orzecznictwo oraz z dnia 19 grudnia 2012 r. w sprawie Orfey Byłgarija, C-549/11, ECLI:EU:C:2012:832, pkt 44 oraz Opinia Rzecznika Generalnego z dnia 22 lutego 2018 r. w sprawie C-665-16, pkt 57, pkt 59, pkt 87).

W opisanym we wniosku o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego zdarzeniu przyszłym nie będzie miała miejsca dostawa towarów w rozumieniu art. 5 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, gdyż w rozpatrywanej sprawie nie wystąpi element wynagrodzenia. W opisanym przypadku, co do zasady, nie ma możliwości dokonywania wypłaty wynagrodzenia z wzajemnych świadczeń między małżonkami, co wynika z istoty wspólności majątkowej.

Podkreślić trzeba, że w myśl art. 31 § 1 k.r.o., z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa, obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (jest to ich majątek wspólny). Wspólność ustawowa obejmuje wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Wspólność małżeńska została ukształtowana jako wspólność łączna, którą charakteryzuje to, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością ustawową. Wspólność ta jest wspólnością masy majątkowej, to znaczy obejmuje cały zbiór praw majątkowych takich jak własność i inne prawa rzeczowe czy wierzytelności.

Pomimo trwania wspólności każdy z małżonków ma zarówno prawo do udziału i rozporządzania tak całym majątkiem wspólnym, jak i w odniesieniu do poszczególnych składników majątku wspólnego. Wspólność majątkowa małżeńska nie jest bowiem samodzielnym i niezależnym od małżonków bytem, który realizuje swoje własne uprawnienia do określonych lub wszystkich składników tego mienia. Podmiotami uprawnionymi do dysponowania i zarządzania całym mieniem są zawsze małżonkowie tworzący wspólność majątkową małżeńską. Z powyższego wynika, że prowadzenie przez małżonków odrębnych działalności gospodarczych nie ma wpływu na uprawnienie do dysponowania i zarządzania majątkiem.

Analogicznie, skoro w niniejszej sprawie nie ma możliwości zapłaty za towar między małżonkami, to też nie ma możliwości przeniesienia własności towaru – tym samym prowadzi to do konkluzji, że w niniejszej sytuacji brak jest możliwości opodatkowania tej transakcji w oparciu o postanowienia art. 7 ust. 2 ustawy o VAT. Oczywistym jest bowiem, że art. 7 ust. 2 tej ustawy nie ma zastosowania do małżonków znajdujących się we wspólności ustawowej łącznej, ponieważ nie występuje tu przeniesienie wspólnego majątku z jednego podatnika na drugiego. Na gruncie ustawy o VAT nie mamy do czynienia z dwoma odrębnymi podmiotami (podatnikami VAT), z których jeden dokonuje nieodpłatnego świadczenia, a drugi z tego nieodpłatnego świadczenia korzysta. Fakt, że małżonkowie prowadzą oddzielnie najem, nie ma znaczenia, bowiem każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym.

W ocenie Wnioskodawców, w sytuacji, gdy pomiędzy małżonkami istnieje ustawowa wspólność majątkowa wszelkie transakcje jakie zawierane są pomiędzy małżonkami, nie mogą mieć charakteru odpłatnego. Nie można ich również uznać jako nieodpłatne przeniesienie towaru, albowiem małżonkowie nie mogą wyodrębnić udziałów, którymi mogliby niezależnie rozporządzać w ramach majątku wspólnego.

Tym samym, powyższe prowadzi do konkluzji, że opisana w zdarzeniu przyszłym czynność między małżonkami nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż po pierwsze nie stanowi odpłatnej dostawy towarów, po drugie nie stanowi nieodpłatnego przekazania towarów należących do przedsiębiorstwa.

W tym stanie rzeczy autonomia prawa podatkowego nie stoi na przeszkodzie by uznać, że przesunięcie towarów z działalności gospodarczej jednego małżonka do działalności gospodarczej drugiego małżonka, dokonywane w ramach tych działalności, gdy małżonków łączy wspólność majątkowa istniejąca na podstawie przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, nie stanowi odpłatnej ani też nieodpłatnej dostawy towarów i nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Skoro więc czynność ta znajduje się poza zakresem regulacji przewidzianej przez ustawę o VAT to oznacza to w konsekwencji, że po stronie Wnioskodawczyni nie powstanie obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług oraz nie będzie ona zobligowana do wystawienia faktury dokumentującej tę transakcję.

Przedstawione w tym miejscu stanowisko prawne znajduje potwierdzenie m.in. w treści wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 11 grudnia 2018 r., I SA/Gd 939/18.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest:

· nieprawidłowe – w zakresie ustalenia, czy czynność przeniesienia części nieruchomości z działalności gospodarczej Wnioskodawczyni do działalności gospodarczej męża będzie stanowić odpłatną lub nieodpłatną dostawę towarów w rozumieniu ustawy oraz czy po stronie Wnioskodawczyni powstanie obowiązek podatkowy z tego tytułu,

· nieprawidłowe – w zakresie ustalenia, czy po stronie Wnioskodawczyni zaistnieje konieczność wystawienia faktury dokumentującej tę transakcję.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r., poz. 685, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary – stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy – rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Dostawa towarów mieści się w definicji sprzedaży określonej w art. 2 pkt 22 ustawy. Zgodnie z tym przepisem przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Ustawa o podatku od towarów i usług posługuje się w odniesieniu do dostawy towarów sformułowaniem „przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel” (art. 7 ust. 1 ustawy), a towarami w świetle tej ustawy – co do zasady – są rzeczy oraz ich części (art. 2 pkt 6 ustawy).

Takie zdefiniowanie konstytutywnego aspektu dostawy towarów, odwołując się do ekonomicznego władztwa nad rzeczą sprawia, że przedmiotem opodatkowania może być nie tylko sprzedaż czy zamiana rzeczy jako fizycznie wyodrębnionych dóbr materialnych, ale również inne transakcje wywierające, z ekonomicznego punktu widzenia, podobne skutki.

Co należy rozumieć przez „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel” określił Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-320/88. W orzeczeniu tym stwierdził, że dla uznania danej czynności za opodatkowaną dostawę towarów, nie ma znaczenia to, czy dochodzi do przeniesienia własności według prawa właściwego dla danego kraju. Regulacja ta ma zastosowanie do każdego przeniesienia prawa do rozporządzania towarem na inny podmiot, które to przeniesienie skutkuje tym, że strona ta uzyskuje de facto możliwość korzystania z rzeczy tak jak właściciel, nawet jeżeli nie wiąże się to z przeniesieniem własności. W tym orzeczeniu, odnosząc się do dostawy towarów, Trybunał posłużył się terminem przeniesienia „własności w sensie ekonomicznym”, podkreślając tym samym uniezależnienie opodatkowania od przeniesienia własności towarów. Oznacza to więc, że na gruncie przedmiotowego przepisu kluczowym elementem jest przeniesienie, w istocie rzeczy, praktycznej kontroli nad rzeczą i możliwości dysponowania nią.

Innymi słowy pojęcie „przeniesienie prawa do rozporządzania jak właściciel” dotyczy tego rodzaju czynności, która daje otrzymującemu towar prawo do postępowania z nim jak właściciel. Chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności, zatem zwrotu „prawo do rozporządzania jak właściciel” nie można interpretować jako „prawa własności”. Idąc dalej należy wskazać, że czynności przejścia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejście własności w sensie prawnym, bowiem „dostawa towarów” nie ogranicza się wyłącznie do prawa własności rzeczy.

Należy więc uznać, że dostawa towarów powinna podlegać ocenie przede wszystkim z punktu widzenia swoich aspektów ekonomicznych, mniejsze zaś znaczenie mają jej skutki o charakterze cywilnoprawnym, występujące na gruncie prawa cywilnego.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.

Ustawodawca jednakże przewidział od powyższej reguły wyjątki, które zostały zawarte – w przypadku dostawy towarów w art. 7 ust. 2 ustawy.

Jak stanowi art. 7 ust. 2 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2. wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Jak wynika z powyższych uregulowań, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, w tym także wszelkie inne darowizny, z którymi wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Jeżeli natomiast podatnik nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego, to nieodpłatne przekazanie (w tym także darowizna) tych towarów pozostaje poza zakresem opodatkowania (podatnik nie musi dokonać ich opodatkowania), bez względu na cel, na który zostały one przekazane (darowane).

Analizując treść art. 7 ust. 2 ustawy, warto odwołać się do orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który wielokrotnie wypowiadał się w kwestii opodatkowania nieodpłatnych świadczeń. W wyroku z dnia 27 czerwca 1989 r. w sprawie C-50/88 (Heinz Küchne) Trybunał stwierdził, że ze wspólnym systemem podatku od wartości dodanej spójne jest nieopodatkowanie amortyzacji aktywów przedsiębiorstwa w odniesieniu do ich prywatnego użytku w przypadku, gdy VAT od tych towarów nie podlegał odliczeniu, przy jednoczesnym opodatkowaniu wydatków ponoszonych na utrzymanie i używanie towarów, w odniesieniu do których podatnik jest uprawniony do odliczenia podatku. Rozwiązanie to pozwala zarówno uniknąć podwójnego opodatkowania samych towarów, jak i braku opodatkowania ostatecznej konsumpcji. Również w orzeczeniu z dnia 25 maja 1993 r. w sprawie C-193/91 (Gerhard Mohsche) oraz w orzeczeniu z dnia 17 maja 2001 r. w połączonych sprawach C-322/99 (Hans- Georg Fisher) i C-323/99 (Klaus Brandenstein) Trybunał wskazał, że nieodpłatne świadczenia mogą być opodatkowane wyłącznie w takim zakresie, w jakim podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia podatku naliczonego.

Nie każda jednak czynność, która stanowi dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Określona czynność będzie opodatkowana VAT, jeśli zostanie wykonana przez podatnika, a więc osobę prowadzącą działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Należy wskazać, że małżeństwo nie należy do żadnej kategorii podmiotów wymienionych w cytowanym wyżej art. 15 ust. 1 ustawy. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Żaden z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa. W konsekwencji, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu. Autonomiczność prawa podatkowego wyklucza bowiem możliwość interpretacji przepisów, która zakładałaby, że stosunki majątkowe między małżonkami, regulowane przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, mogą kształtować zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług.

Według art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że każdy kto dokonuje czynności dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, powinien być uznany, co do zasady, za podatnika podatku od towarów i usług.

Należy wyjaśnić, że prawo dopuszcza, aby własność tej samej rzeczy przysługiwała niepodzielnie kilku osobom. Na tym polega współwłasność w świetle art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r., poz. 1740, z późn. zm.). Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się – jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji – przepisy odnoszące się do własności.

Zgodnie z art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego, współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.

Natomiast, ustrój majątkowy małżeński, definiowany jako sytuacja prawna małżonka wobec majątku drugiego małżonka, regulują przepisy ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r., poz. 1359).

W świetle art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

W myśl art. 35 Kodeks rodzinny i opiekuńczy, w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

Stosownie do art. 36 § 1 oraz § 2 Kodeks rodzinny i opiekuńczy, oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

Jak stanowi art. 43 § 1 Kodeks rodzinny i opiekuńczy, oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawczyni jest osobą fizyczną, zarejestrowaną na potrzeby podatku od towarów i usług. Zainteresowana wraz z mężem, w ramach wspólności ustawowej małżeńskiej, zakupiła od spółki z o.o. na podstawie faktury VAT z dnia 3 marca 2021 r. lokal usługowy. Wnioskodawczyni nabyła 1/2 nieruchomości; mąż nabył 1/2 nieruchomości. Obydwoje z tytułu dokonanego zakupu dokonali odliczenia podatku VAT. Nieruchomość nigdy nie była i nie jest amortyzowana. Nieruchomość nie została wprowadzona do środków trwałych. Obecnie lokal jest wynajmowany. Z tytuły najmu Zainteresowana i jej mąż wystawiają faktury VAT, w części zakupionej nieruchomości. Obecnie Wnioskodawczyni, w ramach wspólności ustawowej małżeńskiej, zamierza przenieść na męża 1/2 nieruchomości, o której mowa powyżej. Po przeniesieniu, mąż Zainteresowanej, z tytułu najmu sam wystawiałby faktury za najem. Przeniesienie zrealizowane zostałoby nieodpłatnie, tj. Wnioskodawczyni nie otrzyma żadnego wynagrodzenia z tego tytułu.

Wątpliwości Wnioskodawczyni dotyczą m.in. kwestii ustalenia, czy czynność przeniesienia części nieruchomości z żony na męża będzie stanowić odpłatną lub nieodpłatną dostawę towarów w rozumieniu ustawy oraz czy po jej stronie powstanie obowiązek podatkowy z tego tytułu.

Dokonując analizy powołanych wyżej regulacji prawnych w odniesieniu do okoliczności sprawy przedstawionych we wniosku w pierwszej kolejności należy wyjaśnić, że Wnioskodawczyni w oparciu o majątek wspólny prowadzi indywidualną jednoosobową działalność gospodarczą (w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy), jako zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług. Zatem, Zainteresowana w oparciu o składniki majątku wspólnego posiada odrębną działalność (odrębną własność ekonomiczną), natomiast jako małżeństwo współwłasność łączną. Czyli, Wnioskodawczyni prowadząc swoją działalność w oparciu o część składników majątku wspólnego ma nad tym majątkiem kontrolę ekonomiczną.

Mimo faktu, że Zainteresowana prowadzi działalność gospodarczą w oparciu o część majątku wspólnego, to Ona w sensie ekonomicznym jest właścicielem tej części majątku wspólnego.

Zatem, pomimo zakupu składników majątku w ramach istniejącej małżeńskiej wspólnoty majątkowej, składniki te były przeznaczone wyłącznie do działalności gospodarczej Wnioskodawczyni (jednego z małżonków) w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Tym samym, Zainteresowana z tytułu przekazania ½ nieruchomości do działalności gospodarczej męża, będzie działała jako podatnik w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy i obowiązujące przepisy stwierdzić należy, że planowane przez Wnioskodawczynię przeniesienie ½ nieruchomości na rzecz męża występującego jako odrębny przedsiębiorca, będzie stanowić nieodpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 2 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Powyższe wynika z faktu, że w przypadku nieodpłatnego przekazania mężowi ½ nieruchomości wykorzystywanej przez Zainteresowaną w prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, czynność ta będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy. Jak bowiem wynika z treści wniosku, w związku z nabyciem ww. nieruchomości Wnioskodawczyni i jej mężowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z którego to uprawnienia Zainteresowani skorzystali. Tym samym, spełnione zostały przesłanki zawarte w ww. przepisie, tj. Wnioskodawczyni jest podatnikiem podatku od towarów i usług, a przedmiotem nieodpłatnego przekazania jest część lokalu usługowego, przy nabyciu którego przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego i z którego Wnioskodawczyni skorzystała.

W tym miejscu należy wskazać, że z konstrukcji podatku od towarów i usług wynika, że podatnik, który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, zobowiązany jest opodatkować daną czynność w momencie powstania obowiązku podatkowego.

Zgodnie z zasadą ogólną wyrażoną w art. 19a ust. 1 ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Powyższy przepis formułuje zasadę ogólną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi, co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów, bądź świadczenie usług i powinien być rozliczony za ten okres.

Jak zostało wywiedzione wyżej, Wnioskodawczyni z tytułu przekazania ½ nieruchomości do działalności gospodarczej męża, będzie działała jako podatnik w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy. Tym samym, powyższa czynność będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, tj. powstanie obowiązek podatkowy w zakresie podatku od towarów i usług.

Podsumowując, czynność przeniesienia części nieruchomości z działalności gospodarczej Zainteresowanej do działalności gospodarczej męża będzie stanowić nieodpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 2 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. W związku z tym, po stronie Wnioskodawczyni powstanie obowiązek podatkowy w zakresie podatku VAT.

Tym samym, stanowisko Zainteresowanej w powyższym zakresie należało uznać za nieprawidłowe.

Ponadto, wątpliwości Wnioskodawczyni dotyczą także kwestii ustalenia, czy po jej stronie zaistnieje konieczność wystawienia faktury dokumentującej przedmiotową transakcję.

Zasady dotyczące wystawiania faktur, zostały uregulowane w ustawie w Dziale XI – Dokumentacja, w Rozdziale 1 – Faktury.

Jak stanowi art. 106a ustawy, przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do:

1. sprzedaży, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 i 5 oraz ust. 1a, w których usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego i faktura dokumentująca te transakcje nie jest wystawiana przez usługobiorcę lub nabywcę towarów w imieniu i na rzecz usługodawcy lub dokonującego dostawy towarów;

2. dostawy towarów i świadczenia usług dokonywanych przez podatnika posiadającego na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, z którego dokonywane są te czynności, a w przypadku braku na terytorium kraju siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej – posiadającego na terytorium kraju stałe miejsce zamieszkania albo zwykłe miejsce pobytu, z którego dokonywane są te czynności, w przypadku gdy miejscem świadczenia jest terytorium:

a) państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, a osobą zobowiązaną do zapłaty podatku od wartości dodanej jest nabywca towaru lub usługobiorca i faktura dokumentująca te czynności nie jest wystawiana przez tego nabywcę lub usługobiorcę w imieniu i na rzecz podatnika,

b) państwa trzeciego.

W świetle art. 2 pkt 31 ustawy, przez fakturę rozumie się dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie.

Na mocy art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Natomiast w myśl art. 2 pkt 22 ustawy, sprzedaż to odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Obowiązujące przepisy nie nakładają na podatników żadnych formalnych obowiązków w zakresie dokumentowania fakturami nieodpłatnych dostaw towarów. Co więcej, z art. 106a pkt 1 w powiązaniu z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że fakturę wystawia się, jeśli dokumentuje ona sprzedaż (rozumianą m.in. jako odpłatna dostawa towarów). Przepis art. 7 ust. 2 ustawy zrównuje nieodpłatne przekazanie towarów z dostawą, jednak tylko dla celów opodatkowania.

Natomiast opisana przez Wnioskodawczynię czynność przekazania ½ nieruchomości z jej działalności gospodarczej do działalności gospodarczej męża, nie będzie wypełniać jednak definicji sprzedaży, gdyż mimo że dojdzie do dostawy, to nie dochodzi do odpłatności ze strony obdarowanego (męża). Odbiorca (mąż) otrzymujący ww. część nieruchomości nieodpłatnie nie będzie ponosił ciężaru ekonomicznego podatku od towarów i usług. Nie będzie można zatem w takiej sytuacji wystawić faktury, o której mowa w art. 106b ust. 1 ustawy.

Podsumowując, Zainteresowana z tytułu przedmiotowej transakcji nie będzie zobowiązana do wystawienia faktury, o której mowa w art. 106b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zatem, stanowisko Wnioskodawczyni w powyższym zakresie również należało uznać za nieprawidłowe.

Pomimo bowiem takiego samego skutku prawnego, tj. braku obowiązku wystawienia faktury, tut. Organ nie przyznaje racji Wnioskodawczyni, że brak tego obowiązku wynika z faktu, iż czynność przeniesienia części nieruchomości z działalności gospodarczej Wnioskodawczyni do działalności gospodarczej męża „znajduje się poza zakresem regulacji przewidzianej przez ustawę o VAT”.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (oraz z opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawczynię we wniosku wyroków sądów, tut. Organ wyjaśnia, że powołane wyroki są rozstrzygnięciem w indywidualnych sprawach, osadzone w określonych stanach faktycznych i tylko do nich się zawężają. Zatem wskazane we wniosku wyroki sądu nie mają wpływu na podjęte w niniejszej interpretacji rozstrzygnięcie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, ze zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…) za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325, ze zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.