Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 września 2021 r. wpłynął Państwa wniosek z 14 września 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie wskazania, czy zasób 2 stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy oraz czy jego wydzielenie nie będzie podlegało opodatkowaniu na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 1 grudnia 2021 r. (wpływ 7 grudnia 2021 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

1. Informacje ogólne na temat „A”

(…) Sp. z o.o. (zwana dalej także „„A””, „Spółką” lub „Wnioskodawca”) powstało (…) z inicjatywy Miasta 1. (…) r. nastąpiło wpisanie Spółki do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem (…). Kapitał zakładowy Spółki wynosi obecnie (…) zł i dzieli się na (…) równych i niepodzielnych udziałów o wartości nominalnej po x zł każdy. Jedynym właścicielem (wspólnikiem) „A” jest Miasto 1, co czyni Spółkę gminną osobą prawną.

Celem działalności Spółki jest realizacja przedsięwzięć inwestycyjnych, mających na celu zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych społeczności lokalnej poprzez dostarczanie lokali mieszkalnych o umiarkowanych czynszach i ich dalsza eksploatacja na zasadach wynikających z ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego.

2. Podstawa prawna działania „A”

Spółka działa między innymi na podstawie następujących aktów prawnych:

· ustawa z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2195) – dalej „ustawa o TBS”;

· ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (t.j. Dz. U z 2020 r. poz. 611);

· ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1740);

· ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 679);

· ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1526).

Na podstawie art. 27 ustawy o TBS, „A” wykonuje działalność towarzystwa budownictwa społecznego, polegającą przede wszystkim na budowaniu domów mieszkalnych i ich eksploatacji na zasadach najmu. Spółka zajmuje się również działalnością polegającą na:

· nabywaniu lokali i budynków mieszkalnych oraz niemieszkalnych, w celu rozbudowy, nadbudowy, przebudowy, w wyniku której powstaną lokale mieszkalne;

· przeprowadzaniu remontów i modernizacji obiektów przeznaczonych na zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych na zasadach najmu;

· wynajmowaniu lokali użytkowych znajdujących się w budynkach Spółki;

· sprawowaniu na podstawie umów zlecenia zarządu nieruchomościami mieszkalnymi i niemieszkalnymi niestanowiącymi własności Spółki;

· sprawowaniu zarządu nieruchomościami wspólnymi stanowiącymi w ułamkowej części współwłasność Spółki;

· prowadzeniu innej działalności związanej z budownictwem mieszkaniowym i infrastrukturą towarzyszącą, w tym budowaniu i nabywaniu budynków w celu sprzedaży znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu.

W ramach określonych ustawą działań, „A” realizuje politykę mieszkaniową gminy, na terenie której ma siedzibę.

Zadania Spółki polegają w szczególności na dostarczaniu mieszkań na wynajem społeczności lokalnej o umiarkowanych dochodach. Szczegółowy zakres działalności prowadzonej przez Spółkę według Polskiej Klasyfikacji Działalności określa Umowa Spółki (§ 3 ust. 2). Spółka może uruchamiać stopniowo poszczególne rodzaje działalności, a także je zawieszać. O podjęciu poszczególnych rodzajów działalności oraz o ich zawieszeniu decyduje Zarząd. Przez cały okres funkcjonowania Spółki działalność „A” koncentrowała się na budowaniu zasobów lokalowych na wynajem i ich dalszej eksploatacji, stanowiącym obligatoryjną działalność towarzystw budownictwa społecznego. W ramach działalności gospodarczej, oprócz wynajmowania lokali mieszkalnych, „A” wynajmuje także lokale użytkowe, miejsca postojowe oraz garaże.

Spółka jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.).

3. Inwestycje mieszkaniowe realizowane przez „A” zgodnie z celami statutowymi

3.1. Spółka zrealizowała na przestrzeni lat wiele inwestycji mieszkaniowych, w większości wybudowanych na obszarze Miasta 1, przy wsparciu gminy oraz z udziałem finansowania zewnętrznego (w szczególności z Banku Gospodarstwa Krajowego). Łącznie oddano do korzystania mieszkańcom 1 (…) lokali mieszkalnych (dalej tzw. „zasób zlokalizowany w 1”).

3.2. Ponadto Spółka zrealizowała inwestycje na terenie Miasta 2. Inwestycje mieszkaniowe w 2, położone są przy ul. (…), tworzą tzw. „Zasób 2”. Zasób 2 jest jedynym przedsięwzięciem zlokalizowanym poza terenem Miasta 1. Inwestycje wchodzące w skład Zasobu 2 zostały zrealizowane w latach (…) i polegały na wybudowaniu na ww. nieruchomościach (…) budynków, w których mieści się łącznie (…) lokali mieszkalnych. Aktualnie właścicielem tych nieruchomości zabudowanych budynkami pozostaje „A”. Przedmiotowe inwestycje zostały zrealizowane ze środków własnych Spółki, środków pozyskanych z Banku Gospodarstwa Krajowego (Krajowego Funduszu Mieszkaniowego) oraz wpłat osób fizycznych – tzw. partycypantów w kosztach budowy lokali mieszkalnych.

4. Zasady najmu i partycypowania w kosztach budowy lokali w zasobach Spółki

W celu oddania w najem lokali mieszkalnych Spółki osobom fizycznym, „A” zawiera umowę partycypacji i umowę najmu. Umowa partycypacji w kosztach budowy lokalu mieszkalnego zawierana jest przez „A” z tzw. partycypantem, który w zamian za wniesienie kwoty partycypacji w wysokości do 30% kosztów budowy lokalu mieszkalnego, uzyskuje prawo dysponowania lokalem. Prawo dysponowania lokalem wynika z przyznanego partycypantowi, w umowie partycypacji, prawa do wskazania przyszłego najemcy lokalu. Wpływy z wpłaconych partycypacji przeznaczone są na pokrycie kosztów budowy lokali mieszkalnych w części niesfinansowanej przez „A” ze źródeł zewnętrznych (w tym z kredytu) i środków własnych Spółki.

Na podstawie przyznanego w umowie prawa wskazania partycypant wskazuje osobę, z którą Spółka zawiera umowę najmu. Umowy najmu zawierane są na czas nieoznaczony. Na podstawie umowy najmu, w zamian za ustalony czynsz najmu, Spółka oddaje do korzystania osobie fizycznej lokal mieszkalny. Z treści umów najmu wynika powierzchnia lokalu, zakres instalacji, przynależność komórki lokatorskiej do lokalu, czas trwania umowy, warunki jej rozwiązania, wysokość czynszu wraz z opłatami oraz wszelkie obowiązki stron.

Zarówno w zakresie umowy najmu, jak i umowy partycypacji „A” jest dłużnikiem zobowiązanym do zwrotu odpowiednio kwoty kaucji i partycypacji w przypadku wygaśnięcia tych umów.

5. „A” jako spółka komunalna realizująca zadania powierzone przez Miasto 1 w ogólnym interesie gospodarczym

Do (…) 2020 r. „A” funkcjonował jako spółka prawa handlowego z większościowym udziałem jednostki samorządu terytorialnego. W związku z umorzeniem udziałów wspólników mniejszościowych, (…) 2020 r. „A” stał się gminną osobą prawną z wyłącznym udziałem Miasta 1. Miasto 1 posiada obecnie (…) udziałów o wartości nominalnej po x zł każdy w kapitale zakładowym Spółki. W związku z przepisami ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1372) oraz ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 679), Spółka, która obecnie realizuje powierzone jej zadania gminy Miasta 1, nie jest upoważniona do posiadania zasobów lokalowych na terenie innych gmin. Z tego względu niezbędnym jest wyodrębnienie tej część działalności Spółki, zlokalizowanej poza granicami administracyjnymi gminy – Miasto 1.

6. Zorganizowana część przedsiębiorstwa obejmująca Zasób 2

6.1. Uwagi wprowadzające

Zasób 2 jest utrzymywany z wpływów uzyskiwanych z należności czynszowych pobieranych od najemców zgodnie z art. 28 ustawy o TBS, przeznaczanych na spłatę zobowiązań kredytowych, a także na utrzymanie zasobu w stanie niepogorszonym. Spółka nie korzysta ze wsparcia finansowego ze strony Miasta 2 lub Miasta 1 w żadnym obszarze działania związanego z Zasobem 2. Spółka prowadzi odrębną politykę czynszową dla Zasobu 2. Zgromadzenie Wspólników „A” ustala stawki czynszu dla tego Zasobu biorąc pod uwagę wysokość wskaźnika przeliczeniowego kosztu odtworzenia 1 m kw powierzchni użytkowej budynków mieszkalnych dla Województwa (…).

„A” realizuje zadania mające na celu zapewnienie prawidłowego funkcjonowała Zasobu 2. Część zadań jest objęta umowami outsourcingowymi. W odniesieniu stricte do Zasobu 2 obowiązują:

· umowa na bieżące administrowanie nieruchomościami Zasobu 2 z (…) zawarta ze (…) na czas określony do (…)2022 r., z możliwością jej rozwiązania z zachowaniem miesięcznego terminu wypowiedzenia;

· umowa serwisowa z firmą (…), której przedmiotem jest konserwacja węzłów cieplnych, zawarta na czas określony do (…) 2022 r., z możliwością jej rozwiązania za miesięcznym okresem wypowiedzenia;

· umowa na dostawę energii cieplnej nr (…) zawarta na czas nieokreślony z (…);

· umowy na zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków nr (…), zawarte na czas nieokreślony z (…);

· umowa na dostarczanie energii elektrycznej nr (…) zawarta na czas określony do (…)2021 r.

Zgodnie z polisą do umowy ubezpieczenia (…), budynki wchodzące w skład Zasobu 2 zostały objęte na okres od (…) ubezpieczeniem od ognia i innych zdarzeń losowych. W umowie ubezpieczenia zawarta jest cesja na rzecz Banku Gospodarstwa Krajowego.

Miasto 1, jako 100% właściciel Spółki, zamierza przeprowadzić reorganizację „A” polegającą na wydzieleniu ze Spółki Zasobu 2. Zgodę na ww. reorganizację wydała Rada Miasta 1. Rada Miasta 1 podjęła uchwałę nr (….) w sprawie podziału Spółki „A” Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (podział przez wydzielenie) i zawiązania nowej spółki prawa handlowego.

Wydzielenie Zasobu 2 z „A” ma nastąpić w oparciu o kodeksową procedurę podziału spółki, na podstawie art. 529 § 1 pkt 4 k.s.h. oraz przeniesienie części majątku spółki dzielonej („A”) na spółkę nowo zawiązaną (dalej zwaną „Spółką Nowo Zawiązaną”).

W ramach tej operacji Zasób 2 zostanie wydzielony na spółkę nowo utworzoną w toku procedury podziałowej w zamian za udziały w Spółce Nowo Zawiązanej, które obejmie jedyny wspólnik spółki dzielonej, tj. Miasto 1. Wydzielenie Zasobu 2 ze spółki dzielonej („A”) nastąpi z kapitałów własnych Spółki, innych niż kapitał zakładowy. Kapitał zakładowy „A” po przeprowadzeniu procedury podziałowej nie ulegnie zatem zmianie.

Spółka Nowo Zawiązana, na którą zostanie wydzielony Zasób 2 będzie kontynuowała prowadzenie działalności, jaką w odniesieniu do Zasobu 2 obecnie prowadzi „A”. Działalność ta będzie polegała na sprawowaniu funkcji właścicielskich, w tym w szczególności na zarządzaniu tym zasobem i jego eksploatacją.

W kontekście zarysowanego stanu faktycznego i wspomnianego zamiaru restrukturyzacji, tj. wydzielenia z „A” Zasobu 2, podkreślić należy, że Zasób ten jest wyodrębniony w strukturze przedsiębiorstwa „A”. Wyodrębnienie ww. Zasobu jest opisane w kolejnych podpunktach wniosku.

6.2. Wyodrębnienie organizacyjne

1. W ramach dotychczasowej struktury organizacyjnej „A”, na podstawie uchwały Zarządu zmieniającej dotychczasowy Regulamin Organizacyjny Spółki, wyodrębniony został Oddział 2 (zwany dalej „Oddziałem”), realizujący zadania na rzecz Zasobu 2. Oddział jest obsługiwany przez (…) osób w wymiarze czasu pracy od 0,5 do 0,15 etatu każdej z osób. Funkcjonalnie Oddział podlega Zarządowi Spółki. W ramach struktury Oddziału wyodrębnione zostały cztery Referaty: (…). Pracę Referatów nadzorują Koordynatorzy. Do każdego Referatu przypisane są stanowiska realizujące poszczególne zadania na rzecz Zasobu 2. W strukturze organizacyjnej Referatu (…) dodatkowo przewidziane są zadania dla stanowiska radcy prawnego i informatyka. Oddział 2 jest ponadto obsługiwany pod względem administracyjno-organizacyjnym przez firmę zewnętrzną – (…) z siedzibą w 2, w sposób szczegółowo opisany w pkt 4 poniżej.

2. Obecne wydzielenie organizacyjne Zasobu 2 w strukturach „A” gwarantuje, że docelowo po wydzieleniu tego Zasobu do Spółki Nowo Zawiązanej, nie będzie przeszkód organizacyjnych dla prawidłowego realizowania zadań w Spółce Nowo Zawiązanej. Wprawdzie nie nastąpi to w ramach przejęcia pracowników w „A” w trybie art. 231 Kodeksu pracy, jednak przypisane do Oddziału etaty (ich cząstki) zostaną zastąpione stosunkiem cywilnoprawnym na dwa sposoby. W pierwszym rodzaju umów dotychczasowi pracownicy „A” będą świadczyć na rzez Spółki Nowo Zawiązanej obsługę w niezmienionym zakresie na podstawie zawartej umowy zlecenia. W drugim przypadku zawarta została umowa o świadczenie usług obejmujących zapewnienie obsługi księgowej, czynszowej, kadrowej i windykacyjnej oraz umowa o zapewnienie obsługi prawnej. Umowy gwarantujące ciągłość obsługi Zasobu 2 po jego wydzieleniu do Spółki Nowo Zawiązanej zostały zawarte przez „A” z mocą obowiązującą od dnia wydzielenia i ze skutkiem dla Spółki Nowo Zawiązanej. W tym przypadku, na dzień wydzielenia, będzie zachodzić sukcesja uniwersalna częściowa – z „A” na Spółkę Nowo Zawiązaną.

3. Do Zasobu 2 przypisane są następujące składniki materialne i niematerialne:

- nieruchomości,

- wyposażenie,

- środki pieniężne – Zasób 2 rozliczany jest na podstawie odrębnego rachunku bankowego oraz rachunku przewidzianego dla funduszu remontowego,

- należności,

- zobowiązania z tytułu dostaw robót i usług oraz zobowiązania z tytułu kredytów,

- prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa wynikające z innych stosunków prawnych,

- umowy najmu,

- umowy kaucji i partycypacji,

- inne umowy.

4. Czynności związane z administrowaniem Zasobem 2 realizowane są przez „A”. Zadanie to zlecane jest podmiotowi zewnętrznemu wyłonionemu zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 Prawa Zamówień Publicznych. Realizacja tych zadań odbywa się na podstawie umowy cywilno-prawnej – (…) z siedzibą w 2, zgodnie z umową z podmiotem administrującym. Do podmiotu tego należy zapewnienie prawidłowej eksploatacji budynków: utrzymanie należytego porządku, dokonywanie drobnych napraw, zabezpieczanie zwalnianych lokali, odbieranie korespondencji itp. Skutki prawne związane z obecnie obowiązującą Umową na podstawie sukcesji uniwersalnej częściowej, przejdzie z dniem wydzielenia na Spółkę Nowo Zawiązaną.

5. „A” w swojej działalności obecnie korzysta z rozwiązań informatycznych wiodącego producenta oprogramowania. Z dniem wydzielenia zacznie obowiązywać umowa zawarta z podmiotem zewnętrznym dotycząca outsourcingu w zakresie usług księgowych, kadrowych, obsługi należności czynszowych i windykacji, w ramach której wykonawca usług będzie korzystał z własnego oprogramowania. Jednocześnie, w ramach zawartej przez „A” umowy zlecenia ze skutkiem dla Spółki Nowo Zawiązanej zapewniona będzie bieżąca obsługą informatyczna Spółki Nowo Zawiązanej.

6.3. Wyodrębnienie finansowe

1. W ramach prowadzonej rachunkowości Spółki wyodrębniane są dane księgowe związane z majątkiem będącym przedmiotem wydzielenia. Na podstawie uchwały Zarządu „A” została zmodyfikowana polityka rachunkowości i utworzono odrębne konta dla Zasobu 2 w obszarach dotąd niewydzielonych. Spółka ewidencjonuje zdarzenia gospodarcze w taki sposób, że przyporządkowuje przychody i koszty oraz należności i zobowiązania do Zasobu 2.

2. Ewidencja, o której mowa powyżej prowadzona przez Spółkę obecnie pozwoli także w przyszłości (na dzień wydzielenia) na przyporządkowanie do Spółki Nowo Zawiązanej przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań związanych z wydzielanym Zasobem 2.

3. Na poziomie struktur kontroli właścicielskiej przedsiębiorstwa i w oparciu o posiadane dane istnieje obecnie możliwość ustalenia wyniku na działalności części wydzielanej i części pozostającej w Spółce oraz dokonanie oceny rentowności i efektywności każdego z podmiotów. Taka możliwość istnieć będzie także na dzień wydzielenia Zasobu 2.

4. W pełni wyodrębniane są dane księgowe związane z majątkiem będącym przedmiotem wydzielenia, wyodrębnia się konkretne składniki majątkowe przypisane do Zasobu 2 oraz odpisy amortyzacyjne przypisywane są do Zasobu 2.

5. Wyodrębniane są dane księgowe dotyczące należności związanych z wydzielanym Zasobem 2. W zakresie zobowiązań wyodrębnione są kredyty. Wyodrębnione są także partycypacje i kaucje oraz zobowiązania wynikające z umów zawartych z dostawcami usług.

6. Został założony nowy rachunek bankowy dla Zasobu 2, który wskazany został najemcom do dokonywania wpłat.

7. Spółka w programie finansowo-księgowym wyodrębnia koszty bezpośrednie dotyczące Zasobu 2. Ponadto dla potrzeb kalkulacji stawki czynszu Spółka wyodrębnia koszty pośrednie dotyczące Zasobu 2. Stawka czynszu jest kalkulowana w sposób zapewniający pokrycie zarówno kosztów bezpośrednich, jak i kosztów pośrednich związanych z Zasobem 2.

6.4 Wyodrębnienie funkcjonalne

1. Obecnie Zasób 2 stanowi wydzieloną część przedsiębiorstwa, która zdolna jest do samodzielnego realizowania zadań gospodarczych.

2. Po przeprowadzeniu procedury podziałowej przez wydzielenie możliwe będzie kontynuowanie działalności przez oba podmioty: dzielony, tj. Spółkę i wydzielony, tj. Spółkę Nowo Zawiązaną przejmującą Zasób 2. Funkcjonowanie obu Spółek nie będzie wymagało istotnych dodatkowych nakładów finansowych.

3. Nie będzie wymagane przeprowadzenie restrukturyzacji przejętych składników w celu kontynuowania działalności po dokonaniu wydzielenia.

4. Zarówno Spółka, jak i Spółka Nowo Zawiązana przejmująca Zasób 2 posiadać będzie po dokonaniu wydzielenia aktywa niezbędne do realizacji swoich zadań gospodarczych.

5. Aktywa Spółki po wyodrębnieniu Zasobu 2 będą powiązane w sposób umożliwiający realizację określonych zadań gospodarczych.

6. Kontynuowanie działalności przez Spółkę i Spółkę Nowo Zawiązaną, nie będzie wymagało nabycia dodatkowych aktywów.

7. Składniki majątkowe obu ww. podmiotów po dokonaniu wydzielenia stanowić będą organizacyjnie i funkcjonalnie odrębne całości zdolne do samodzielnego funkcjonowania.

6.5 Zdolność funkcjonowania w charakterze samodzielnego podmiotu gospodarczego

1. Wyodrębniony zespół składników majątku – Zasób 2 – umożliwi podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa (Spółki Nowo Zawiązanej). Równocześnie, sama Spółka („A”) po wydzieleniu Zasobu 2, będzie mogła dalej prowadzić dotychczasową działalność na bazie istniejących składników majątkowych.

2. W celu prowadzenia działalności gospodarczej po dokonaniu wydzielenia (restrukturyzacji), docelowo Spółka Nowo Zawiązana nie będzie korzystała z usług „A”. Po przejęciu Zasobu 2 Spółka Nowo Zawiązana wstąpi – w ramach sukcesji uniwersalnej częściowej – w umowy, których stroną przed wydzieleniem Zasobu 2 była Spółka, a które są związane w nieodłączny sposób z funkcjonowaniem Zasobu 2.

3. Po dokonaniu wydzielenia Spółka Nowo Zawiązana nie będzie korzystała z żadnych znaków lub oznaczeń będących w posiadaniu Spółki.

4. Spółka Nowo Zawiązana, przejmująca zorganizowaną część przedsiębiorstwa będącą przedmiotem wydzielenia, prowadzić będzie po wydzieleniu odrębny od „A” zakres działalności – w rozumieniu działania na odrębnych nieruchomościach położonych wyłącznie w 2 podczas, gdy siedzibą Spółki Nowo Zawiązanej będzie Miasto 1.

„A” po podziale i wydzieleniu Zasobu 2 do Spółki Nowo Zawiązanej nadal będzie towarzystwem budownictwa społecznego, realizującym dotychczasowe zadania statutowe w odniesieniu do nieruchomości zabudowanych położonych w 1, zgodnie z zapisami ustawy o TBS. Spółka będzie funkcjonowała na dotychczasowych zasadach, będzie prowadziła działalność w oparciu o aktywa i pasywa, zasoby ludzkie, know-how i funkcjonujące umowy cywilno-prawne. Zmiana będzie dotyczyła jedynie zmniejszenia zakresu terytorialnego prowadzonej działalności wyłączając działalność dotychczas prowadzoną w 2.

W uzupełnieniu wniosku z 1 grudnia 2021 r. Spółka wskazała, że:

1. Na moment wydzielenia Zasób 2 będzie wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie „A” na płaszczyźnie:

a) organizacyjnej, tj. będzie stanowić wyodrębniony zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań) przeznaczonych do realizacji przypisanych mu zadań gospodarczych, który zarazem będzie mógł stanowić niezależne przedsiębiorstwo realizujące te zadania.

Jak wskazano we wniosku, w sferze organizacyjnej funkcjonuje w Spółce odrębny Oddział realizujący zadania na rzecz Zasobu 2. Oddział ten od strony księgowej ma przypisane odpowiednie składniki materialne i niematerialne, a w tym nieruchomości, wyposażenie, środki pieniężne, należności, zobowiązania, umowy i in. Zadania dotyczące administrowania Zasobem 2 realizowane są przez podmiot zewnętrzny – (…) z siedzibą w 2. Prawa i obowiązki wynikające z tej umowy, na podstawie sukcesji uniwersalnej częściowej, przejdą na Spółkę Nowo Zawiązaną. W stosunku do wszystkich zawartych przez „A” umów zapewniających ciągłość obsługi Zasobu 2, na dzień wydzielenia, nastąpi sukcesja uniwersalna częściowa – z „A” na Spółkę Nowo Zawiązaną;

b) finansowej, tj. będzie posiadać samodzielność finansową, pozwalającą mu na autonomiczne funkcjonowanie w obrocie gospodarczym, a na podstawie prowadzonej przez „A” ewidencji księgowej możliwe będzie przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do wyodrębnionej działalności, przez co możliwe będzie określenie wyniku finansowego.

Jak wskazano we wniosku, w sferze finansowej nastąpiło wyodrębnienie danych księgowych, przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do Zasobu 2. Zasób funkcjonuje na odrębnych kontach, ma przypisane odpowiednie składniki majątkowe z prowadzonymi dla niego odpisami amortyzacyjnymi. Utworzony został odrębny rachunek bankowy do dokonywania niezbędnych wpłat przez najemców Zasobu 2, jak i do regulowania bieżących zobowiązań związanych z tym Zasobem;

c) funkcjonalnej, tj. będzie stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo, samodzielnie realizujące zadania gospodarcze.

Jak wskazano we wniosku, Zasób 2 jest zdolny do samodzielnej realizacji przypisanych mu zadań gospodarczych. Istnieje możliwość oceny rentowności i efektywności wydzielanej, zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Nie będzie także wymagane przeprowadzenie restrukturyzacji przejętych składników w celu kontynuowania działalności po dokonaniu wydzielenia. Zarówno Spółka, jak i Spółka Nowo Zawiązana, posiadać będzie po dokonaniu wydzielenia aktywa niezbędne do realizacji swoich zadań gospodarczych.

2. Przedmiotem wydzielenia do Spółki Nowo Zawiązanej będą wszystkie składniki majątku (materialne i niematerialne) związane z wyodrębnioną częścią przedsiębiorstwa, tj. Zasobem 2, w tym zobowiązania i należności w całości.

Pytanie

Czy zespół składników materialnych i niematerialnych – Zasób 2 – przenoszony wskutek podziału „A” ze Spółki do Spółki Nowo Zawiązanej, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT (podatek od towarów i usług), a w konsekwencji planowana operacja gospodarcza nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

1.1. Pojęcie „zorganizowanej części przedsiębiorstwa” na gruncie przepisów ustawy o VAT oraz wyroków sądów administracyjnych i interpretacji prawa podatkowego.

Zgodnie z przepisem art. 2 pkt 27e ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 685), dalej jako „ustawa o VAT”, zorganizowana część przedsiębiorstwa (dalej również jako „ZCP”) to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Z literalnego brzmienia przepisów, wyroków sądów administracyjnych oraz aktualnych interpretacji prawa podatkowego wynika, że muszą być spełnione łącznie trzy warunki, aby można było uznać, że mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa:

1. wyodrębnione składniki muszą być przeznaczone do realizacji określonych zadań gospodarczych,

2. po wyodrębnieniu części przedsiębiorstwa powinno ono stanowić niezależne przedsiębiorstwo mogące samodzielnie realizować te zadania,

3. zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązania) musi być organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie w chwili wydzielenia w ramach podziału Spółki.

Podstawowym wymogiem jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań.

Kolejnym warunkiem jest wyodrębnienie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wyodrębnienie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej, co skutkować ma przeznaczeniem do realizacji określonych zadań gospodarczych.

Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a ZCP powinna być gospodarczo samodzielna zanim dojdzie do podziału przez wydzielenie.

Zatem wydzielona jednostka jeszcze przed jej podziałem powinna uzyskać samodzielność gospodarczą i realizować ją w praktyce.

Analizując, czy określone składniki majątkowe stanowią zorganizowaną część przedsiębiorstwa należy wziąć pod uwagę profil działalności danego przedsiębiorcy, warunki rynkowe oraz specyfikę danej branży. Nie można zatem wyznaczyć szczegółowego katalogu warunków koniecznych do spełnienia, aby można było mówić o istnieniu zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Wyodrębnienie organizacyjne co do zasady oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako „odrębny” dział, wydział, oddział itp.

Potwierdza to Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 7 sierpnia 2014 r. sygn. ITPB3/423-251a/14/DK.

Jednocześnie zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym w aktualnej praktyce organów podatkowych wyodrębnienia organizacyjnego nie należy utożsamiać z wyodrębnieniem formalno-prawnym. O wyodrębnieniu organizacyjnym można mówić, gdy zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowi odrębną jednostkę organizacyjną w strukturze tego przedsiębiorstwa np. dział, wydział, oddział itp. Takie organizacyjne wydzielenie powinno być dokonane na podstawie statutu regulaminu lub aktu o podobnym charakterze. Oznacza to, iż by określona część przedsiębiorstwa mogła być wyodrębniona organizacyjnie, nie musi stanowić samodzielnego podmiotu prawnego, jednostki organizacyjnej lub oddziału.

Ponadto zgodnie z jednolitym stanowiskiem sądów administracyjnych oraz organów podatkowych, „ocena przesłanki wyodrębnienia musi być dokonywana według podstawowego kryterium, tj. ustalenia jaką rolę składniki majątkowe i związane z nim prawa materialne odgrywały w funkcjonowaniu dotychczasowego przedsiębiorstwa, na ile stanowiły wyodrębnioną organizacyjnie całość” (tak np. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 28 lutego 2011 r. nr IPPP1-443-1318/10-2/JL, zaakceptowane przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 12 maja 2016 r. nr ILPB1/4511-1-163/16-4/PP).

Wyodrębniony zespół składników powinien posiadać samodzielność (wyodrębnienie) finansową. Dla spełnienia przesłanki wyodrębnienia organizacyjno-finansowego nie jest konieczne samodzielne sporządzanie przez wyodrębniany ZCP bilansu, co potwierdza również m.in. wyrok WSA w Warszawie z 14 stycznia 2011 r. sygn. akt III SA/Wa 1624/10.

Również z wyroku NSA 1580/10 z 10 kwietnia 2011 r. nr 1589/10 wynika, że brak samodzielnego sporządzania bilansu przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa nie może mieć w sprawie uznania zespołu składników materialnych i niematerialnych przesądzającego znaczenia. W zbliżonym stanie faktycznym do analizowanego Sąd stwierdził, że „system księgowy stosowany przez spółkę wnoszącą aport umożliwia przyporządkowanie do działalności produkcyjnej związanych z nią przychodów i kosztów, gdyż w wewnętrznej strukturze księgowej tej spółki prowadzone są odrębne centra przychodów i kosztów dla działalność produkcyjnej i dystrybucyjnej. W takiej sytuacji, prowadzona księgowość spełnia wymogi wyodrębnienia finansowego, o którym mowa w art. 2 pkt 27 ustawy VAT”.

Jak wskazuje interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 8 października 2014 r. nr IPPP2/443-671/14-2/BH: „wyodrębnienie finansowe nie musi oznaczać pełnej samodzielności finansowej, lecz sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa”. Zgodnie z orzecznictwem sądów administracyjnych (zob. wielokrotnie cytowany wyrok NSA z 5 lipca 2012 r. sygn. akt II FSK 874/06): „samodzielność finansowa powinna istnieć już w chwili wyodrębnienia zorganizowanej części przedsiębiorstwa”. O wyodrębnieniu finansowym może świadczyć nie tylko samodzielne sporządzanie bilansu przez oddział, ale każde wyodrębnienie, na podstawie którego możemy poznać sytuację finansową wydzielanej w trakcie procedury podziału spółki, zorganizowanej części przedsiębiorstwa”.

W świetle powołanej definicji zorganizowanej części przedsiębiorstwa, kompleks majątkowy stanowiący zorganizowaną część przedsiębiorstwa winien być ponadto wyodrębniony funkcjonalnie. Oznacza to, że musi on tworzyć zespół składników przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania. Według stanowisk prezentowanych w literaturze chodzi o rzeczywistą, a nie tylko potencjalną zdolność do wykonywania działalności gospodarczej zorganizowanej części przedsiębiorstwa, tj. zdolność zespołu wyodrębnionych składników do realizacji określonych zadań gospodarczych, który to zespół zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania. Kryterium wyodrębnienia funkcjonalnego zorganizowanej części przedsiębiorstwa, sprowadza się w zasadzie do ustalenia, czy jako pewna odrębna całość jest ona w stanie samodzielnie funkcjonować na rynku, już od momentu jej wyodrębnienia. Składniki majątkowe wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa, muszą zatem umożliwić podjęcie określonej działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Ugruntowane orzecznictwo sądowe potwierdza, że „w nowoczesnej gospodarce przedsiębiorcy powszechnie korzystają z usług zewnętrznych w zakresie kadr, informatyki czy księgowości dla celów optymalizacji kosztów funkcjonowania i nie pozbawia to danego podmiotu zdolności prowadzenia działalności produkcyjnej. Potencjalna zdolność do niezależnego działania gospodarczego i samodzielnego realizowania zadań, dla których składniki majątkowe zostały wyodrębnione nie może być utożsamiana z koniecznością faktycznego funkcjonowania bez jakichkolwiek usług zewnętrznych” (vide wyrok NSA sygn. akt II FSK 2314/10 z 23 marca 2012 r.). Podejście takie znajduje akceptację również w aktualnych interpretacjach prawa podatkowego np. Interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 29 stycznia 2016 r. nr IPPP3/4512-8/16-2/WH. Przy ocenie, czy składniki majątku powinny być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu ustaw podatkowych, uwzględnić należy również następujące okoliczności:

1. zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę, przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz

2. faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.

Wskazanej oceny należy dokonać na moment dokonywania określonej transakcji. Tym samym, w przypadku gdy konieczne dla kontynuowania działalności gospodarczej jest angażowanie przez daną spółkę nowo zawiązaną innych składników majątku, które nie są przedmiotem wydzielenia lub podejmowanie dodatkowych działań, brak jest możliwości stwierdzenia, że w danym przypadku zespół składników majątkowych stanowi przedsiębiorstwo lub ZCP.

Zastrzec należy, że przy ocenie, czy zespół składników majątkowych zawiera składniki pozwalające na kontynuowanie działalności gospodarczej nie w każdym przypadku konieczne jest przeniesienie wszystkich elementów. Jak podkreśla się w orzecznictwie sądów administracyjnych wystarczające jest wydzielenie minimum środków pozwalających na kontynuowanie realizowanej uprzednio w tym przedsiębiorstwie działalności gospodarczej.

1.2. Zasób 2 jako ZCP na gruncie ustawy o VAT

W zaistniałym stanie faktycznym są spełnione wszystkie omówione wyżej przesłanki pozwalające na to, aby zakwalifikować Zasób 2 jako zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT.

Zachodzi niezbędne wyodrębnienie organizacyjne, finansowe i funkcjonalne (opisane szczegółowo w pkt 6.2 – 6.4 wniosku), a Zasób 2 ma zdolność funkcjonowania w ramach samodzielnego podmiotu gospodarczego (szczegółowo opisaną w pkt 6.5 wniosku).

Prezentując poniżej syntetycznie informacje na temat tego wyodrębnienia (przedstawione w pkt 6.2 – 6.5 wniosku), należy zauważyć, że w sferze organizacyjnej funkcjonuje w Spółce odrębny Oddział realizujący zadania na rzecz Zasobu 2, z odpowiednio do niego przyporządkowanymi pracownikami realizującymi zadania w procentowym udziale etatu odpowiadającym faktycznie realizowanej działalności na rzecz Zasobu 2. Oddział jest obsługiwany przez 11 osób w wymiarze czasu pracy od 0,5 do 0,15 etatu każdej z osób. Oddział ten ma przypisane niezbędne składniki materialne i niematerialne, wśród nich nieruchomości, wyposażenie, środki pieniężne, należności, zobowiązania, umowy itp. Zadania dotyczące administrowania Zasobem 2 realizowane są przez podmiot zewnętrzny – (…) z siedzibą w 2. Prawa i obowiązki wynikające z tej umowy, na podstawie sukcesji uniwersalnej częściowej, przejdą na Spółkę Nowo Zawiązaną. Spółka Nowo Zawiązana będzie ponadto obsługiwana pod względem księgowym, czynszowym, kadrowym i windykacyjnym oraz prawnym. Przypisane do Oddziału etaty (ich cząstki) zostaną zastąpione stosunkiem cywilnoprawnym realizowanym na dwa sposoby. W pierwszym rodzaju umów dotychczasowi pracownicy „A” będą świadczyć na rzez Spółki Nowo Zawiązanej obsługę w niezmienionym zakresie na podstawie zawartej umowy zlecenia. W drugim przypadku zawarta została umowa o świadczenie usług obejmująca zapewnienie obsługi księgowej, czynszowej, kadrowej i windykacyjnej oraz umowa o zapewnienie obsługi prawnej. Umowy zawarte zostały przez „A” z mocą obowiązującą od dnia wydzielenia i ze skutkiem dla Spółki Nowo Zawiązanej. W stosunku do wszystkich zawartych przez „A” umów zapewniających ciągłość obsługi Zasobu 2, na dzień wydzielenia, nastąpi sukcesja uniwersalna częściowa – z „A” na Spółkę Nowo Zawiązaną.

W sferze finansowej nastąpiło wyodrębnienie danych księgowych, przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do Zasobu 2. Zasób funkcjonuje na odrębnych kontach, ma przypisane odpowiednie składniki majątkowe z prowadzonymi dla niego odpisami amortyzacyjnymi. Na potrzeby najemców Zasobu 2 utworzony został odrębny rachunek bankowy, przeznaczony wyłącznie dla najemców tego Zasobu do dokonywania niezbędnych wpłat.

W sferze funkcjonalnej Zasób 2 jest zdolny do samodzielnej realizacji przypisanych mu zadań gospodarczych. Istnieje możliwość oceny rentowności i efektywności wydzielanej, zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Kontynuowanie działalności zarówno przez „A”, jak i Spółkę Nowo Zawiązaną nie będzie wymagało przeprowadzenia restrukturyzacji przejętych składników w celu kontynuowania działalności po dokonaniu wydzielenia. Zarówno „A”, jak i Spółka Nowo Zawiązana, posiadać będą po dokonaniu wydzielenia aktywa niezbędne do realizacji swoich zadań gospodarczych.

Wyodrębniony zespół składników majątku, składających się na Zasób 2, umożliwi podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa (Spółki Nowo Zawiązanej). Równocześnie, sama Spółka („A”) po wydzieleniu Zasobu 2, będzie mogła dalej prowadzić dotychczasową działalność na bazie istniejących składników majątkowych.

Wszystko to potwierdza, że zespół składników materialnych i niematerialnych w postaci Zespołu 2 przenoszony wskutek podziału „A” ze Spółki do Spółki Nowo Zawiązanej na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, można zakwalifikować jako zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT.

1.3. Konsekwencje przeniesienia Zasobu 2 z „A” do Spółki Nowo Zawiązanej na gruncie przepisów ustawy o VAT

Zgodnie z przepisem art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Pojęcie „zbycia” nie zostało w ustawie o VAT zdefiniowane. W tym kontekście można przytoczyć zapisy komentarza do ustawy o VAT, J. Matarewicz (w:) Ustawa o podatku od towarów i usług Komentarz aktualizowany, LEX/el 2021, art. 6, w którym wskazano m.in. co następuje: „Definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa została wprowadzona do art. 2 pkt 27e ustawy o VAT. Na wyłączenie z opodatkowania zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części pozwalają przepisy art. 19 dyrektywy 2006/112/WE, zgodnie z którym w przypadku przekazania, odpłatnie lub nieodpłatnie, lub jako aportu do spółki, całości lub części majątku państwa członkowskie mogą uznać, że dostawa towarów nie miała miejsca i że w takim przypadku osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego. (`(...)`)

Obowiązująca ustawa o VAT stanowi, że przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Ustawodawca posłużył się pojęciem zbycia, które nie jest w ustawie zdefiniowane. Zgodnie z interpretacją indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 10.01.2011 r., ILPP1/443-1126/10-2/NS, LEX nr 185383 »Uwzględniając zakres przedmiotowy ustawy o podatku od towarów i usług pojęcie to należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia «dostawy towarów» w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, tzn. zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem tych czynności, jak właściciel np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego (aport)«. Takie samo stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 15.06.2012 r., IBPP1/443-286/12/AZb, LEX nr 151228. Zaprezentowane podejście jest również akceptowane w orzecznictwie sądowym. Przykładowo w prawomocnym orzeczeniu WSA w Warszawie z 12.08.2008 r. III SA/Wa 666/08, LEX nr 412185, sąd wskazał wprost, że »transakcją zbycia, o której mowa w art. 6 ust. 1 ustawy o VAT jest każda czynność, w świetle obowiązujących przepisów skutkująca przeniesieniem własności przedsiębiorstwa«. Również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wskazał, że »wyłączone spod opodatkowania jest zarówno odpłatne, jak i nieodpłatne zbycie przedsiębiorstwa Nie ma znaczenia także forma zbycia – podatkowi nie będzie podlegać sprzedaż przedsiębiorstwa, a także aport, zamiana i darowizna, jeśli mają za przedmiot przedsiębiorstwo« – prawomocny wyrok z 6.10.2009 r., III SA/Wa 368/19, LEX nr 549233”.

Jak wskazał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 27 listopada 2003 r. w sprawie Zita-Modes C-497/01 „(…) pojęcie zbycia, czy to za wynagrodzeniem czy też bez lub w charakterze aportu wniesionego do spółki, całości aktywów lub jej części, należy interpretować tak, iż obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa, włącznie z jego rzeczowymi składnikami oraz, w zależności od konkretnego przypadku, składnikami materialnymi, które łącznie, stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej, natomiast nie obejmuje ono zwykłego zbycia aktywów, takiego jak sprzedaż zapasów produktów”. Z orzeczenia tego wynika ponadto, że – w świetle normy Dyrektywy 2006/112/WE Rady – nabywca całości lub części majątku podatnika powinien mieć zamiar prowadzenia działalności w związku z nabyciem przedsiębiorstwa lub jego części, a nie działać tylko w celu niezwłocznego zlikwidowania danej działalności oraz sprzedaży ewentualnych zapasów.

Podobnie Trybunał wypowiedział się w wyroku z 10 listopada 2011 r. w sprawie C-444/10 Finanzamt Ludenscheid przeciwko Christel Schriever, wskazując, że regulacja art. 5 (8) VI Dyrektywy Rady (obecnie art. 19 Dyrektywy 112) obejmuje przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą, nie obejmuje zaś samego zbycia towarów, jak sprzedaż zapasu produktów. Jak wskazuje Trybunał, stwierdzenie, że nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 19 Dyrektywy 112, wymaga by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. Kwestię, czy całość ta musi obejmować określone dobra, zarówno ruchome, jak i nieruchome, należy rozpatrywać z punktu widzenia charakteru prowadzonej działalności gospodarczej.

Mając powyższe na uwadze nie ulega wątpliwości, że przejście zespołu składników materialnych i niematerialnych składających się na Zasób 2 z „A” do Spółki Nowo Zawiązanej, mające miejsce w toku procedury podziałowej „A” (podział przez wydzielenie) należy zakwalifikować jako transakcję zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy o VAT. Z tego z kolei należy wyprowadzić wniosek, że planowana operacja nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Jednocześnie przepisy art. 6 ustawy, wskazują na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są w nim wskazane czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszcząc się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług, z uwagi jednak na stosowne wyłączenie, czynności te – chociaż można je zakwalifikować jako odpłatną dostawę towarów czy też odpłatne świadczenie usług – nie podlegają opodatkowaniu.

Na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:

Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Termin „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Przepisy regulujące prawną instytucję podziału spółek stanowią treść tytułu IV działu II ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1526 ze zm.).

Zgodnie z art. 529 § 1 pkt 4 ww. ustawy:

Podział może być dokonany przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub na spółkę nowo zawiązaną (podział przez wydzielenie).

Przewidziany w art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych podział dokonany przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub spółkę nowo zawiązaną (podział przez wydzielenie), powoduje przeniesienie prawa własności wydzielonej części majątku. Złożoność procedur związanych z podziałem spółki nie ma przy tym znaczenia. Istotny jest efekt końcowy – przeniesienie własności.

W sytuacji, gdy w wyniku podziału spółki przez wydzielenie przedmiotem przeniesienia własności jest przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa, to mamy do czynienia z transakcją zbycia w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy, który to przepis wyłącza taką czynność z zakresu regulacji ustawy.

Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

W myśl art. 2 pkt 27e ustawy:

Przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Zorganizowana część przedsiębiorstwa, jako przedmiot zbycia, musi zatem stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy zbywany majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.

Podstawowym wymogiem dla uznania, że transakcja dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest więc to, aby obejmowała ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana cześć przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze.

Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.

Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa.

Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Ponadto, wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.

W związku z powyższym, w rozumieniu przepisów podatkowych, aby określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym. Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Zatem, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

- istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania,

- zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,

- składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,

- zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.

Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie przedsiębiorstwa oraz składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy zaś zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

Ponadto, przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, uwzględnić należy następujące okoliczności:

- zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz

- faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.

Wskazanej oceny należy dokonać na moment przeprowadzenia transakcji. Tym samym, w przypadku, gdy konieczne dla kontynuowania działalności gospodarczej jest angażowanie przez nabywcę innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji lub podejmowanie dodatkowych działań, brak jest możliwości stwierdzenia, że w danym przypadku zespół składników majątkowych stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

W wyroku z dnia 27 listopada 2003 r. w sprawie Zita Modes (C-497/01) Trybunał podkreślił, że „(`(...)`) pojęcie zbycia, czy to za wynagrodzeniem, czy też bez lub w charakterze aportu wniesionego do spółki, całości aktywów lub jej części, należy interpretować tak, iż obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, włącznie z jego rzeczowymi składnikami oraz, w zależności od konkretnego przypadku, składnikami niematerialnymi, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej, natomiast nie obejmuje ono zwykłego zbycia aktywów, takiego jak sprzedaż zapasów produktów”. Z orzeczenia tego wynika ponadto, że nabywca całości lub części majątku podatnika powinien mieć zamiar prowadzenia działalności nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie działać tylko w celu niezwłocznego zlikwidowania danej działalności oraz sprzedaży ewentualnych zapasów.

Podobnie Trybunał wypowiedział się w wyroku z dnia 10 listopada 2011 r., w sprawie C-444/10 Finanzamt Ludenscheid przeciwko Christel Schriever, wskazując, że stwierdzenie, iż nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, wymaga, by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. Kwestię, czy całość ta musi obejmować określone dobra, zarówno ruchome, jak i nieruchome, należy rozpatrywać z punktu widzenia charakteru prowadzonej działalności gospodarczej.

O tym, czy nastąpiło zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Z opisu sprawy wynika, że celem działalności Wnioskodawcy jest realizacja przedsięwzięć inwestycyjnych, mających na celu zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych społeczności lokalnej poprzez dostarczanie lokali mieszkalnych o umiarkowanych czynszach i ich dalsza eksploatacja na zasadach wynikających z ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego.

Na podstawie art. 27 ustawy o TBS, „A” wykonuje działalność towarzystwa budownictwa społecznego, polegającą przede wszystkim na budowaniu domów mieszkalnych i ich eksploatacji na zasadach najmu. Spółka zajmuje się również działalnością polegającą na:

· nabywaniu lokali i budynków mieszkalnych oraz niemieszkalnych, w celu rozbudowy, nadbudowy, przebudowy, w wyniku której powstaną lokale mieszkalne;

· przeprowadzaniu remontów i modernizacji obiektów przeznaczonych na zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych na zasadach najmu;

· wynajmowaniu lokali użytkowych znajdujących się w budynkach Spółki;

· sprawowaniu na podstawie umów zlecenia zarządu nieruchomościami mieszkalnymi i niemieszkalnymi niestanowiącymi własności Spółki;

· sprawowaniu zarządu nieruchomościami wspólnymi stanowiącymi w ułamkowej części współwłasność Spółki;

· prowadzeniu innej działalności związanej z budownictwem mieszkaniowym i infrastrukturą towarzyszącą, w tym budowaniu i nabywaniu budynków w celu sprzedaży znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu.

W ramach określonych ustawą działań, „A” realizuje politykę mieszkaniową gminy, na terenie której ma siedzibę.

Spółka jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Spółka zrealizowała na przestrzeni lat wiele inwestycji mieszkaniowych, w większości wybudowanych na obszarze Miasta 1, przy wsparciu gminy oraz z udziałem finansowania zewnętrznego (w szczególności z Banku Gospodarstwa Krajowego). Łącznie oddano do korzystania mieszkańcom 1 3661 lokali mieszkalnych (dalej tzw. „zasób zlokalizowany w 1”).

Ponadto, Spółka zrealizowała inwestycje na terenie Miasta 2. Inwestycje mieszkaniowe w 2 tworzą tzw. „Zasób 2”. Zasób 2 jest jedynym przedsięwzięciem zlokalizowanym poza terenem Miasta 1. Inwestycje wchodzące w skład Zasobu 2 zostały zrealizowane w latach (…) i polegały na wybudowaniu na ww. nieruchomościach (…) budynków, w których mieści się łącznie (…) lokali mieszkalnych. Aktualnie właścicielem tych nieruchomości zabudowanych budynkami pozostaje „A”.

Do (…) „A” funkcjonował jako spółka prawa handlowego z większościowym udziałem jednostki samorządu terytorialnego. W związku z umorzeniem udziałów wspólników mniejszościowych, (…) „A” stał się gminną osobą prawną z wyłącznym udziałem Miasta 1. Miasto 1 posiada obecnie (…) udziałów o wartości nominalnej po x zł każdy w kapitale zakładowym Spółki.

W związku z przepisami ustawy o samorządzie gminnym oraz ustawy o gospodarce komunalnej Spółka, która obecnie realizuje powierzone jej zadania gminy Miasta 1, nie jest upoważniona do posiadania zasobów lokalowych na terenie innych gmin. Z tego względu niezbędnym jest wyodrębnienie tej część działalności Spółki, zlokalizowanej poza granicami administracyjnymi gminy – Miasto 1.

„A” realizuje zadania mające na celu zapewnienie prawidłowego funkcjonowała Zasobu 2. Część zadań jest objęta umowami outsourcingowymi. W odniesieniu stricte do Zasobu 2 obowiązują:

· umowa na bieżące administrowanie nieruchomościami Zasobu 2 z 1 maja 2021 r., zawarta ze (…) na czas określony do (…)2022 r., z możliwością jej rozwiązania z zachowaniem miesięcznego terminu wypowiedzenia;

· umowa serwisowa z firmą (…), której przedmiotem jest konserwacja węzłów cieplnych, zawarta na czas określony do (…)2022 r., z możliwością jej rozwiązania za miesięcznym okresem wypowiedzenia;

· umowa na dostawę energii cieplnej z (…) zawarta na czas nieokreślony z (…);

· umowy na zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków z (…), zawarte na czas nieokreślony z (…);

· umowa na dostarczanie energii elektrycznej z (…) zawarta na czas określony do (…)2021 r.

Miasto 1, jako 100% właściciel Spółki, zamierza przeprowadzić reorganizację „A” polegającą na wydzieleniu ze Spółki Zasobu 2. Rada Miasta 1 podjęła uchwałę (…)r**.** w sprawie podziału Spółki (podział przez wydzielenie) i zawiązania nowej spółki prawa handlowego. Wydzielenie Zasobu 2 z „A” ma nastąpić w oparciu o kodeksową procedurę podziału spółki, na podstawie art. 529 § 1 pkt 4 k.s.h. oraz przeniesienie części majątku spółki dzielonej („A”) na spółkę nowo zawiązaną (dalej zwaną „Spółką Nowo Zawiązaną”).

W ramach tej operacji Zasób 2 zostanie wydzielony na spółkę nowo utworzoną w toku procedury podziałowej w zamian za udziały w Spółce Nowo Zawiązanej, które obejmie jedyny wspólnik spółki dzielonej, tj. Miasto 1. Wydzielenie Zasobu 2 ze spółki dzielonej („A”) nastąpi z kapitałów własnych Spółki, innych niż kapitał zakładowy. Kapitał zakładowy „A” po przeprowadzeniu procedury podziałowej nie ulegnie zatem zmianie.

Spółka Nowo Zawiązana, na którą zostanie wydzielony Zasób 2 będzie kontynuowała prowadzenie działalności, jaką w odniesieniu do Zasobu 2 obecnie prowadzi „A”. Działalność ta będzie polegała na sprawowaniu funkcji właścicielskich, w tym w szczególności na zarządzaniu tym zasobem i jego eksploatacją.

W ramach dotychczasowej struktury organizacyjnej „A”, na podstawie uchwały Zarządu zmieniającej dotychczasowy Regulamin Organizacyjny Spółki, wyodrębniony został Oddział 2 (zwany dalej „Oddziałem”), realizujący zadania na rzecz Zasobu 2. Oddział jest obsługiwany przez (…) osób w wymiarze czasu pracy od 0,5 do 0,15 etatu każdej z osób. Funkcjonalnie Oddział podlega Zarządowi Spółki. W ramach struktury Oddziału wyodrębnione zostały cztery Referaty: (…). Pracę Referatów nadzorują Koordynatorzy. Do każdego Referatu przypisane są stanowiska realizujące poszczególne zadania na rzecz Zasobu 2. W strukturze organizacyjnej Referatu (…) dodatkowo przewidziane są zadania dla stanowiska radcy prawnego i informatyka. Oddział 2 jest ponadto obsługiwany pod względem administracyjno-organizacyjnym przez firmę zewnętrzną – (…) z siedzibą w 2.

Obecne wydzielenie organizacyjne Zasobu 2 w strukturach „A” gwarantuje, że docelowo po wydzieleniu tego Zasobu do Spółki Nowo Zawiązanej, nie będzie przeszkód organizacyjnych dla prawidłowego realizowania zadań w Spółce Nowo Zawiązanej. Wprawdzie nie nastąpi to w ramach przejęcia pracowników w „A” w trybie art. 231 Kodeksu pracy, jednak przypisane do Oddziału etaty (ich cząstki) zostaną zastąpione stosunkiem cywilnoprawnym na dwa sposoby. W pierwszym rodzaju umów dotychczasowi pracownicy „A” będą świadczyć na rzez Spółki Nowo Zawiązanej obsługę w niezmienionym zakresie na podstawie zawartej umowy zlecenia. W drugim przypadku zawarta została umowa o świadczenie usług obejmujących zapewnienie obsługi księgowej, czynszowej, kadrowej i windykacyjnej oraz umowa o zapewnienie obsługi prawnej. Umowy gwarantujące ciągłość obsługi Zasobu 2 po jego wydzieleniu do Spółki Nowo Zawiązanej zostały zawarte przez „A” z mocą obowiązującą od dnia wydzielenia i ze skutkiem dla Spółki Nowo Zawiązanej. W tym przypadku, na dzień wydzielenia, będzie zachodzić sukcesja uniwersalna częściowa – z „A” na Spółkę Nowo Zawiązaną.

Do Zasobu 2 przypisane są następujące składniki materialne i niematerialne: nieruchomości, wyposażenie, środki pieniężne – Zasób 2 rozliczany jest na podstawie odrębnego rachunku bankowego oraz rachunku przewidzianego dla funduszu remontowego, należności, zobowiązania z tytułu dostaw robót i usług oraz zobowiązania z tytułu kredytów, prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa wynikające z innych stosunków prawnych, umowy najmu, umowy kaucji i partycypacji, inne umowy.

Czynności związane z administrowaniem Zasobem 2 realizowane są przez „A”. Zadanie to zlecane jest podmiotowi zewnętrznemu wyłonionemu zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 Prawa Zamówień Publicznych. Realizacja tych zadań odbywa się na podstawie umowy cywilno-prawnej – (…), zgodnie z umową z podmiotem administrującym. Do podmiotu tego należy zapewnienie prawidłowej eksploatacji budynków: utrzymanie należytego porządku, dokonywanie drobnych napraw, zabezpieczanie zwalnianych lokali, odbieranie korespondencji itp. Skutki prawne związane z obecnie obowiązującą Umową na podstawie sukcesji uniwersalnej częściowej, przejdzie z dniem wydzielenia na Spółkę Nowo Zawiązaną.

„A” w swojej działalności obecnie korzysta z rozwiązań informatycznych wiodącego producenta oprogramowania. Z dniem wydzielenia zacznie obowiązywać umowa zawarta z podmiotem zewnętrznym dotycząca outsourcingu w zakresie usług księgowych, kadrowych, obsługi należności czynszowych i windykacji, w ramach której wykonawca usług będzie korzystał z własnego oprogramowania. Jednocześnie, w ramach zawartej przez „A” umowy zlecenia ze skutkiem dla Spółki Nowo Zawiązanej zapewniona będzie bieżąca obsługą informatyczna Spółki Nowo Zawiązanej.

W ramach prowadzonej rachunkowości Spółki wyodrębniane są dane księgowe związane z majątkiem będącym przedmiotem wydzielenia. Na podstawie uchwały Zarządu „A” została zmodyfikowana polityka rachunkowości i utworzono odrębne konta dla Zasobu 2 w obszarach dotąd niewydzielonych. Spółka ewidencjonuje zdarzenia gospodarcze w taki sposób, że przyporządkowuje przychody i koszty oraz należności i zobowiązania do Zasobu 2.

Ewidencja, o której mowa powyżej prowadzona przez Spółkę obecnie pozwoli także w przyszłości (na dzień wydzielenia) na przyporządkowanie do Spółki Nowo Zawiązanej przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań związanych z wydzielanym Zasobem 2.

Na poziomie struktur kontroli właścicielskiej przedsiębiorstwa i w oparciu o posiadane dane istnieje obecnie możliwość ustalenia wyniku na działalności części wydzielanej i części pozostającej w Spółce oraz dokonanie oceny rentowności i efektywności każdego z podmiotów. Taka możliwość istnieć będzie także na dzień wydzielenia Zasobu 2.

W pełni wyodrębniane są dane księgowe związane z majątkiem będącym przedmiotem wydzielenia, wyodrębnia się konkretne składniki majątkowe przypisane do Zasobu 2 oraz odpisy amortyzacyjne przypisywane są do Zasobu 2.

Wyodrębniane są dane księgowe dotyczące należności związanych z wydzielanym Zasobem 2. W zakresie zobowiązań wyodrębnione są kredyty. Wyodrębnione są także partycypacje i kaucje oraz zobowiązania wynikające z umów zawartych z dostawcami usług.

Został założony nowy rachunek bankowy dla Zasobu 2, który wskazany został najemcom do dokonywania wpłat.

Spółka w programie finansowo-księgowym wyodrębnia koszty bezpośrednie dotyczące Zasobu 2. Ponadto dla potrzeb kalkulacji stawki czynszu Spółka wyodrębnia koszty pośrednie dotyczące Zasobu 2. Stawka czynszu jest kalkulowana w sposób zapewniający pokrycie zarówno kosztów bezpośrednich, jak i kosztów pośrednich związanych z Zasobem 2.

Obecnie Zasób 2 stanowi wydzieloną część przedsiębiorstwa, która zdolna jest do samodzielnego realizowania zadań gospodarczych. Po przeprowadzeniu procedury podziałowej przez wydzielenie możliwe będzie kontynuowanie działalności przez oba podmioty: dzielony, tj. Spółkę i wydzielony, tj. Spółkę Nowo Zawiązaną przejmującą Zasób 2. Funkcjonowanie obu Spółek nie będzie wymagało istotnych dodatkowych nakładów finansowych. Nie będzie wymagane przeprowadzenie restrukturyzacji przejętych składników w celu kontynuowania działalności po dokonaniu wydzielenia.

Zarówno Spółka, jak i Spółka Nowo Zawiązana przejmująca Zasób 2 posiadać będzie po dokonaniu wydzielenia aktywa niezbędne do realizacji swoich zadań gospodarczych. Aktywa Spółki po wyodrębnieniu Zasobu 2 będą powiązane w sposób umożliwiający realizację określonych zadań gospodarczych.

Kontynuowanie działalności przez Spółkę i Spółkę Nowo Zawiązaną, nie będzie wymagało nabycia dodatkowych aktywów.

Składniki majątkowe obu ww. podmiotów po dokonaniu wydzielenia stanowić będą organizacyjnie i funkcjonalnie odrębne całości zdolne do samodzielnego funkcjonowania.

Wyodrębniony zespół składników majątku – Zasób 2 – umożliwi podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa (Spółki Nowo Zawiązanej). Równocześnie, sama Spółka („A”) po wydzieleniu Zasobu 2, będzie mogła dalej prowadzić dotychczasową działalność na bazie istniejących składników majątkowych.

W celu prowadzenia działalności gospodarczej po dokonaniu wydzielenia (restrukturyzacji), docelowo Spółka Nowo Zawiązana nie będzie korzystała z usług „A”. Po przejęciu Zasobu 2 Spółka Nowo Zawiązana wstąpi – w ramach sukcesji uniwersalnej częściowej – w umowy, których stroną przed wydzieleniem Zasobu 2 była Spółka, a które są związane w nieodłączny sposób z funkcjonowaniem Zasobu 2.

Po dokonaniu wydzielenia Spółka Nowo Zawiązana nie będzie korzystała z żadnych znaków lub oznaczeń będących w posiadaniu Spółki.

Spółka Nowo Zawiązana, przejmująca zorganizowaną część przedsiębiorstwa będącą przedmiotem wydzielenia, prowadzić będzie po wydzieleniu odrębny od „A” zakres działalności – w rozumieniu działania na odrębnych nieruchomościach położonych wyłącznie w 2 podczas, gdy siedzibą Spółki Nowo Zawiązanej będzie Miasto 1.

„A” po podziale i wydzieleniu Zasobu 2 do Spółki Nowo Zawiązanej nadal będzie towarzystwem budownictwa społecznego, realizującym dotychczasowe zadania statutowe w odniesieniu do nieruchomości zabudowanych położonych w 1, zgodnie z zapisami ustawy o TBS. Spółka będzie funkcjonowała na dotychczasowych zasadach, będzie prowadziła działalność w oparciu o aktywa i pasywa, zasoby ludzkie, know-how i funkcjonujące umowy cywilno-prawne. Zmiana będzie dotyczyła jedynie zmniejszenia zakresu terytorialnego prowadzonej działalności wyłączając działalność dotychczas prowadzoną w 2.

Na moment wydzielenia Zasób 2 będzie wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie „A” na płaszczyźnie:

a) organizacyjnej, tj. będzie stanowić wyodrębniony zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań) przeznaczonych do realizacji przypisanych mu zadań gospodarczych, który zarazem będzie mógł stanowić niezależne przedsiębiorstwo realizujące te zadania,

b) finansowej, tj. będzie posiadać samodzielność finansową, pozwalającą mu na autonomiczne funkcjonowanie w obrocie gospodarczym, a na podstawie prowadzonej przez „A” ewidencji księgowej możliwe będzie przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do wyodrębnionej działalności, przez co możliwe będzie określenie wyniku finansowego,

c) funkcjonalnej, tj. będzie stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo, samodzielnie realizujące zadania gospodarcze.

Przedmiotem wydzielenia do Spółki Nowo Zawiązanej będą wszystkie składniki majątku (materialne i niematerialne) związane z wyodrębnioną częścią przedsiębiorstwa, tj. Zasobem 2, w tym zobowiązania i należności w całości.

Wątpliwości Wnioskodawcy w analizowanej sprawie dotyczą wskazania, czy Zasób 2, na który składa się ww. zespół składników materialnych i niematerialnych stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, a w konsekwencji jego wydzielenie ze Spółki nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.

Jak wyjaśniono wyżej niezbędnym wymogiem do uznania dostawy majątku za zorganizowaną część przedsiębiorstwa jest to, aby stanowiła ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań, należności oraz środków pieniężnych), podlegający wydzieleniu w istniejącym przedsiębiorstwie na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Ponadto dla uznania, że zbywana część przedsiębiorstwa stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa, istotne znaczenie ma ocena, czy ta zbywana część przedsiębiorstwa jest zdolna do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej. Oznacza to, że zespół składników materialnych i niematerialnych pozwala z uwagi na swoje zorganizowanie, personel, infrastrukturę itp. na prowadzenie określonej działalności gospodarczej. Podkreśla się przy tym, że możliwość stanowienia przez ten zespół składników niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego zadania gospodarcze powinna mieć wymiar rzeczywisty, a nie jedynie potencjalny. Oznacza to, że majątek ten powinien stanowić już u zbywcy zorganizowany zespół składników gotowych realizować określone zadania gospodarcze jako samodzielne przedsiębiorstwo, a po jego zbyciu możliwe musi być kontynuowanie działalności gospodarczej przez nabywcę przedsiębiorstwa.

Jednocześnie należy zauważyć, że na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług okolicznością determinującą możliwość wyłączenia, na mocy art. 6 pkt 1 ustawy, stosowania przepisów ustawy do czynności zbycia określonego zespołu składników niematerialnych i materialnych, jest takie ich zorganizowanie, żeby wspomniany zespół mógł służyć do prowadzenia działalności gospodarczej. Zespół składników materialnych i niematerialnych obejmować powinien elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem przepisy ustawy nie miały zastosowania do zbywanego mienia, musi ono obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w jego skład muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Analiza zaprezentowanego opisu sprawy w kontekście przytoczonych regulacji prawnych oraz orzecznictwa TSUE, prowadzi do wniosku, że zostaną spełnione wszystkie wskazane wcześniej przesłanki do uznania zorganizowanego zespołu składników materialnych i niematerialnych służącego do prowadzenia działalności w ramach Zasobu 2, za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy.

Opisany we wniosku wydzielony przez Wnioskodawcę majątek będzie bowiem stanowił zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań, który – jak wskazał Wnioskodawca – jest organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie Wnioskodawcy oraz przeznaczony jest do realizacji określonych zadań gospodarczych.

W przedstawionych okolicznościach zdarzenia przyszłego, planowany podział przez wydzielenie w trybie art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych, polegający na przeniesieniu Zasobu 2 do Spółki Nowo Zawiązanej będzie podlegać wyłączeniu od opodatkowania podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy – gdyż jak wskazano wyżej Zasób 2, który w ramach podziału zostanie wydzielony do Spółki Nowo Zawiązanej, będzie stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu

art. 2 pkt 27e ustawy.

Podsumowując, zespół składników materialnych i niematerialnych – Zasób 2 – przenoszony wskutek podziału „A” ze Spółki do Spółki Nowo Zawiązanej, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, stanowić będzie zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, a w konsekwencji planowana operacja gospodarcza nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Wskazać należy, że moc obowiązująca zaprezentowanych przez Państwa interpretacji indywidualnych zamyka się w obrębie spraw, dla których zostały one wydane.

Tym samym, tutejszy organ potraktował przytoczone przez Państwa interpretacje indywidualne jako argumenty wspierające Państwa stanowisko, nie mogły one jednak wpłynąć bezpośrednio na rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie, ponieważ zapadły w odniesieniu do indywidualnych spraw.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Informuje się, że w niniejszej interpretacji rozstrzygnięto wniosek w części dotyczącej zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług, natomiast w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).