Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe w zakresie braku podlegania opodatkowaniu sprzedaży działki nr 1 (pytanie oznaczone we wniosku nr 1).

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie braku podlegania opodatkowaniu sprzedaży działki nr 1 (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

29 września 2021 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 29 września 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

─ braku podlegania opodatkowaniu sprzedaży działki nr 1 (pytanie oznaczone we wniosku nr 1),

─ ustalenia, w przypadku, gdy sprzedaży działki nr 1 będzie podlegała opodatkowaniu, czy sprzedaży działki nr 1 będzie zwolniona z opodatkowania w myśl art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy (pytanie oznaczone we wniosku nr 2),

─ ustalenia, w przypadku, gdy sprzedaży działki nr 1 będzie podlegała opodatkowaniu, czy Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku od towarów i usług naliczonego w rozumieniu art. 86 ust. 1 ustawy (pytanie oznaczone we wniosku nr 3).

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 30 listopada 2021 r. (wpływ 2 grudnia 2021 r.). Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1. Zainteresowany będący stroną postępowania:

Pan MB

2. Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:

Pani RT

Opis zdarzenia przyszłego

Dnia 5 maja 2021 r. Pan MB – Wnioskodawca – zawarł przedwstępną umowę zakupu nieruchomości stanowiącej działkę gruntu nr 1 o obszarze 3,12 ha, położonej w miejscowości B, (`(...)`). Zgodnie z ujawnionymi w księdze wieczystej informacjami, nieruchomość ta zabudowana jest budynkiem mieszkalnym i trzema budynkami gospodarczymi. Dla ww. nieruchomości Sąd Rejonowy w (`(...)`) Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (`(...)`).

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą i ww. nieruchomość zamierza nabyć do majątku firmowego.

Jak wynika z Działu II Księgi Wieczystej właścicielem ww. nieruchomości jest Pani RT zamieszkała ul. (`(...)`) – zwana dalej Sprzedającą. Nieruchomość została nabyta pierwotnie przez Sprzedającą wraz z mężem w drodze umowy o dożywocie z 11 marca 2010 r., a następnie w drodze podziału majątku wspólnego małżonków, na mocy umowy z dnia 22 listopada 2011 r., Sprzedająca nabyła ją na swój majątek osobisty. Sprzedająca jest zamężna, a w Jej małżeństwie obowiązuje ustrój rozdzielności majątkowej.

W Dziale III Księgi Wieczystej wpisane jest prawo dożywocia na rzecz Pana WT, polegające na dożywotnim utrzymaniu, przyjęciu Go jako domownika, dostarczenia mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła, opału, odpowiedniej pomocy i pielęgnowaniu w chorobie oraz sprawieniu mu własnym kosztem pogrzebu odpowiadającego zwyczajom miejscowym.

Zgodnie ze zobowiązaniem zawartym w umowie przedwstępnej, Sprzedająca złożyła w formie aktu notarialnego oświadczenie o zrzeczeniu się prawa dożywocia wymienionego powyżej oraz złożyła stosowny wniosek o wykreślenie powyższego prawa dożywocia z prowadzonej dla Nieruchomości księgi wieczystej nr (`(...)`). Na dzień składania wniosku sprawa nadal jest w rozpatrzeniu przez Sąd.

W księdze wieczystej nie widnieją wzmianki o wnioskach.

Wyżej wymieniona nieruchomość zabudowana jest budynkiem mieszkalnym oraz trzema budynkami gospodarczymi. Ww. budynki nie nadają się do użytkowania, są zdewastowane i całkowicie zniszczone. Po dokonaniu zakupu zostaną przez Wnioskodawcę w całości wyburzone.

Dla wyżej wymienionej nieruchomości przed sprzedażą nie zostanie wydane pozwolenie na budowę, ani nie zostaną wydane żadne inne pozwolenia i decyzje. Żadna ze stron się o to nie stara.

Przed sprzedażą wyżej wymienionej nieruchomości Sprzedająca nie zamierza czynić jakichkolwiek działań dotyczących zwiększenia wartości ww. nieruchomości, ani nie będzie udostępniała odpłatnie ww. działki na rzecz osób trzecich. Sprzedająca nie ponosiła również wydatków na ulepszenie ww. budynków, które przekraczałyby 30% ich wartości początkowej.

Sprzedająca nie udzieliła Wnioskodawcy żadnych pełnomocnictw, zgód, ani upoważnień w celu występowania w Jej imieniu w związku ze sprzedażą przedmiotowej działki.

Przedwstępna umowa sprzedaży zawiera cenę przyrzeczoną za sprzedaż działki, a ponadto wskazuje, że:

- wyżej opisana nieruchomość, działka nr 1 usytuowana jest na terenie, dla którego obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego,

- wyżej opisana nieruchomości działka nr 1 nie jest położona na terenie specjalnej strefy ekonomicznej, ani w granicach parku narodowego,

- wyżej opisana nieruchomość, działka nr 1 nie leży w obszarze, co do którego została podjęta uchwała o ustanowieniu obszaru rewitalizacji, zastrzegającą prawo pierwokupu na rzecz Gminy (`(...)`) oraz nie leży w specjalnej Strefie Rewitalizacji,

- wyżej opisana nieruchomość, działka nr 1 nie jest objęta uproszczonym planem urządzenia lasu, ani decyzją określającą zadania z zakresu gospodarki leśnej,

- wyżej opisana nieruchomość, działka nr 1 nie jest wpisana do rejestru zabytków, grunt nie jest położony pod śródlądowymi wodami stojącymi,

- wyżej opisana nieruchomość, działka nr 1 nie jest przedmiotem umów zobowiązujących do sprzedaży, zawierających jakiekolwiek zobowiązania do sprzedaży na rzecz osób trzecich, nie jest przedmiotem umów najmu, dzierżawy,

- wyżej opisana nieruchomość, działka nr 1 nie jest przedmiotem postępowania o ustanowienie hipotek przymusowych, nie istnieje zagrożenie ustanowienia hipoteki przymusowej na nieruchomości, w tym w szczególności hipoteki na podst. art. 34 i 35 ustawy Ordynacja podatkowa,

- wyżej opisana nieruchomość, działka nr 1 nie jest przedmiotem toczącego się postępowania wywłaszczeniowego, podziałowego, scaleniowego lub postępowania o podobnym charakterze oraz nie jest przedmiotem toczącego się postępowania egzekucyjnego, upadłościowego lub zabezpieczającego,

- wyżej opisana nieruchomość, działka nr 1 nie jest przedmiotem postępowania administracyjnego lub sądowego,

- wyżej opisana nieruchomość, działka nr 1 nie jest skażona, ani zanieczyszczona substancjami niebezpiecznymi oraz nie znajdują się na niej jakiekolwiek odpady.

Do pełnego opisu stanu faktycznego Zainteresowani wskazują, że Wnioskodawca będący osobą fizyczną jest żonaty, jednak w Jego małżeństwie obowiązuje ustrój rozdzielności majątkowej.

Tym samym Wnioskodawca będzie jedyną stroną kupującą w ramach planowanej transakcji, a nabycia przedmiotowej działki nr 1 dokona w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą pn.: (`(...)`).

Zainteresowany poinformował również, w piśmie z 30 listopada 2021 r., że:

1. Sprzedająca nie jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Nie prowadzi działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. od podatku od towarów i usług.

2. Działka nr 1, będąca przedmiotem zbycia, nie była przez Sprzedającą wykorzystywana w prowadzonej działalności gospodarczej – Sprzedająca takiej działalności nie prowadzi.

3. Budynek mieszkalny oraz trzy budynku gospodarcze znajdujące się na działce nr 1, będące przedmiotem zbycia, nie były przez Sprzedającą wykorzystywane do prowadzonej działalności gospodarczej – Sprzedająca takiej działalności nie prowadzi.

4. Nabycie działki nr 1 nie zostało wykonane w ramach czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Czynność ta nie była opodatkowana, nie został naliczony podatek VAT (podatek od towarów i usług). Działka została nabyta od osoby prywatnej w drodze umowy o dożywocie. Czynność ta była zwolniona z podatku VAT.

5. Sprzedająca nabyła działkę nr 1 wraz z budynkami.

6. Przy nabyciu działki nr 1 nie przysługiwało Sprzedającej prawo do odliczenia podatku naliczonego, ponieważ nabycie działki było zwolnione z podatku VAT.

7. Sprzedająca nabyła budynki wraz z działką nr 1 w drodze dożywocia. Nie wybudowała tych budynków. Od nabycia ww. budynków nie przysługiwało Sprzedającej prawo odliczenia podatku VAT.

8. W związku z tym, że Sprzedająca nie prowadzi działalności gospodarczej, działka nr 1 będąca przedmiotem zbycia nie jest i nie była wykorzystywana do żadnych czynności związanych z działalnością gospodarczą.

9. W związku z tym, że Sprzedająca nie prowadzi działalności gospodarczej, budynki znajdujące się na działce nr 1 nabyte wraz z gruntem nie są i nie były wykorzystywane do żadnych czynności związanych z działalnością gospodarczą.

10. Do dnia sprzedaży działka nr 1 wraz z poszczególnymi budynkami była wykorzystywana do spełnienia umowy dożywocia na rzecz Pana WT, polegającej na dożywotnim utrzymaniu, przyjęciu go jako domownika, dostarczenia mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła, opału, odpowiedniej pomocy i pielęgnowaniu w chorobie oraz sprawieniu mu własnym kosztem pogrzebu odpowiadającego zwyczajom miejscowym.

11. Działka nr 1 wraz z poszczególnymi budynkami nie jest i nie była wykorzystywana do żadnych czynności zwolnionych, opodatkowanych, niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Działka została nabyta w drodze dożywocia polegającym na dożywotnim utrzymaniu zbywcy działki.

12. Działka nr 1 wraz z budynkiem mieszkalnym i trzema budynkami gospodarczymi nie są i nie były udostępniane przez Sprzedającą osobom trzecim na podstawie umów cywilnoprawnych, np. najmu, dzierżawy, użyczenia lub innej umowy o podobnym charakterze.

13. W odniesieniu do budynków znajdujących się na działce nr 1 doszło już do pierwszego zasiedlenia. Budynki zostały wybudowane jeszcze przed II wojną światową (poniemieckie). Używane były przez osobę prywatną, która potem oddała te budynki wraz z gruntem Sprzedającej w darowiźnie w zamian za dożywocie.

14. Pomiędzy pierwszym zasiedleniem budynku mieszkalnego i trzech budynków gospodarczych a ich dostawą upłynie okres:

─ dla budynku mieszkalnego – okres dłuższy niż dwa lata,

─ dla budynku gospodarczego nr 1 – okres dłuższy niż dwa lata,

─ dla budynku gospodarczego nr 2 – okres dłuższy niż dwa lata,

─ dla budynku gospodarczego nr 3 – okres dłuższy niż dwa lata.

15. W odniesieniu do budynku mieszkalnego oraz trzech budynków gospodarczych Sprzedająca nie ponosiła żadnych wydatków na ulepszenie lub przebudowę w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, które stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej ww. budynków. Nie dokonano w nich istotnych zmian przeprowadzonych w celu zmiany ich wykorzystania lub w celu znaczącej zmiany warunków ich zasiedlenia.

16. Nabywca zamierza wykorzystywać działkę nr 1 do czynności opodatkowanych.

17. Przedwstępna umowa sprzedaży warunkuje zawarcie przyrzeczonej umowy sprzedaży następującymi warunkami:

─ aby nieruchomość została nabyta przez Nabywcę musi być wolna od wszelkich obciążeń, w szczególności od prawa dożywocia,

─ dodatkowo z uwagi na przysługujące Skarbowi Państwa, reprezentowanemu przez Lasy Państwowe, prawo pierwokupu przyrzeczona umowa sprzedaży zostanie poprzedzona zawarciem przez obie strony warunkowej umowy sprzedaży; umowa warunkowa ma zostać zawarta do dnia 30 grudnia 2021 r., natomiast umowa przyrzeczona do dnia 15 lutego 2022 r.,

─ dodatkowo zobowiązanie do zawarcia warunkowej umowy sprzedaży uwarunkowane jest otrzymaniem interpretacji z Krajowej Administracji Skarbowej.

18. W sytuacji, gdy dostawa przez Sprzedającą nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym i trzema budynkami gospodarczymi będzie korzystała ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, Sprzedająca wraz z Wnioskodawcą nie złożą przed dniem dokonania dostawy tych obiektów lub w akcie notarialnym, oświadczenia o wyborze opodatkowania dostawy tych budynków. Od planowanej transakcji zostanie opłacony podatek od czynności cywilno-prawnych.

19. Pani RT (Sprzedająca) w marcu 2010 r. uzyskała od Urzędu Miasta w B mieszkanie przy ul. (`(...)`), w stanie wymagającym remontu. Po wyremontowaniu Sprzedająca zamieszkała w tym lokalu. W maju 2019 r. własność tego mieszkania została przeniesiona aktem notarialnym na Panią RT. W lipcu 2019 r. mieszkanie przy ul. (…) zostało przez Panią RT sprzedane. Do czasu sprzedaży lokal przy ul. (`(...)`) był wykorzystywany przez Sprzedającą na prywatne cele mieszkaniowe.

Środki uzyskane ze sprzedaży lokalu mieszkalnego przy ul. (`(...)`) zostały przez Sprzedającą przeznaczone na remont i modernizację nieruchomości przy ul. (…), którą to nieruchomość nabyła w drodze darowizny we wrześniu 2017 r. Nieruchomość przy ul. (…) jest przez Sprzedającą wykorzystywana na jej wyłączne cele mieszkaniowe. Sprzedająca nie odprowadzała od powyższej transakcji sprzedaży mieszkania przy ul. (`(...)`) podatku VAT. Nie składała również deklaracji VAT, ani zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R.

20. Pani RT (Sprzedająca) nie posiada innych nieruchomości przeznaczonych w przyszłości do sprzedaży, oprócz nieruchomości opisanej we wniosku.

Pytania:

1. Czy planowana transakcja (sprzedaż działki nr 1 przez Sprzedającą na rzecz Wnioskodawcy) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

2. W przypadku udzielenia twierdzącej odpowiedzi na pytanie nr 1, czy Sprzedającej przysługiwało będzie zwolnienie w myśl art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług?

3. W przypadku udzielenia twierdzącej odpowiedzi na pytanie nr 1, czy Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku od towarów i usług naliczonego w rozumieniu art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Zainteresowanych:

Ad. 1

Zgodnie z art. 5 ust. 1 opodatkowaniu podatkiem do towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Jak dalej stanowi art. 7 ust. 1 u.p.t.u., przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, przy czym (zgodnie art. 2 pkt 6 u.p.t.u.), przez towar rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Za art. 2 pkt. 22 u.p.t.u. rozumie się natomiast odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Czynność opodatkowana podatkiem od towarów i usług może być dokonana wyłącznie przez podatnika w rozumieniu ustawy. Jak wynika z art. 15 ust. 1 u.p.t.u., podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Wykonywanie działalności gospodarczej zostało zdefiniowane w ust. 2 poprzez wskazanie, iż działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W konsekwencji, dla możliwości uznania konkretnej dostawy za podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług należy wykazać łączne istnienie dwóch przesłanek: zaistnienie odpłatnego przeniesienia prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel oraz jego wykonanie przez podatnika wykonującego samodzielną działalność gospodarczą. Jak wynika z powyższego, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega wyłącznie obrót towarami, który jest dokonywany przez profesjonalny podmiot.

Odnosząc powyższe rozważania do przedstawionego zdarzenia przyszłego, w ocenie Wnioskodawcy, pierwsza z przesłanek, tj. odpłatne przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, zostanie spełniona. Co prawda w przypadku późniejszego zdarzenia przyszłego dojdzie do dostawy udziału w towarze, a nie dostawy towarów, to zgodnie z panującym orzecznictwem należy te transakcje traktować tożsamo. Natomiast nie zostanie spełniona druga przesłanka pozwalająca na opodatkowanie dostawy udziału we własności Nieruchomości, tj. niedokonanie dostawy przez podatnika w rozumieniu ustawy.

Jak wskazano w treści interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 4 marca 2019 r., 0111-KDIB3-2.4012.791.2018.2.MGO: „(…) jeśli osoba fizyczna dokonuje

sprzedaży swojego majątku osobistego, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza to prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. W przypadku, gdy brak jest przesłanek świadczących o aktywności sprzedawcy w przedmiocie zbycia nieruchomości, która byłaby porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem – zbycie nieruchomości nie stanowi działalności handlowej podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, lecz mieści się w ramach zarządu majątkiem prywatnym”.

Podobne stanowisko wskazano w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 maja 2018 r., sygn. akt I FSK 1136/16: „Przy ocenie działalności osoby sprzedającej nieruchomość należy uwzględniać działania na poszczególnych etapach aktywności sprzedającego w ich całokształcie, a nie wyłącznie osobno. Należy przede wszystkim mieć na uwadze te elementy, które łączą się z nakładami inwestycyjnymi wychodzącymi poza standardowe działania w obrębie zarządu majątkiem prywatnym. Motywy jakimi kieruje się podmiot (…) albo zamiary jakie mu towarzyszą przy nabywaniu nieruchomości nie są same w sobie okolicznościami decydującymi o uznaniu sprzedającego działki za czyniącego to w charakterze podatnika podatku VAT (…)”.

Dla możliwości uznania danego podmiotu za podatnika podatku od towarów i usług, niezbędne jest zbadanie ogółu okoliczności danej transakcji. Jak zauważono w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 9 lutego 2010 r., sygn. akt I SA/Po 1015/09 „(…) ani okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości, ani nawet formalny status podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności – bez każdorazowego ustalenia, że w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika od towarów i usług (…)”.

Zauważa się również, że dla uznania osoby fizycznej jako podatnika od towarów i usług musi się ona zachowywać jak profesjonalista, a nie osoba wykonująca uprawnienia wynikające z prawa własności (m.in. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 7 lutego 2017 r., sygn. akt I FSK 1022/15).

Podobnie chęć osiągnięcia zysku nie może przemawiać za prowadzeniem działalności gospodarczej przez osobę fizyczną. Stanowisko takie wykazał Sąd Administracyjny w wyroku z 7 października 2011 r., sygn. akt I FSK 1289/10, w którym to podkreślono, że to

„iż sprzedaż miała na celu pozyskanie środków pieniężnych, samo w sobie nie ma przesądzającego znaczenia (…) bo każda sprzedaż ma, co do zasady, taki cel”.

Należy również dokonać analizy znaczenia działalności gospodarczej. Jak zauważył Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 3 marca 2015 r., sygn. akt I FSK 1859/13, na

,,(…)prowadzenie działalności przez zbywcę może wskazywać: doprowadzenie z własnej inicjatywy do podziału posiadanego gruntu rolnego na kilkadziesiąt niezabudowanych działek, wydzielenie dróg wewnętrznych, podjęcie czynności w celu uzyskania decyzji o warunkach zabudowy, uzbrojenie wydzielonych działek, podjęcie działań informacyjnych o sprzedaży działek (…)”.

W innym wyroku NSA z dnia 17 marca 2017 r., sygn. akt I FSK 1643/15, zauważono, że

„(…) przyjęcie, iż dana osoba fizyczna sprzedając działki budowlane działa w charakterze podatnika prowadzącego działalności gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, że jej działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową profesjonalną), czego przejawem jest taka aktywność tej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną (np. uzbrojenie terenu, wydzielenie dróg wewnętrznych, uzyskania decyzji o warunkach zagospodarowania, działania marketingowe wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia (…)”.

Stanowisko to również zostało potwierdzone w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 1 października 2018 r., znak 0112-KDIL2-1.4012.391.2018.2.AS.

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym wykazano, że Sprzedająca nie dokonywała żadnych aktywnych działań związanych ze sprzedażą ww. Nieruchomości.

Czynność zbycia nieruchomości będzie dla Sprzedającej czynnością jednorazową.

W związku z powyższym, w ocenie Wnioskodawcy, należy uznać, że w okolicznościach wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego, Sprzedająca nie będzie działała jako podatnik podatku od towaru i usług, gdyż brak jest przesłanek świadczących o tym, że podejmowana przez nią aktywność w przedmiocie zbycia Nieruchomości mogłaby być porównywana do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnym obrotem nieruchomości.

Ad. 2.

Sprzedająca wraz z mężem nabyła Nieruchomość działkę nr 1 w drodze umowy o dożywocie z 11 marca 2010 r., a następnie w drodze podziału majątku wspólnego małżonków, na mocy umowy z dnia 22 listopada 2011 r., nabyła ją na swój majątek osobisty. Sprzedająca jest zamężna, a w Jej małżeństwie obowiązuje ustrój rozdzielności majątkowej.

Sprzedającej przy nabyciu Nieruchomości nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, ponieważ nie jest Ona czynnym podatnikiem podatku VAT.

Planowana transakcja będzie dla Sprzedającej jednorazowa.

W związku z powyższym w ocenie Wnioskodawcy, Sprzedająca będzie korzystała ze zwolnienia w myśl art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Ad. 3.

W myśl zasady wyrażonej w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 poz. 535 ze zm.), w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługiwać będzie prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Kwotę podatku naliczonego stanowić może m.in. suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Przez pojęcie podatników rozumieć należy osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności – zgodnie z art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług. Z kolei zakres pojęcia działalności gospodarczej obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły i zorganizowany dla celów zarobkowych.

W związku z powyższym, przedsiębiorca, który nabędzie nieruchomość z zamiarem jej użytkowania wyłącznie na cele związane z prowadzeniem działalności gospodarczej (czyli

czynności opodatkowanych VAT), ma prawo do odliczenia całości VAT naliczonego z tytułu nabycia nieruchomości.

Korzystanie z działki w innych celach (najczęściej z myślą o użytku prywatnym) doprowadzi do utraty prawa do odliczenia tej części podatku VAT, jaka przypada na wykorzystanie jej do celów innych, niż tych wyszczególnionych w ustawie. W takich okolicznościach konieczne będzie ustalenie proporcji prawa do odliczenia. Również osoby bez zarejestrowanej działalności gospodarczej mogą odliczyć VAT przy zakupie działki. Warto mieć jednak na uwadze, że do nich także mają zastosowanie dyrektywy dotyczące konieczności użytkowania zakupionej nieruchomości na cele związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Konieczne jest, by podobnie jak podmioty prowadzące działalność gospodarczą, byli czynnymi podatnikami VAT.

Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku do towarów i usług oraz prowadzi zarejestrowaną działalność gospodarczą, a ww. Nieruchomość zamierza nabyć do majątku firmowego.

W świetle powyższego, w ocenie Wnioskodawcy, w przypadku uznania, iż sprzedaż Nieruchomości przez Sprzedawcę będzie opodatkowania podatkiem od towarów i usług, Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia ww. Nieruchomości.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie braku podlegania opodatkowaniu sprzedaży działki nr 1 (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 poz. 685 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary, stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Przez sprzedaż, zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy, rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Należy zauważyć, że dostawa towarów rozumiana jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel obejmuje każdą czynność polegającą na przeniesieniu dobra materialnego przez stronę, która przyznaje drugiej stronie prawo do faktycznego dysponowania nim, jakby była właścicielem tego dobra.

Należy więc przyjąć, że na podstawie definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości gruntowej, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Jednakże nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów – w rozumieniu art. 7 ustawy – podlega jednak opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zgodnie z treścią art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie o podatku od towarów i usług ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Tym samym, nie jest działalnością handlową, a zatem i gospodarczą sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty ani też wykorzystany w trakcie jego posiadania w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Wobec tego, właściwe jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników podatku VAT w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej. W tym kontekście, nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych, okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Jednakże każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy jest uznany za podatnika podatku od towarów i usług.

Zatem wykorzystywanie majątku prywatnego stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży nieruchomości jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy majątek nabyty został i faktycznie wykorzystany na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej.

Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Zatem czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.

Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

W kwestii opodatkowania dostawy nieruchomości istotne jest, czy zbywca w celu dokonania sprzedaży podjął aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, co skutkuje koniecznością uznania go za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpiła w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

W zakresie opodatkowania transakcji sprzedaży nieruchomości wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu z dnia 15 września 2011 r. w sprawach połączonych C-180/10 i C-181/10. TSUE orzekł, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.

Inaczej jest natomiast – wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Dla ustalenia zawodowego profilu działalności istotne będą takie okoliczności, jak np.: uzbrojenie terenu, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, a także uzyskanie przed sprzedażą decyzji o warunkach zagospodarowania terenu (zabudowy), czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru. Działania takie nie należą do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

Podkreślić zatem należy, że w kwestii opodatkowania dostawy nieruchomości istotne jest czy zbywca w celu dokonania sprzedaży podjął aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania go za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpiła w ramach zarządu majątkiem prywatnym. Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi bowiem wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu obrotu w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy jako, że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy.

Z powyższych wyjaśnień wynika zatem, że podejmowanie zorganizowanych działań, takich jak podział gruntu na mniejsze działki, wydzielenie dróg wewnętrznych, wystąpienie do właściwego organu o wydanie decyzji o warunkach zabudowy i uzyskanie takiej decyzji przed sprzedażą, wykonywanie czynności zmierzających do podniesienia wartości nieruchomości, np. uzbrojenie terenu, świadczy o tym, że czynności te przybierają formę zawodową (profesjonalną). Zwrócić przy tym należy uwagę, że fakt wystąpienia pojedynczych z ww. działań nie decyduje o uznaniu, że sprzedaż działek można uznać za działalność gospodarczą, profesjonalną. O działalności takiej można mówić jedynie wówczas, gdy ciąg działań podejmowanych przez sprzedawcę wskazuje na aktywność charakterystyczną dla obrotu nieruchomościami.

Jak wyjaśniono wyżej – odwołując się zarówno do treści przepisów ustawy, jak i stanowiska judykatury – w przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności w jakich będzie realizowana transakcja. Co do zasady bowiem osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykluczone są z grona podatników VAT.

W konsekwencji dla rozstrzygnięcia, czy Sprzedająca w związku z realizacją określonej czynności występuje w charakterze podatnika wymaga każdorazowo oceny okoliczności faktycznych danej sprawy. Ocenie podlegać muszą przede wszystkim działania, jakie podejmuje zbywca w celu dokonania sprzedaży.

Analiza sprawy w kontekście powołanych przepisów oraz wyroków TSUE z dnia 15 września 2011 r. w sprawach C-180/10 i C-181/10 prowadzi do wniosku, że sprzedaż przedmiotowej działki nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż brak jest przesłanek, aby w związku ze sprzedażą działek uznać Zainteresowaną niebędącą stroną postępowania za podatnika tego podatku.

Pomimo, że grunt spełnia definicję towaru, o którym mowa w art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług, to nie można uznać, że przy dokonywaniu sprzedaży przedmiotowej działki Zainteresowana niebędąca stroną postępowania będzie działała w charakterze handlowca, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. Z okoliczności sprawy nie wynika taka aktywność Sprzedającej, która wykraczałaby poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Sprzedająca nabyła nieruchomość w drodze umowy o dożywocie.Ponadto dla wyżej wymienionej nieruchomości przed sprzedażą nie zostanie wydane pozwolenie na budowę, ani nie zostaną wydane żadne inne pozwolenia i decyzje. Sprzedająca nie zamierza czynić jakichkolwiek działań dotyczących zwiększenia wartości ww. nieruchomości, ani nie będzie udostępniała odpłatnie ww. działki na rzecz osób trzecich. Należy podkreślić, że Sprzedająca nie udzieliła Wnioskodawcy żadnych pełnomocnictw, zgód, ani upoważnień w celu występowania w Jej imieniu w związku ze sprzedażą przedmiotowej działki. Nieruchomość nie była przez Sprzedającą wykorzystywa do żadnych czynności opodatkowanych i nie była wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej.

Analiza treści złożonego wniosku nie wskazuje, że w przedmiotowej sprawie wystąpił ciąg zdarzeń, które jednoznacznie przesądzają, że sprzedaż działki będzie wypełniała przesłanki działalności gospodarczej. Sprzedająca nie podejmie takich aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, które świadczyłyby o angażowaniu środków w sposób podobny do wykorzystywanych przez handlowców.

W konsekwencji, w niniejszej sprawie brak jest przesłanek pozwalających uznać Zainteresowaną niebędącą stroną postępowania za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącą działalność gospodarczą w myśl art. 15 ust. 2 ustawy.

Podsumowując, Zainteresowana niebędąca stroną postępowania dokonując sprzedaży opisanej we wniosku działki nie będzie działała w charakterze podatnika podatku VAT, a jedynie korzystała z przysługującego Jej prawa do rozporządzania własnym majątkiem. W konsekwencji, sprzedaż działki nr 1 nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem stanowisko Zainteresowanych w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 należało uznać za prawidłowe.

Natomiast, z uwagi na fakt, że we wniosku uzależniono odpowiedź na pytania oznaczone we wniosku nr 2 i 3 od udzielenia twierdzącej odpowiedzi na pytanie nr 1, tj. uznania, że sprzedaż działki będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, Organ nie udziela odpowiedzi na pytania oznaczone we wniosku nr 2 i nr 3.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (oraz z opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Wskazać należy, że powołane przez Wnioskodawcę wyroki nie mogą wpłynąć na rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie, ponieważ zapadły one w odniesieniu do indywidualnej i właściwej tylko temu orzecznictwu opisie sprawy. W związku z powyższym należy zauważyć, że moc obowiązująca zaprezentowanych przez Wnioskodawcę wyroków zamyka się w obrębie spraw, dla których został wydany.

W odniesieniu do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych, należy zwrócić uwagę na to, że interpretacje indywidualne są wydawane w indywidualnych sprawach i nie wiążą innych organów wydających interpretacje indywidualne w sprawach innych podatników, co jest tym bardziej zrozumiałe zważywszy na różnorodność i odmienność okoliczności faktycznych występujących w każdej z indywidualnych spraw podlegających interpretacjom. Interpretacje powołane przez Wnioskodawcę na poparcie własnego stanowiska rozstrzygają w odmiennych stanach faktycznych od sytuacji przedstawionej we wniosku. Ponadto specyfika działalności podmiotów jest na tyle różnorodną, że niekiedy podobne czynności prawne nie spowodują analogicznych konsekwencji dla podatnika, a tym samym nie mogą być tożsamo traktowane.

Zatem z uwagi na różnorodność i odmienność okoliczności faktycznych występujących w każdej z indywidualnych spraw, powołane przez Wnioskodawcę interpretacje indywidualne nie mogą stanowić podstawy do rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pan MB (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).