0115-KDIT1-1.4012.63.2018.11.S.AS

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej po ponownym rozpatrzeniu sprawy w związku z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z 20 czerwca 2018 r. sygn. akt I SA/Sz 380/18 (data wpływu prawomocnego orzeczenia i zwrot akt – 25 sierpnia 2021 r.) stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 22 stycznia 2018 r. (data wpływu 2 lutego 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku obowiązku wykazywania przez Gminę w deklaracjach skonsolidowanych czynności wykonywanych przez rady rodziców, działające przy jednostkach organizacyjnych Gminy – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

2 lutego 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku obowiązku wykazywania przez Gminę w deklaracjach skonsolidowanych czynności wykonywanych przez rady rodziców, działające przy jednostkach organizacyjnych Gminy.

Dotychczasowy przebieg postępowania:

21 marca 2018 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał interpretację indywidualną nr 0115-KDIT1-1.4012.63.2018.1.AJ, w której uznał za nieprawidłowe stanowisko Wnioskodawcy w zakresie braku obowiązku wykazywania przez Gminę w deklaracjach skonsolidowanych czynności wykonywanych przez rady rodziców, działające przy jednostkach organizacyjnych Gminy.

W związku z powyższym rozstrzygnięciem 19 kwietnia 2018 r. (data wpływu 25 kwietnia 2018 r.) wniesiono skargę na ww. interpretację przepisów prawa podatkowego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie wyrokiem z 20 czerwca 2018 r. sygn. akt I SA/Sz 380/18 uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną. Nieprawomocny wyrok WSA w Gdańsku wpłynął do Organu 10 lipca 2018 r.

9 sierpnia 2018 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skargowej wniósł do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie za pośrednictwem WSA w Szczecinie, skargę kasacyjną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z 20 czerwca 2018 r. sygn. akt I SA/Sz 380/18.

Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 17 grudnia 2020 r. sygn. akt I FSK 1724/18 oddalił skargę kasacyjną Organu.

25 sierpnia 2021 r. wpłynął do tut. organu prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z 20 czerwca 2018 r. sygn. akt I SA/Sz 380/18 wraz z aktami sprawy.

W myśl art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.) ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie.

Wskutek powyższego, wniosek Strony wymaga ponownego rozpatrzenia przez tut. Organ.

We wniosku i jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny:

Gmina Miasto (dalej: „Wnioskodawca” lub „Gmina”) jest miastem na prawach powiatu, zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT (podatek od towarów i usług).

Od dnia 1 stycznia 2017 r., w związku z centralizacją rozliczeń podatku od towarów i usług w następstwie wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 29 września 2015 r. nr C-276/14 (dalej: „Wyrok TSUE”), Gmina jest wyłącznym podatnikiem VAT i w swoich rozliczeniach zbiorczo ujmuje obroty wszystkich samorządowych jednostek budżetowych w ramach jednego scentralizowanego podatnika VAT.

Centralizacja rozliczeń VAT na poziomie Gminy została wprowadzona zgodnie z przepisami Ustawy z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 1948; dalej: „ustawa centralizacyjna”) na podstawie Zarządzenia nr (…) Prezydenta Miasta z dnia 25 listopada 2016 r. w sprawie centralizacji rozliczeń podatku od towarów i usług Gminy Miasto .

Stosownie do przepisów art. 2 ust. 1 Ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2017 r. poz. 1875; dalej: „ustawa o samorządzie gminnym”) oraz art. 2 ust. 1 Ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz.U. z 2017 r. poz. 1868; dalej: „ustawa o samorządzie powiatowym”), Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Zgodnie z przepisem art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie potrzeb wspólnoty.

Działając na podstawie Ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2077; dalej: „ustawa o finansach publicznych”) oraz Ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2017 r. poz. 2198; dalej: „ustawa o systemie oświaty”), Gmina tworzy jednostki budżetowe, w tym jednostki oświatowe, w celu realizacji zadań własnych Gminy z zakresu edukacji publicznej, określonych w art. 7 ust. 1 pkt 8 ustawy o samorządzie gminnym. Do tych jednostek zaliczyć należy: przedszkola, szkoły podstawowe, licea ogólnokształcące, technika, zespoły szkół ogólnokształcących, zespoły szkół zawodowych, szkoły specjalne, szkoły artystyczne, szkoły sportowe, internaty i bursy szkolne oraz inne jednostki oświatowe.

Zgodnie z przepisem art. 5a ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy o systemie oświaty zapewnienie kształcenia, wychowania i opieki, w tym profilaktyki społecznej, jest zadaniem oświatowym gminy (w przedszkolach, szkołach podstawowych) i powiatu (w szkołach podstawowych, szkołach specjalnych, szkołach średnich, jednostkach z oddziałami integracyjnymi, szkołach sportowych i mistrzostwa sportowego, szkołach artystycznych oraz placówkach edukacyjno-wychowawczych, bursach i internatach). Jednostki te świadczą usługi w zakresie kształcenia i wychowania dzieci i młodzieży w oparciu o przepisy ustawy o systemie oświaty.

W jednostkach oświatowych obligatoryjnie – na podstawie przepisu art. 53 ust. 1 ustawy o systemie oświaty – działają rady rodziców (dalej: „rady” lub „rada”). Rada jest organem autonomicznym – dyrektor jednostki oświatowej oraz rada pedagogiczna nie mogą wpływać na jej skład, strukturę oraz podejmowane decyzje.

Rada posiada uprawnienia zapewniające rodzicom istotny wpływ na funkcjonowanie szkoły w zakresie:

1. składania wniosków i wyrażania opinii – na podstawie art. 54 ust. 1 ustawy o systemie oświaty, rada może występować do dyrektora i innych organów szkoły, organu prowadzącego szkołę oraz organu sprawującego nadzór pedagogiczny z wnioskami i opiniami we wszystkich sprawach szkoły;

2. czynnego uczestnictwa w wychowaniu dzieci – na podstawie art. 54 ust. 2 ustawy o systemie oświaty, rada ma prawo do czynnego udziału w uchwalaniu (lub opiniowania) programu wychowawczego i profilaktycznego szkoły;

3. oceny pracy nauczycieli oraz wyboru dyrektora jednostki oświatowej – na podstawie art. 6a ust. 1 i art. 9c Ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2017 r. poz. 1189; dalej: „Karta Nauczyciela”), rada ma prawo do wnioskowania o dokonanie oceny nauczyciela oraz opiniowania jego pracy, natomiast na podstawie art. 36a ustawy o systemie oświaty, przedstawiciel rady bierze czynny udział w pracach komisji konkursowej wyłaniającej dyrektora jednostki oświatowej;

4. finansów szkoły – zgodnie z art. 54 ust. 2 pkt 3 ustawy o systemie oświaty rada opiniuje projekt planu finansowego składanego przez dyrektora szkoły.

W myśl przepisu art. 54 ust. 8 ustawy o systemie oświaty, w celu wspierania działalności statutowej jednostki oświatowej, rada może gromadzić fundusze z dobrowolnych składek rodziców oraz innych źródeł. Zasady wydatkowania funduszy rady określa przyjęty wewnętrzny regulamin. Istotne jest, że wpłaty rodziców mają charakter dobrowolny i rada nie ma prawa do wyznaczania wysokości składek, ani do stosowania jakichkolwiek form nacisku na rodziców w celu egzekwowania wpłat.

Rada, jako organ autonomiczny samodzielnie dysponuje swoimi funduszami i nie ma obowiązku udostępniania zebranych środków na życzenie dyrektora jednostki oświatowej lub rady pedagogicznej. Finanse Rady mogą być kontrolowane jedynie przez komisję rewizyjną (wewnętrzny organ rady) oraz właściwy urząd skarbowy.

W efekcie, rada dysponuje środkami finansowymi pochodzącymi z dobrowolnych składek ogółu rodziców uczniów danej jednostki oświatowej. Zgromadzone w ten sposób środki są wydatkowane na cele dydaktyczne, wychowawcze lub opiekuńcze na rzecz uczniów jednostki oświatowej. Rada na podstawie własnego uznania, decyduje o przekazaniu konkretnych środków pochodzących z własnych składek na konkretne zadania. W tym zakresie to rodzice, a nie organy szkoły, decydują na jakie cele i w jakiej wysokości przeznaczyć zebrane składki.

Rada zwykle dysponuje własnym, odrębnym od rachunku jednostki oświatowej rachunkiem bankowym, a wszelkie przepływy finansowe (wpłaty i wydatki) rady nie są uwzględniane w sprawozdaniach finansowych jednostki oświatowej. W niektórych jednostkach oświatowych, posiadających rozbudowany fundusz rady, dokumentacja rachunkowo-księgowa jest prowadzona przez osobę zatrudnioną na podstawie umowy zawartej przez dyrektora jednostki a koszt związany z wynagrodzeniem tej osoby pokrywany jest z funduszu rady.

Zasady prowadzenia rachunkowości rady są regulowane w ich regulaminach wewnętrznych, których większość przyjmuje, że rachunkowość rady prowadzona jest na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2017 r. poz. 61; dalej: „ustawa o rachunkowości”).

Zgodnie z istotą rady rodziców, wynikającą z przepisów ustawy o systemie oświaty, a także na podstawie zapisów w wewnętrznych regulaminach, statutowym celem powołania i funkcjonowania rady nie jest prowadzenie działalności gospodarczej.

Fundusze gromadzone przez radę pochodzą z następujących źródeł:

1. dobrowolnych składek rodziców uczniów jednostki oświatowej;

2. darowizn osób fizycznych i prawnych oraz instytucji, fundacji i organizacji;

3. dochodowych imprez organizowanych przez radę (festyny, kiermasze);

4. dotacji budżetowych;

5. innych źródeł.

Wydatkowanie środków zgromadzonych przez radę odbywa się na podstawie preliminarza (planu) wydatków zatwierdzonego przez radę. Wnioski o przyznanie środków z funduszu rady mogą składać: dyrektor, rady klasowe, wychowawcy klas, samorząd uczniowski.

Środki finansowe z funduszu rady są przeznaczone na:

1. organizację wyjść na imprezy kulturalne, naukowe i edukacyjne (kino, muzeum, teatr, pokazy naukowe), obejmującą zakup dla uczniów biletów wstępu, zapewnienie transportu i wyżywienia;

2. organizację konkursów i akademii;

3. organizację imprez kulturalno-sportowych (konkursy przedmiotowe, zawody sportowe, kiermasze), integracyjnych, okolicznościowych;

4. zakup nagród dla uczniów za osiągnięcia w nauce i wyniki sportowe;

5. zakup przyborów naukowych, dydaktycznych, piśmienniczych, plastycznych a także dodatkowe wyposażenie sal lekcyjnych.

Wszystkie powyższe wydatki służą świadczeniu usług na rzecz dzieci będących uczniami danej jednostki oświatowej.

Należy także dodać, że działania rady realizowane na rzecz uczniów jednostki oświatowej nie mają charakteru zindywidualizowanego (z działań rady korzysta ogół uczniów, także ci uczniowie, których rodzice nie dokonali wpłaty na fundusz rady np. nagrody książkowe za wyniki w nauce dostają tylko niektórzy uczniowie, którzy osiągnęli wymaganą średnią ocen).

Zgodnie z przepisem art. 54 ust. 8 ustawy o systemie oświaty oraz zapisami w regulaminach rad działających w poszczególnych jednostkach oświatowych, opłaty wnoszone przez rodziców na fundusz rady mają na celu jedynie wspieranie działalności statutowej jednostki oświatowej i nie stanowią finansowania działalności statutowej tej jednostki.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy czynności wykonywane przez rady rodziców, działające przy jednostkach organizacyjnych (oświatowych) Gminy, powinny być wykazywane w skonsolidowanych deklaracjach składanych przez Gminę jako scentralizowanego podatnika VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, czynności wykonywane przez rady rodziców, działające przy jednostkach organizacyjnych (oświatowych) Gminy, nie powinny być wykazywane w skonsolidowanych deklaracjach składanych przez Gminę jako scentralizowanego podatnika VAT. Powyższa teza wynika z dwóch przesłanek:

1. zadania realizowane przez rady nie stanowią wykonywania działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, gdyż nie mają one charakteru zarobkowego,

2. fundusze rady nie stanowią środków publicznych i jednostka samorządu terytorialnego (w tym Wnioskodawca) nie ma żadnego wpływu na prowadzoną przez nie działalność, a w szczególności na gromadzenie i wydatkowanie środków finansowych tworzących fundusz rady.

Ad. 1)

Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Natomiast działalność gospodarcza w rozumieniu przepisu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT to wszelka działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. W przywołanym przepisie Ustawodawca doprecyzowuje, że istota działalności gospodarczej obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Na podstawie art. 5 ust. 2 pkt 1 ustawy o systemie oświaty publiczne szkoły i placówki oświatowe (Jednostki oświatowe) mogą być zakładane przez jednostkę samorządu terytorialnego (Gminę). W jednostkach oświatowych, na podstawie przepisu art. 53 ust. 1 ustawy o systemie oświaty działają rady, których ukonstytuowanie i działalność ma charakter obligatoryjny (jest obowiązkiem ustawowym). Kompetencje, sposób tworzenia i gospodarowania funduszem rady są ściśle określone w przepisach ustawy o systemie oświaty oraz Karty Nauczyciela. Rada, jako podmiot niezależny od jednostki oświatowej może wykonywać wyłącznie czynności, które mieszczą się w uprawnieniach wynikających z zapisów ustawy o systemie oświaty.

W swojej istocie, rada nie stanowi żadnego z podmiotów wymienionych w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT jako prowadzących działalność gospodarczą, nie działa bowiem jako producent, handlowiec lub usługodawca. Rada działa wyłącznie w ściśle określonym zakresie ograniczonym zapisami ustawy o systemie oświaty, w charakterze organu wspierającego działalność statutową (wynikającą z obowiązków nałożonych przepisami ustawy o systemie oświaty) jednostki oświatowej.

Jako podmiot niezależny od jednostki oświatowej może wykonywać tylko takie czynności (zadania), które mieszczą się w zakresie uprawnień nadanych przepisami ustawy o systemie oświaty. Działania rady są działaniami wspierającymi proces edukacyjny realizowany w jednostce oświatowej i stanowią wyraz inicjatywy rodziców oraz ich wkładu w proces edukacyjny i wychowawczy dzieci. W związku z tym działania te nie mają charakteru działalności gospodarczej, a stanowią jedynie wsparcie dla jednostki oświatowej w realizacji jej celów statutowych.

Pozyskiwanie i wydatkowanie funduszu rady jest jedną z form realizacji wspomagającej i opiniodawczej funkcji rady oraz umożliwia funkcjonowanie rady, zapewniając jej środki na podejmowanie działań statutowych. Gospodarowanie funduszem rady w żaden sposób nie służy osiągnięciu celu gospodarczego (zysku). Działalność rady nie ma charakteru zarobkowego.

Funkcjonowanie rady stanowi jedynie działalność pomocniczą i incydentalną w stosunku do statutowej działalności prowadzonej przez jednostkę oświatową.

Ponadto, zadania realizowane przez radę nie przyjmują formy ciągłej i zorganizowanej, która mogła by wskazywać na jej gospodarczy charakter.

Obligatoryjny (obowiązek wynikający z przepisów ustawy o systemie oświaty) charakter ukonstytuowania się rady, tworzenia funduszu rady i ściśle określone zadania realizowane przez radę, powodują, że rada nie może decydować o swoim istnieniu i swojej działalności w sposób swobodny. Tym samym, rada nie może zaprzestać prowadzenia swojej działalności (w tym także gospodarowania swoim funduszem), ani decydować czy i w jakim zakresie chce taką działalność prowadzić, co stanowi istotę prowadzenia działalności gospodarczej.

Za tezą, że rada nie prowadzi działalności gospodarczej przemawia także utrwalona w orzecznictwie opinia, że rada nie posiada podmiotowości prawnej, czyli nie jest osobą fizyczną, osobą prawną lub jednostką organizacyjną niemającą (nieposiadającą) osobowości prawnej.

Potwierdzenie powyższego można znaleźć w Postanowieniu Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 czerwca 2016 r. (sygn. akt II Sa/Wa 754/16) w którym stwierdzono, że „rada rodziców nie ma zdolności sądowej, tzn. nie jest osobą fizyczną, osobą prawną, nie jest także jednostką organizacyjną niebędącą osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną. Przepisy szczególne nie przyznają radzie rodziców osobowości prawnej, nie podlega ona również wpisowi do określonego rejestru, nie podlega także kontroli lub nadzorowi władzy publicznej. Brak jest również przepisów, określających zakres praw i obowiązków rady rodziców, a stanowiących ojej organizacyjnej odrębności i samodzielności. Rada rodziców nie ma zdolności sądowej, nie jest zatem podmiotem mającym zdolność do występowania przez sądem administracyjnym”. Podobną argumentację znaleźć można także w postanowieniach Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 14 czerwca 2012 r. (sygn. akt I OZ 421/12), z dnia 16 lutego 2009 r. (sygn. akt I OSK 121/09), z dnia 15 września 2000 r. (sygn. akt I SA 943/00).

Zgodnie z przyjętą przez sądy administracyjne linią orzeczniczą, rada nie jest jednostką organizacyjną niebędącą osobą prawną i w związku z tym nie posiada ona zdolności sądowej. Brak tej zdolności powoduje, że nie może ona skutecznie dochodzić swoich praw przed sądami cywilnymi oraz administracyjnymi, np. w sprawach rozliczeń podatkowych, ani ponosić ryzyka związanego z prowadzoną działalnością. A ponoszenie takiego ryzyka jest cechą właściwą dla prowadzenia działalności gospodarczej.

Ad. 2)

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 1870; dalej: „ustawa o finansach publicznych”), „jednostkami (zakładami) budżetowymi są jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych nieposiadające osobowości prawnej, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego”. Wobec powyższego, brak jest podstaw do uznania, że środki z funduszu rady są środkami publicznymi służącymi finansowaniu statutowej działalności jednostki oświatowej (budżetowej). Działalność rady ma na celu, zgodnie z art. 54 ust. 8 ustawy o systemie oświaty, jedynie wspieranie działalności statutowej jednostki oświatowej.

Potwierdzenie powyższego stanowiska można znaleźć w opiniach organów sprawujących nadzór i kontrolę nad jednostkami samorządu terytorialnego. Można tutaj przytoczyć stanowisko (`(...)`) Izby (…) z dnia 21 kwietnia 2008 r. (…), zgodnie z którym „środki gromadzone przez rady rodziców nie są zaliczane do środków publicznych; miałyby taki charakter jedynie wówczas, gdyby rada rodziców przekazała je na rzecz placówki w formie darowizny”.

Jak wynika z zapisów ustawy o systemie oświaty rada jest podmiotem niezależnym od jednostki oświatowej i działa „przy” jednostce oświatowej, a nie jako jej część organizacyjna, prowadzona przez nią działalność nie jest więc działalnością prowadzoną przez jednostkę budżetową (oświatową) i jej rozliczenia w tym zakresie nie stanowią części rozliczeń jednostki budżetowej (oświatowej) objętych centralizacją VAT.

Tak więc, z uwagi na to, że rada jest organem społecznym działającym przy jednostce oświatowej, gromadzone przez nią środki nie mają charakteru środków publicznych i służą jedynie wspieraniu działalności statutowej, a także znajdują się na odrębnym od rachunku jednostki oświatowej (Gminy) rachunku bankowym, nie są one związane z działalnością jednostki oświatowej, którą należy wykazywać w skonsolidowanej deklaracji VAT składanej przez Gminę.

Jednostka samorządu terytorialnego (Gmina) nie ma żadnego wpływu na działalność rad ukonstytuowanych przy jej jednostkach organizacyjnych (oświatowych). Rada jako niezależny i autonomiczny organ, działający na podstawie odrębnych przepisów (ustawa o systemie oświaty) ma wyłączne prawo do decydowania o sposobach, formach i zakresie prowadzonej przez siebie działalności a także o gromadzeniu i wydatkowaniu środków z funduszu rady. Środki te stanowią prywatne środki ogółu rodziców dzieci będących uczniami danej jednostki oświatowej, reprezentowanych przez radę.

W związku z powyższym, jednostka samorządu terytorialnego (Gmina), działając przez swoje jednostki organizacyjne (oświatowe) nie ma możliwości dysponowania środkami z funduszu rady, decydowania o prowadzonej przez radę działalności finansowanej z tego funduszu ani uprawnień kontrolnych w stosunku do prowadzonej działalności i jej finansowania przez radę. Nie mając możliwości decydowania i kontrolowania działalności rady (w tym finansowej) nie może ujmować działalności rady w swoich sprawozdaniach finansowych i deklaracjach podatkowych i w związku z tym ponosić odpowiedzialności cywilno-prawnej i prawno-podatkowej w tym zakresie.

Działalność wykonywana przez radę, nie ma bezpośredniego związku i wpływu na realizację zadań statutowych jednostki samorządu terytorialnego (Gminy) w zakresie świadczonych na rzecz uczniów usług edukacyjnych, wychowawczych i opiekuńczych. Działalność rady (w tym finansowa) ma charakter niezależny i pomocniczy w stosunku do zadań nałożonych na Wnioskodawcę przepisami ustawy o systemie oświaty i ustawy o samorządzie gminnym (powiatowym) w zakresie oświaty.

Podsumowując stanowisko Wnioskodawcy, stwierdzić należy, że czynności wykonywane przez radę, działające przy jednostkach organizacyjnych (oświatowych) Gminy i finansowane z funduszu rady, nie powinny być wykazywane w skonsolidowanych deklaracjach składanych przez Gminę jako scentralizowanego podatnika VAT. Wynika to z faktu, że rada jako organ powołany i działający na podstawie przepisów ustawy o systemie oświaty i realizujący nałożone i regulowane ustawą obowiązki nie prowadzi działalności gospodarczej w rozumieniu przepisu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Ponadto, środki gromadzone i wydatkowane przez Radę nie stanowią środków publicznych w rozumieniu ustawy o finansach publicznych i w związku z tym, Wnioskodawca nie ma żadnego wpływu ani możliwości kontroli sposobu ich gromadzenia i wydatkowania i nie może ponosić z tego tytułu odpowiedzialności prawno-podatkowej która powstaje wskutek ujęcia danych czynności w swoich rejestrach i składanych deklaracjach VAT.

W wyniku ponownej analizy przedstawionego we wniosku opisu sprawy uwzględniając wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z 20 czerwca 2018 r., sygn. akt I SA/Sz 380/18 – stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego – jest prawidłowe.

Na wstępie tut. Organ pragnie wskazać, że niniejszą interpretację oparto na przepisach prawa podatkowego obowiązujących w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221, ze zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Towarami natomiast, w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy, są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Z kolei na podstawie art. 2 pkt 22 ustawy pod pojęciem sprzedaży rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Przepisy art. 7 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy definiują pojęcie dostawy towarów i świadczenia usług za wynagrodzeniem.

W świetle art. 7 ust. 1 ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Przyjęcie podziału na dostawę towaru oraz świadczenie usług oznacza w praktyce, że wolą ustawodawcy było określenie maksymalnie szeroko przedmiotu opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Głównym celem wprowadzenia takiej konstrukcji jest zagwarantowanie, aby każda transakcja, która nie mogłaby zostać uznana za dostawę towarów była opodatkowana jako świadczenie usług.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, czy też świadczenie usług w rozumieniu art. 8 tej ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Pojęcie podatnika i działalności gospodarczej zostały na potrzeby podatku od towarów i usług zdefiniowane w art. 15 ust. 1 i 2 ustawy.

I tak zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza – według art. 15 ust. 2 ustawy – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy zauważyć, że w myśl art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, ze zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań, lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie ich czynności mają bowiem charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Stosownie do treści art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2017 r., poz. 1875 ze zm.), gmina wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Stosownie do art. 6 ust. 1 tej ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. W szczególności – na podstawie art. 7 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym – do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. Uszczegółowienie w art. 7 ust. 1 omawianej ustawy wskazuje na szereg obszarów, w jakich gmina realizuje swoje zadania, w szczególności zadania własne obejmują sprawy m.in. edukacji publicznej (art. 7 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o samorządzie gminnym).

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Gmina tworzy jednostki budżetowe, w tym jednostki oświatowe w celu realizacji zadań własnych z zakresu edukacji publicznej określonych w art. 7 ust. 1 pkt 8 ustawy o samorządzie gminnym. Są m.in. przedszkola, szkoły podstawowe, licea ogólnokształcące, technika i inne. W jednostkach oświatowych działają rady rodziców.

Rady rodziców dysponują środkami finansowymi pochodzącymi z dobrowolnych składek ogółu rodziców uczniów danej jednostki oświatowej. Zgromadzone w ten sposób środki są wydatkowane na cele dydaktyczne, wychowawcze lub opiekuńcze na rzecz uczniów jednostki oświatowej.

Środki finansowe z funduszu rady są przeznaczone na:

1. organizację wyjść na imprezy kulturalne, naukowe i edukacyjne (kino, muzeum, teatr, pokazy naukowe), obejmującą zakup dla uczniów biletów wstępu, zapewnienie transportu i wyżywienia;

2. organizację konkursów i akademii;

3. organizację imprez kulturalno-sportowych (konkursy przedmiotowe, zawody sportowe, kiermasze), integracyjnych, okolicznościowych;

4. zakup nagród dla uczniów za osiągnięcia w nauce i wyniki sportowe;

5. zakup przyborów naukowych, dydaktycznych, piśmienniczych, plastycznych a także dodatkowe wyposażenie sal lekcyjnych.

Wszystkie powyższe wydatki służą świadczeniu usług na rzecz dzieci będących uczniami danej jednostki oświatowej. Jak wskazano, opłaty wnoszone przez rodziców na fundusz rady mają na celu jedynie wspieranie działalności statutowej jednostki oświatowej i nie stanowią finansowania działalności statutowej tej jednostki.

Wątpliwości Gminy dotyczą określenia, czy czynności wykonywane przez rady rodziców działające przy jednostkach organizacyjnych (oświatowych) Gminy powinny być wykazywane w skonsolidowanych deklaracjach składanych przez Gminę.

Należy wskazać, że kwestie funkcjonowania rad rodziców w placówkach oświatowych regulują przepisy ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 59 ze zm.).

Zgodnie z art. 83 ust. 1 ww. ustawy, w szkołach i placówkach, z zastrzeżeniem ust. 6, działają rady rodziców, które reprezentują ogół rodziców uczniów.

Rada rodziców, stosownie do zapisu art. 83 ust. 4, uchwala regulamin swojej działalności, w którym określa w szczególności:

1. wewnętrzną strukturę i tryb pracy rady;

2. szczegółowy tryb przeprowadzania wyborów do rad, o których mowa w ust. 2 pkt 1-3, oraz przedstawicieli rad oddziałowych, o których mowa w ust. 2 pkt 1, do rady rodziców odpowiednio szkoły lub placówki.

Jak wynika z zapisu art. 84 ust. 1 ww. ustawy, rada rodziców może występować do dyrektora i innych organów szkoły lub placówki, organu prowadzącego szkołę lub placówkę oraz organu sprawującego nadzór pedagogiczny z wnioskami i opiniami we wszystkich sprawach szkoły lub placówki.

Na podstawie art. 84 ust. 2 powołanej ustawy, do kompetencji rady rodziców, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4, należy:

1. uchwalanie w porozumieniu z radą pedagogiczną programu wychowawczo-profilaktycznego szkoły lub placówki, o którym mowa w art. 26;

2. opiniowanie programu i harmonogramu poprawy efektywności kształcenia lub wychowania szkoły lub placówki, o którym mowa w art. 56 ust. 2;

3. opiniowanie projektu planu finansowego składanego przez dyrektora szkoły.

Jeżeli rada rodziców w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia roku szkolnego nie uzyska porozumienia z radą pedagogiczną w sprawie programu wychowawczo-profilaktycznego szkoły lub placówki, o którym mowa w art. 26, program ten – stosownie do zapisu art. 84 ust. 3 – ustala dyrektor szkoły lub placówki w uzgodnieniu z organem sprawującym nadzór pedagogiczny. Program ustalony przez dyrektora szkoły lub placówki obowiązuje do czasu uchwalenia programu przez radę rodziców w porozumieniu z radą pedagogiczną.

W szkołach i placówkach, w których nie tworzy się rad rodziców, program wychowawczo-profilaktyczny szkoły lub placówki, o którym mowa w art. 26, uchwala rada pedagogiczna (art. 84 ust. 4).

Na podstawie art. 84 ust. 6 ustawy Prawo oświatowe, w celu wspierania działalności statutowej szkoły lub placówki, rada rodziców może gromadzić fundusze z dobrowolnych składek rodziców oraz innych źródeł. Zasady wydatkowania funduszy rady rodziców określa regulamin, o którym mowa w art. 83 ust. 4.

Fundusze, o których mowa w ust. 6, mogą być przechowywane na odrębnym rachunku bankowym rady rodziców. Do założenia i likwidacji tego rachunku bankowego oraz dysponowania funduszami na tym rachunku są uprawnione osoby posiadające pisemne upoważnienie udzielone przez radę rodziców (art. 84 ust. 7).

Ze stanowiska WSA w Szczecinie w wyroku z 20 czerwca 2018 r. sygn. akt I SA/Sz 380/18 oraz NSA w orzeczeniu z 17 grudnia 2020 r. sygn. akt I FSK 1724/18 zapadłych w niniejszej sprawie, wynika, że rada rodziców jest jednostką pomocniczą szkoły. Rada rodziców nie posiada zdolności sądowej, tj. nie jest osobą fizyczną, osobą prawną, nie jest także jednostką organizacyjną niebędącą osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną. Przepisy szczególne nie przyznają radzie rodziców osobowości prawnej, nie podlega ona również wpisowi do określonego rejestru. Rolą rady rodziców nie jest zastępowanie szkoły w realizacji jej zadań, lecz jej wspieranie. Mimo, że Gmina może być w pewnych okolicznościach traktowana jako podatnik podatku od towarów i usług, to czynności podejmowane przez radę rodziców nie mają znamion działalności gospodarczej z art. 15 ust. 2 ustawy. W konsekwencji, w ocenie Sądu, brak jest przesłanek dla których Gmina z tytułu czynności wykonywanych przez radę rodziców mogłaby zostać uznana za podatnika podatku od towarów i usług, a w konsekwencji, że czynności wykonywane przez radę rodziców winny być wykazywane przez Gminę w skonsolidowanych deklaracjach.

Dokonując zatem analizy przedstawionego opisu sprawy w kontekście obowiązujących przepisów prawa podatkowego oraz wyroku WSA w Szczecinie z 20 czerwca 2018 r. sygn. akt I SA/Sz 380/18, jak również wyroku NSA z 17 grudnia 2020 r. sygn. akt I FSK 1724/18 wskazać należy, że rada rodziców utworzona na podstawie art. 83 ustawy o systemie oświaty, przez rodziców uczniów, jako ich reprezentant, jest wyłącznie wewnętrznym organem szkoły. Rada rodziców nie ma samodzielnego charakteru, działa wewnątrz systemu oświaty, a jej istnienie uzależnione jest od funkcjonowania szkoły. Rada rodziców nie jest więc odrębną od szkoły jednostką organizacyjną.

W związku z powyższym uznać należy, że rada rodziców nie jest samodzielnym podmiotem działającym we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność. Rada rodziców funkcjonuje przy szkole, w imieniu szkoły i na rzecz szkoły, w której ją powołano. Tym samym nie może też być odrębnym podatnikiem podatku VAT od Gminy, działającej za pośrednictwem szkoły (swojej jednostki).

Jednocześnie wskazać należy, że realizowane przez Gminę za pośrednictwem szkoły publicznej i działającej w tej szkole rady rodziców, cele dydaktyczne, wychowawcze lub opiekuńcze dla uczniów szkoły, polegające na organizowaniu i finansowaniu ze środków pochodzących z dobrowolnych składek ogółu rodziców uczniów szkoły wyjść na imprezy kulturalne, naukowe i edukacyjne, organizacji konkursów i akademii, organizacji imprez kulturalno-sportowych, integracyjnych, okolicznościowych, zakupu nagród dla uczniów za osiągnięcia w nauce i wyniki sportowe, zakupu przyborów naukowych, dydaktycznych, piśmienniczych, plastycznych, a także wyposażeniu sal lekcyjnych, stanowią świadczenia wykonywane w ramach zadań własnych gminy polegających, zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 8 ustawy o samorządzie gminnym, na zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty, obejmujących edukację publiczną.

Mając zatem powyższe na uwadze stwierdzić należy, że Gmina wykonując za pośrednictwem szkoły publicznej i działającej w tej szkole rady rodziców ww. czynności, nie działa jako podatnik w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy prowadzący działalność gospodarczą, zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy w związku z ust. 6 ustawy i czynności te nie powinny być wykazywane w składanych przez Gminę skonsolidowanych deklaracjach VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 ze zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…) za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.