0112-KDIL1-1.4012.487.2021.4.AW
📋 Podsumowanie interpretacji
Wnioskodawczyni, będąca czynnym podatnikiem VAT, prowadzi działalność gospodarczą w formie hurtowni warzyw i owoców od 1995 roku. W 2008 roku, wspólnie z byłym mężem, nabyli nieruchomość gruntową w celu prowadzenia działalności. W 2012 roku na tej nieruchomości wybudowali budynek magazynowy z częścią socjalno-biurową, który był wykorzystywany w działalności Wnioskodawczyni. Obecnie nieruchomość jest współwłasnością byłych małżonków, a Wnioskodawczyni planuje sprzedaż swojego udziału. Organ uznał, że Wnioskodawczyni będzie działać jako podatnik VAT przy sprzedaży udziału w nieruchomości, ponieważ była ona wykorzystywana w jej działalności gospodarczej. Dostawa budynku magazynowego z częścią socjalno-biurową korzysta ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, ponieważ od pierwszego zasiedlenia do planowanej sprzedaży minie okres dłuższy niż 2 lata. Dostawa gruntu związanego z tym budynkiem również będzie zwolniona z VAT na podstawie art. 29a ust. 8 ustawy o VAT. W związku z tym, Wnioskodawczyni nie będzie zobowiązana do uiszczenia podatku VAT przy sprzedaży swojego udziału w nieruchomości. Stanowisko Wnioskodawczyni, że sprzedaż związana z podziałem majątku wspólnego nie podlega opodatkowaniu VAT, zostało uznane za nieprawidłowe, jednak organ ostatecznie stwierdził, że transakcja będzie zwolniona z VAT.
❓ Pytania i stanowisko urzędu
Stanowisko urzędu
Masz dosyć przekopywania się przez dziesiątki interpretacji?
Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex
Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.
Rozpocznij bezpłatny okres próbny📖 Pełna treść interpretacji
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 14 lipca 2021 r. (data wpływu 29 lipca 2021 r.), uzupełnionym pismem z dnia 20 października 2021 r. (data wpływu 25 października 2021 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku uiszczenia podatku od towarów i usług w związku ze sprzedażą nieruchomości – jest nieprawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 29 lipca 2021 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku uiszczenia podatku od towarów i usług w związku ze sprzedażą nieruchomości. Wniosek został uzupełniony w dniu 25 października 2021 r. o doprecyzowanie opisu sprawy.
We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.
W toku procesu sprzedaży nieruchomości, powstała wątpliwość, czy wystąpi konieczność zapłaty podatku VAT (podatek od towarów i usług) oraz podatku dochodowego.
Przedmiotem transakcji jest nieruchomość położona (`(...)`), dla której Sąd Rejonowy (…) IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą (`(...)`). Stanowi ona nieruchomość gruntową zabudowaną budynkiem magazynowym z częścią socjalno-biurową. Nieruchomość gruntowa została zakupiona przez małżeństwo (jako osoby fizyczne). Wówczas stanowiła ona grunt oddany w użytkowanie wieczyste. W roku 2008 małżonkowie uzyskali pozwolenie na budowę budynku magazynowego z częścią socjalno-biurową. Budowa została zakończona w roku 2011. Dnia 25 maja 2012 r. decyzją (`(...)`) Burmistrza Miasta i Gminy (…) prawo użytkowania wieczystego przedmiotowego gruntu zostało przekształcone w prawo własności. Nieruchomość będąca przedmiotem sprzedaży przez cały czas użytkowana była jako hurtownia, wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej przez Wnioskodawczynię. Przez kilka lat Jej część była wynajmowana osobie trzeciej. Materiały budowlane, użyte do budowy budynku magazynowego zostały rozliczone w ramach prowadzonej działalności gospodarczej przez właścicielkę. Drugi właściciel nieruchomości jest osobą fizyczną, nieprowadzącą działalności gospodarczej. Obecnie nieruchomość stanowi współwłasność byłych małżonków. Małżeństwo zostało rozwiązane 18 stycznia 2016 r. W nieruchomości nadal prowadzona jest działalność gospodarcza przez współwłaścicielkę, która jest płatnikiem podatku VAT. Wolą byłych małżonków jest sprzedaż nieruchomości na wolnym rynku, by w ten sposób dokonać między sobą rozliczeń związanych z podziałem majątku. Do rozliczenia pozostają bowiem nakłady poczynione z majątku odrębnego I.P. na majątek wspólny stron. Strony zgodnie postanowiły, że rozliczenie majątku wspólnego nastąpi poprzez ustalenie nierównych udziałów w cenie sprzedaży przedmiotowej nieruchomości.
W dniu 30 września 2021 r. Wnioskodawczyni udzieliła następujących odpowiedzi na poniższe pytania:
- Na pytanie o treści: ,,Czy była/jest Pani zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług; jeżeli tak, to w jakim okresie i w jakim zakresie prowadziła/prowadzi Pani działalność gospodarczą, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy”;
Wnioskodawczyni udzieliła następującej odpowiedzi: ,,Tak, jestem czynnym podatnikiem podatku VAT, działalność gospodarczą prowadzę od 15 września 1995 r. jako hurtownię warzyw i owoców”.
- Na pytanie o treści: ,,Czy Pani były małżonek był/jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług; jeżeli tak, należy wskazać od kiedy i w jakim zakresie Pani były małżonek prowadził/prowadzi działalność gospodarczą”;
Wnioskodawczyni udzieliła następującej odpowiedzi: ,,Nie”.
- Na pytanie o treści: ,,Kiedy dokładnie i w jakim celu została przez Panią wraz z byłym małżonkiem nabyta nieruchomość gruntowa”;
Wnioskodawczyni udzieliła następującej odpowiedzi: ,,Nieruchomość gruntowa nabyta w celu prowadzenia przeze mnie działalności gospodarczej, nieruchomość gruntowa została nabyta 17 kwietnia 2008 r. (w załączeniu akt notarialny). Z kolei, decyzja o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności budynku została wydana 25 maja 2012 r. (w załączeniu wydruk działu II Księgi wieczystej), budynek był użytkowany od 2 stycznia 2012 roku”.
- Na pytanie o treści: ,,Czy celem nabycia nieruchomości gruntowej było wykorzystywanie jej w działalności gospodarczej prowadzonej przez Panią”;
Wnioskodawczyni udzieliła następującej odpowiedzi: ,,Tak, celem nabycia było wykorzystywanie przeze mnie nieruchomości do prowadzenia działalności gospodarczej”.
- Na pytanie o treści: ,,Który z małżonków i w jakim celu wystąpił o pozwolenie na budowę budynku magazynowego z częścią biurowo-socjalną w roku 2008 – Pani, Pani były małżonek, czy oboje”;
Wnioskodawczyni udzieliła następującej odpowiedzi: ,,O pozwolenia na budowę wystąpiliśmy oboje, celem było pozwolenia była budowa hali magazynowej z zapleczem biurowym i sanitarnym”.
- Na pytanie o treści: ,,Kiedy dokładnie zakończyła się budowa budynku magazynowego z częścią socjalno-biurową”;
Wnioskodawczyni udzieliła następującej odpowiedzi: ,,Budowa zakończyła się 2 stycznia 2012 rok”.
- Na pytanie o treści: ,,W jakim dokładnie celu wybudowano ww. budynek”;
Wnioskodawczyni udzieliła następującej odpowiedzi: ,,Budynek wybudowano jako halę magazynową z częścią biurową, celem prowadzenia przeze mnie działalności gospodarczej”.
- Na pytanie o treści: ,,Czy miała Pani zamiar od dnia nabycia działki/zakończenia budynku magazynowego z częścią socjalno-biurową wykorzystywania działki i/lub budynku magazynowego z częścią socjalno-biurową w Pani działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, w tym w działalności rolniczej, o której mowa w art. 2 pkt 15 ustawy”;
Wnioskodawczyni udzieliła następującej odpowiedzi: ,,Tak”.
- Na pytanie o treści: ,,W jaki sposób wykorzystywała/będzie wykorzystywała Pani grunt oraz budynek magazynowy z częścią socjalno-biurową będący przedmiotem sprzedaży od momentu nabycia/zakończenia budowy do momentu planowanej sprzedaży”;
Wnioskodawczyni udzieliła następującej odpowiedzi: ,,Nieruchomość wykorzystywana będzie w celu prowadzenia przeze mnie dotychczasowej działalności gospodarczej”.
- Na pytanie o treści: ,,Czy nabycie działki, zostało wykonane w ramach czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (należy jednoznacznie określić, czy była to czynność opodatkowana, tj. czy został naliczony podatek VAT, czy zwolniona)”;
Wnioskodawczyni udzieliła następującej odpowiedzi: ,,Była to czynność zwolniona z podatku VAT”.
- Na pytanie o treści: ,,Czy w związku z nabyciem działki przysługiwało Pani prawo do odliczenia podatku naliczonego i czy z tego prawa Pani skorzystała; jeśli nie przysługiwało Pani prawo do odliczenia podatku naliczonego, należy wskazać dlaczego”;
Wnioskodawczyni udzieliła następującej odpowiedzi: ,,Czynności nabycia była zwolniona z podatku VAT po stronie (…), w związku z tym nie był odliczany podatku VAT”.
- Na pytanie o treści: ,,Czy w związku z budową budynku magazynowego z częścią socjalno-biurową przysługiwało Pani prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków związanych z budową; jeśli nie, należy wskazać dlaczego”;
Wnioskodawczyni udzieliła następującej odpowiedzi: ,,Tak”.
- Na pytanie o treści: ,,Czy Pani były małżonek dokonywał odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z nabyciem działki oraz/lub budową budynku magazynowego z częścią socjalno-biurową”;
Wnioskodawczyni udzieliła następującej odpowiedzi: ,,Nie”.
- Na pytanie o treści: ,,Przez kogo była wykorzystywana nieruchomość będąca przedmiotem sprzedaży zabudowana budynkiem do działalności gospodarczej – przez Panią, Pani byłego małżonka czy oboje”;
Wnioskodawczyni udzieliła następującej odpowiedzi: ,,Nieruchomość wykorzystywana była przez oboje, prowadzę w niej działalność gospodarczą, a małżonek wynajmował swoją część w latach marzec 2017 r. - lipiec 2021 r. Ja również wynajmowałam przedmiotową nieruchomość od 12 stycznia 2012 r. – 31 grudnia 2013 r. i od 01 stycznia 2014 r. – 28 lutego 2017 r.”.
- Na pytanie o treści: ,,Przez kogo dokładnie była wynajmowana część nieruchomości osobie trzeciej – przez Panią, Pani byłego małżonka, czy oboje; należy wskazać kto był stroną umowy najmu zawartą z osobą trzecią”;
Wnioskodawczyni udzieliła następującej odpowiedzi: ,,Ja wynajmowałam część hali w latach od 12 stycznia 2012 r. – 31 grudnia 2013 r. oraz od 01 stycznia 2014 r. – 28 lutego 2017 r. (ja byłam stroną umowy). W latach 1 marca 2017 r. do 31 lipca 2021 r. małżonek wynajmował część magazynu (małżonek był stroną umowy)”.
- Na pytanie o treści: ,,Jaka część nieruchomości była wynajmowana osobie trzeciej”;
Wnioskodawczyni udzieliła następującej odpowiedzi: ,,Około 30%”.
- Na pytanie o treści: ,,Czy nieruchomość (działka lub/i budynek magazynowy z częścią socjalno-biurową) będące przedmiotem sprzedaży stanowiły/stanowią środek trwały w prowadzonej przez Panią działalności gospodarczej”;
Wnioskodawczyni udzieliła następującej odpowiedzi: ,,Tak, w ramach działalności gospodarczej wskazałam budynek jako środek trwały”.
- Na pytanie o treści: ,,Czy nieruchomość (działka lub/i budynek magazynowy z częścią socjalno-biurową) będące przedmiotem sprzedaży stanowiły/stanowią środek trwały w prowadzonej przez Pani byłego małżonka działalności gospodarczej”;
Wnioskodawczyni udzieliła następującej odpowiedzi: ,,Nie”.
- Na pytanie o treści: ,,Czy działki gruntu lub/i budynek magazynowy z częścią socjalno-biurową (lub jego część) były udostępniane przez Panią osobom trzecim, np. na podstawie umów najmu, dzierżawy, użyczenia; jeśli tak, to w jakim czasie i czy były to umowy odpłatne”;
Wnioskodawczyni udzieliła następującej odpowiedzi: ,,Tak, wynajmowałam część hali w latach od 12 stycznia 2012 r. – 31 grudnia 2013 r. oraz od 1 stycznia 2014 r. – 28 lutego 2017 r. Były to umowy odpłatne”.
- Na pytanie o treści: ,,W jaki sposób, do jakich celów (w tym na potrzeby własne) od dnia nabycia działki/wybudowania ww. budynku do dnia sprzedaży wykorzystywała/będzie wykorzystywała Pani tą nieruchomość”;
Wnioskodawczyni udzieliła następującej odpowiedzi: ,,W celu prowadzenia działalności gospodarczej”.
- Na pytanie o treści: ,,Czy działka i/lub ww. budynek były/są/będą wykorzystywane przez Panią wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług; jeżeli tak, to jaką działalność zwolnioną z opodatkowania podatkiem VAT, do której wykorzystywane były/są/będą ww. nieruchomości Pani wykonywała/wykonuje – należy podać podstawę prawną zwolnienia”;
Wnioskodawczyni udzieliła następującej odpowiedzi: ,,Nie”.
- Na pytanie o treści: ,,Czy w odniesieniu do budynku magazynowego z częścią socjalno-biurową doszło już do pierwszego zasiedlenia, tj. do pierwszego zajęcia budynku (oddania do używania); jeżeli tak, to kiedy”;
Wnioskodawczyni udzieliła następującej odpowiedzi: ,,Tak, zasiedlenie było 2 stycznia 2012 r.”.
- Na pytanie o treści: ,,Czy między pierwszym zasiedleniem (oddaniem do użytkowania) ww. budynku a jego sprzedażą upłynie okres dłuższy niż 2 lata”;
Wnioskodawczyni udzieliła następującej odpowiedzi: ,,Tak”.
- Na pytanie o treści: ,,Czy ponosiła Pani wydatki na ulepszenie lub przebudowę ww. budynku w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, które stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej ww. obiektu, tj. dokonała istotnych zmian przeprowadzonych w celu zmiany jego wykorzystania lub w celu znaczącej zmiany warunków jego zasiedlenia; jeżeli ponosił takie wydatki, to:
· kiedy były one ponoszone;
· czy po dokonaniu tych ulepszeń budynek był oddany do użytkowania, w tym również na potrzeby własnej działalności gospodarczej oraz czy w momencie jego dostawy minie okres dłuższy niż dwa lata, licząc od momentu oddania tego obiektu do użytkowania po dokonaniu ulepszeń;
· czy przysługiwało Pani prawo do odliczenia podatku naliczonego od ww. wydatków”;
Wnioskodawczyni udzieliła następującej odpowiedzi: ,,Nie”.
- Na pytanie o treści: ,,Czy obiekt w stanie ulepszonym był udostępniany osobom trzecim na podstawie umów cywilnoprawnych, np. najmu, dzierżawy, użyczenia lub innej umowy o podobnym charakterze; jeśli tak, to czy w całości czy w części (jeśli w części, to w jakiej), w jakim okresie, czy udostępnianie było odpłatne i kto był stroną zawieranych umów”;
Wnioskodawczyni udzieliła następującej odpowiedzi: ,,Nie”.
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (oznaczone we wniosku nr 2):
Czy w przedmiotowym stanie faktycznym Wnioskodawczyni będzie miała obowiązek uiszczenia podatku od towarów i usług w związku ze sprzedażą nieruchomości w części przypadającej na Wnioskodawczynię?
Zdaniem Wnioskodawczyni, z uwagi na fakt, że sprzedaż związana jest z podziałem majątku wspólnego i jest własnością osób fizycznych, również podatek VAT nie wystąpi.
W Ocenie Wnioskodawczyni, z uwagi na fakt, iż sprzedaż przedmiotowej nieruchomości związana jest z podziałem majątku wspólnego po rozwodzie i jest własnością osób fizycznych, również podatek VAT nie wystąpi.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.
Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Według art. 2 pkt 22 ustawy, sprzedaż to odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).
Nieruchomościami natomiast są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności (art. 46 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.), zwanej dalej Kodeksem cywilnym.
Zgodnie zatem z ww. przepisami, nieruchomość zarówno gruntowa, jak i zabudowana, spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jej sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Ustawa o podatku od towarów i usług posługuje się w odniesieniu do dostawy towarów sformułowaniem „przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel” (art. 7 ust. 1 ustawy), a towarami w świetle tej ustawy – co do zasady – są rzeczy oraz ich części (art. 2 pkt 6 ustawy). Takie zdefiniowanie konstytutywnego aspektu dostawy towarów, odwołując się do ekonomicznego władztwa nad rzeczą sprawia, że przedmiotem opodatkowania może być nie tylko sprzedaż czy zamiana rzeczy jako fizycznie wyodrębnionych dóbr materialnych, ale również inne transakcje wywierające, z ekonomicznego punktu widzenia, podobne skutki.
Zaznaczenia wymaga, że na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, również zbycie udziału w towarze (np. współwłasności nieruchomości) stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził NSA w uchwale 7 sędziów z dnia 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 2/11.
Stosownie do art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r., poz. 1359), zwanej dalej Kodeks rodzinny i opiekuńczy, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez obojga małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Zatem istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).
W świetle art. 35 Kodeks rodzinny i opiekuńczy, w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.
W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 Kodeks rodzinny i opiekuńczy, oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.
Natomiast w myśl art. 36 § 3 Kodeks rodzinny i opiekuńczy, przedmiotami majątkowymi służącymi małżonkowi do wykonywania zawodu lub prowadzenia działalności zarobkowej małżonek ten zarządza samodzielnie. W razie przemijającej przeszkody drugi małżonek może dokonywać niezbędnych bieżących czynności.
Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 Kodeks rodzinny i opiekuńczy, zgoda drugiego małżonka jest potrzebna m.in. do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.
Z uwagi na powyższe regulacje prawne, w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości, wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.
Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 Kodeks rodzinny i opiekuńczy, oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
W myśl art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa taka może poprzedzać zawarcie małżeństwa.
Jednak w myśl § 2 ww. przepisu, umowa majątkowa małżeńska może być zmieniona albo rozwiązana. W razie jej rozwiązania w czasie trwania małżeństwa, powstaje między małżonkami wspólność ustawowa, chyba że strony postanowiły inaczej.
Zgodnie z art. 501 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej. Przepis ten nie wyłącza zastosowania art. 43 § 2 i 3.
Prawo dopuszcza, aby własność tej samej rzeczy przysługiwała niepodzielne kilku osobom. Na tym polega współwłasność w świetle art. 195 ustawy Kodeks cywilny. Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się – jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji – przepisy odnoszące się do własności. Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.
Zgodnie z art. 196 § 1 ww. Kodeksu współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. W przypadku współwłasności nieruchomości określonej w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w nieruchomości. Podkreślić należy, że współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli (art. 198 Kodeksu cywilnego). Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział. Zatem, w zakresie pojęcia towarów (gruntów) mieści się współwłasność jako prawo do rzeczy wspólnej. W konsekwencji, towarem jest udział w prawie własności nieruchomości.
W ujęciu cywilistycznym istotą umowy sprzedaży jest to, że sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Art. 45 Kodeksu cywilnego definiuje rzeczy jako przedmioty materialne.
Zatem, w zakresie pojęcia towarów jako budynków, budowli i ich części jak również gruntów, mieści się współwłasność jako prawo do rzeczy wspólnej. Wobec powyższego, towarem jest część budynku lub budowli, a także udział w prawie własności nieruchomości.
Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że właściciel udziału jest równocześnie właścicielem części ułamkowej wspólnego prawa (prawa własności). W przypadku zbycia udziału w nieruchomości, dotychczasowy współwłaściciel przenosi na nabywcę prawo do rozporządzania tą nieruchomością jak właściciel, w zakresie, w jakim uprawniała go do tego wysokość jego udziału.
Zauważyć należy, że samo stwierdzenie, że podmiot dokonuje czynności podlegających opodatkowaniu (w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy) nie jest wystarczającą przesłanką, aby daną czynność opodatkować podatkiem od towarów i usług. Istotnym jest, aby w ramach określonych transakcji podmiot działał w charakterze podatnika, a więc osoby prowadzącej działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.
W świetle art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Należy wskazać, że małżeństwo nie należy do żadnej kategorii podmiotów wymienionych w cytowanym wyżej art. 15 ust. 1 ustawy. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Żaden z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa. W konsekwencji, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu. Autonomiczność prawa podatkowego wyklucza bowiem możliwość interpretacji przepisów, która zakładałaby, że stosunki majątkowe między małżonkami, regulowane przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, mogą kształtować zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług.
Jeżeli zatem przedmiotem dostawy jest majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług w okolicznościach wskazanych w art. 15 ustawy będzie ten małżonek, który dokonuje dostawy we własnym imieniu (który jest stroną czynności prawnej) – jako podatnik VAT.
W świetle przytoczonych wyżej przepisów należy zauważyć, że status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Dla ustalenia, czy podmiot dokonujący transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT, istotnym jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą.
Jak wynika natomiast z art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności działa jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej – zawarta w ustawie – ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.
Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działający w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.
Na mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347, str. 1, ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady, „podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. „Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.
Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.
W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.
Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady (a tym samym art. 15 ust. 2 ustawy), jako że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy.
Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.
Pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być, np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.
Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy. Ocenie podlegać muszą przede wszystkim działania, jakie podejmuje zbywca w celu dokonania sprzedaży.
Z opisu sprawy wynika, że przedmiotem transakcji jest nieruchomość położona (`(...)`), dla której Sąd Rejonowy (…) IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą (`(...)`). Stanowi ona nieruchomość gruntową zabudowaną budynkiem magazynowym z częścią socjalno-biurową. Nieruchomość gruntowa została zakupiona przez małżeństwo (jako osoby fizyczne). Wówczas stanowiła ona grunt oddany w użytkowanie wieczyste. W roku 2008 małżonkowie uzyskali pozwolenie na budowę budynku magazynowego z częścią socjalno-biurową. Budowa została zakończona w roku 2011. Dnia 25 maja 2012 r. decyzją nr (`(...)`) Burmistrza Miasta i Gminy (…) prawo użytkowania wieczystego przedmiotowego gruntu zostało przekształcone w prawo własności. Nieruchomość będąca przedmiotem sprzedaży przez cały czas użytkowana była jako hurtownia, wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej przez Wnioskodawczynię. Przez kilka lat jej część była wynajmowana osobie trzeciej. Materiały budowlane, użyte do budowy budynku magazynowego zostały rozliczone w ramach prowadzonej działalności gospodarczej przez właścicielkę. Drugi właściciel nieruchomości jest osobą fizyczną, nieprowadzącą działalności gospodarczej. Obecnie nieruchomość stanowi współwłasność byłych małżonków. Małżeństwo zostało rozwiązane 18 stycznia 2016 r. W nieruchomości nadal prowadzona jest działalność gospodarcza przez współwłaścicielkę, która jest płatnikiem podatku VAT. Wolą byłych małżonków jest sprzedaż nieruchomości na wolnym rynku, by w ten sposób dokonać między sobą rozliczeń związanych z podziałem majątku. Do rozliczenia pozostają bowiem nakłady poczynione z majątku odrębnego I.P na majątek wspólny stron. Strony zgodnie postanowiły, że rozliczenie majątku wspólnego nastąpi poprzez ustalenie nierównych udziałów w cenie sprzedaży przedmiotowej nieruchomości.
Wnioskodawczyni jest czynnym podatnikiem podatku VAT, działalność gospodarczą prowadzi od 15 września 1995 r. jako hurtownię warzyw i owoców. Małżonek Wnioskodawczyni nie jest czynnym podatnikiem podatku VAT.
Nieruchomość gruntowa została nabyta w celu prowadzenia działalności gospodarczej przez Wnioskodawczynię, nieruchomość gruntowa została nabyta dnia 17 kwietnia 2008 r. Z kolei, decyzja o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności budynku została wydana dnia 25 maja 2012 r., budynek był użytkowany od dnia 2 stycznia 2012 r.
Celem nabycia było wykorzystywanie nieruchomości przez Wnioskodawczynię do prowadzenia działalności gospodarczej.
O pozwolenia na budowę wystąpiła Zainteresowana z mężem, celem pozwolenia była budowa hali magazynowej z zapleczem biurowym i sanitarnym. Budowa zakończyła się dnia 2 stycznia 2012 r. Budynek wybudowano jako halę magazynową z częścią biurową, celem prowadzenia działalności gospodarczej przez Wnioskodawczynię.
Nabycie działki było zwolnione z podatku VAT. Czynność nabycia była zwolniona z podatku VAT po stronie (…), w związku z tym nie był odliczany podatku VAT.
Wnioskodawczyni odliczała należny podatek w związku z budową budynku magazynowego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Nieruchomość wykorzystywana była przez oboje, Wnioskodawczyni prowadziła w niej działalność gospodarczą, a małżonek Wnioskodawczyni wynajmował swoją część w latach marzec 2017 r. – lipiec 2021 r. Wnioskodawczyni wynajmowała część hali w latach 12 stycznia 2012 r. – 31 grudnia 2013 r. oraz od 1 stycznia 2014 r. – do 28 lutego 2017 r. (Wnioskodawczyni była stroną umowy). W okresie od 1 marca 2017 r. do 31 lipca 2021 r. mąż Wnioskodawczyni wynajmował część magazynu (był stroną umowy).
Wnioskodawczyni w ramach działalności gospodarczej wskazała budynek jako środek trwały.
Działka i budynek nie były wykorzystywane przez Wnioskodawczynię wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług.
W odniesieniu do budynku magazynowego z częścią socjalno-biurową doszło już do pierwszego zasiedlenia, zasiedlenie było dnia 2 stycznia 2012 r.
Między pierwszym zasiedleniem (oddaniem do użytkowania) ww. budynku a jego sprzedażą upłynie okres dłuższy niż 2 lata. Wnioskodawczyni nie ponosiła wydatków na ulepszenie lub przebudowę ww. budynku w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, które stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej ww. obiektu.
Przy tak przedstawionym opisie sprawy, wątpliwości Wnioskodawczyni dotyczą obowiązku uiszczenia podatku od towarów i usług w związku ze sprzedażą nieruchomości.
W świetle powyższego, aby wyjaśnić wątpliwości Wnioskodawczyni należy w pierwszej kolejności ustalić, czy w okolicznościach niniejszej sprawy Wnioskodawczyni będzie działać w charakterze podatnika zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 ustawy.
Uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.
Jak wskazano wyżej, autonomiczność prawa podatkowego wyklucza możliwość interpretacji przepisów, która zakładałaby, że stosunki majątkowe między małżonkami, regulowane przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, mogą kształtować zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług. Zatem nie każda czynność, która wywołuje skutki na gruncie prawa cywilnego, będzie takie skutki wywoływała na gruncie prawa podatkowego.
W rozpatrywanej sprawie nieruchomość gruntowa została nabyta w celu prowadzenia działalności gospodarczej przez Wnioskodawczynię, z tytułu prowadzenia której jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Ponadto budynek wybudowano jako halę magazynową z częścią biurową, celem prowadzenia działalności gospodarczej przez Wnioskodawczynię. Jedynie Wnioskodawczyni odliczała należny podatek w związku z budową budynku magazynowego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Wnioskodawczyni w ramach działalności gospodarczej wskazała budynek jako środek trwały. W obecnym stanie faktycznym nieruchomość stanowi współwłasność byłych małżonków. Małżeństwo właścicieli zostało rozwiązane 18 stycznia 2016 r.
Wnioskodawczyni, sprzedając swój udział w nieruchomości, będzie zbywała majątek wykorzystywany w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.
Ze wskazanego bowiem powyżej orzeczenia C-291/92 wynika, że aby nieruchomość nie stanowiła majątku związanego z działalnością gospodarczą, nie może ona służyć takiej działalności w całym okresie jej posiadania.
Zatem biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że sprzedaż przez Wnioskodawczynię udziału w nieruchomości wypełniać będzie definicję działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy, a Wnioskodawczyni będzie działać jako podatnik podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. W konsekwencji ww. sprzedaż udziału w nieruchomości będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Przy czym nadmienić należy, że dostawa nieruchomości, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może albo być opodatkowana właściwą stawką podatku VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.
Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.
W art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy, ustawodawca przewidział zwolnienie od podatku VAT dla dostawy nieruchomości zabudowanych spełniających określone w tych przepisach warunki.
Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Zatem zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków, budowli, jeżeli w stosunku do nich powstało pierwsze zasiedlenie, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata.
Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.
Przez pierwsze zasiedlenie, według art. 2 pkt 14 ustawy, rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:
a) wybudowaniu lub
b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
Z powyższego przepisu wynika, że pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie budynku, budowli lub ich części do używania. Zatem aby można było mówić o pierwszym zasiedleniu, musi dojść do zajęcia budynku, budowli lub ich części, ich używania, w tym na potrzeby własne. Pierwsze zasiedlenie budynku, budowli lub ich części ma więc miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynek, budowlę lub ich części oddano w najem, jak i w przypadku wykorzystywania budynku, budowli lub ich części na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika czy też potrzeby własne osoby fizycznej – bowiem w obydwu przypadkach dochodzi do korzystania z budynku, budowli lub ich części.
Należy również zauważyć, że w myśl art. 43 ust. 10 ustawy (w brzmieniu do 30 września 2021 r.), podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części:
-
są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni;
-
złożą, przed dniem dokonania dostawy tych obiektów właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego, zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części.
Natomiast w brzmieniu od 1 października 2021 r. ww. artykuł zyskał treść, podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części:
-
są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni;
-
złożą:
a) przed dniem dokonania dostawy tych obiektów właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego lub
b) w akcie notarialnym, do zawarcia którego dochodzi w związku z dostawą tych obiektów
- zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części.
Zgodnie z art. 43 ust. 11 ustawy (w brzmieniu do 30 września 2021 r.), oświadczenie, o którym mowa w ust. 10 pkt 2, musi również zawierać:
-
imiona i nazwiska lub nazwę, adresy oraz numery identyfikacji podatkowej dokonującego dostawy oraz nabywcy;
-
planowaną datę zawarcia umowy dostawy budynku, budowli lub ich części;
-
adres budynku, budowli lub ich części.
Natomiast w brzmieniu od 1 października 2021 r. ww. artykuł zyskał treść, oświadczenie, o którym mowa w ust. 10 pkt 2, musi również zawierać:
-
imiona i nazwiska lub nazwę, adresy oraz numery identyfikacji podatkowej dokonującego dostawy oraz nabywcy;
-
planowaną datę zawarcia umowy dostawy budynku, budowli lub ich części – w przypadku, o którym mowa w ust. 10 pkt 2 lit. a;
-
adres budynku, budowli lub ich części.
Tak więc ustawodawca daje podatnikom, dokonującym dostawy budynków, budowli lub ich części spełniających przesłanki do korzystania ze zwolnienia od podatku wskazanego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy po spełnieniu określonych warunków – możliwość rezygnacji ze zwolnienia i opodatkowania transakcji na zasadach ogólnych. Przy czym podkreślić należy, że niniejsze prawo zostało zawężone tylko do rezygnacji ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.
W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem, że:
a) w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
b) dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
Powyższe przepisy wskazują, jakie muszą zostać spełnione warunki aby sprzedaż budynków, budowli lub ich części mogła korzystać ze zwolnienia od podatku VAT. Z przepisów tych wynika, że prawo do zwolnienia przysługuje wówczas, gdy w stosunku do obiektów będących przedmiotem sprzedaży nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, oraz dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ulepszenie tych obiektów, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
Analiza przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, regulujących wyżej wskazane prawo do zwolnienia od podatku dostaw budynków, budowli lub ich części, prowadzi do wniosku, że w odniesieniu do tych towarów może wystąpić jedna z ww. podstaw do zastosowania zwolnienia od tego podatku. Istotne jest wobec tego każdorazowe kompleksowe zbadanie okoliczności towarzyszących dostawie danego obiektu. Zauważyć bowiem należy, że stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalna. W efekcie, podatnik uprawniony jest do zastosowania ww. preferencji, gdy charakter dokonywanych przez niego czynności, w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości, wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.
Dodatkowo wskazać należy, że zgodnie z art. 29a ust. 8 ustawy, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.
Z powyższego przepisu jednoznacznie wynika, że – co do zasady – grunt będący przedmiotem dostawy podlega opodatkowaniu według takiej stawki podatku od towarów i usług, jaką opodatkowane są budynki/budowle na nim posadowione. Oznacza to, że w sytuacji, gdy budynki, budowle lub ich części korzystają ze zwolnienia od podatku, również dostawa gruntu korzysta ze zwolnienia od podatku.
Ponadto, z analizy powołanych wyżej przepisów wynika, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a stanie się bezzasadne. Jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki do zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów, zarówno nieruchomości jak i ruchomości, przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu), których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.
W celu ustalenia, czy w analizowanej sprawie dla dostawy budynku magazynowego z częścią socjalno-biurową zastosowanie będzie znajdować zwolnienie od podatku, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, należy w pierwszej kolejności rozstrzygnąć, czy w odniesieniu do przedmiotowego budynku miało miejsce pierwsze zasiedlenie.
W przedmiotowej sprawie Wnioskodawczyni w opisie sprawy wskazała, że budowa budynku magazynowego z częścią socjalno-biurową zakończyła się 2 stycznia 2012 r. Budynek wybudowano jako halę magazynową z częścią biurową, celem prowadzenia działalności gospodarczej. Do pierwszego zajęcia budynku (oddania do używania) doszło w dniu 2 stycznia 2012 r. Pomiędzy pierwszym zasiedleniem a momentem sprzedaży minie okres dłuższy niż dwa lata. Ponadto Wnioskodawczyni nie ponosiła wydatków na ulepszenie lub przebudowę ww. budynku w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, które stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej ww. obiektu.
Analizując informacje zawarte w opisie sprawy w kontekście definicji pierwszego zasiedlenia należy stwierdzić, że planowana sprzedaż budynku magazynowego z częścią socjalno-biurową korzystać będzie ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług. Dostawa ww. budynku nastąpi po pierwszym zasiedleniu i w okresie dłuższym niż 2 lata od pierwszego zasiedlenia.
W związku z tym, że dostawa tego budynku będzie korzystała ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, analiza zwolnienia tej czynności wynikającego z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a i pkt 2 ustawy jest bezpodstawna.
Jak wskazano powyżej, grunt będący przedmiotem sprzedaży podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, tak jak opodatkowane są budynki, budowle lub ich części posadowione na tym gruncie. W świetle powyższego, dostawa gruntu bezpośrednio związanego z budynkiem magazynowym z częścią socjalno-biurową znajdującym się na działce gruntu nr 3693 w zw. z art. 29a ust. 8 ustawy, również będzie korzystała ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.
Wobec powyższego, skoro dostawa udziałów w zabudowanej ww. budynkiem działce gruntu nr 3693, będzie korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, to tym samym Wnioskodawczyni dokonując sprzedaży udziałów w ww. działce, nie będzie zobowiązana zapłacić kwoty podatku VAT z tytułu tej sprzedaży.
Podsumowując, w przedmiotowym stanie sprawy Wnioskodawczyni nie będzie miała obowiązku uiszczenia podatku od towarów i usług w związku ze sprzedażą nieruchomości, bowiem sprzedaż udziału Wnioskodawczyni we współwłasności w budynku magazynowym z częścią socjalno-biurową korzystać będzie ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.
W konsekwencji, stanowisko Wnioskodawczyni, zgodnie z którym „(…) z uwagi na fakt, iż sprzedaż związana jest z podziałem majątku wspólnego i jest własności osób fizycznych, również podatek VAT nie wystąpi”, należało uznać za nieprawidłowe, ponieważ pomimo, że Zainteresowana wywiodła prawidłowy skutek prawny w postaci braku obowiązku uiszczenia podatku VAT w związku ze sprzedażą ww. nieruchomości, to jednak dokonała tego w oparciu o inną podstawę prawną niż wskazana przez tut. Organ.
Niniejsza interpretacja dotyczy podatku od towarów i usług. Natomiast w części dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.
Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowana ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.
Tutejszy organ wskazuje, że zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).
W związku z powyższym zaznaczenia wymaga, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (pytania) Wnioskodawczyni. Inne kwestie przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego, bądź we własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone. Dotyczy to kwestii prawidłowości rozliczenia majątku wspólnego poprzez ustalenie nierównych udziałów w cenie sprzedaży przedmiotowej nieruchomości.
Jak wynika z treści art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Mając na uwadze, że wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego został złożony przez jednego ze współwłaścicieli przedmiotowej nieruchomości, zaznacza się, że interpretacja nie wywiera skutku prawnego dla byłego męża Wnioskodawczyni. Były małżonek Wnioskodawczyni chcąc uzyskać interpretację indywidualną powinien wystąpić z odrębnym wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:
-
z zastosowaniem art. 119a;
-
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
-
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).
Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 ze zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…), za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).
Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
Przestań wyszukiwać interpretacje ręcznie!
Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili