0114-KDIP4-1.4012.587.2021.1.APR
📋 Podsumowanie interpretacji
Miasto zrealizowało inwestycję polegającą na zakupie i montażu 25 wiat przystankowych. Następnie zawarło umowy dzierżawy z Spółką, na mocy których udostępniło jej część infrastruktury powstałej w wyniku tej inwestycji, w tym wiaty. Miasto udostępnia również przystanki komunikacyjne, na których znajdują się wiaty, innym przewoźnikom, pobierając od nich opłaty przystankowe. Organ ocenił, że w zakresie udostępniania przystanków komunikacyjnych, w tym wiat, innym przewoźnikom niż Spółka, Miasto działa jako organ władzy publicznej, a pobierane opłaty mają charakter publicznoprawny. W związku z tym Miasto nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług w tym zakresie. Natomiast w odniesieniu do udostępniania infrastruktury, w tym wiat, Spółce na podstawie umów dzierżawy, Miasto działa jako podatnik podatku od towarów i usług. Jednakże w tej sytuacji Miasto nie ma możliwości odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych na zakup i montaż wiat, ponieważ wydatki te nie są bezpośrednio ani pośrednio związane z czynnościami opodatkowanymi, które wykonuje Miasto. W związku z tym, stanowisko Miasta dotyczące prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków na zakup i montaż wiat zostało uznane za nieprawidłowe.
❓ Pytania i stanowisko urzędu
Stanowisko urzędu
Masz dosyć przekopywania się przez dziesiątki interpretacji?
Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex
Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.
Rozpocznij bezpłatny okres próbny📖 Pełna treść interpretacji
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 9 września 2021 r. (data wpływu 10 września 2021 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych przez Miasto na zakup i montaż Wiat - jest nieprawidłowe.
UZASADNIENIE
10 września 2021 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych przez Miasto na zakup i montaż Wiat.
We wniosku przedstawiono następujące stan faktyczny:
Miasto (…) (dalej: „Miasto”) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT (podatek od towarów i usług)”).
Na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 506 ze zm.; dalej: „ustawa o samorządzie”) Miasto jest wyposażone w osobowość prawną i posiada zdolność do czynności cywilnoprawnych. Miasto wykonuje zadania własne (określone w art. 7 ustawy o samorządzie gminnym) samodzielnie lub poprzez powołane miejskie jednostki organizacyjne.
Miasto zrealizowało inwestycję pn. „(…)” (dalej: „Inwestycja”). Inwestycja polegała w szczególności na zakupie 16 ekologicznych autobusów o napędzie elektrycznym i hybrydowym elektrycznym wraz z kasownikami i autokomputerami, zakupie i montażu: 17 elektronicznych tablic informacyjnych, 6 stacjonarnych biletomatów, 4 stacji szybkiego ładowania autobusów i systemu wolnego ładowania (dalej łącznie: „Infrastruktura”) oraz 25 wiat przystankowych z monitoringiem (dalej: „Wiaty”). Głównym celem Inwestycji jest ograniczenie niskiej emisji poprzez rozwój i usprawnienie infrastruktury transportu w Mieście oraz zapewnienie sprawnego funkcjonowania transportu publicznego w Mieście.
Niniejszy wniosek dotyczy Inwestycji wyłącznie w zakresie wydatków Miasta na zakup i montaż Wiat.
Oddanie do użytkowania majątku Wiat miało miejsce 28 listopada 2018 r. Wartość zakupu i montażu Wiat wyniosła ok. 1,5 mln PLN brutto. Poniesione przez Miasto wydatki na zakup i montaż Wiat zostały udokumentowane przez dostawców/wykonawców wystawionymi na Miasto fakturami VAT z wykazanymi na nich kwotami VAT naliczonego. Dotychczas Miasto nie dokonało odliczenia VAT naliczonego od wydatków na zakup i montaż Wiat.
Na podstawie umowy z 27 lipca 2015 r. (zmienionej aneksami) zawartej przez Miasto z (…) sp. z o.o. w (…) (dalej: „Spółka”) Spółka świadczy dla Miasta usługi publicznego, drogowego transportu zbiorowego w komunikacji miejskiej na terenie Miasta. Na gruncie przedmiotowej umowy obrót z tytułu sprzedaży biletów komunikacyjnych stanowi dochód Spółki, co stanowi wynagrodzenie Spółki za wykonywane dla Miasta usługi transportowe. Na gruncie powyższej umowy Miasto zobowiązane jest także udostępniać Spółce autobusy i dodatkową infrastrukturę transportową, w tym nabytą/wytworzoną w ramach Inwestycji (także Wiaty). Miasto posiada 100% udziałów w Spółce.
W celu wypełnienia warunku z ww. umowy w zakresie udostępnienia Spółce infrastruktury komunikacyjnej i towarzyszącej, Miasto zawarło ze Spółką następujące umowy dzierżawy dotyczące majątku Infrastruktury objętej Inwestycją, tj.:
- umowę dzierżawy z 1 kwietnia 2019 r. (dalej: „Umowa”) dotyczącą stacji szybkiego ładowania autobusów, elektronicznych tablic informacyjnych oraz biletomatów stacjonarnych. Ponadto, z Umowy wynika, że Miasto jest zobowiązane do zapewnienia Spółce infrastruktury przystankowej. Zgodnie z zapisami Umowy, udostępnienie przez Miasto Wiat dla Spółki jest niezbędne do prawidłowego wykonywania przez Spółkę usług transportu zbiorowego,
- umowę dzierżawy z 23 stycznia 2019 r. dotyczącą dzierżawy ośmiu autobusów i czterech stacji wolnego ładowania,
- umowę dzierżawy z 17 października 2018 r. dotyczącą dzierżawy ośmiu autobusów i czterech stacji wolnego ładowania.
Wskazane rozwiązanie (tj. dzierżawa dla Spółki Infrastruktury powstałej w ramach Inwestycji) ma na celu zapewnienie Miastu regularnych wpływów z tytułu wynagrodzenia za świadczoną usługę dzierżawy, co w efekcie ma na celu minimalizowanie kosztów poniesionych przez Miasto na Infrastrukturę i ma zapewniać efektywne wykorzystanie tego majątku przez profesjonalny i powołany do tego podmiot w ramach usługi transportu publicznego. Ponadto, udostępnienie przez Miasto Infrastruktury Spółce umożliwia realizację przez Spółkę usługi transportu zbiorowego dla Miasta. Miasto wskazuje również, iż przedmiotowe rozwiązanie wynika z dotychczasowego wieloletniego systemu zarządzania przez Miasto podobnym majątkiem (w lipcu 2015 r. Miasto przekazało bowiem w dzierżawę dla Spółki autobusy nabyte w ramach odrębnej inwestycji).
Miasto wskazuje, iż wartość czynszu dzierżawnego została ustalona w umowach dzierżawy na łączną kwotę 276.492,93 PLN brutto/miesiąc. Wysokość czynszu dzierżawnego została skalkulowana przy uwzględnieniu wartości początkowej poszczególnych elementów wydzierżawionej Infrastruktury i stawki amortyzacji właściwej dla tych elementów Infrastruktury. W związku z powyższym, roczna łączna wartość czynszu dzierżawnego brutto została ustalona w wysokości ok. 10% wartości nabycia/wytworzenia dzierżawionej Infrastruktury brutto. Tym samym, czynsz dzierżawny ustalony w powyższej wysokości powinien umożliwić zwrot wydatków poniesionych przez Miasto na nabycie/wytworzenie Infrastruktury objętej dzierżawą po ok. 10 latach od momentu oddania Infrastruktury w dzierżawę. Miasto wskazuje również, iż zgodnie z zapisami umów dzierżawy, Spółka ponosi koszty związane z eksploatacją Infrastruktury objętej dzierżawą, koszty remontów, napraw i przeglądów.
Miasto wykazuje w składanych deklaracjach VAT wartość netto wraz z należnym podatkiem VAT z tytułu dzierżawy Infrastruktury dla Spółki.
Majątkiem Wiat (od momentu oddania do użytkowania) zarządza Miasto za pośrednictwem jednostki budżetowej Miasta – ABC w (…) (dalej: A), stanowiącej jednego podatnika VAT z Miastem. Zgodnie z zapisami Umowy, Miasto udostępnia infrastrukturę przystankową, w tym Wiaty dla Spółki do korzystania w celu prawidłowego wykonywania przez Spółkę usług transportu zbiorowego.
Ponadto, Miasto udostępnia przystanki komunikacyjne, na których zostały zamontowane Wiaty także innym niż Spółka przewoźnikom, umożliwiając im zatrzymywanie się na przystankach w celu realizacji przewozu osób, za co Miasto pobiera opłaty od przewoźników na podstawie odpowiednich przepisów (tzw. opłaty przystankowe), które to opłaty mają charakter publicznoprawny. Wysokość tzw. opłaty przystankowej ustala Rada Miejska w drodze uchwały.
Miasto ponownie wskazuje jednak, że udostępnia infrastrukturę przystankową, w tym Wiaty, przede wszystkim Spółce do korzystania, co bezpośrednio wynika z Umowy oraz umowy z 27 lipca 2015 r. na świadczenie usług publicznego transportu zbiorowego, w której Spółce zostało powierzone przez Miasto świadczenie usług transportu na terenie Miasta. We wskazanych umowach Miasto zobowiązało się bowiem do zapewnienia Spółce infrastruktury przystankowej niezbędnej do realizacji przez Spółkę usług transportowych dla Miasta. W szczególności Spółka może zatrzymywać swoje pojazdy na przystankach komunikacyjnych oraz umieszczać na Wiatach rozkłady jazdy dla swoich usług. Tym samym, w ocenie Miasta, korzystanie przez Spółkę z Wiat umożliwia Spółce prawidłowe korzystanie z dzierżawionego od Miasta majątku (autobusów, stacji szybkiego ładowania autobusów, elektronicznych tablic informacyjnych oraz biletomatów stacjonarnych) i wykonywanie dla Miasta usług transportowych, co powoduje, że udostępnienie Wiat przez Miasto Spółce jest ściśle związane ze świadczoną przez Miasto dla Spółki usługą dzierżawy na podstawie Umowy – jak zostało wyżej wskazane z Umowy wynika, że Miasto jest zobowiązane do zapewnienia Spółce infrastruktury przystankowej.
Majątek Wiat jest zatem również funkcjonalnie związany z Infrastrukturą będącą przedmiotem dzierżawy przez Miasto dla Spółki. Dzierżawa przez Miasto autobusów dla Spółki nie miałaby bowiem sensu gdyby Miasto nie zapewniło Spółce jednocześnie możliwości korzystania z infrastruktury przystankowej Miasta, w tym z Wiat na potrzeby zatrzymywania się dzierżawionych Spółce autobusów. Podobnie korzystanie z pozostałej Infrastruktury powstałej w ramach Inwestycji byłoby bardzo utrudnione lub nawet niemożliwe bez stworzenia przez Miasto i następnie udostępnienia Spółce do korzystania infrastruktury przystankowej, w tym w szczególności Wiat. Zatem poniesienie przez Miasto wydatków na zakup i montaż Wiat było jednym z niezbędnych elementów warunkujących zawarcie Umowy. Ponadto, Miasto podkreśla, że gdyby nie realizowało Inwestycji, to Miasto nie zakupiłoby i nie zamontowałoby Wiat.
Miasto uzyskało dofinansowanie na realizację Inwestycji ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa (…) na lata 2014-2020 do wysokości ok. 92% całkowitych wydatków kwalifikowalnych Inwestycji. Wartość podatku VAT od wydatków na Wiaty nie została ujęta w kosztach kwalifikowalnych Inwestycji (tj. podatek VAT od wydatków na Wiaty nie został objęty dofinansowaniem). Powyższe wynika z faktu, iż już na etapie pozyskiwania dofinansowania na realizację Inwestycji Miasto miało zamiar udostępnienia Wiat dla Spółki (co zostało również wskazane we wniosku o dofinansowanie i wynikało z umowy na świadczenie przez Spółkę dla Miasta usług transportowych).
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:
Czy Miastu przysługuje prawo do odliczenia VAT naliczonego w pełnych kwotach od wydatków poniesionych przez Miasto na zakup i montaż Wiat, na zasadach wynikających z art. 86 ust. 10, 10b pkt 1 i 13 ustawy o VAT?
Zdaniem Wnioskodawcy, Miastu przysługuje prawo do odliczenia VAT naliczonego w pełnych kwotach od wydatków poniesionych przez Miasto na zakup i montaż Wiat, na zasadach wynikających z art. 86 ust. 10, 10b pkt 1 i 13 ustawy o VAT.
Uzasadnienie stanowiska Miasta
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z pewnymi zastrzeżeniami, które nie mają zastosowania w przedmiotowej sprawie.
Z treści powyższej regulacji wynika, iż prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przysługuje podatnikom VAT w sytuacji, gdy towary i usługi, przy nabyciu których został naliczony podatek, są wykorzystywane (przynajmniej pośrednio) do wykonywania czynności opodatkowanych VAT. Oznacza to, że nabywane towary / usługi przyczyniają się co najmniej pośrednio i potencjalnie do generowania podatku VAT należnego (także w przyszłości).
Dla oceny możliwości skorzystania z prawa do odliczenia, w każdym przypadku istotne jest więc ustalenie, czy towary i usługi, przy zakupie których naliczono VAT:
-
zostały nabyte przez podatnika tego podatku oraz
-
pozostają w bezspornym związku z wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi.
Odnosząc się do warunku nabywania towarów i usług przez podatnika, Miasto wskazuje, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Stosownie natomiast do treści art. 15 ust. 6 ww. ustawy nie uważa się za podatników organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Zapis cytowanego powyżej art. 15 ust. 6 ustawy o VAT jest odzwierciedleniem art. 13 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. str. 1 ze zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami. Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.
W konsekwencji, kryterium uznania jednostki samorządu terytorialnego za podatnika VAT jest charakter wykonywanych przez nią czynności, tj. dokonywanie czynności o charakterze publicznoprawnym wyłącza te podmioty z kategorii podatników VAT, natomiast dokonywanie czynności cywilnoprawnych skutkuje uznaniem tych podmiotów za podatników, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu VAT.
Zdaniem Miasta, powyższe oznacza, że w zakresie czynności cywilnoprawnych dokonywanych przez jednostki samorządu terytorialnego, nawet gdy dotyczą one zadań własnych gmin, podmioty te powinny być uznawane za podatników VAT. Zatem w przypadku, gdy Miasto wykonuje czynności na podstawie umów cywilnoprawnych, tj. na warunkach i w okolicznościach właściwych również dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą – powinno być traktowane jako podatnik VAT, gdyż w przedmiotowym zakresie działa de facto w sposób analogiczny do tych podmiotów.
W ocenie Miasta, w sytuacji przedstawionej w opisie stanu faktycznego, pomiędzy stronami (Miastem a Spółką) zachodzi dwustronny stosunek zobowiązaniowy (dzierżawa), zakładający wykonanie określonej usługi za ustalone wynagrodzenie. Ponadto, istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą a przekazanym za nią wynagrodzeniem.
W konsekwencji, w świetle powyższego, w przypadku działania przez Miasto na podstawie umowy cywilnoprawnej, działa ono w charakterze podatnika VAT. Mając na uwadze, że umowy dzierżawy stanowią na gruncie przepisów prawa cywilnego umowy cywilnoprawne, na podstawie której Miasto (jako usługodawca) wykonuje na rzecz Spółki (usługobiorcy) czynności w zakresie oddania Spółce do używania Infrastruktury i pobierania z jej majątku pożytków, w opinii Miasta, w ramach wykonywania przedmiotowych czynności Miasto działa w roli podatnika VAT.
W związku z powyższym, w ocenie Miasta, z tytułu świadczenia odpłatnej usługi dzierżawy Infrastruktury dla Spółki działa ono w charakterze podatnika VAT. W konsekwencji, zdaniem Miasta, pierwszy z warunków, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT został spełniony w omawianym stanie faktycznym.
Drugim warunkiem niezbędnym do zastosowania prawa do odliczenia VAT naliczonego jest związek ponoszonych wydatków z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT.
Stosownie do art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Jednocześnie, w myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Z kolei zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.
W konsekwencji, w związku z faktem, że dzierżawa Infrastruktury nie stanowi dostawy towaru (przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel), należy uznać, iż czynność dzierżawy stanowi odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, niekorzystające ze zwolnienia z VAT.
Zdaniem Miasta, nie sposób pominąć faktu, iż poniesione przez Miasto wydatki na zakup i montaż Wiat miały istotne znaczenie dla możliwości wydzierżawienia przez Miasto Infrastruktury dla Spółki (świadczenia przez Miasto usług opodatkowanych VAT), bowiem w Umowie oraz umowie na świadczenie usług publicznego transportu zbiorowego zostało wprost wskazane, że Miasto zapewni Spółce infrastrukturę przystankową. Bez stworzenia przez Miasto odpowiedniej infrastruktury przystankowej, w tym w szczególności Wiat (a więc bez poniesienia tych wydatków), dzierżawa majątku Infrastruktury do Spółki nie byłaby w ogóle możliwa (co wynika także z przywołanych zapisów umownych). Trudno bowiem oczekiwać, że Spółka zgodziłaby się na zawarcie umów dzierżawy Infrastruktury służącej do świadczenia usług transportu publicznego, gdyby Spółka jednocześnie nie miała możliwości prawidłowego wykorzystywania Infrastruktury na potrzeby świadczenia wskazanych usług, tj. gdyby Miasto nie zapewniło Spółce możliwości korzystania z infrastruktury przystankowej, w tym Wiat. Zatem poniesienie przez Miasto wydatków na zakup i montaż Wiat było jednym z niezbędnych elementów warunkujących zawarcie Umowy. Tym samym, poniesienie przez Miasto wydatków na zakup i montaż Wiat miało wpływ na realizowanie obrotu (VAT należnego) z tytułu dzierżawy Infrastruktury. Sytuację taką można porównać do podmiotu, który udostępnia (np. w drodze najmu/dzierżawy) lokale w budynku wielolokalowym i jednocześnie jest zobowiązany do zapewniania najemcy możliwości korzystania z części wspólnych nieruchomości – np. drogi dojazdowe, parkingi, klatki schodowe, windy etc.), mimo, że takie części wspólne nie są wprost objęte najmem/dzierżawą. Nie oznacza to jednak, że takie części wspólne nie służą wówczas ściśle najmowi/dzierżawie lokali. Związek pomiędzy wydatkami a sprzedażą opodatkowaną VAT należy oceniać także przez pryzmat celowości danego wydatku – tj. jego niezbędności dla realizacji sprzedaży opodatkowanej.
W ocenie Miasta, ponoszone przez Miasto wydatki na zakup i montaż Wiat w ramach Inwestycji mają ścisły związek z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT przez Miasto – dzierżawą Infrastruktury na podstawie Umowy. Zdaniem Miasta, poniesienie przez Miasto wskazanych wydatków na Wiaty było bowiem niezbędne do prawidłowego funkcjonowania przedmiotu dzierżawy (Infrastruktury) jako całości, a tym samym realizacji przez Miasto sprzedaży opodatkowanej VAT. W ocenie Miasta, nie byłoby bowiem możliwe świadczenie usługi dzierżawy do Spółki majątku Infrastruktury bez uprzedniego zapewnienia Spółce także infrastruktury przystankowej, w tym Wiat (trudno wyobrazić sobie w praktyce świadczenie usług transportowych przez Spółkę, a w efekcie także usług dzierżawy przez Miasto Spółce bez jednoczesnego udostępnienia Spółce takiej infrastruktury). Jednocześnie, Miasto nie zakupiłoby i nie zamontowałoby Wiat, gdyby nie sama Inwestycja, której majątek – jak zostało wskazane – został wydzierżawiony Spółce.
Głównym celem Inwestycji jest rozwój i usprawnienie infrastruktury transportu na terenie Miasta. W ocenie Miasta, nie ulega wątpliwości, że bez poniesienia przez Miasto wydatków na Wiaty, tj. niezbędną infrastrukturę przystankową, Miastu nie udałoby się zrealizować wskazanego celu, bowiem zapewnienie odpowiedniej infrastruktury przystankowej jest niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania pozostałej Infrastruktury powstałej w ramach Inwestycji (a tym samym poniesienie przez Miasto wydatków na Wiaty warunkowało możliwość świadczenia przez Miasto usługi dzierżawy dla Spółki).
Zdaniem Miasta, skoro jako czynny podatnik VAT, Miasto zobowiązane jest uiszczać VAT należny z tytułu dzierżawy Infrastruktury, to Miasto powinno mieć jednocześnie prawo do odliczenia VAT naliczonego również od wydatków na zakup i montaż Wiat, gdyż wydatki te warunkują wykonywanie tych czynności (są dla tych czynności niezbędne i ściśle z nimi powiązane).
Stanowisko Miasta znajduje uzasadnienie w orzecznictwie sądów administracyjnych, w którym sądy wskazują, że badanie związku między wydatkami a czynnościami opodatkowanymi VAT podatnika powinno być dokonywane w szerszym kontekście. Przykładowo w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego (dalej: „NSA”) z 25 stycznia 2019 r., sygn. I FSK 1820/16, sąd wskazał (odnośnie infrastruktury kanalizacji deszczowej), że „mimo więc, iż sporne wydatki inwestycyjne mieściły się w kategorii zadań własnych nałożonych ustawą o samorządzie gminnym, to decydujący jest cel, który przyświecał tej inwestycji, a zatem umożliwienie wykonania czynności opodatkowanych w postaci dostawy nieruchomości przeznaczonych pod zabudowę. Całość inwestycji miał bowiem w istocie przysłużyć się celowi komercyjnemu, bez jej realizacji Gmina nie mogłaby osiągnąć dobrej ceny sprzedaży, a nawet mogłoby w ogóle nie dojść do znalezienia kupca i dokonania zbycia nieruchomości”.
Powyższe stanowisko Miasta potwierdza również wyrok NSA z 30 stycznia 2020 r., sygn. I FSK 1113/19, który dotyczył prawa gminy do odliczenia VAT naliczonego w pełnych kwotach od wydatków na uzbrojenie terenów inwestycyjnych, w tym na przebudowę drogi gminnej wraz ze skrzyżowaniami, chodnikiem, zjazdami, poboczem i oświetleniem. We wskazanym wyroku NSA orzekł, że: „wykonanie robót budowlanych z branży drogowej ma natomiast na celu zapewnienie jak najlepszej komunikacji wewnątrz stref oraz jak najlepszego połączenia stref z drogami zewnętrznymi. Gmina, nie tworzyłaby przedmiotowej infrastruktury drogowej, gdyby nie miała na celu dokonania dostawy znajdujących się przy nich gruntów celem utworzenia stref inwestycyjnych. (…) Nie powinno być więc wątpliwości, że dokonane przez Gminę zakupy towarów i usług na realizację omawianego zamierzenia mają dwojaki związek z dokonywanymi przez Gminę opodatkowanymi dostawami towarów (działek), bo po pierwsze, powodują, że działki są atrakcyjne i znajdują nabywców, a po drugie mają wpływ na osiągane ze sprzedaży ceny, co przekłada się także na wysokość podatku należnego. Jak słusznie wskazał Sąd pierwszej instancji podstaw podejmowanych przez Gminę działań było uatrakcyjnienie działek poprzez zapewnienie właściwej infrastruktury, a zatem przygotowanie nieruchomości do sprzedaży, by uzyskać jak najwyższą za nie cenę, nie zaś zapewnienie „dóbr publicznych” mieszkańcom. Mimo więc, iż sporne wydatki inwestycyjne mieściły się w kategorii zadań własnych nałożonych ustawą o samorządzie gminnym, to decydujący jest cel, który przyświecał tej inwestycji, a zatem umożliwienie wykonania czynności opodatkowanych w postaci dostawy nieruchomości przeznaczonych pod zabudowę. Całość inwestycji miała bowiem w istocie przysłużyć się celowi komercyjnemu, bez jej realizacji Gmina nie mogłaby osiągnąć dobrej ceny sprzedaży, a nawet mogłoby w ogóle nie dojść do znalezienia kupca i dokonania zbycia nieruchomości. Reasumując stwierdzić należy, że Sąd pierwszej instancji zasadnie uznał, że skarżąca Gmina w zakresie wydatków wymienionych we wniosku będzie miała prawo do odliczenia podatku naliczonego od kwoty podatku należnego, stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług”.
Podobne stanowisko zajął Wojewódzki Sąd Administracyjny (dalej: „WSA”) w Rzeszowie w wyroku z 25 lipca 2019 r., sygn. I SA/Rz 339/19, w którym orzekł, że: „(…) podjęty przez organ w skarżonej interpretacji intelektualny zabieg rozdzielenia dworca lokalnego i parkingu (…) czy stojaka na rowery, dla wykazania swoich racji, a następnie doszukiwania w bezpłatnym udostępnianiu tych obiektów, jakiejś odrębnej, od podstawowej, działalności gospodarczej, nie generującej dochodu opodatkowanego, jest całkowicie nieuzasadniony, a wręcz sztuczny. Parking ten, podobnie jak sam budynek dworca czy plac manewrowy, stanowi przecież elementy infrastruktury dworcowej wykorzystywanej w działalności gospodarczej i służy usprawnieniu tej działalności, poprawie jej funkcjonalności, ostatecznie przecież skierowanej do odbiorców usług transportowych czyli pasażerów. Zgodzić się należy więc ze skarżącą, że udostępnianie parkingu (…) (stojaka na rowery), podobnie zresztą jak bezpłatne udostępnianie chodników czy niedzierżawionych powierzchni budynku dworca, odbywa się w ramach prowadzonej przez nią działalności gospodarczej, towarzyszy jej w sposób nierozerwalny i nie może zostać uznane za działalność inną niż gospodarcza. Nie można mówić więc o braku związku tej infrastruktury z działalnością Gminy jako przedsiębiorcy w zakresie świadczonych usług transportowych i innych z nimi związanych”.
Powyższe stanowisko Miasta znajduje potwierdzenie również przykładowo w interpretacji indywidualnej DKIS z 22 listopada 2018 r., sygn. 0115-KDIT1-1.4012.703.2018.1.DM, w której organ potwierdził stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym: „(…) ponoszone w ramach wydatków inwestycyjnych Gminy wydatki na zagospodarowanie terenu przy Z (tj.: wykonania dróg, placów manewrowych, miejsc parkingowych, chodników, terenów zielonych, montaż małej architektury) mają/będą miały ewidentnie co najmniej pośredni związek z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT przez Gminę w Z. Zdaniem Gminy, poniesienie przez Gminę wskazanych wydatków na zagospodarowanie terenu Z było/jest bowiem niezbędne do prawidłowego funkcjonowania Z jako całości (przedsiębiorstwa), a tym samym realizacji w Z sprzedaży opodatkowanej VAT. (…) Podsumowując, w ocenie Gminy, przysługuje/będzie przysługiwało jej pełne prawo do odliczenia VAT naliczonego od ponoszonych przez Gminę wydatków związanych z budową i późniejszym funkcjonowaniem Z, tj. zarówno wydatków inwestycyjnych oraz wydatków bieżących na Z”.
Prawo do odliczenia VAT naliczonego wynikającego z wydatków mających pośredni związek z działalnością opodatkowaną VAT, jako jeden z aspektów zasady neutralności podatku VAT było także przedmiotem licznych orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE”). Przykładowo w wyroku z 8 lutego 2007 r. w sprawie C-435/05 (Investrand BV vs. Staatssecretaris van Financiën) TSUE wskazał, iż: „(…) system odliczeń ustanowiony przez szóstą dyrektywę ma na celu całkowite uwolnienie przedsiębiorcy od ciężaru podatku VAT należnego lub zapłaconego w ramach jego całej działalności gospodarczej. Wspólny system podatku VAT gwarantuje w ten sposób w zakresie ciężaru podatkowego neutralność jakiejkolwiek działalności gospodarczej – niezależnie od jej celu lub wyników – pod warunkiem, że co do zasady podlega ona sama podatkowi VAT. (…) Prawo do odliczenia zostaje zatem również przyznane podatnikowi nawet w przypadku braku bezpośredniego i ścisłego związku pomiędzy konkretną transakcją powodującą naliczenie podatku a jedną lub kilkoma transakcjami objętymi podatkiem należnym, które rodzą prawo do odliczenia, gdy koszty omawianych usług stanowią część jego kosztów ogólnych i jako takie stanowią element cenotwórczy dla dostarczanych towarów lub świadczonych usług. Koszty te w rzeczywistości zachowują bezpośredni i ścisły związek z całą działalnością gospodarczą podatnika”.
Jak zostało wskazane, majątkiem Wiat zarządza Miasto za pośrednictwem A. Obok udostępniania przystanków komunikacyjnych, w tym Wiat, do korzystania dla Spółki, Miasto udostępnia przystanki komunikacyjne również innym przewoźnikom, za co Miasto pobiera tzw. opłaty przystankowe mające charakter opłat publicznoprawnych, niepodlegających ustawie o VAT. Jednakże zdaniem Miasta, Wiaty są wykorzystywane przez Miasto przede wszystkim w całości do działalności gospodarczej Miasta, co znajduje potwierdzenie w Umowie, w której zostało wprost wskazane, iż Miasto jest zobowiązane do zapewnienia Spółce infrastruktury przystankowej w celu prawidłowej realizacji przez Spółkę usługi transportu zbiorowego (a w efekcie także usługi dzierżawy Infrastruktury przez Miasto dla Spółki). W konsekwencji, w ocenie Miasta, powinno mu przysługiwać prawo do odliczenia VAT naliczonego w pełnych kwotach od wydatków na zakup i montaż Wiat. W przedmiotowym przypadku nie znajdują bowiem zastosowania przepisy art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, gdyż jak wyżej wskazano, Wiaty są wykorzystywane przez Miasto wyłącznie w ramach wykonywanej przez Miasto działalności gospodarczej, a jedynie pobocznie (i w pewnym sensie niezależnie od Miasta) pobierane są tzw. opłaty przystankowe.
Powyższe stanowisko Miasta potwierdza przykładowo wyrok NSA z 15 listopada 2018 r., sygn. I FSK 832/18, w którym sąd stwierdził, że: „wybudowane przez stronę skarżącą przystanki są w całości wykorzystywane przez nią do prowadzenia działalności gospodarczej. Nie służą one do poboru opłat od przewoźników za zatrzymywanie się na tych przystankach, lecz do wykonywania czynności związanych z transportem zbiorowym, czyli wykonywaniem czynności opodatkowanych. Pobór opłat nie następuje w związku ze świadczeniem usług przez stronę skarżącą, lecz w związku z korzystaniem przez przewoźników z przystanków. Obowiązek zapłaty opłaty przez przewoźników nie jest zależny od świadczenia wzajemnego strony skarżącej. Nie buduje ona ani nie utrzymuje oraz nie modernizuje przystanków w celu umożliwienia przewoźnikom korzystania z nich i w konsekwencji pobierania opłaty. Czynności te wykonywane są w związku z prowadzoną przez stronę działalnością gospodarczą w postaci zapewnienia transportu publicznego. Uiszczenie opłaty związane jest z należnością publicznoprawną. Przyjęcie stanowiska organu prowadziłoby do sytuacji, w której jeżeli od jakiegoś składnika przedsiębiorstwa gminy pobierana byłaby jakakolwiek należność publicznoprawna na rzecz gminy, składnik ten nie mógłby zostać zakwalifikowany, jako wyłącznie związany z prowadzoną działalnością gospodarczą. Przyjęcie takiego stanowiska jest jednak nieuzasadnione”.
Podobne stanowisko zajął również przykładowo WSA w Gorzowie Wielkopolskim w wyroku z 25 kwietnia 2019 r., sygn. I SA/Go 150/19, w którym stwierdził, że: „ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że budowane przez Gminę przystanki mają być w całości wykorzystywane przez nią do prowadzenia działalności gospodarczej. Nie są budowane w celu uzyskiwania udostępniania ich w zamian za opłaty wnoszone przez przewoźników zewnętrznych, lecz służyć mają świadczeniu usług transportu zbiorowego, czyli wykonywaniu czynności opodatkowanych. Pobór opłat nie następuje więc w związku ze świadczeniem usług przez Gminę, gdyż obowiązek zapłaty opłaty przez przewoźników nie jest zależny od świadczenia wzajemnego strony skarżącej. (…) Nadto, w art. 86 ust. 1 u.p.t.u. wyrażono ogólną zasadę, zgodnie z którą, prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Wszelkie wyjątki od tej zasady powinny być wobec powyższego interpretowane w sposób wąski. W niniejszej sprawie wyjątek wskazany w art. 86 ust. 2a u.p.t.u. mógłby ewentualnie mieć miejsce jedynie w przypadku uznania, że strona skarżąca budując przystanki, wykonuje te działania w celu otrzymania opłaty od przewoźników. Tymczasem opłata ta pobierana jest przez stronę skarżącą, jako organ władzy publicznej. W związku z powyższym stanowisko organu zajęte w wydanej interpretacji było błędne, natomiast podzielić należy stanowisko Gminy, że w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym będzie miała prawo do pełnego odliczenia podatku w odniesieniu do zakupów, które można bezpośrednio przyporządkować do budowy przystanków autobusowych wraz z infrastrukturą towarzyszącą”.
W ocenie Miasta, stanowisko odmienne od przedstawionego powyżej pozostawałoby w sprzeczności z fundamentalną zasadą opodatkowania VAT, jaką jest zasada neutralności tego podatku, podkreślana wielokrotnie w orzecznictwie TSUE oraz polskich sądów administracyjnych. Przykładowo, Miasto przytacza orzeczenie TSUE z 15 stycznia 1998 r. w sprawie C-37/95 Ghent Coal, w którym TSUE stwierdził, iż „prawo do odliczenia zostało wprowadzone, aby całkowicie uwolnić przedsiębiorcę od kosztów VAT zapłaconego lub podlegającego zapłacie w toku jego działalności gospodarczej. Wspólny system podatku od wartości dodanej konsekwentnie zapewnia, że każda działalność gospodarcza, niezależnie od jej celu i efektu, pod warunkiem, że sama podlega VAT, jest opodatkowana w sposób całkowicie neutralny”.
Jak wykazano wyżej, warunkiem koniecznym do uzyskania prawa do odliczenia podatku VAT jest związek nabywanych towarów i usług z czynnościami opodatkowanymi VAT, przy czym związek ten musi mieć charakter niewątpliwy, lecz niekoniecznie bezpośredni. Należy uznać zatem, iż drugi ze wskazanych w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT warunków odliczenia podatku VAT naliczonego również zostanie spełniony.
Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług oraz z tytułu dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Ponadto, zgodnie z art. 86 ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje natomiast, co do zasady, w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy. Jednocześnie, zgodnie z art. 86 ust. 10b pkt 1 wskazanej ustawy, w przypadku, gdy podatek naliczony z tytułu nabycia towarów i usług wynika z faktur otrzymanych przez podatnika, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę. Zgodnie z art. 86 ust. 11 ustawy o VAT, jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych. Stosownie do art. 86 ust. 13 ustawy o VAT, jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 10d, 10e i 11, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 13a.
Jak Miasto wskazało w opisie stanu faktycznego, dotychczas Miasto nie dokonało odliczenia VAT naliczonego z faktur VAT dokumentujących wydatki na zakup i montaż Wiat. W konsekwencji, stosownie do art. 86 ust. 13 ustawy o VAT, Miastu przysługuje prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków na Wiaty poprzez korektę deklaracji VAT Miasta za okresy rozliczeniowe, w których powstało prawo do odliczenia VAT naliczonego.
Reasumując, w ocenie Miasta, przysługuje mu prawo do odliczenia VAT naliczonego w pełnych kwotach od poniesionych przez Miasto wydatków na zakup i montaż Wiat, na zasadach wynikających z art. 86 ust. 13 ustawy o VAT.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.
W myśl art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.), zwanej dalej ustawą, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a) nabycia towarów i usług,
b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem wiąże się podatek naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, a więc takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).
Uprawnienie do dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie przysługuje zatem w przypadku nabycia towarów i usług, które nie są w ogóle wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku lub/i niepodlegających temu podatkowi.
Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Ustawa o podatku od towarów i usług ustanawia zasadę tzw. niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej. Istotna jest intencja nabycia – jeśli dany towar ma służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych, wówczas – po spełnieniu wymienionych w art. 86 ustawy wymogów formalnych – odliczenie jest prawnie dozwolone, oczywiście jeżeli nie wyłączają go inne przepisy ustawy lub aktów wykonawczych. W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją określonej czynności, z którą łączą się skutki podatkowo-prawne było wykonywanie czynności opodatkowanych. Z ogólnie przyjętej definicji „zamiaru” wynika, że jest to projekt, plan czy intencja zrealizowania czegoś. Istotą zamiaru są intencje jakie przyświecają dokonywanym czynnościom, jak i cel, który dany podmiot ma osiągnąć dokonując tych czynności.
Zatem dla określenia, czy Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego niezwykle istotny jest charakter związku występującego między zakupami, a prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą. Związek ten może mieć charakter bezpośredni lub pośredni.
O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą dalszej odsprzedaży (towary handlowe) lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub usług będących przedmiotem dostawy. Bezpośrednio wiążą się więc z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.
Natomiast o pośrednim związku nabywanych towarów i usług z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa – mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym, samym z osiąganym przez podatnika obrotem opodatkowanym. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością gospodarczą podmiotu, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług, a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania obrotu przez podatnika, np. przez ich odsprzedaż, lecz przez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości.
Aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Należy zauważyć, że w myśl art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.
Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter podmiotowo-przedmiotowy.
W świetle wskazanych unormowań jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwoistym charakterze:
- podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa, oraz
- podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.
Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2021 r. poz. 1372), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty (art. 7 ust. 1 cyt. ustawy). W szczególności zadania własne obejmują sprawy m.in. gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego, a także lokalnego transportu zbiorowego (art. 7 ust. 1 pkt 2 i pkt 4 ww. ustawy).
W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi (art. 9 ust. 1 ww. ustawy). Podmioty takie są wyodrębnionymi jednostkami organizacyjnymi niemającymi osobowości prawnej, które prowadzą swoją działalność w formie zakładu lub jednostki budżetowej.
Jak stanowi art. 9 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym, Gmina oraz inna gminna osoba prawna może prowadzić działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej wyłącznie w przypadkach określonych w odrębnej ustawie.
Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).
Jak stanowi art. 693 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.) – przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.
Tak więc dzierżawa jest umową dwustronnie zobowiązującą i wzajemną; odpowiednikiem świadczenia wydzierżawiającego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania i pobierania pożytków, jest świadczenie dzierżawcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu. Umowa dzierżawy jest cywilnoprawną umową nakładającą na strony – zarówno wydzierżawiającego, jak i dzierżawcę – określone przepisami obowiązki. Z powyższego wynika również, że umówiony między stronami czynsz jest wynagrodzeniem za możliwość korzystania z cudzej rzeczy i stanowi świadczenie wzajemne należne za używanie przedmiotu dzierżawy przez dzierżawcę.
Z opisu sprawy wynika, że na podstawie zawartej umowy Miasto zobowiązane jest także udostępniać Spółce autobusy i dodatkową infrastrukturę transportową, w tym nabytą/wytworzoną w ramach Inwestycji (także Wiaty). W celu wypełnienia warunku z ww. umowy w zakresie udostępnienia Spółce infrastruktury komunikacyjnej i towarzyszącej, Miasto zawarło ze Spółką umowy dzierżawy dotyczące majątku Infrastruktury objętej Inwestycją. Z uwagi na powołane wyżej przepisy prawa, a także przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że w związku z tym, że ww. usługi na rzecz Spółki są wykonywane przez Miasto odpłatnie w ramach zawartej umowy cywilnoprawnej – w odniesieniu do tych usług – Miasto nie działa jako organ władzy publicznej i w konsekwencji nie może skorzystać z wyłączenia, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy. W tym przypadku Miasto wystąpi w roli podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.
Odpłatne świadczenie usług polegające na udostępnieniu infrastruktury komunikacyjnej i towarzyszącej na rzecz Spółki na podstawie umowy dzierżawy nie zostało przez ustawodawcę wymienione wśród usług zwolnionych od podatku, w konsekwencji czynność ta podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (nie korzysta ze zwolnienia z tego podatku). Tym samym ww. czynności stanowią czynności wykonywane w ramach działalności gospodarczej i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Jak stanowi art. 9 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym, zadaniami użyteczności publicznej, są zadania własne gminy, określone w art. 7 ust. 1, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych.
W rozpatrywanej sprawie należy przywołać również przepisy ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2021 r. poz. 1371).
I tak, zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, organizatorem publicznego transportu zbiorowego, zwanym dalej „organizatorem”, właściwym ze względu na obszar działania lub zasięg przewozów, jest gmina:
a) na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w gminnych przewozach pasażerskich,
b) której powierzono zadanie organizacji publicznego transportu zbiorowego na mocy porozumienia między gminami – na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w gminnych przewozach pasażerskich, na obszarze gmin, które zawarły porozumienie.
Na mocy art. 8 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, do zadań organizatora należy:
- planowanie rozwoju transportu,
- organizowanie publicznego transportu zbiorowego,
- zarządzanie publicznym transportem zbiorowym.
W myśl art. 15 ust. 1 pkt 3 i pkt 6 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, organizowanie publicznego transportu zbiorowego polega w szczególności na:
- zapewnieniu odpowiednich warunków funkcjonowania publicznego transportu zbiorowego, w szczególności w zakresie:
a) standardów dotyczących przystanków komunikacyjnych oraz dworców,
b) korzystania z przystanków komunikacyjnych oraz dworców,
c) funkcjonowania zintegrowanych węzłów przesiadkowych,
d) funkcjonowania zintegrowanego systemu taryfowo-biletowego,
e) systemu informacji dla pasażera (pkt 3),
- określeniu przystanków komunikacyjnych i dworców, których właścicielem lub zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego, udostępnianych dla operatorów i przewoźników oraz warunków i zasad korzystania z tych obiektów (pkt 6).
Z kolei art. 15 ust. 2 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym stanowi, że określenie przystanków komunikacyjnych i dworców oraz warunków i zasad korzystania, o których mowa w ust. 1 pkt 6, następuje w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ danej jednostki samorządu terytorialnego.
Przepisy ww. ustawy o publicznym transporcie zbiorowym wprowadzają pojęcie operatora publicznego transportu zbiorowego, przez którego w świetle art. 4 ust. 1 pkt 8 tejże ustawy rozumie się samorządowy zakład budżetowy oraz przedsiębiorca uprawniony do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie przewozu osób, który zawarł z organizatorem publicznego transportu zbiorowego umowę o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego, na linii komunikacyjnej określonej w umowie.
Natomiast zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, w transporcie drogowym za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców mogą być pobierane opłaty.
Stawki opłat za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców oraz standardy, o których mowa w art. 15 ust. 1 pkt 3 lit. a, są ustalane w drodze negocjacji między gminą, na obszarze której jest usytuowany przystanek komunikacyjny lub dworzec, i właścicielem albo zarządzającym przystankiem komunikacyjnym lub dworcem (art. 16 ust. 2 ww. ustawy).
W przepisie art. 16 ust. 4 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, przewidziano również możliwość pobierania przez jednostkę samorządu terytorialnego opłat za korzystanie przez operatorów i przewoźników z przystanków komunikacyjnych lub dworców, których jest właścicielem albo zarządzającym, z tym, że stawka opłaty jest ustalana w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ danej jednostki samorządu terytorialnego, z uwzględnieniem niedyskryminujących zasad.
W myśl art. 16 ust. 7 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, opłaty, o których mowa w ust. 4, stanowią dochód właściwej jednostki samorządu terytorialnego, z przeznaczeniem na:
-
utrzymanie przystanków komunikacyjnych oraz dworców, o których mowa w ust. 4, oraz
-
realizację zadań określonych w art. 18 – w przypadku gdy organizatorem jest gmina.
Biorąc pod uwagę powyższe należy wskazać, że w przypadku więc gdy właściwa jednostka samorządowa ustanowi – w drodze uchwały wydanej na podstawie art. 16 ust. 4 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym – opłatę za korzystanie z przystanków, jednym z warunków korzystania z tych obiektów, określonych uchwałą wydaną na podstawie art. 15 ust. 2 cyt. ustawy, powinien być obowiązek ponoszenia przez podmioty świadczące usługi przewozowe tej opłaty.
W kwestii wyłączenia organów władzy publicznej z kategorii podatników wielokrotnie wypowiadał się Trybunał Sprawiedliwości akcentując, że dla takiego wyłączenia konieczne jest spełnienie równocześnie dwóch przesłanek: działalność musi być wykonywana przez podmiot prawa publicznego i musi być wykonywana w celu sprawowania władzy publicznej (wyroki C-408/97, C-4/89, C-288/07). Zatem wyłączenie, o którym mowa jest wyłączeniem o charakterze podmiotowo-przedmiotowym; następuje wówczas, gdy spełniona jest przesłanka podmiotowa – czynności dokonuje organ władzy publicznej i przedmiotowa – czynność mieści się w zakresie władztwa publicznego.
Pojęcie „organu władzy publicznej” nie zostało zdefiniowane w ustawie. Poszukując cech identyfikujących takie podmioty, w odróżnieniu od innych uczestników obrotu gospodarczego będących podatnikami w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, zasadne jest odwołanie się do postanowień art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 1997 r. Nr 78 poz. 483 ze zm.), zwanej dalej Konstytucją RP, samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy publicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw istotną część zadań publicznych samorząd wykonuje w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Z art. 163 Konstytucji RP wynika z kolei, że samorząd wykonuje zadania publiczne nie zastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych. Przepisy te pozwalają na usytuowanie jednostek samorządu terytorialnego obok innych organów władzy publicznej, co w istocie czyni je takimi organami, przy spełnieniu przesłanek przedmiotowych. Samorząd terytorialny wykonuje zadania administracji publicznej niezastrzeżone do kompetencji innych organów władzy państwowej. W tych działaniach organy samorządu mogą korzystać ze środków prawnych o charakterze władczym, które są właściwe dla władzy państwowej.
Za stanowiskiem tym przemawia też analiza treści art. 13 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11 grudnia 2006 str. 1 ze zm.). Wynika z niej bowiem, że trzeba rozróżnić sferę imperium, która jest wyłączona z opodatkowania od sfery dominium, w której organy powinny być traktowane jak podatnicy VAT. Generalną zasadą regulacji wspólnotowych jest wyłączenie wszelkich organów władzy publicznej oraz innych organów podlegających prawu publicznemu z opodatkowania VAT w odniesieniu do czynności wykonywanych przez te podmioty w charakterze władz publicznych.
W kontekście omawianej sprawy należy również zwrócić uwagę na orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego, który np. w wyroku z 6 listopada 2014 r. o sygn. akt I FSK 1644/13, odwołując się do art. 15 ust. 6 ustawy o VAT oraz art. 4 ust. 5 Dyrektywy Rady z 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej; ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dz. U. UE L z 13 czerwca 1977 r., dalej: VI Dyrektywa), jednoznacznie stwierdził, że organy władzy o charakterze krajowym, regionalnym i lokalnym i inne instytucje prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują i transakcjami, które zawierają jako władze publiczne, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub inne płatności w związku z taką działalnością lub transakcjami. Naczelny Sąd Administracyjny wskazał również, „że regulowanie zasad korzystania z przystanków komunikacyjnych lub dworców należy do sfery władztwa publicznego (imperium), w które wyposażono gminę w celu zaspokajania potrzeb wspólnoty. Stronami tego stosunku są bowiem: gmina, która działa w charakterze organu władzy publicznej oraz podmiot, któremu przepisy prawa umożliwiają korzystanie z mienia komunalnego w ramach zasad określonych w przepisach regulujących organizację publicznego transportu zbiorowego. Ponadto tryb ustalania wysokości opłaty wskazuje, że mamy tu do czynienia z opłatą zbliżoną do daniny publicznej, a nie z ceną ustalaną w realiach rynkowych”.
Dodatkowo należy zauważyć, że jednostka samorządu terytorialnego nie ma swobody wydatkowania ewentualnych dochodów uzyskanych z opłat za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców, których właścicielem albo zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego. Środki uzyskane w ww. sposób mogą być wydatkowane wyłącznie na cele wskazane w ustawie o publicznym transporcie drogowym. Jeżeli zatem jednostka zdecyduje się pobierać opłaty z tytułu udostępniania zewnętrznym podmiotom przystanków komunikacyjnych to pobierane z tego tytułu należności stanowią należność o charakterze daniny publicznej, natomiast dochód uzyskany z jej poboru służy celom publicznym.
Biorąc pod uwagę przedstawiony we wniosku opis sprawy oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa należy stwierdzić, że czynności prawne polegające na udostępnianiu przystanków na rzecz zewnętrznych przewoźników należą do imperium uprawnionego organu zarządzającego daną drogą publiczną i infrastrukturą jej towarzyszącą, który wyposażony w kompetencje do orzekania w tych sprawach, realizuje zadania publiczne, wynikające z ustawowego powołania do pełnienia funkcji zarządcy dróg.
W konsekwencji należy wskazać, że w powyższym zakresie Wnioskodawca – jako jednostka samorządu terytorialnego – spełnia obie przesłanki wskazane w art. 15 ust. 6 ustawy. Zatem udostępnianie przez Gminę przystanków do korzystania przez przewoźników zewnętrznych jest bez wątpienia przejawem wykonywania władztwa publicznego. Podmiot sprawujący zarząd nad lokalnym transportem zbiorowym przy wykonywaniu tych czynności działa na ustawowo uregulowanych zasadach, a zatem nie jest w stanie dokonywać modyfikacji, dopuszczalnych w stosunkach cywilnoprawnych w ramach swobody zawierania umów. Tak więc, w świetle art. 15 ust. 6 ustawy, Gmina nie jest w tym przypadku podatnikiem podatku od towarów i usług i w konsekwencji czynność udostępniania przewoźnikom przystanków nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.
Konsekwentnie, Wnioskodawca w zakresie udostępniania przewoźnikom zewnętrznym przystanków komunikacyjnych działa jako organ władzy publicznej i w tym zakresie wyłączony jest z kategorii podatników podatku VAT. Tym samym ww. czynności stanowią czynności wykonywane w ramach działalności innej niż działalność gospodarcza i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Z opisu sprawy wynika, że Miasto jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.
Miasto zrealizowało inwestycję polegającą w szczególności na zakupie 16 ekologicznych autobusów o napędzie elektrycznym i hybrydowym elektrycznym wraz z kasownikami i autokomputerami, zakupie i montażu: 17 elektronicznych tablic informacyjnych, 6 stacjonarnych biletomatów, 4 stacji szybkiego ładowania autobusów i systemu wolnego ładowania oraz 25 wiat przystankowych z monitoringiem.
Oddanie do użytkowania majątku Wiat miało miejsce 28 listopada 2018 r. Wartość zakupu i montażu Wiat wyniosła ok. 1,5 mln PLN brutto. Poniesione przez Miasto wydatki na zakup i montaż Wiat zostały udokumentowane przez dostawców/wykonawców wystawionymi na Miasto fakturami VAT z wykazanymi na nich kwotami VAT naliczonego. Dotychczas Miasto nie dokonało odliczenia VAT naliczonego od wydatków na zakup i montaż Wiat.
Na podstawie umowy z 27 lipca 2015 r. (zmienionej aneksami) zawartej przez Miasto z (…) sp. z o.o. Spółka świadczy dla Miasta usługi publicznego, drogowego transportu zbiorowego w komunikacji miejskiej na terenie Miasta. Na gruncie przedmiotowej umowy obrót z tytułu sprzedaży biletów komunikacyjnych stanowi dochód Spółki, co stanowi wynagrodzenie Spółki za wykonywane dla Miasta usługi transportowe. Na gruncie powyższej umowy Miasto zobowiązane jest także udostępniać Spółce autobusy i dodatkową infrastrukturę transportową, w tym nabytą/wytworzoną w ramach Inwestycji (także Wiaty). Miasto posiada 100% udziałów w Spółce.
W celu wypełnienia warunku z ww. umowy w zakresie udostępnienia Spółce infrastruktury komunikacyjnej i towarzyszącej, Miasto zawarło ze Spółką następujące umowy dzierżawy dotyczące majątku Infrastruktury objętej Inwestycją, tj.:
- umowę dzierżawy z 1 kwietnia 2019 r. dotyczącą stacji szybkiego ładowania autobusów, elektronicznych tablic informacyjnych oraz biletomatów stacjonarnych Ponadto, z Umowy wynika, że Miasto jest zobowiązane do zapewnienia Spółce infrastruktury przystankowej. Zgodnie z zapisami Umowy, udostępnienie przez Miasto Wiat dla Spółki jest niezbędne do prawidłowego wykonywania przez Spółkę usług transportu zbiorowego,
- umowę dzierżawy z 23 stycznia 2019 r. dotyczącą dzierżawy ośmiu autobusów i czterech stacji wolnego ładowania,
- umowę dzierżawy z 17 października 2018 r. dotyczącą dzierżawy ośmiu autobusów i czterech stacji wolnego ładowania.
Wskazane rozwiązanie (tj. dzierżawa dla Spółki Infrastruktury powstałej w ramach Inwestycji) ma na celu zapewnienie Miastu regularnych wpływów z tytułu wynagrodzenia za świadczoną usługę dzierżawy, co w efekcie ma na celu minimalizowanie kosztów poniesionych przez Miasto na Infrastrukturę i ma zapewniać efektywne wykorzystanie tego majątku przez profesjonalny i powołany do tego podmiot w ramach usługi transportu publicznego. Ponadto, udostępnienie przez Miasto Infrastruktury Spółce umożliwia realizację przez Spółkę usługi transportu zbiorowego dla Miasta. Miasto wskazuje również, iż przedmiotowe rozwiązanie wynika z dotychczasowego wieloletniego systemu zarządzania przez Miasto podobnym majątkiem (w lipcu 2015 r. Miasto przekazało bowiem w dzierżawę dla Spółki autobusy nabyte w ramach odrębnej inwestycji).
Majątkiem Wiat (od momentu oddania do użytkowania) zarządza Miasto za pośrednictwem jednostki budżetowej Miasta – A, stanowiącej jednego podatnika VAT z Miastem. Zgodnie z zapisami Umowy, Miasto udostępnia infrastrukturę przystankową, w tym Wiaty dla Spółki do korzystania w celu prawidłowego wykonywania przez Spółkę usług transportu zbiorowego.
Ponadto, Miasto udostępnia przystanki komunikacyjne, na których zostały zamontowane Wiaty także innym niż Spółka przewoźnikom, umożliwiając im zatrzymywanie się na przystankach w celu realizacji przewozu osób, za co Miasto pobiera opłaty od przewoźników na podstawie odpowiednich przepisów (tzw. opłaty przystankowe), które to opłaty mają charakter publicznoprawny. Wysokość tzw. opłaty przystankowej ustala Rada Miejska w drodze uchwały.
Miasto udostępnia infrastrukturę przystankową, w tym Wiaty, przede wszystkim Spółce do korzystania, co bezpośrednio wynika z Umowy oraz umowy z 27 lipca 2015 r. na świadczenie usług publicznego transportu zbiorowego, w której Spółce zostało powierzone przez Miasto świadczenie usług transportu na terenie Miasta. We wskazanych umowach Miasto zobowiązało się bowiem do zapewnienia Spółce infrastruktury przystankowej niezbędnej do realizacji przez Spółkę usług transportowych dla Miasta. W szczególności Spółka może zatrzymywać swoje pojazdy na przystankach komunikacyjnych oraz umieszczać na Wiatach rozkłady jazdy dla swoich usług. Tym samym, w ocenie Miasta, korzystanie przez Spółkę z Wiat umożliwia Spółce prawidłowe korzystanie z dzierżawionego od Miasta majątku (autobusów, stacji szybkiego ładowania autobusów, elektronicznych tablic informacyjnych oraz biletomatów stacjonarnych) i wykonywanie dla Miasta usług transportowych, co powoduje, że udostępnienie Wiat przez Miasto Spółce jest ściśle związane ze świadczoną przez Miasto dla Spółki usługą dzierżawy na podstawie Umowy – jak zostało wyżej wskazane z Umowy wynika, że Miasto jest zobowiązane do zapewnienia Spółce infrastruktury przystankowej.
Majątek Wiat jest zatem również funkcjonalnie związany z Infrastrukturą będącą przedmiotem dzierżawy przez Miasto dla Spółki. Dzierżawa przez Miasto autobusów dla Spółki nie miałaby bowiem sensu gdyby Miasto nie zapewniło Spółce jednocześnie możliwości korzystania z infrastruktury przystankowej Miasta, w tym z Wiat na potrzeby zatrzymywania się dzierżawionych Spółce autobusów. Podobnie korzystanie z pozostałej Infrastruktury powstałej w ramach Inwestycji byłoby bardzo utrudnione lub nawet niemożliwe bez stworzenia przez Miasto i następnie udostępnienia Spółce do korzystania infrastruktury przystankowej, w tym w szczególności Wiat. Zatem poniesienie przez Miasto wydatków na zakup i montaż Wiat było jednym z niezbędnych elementów warunkujących zawarcie Umowy. Ponadto, Miasto podkreśla, że gdyby nie realizowało Inwestycji, to Miasto nie zakupiłoby i nie zamontowałoby Wiat.
Miasto uzyskało dofinansowanie na realizację Inwestycji ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa (…) na lata 2014-2020 do wysokości ok. 92% całkowitych wydatków kwalifikowalnych Inwestycji. Wartość podatku VAT od wydatków na Wiaty nie została ujęta w kosztach kwalifikowalnych Inwestycji (tj. podatek VAT od wydatków na Wiaty nie został objęty dofinansowaniem). Powyższe wynika z faktu, iż już na etapie pozyskiwania dofinansowania na realizację Inwestycji Miasto miało zamiar udostępnienia Wiat dla Spółki (co zostało również wskazane we wniosku o dofinansowanie i wynikało z umowy na świadczenie przez Spółkę dla Miasta usług transportowych).
Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii ustalenia, czy Miastu przysługuje prawo do odliczenia VAT naliczonego w pełnych kwotach od wydatków poniesionych przez Miasto na zakup i montaż Wiat, na zasadach wynikających z art. 86 ust. 10, 10b pkt 1 i 13 ustawy o VAT.
Mając zatem na uwadze powołane przepisy prawa i opis sprawy, w odniesieniu do podatku naliczonego z tytułu zakupu i montażu Wiat, stwierdzić należy, że w tym przypadku brak jest związku bezpośredniego i pośredniego podatku naliczonego z czynnościami opodatkowanymi. W takiej sytuacji Miastu nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego. Z opisu wniosku wynika, że Miasto nie prowadzi działalności gospodarczej przy wykorzystaniu tej części inwestycji. Co prawda pobiera opłaty od przewoźników za korzystanie z przystanków komunikacyjnych, są to jednak opłaty administracyjne, które jako dochody budżetu jednostki samorządu terytorialnego stanowią niepodatkowe należności budżetowe o charakterze publicznoprawnym. Wskazać również należy, że o ile Infrastruktura jest przedmiotem dzierżawy na rzecz Spółki, tak Wiaty, przedmiotem takiej umowy nie są – są jedynie udostępniona Spółce do korzystania. Miasto nie świadczy ponadto samodzielnie działalności w zakresie usług publicznego, drogowego transportu zbiorowego (obrót z tytułu biletów komunikacyjnych nie stanowi dochodu Miasta).
W konsekwencji skoro towary i usługi nabyte w związku z realizacją tej części Inwestycji nie są przez Miasto wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, nie został spełniony podstawowy warunek uprawniający do odliczenia podatku od towarów i usług – związek dokonanych zakupów ze sprzedażą opodatkowaną podatkiem od towarów i usług. Miasto nabywając towary i usługi celem zrealizowania zadania, nie nabyło ich do działalności gospodarczej i tym samym nie działało w charakterze podatnika VAT, zatem nie spełniło przesłanek z art. 86 ust. 1 ustawy.
Zatem, Miastu nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych na zakup i montaż Wiat, z uwagi na niespełnienie przesłanek z art. 86 ust. 1 ustawy.
Tym samym stanowisko Wnioskodawcy oceniono jako nieprawidłowe.
Odnośnie powołanej przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnej, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.
Ponadto podkreślić należy, iż powołane przez Wnioskodawcę wyroki Sądów są rozstrzygnięciami w konkretnych sprawach, osadzonych w określonych stanach faktycznych. Rozstrzygnięcia dokonane przez sądy są wiążące wyłącznie w sprawach, w których zostały wydane, a organy podatkowe nie są związane rozstrzygnięciami sądów w indywidualnych sprawach.
Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:
-
z zastosowaniem art. 119a;
-
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
-
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).
Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 ze zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…), ul. (…) za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).
Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.
Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
Przestań wyszukiwać interpretacje ręcznie!
Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili