0112-KDIL1-1.4012.370.2020.3.HW

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 24 sierpnia 2020 r. (data wpływu 1 września 2020 r.), uzupełnionym pismami z dnia 18 listopada 2020 r. (data wpływu 24 listopada 2020 r.) oraz z dnia 10 grudnia 2020 r. (data wpływu 16 grudnia 2020 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia, czy nabycie usług uczestnictwa w konferencjach on-line należy traktować jako import usług oraz prawa do zastosowania zwolnienia od podatku dla ww. usług – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 września 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia, czy nabycie usług uczestnictwa w konferencjach on-line należy traktować jako import usług oraz prawa do zastosowania zwolnienia od podatku dla ww. usług. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 18 listopada 2020 r. o doprecyzowanie opisu sprawy oraz pismem z dnia 10 grudnia 2020 r. o podpis osoby upoważnionej do reprezentowania Wnioskodawcy na druku ORD-IN stanowiącym uzupełnienie wniosku.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

X (zwany dalej Wnioskodawcą, Zainteresowanym, X) jest publiczną uczelnią wyższą (…) działającą na podstawie ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 85).

Wnioskodawca posiada osobowość prawną. Jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, w tym także dla celów transakcji wewnątrzwspólnotowych (VAT (podatek od towarów i usług) UE).

Zgodnie z art. 11 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, podstawowymi zadaniami Wnioskodawcy są:

1. prowadzenie kształcenia na studiach;
2. prowadzenie kształcenia na studiach podyplomowych lub innych form kształcenia;
3. prowadzenie działalności naukowej, świadczenie usług badawczych oraz transfer wiedzy i technologii do gospodarki;
4. prowadzenie kształcenia doktorantów;
5. kształcenie i promowanie kadr uczelni;
6. stwarzanie osobom niepełnosprawnym warunków do pełnego udziału w:
   1. procesie przyjmowania na uczelnię w celu odbywania kształcenia,
   2. kształceniu,
   3. prowadzeniu działalności naukowej;
7. wychowywanie studentów w poczuciu odpowiedzialności za państwo polskie, tradycję narodową, umacnianie zasad demokracji i poszanowanie praw człowieka;
8. stwarzanie warunków do rozwoju kultury fizycznej studentów;
9. upowszechnianie i pomnażanie osiągnięć nauki i kultury, w tym przez gromadzenie i udostępnianie zbiorów bibliotecznych, informacyjnych i archiwalnych;
10. działanie na rzecz społeczności lokalnych i regionalnych.

W celu realizacji ww. działań od wielu lat pracownicy Wnioskodawcy biorą m.in. udział w konferencjach zagranicznych organizowanych zarówno na terytorium Unii Europejskiej, jak i tzw. państw trzecich. Organizatorzy konferencji posiadają siedzibę bądź na terytorium Unii Europejskiej, bądź na terytorium tzw. państw trzecich (nie mają siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terenie Polski). Organizatorami są najczęściej zagraniczne uczelnie wyższe lub podobne jednostki naukowe. Organizatorami mogą być również różnego typu stowarzyszenia, instytucje publiczne, fundacje (najczęściej zrzeszające podmioty i osoby zajmujące się nauką). Mogą być to również podmioty specjalizujące się w organizacji tego typu przedsięwzięć.

Wnioskodawca uiszcza na rzecz organizatora konferencji opłatę konferencyjną. Opłaty najczęściej wnoszone są przed rozpoczęciem wydarzenia (w formie 100 procentowych zaliczek). Zdarza się również zapłata należności po konferencji. Po wniesieniu opłaty, bądź po wykonaniu usługi Uczelnia otrzymuje od organizatora fakturę (ewentualnie rachunek). W zamian za uiszczoną opłatę Pracownik Wnioskodawcy uczestniczy we wszystkich wydarzeniach, jakie odbywają się w toku konferencji (cykl wykładów, paneli naukowych, dyskusji; korzysta z oferowanego poczęstunku oraz noclegu – jeżeli konferencja jest kilkudniowa). Opłata konferencyjna obejmuje udział w prelekcjach, wykładach, warsztatach. Często obejmuje także prezentację artykułu naukowego i jego publikację zarówno w toku prelekcji i w tzw. materiałach konferencyjnych lub tylko w materiałach konferencyjnych.

Dotychczas (tj. do początku roku 2020) konferencje były realizowane w sposób stacjonarny, czyli pracownik Wnioskodawcy uczestniczył w konferencji organizowanej, przykładowo na terytorium (…), czy innej jakiejkolwiek zagranicznej destynacji. Konferencja odbywała się w wyznaczonym przez organizatora miejscu (np. w aulach uczelni, salach konferencyjnych hotelu, czy podobnych miejscach). W jednym miejscu i czasie byli zarówno organizatorzy konferencji (pod względem organizacyjnym oraz merytorycznym) oraz wszyscy jej uczestnicy (prelegenci, słuchacze). Wnoszona opłata umożliwia pracownikom Wnioskodawcy szeroki dostęp do wydarzenia nie ograniczający się jedynie do fizycznego wstępu do miejsca gdzie odbywa się konferencja.

W związku z zaistniałą sytuacją epidemiologiczną w Polsce i na świecie – wywołaną pandemią koronawirusa SARS-CoV-2 – organizatorzy konferencji zmienili sposób ich organizacji. Nadal organizatorem przedsięwzięcia jest podmiot posiadający siedzibę bądź na terytorium Unii Europejskiej, bądź na terytorium państwa trzeciego (nie posiadający siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terenie Polski). Jednakże konferencje odbywają się on-line. Komunikacja w dniu/w dniach konferencji odbywa się za pośrednictwem Internetu. Wnioskodawca uiszcza opłatę konferencyjną. Pracownik Wnioskodawcy (jako zgłoszony uczestnik) posiada informacje o dniu/dniach i godzinach konferencji (oraz jej poszczególnych panelach; rozpisany jest cały harmonogram konferencji i zaplanowanych w jej toku spotkań, wykładów, paneli), otrzymuje linka do platformy, za pośrednictwem której organizator realizuje konferencję i w danym dniu – po zalogowaniu – może uczestniczyć w wydarzeniu. Konferencje odbywają się w czasie rzeczywistym („na żywo”). Zarówno prelegenci, jak i pozostali uczestnicy, mają cały czas bezpośrednią komunikację ze sobą. W toku prelekcji każdy uczestnik może zadawać pytania. Jeżeli prelegent nie stawiłby się na konferencji – dany konkretny panel nie mógłby się odbyć. Jeżeli uczestnik konferencji nie zalogowałby się w wyznaczonym dniu i godzinach na konferencji – nie ma możliwości ponownego uczestniczenia w przedsięwzięciu. Nadal opłata konferencyjna obejmuje udział w prelekcjach, wykładach, warsztatach. Nadal często też obejmuje prezentację artykułu naukowego i jego publikację w tzw. materiałach konferencyjnych. Z oczywistych względów uczestnik nie korzysta z ewentualnych przerw kawowych, różnych form poczęstunku oraz noclegu. Istnieje rada programowa konferencji, komitet naukowy. Osoby wchodzące w skład tych organów czuwają nad programem konferencji, jej wysoką stroną merytoryczną, zakresem prezentowanych treści. Udział człowieka w realizacji konferencji jest kluczowy. Nie mamy tutaj do czynienia z nagranymi szkoleniami, panelami, webinariami, gdzie uczestnik po uiszczeniu opłaty dowolnie odtwarza (w dowolnej dacie i godzinie) zarejestrowane uprzednio nagrania. Cała konferencja odbywa się „na żywo”. Zmieniona została jedynie formuła przekazywanych treści.

Wnioskodawca nabywając usługi, o których mowa powyżej działa jako podatnik w rozumieniu art. 28a ustawy o VAT. Konferencje naukowe stanowią spotkanie grupy naukowców, praktyków i osób zainteresowanych pewnym działem nauki, w ramach których referowane są wyniki badań naukowych lub odbywają się wykłady i dyskusje na określony temat. Uczestnicy konferencji, w toku jej trwania, zdobywają wiedzę z obszaru tematyki, jaką bezpośrednio zawodowo się zajmują. Z jednej strony organizator konferencji (tj. prelegenci występujący na konferencji – wybitne jednostki naukowe) rozpowszechniają wiedzę z konkretnej dziedziny nauki, prezentują zgromadzone wyniki badań, wyniki opracowanych teorii lub przeprowadzonych doświadczeń. Z drugiej zaś uczestnicy konferencji wiedzę tę pozyskują. Następuje pozyskanie wiedzy zgodnie z tematyką danej konferencji. W czasie konferencji następuje możliwość uzyskania wiadomości pozwalających na rozwój naukowy, czy też zdobywanie wiedzy teoretycznej i praktycznej lub uzupełnianie posiadanej już wiedzy. Wiedza ta jest wykorzystywana w toku pracy naukowej lub dydaktycznej pracownika Wnioskodawcy.

Przedmiot konferencji pozostaje w bezpośrednim związku z dziedziną naukową, jaką reprezentuje pracownik Wnioskodawcy (uczestnik konferencji). Pracownicy Wnioskodawcy uczestniczą w konferencjach naukowych, gdzie prezentują referaty (stanowiące materiały konferencyjne) lub wymieniają poglądy zgodne z ich zainteresowaniami naukowymi oraz z profilem zawodowym i prowadzonymi przez nich badaniami. Przekłada się to bezpośrednio na wykorzystywanie wiedzy w dalszej ścieżce kariery naukowej pracownika: wymiana doświadczeń, zdobywanie punktów za publikacje naukowe, które mają wpływ na rozwój naukowy pracownika, wykorzystanie materiałów w pracach naukowych, wykorzystanie wiedzy w pracy doktorskiej i habilitacyjnej, dalszy rozwój badań naukowych w określonej dziedzinie, wsparcie dla współpracy sfery nauki i sfery gospodarczej, wykorzystanie umiejętności w procesie dydaktycznym. W przypadku konferencji, gdzie występuje również publikacja pracownika Wnioskodawcy (recenzowane materiały z konferencji międzynarodowych) pracownik jako uczestnik zdobywa tzw. punkty, co przekłada się na jego rozwój naukowy oraz tok ścieżki zdobywania stopni i tytułów naukowych.

Wnioskodawca jest jednostką sektora finansów publicznych wymienioną w ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz. U. z 2019, poz. 869) jako podmiot wchodzący w skład sektora finansów publicznych. Zapłata za opłaty konferencyjne stanowi zapłatę uiszczaną w całości ze środków publicznych.

Ponadto w piśmie z dnia 18 listopada 2020 r. – stanowiącym uzupełnienie wniosku – Zainteresowany wskazał, co następuje.

1. Zdaniem Wnioskodawcy, nabywane usługi uczestnictwa w konferencjach on-line nie stanowią usług kształcenia, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy o VAT.
2. Usługi uczestnictwa w konferencjach on-line można zakwalifikować jako usługi kształcenia zawodowego, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. c) ustawy o VAT, czyli do usług bezpośrednio związanych z branżą lub zawodem, jak również mających na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych. W myśl art. 11 pkt 5 ustawy prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, jednym z podstawowych zadań Wnioskodawcy jest kształcenie i promowanie kadr Wnioskodawcy. Stosownie do art. 112 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, pracownikami uczelni są nauczyciele akademiccy oraz pracownicy niebędący nauczycielami akademickimi. Jednocześnie jak podaje art. 115 ust. 2 tej ustawy, nauczyciel akademicki jest obowiązany do stałego podnoszenia kompetencji zawodowych. Nauczycieli akademickich zatrudnia się w grupach pracowników: dydaktycznych, badawczych oraz badawczo-dydaktycznych (art. 114 ustawy prawo o szkolnictwie wyższym i nauce). Udział pracowników Wnioskodawcy w konferencjach (w tym prowadzonych w formie on-line) ma bezpośredni wpływ na doskonalenie ich umiejętności i kompetencji zawodowych, zarówno w zakresie rozwoju naukowego jak i doskonalenia umiejętności dydaktycznych. To zaś ma przełożenie (również bezpośrednie) na zdobywanie tytułów i stopni naukowych. Konferencje naukowe stanowią spotkanie grupy naukowców, praktyków i osób zainteresowanych pewnym działem nauki, w ramach których referowane są wyniki badań naukowych lub odbywają się wykłady i dyskusje na określony temat. Uczestnicy konferencji, w toku jej trwania, zdobywają wiedzę z obszaru tematyki, jaką bezpośrednio zawodowo się zajmują. Z jednej strony organizator konferencji (tj. prelegenci występujący na konferencji – wybitne jednostki naukowe) rozpowszechniają wiedzę z konkretnej dziedziny nauki, prezentują zgromadzone wyniki badań, wyniki opracowanych teorii lub przeprowadzonych doświadczeń. Z drugiej zaś uczestnicy konferencji wiedzę tę pozyskują. Następuje pozyskanie wiedzy zgodnie z tematyką danej konferencji. W czasie konferencji następuje możliwość uzyskania wiadomości pozwalających na rozwój naukowy, czy też zdobywanie wiedzy teoretycznej i praktycznej lub uzupełnianie posiadanej już wiedzy. Wiedza ta jest wykorzystywana w toku pracy naukowej lub dydaktycznej pracownika Wnioskodawcy (następuje więc uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych).Przedmiot konferencji pozostaje w bezpośrednim związku z dziedziną naukową, jaką reprezentuje pracownik Wnioskodawcy (uczestnik konferencji). Następuje więc bezpośredni związek z zawodem pracownika Wnioskodawcy oraz branżą naukową/dydaktyczną, jaką się zajmuje. Pracownicy Wnioskodawcy uczestniczą w konferencjach naukowych, gdzie prezentują referaty (stanowiące materiały konferencyjne) lub wymieniają poglądy zgodne z ich zainteresowaniami naukowymi oraz z profilem zawodowym i prowadzonymi przez nich badaniami. Przekłada się to bezpośrednio na wykorzystywanie wiedzy w dalszej ścieżce kariery naukowej pracownika, wymianę doświadczeń, zdobywanie punktów za publikacje naukowe, które mają wpływ na rozwój naukowy pracownika, wykorzystanie materiałów w pracach naukowych, wykorzystanie wiedzy w pracy doktorskiej i habilitacyjnej, dalszy rozwój badań naukowych w określonej dziedzinie, wsparcie dla współpracy sfery nauki i sfery gospodarczej, wykorzystanie umiejętności w procesie dydaktycznym. W przypadku konferencji, gdzie występuje również publikacja pracownika Wnioskodawcy (recenzowane materiały z konferencji międzynarodowych) pracownik jako uczestnik zdobywa tzw. punkty, co przekłada się na jego rozwój naukowy oraz tok ścieżki zdobywania stopni i tytułów naukowych. Odpowiadając więc na pytania szczegółowe:
   • osoba biorąca udział w konferencji uzyskaną w jej toku wiedzę:
     1. przekazuje studentom, uczestnikom studiów podyplomowych, uczestnikom studiów doktoranckich – w ramach wykonywania czynności kształcenia oraz
     2. wykorzystuje w realizowanych pracach badawczych (nauczycieli akademickich zatrudnia się w grupach pracowników dydaktycznych, badawczych oraz badawczo-dydaktycznych);
   • mamy do czynienia z usługami kształcenia pozostającymi w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem osoby biorącej udział w konferencji;
   • mamy do czynienia z kształceniem mającym na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych.
3. Nabywane przez Wnioskodawcę usługi uczestnictwa w konferencjach on-line nie są prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach.
4. Nabywane przez Wnioskodawcę usługi uczestnictwa w konferencjach on-line finansowane są w pełnym zakresie ze środków publicznych (w 100%).
5. X jest jednostką sektora finansów publicznych, o której mowa w art. 8 pkt 11 ustawy o finansach publicznych z dnia 27 sierpnia 2009 r. i wszystkie środki pieniężne, którymi dysponuje stanowią środki publiczne.
6. Nabywane przez Wnioskodawcę usługi uczestnictwa w konferencjach on-line nie stanowią usług elektronicznych w rozumieniu art. 2 pkt 26 ustawy o podatku od towarów i usług.
7. Świadczenie nabywanych przez Wnioskodawcę usług uczestnictwa w konferencjach on-line nie jest zautomatyzowane. Jednocześnie udział człowieka w świadczeniu tej usługi jest kluczowy. W przypadku opisanych konferencji (finalnie realizowanych z wykorzystaniem sieci internetowej) odbiór świadczenia następuje za pośrednictwem sieci internetowej. Jednakże nie jest to świadczenie zautomatyzowane. Udział człowieka w jego wykonaniu – w czasie bezpośredniej realizacji, czyli w czasie trwania konferencji – jest zaś kluczowy. Nie mamy tutaj do czynienia z nagranymi szkoleniami, panelami, webinariami, gdzie uczestnik po uiszczeniu opłaty dowolnie odtwarza (w dowolnej dacie i o dowolnej godzinie) nagrane uprzednio nagrania. Pracownik Wnioskodawcy (jako zgłoszony przez Wnioskodawcę uczestnik konferencji) posiada informacje o dniu/dniach i godzinach konferencji (oraz jej poszczególnych panelach), otrzymuje linka do platformy, za pomocą której organizator realizuje konferencję (lub inną podobną drogę dostępu) i w danym dniu – po zalogowaniu – może uczestniczyć w spotkaniach/panelach/dyskusjach/prezentacjach w czasie rzeczywistym („na żywo”). Zarówno prelegenci jak i pozostali uczestnicy mają cały czas bezpośrednią komunikację ze sobą. W toku prelekcji każdy uczestnik może zadawać pytania. Jeżeli prelegent nie stawiłby się na konferencji – dany konkretny panel nie mógłby się odbyć. Jeżeli uczestnik konferencji nie zalogowałby się w wyznaczonym dniu i godzinach na konferencji – nie ma możliwości ponownego uczestniczenia w przedsięwzięciu. Internet jest w tym przypadku jedynie nośnikiem głosu i dźwięku. Mamy do czynienia z usługą kształcenia. Treść przekazywana jest przez prelegenta za pomocą sieci internetowej (tzn. przez zdalne połączenie). Przed konferencją prelegenci przygotowują swoje wystąpienia (często pisemnie pisząc ich konspekt oraz poruszane treści). Wystąpienia te muszą zostać zaakceptowane przez radę programową konferencji. Ich pisemna wersja stanowi tzw. materiały konferencyjne. Następnie w toku konferencji (tutaj za pośrednictwem sieci internetowej) przekazują uczestnikom konferencji konkretną wiedzę z danej dziedziny nauki. W czasie wystąpienia można zadawać pytania (bądź bezpośrednio w trakcie wykładu/panelu, bądź w wyznaczonym na końcu panelu czasie).
8. Przeprowadzenie konferencji realizowanych w formie on-line nie jest możliwe bez wykorzystania technologii informacyjnej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy opisane w stanie faktycznym świadczenia polegające na nabywaniu usług uczestnictwa w konferencjach on-line organizowanych przez podmioty nieposiadające w Polsce siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej należy traktować jako import usług i rozliczyć na terytorium kraju (Polski)?
2. Jeżeli opisane w stanie faktycznym świadczenia należy traktować jako import usług i rozliczyć na terytorium Polski, wówczas czy Wnioskodawca może względem nich zastosować zwolnienie od podatku od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1

Opisane w stanie faktycznym świadczenia polegające na nabywaniu usług uczestnictwa w konferencjach on-line organizowanych przez podmioty nieposiadające w Polsce siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej stanowią dla Wnioskodawcy import usług, który Wnioskodawca ma obowiązek rozliczyć – z punktu widzenia podatku VAT – na terytorium Polski.

Krajem opodatkowania świadczenia jest Polska, gdyż jest to czynność objęta zakresem art. 28b ust. 1 ustawy o VAT. Natomiast podatnikiem (czyli podmiotem zobowiązanym do rozliczenia podatku VAT) jest – na mocy art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT – Wnioskodawca jako nabywca świadczenia.

Miejscem świadczenia konferencji realizowanych w sposób stacjonarny jest – na mocy art. 28g ust. 1 ustawy o VAT – miejsce (kraj) gdzie konferencja się odbywa. Zgodnie bowiem z przywołanym art. 28g ust. 1 ustawy o VAT, miejscem świadczenia (czyli krajem opodatkowania) usług wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystawy, oraz usług pomocniczych związanych z usługami wstępu na te imprezy, świadczonych na rzecz podatnika, jest miejsce (kraj), w którym te imprezy faktycznie się odbywają.

Jednocześnie jak podaje art. 32 ust. 1 rozporządzenia Rady, usługi wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne obejmują świadczenie usług, których podstawową cechą jest przyznawanie prawa wstępu w zamian za bilet lub opłatę, w tym opłatę w formie abonamentu, biletu okresowego lub opłaty okresowej.

W myśl art. 32 ust. 2 powołanego rozporządzenia Rady, ustęp 1 ma zastosowanie w szczególności do:

1. prawa wstępu na spektakle, przedstawienia teatralne, występy cyrkowe, targi, do parków rozrywki, na koncerty, wystawy, jak również inne podobne wydarzenia kulturalne;
2. prawa wstępu na wydarzenia sportowe, takie jak mecze lub zawody;
3. prawa wstępu na wydarzenia edukacyjne i naukowe, takie jak konferencje i seminaria.

Usługi wstępu na imprezy (wydarzenia) naukowe oraz edukacyjne obejmują świadczenie usługi, których podstawową cechą jest przyznawanie prawa wstępu w zamian za bilet lub opłatę.

Oczywiście opłata (tutaj konferencyjna) dotyczy udziału w danym wydarzeniu naukowym/edukacyjnym, nie zaś samego wstępu na organizowane wydarzenie (czyli niejako do budynku, w którym realizowana jest konferencja). Zatem, w przypadku konferencji realizowanych stacjonarnie usługa wstępu obejmuje prawo do udziału w prelekcjach, wykładach, warsztatach, panelach dyskusyjnych, prezentację artykułu naukowego i jego publikację w tzw. materiałach konferencyjnych, konsumpcji serwowanych w ramach wydarzenia posiłków, korzystania z noclegu itp.

W konsekwencji, w przypadku stacjonarnych konferencji realizowanych poza terytorium Polski, krajem opodatkowania świadczenia (miejscem świadczenia) jest ten kraj, w którym konferencja się odbywa.

Zdaniem Wnioskodawcy, z uwagi na zmianę charakteru opisanych wydarzeń na formułę on-line zastosowanie art. 28g ust. 1 staje się niemożliwe. Nadal wprawdzie mamy do czynienia z opłatą, w zamian za którą Wnioskodawca otrzymuje prawo do uczestniczenia w konferencji w formie on-line (we wszystkich etapach wydarzenia, które nadal jest podzielone na warsztaty, panele; nadal można w wydarzeniu uczestniczyć jako współprelegent, można wnioskować o umieszczenie artykułu w materiałach konferencyjnych etc.; z oczywistych względów nie korzysta się z konsumpcji i noclegu). Nadal mamy do czynienia z tym samym świadczeniem, zmienił się jedynie jego charakter ze stacjonarnego na formę on-line (zmienił się sposób przekazu treści; przy tej formule korzysta się z drogi pozwalającej na przesyłanie głosu i obrazu). Jednakże, w przypadku formuły on-line, nie jest możliwe ustalenia kraju, w którym wydarzenie faktycznie się odbywa.

Organizator konferencji posiada siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej poza terytorium Polski. Prelegenci, w chwili realizacji konferencji, mogą znajdować się w każdym dowolnym miejscu świata (zarówno w siedzibie organizatora, jak również w jakimkolwiek innym mieście kraju organizatora, czy też w ogóle w innym kraju). Prelegent czasem jest pracownikiem organizatora, a czasem osobą z całkiem innej uczelni/instytucji, która wygłasza prelekcję za wynagrodzeniem. W konferencji on-line konferencja jest prowadzona z wykorzystaniem komunikacyjnych platform internetowych (typu Teams, zoom czy podobnych). W jednym miejscu i czasie osoby te spotykają się w wirtualnym pokoju. Uczestnicy konferencji, w momencie jej realizacji, znajdują się w kilku lub kilkunastu różnych krajach Europy i świata (w zależności od wielkości konferencji; jej tematyki, profilu). W konsekwencji nie ma możliwości ustalenia miejsca (kraju), gdzie konferencja się odbywa. Odbywa się ona de facto jednocześnie zarówno w kraju organizatora (który zrealizował całe przedsięwzięcie), kraju każdego prelegenta (który nie zawsze jest pracownikiem organizatora; może być to zaproszona osoba z całkiem innej uczelni/instytucji – innego kraju – niż organizator), kraju każdej osoby tworzącej artykuł do materiałów konferencyjnych (która jest jednocześnie słuchaczem lub prelegentem), czy też kraju każdej instytucji, która wykupiła wstęp, za który uiściła opłatę konferencyjną. W przypadku konferencji stacjonarnych wszystkie ww. osoby finalnie znajdują się w jednym kraju i mieście (i to jest kraj realizacji/odbywania się wydarzenia). W przypadku konferencji on-line nie można ustalić jednego kraju, w jakim wydarzenie się odbywa.

Jednocześnie opisane w stanie faktycznym świadczenie nie zostało objęte zakresem art. 28c-28n ustawy o VAT. Nawet gdyby przyjąć, że jest to świadczenie z dziedziny kształcenia, edukacji czy nauki, to i tak art. 28g ust. 2 nie miałby tutaj zastosowania. Po pierwsze, jest to przepis dedykowany sprzedaży/nabyciu dokonywanej na rzecz tzw. nie podatników (a Wnioskodawca jest podatnikiem w rozumieniu zarówno art. 15 ust. 1 jak również art. 28a ustawy o VAT). Po drugie, niemożliwe byłoby ustalenie, gdzie działalność faktycznie jest wykonywana.

W konsekwencji należy uznać, że transakcja jest objęta zakresem art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, który podaje, że miejscem świadczenia usług na rzecz podatnika (Wnioskodawca jest podatnikiem w rozumieniu art. 28a ustawy o VAT) jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. W opisanym stanie faktycznym będzie to Polska (siedziba Wnioskodawcy jako nabywcy świadczenia znajduje się w Polsce).

Jednocześnie w związku z faktem, że sprzedawca (organizator konferencji) nie ma w Polsce siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, a Wnioskodawca jako nabywca jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT (spełnia definicję określoną zarówno w art. 28a, jak i 15 ustawy o VAT), po stronie Wnioskodawcy istnieje obowiązek rozliczenia importu usług.

Ad. 2

Względem opisanego w stanie faktycznym świadczenia należy zastosować zwolnienie od podatku od towarów i usług.

Na wstępie tej części rozważań wskazać należy, że nabywana przez Wnioskodawcę – opisana w stanie faktycznym – usługa nie stanowi usługi elektronicznej (która opodatkowana jest podstawową 23% stawką podatku VAT). Sam fakt świadczenia usługi za pośrednictwem sieci internetowej nie oznacza że jest ona usługa elektroniczną.

Zgodnie z art. 2 pkt 26 ustawy o VAT, usługami elektronicznymi są usługi świadczone za pomocą środków komunikacji elektronicznej, o których mowa w art. 7 rozporządzenia Rady.

W myśl przywołanego art. 7 ust. 1 rozporządzenia Rady, do usług świadczonych drogą elektroniczną należą usługi świadczone za pomocą Internetu lub sieci elektronicznej, których świadczenie – ze względu na ich charakter – jest zasadniczo zautomatyzowane i wymaga minimalnego udziału człowieka, a ich wykonanie bez wykorzystania technologii informacyjnej jest niemożliwe. Warunkiem koniecznym uznania usługi za usługę elektroniczną jest to, aby była ona świadczona za pomocą Internetu lub podobnej sieci elektronicznej. Warunek ten nie jest jednak wystarczający do uznania usługi za usługę elektroniczną. Istotne jest wystąpienie dodatkowo (łącznie) następujących cech świadczenia:

1. zautomatyzowanie,
2. niewielki udział człowieka w ich wykonaniu,
3. niemożliwe wykonanie bez wykorzystania technologii informacyjnej.

Dopiero łączne spełnienie tych warunków pozwala na zaklasyfikowanie usługi jako usługi elektronicznej.

Dodatkowo art. 7 ust. 3 rozporządzenia Rady zawiera wyłączenia rodzajów usług z pojęcia usług świadczonych drogą elektroniczną. Wyłączeniu uległy m in: płyty CD-ROM, dyskietki i podobne nośniki fizyczne; kasety wideo i płyty DVD; usługi edukacyjne, w ramach których treść kursu przekazywana jest przez nauczyciela za pomocą Internetu lub sieci elektronicznej (tzw. zdalne połączenie); usług edukacyjnych obejmujących wyłącznie kursy korespondencyjne, takie jak kursy za pomocą poczty.

W przypadku opisanych w stanie faktycznym konferencji (finalnie realizowanych przy pomocy Internetu lub sieci elektronicznej – tzw. zdalnego połączenia) przywołane warunki łącznie nie zostają spełnione. Rzeczywiście finalny odbiór następuje za pośrednictwem sieci elektronicznej (Internetu). Jednakże nie jest to świadczenie zautomatyzowane. Udział człowieka w jego wykonaniu jest zaś kluczowy. Nie mamy tutaj do czynienia z nagranymi szkoleniami, panelami, webinariami, gdzie uczestnik po uiszczeniu opłaty dowolnie odtwarza (w dowolnej dacie i godzinie) zarejestrowane uprzednio nagrania. Pracownik Wnioskodawcy (jako zgłoszony przez Wnioskodawcę uczestnik konferencji) posiada informacje o dniu/dniach i godzinach konferencji (oraz jej poszczególnych panelach), otrzymuje linka do platformy, za pomocą której organizator realizuje konferencję i w danym dniu – po zalogowaniu – może uczestniczyć. Konferencje odbywają się w czasie rzeczywistym („na żywo”). Zarówno prelegenci jak i pozostali uczestnicy mają cały czas bezpośrednią komunikację ze sobą. W toku prelekcji każdy uczestnik może zadawać pytania. Jeżeli prelegent nie stawiłby się na konferencji – dany konkretny panel nie mógłby się odbyć. Jeżeli uczestnik konferencji nie zalogowałby się w wyznaczonym dniu i godzinach na konferencji – nie ma możliwości ponownego uczestniczenia w przedsięwzięciu. Internet jest w tym przypadku jedynie nośnikiem głosu i dźwięku. Nadal mamy do czynienia ze świadczeniem edukacyjnym (o czym poniżej) z udziałem człowieka.

Co więcej, faktyczne przekazywanie treści na konferencjach można przyrównać do usług edukacyjnych, w ramach których treść kursu przekazywana jest przez nauczyciela za pomocą Internetu lub sieci elektronicznej (tzn. przez zdalne połączenie). Przed konferencją prelegenci przygotowują swoje wystąpienia (często pisemnie pisząc ich konspekt oraz poruszane treści). Wystąpienia te muszą zostać zaakceptowane przez radę programową konferencji. Ich pisemna wersja będzie stanowiła też tzw. materiały konferencyjne. Następnie w toku konferencji (tutaj za pośrednictwem Internetu) przekazują uczestnikom konferencji treść wystąpienia (konkretną wiedzę z danej dziedziny nauki). Jak już podano, w czasie wystąpienia można zadawać pytania (bądź bezpośrednio w trakcie wykładu/panelu, bądź w wyznaczonym na końcu panelu czasie). Mamy więc do czynienia z usługą z dziedziny edukacji (kształcenia). Z usługą elektroniczną mielibyśmy do czynienia, gdyby pracownik Wnioskodawcy nie miał żadnego kontaktu, ani pośrednio, ani bezpośrednio, z prelegentem/prelegentami, a interakcja sprowadzała się do wysłuchania uprzednio przygotowanego nagrania/nagrań.

Potwierdzenie powyższego znajdujemy w interpretacji indywidualnej:

1. Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 21 listopada 2014 r. (sygn. IBPP4/443-543/14/PK);
2. Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 25 stycznia 2017 r. (sygn. 2461-IBPP1.4512.824.2016.2.KJ) – interpretacja dotyczy wprawdzie kursów realizowanych on-line, jednakże można ją zastosować do opisanego stanu faktycznego przez analogię w zakresie użytych argumentów. Podstawą zwolnienia z podatku VAT w opisanym stanie faktycznym jest art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. c ustawy o VAT, który stanowi, że zwalnia się od podatku usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, inne niż wymienione w pkt 26 (czyli inne niż usługi świadczone przez jednostki objęte systemem oświaty w rozumieniu przepisów ustawy Prawo oświatowe, w zakresie kształcenia i wychowania oraz uczelnie, jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk oraz instytuty badawcze, w zakresie kształcenia), finansowane w całości ze środków publicznych.

Zgodnie z definicją zawartą w art. 44 rozporządzenia Rady, pod pojęciem kształcenia zawodowego i przekwalifikowania należy rozumieć nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem, jak również nauczanie mające na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych. Czas trwania kursu w zakresie kształcenia zawodowego bądź przekwalifikowania nie ma w tym przypadku znaczenia. W myśl art. 11 pkt 5 ustawy prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, jednym z podstawowych zadań Wnioskodawcy jest kształcenie i promowanie kadr Wnioskodawcy.

Stosownie do art. 112 ustawy prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, pracownikami uczelni są nauczyciele akademiccy oraz pracownicy niebędący nauczycielami akademickimi.

Jednocześnie jak podaje art. 115 ust. 2 tej ustawy, nauczyciel akademicki jest obowiązany do stałego podnoszenia kompetencji zawodowych.

Nauczycieli akademickich zatrudnia się w grupach pracowników: dydaktycznych, badawczych oraz badawczo-dydaktycznych (art. 114 ustawy prawo o szkolnictwie wyższym i nauce).

Udział pracowników Wnioskodawcy w konferencjach (w tym prowadzonych w formie on-line) ma bezpośredni wpływ na doskonalenie ich umiejętności i kompetencji zawodowych, zarówno w zakresie rozwoju naukowego jak i doskonalenia umiejętności dydaktycznych. To zaś ma przełożenie (również bezpośrednie) na zdobywanie tytułów i stopni naukowych. Konferencje naukowe stanowią spotkanie grupy naukowców, praktyków i osób zainteresowanych pewnym działem nauki, w ramach których referowane są wyniki badań naukowych lub odbywają się wykłady i dyskusje na określony temat. Uczestnicy konferencji, w toku jej trwania, zdobywają wiedzę z obszaru tematyki, jaką bezpośrednio zawodowo się zajmują. Z jednej strony organizator konferencji (tj. prelegenci występujący na konferencji – wybitne jednostki naukowe) rozpowszechniają wiedzę z konkretnej dziedziny nauki. Prezentują zgromadzone wyniki badań, wyniki opracowanych teorii lub przeprowadzonych doświadczeń. Z drugiej zaś uczestnicy konferencji wiedzę tę pozyskują.

Następuje pozyskanie wiedzy zgodnie z tematyką danej konferencji. W czasie konferencji następuje możliwość uzyskania wiadomości pozwalających na rozwój naukowy, czy też zdobywanie wiedzy teoretycznej i praktycznej lub uzupełnianie posiadanej już wiedzy. Wiedza ta jest następnie wykorzystywana w toku prowadzenia kształcenia, prowadzenia działalności naukowej, świadczenia usług badawczych czy też transferu wiedzy i technologii do gospodarki (czyli w toku pracy zawodowej pracownika Wnioskodawcy).Zgodnie z definicją słownika języka polskiego PWN, kształcenie (a więc i nauczanie) to całość doświadczeń składających się na proces zdobywania przez jednostkę umiejętności, wiedzy oraz rozumienia otaczającego świata. Kształcenie obejmuje zatem proces nauczania, jak i uczenia się. Kształcenie zawodowe (a więc i nauczanie zawodowe) to nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem, jak również nauczanie mające na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych. Czyli kształcenie/nauczanie zawodowe to przekazywanie wiedzy – z jednej strony oraz zdobywanie wiedzy – z drugiej strony dotyczące aspektów związanych z branżą lub wykonywanym zawodem. W przypadku pracowników Wnioskodawcy uczestniczących w konferencjach z takimi czynnościami właśnie mamy do czynienia.

W trakcie konferencji uczestnicy zdobywają wiedzę teoretyczną w trakcie wykładów, a także praktyczną podczas wymiany doświadczeń. Jest to jednocześnie wiedza bezpośrednio związana z czynnościami, jakimi zawodowo zajmują się pracownicy Wnioskodawcy. Co więcej, poprzez umożliwienie uczestnictwa w konferencjach Wnioskodawca jako pracodawca, realizuje swój obowiązek, jaki został na niego nałożony w art. 11 pkt 5 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Konferencje są, co do zasady, jedynym miejscem pozwalającym pracownikom Wnioskodawcy (o statusie nauczyciela akademickiego) na podnoszenie swoich kompetencji zawodowych.

Jednocześnie udział pracownika Wnioskodawcy w konferencji jest finansowany w całości ze środków publicznych.

W konsekwencji czynność korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. c ustawy o VAT (jako kształcenie zawodowe w całości finansowane z środków publicznych).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r., poz. 106, z późn. zm.) – zwanej dalej ustawą – opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów na terytorium kraju;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Z powyższego przepisu wynika tzw. zasada terytorialności, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług, ale tylko w sytuacji, gdy miejscem ich świadczenia (określanym na podstawie przepisów ustawy) jest terytorium kraju, przez które – stosownie do definicji zawartej w art. 2 pkt 1 ustawy – rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem art. 2a.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy zatem rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy zwrócić uwagę na to, że usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść. Wskazać należy bowiem, że czynnikiem wyróżniającym określoną czynność jako czynność usługową (usługę) jest przede wszystkim to, że świadczenie tej czynności zmierza do bezpośredniego zaspokojenia określonej potrzeby zamawiającego.

Z kolei stosownie do art. 2 pkt 9 ustawy, przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Natomiast zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

1. usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,
2. usługobiorcą jest:
   • w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b – podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4,
   • w przypadku transferu bonów jednego przeznaczenia, w przypadku których miejscem świadczenia usług, których te bony dotyczą, jest terytorium kraju – podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15,
   • w pozostałych przypadkach – podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

Przepisy ust. 1 pkt 4 i 5 oraz ust. 2 stosuje się również, w przypadku gdy usługodawca lub dokonujący dostawy towarów posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, przy czym to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej lub inne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej usługodawcy lub dokonującego dostawy towarów, jeżeli usługodawca lub dokonujący dostawy towarów posiada takie inne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, nie uczestniczy w tych transakcjach (art. 17 ust. 1a ustawy).

Zgodnie z art. 17 ust. 2 ustawy, w przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4 i 5, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego.

W przypadku świadczenia usług, bardzo istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależeć będzie, czy dana usługa podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Miejsce świadczenia przy świadczeniu usług regulują przepisy art. 28a do 28o ustawy.

Stosownie do art. 28a ustawy, na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

1. ilekroć jest mowa o podatniku – rozumie się przez to:
   1. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
   2. osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;
2. podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.

Wskazany powyżej art. 28a ustawy wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalenia miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji jest osoba wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

Jak stanowi ust. 2 ww. przepisu, w przypadku, gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. Natomiast w przypadku, gdy podatnik będący usługobiorcą nie posiada siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym posiada on stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu (art. 28b ust. 3 ustawy).

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Stosownie do art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż - 6% stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy, zwalnia się od podatku usługi świadczone przez:

1. jednostki objęte systemem oświaty w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, w zakresie kształcenia i wychowania,
2. uczelnie, jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk oraz instytuty badawcze, w zakresie kształcenia

– oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane.

Natomiast na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy, zwalnia się od podatku usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, inne niż wymienione w pkt 26:

1. prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach, lub
2. świadczone przez podmioty, które uzyskały akredytację w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe – wyłącznie w zakresie usług objętych akredytacją, lub
3. finansowane w całości ze środków publicznych

– oraz świadczenie usług i dostawę towarów ściśle z tymi usługami związane.

Według regulacji art. 43 ust. 17 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a, nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

1. nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a lub
2. ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18a, 23, 26, 28, 29 i 33 lit. a, mają zastosowanie do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, dokonywanych przez podmioty świadczące usługi podstawowe (art. 43 ust. 17a ustawy).

W rozporządzeniu wykonawczym Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r., które weszło w życie w lipcu 2011 r. (Dz. Urz. UE L 77 z 23.03.2011, str. 1, z późn. zm. – zwanym dalej rozporządzeniem 282/2011), ustanowiono środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Rozporządzenie wiąże wszystkie państwa członkowskie i jest stosowane bezpośrednio. Oznacza to, że przepisy tego rozporządzenia stały się częścią porządku prawnego, obowiązującego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bez konieczności ich implementacji w drodze ustawy. Przepis art. 44 rozporządzenia 282/2011 wyjaśnia co należy rozumieć przez usługi kształcenia zawodowego i przekwalifikowania. W myśl tego przepisu, usługi w zakresie kształcenia zawodowego i przekwalifikowania świadczone na warunkach określonych w art. 132 ust. 1 lit. i) Dyrektywy 2006/112/WE obejmują nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem, jak również nauczanie mające na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych. Czas trwania kursu w zakresie kształcenia zawodowego bądź przekwalifikowania, nie ma w tym przypadku znaczenia.

Zauważyć należy, że definicja usług kształcenia zawodowego i przekwalifikowania zawarta w ww. rozporządzeniu (282/2011) kładzie nacisk na „bezpośredni” związek nauczania z daną branżą lub zawodem, co narzuca stosowanie specyficznego programu nauczania dla skonkretyzowanego odbiorcy.

Powyższe uregulowania stanowią odzwierciedlenie prawa unijnego, gdyż w świetle art. 132 ust. 1 lit. i) Dyrektywy 2006/112/WE Rady w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej z dnia 28 listopada 2006 r. (Dz. Urz. UE L 347, str. 1, z poźn. zm.), zwolnione jest kształcenie dzieci lub młodzieży, kształcenie powszechne lub wyższe, kształcenie zawodowe lub przekwalifikowanie, łącznie ze świadczeniem usług i dostawą towarów ściśle z taką działalnością związanych, prowadzone przez odpowiednie podmioty prawa publicznego lub inne instytucje działające w tej dziedzinie, których cele uznane są za podobne przez dane państwo członkowskie. Cytowany przepis umiejscowiony został w tytule IX, rozdziale 2 tego aktu, zatytułowanym „Zwolnienia dotyczące określonych czynności wykonywanych w interesie publicznym”, co oznacza, że usługi kształcenia na gruncie Dyrektywy VAT podlegają zwolnieniu od podatku wyłącznie, gdy są wykonywane w interesie publicznym, tzn. wypełniają obowiązki, jakie ciążą na danym państwie wobec jego obywateli.

Wskazać należy – co wielokrotnie podkreślał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej – że zakres zwolnień przewidzianych w Dyrektywie nie może być interpretowany w sposób rozszerzający. Czynności zwolnione zgodnie z Dyrektywą stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, a ich ujednolicona interpretacja ma służyć unikaniu rozbieżności w stosowaniu systemu podatku od wartości dodanej w poszczególnych państwach członkowskich. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem „pojęcia używane do opisania zwolnień wymienionych w art. 13 Szóstej Dyrektywy powinny być interpretowane w sposób ścisły, ponieważ stanowią one odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatkiem VAT objęta jest każda dostawa towarów i każda usługa świadczona odpłatnie przez podatnika” (wyrok TSUE z dnia 19 listopada 2009 r. C-461/08 w sprawie Don Bosco Onroerend Goed BV).

Ponadto, na mocy § 3 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (Dz. U. z 2018 r., poz. 701, z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem, zwalnia się od podatku usługi w zakresie kształcenia, inne niż wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy, świadczone przez uczelnie, jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk oraz instytuty badawcze oraz świadczenie usług i dostawę towarów ściśle z tymi usługami związane.

Jednocześnie, stosownie do treści § 3 ust. 1 pkt 14 rozporządzenia, zwalnia się od podatku usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, finansowane w co najmniej 70% ze środków publicznych oraz świadczenie usług i dostawę towarów ściśle z tymi usługami związane.

Na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 869, z późn. zm.), środkami publicznymi są:

1. dochody publiczne;
2. środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegające zwrotowi środki z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA);2a) środki, o których mowa w art. 3b ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2018 r. poz. 1307 i 1669);
3. środki pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi, inne niż wymienione w pkt 2;
4. przychody budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz innych jednostek sektora finansów publicznych pochodzące:
   1. ze sprzedaży papierów wartościowych,
   2. z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa oraz majątku jednostek samorządu terytorialnego,
   3. ze spłat pożyczek i kredytów udzielonych ze środków publicznych,
   4. z otrzymanych pożyczek i kredytów,
   5. z innych operacji finansowych;
5. przychody jednostek sektora finansów publicznych pochodzące z prowadzonej przez nie działalności oraz pochodzące z innych źródeł.

W świetle art. 5 ust. 1a cyt. ustawy, do przychodów budżetu państwa, o których mowa w ust. 1 pkt 4 lit. e, zalicza się także środki przekazane z rachunków depozytowych Ministra Finansów, o których mowa w art. 83a, na inne rachunki Ministra Finansów.

W myśl art. 9 ww. ustawy, sektor finansów publicznych tworzą:

1. organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, organy kontroli państwowej i ochrony prawa oraz sądy i trybunały;
2. jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki; 2a) związki metropolitalne;
3. jednostki budżetowe;
4. samorządowe zakłady budżetowe;
5. agencje wykonawcze;
6. instytucje gospodarki budżetowej;
7. państwowe fundusze celowe;
8. Zakład Ubezpieczeń Społecznych i zarządzane przez niego fundusze oraz Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i fundusze zarządzane przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego;
9. Narodowy Fundusz Zdrowia;
10. samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej;
11. uczelnie publiczne;
12. Polska Akademia Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne;
13. państwowe i samorządowe instytucje kultury;
14. inne państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw, instytutów badawczych, instytutów działających w ramach Sieci Badawczej Łukasiewicz, banków oraz spółek prawa handlowego.

Z art. 4 ust. 1 ww. ustawy o finansach publicznych wynika, że przepisy ustawy stosuje się do:

1. jednostek sektora finansów publicznych;
2. innych podmiotów w zakresie, w jakim wykorzystują środki publiczne lub dysponują tymi środkami.

Należy podkreślić, że ustawa o finansach publicznych wymienia wprost co należy uznać za środki publiczne. Przepisy zaliczają do środków publicznych dochody publiczne, środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej oraz wskazane przychody budżetu państwa, budżetu jednostek samorządu terytorialnego oraz przychody jednostek sektora finansów publicznych pochodzące z różnych źródeł. Środkami publicznymi są również środki pochodzące z funduszy strukturalnych.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest publiczną uczelnią wyższą (…) działającą na podstawie ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Wnioskodawca posiada osobowość prawną oraz jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, w tym także dla celów transakcji wewnątrzwspólnotowych (VAT UE). Zgodnie z art. 11 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, podstawowymi zadaniami Wnioskodawcy są: prowadzenie kształcenia na studiach; prowadzenie kształcenia na studiach podyplomowych lub innych form kształcenia; prowadzenie działalności naukowej, świadczenie usług badawczych oraz transfer wiedzy i technologii do gospodarki; prowadzenie kształcenia doktorantów; kształcenie i promowanie kadr uczelni; stwarzanie osobom niepełnosprawnym warunków do pełnego udziału w: procesie przyjmowania na uczelnię w celu odbywania kształcenia, kształceniu, prowadzeniu działalności naukowej; wychowywanie studentów w poczuciu odpowiedzialności za państwo polskie, tradycję narodową, umacnianie zasad demokracji i poszanowanie praw człowieka; stwarzanie warunków do rozwoju kultury fizycznej studentów; upowszechnianie i pomnażanie osiągnięć nauki i kultury, w tym przez gromadzenie i udostępnianie zbiorów bibliotecznych, informacyjnych i archiwalnych; działanie na rzecz społeczności lokalnych i regionalnych.

W celu realizacji ww. działań od wielu lat pracownicy Wnioskodawcy biorą m.in. udział w konferencjach zagranicznych organizowanych zarówno na terytorium Unii Europejskiej, jak i tzw. państw trzecich. Organizatorzy konferencji posiadają siedzibę bądź na terytorium Unii Europejskiej, bądź na terytorium tzw. państw trzecich (nie mają siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terenie Polski). Organizatorami są najczęściej zagraniczne uczelnie wyższe lub podobne jednostki naukowe. Organizatorami mogą być również różnego typu stowarzyszenia, instytucje publiczne, fundacje (najczęściej zrzeszające podmioty i osoby zajmujące się nauką). Mogą być to również podmioty specjalizujące się w organizacji tego typu przedsięwzięć.

Wnioskodawca uiszcza na rzecz organizatora konferencji opłatę konferencyjną. Opłaty najczęściej wnoszone są przed rozpoczęciem wydarzenia (w formie 100 procentowych zaliczek). Zdarza się również zapłata należności po konferencji. Po wniesieniu opłaty, bądź po wykonaniu usługi Uczelnia otrzymuje od organizatora fakturę (ewentualnie rachunek).

W zamian za uiszczoną opłatę Pracownik Wnioskodawcy uczestniczy we wszystkich wydarzeniach, jakie odbywają się w toku konferencji (cykl wykładów, paneli naukowych, dyskusji; korzysta z oferowanego poczęstunku oraz noclegu – jeżeli konferencja jest kilkudniowa). Opłata konferencyjna obejmuje udział w prelekcjach, wykładach, warsztatach. Często obejmuje także prezentację artykułu naukowego i jego publikację zarówno w toku prelekcji i w tzw. materiałach konferencyjnych lub tylko w materiałach konferencyjnych.

Dotychczas (tj. do początku roku 2020) konferencje były realizowane w sposób stacjonarny, czyli pracownik Wnioskodawcy uczestniczył w konferencji organizowanej, przykładowo na terytorium (…) czy innej jakiejkolwiek zagranicznej destynacji. Konferencja odbywała się w wyznaczonym przez organizatora miejscu (np. w aulach uczelni, salach konferencyjnych hotelu, czy podobnych miejscach). W jednym miejscu i czasie byli zarówno organizatorzy konferencji (pod względem organizacyjnym oraz merytorycznym) oraz wszyscy jej uczestnicy (prelegenci, słuchacze). Wnoszona opłata umożliwia pracownikom Wnioskodawcy szeroki dostęp do wydarzenia nie ograniczający się jedynie do fizycznego wstępu do miejsca gdzie odbywa się konferencja.

W związku z zaistniałą sytuacją epidemiologiczną w Polsce i na świecie – wywołaną pandemią koronawirusa SARS-CoV-2 – organizatorzy konferencji zmienili sposób ich organizacji. Nadal organizatorem przedsięwzięcia jest podmiot posiadający siedzibę bądź na terytorium Unii Europejskiej, bądź na terytorium państwa trzeciego (nie posiadający siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terenie Polski). Jednakże konferencje odbywają się on-line. Komunikacja w dniu/w dniach konferencji odbywa się za pośrednictwem Internetu. Wnioskodawca uiszcza opłatę konferencyjną. Pracownik Wnioskodawcy (jako zgłoszony uczestnik) posiada informacje o dniu/dniach i godzinach konferencji (oraz jej poszczególnych panelach; rozpisany jest cały harmonogram konferencji i zaplanowanych w jej toku spotkań, wykładów, paneli), otrzymuje linka do platformy, za pośrednictwem której organizator realizuje konferencję i w danym dniu – po zalogowaniu – może uczestniczyć w wydarzeniu. Konferencje odbywają się w czasie rzeczywistym („na żywo”). Zarówno prelegenci jak i pozostali uczestnicy mają cały czas bezpośrednią komunikację ze sobą. W toku prelekcji każdy uczestnik może zadawać pytania. Jeżeli prelegent nie stawiłby się na konferencji – dany konkretny panel nie mógłby się odbyć. Jeżeli uczestnik konferencji nie zalogowałby się w wyznaczonym dniu i godzinach na konferencji – nie ma możliwości ponownego uczestniczenia w przedsięwzięciu. Nadal opłata konferencyjna obejmuje udział w prelekcjach, wykładach, warsztatach. Nadal często też obejmuje prezentację artykułu naukowego i jego publikację w tzw. materiałach konferencyjnych.

Z oczywistych względów uczestnik nie korzysta z ewentualnych przerw kawowych, różnych form poczęstunku oraz noclegu. Istnieje rada programowa konferencji, komitet naukowy. Osoby wchodzące w skład tych organów czuwają nad programem konferencji, jej wysoką stroną merytoryczną, zakresem prezentowanych treści. Udział człowieka w realizacji konferencji jest kluczowy. Nie mamy tutaj do czynienia z nagranymi szkoleniami, panelami, webinariami, gdzie uczestnik po uiszczeniu opłaty dowolnie odtwarza (w dowolnej dacie i godzinie) zarejestrowane uprzednio nagrania. Cała konferencja odbywa się „na żywo”. Zmieniona została jedynie formuła przekazywanych treści.

Wnioskodawca nabywając usługi, o których mowa powyżej, działa jako podatnik w rozumieniu art. 28a ustawy. Konferencje naukowe stanowią spotkanie grupy naukowców, praktyków i osób zainteresowanych pewnym działem nauki, w ramach których referowane są wyniki badań naukowych lub odbywają się wykłady i dyskusje na określony temat. Uczestnicy konferencji, w toku jej trwania, zdobywają wiedzę z obszaru tematyki, jaką bezpośrednio zawodowo się zajmują. Z jednej strony organizator konferencji (tj. prelegenci występujący na konferencji – wybitne jednostki naukowe) rozpowszechniają wiedzę z konkretnej dziedziny nauki, prezentują zgromadzone wyniki badań, wyniki opracowanych teorii lub przeprowadzonych doświadczeń. Z drugiej zaś uczestnicy konferencji wiedzę tę pozyskują. Następuje pozyskanie wiedzy zgodnie z tematyką danej konferencji. W czasie konferencji następuje możliwość uzyskania wiadomości pozwalających na rozwój naukowy, czy też zdobywanie wiedzy teoretycznej i praktycznej lub uzupełnianie posiadanej już wiedzy. Wiedza ta jest wykorzystywana w toku pracy naukowej lub dydaktycznej pracownika Wnioskodawcy.

Przedmiot konferencji pozostaje w bezpośrednim związku z dziedziną naukową jaką reprezentuje pracownik Wnioskodawcy (uczestnik konferencji). Pracownicy Wnioskodawcy uczestniczą w konferencjach naukowych, gdzie prezentują referaty (stanowiące materiały konferencyjne) lub wymieniają poglądy zgodne z ich zainteresowaniami naukowymi oraz z profilem zawodowym i prowadzonymi przez nich badaniami. Przekłada się to bezpośrednio na wykorzystywanie wiedzy w dalszej ścieżce kariery naukowej pracownika: wymiana doświadczeń, zdobywanie punktów za publikacje naukowe, które mają wpływ na rozwój naukowy pracownika, wykorzystanie materiałów w pracach naukowych, wykorzystanie wiedzy w pracy doktorskiej i habilitacyjnej, dalszy rozwój badań naukowych w określonej dziedzinie, wsparcie dla współpracy sfery nauki i sfery gospodarczej, wykorzystanie umiejętności w procesie dydaktycznym. W przypadku konferencji, gdzie występuje również publikacja pracownika Wnioskodawcy (recenzowane materiały z konferencji międzynarodowych) pracownik jako uczestnik zdobywa tzw. punkty, co przekłada się na jego rozwój naukowy oraz tok ścieżki zdobywania stopni i tytułów naukowych. Wnioskodawca jest jednostką sektora finansów publicznych wymienioną w ustawie o finansach publicznych, jako podmiot wchodzący w skład sektora finansów publicznych. Zapłata za opłaty konferencyjne stanowi zapłatę uiszczaną w całości ze środków publicznych.

Nabywane usługi uczestnictwa w konferencjach on-line nie stanowią usług kształcenia, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy.

Usługi uczestnictwa w konferencjach on-line można zakwalifikować jako usługi kształcenia zawodowego, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. c) ustawy, czyli do usług bezpośrednio związanych z branżą lub zawodem, jak również mających na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych. W myśl art. 11 pkt 5 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, jednym z podstawowych zadań Wnioskodawcy jest kształcenie i promowanie kadr Wnioskodawcy. Stosownie do art. 112 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, pracownikami uczelni są nauczyciele akademiccy oraz pracownicy niebędący nauczycielami akademickimi. Jednocześnie jak podaje art. 115 ust. 2 tej ustawy, nauczyciel akademicki jest obowiązany do stałego podnoszenia kompetencji zawodowych. Nauczycieli akademickich zatrudnia się w grupach pracowników: dydaktycznych, badawczych oraz badawczo-dydaktycznych (art. 114 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce). Udział pracowników Wnioskodawcy w konferencjach (w tym prowadzonych w formie on-line) ma bezpośredni wpływ na doskonalenie ich umiejętności i kompetencji zawodowych, zarówno w zakresie rozwoju naukowego, jak i doskonalenia umiejętności dydaktycznych. To zaś ma przełożenie (również bezpośrednie) na zdobywanie tytułów i stopni naukowych. Konferencje naukowe stanowią spotkanie grupy naukowców, praktyków i osób zainteresowanych pewnym działem nauki, w ramach których referowane są wyniki badań naukowych lub odbywają się wykłady i dyskusje na określony temat. Uczestnicy konferencji, w toku jej trwania, zdobywają wiedzę z obszaru tematyki jaką bezpośrednio zawodowo się zajmują. Z jednej strony organizator konferencji (tj. prelegenci występujący na konferencji – wybitne jednostki naukowe) rozpowszechniają wiedzę z konkretnej dziedziny nauki, prezentują zgromadzone wyniki badań, wyniki opracowanych teorii lub przeprowadzonych doświadczeń. Z drugiej zaś uczestnicy konferencji wiedzę tę pozyskują. Następuje pozyskanie wiedzy zgodnie z tematyką danej konferencji. W czasie konferencji następuje możliwość uzyskania wiadomości pozwalających na rozwój naukowy, czy też zdobywanie wiedzy teoretycznej i praktycznej lub uzupełnianie posiadanej już wiedzy. Wiedza ta jest wykorzystywana w toku pracy naukowej lub dydaktycznej pracownika Wnioskodawcy (następuje więc uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych).

Przedmiot konferencji pozostaje w bezpośrednim związku z dziedziną naukową, jaką reprezentuje pracownik Wnioskodawcy (uczestnik konferencji). Następuje więc bezpośredni związek z zawodem pracownika Wnioskodawcy oraz branżą naukową/dydaktyczną, jaką się zajmuje. Pracownicy Wnioskodawcy uczestniczą w konferencjach naukowych, gdzie prezentują referaty (stanowiące materiały konferencyjne) lub wymieniają poglądy zgodne z ich zainteresowaniami naukowymi oraz z profilem zawodowym i prowadzonymi przez nich badaniami. Przekłada się to bezpośrednio na wykorzystywanie wiedzy w dalszej ścieżce kariery naukowej pracownika, wymianę doświadczeń, zdobywanie punktów za publikacje naukowe, które mają wpływ na rozwój naukowy pracownika, wykorzystanie materiałów w pracach naukowych, wykorzystanie wiedzy w pracy doktorskiej i habilitacyjnej, dalszy rozwój badań naukowych w określonej dziedzinie, wsparcie dla współpracy sfery nauki i sfery gospodarczej, wykorzystanie umiejętności w procesie dydaktycznym. W przypadku konferencji, gdzie występuje również publikacja pracownika Wnioskodawcy (recenzowane materiały z konferencji międzynarodowych) pracownik jako uczestnik zdobywa tzw. punkty, co przekłada się na jego rozwój naukowy oraz tok ścieżki zdobywania stopni i tytułów naukowych. Osoba biorąca udział w konferencji uzyskaną w jej toku wiedzę: przekazuje studentom, uczestnikom studiów podyplomowych, uczestnikom studiów doktoranckich – w ramach wykonywania czynności kształcenia oraz wykorzystuje w realizowanych pracach badawczych (nauczycieli akademickich zatrudnia się w grupach pracowników dydaktycznych, badawczych oraz badawczo-dydaktycznych); mamy do czynienia z usługami kształcenia pozostającymi w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem osoby biorącej udział w konferencji; mamy do czynienia z kształceniem mającym na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych.

Nabywane przez Wnioskodawcę usługi uczestnictwa w konferencjach on-line nie są prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach. Ww. usługi uczestnictwa finansowane są w pełnym zakresie ze środków publicznych (w 100%).

X jest jednostką sektora finansów publicznych, o której mowa w art. 8 pkt 11 ustawy o finansach publicznych z dnia 27 sierpnia 2009 r. i wszystkie środki pieniężne, którymi dysponuje, stanowią środki publiczne.

Nabywane przez Wnioskodawcę usługi uczestnictwa w konferencjach on-line nie stanowią usług elektronicznych w rozumieniu art. 2 pkt 26 ustawy o podatku od towarów i usług.

Świadczenie nabywanych przez Wnioskodawcę usług uczestnictwa w konferencjach on-line nie jest zautomatyzowane. Jednocześnie udział człowieka w świadczeniu tej usługi jest kluczowy. W przypadku opisanych konferencji (finalnie realizowanych z wykorzystaniem sieci internetowej) odbiór świadczenia następuje za pośrednictwem sieci internetowej. Jednakże nie jest to świadczenie zautomatyzowane. Udział człowieka w jego wykonaniu – w czasie bezpośredniej realizacji, czyli w czasie trwania konferencji – jest zaś kluczowy .Nie mamy tutaj do czynienia z nagranymi szkoleniami, panelami, webinariami, gdzie uczestnik po uiszczeniu opłaty dowolnie odtwarza (w dowolnej dacie i o dowolnej godzinie) nagrane uprzednio nagrania. Pracownik Wnioskodawcy (jako zgłoszony przez Wnioskodawcę uczestnik konferencji) posiada informacje o dniu/dniach i godzinach konferencji (oraz jej poszczególnych panelach), otrzymuje linka do platformy, za pomocą której organizator realizuje konferencję (lub inną podobną drogę dostępu) i w danym dniu – po zalogowaniu – może uczestniczyć w spotkaniach/panelach/dyskusjach/prezentacjach w czasie rzeczywistym („na żywo”). Zarówno prelegenci jak i pozostali uczestnicy mają cały czas bezpośrednią komunikację ze sobą. W toku prelekcji każdy uczestnik może zadawać pytania. Jeżeli prelegent nie stawiłby się na konferencji – dany konkretny panel nie mógłby się odbyć. Jeżeli uczestnik konferencji nie zalogowałby się w wyznaczonym dniu i godzinach na konferencji – nie ma możliwości ponownego uczestniczenia w przedsięwzięciu. Internet jest w tym przypadku jedynie nośnikiem głosu i dźwięku. Mamy do czynienia z usługą kształcenia. Treść przekazywana jest przez prelegenta za pomocą sieci internetowej (tzn. przez zdalne połączenie). Przed konferencją prelegenci przygotowują swoje wystąpienia (często pisemnie pisząc ich konspekt oraz poruszane treści). Wystąpienia te muszą zostać zaakceptowane przez radę programową konferencji. Ich pisemna wersja stanowi tzw. materiały konferencyjne. Następnie w toku konferencji (tutaj za pośrednictwem sieci internetowej) przekazują uczestnikom konferencji konkretną wiedzę z danej dziedziny nauki.

W czasie wystąpienia można zadawać pytania (bądź bezpośrednio w trakcie wykładu/panelu,bądź w wyznaczonym na końcu panelu czasie). Przeprowadzenie konferencji realizowanych w formie on-line nie jest możliwe bez wykorzystania technologii informacyjnej. 

Wątpliwości Wnioskodawcy w analizowanej sprawie dotyczą ustalenia, czy opisane w stanie faktycznym świadczenia polegające na nabywaniu usług uczestnictwa w konferencjach on-line organizowanych przez podmioty nieposiadające w Polsce siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej należy traktować jako import usług i rozliczyć na terytorium kraju (Polski) oraz czy Wnioskodawca może względem nich zastosować zwolnienie od podatku od towarów i usług.

W odniesieniu do udziału w konferencji należy wyjaśnić, że konferencja to „zebranie, posiedzenie grona osób przedstawicieli naukowych, organizacji itp., poświęcone omówieniu określonych zagadnień” (za słownikiem języka polskiego PWN; sjp.pwn.pl). Prelegenci konferencji referują na forum opracowane zagadnienia, a zebranie często kończy się dyskusją w gronie uczestników. Nie ma ścisłego podziału na role. Udział w konferencji może oznaczać jednocześnie bycie uczestnikiem (delegatem), jak i również prelegentem.

W tym miejscu należy wskazać, że od ogólnej zasady ustalania miejsca świadczenia usług, ustawodawca przewidział szereg odstępstw, na podstawie których miejsce świadczenia pewnych usług – ściśle określonych w przepisach ustawy – ustala się w sposób szczególny.

Jeden z wyjątków od zasady ogólnej wyrażonej w art. 28b ust. 1 ustawy dotyczy miejsca świadczenia usług w dziedzinie kultury, sztuki, sportu, nauki, edukacji, rozrywki oraz podobnych usług.

Zgodnie z art. 28g ust. 1 ustawy, miejscem świadczenia usług wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystawy, oraz usług pomocniczych związanych z usługami wstępu na te imprezy, świadczonych na rzecz podatnika, jest miejsce, w którym te imprezy faktycznie się odbywają.

W kontekście ustalenia miejsca świadczenia usług (w tym usług wstępu), konieczne jest także odwołanie się do rozporządzenia 282/2011, które w art. 32 zdefiniowało pojęcie usług wstępu poprzez m.in. wskazanie, jakie usługi wchodzą w zakres tego pojęcia.

W myśl art. 32 ust. 1 rozporządzenia 282/2011, usługi wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, o których mowa w art. 53 dyrektywy 2006/112/WE, obejmują świadczenie usług, których podstawową cechą jest przyznawanie prawa wstępu w zamian za bilet lub opłatę, w tym opłatę w formie abonamentu, biletu okresowego lub opłaty okresowej.

Z kolei, jak stanowi art. 32 ust. 2 rozporządzenia 282/2011, ustęp 1 ma zastosowanie w szczególności do:

1. prawa wstępu na spektakle, przedstawienia teatralne, występy cyrkowe, targi, do parków rozrywki, na koncerty, wystawy, jak również inne podobne wydarzenia kulturalne;
2. prawa wstępu na wydarzenia sportowe, takie jak mecze lub zawody;
3. prawa wstępu na wydarzenia edukacyjne i naukowe, takie jak konferencje i seminaria.

Zatem, zgodnie z art. 32 ust. 2 lit. c w zw. z ust. 1 rozporządzenia 282/2011 usługi wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, o których mowa w art. 53 dyrektywy 2006/112/WE, obejmują świadczenie usług, których podstawową cechą jest przyznawanie prawa wstępu na daną imprezę w zamian za bilet lub opłatę, w tym opłatę w formie abonamentu, biletu okresowego lub opłaty okresowej. Przepis ten ma zastosowanie również do prawa wstępu na wydarzenia edukacyjne i naukowe, takie jak konferencje i seminaria.

W tym miejscu należy się zastanowić co należy rozumieć przez pojęcie „wstępu”. Z uwagi na brak w ustawie definicji pojęcia „wstęp” należy w tym celu sięgnąć do wykładni językowej. Słownik Języka Polskiego, definiuje pojęcie wstępu wskazując m.in., że jest to „możliwość wejścia gdzieś, prawo uczestniczenia w czymś”. Tym samym art. 28g ust. 1 ustawy, odnosi się do usług związanych z faktycznym wstępem na daną imprezę, która to impreza (np. konferencja) odbywa się w ściśle określonej rzeczywistej przestrzeni.

W niniejszej sprawie, w której to nabywcy usługi umożliwia się udział w konferencji naukowej o charakterze wirtualnym – czyli takiej, która nie odbywa się w konkretnym fizycznie wyodrębnionym miejscu, a uczestnicy biorą w niej udział poprzez łącze elektroniczne – niewątpliwie brak jest elementu fizycznego wstępu na konferencję, co wynika z wirtualnego charakteru tej konferencji. Dlatego należy uznać, że norma art. 28g ust. 1 ustawy nie będzie miała zastosowanie w przypadku konferencji wirtualnej.

Trzeba tu zauważyć, że dla określenia miejsca świadczenia przedmiotowej usługi nie będzie miał zastosowanie art. 28k ustawy, który określa miejsce świadczenia usług elektronicznych. Zgodnie z tym przepisem miejscem świadczenia usług elektronicznych na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, posiadających siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu na terytorium Unii Europejskiej, przez podatnika, który posiada siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, z którego świadczy te usługi, poza terytorium Unii Europejskiej, a w przypadku braku takiej siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej posiada stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu poza terytorium Unii Europejskiej, jest miejsce, gdzie podmioty te posiadają siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.

Zatem przepis ten odnosi się wyłącznie do sytuacji, gdy nabywcy usług nie są podatnikami. Natomiast jak wynika z wniosku Wnioskodawca posiada status podatnika, tym samym niezależnie czy nabywana przez niego usługa stanowi usługę elektroniczną norma ww. przepisu nie będzie się odnosiła do sytuacji przedstawionej we wniosku.

Ponadto należy zauważyć, że zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 26 ustawy, przez usługi elektroniczne rozumie się usługi świadczone drogą elektroniczną, o których mowa w art. 7 rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 77, s. 1).

Stosownie zaś do art. 7 ust. 1 ww. rozporządzenia Rady (UE), do „usług świadczonych drogą elektroniczną”, o których mowa w dyrektywie 2006/112/WE, należą usługi świadczone za pomocą Internetu lub sieci elektronicznej, których świadczenie – ze względu na ich charakter – jest zasadniczo zautomatyzowane i wymaga minimalnego udziału człowieka, a ich wykonanie bez wykorzystania technologii informacyjnej jest niemożliwe.

Natomiast w myśl ust. 3 omawianego artykułu, ustęp 1 lit. j nie obejmuje usług edukacyjnych, w ramach których treść kursu przekazywana jest przez nauczyciela za pomocą Internetu lub sieci elektronicznej (tzn. przez zdalne połączenie).

Z kolei w punkcie 5 załącznika I do ww. rozporządzenia wymienione zostały następujące usługi:

• automatyczne nauczanie na odległość, którego funkcjonowanie wymaga użycia Internetu lub podobnej sieci elektronicznej, wymagające niewielkiego bądź niewymagające żadnego udziału człowieka, łącznie z klasami wirtualnymi, z wyjątkiem sytuacji, gdzie Internet lub podobna sieć elektroniczna wykorzystywana jest jako proste narzędzie służące komunikowaniu się nauczyciela z uczniem;
• ćwiczenia wypełniane przez ucznia online i sprawdzane automatycznie, bez udziału człowieka.

Brzmienie powołanych uregulowań wskazuje na to, że aby daną usługę uznać za usługę elektroniczną, musi wystąpić sytuacja, w ramach której:

• jej realizacja ma miejsce za pomocą Internetu lub sieci elektronicznej,
• jej świadczenie jest zautomatyzowane, a udział człowieka jest niewielki,
• jej wykonanie bez wykorzystania technologii informacyjnej jest niemożliwe,

‒ a usługa ta nie jest objęta włączeniami zawartymi w art. 7 ust. 3 rozporządzenia Rady.

Mając na uwadze, że – jak wskazał Wnioskodawca – nabywane przez Niego usługi uczestnictwa w konferencjach on-line nie stanowią usług elektronicznych w rozumieniu art. 2 pkt 26 ustawy, miejsce świadczenia tych usług należy określić na zasadach ogólnych.

Jednocześnie należy podkreślić, że skoro Wnioskodawca spełnia definicję podatnika w rozumieniu art. 28a ustawy, a ponadto w przedmiotowej sprawie nie mają zastosowania zastrzeżenia wymienione w art. 28b ust. 1 ustawy (z wniosku wynika, że Organizatorzy konferencji posiadają siedzibę bądź na terytorium Unii Europejskiej, bądź na terytorium państw trzecich, i nie mają siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terenie Polski), to miejscem świadczenia i opodatkowania nabywanych od nich usług uczestnictwa w konferencjach on-line – stosownie do art. 28b ust. 1 ustawy – jest miejsce, w którym usługobiorca posiada siedzibę działalności gospodarczej, tj. terytorium Polski.

W konsekwencji Wnioskodawca, stosownie do warunków wymienionych w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, z tytułu nabycia od Organizatorów konferencji ww. usług zobowiązany jest do rozpoznania importu usług oraz opodatkowania nabywanej usługi, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa podatkowego na terytorium Polski.

Podsumowując, należy stwierdzić, że opisane w stanie faktycznym świadczenia polegające na nabywaniu usług uczestnictwa w konferencjach on-line organizowanych przez podmioty nieposiadające w Polsce siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej należy traktować jako import usług i rozliczyć na terytorium Polski.

Tym samy stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 należy ocenić jako prawidłowe.

Natomiast ponieważ usługa udziału w przedmiotowych konferencjach mieści się – jak wskazał Wnioskodawca w opisie sprawy – w pojęciu usług kształcenia zawodowego, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. c) ustawy, czyli usług bezpośrednio związanych z branżą lub zawodem, jak również mających na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych, usług kształcenia zawodowego, a ponadto jest finansowana w całości ze środków publicznych, usługa ta spełnia przesłanki do zastosowania zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. c) ustawy.

Zatem, należy wskazać, że względem nabytych usług udziału w przedmiotowych konferencjach mieszczących się w pojęciu usług kształcenia zawodowego, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. c) ustawy, należy zastosować zwolnienie od podatku od towarów i usług.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2 uznano za prawidłowe.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.