Gmina jest właścicielem nieruchomości, które udostępnia odpłatnie na podstawie umów cywilnoprawnych. Jeden z budynków został wynajęty osobie prawnej prowadzącej działalność gospodarczą (Kontrahent). W związku z trudną sytuacją finansową Kontrahenta, spowodowaną pandemią COVID-19, Gmina postanowiła obniżyć czynsz za II kwartał 2020 r. o 100%, do kwoty 0 zł. Gmina zadała pytania dotyczące prawa do obniżenia podstawy opodatkowania VAT usług dzierżawy do 0 zł oraz konieczności wystawienia faktury VAT z uwzględnieniem tego zmniejszenia. Organ podatkowy potwierdził, że Gmina ma prawo obniżyć podstawę opodatkowania VAT usług dzierżawy do 0 zł za II kwartał 2020 r., ponieważ udzielenie 100% rabatu na czynsz nie jest traktowane jako wynagrodzenie za świadczoną usługę. Gmina powinna także wystawić fakturę VAT, uwzględniając zmniejszenie podstawy opodatkowania do 0 zł.
Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex
Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.
Rozpocznij bezpłatny okres próbnyINTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 24 kwietnia 2020 r. (data wpływu 30 kwietnia 2020 r.), uzupełniony pismami: z dnia 28 maja 2020 r. (data wpływu 2 czerwca 2020 r.) oraz z dnia 29 lipca 2020 r. (data wpływu 5 sierpnia 2020 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:
– jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 30 kwietnia 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości obniżenia przez Gminę do 0 zł podstawy opodatkowania VAT z tytułu świadczenia usługi dzierżawy budynku za II kwartał 2020 r. oraz obowiązku wystawienia przez Gminę faktury VAT z uwzględnieniem zmniejszenia podstawy opodatkowania. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 28 maja 2020 r. o wskazanie prawidłowego adresu elektronicznego Gminy w systemie ePUAP.
We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.
Gmina (`(...)`) (dalej: Gmina lub Wnioskodawca) jest zarejestrowana na potrzeby podatku od towarów i usług (dalej: VAT), jako podatnik VAT czynny.
Do zakresu działania Gminy zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Gmina realizuje zadania własne, określone w art. 7 ust. 1 ww. ustawy w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty, m.in. z zakresu gospodarki nieruchomościami.
Gmina jest właścicielem nieruchomości, w tym budynków oraz lokali mieszkalnych i użytkowych. W wybranych przypadkach, Wnioskodawca udostępnia je odpłatnie na rzecz zainteresowanych podmiotów zewnętrznych na podstawie umów cywilnoprawnych.
Jeden z budynków Gminy, został przez nią odpłatnie udostępniony na rzecz osoby prawnej prowadzącej działalność gospodarczą (dalej również: Kontrahent). Zawarta umowa dzierżawy określa kwartalne okresy rozliczeniowe. Gmina dokumentuje świadczoną usługę dzierżawy wystawianymi fakturami VAT, ujmuje je w rejestrach sprzedaży, Jednolitych Plikach Kontrolnych oraz Deklaracjach VAT. Wnioskodawca rozlicza z tego tytułu podatek należny.
Kontrahent zwrócił się do Gminy z wnioskiem o tymczasowe obniżenie o 100% czynszu za II kwartał 2020 r., uzasadniając swoją prośbę trudną sytuacją finansową związaną z ogłoszeniem na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii oraz z negatywnymi konsekwencjami ekonomicznymi z powodu COVID-19.
Gmina postanowiła przychylić się do wniosku Kontrahenta, tj. obniżyć wartość czynszu za II kwarta 2020 r. o 100%. Powyższe pozostaje, jednakże, bez wpływu na świadczenie przez Wnioskodawcę na rzecz Kontrahenta usługi dzierżawy – jest i będzie ona niezmiennie świadczona przez Wnioskodawcę. Gmina ponadto nie wprowadziła zmian do wiążącej strony umowy dzierżawy przedmiotowego budynku.
Wnioskodawca podkreśla, że wystawił faktury VAT z tytułu usługi dzierżawy za II kwartał 2020 r., uwzględniając podatek VAT.
W związku z pozytywnym rozpatrzeniem wniosku Kontrahenta i zamiarem obniżenia do 0 zł (zera złotych) czynszu za II kwartał 2020 r., Gmina powzięła wątpliwość co do prawidłowego odliczenia VAT za wskazany okres.
Pismem z dnia 29 lipca 2020 r. stanowiącym uzupełnienie wniosku Wnioskodawca wskazał, że:
Ad 1.
Zdaniem Gminy, obniżenie o 100% wartości czynszu za II kwartał 2020 r. stanowi redukcję płatności za wybrany okres przypadający na czas realizacji trwającej umowy cywilnoprawnej. Tym samym, w opinii Gminy, jej działanie można utożsamiać z udzieleniem opustu lub obniżki ceny, o czym mowa w art. 29a ust. 7 pkt 2 ustawy o VAT. Umowa dzierżawy zawarta między Gminą a Kontrahentem określa kwartalne okresy rozliczeniowe, zatem dotyczy jednego okresu rozliczeniowego. Jednocześnie Wnioskodawca uznaje, że do opustu dochodzi w momencie sprzedaży.
Ad 2.
Udzielenie rabatu/opustu, o którym mowa we wniosku, niewątpliwie ma związek z sytuacją epidemiologiczną, bo to pomoc udzielana w związku z tzw. „tarczami podatkowymi”. Kontrahent wystąpił ze stosownym wnioskiem do Gminy o tymczasowe obniżenie o 100% czynszu, uzasadniając swoją prośbę trudną sytuacją finansową związaną z ogłoszeniem na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii oraz z negatywnymi konsekwencjami ekonomicznymi z powodu COVID-19. Skoro zatem Gmina udziela Kontrahentowi rabatu/opustu, to de facto nie występuje kwota należna. Nie można zatem w tej sytuacji mówić o umorzeniu, ani odstąpieniu przez Gminę od dochodzenia należności pieniężnych, bowiem w sytuacji udzielenia 100% rabatu – należność taka nie wystąpi.
Ad 3.
Zgoda warunków na obniżenie czynszu o 100% nastąpiła poprzez akceptację wniosku złożonego przez Kontrahenta, a także poprzez wystawienie w (przyszłości ) stosownej faktury VAT ze wskazaniem na fakturze kwoty do zapłaty 0 zł (zero złotych). Gmina nie wyklucza, że w przyszłości sporządzony zostanie aneks do zawartej przez Gminę umowy dzierżawy, jednak w sytuacji pandemii sporządzenie takiego aneksu nie było priorytetowe. Jednocześnie, zdaniem Gminy, brak aneksu do umowy dzierżawy nie świadczy, że obniżenie czynszu w tym przypadku nie jest skuteczne.
Ad 4.
Gmina informuje, że Kontrahent nie wystąpił z wnioskiem o umorzenie/odstąpienie od podatku od nieruchomości, więc na chwilę obecną Gmina planuje pobrać od tego kontrahenta podatek od nieruchomości. Niemniej jednak, w ocenie Gminy, podatek od nieruchomości nie stanowi wynagrodzenia za tę usługę. Podatek od nieruchomości stanowi daninę publiczną, o której mowa w Ustawie z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, nie jest elementem wynagrodzenia za świadczenie usługi dzierżawy, o której mowa w umowie zawartej z kontrahentem. Podatek od nieruchomości nie ma związku z cywilnoprawnym charakterem umów dzierżawy. Wobec tego, w ocenie Gminy, od Kontrahenta nie będzie pobierana jakakolwiek inna płatność mogąca stanowić wynagrodzenie z tytułu świadczonej usługi dzierżawy.
Ad 5.
Gmina świadczy usługę odpłatnego udostępniania budynku na rzecz osoby prawnej prowadzącej działalność gospodarczą. Obniżenie czynszu jest dokonywane dla celów związanych z prowadzoną przez Gminę działalnością gospodarczą, bowiem obniżenie to pozwoli na świadczenie usług Kontrahentowi w dłuższej perspektywie czasu. W ocenie Gminy, nieudzielenie rabatu Kontrahentowi mogłoby wiązać się z jego upadłością lub rezygnacją z umowy, a tym samym – straceniem możliwości wystawiania faktur VAT w przyszłości.
Ad 6.
Gmina informuje, że z tytułu nabycia/wytworzenia budynku będącego przedmiotem dzierżawy nie przysługiwało jej prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:
Zdaniem Wnioskodawcy,
Ad 1. i Ad 2.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawi VAT), podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Działalność gospodarcza – jak stanowi art. 15 ust. 2 ustawy o VAT – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Z kolei, zgodnie z ust. 6 przedmiotowej regulacji, nie uznaje się za podatnika organów władz publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Jednocześnie zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. W myśl art. 6 ust. 1 ww. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone stawkami na rzecz innych podmiotów. Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy, zadania własne gminy obejmują sprawy w zakresie gospodarki nieruchomościami.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 15 ustawy o VAT opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Natomiast art. 7 ust. 1 tej ustawy stanowi, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W świetle natomiast art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.
W świetle powyższego, czynności wykonywane na podstawie zawieranych umów cywilnoprawnych spełniają definicję usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.
Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem, wszystkie realizowane przez te jednostki czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itp. umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).
Należy zauważyć, że umowa dzierżawy jest umową cywilnoprawną, nakładającą na strony – zarówno wydzierżawiającego, jak i dzierżawcę – określone przepisami obowiązki.
Jak wynika z art. 693 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, przez umowę dzierżaw wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.
Dzierżawa jest więc umową dwustronnie zobowiązującą i wzajemną, odpowiednikiem świadczenia wydzierżawiającego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania i pobierania pożytków, jest świadczenie dzierżawcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu.
W odniesieniu do czynności dzierżawy świadczonych na podstawie umów cywilnoprawnych Gmin nie działa jako organ władzy publicznej. Oznacza to, że w analizowanym przypadku Gmina działa w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT. Świadczone usługi natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
Z ww. przepisów wynika, że podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług stanowi wynagrodzenie, które dostawca lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów albo świadczenia usług. Wynagrodzenie to oznacza wartość rzeczywiście otrzymaną (lub która ma być otrzymana) w konkretnym przypadku.
Z kolei art. 29a ust. 7 pkt 2 ustawy o VAT stanowi, że podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży.
Zdaniem Gminy, obniżenie o 100% wartości czynszu za II kwartał 2020 r. stanowi redukcję płatności a wybrany okres przypadający na czas realizacji trwającej umowy cywilnoprawnej.
Tym samym, w opinii Gminy, jej działanie można utożsamiać z udzieleniem opustu lub obniżką ceny, o czym mowa w cyt. art. 29a ust. 7 pkt 2 ustawy o VAT.
Okres, za który Gmina zamierza udzielić opustu nie zakończył się, dlatego też Wnioskodawca uznaje, że do opustu dochodzi w momencie sprzedaży. Stąd też podstawą obniżenia podstawy opodatkowania w przedmiotowym przypadku, w opinii Gminy, jest przepis art. 29a ust. 7 pkt 2 ustawy o VAT. Jednocześnie, Gmina zauważa, że opust lub obniżkę ceny, w kontekście podstawy opodatkowania, reguluje również art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT: „Podstawę opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 13, obniża się o kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen”.
Powyższe, zdaniem Gminy, prowadzi do wniosku, że obniżki ceny można dokonywać zarówno w momencie sprzedaży, jak i po jej dokonaniu. W obu przypadkach jednak opust obniża podstawę opodatkowania VAT.
Mając na uwadze powyższe, w odniesieniu do usługi dzierżawy świadczonej w II kwartale 2020 r., Wnioskodawca ma prawo uznać za podstawę opodatkowania VAT kwotę stanowiącą zapłatę, pomniejszoną o opust, który w tym przypadku wynosi 100% należności. Podstawa opodatkowani usługi za wskazany okres wynosi zatem 0 zł (zero złotych).
Powyższy wniosek Gmina wysnuwa, przykładowo, z interpretacji Indywidualnej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 8 lutego 2019 r., sygn. 0112-KDIL1-1.4012.838.2018.1.OA, w której wskazał on, że: „obniżką ceny lub upustem, o którym mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy, jest również redukcja części płatności z tytułu dostawy towaru czy wykonania usługi w ramach np. ugody sądowej, mediacyjnej oraz pozasądowej. Należy bowiem wskazać, że fakt zawarcia ugody między stronami (np. z powodu niezapłacenia przez kontrahenta należności za dostawę czy wykonanie usługi) jest co do zasady zdarzeniem powodującym zmianę ceny sprzedaży. Zatem umorzenie zaległości w opłacie z tytułu prawa użytkowania wieczystego na wniosek Strony i za zgodą Burmistrza Miasta i Gminy stanowi obniżenie ceny lub upust, o którym mowa w ww. art. 29a ust. 10 ustawy o VAT. (`(...)`) Wnioskodawca ma prawo do obniżenia podstawy opodatkowania w związku z umorzeniem zaległości w opłacie z tytułu prawa użytkowanie wieczystego gruntu za lata 2016, 2017 i 2018 w rozliczeniu za okres, w którym doszło do faktycznego umorzenia zaległości”.
Podobne wnioski można wysnuć z interpretacji indywidualnej Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 6 lutego 2017 r., sygn. 2461-IBPP2.4512.981.2016.1.BW, w której organ podatkowy stanął na stanowisku, że: ,,Obniżenie należności Wnioskodawcy w związku z zawarciem umowy o zwolnienie z długu winno być zatem uznane za obniżenie ceny lub upust, o którym stanowi ww. art. 29a ust. 10 ustawy o VAT”.
W odniesieniu natomiast do kwestii udokumentowania wyświadczonej usługi oraz udzielonego opustu, zdaniem Gminy, powinna ona wystawić fakturę VAT, mając na uwadze brzmienie art. 106b ustawy o VAT. Wystawiona faktura VAT powinna, w opinii Gminy, uwzględniać udzielony opust, a zatem zawierać kwotę wyjściową (wartość czynszu wynikającą z zawartej umowy cywilnoprawnej), kwotę opustu (rabatu) oraz kwotę do zapłaty uwzględniającą rabat.
Skutkiem przyznania rabatu jest sprzedaż usługi po cenie niższej od wyjściowej, a w konsekwencji obniżenie kwoty należnej z tytułu sprzedaży.
Z uwagi na fakt, że Wnioskodawca udziela opustu jeszcze przed zakończeniem świadczenia usługi, już w momencie sprzedaży opust powinien zostać uwzględniony, co powinno znaleźć odzwierciedlenie w wystawianej fakturze VAT. W świetle art. 29a. ust. 7 ustawy o VAT podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot udzielonych usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży.
Faktura dokumentująca przyznanie rabatu powinna zostać wystawiona w terminie właściwym dla rozliczeń ustalonych w umowie najmu, w tym przypadku raz na kwartał. Wnioskodawca zastosował 100% rabat, który spowodował zmniejszenie faktury do 0 zł (zera złotych). W przepisach ustawy o VAT brak jest wyjątków w zakresie wystawienia faktury na kwotę 0 zł. Tym samym, zdaniem Gminy, udokumentowanie świadczenia usługi za wskazany okres oraz udzielenie opustu w wysokości 100% należności powinno zostać wskazane na wystawionej z tego tytułu fakturze VAT.
Gmina stoi na stanowisku, że obniżenie o 100% czynszu za II kwartał 2020 r. powinna udokumentować wystawiając fakturę VAT zawierającą następujące kwoty:
Stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych przepisów prawa podatkowego w wydanych w analogicznych sprawach.
Przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 11 czerwca 2012 r., sygn. IPTPP4/443-167/12-5/BM, Organ wskazał, że „Rabat byłby udzielany po wykonaniu usługi, ale byłby uwzględniony na fakturze VAT, np. wartość usługi przed rabatem wynos 79,67 zł netto, 98 zł brutto, zaś po rabacie 30% wartość netto 55,77 zł, brutto 68,60 zł. (`(...)`) Jednakże jak wskazał Wnioskodawca – chciałby udzielać rabatów po wykonaniu usługi, ale byłyby one uwzględniane na fakturze VAT, na której będzie wskazana cena przed rabatem oraz cena po rabacie w wysokości 30%. Zatem udzielenie rabatu w przedstawionej sytuacji nie będzie miało wpływu na podstawę opodatkowania w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy, ponieważ kwotą należną z tytułu sprzedaży jest kwota żądana od nabywcy, a więc w tym przypadku kwota uwzględniająca już przyznany rabat”.
Podobne stanowisko przyjął Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 30 stycznia 2014 r., sygn. IPPP1/443-1182/13-3/JL, w której stwierdził, że: „przepisy ustawy nie ograniczają podatnika w swobodzie ustalania ceny (udzielenia rabatu), czyli możliwa jest sprzedaż po cenie niższej (nawet znacznie) niż rzeczywista wartość danego towaru czy usługi. (`(...)`) Należy również stwierdzić, że ponieważ sprzedaż następować będzie po cenie już uwzględniającej przyznany rabat, ze względu na powołane wyżej przepisy art. 106b i 106e, na wystawionej fakturze powinna zostać wskazana rzeczywista cena nagród – po obniżce. Spółka postąpi zatem prawidłowo wykazując na wystawionych fakturach wartość nagród po uwzględnieniu rabatu”.
Mając powyższe na względzie, zdaniem Gminy, ma ona prawo do obniżenia do 0 zł (zera złotych) podstawy opodatkowania VAT usługi dzierżawy za II kwartał 2020 r. Gmina powinna przy tym wystawić fakturę VAT z uwzględnieniem zmniejszenia podstawy opodatkowania, tj. określić ją jako 0 zł (zero złotych).
Jednocześnie Wnioskodawca zauważa, iż w związku z ogłoszeniem na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii w celu zwalczania COVID-19 podjęte zostały przez Wnioskodawcę rozmaite inicjatywy mające na celu wspomożenie przedsiębiorców. Obniżenie czynszu za okres II kwartału 2020 r. byłoby, zdaniem Gminy, jednym z mechanizmów pomocy dla przedsiębiorców. Natomiast konieczność rozliczenia podatku, którego kwoty Gmina nie uzyskałaby od Kontrahenta, stanowiłoby dla niej nieuzasadnione obciążenie. Obniżenie czynszu ma na celu wsparcie Kontrahenta, który znalazł się w trudnej sytuacji finansowej, nie z własnej winy a w wyniku rozwiązań wprowadzonych przez ustawodawcę, mających na celu zahamowanie rozprzestrzeniania się wirusa.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r., poz. 106, z późn. zm.), zwana dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (`(...)`).
Natomiast z art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę.
Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.
Z treści powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie.
Aby dane świadczenie uznać za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub świadczącego usługę. Przy czym, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).
Przy określeniu, czy miała miejsce czynność podlegająca opodatkowaniu istotne jest zatem określenie, czy wykonywano świadczenie i czy wynagrodzenie z tytułu wykonania tego świadczenia miało być wypłacone. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:
Należy podkreślić, że ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie – jako usługa – podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Zgodnie z unormowaniami zawartymi w art. 8 ust. 2 ustawy, w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług, które na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 podlega opodatkowaniu ww. podatkiem.
Jak wynika z art. 8 ust. 2 ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:
Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Działalność gospodarcza – według ust. 2 powołanego artykułu – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.
Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter podmiotowo-przedmiotowy.
W świetle wskazanych unormowań, jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwoistym charakterze:
Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp. umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Ponieważ tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.
Należy zauważyć, że umowa najmu oraz umowa dzierżawy są umowami cywilnoprawnymi, nakładającymi na strony – zarówno wynajmującego, jak i najemcę – określone przepisami obowiązki.
Jak wynika z art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r., poz. 1740, z późn. zm.), przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.
Zgodnie z art. 693 § 1 ustawy Kodeks cywilny przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.
Tak więc dzierżawa i najem są umowami dwustronnie obowiązującymi i wzajemnymi, odpowiednikiem świadczenia wydzierżawiającego/wynajmującego polegającego na oddaniu rzeczy do używania i pobierania pożytków, jest świadczeniem dzierżawcy/najemcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2020 r., poz. 713, z późn. zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
Do zakresu działania gminy – w oparciu o art. 6 ust. 1 ww. ustawy – należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym – zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej.
W analizowanej sprawie stwierdzić należy, że dzierżawa budynku jest/będzie wykonywana przez Gminę odpłatnie na podstawie umów cywilnoprawnych, tym samym w odniesieniu do tej usługi, Gmina nie działa/nie będzie działać jako organ władzy publicznej, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy. W analizowanym przypadku Gmina wystąpi w roli podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.
Na podstawie art. 29a ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
W świetle art. 29a ust. 6 ustawy, podstawa opodatkowania obejmuje:
Jak wynika z art. 29a ust. 7 ustawy, podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:
Stosownie do art. 29a ust. 10 ustawy, podstawę opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 13, obniża się o:
W myśl art. 29a ust. 13 ustawy, w przypadkach, o których mowa w ust. 10 pkt 1-3, obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonuje się pod warunkiem posiadania przez podatnika, uzyskanego przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru lub usługobiorca otrzymał fakturę korygującą, potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługobiorcę, dla którego wystawiono fakturę. Uzyskanie potwierdzenia otrzymania przez nabywcę towaru lub usługobiorcę faktury korygującej po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy uprawnia podatnika do uwzględnienia faktury korygującej za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie to uzyskano.
Według art. 29a ust. 14 ustawy, przepis ust. 13 stosuje się odpowiednio w przypadku stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku na fakturze i wystawienia faktury korygującej do faktury, w której wykazano kwotę podatku wyższą niż należna.
Z opisu sprawy wynika, że Gmina (Wnioskodawca) jest zarejestrowana na potrzeby podatku od towarów i usług, jako podatnik VAT czynny. Gmina jest właścicielem nieruchomości, w tym budynków oraz lokali mieszkalnych i użytkowych. W wybranych przypadkach, Wnioskodawca udostępnia je odpłatnie na rzecz zainteresowanych podmiotów zewnętrznych na podstawie umów cywilnoprawnych. Jeden z budynków Gminy, został przez nią odpłatnie udostępniony na rzecz osoby prawnej prowadzącej działalność gospodarczą (Kontrahent). Zawarta umowa dzierżawy określa kwartalne okresy rozliczeniowe. Gmina dokumentuje świadczoną usługę dzierżawy wystawianymi fakturami VAT, ujmuje je w rejestrach sprzedaży, Jednolitych Plikach Kontrolnych ora Deklaracjach VAT. Wnioskodawca rozlicza z tego tytułu podatek należny. Kontrahent zwrócił się do Gminy z wnioskiem o tymczasowe obniżenie o 100% czynszu za II kwartał 2020 r., uzasadniając swoją prośbę trudną sytuacją finansową związaną z ogłoszeniem na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii oraz z negatywnymi konsekwencjami ekonomicznymi powodu COVID-19. Gmina postanowiła przychylić się do wniosku Kontrahenta, tj. obniżyć wartość czynszu za II kwarta 2020 r. o 100%. Powyższe pozostaje, jednakże, bez wpływu na świadczenie przez Wnioskodawcę na rzecz Kontrahenta usługi dzierżawy – jest i będzie ona niezmiennie świadczona przez Wnioskodawcę. Gmina ponadto nie wprowadziła zmian do wiążącej strony umowy dzierżawy przedmiotowego budynku. Wnioskodawca podkreśla, że wystawił faktury VAT z tytułu usługi dzierżawy za II kwartał 2020 r., uwzględniając podatek VAT. Zdaniem Gminy, obniżenie o 100% wartości czynszu za II kwartał 2020 r. stanowi redukcję płatności za wybrany okres przypadający na czas realizacji trwającej umowy cywilnoprawnej. Tym samym, w opinii Gminy, jej działanie można utożsamiać z udzieleniem opustu lub obniżki ceny. Umowa dzierżawy zawarta między Gminą a Kontrahentem określa kwartalne okresy rozliczeniowe, zatem dotyczy jednego okresu rozliczeniowego. Jednocześnie Wnioskodawca uznaje, że do opustu dochodzi w momencie sprzedaży. Udzielenie rabatu/opustu, o którym mowa we wniosku, niewątpliwie ma związek z sytuacją epidemiologiczną, bo to pomoc udzielana w związku z tzw. „tarczami podatkowymi”. Kontrahent wystąpił ze stosownym wnioskiem do Gminy o tymczasowe obniżenie o 100% czynszu, uzasadniając swoją prośbę trudną sytuacją finansową związaną z ogłoszeniem na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii oraz z negatywnymi konsekwencjami ekonomicznymi z powodu COVID-19. W ocenie Gminy skoro udzielono Kontrahentowi rabatu/opustu, to de facto nie występuje kwota należna. Nie można zatem w tej sytuacji mówić o umorzeniu, ani odstąpieniu przez Gminę od dochodzenia należności pieniężnych, bowiem w sytuacji udzielenia 100% rabatu – należność taka nie wystąpi. Zgoda warunków na obniżenie czynszu o 100% nastąpiła poprzez akceptację wniosku złożonego przez Kontrahenta, a także poprzez wystawienie w (przyszłości ) stosownej faktury VAT ze wskazaniem na fakturze kwoty do zapłaty 0 zł (zero złotych). Gmina nie wyklucza, że w przyszłości sporządzony zostanie aneks do zawartej przez Gminę umowy dzierżawy, jednak w sytuacji pandemii sporządzenie takiego aneksu nie było priorytetowe. Jednocześnie, zdaniem Gminy, brak aneksu do umowy dzierżawy nie świadczy, że obniżenie czynszu w tym przypadku nie jest skuteczne. Gmina wskazuje, że Kontrahent nie wystąpił z wnioskiem o umorzenie/odstąpienie od podatku od nieruchomości, więc na chwilę obecną Gmina planuje pobrać od tego kontrahenta podatek od nieruchomości. Niemniej jednak, w ocenie Gminy, podatek od nieruchomości nie stanowi wynagrodzenia za tę usługę. Podatek od nieruchomości stanowi daninę publiczną, o której mowa w ustawie z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, nie jest elementem wynagrodzenia za świadczenie usługi dzierżawy, o której mowa w umowie zawartej z kontrahentem. Podatek od nieruchomości nie ma związku z cywilnoprawnym charakterem umów dzierżawy. Wobec tego, w ocenie Gminy, od Kontrahenta nie będzie pobierana jakakolwiek inna płatność mogąca stanowić wynagrodzenie z tytułu świadczonej usługi dzierżawy. Gmina świadczy usługę odpłatnego udostępniania budynku na rzecz osoby prawnej prowadzącej działalność gospodarczą. Obniżenie czynszu jest dokonywane dla celów związanych z prowadzoną przez Gminę działalnością gospodarczą, bowiem obniżenie to pozwoli na świadczenie usług Kontrahentowi w dłuższej perspektywie czasu. W ocenie Gminy, nieudzielenie rabatu Kontrahentowi mogłoby wiązać się z jego upadłością lub rezygnacją z umowy, a tym samym – straceniem możliwości wystawiania faktur VAT w przyszłości. Gmina wskazała, że z tytułu nabycia/wytworzenia budynku będącego przedmiotem dzierżawy nie przysługiwało jej prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
W przedmiotowej sprawie wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą w pierwszej kolejności kwestii możliwości obniżenia przez Gminę do 0 zł podstawy opodatkowania VAT z tytułu świadczenia usługi dzierżawy budynku za II kwartał 2020 r.
Odnosząc się do powyższych wątpliwości Wnioskodawcy w pierwszej kolejności wskazać należy, iż z informacji przedstawionych we wniosku wynika, Gmina Kontrahentowi obniżyła za II kwartał czynsz do 0 zł. Natomiast Kontrahent nie wystąpił z wnioskiem o umorzenie/odstąpienie podatku od nieruchomości, więc na chwilę obecną Gmina planuje pobrać od tego Kontrahenta podatek od nieruchomości. Niemniej jednak, w ocenie Gminy, podatek od nieruchomości nie stanowi wynagrodzenia za tę usługę. Podatek od nieruchomości stanowi daninę publiczną, o której mowa w Ustawie z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, nie jest elementem wynagrodzenia za świadczenie usługi dzierżawy, o której mowa w umowie zawartej z kontrahentem. Podatek od nieruchomości nie ma związku z cywilnoprawnym charakterem umów dzierżawy. Wobec tego, w ocenie Gminy, od Kontrahenta nie będzie pobierana jakakolwiek inna płatność mogąca stanowić wynagrodzenie z tytułu świadczonej usługi dzierżawy.
Zgodnie z art. 6 ustawy Ordynacja podatkowa, podatkiem jest publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy, wynikające z ustawy podatkowej.
W tym miejscu należy odwołać się do przepisu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2019 r., poz. 1170, z późn. zm.), zgodnie z którym podatnikami podatku od nieruchomości są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej, będące:
Z powyższego zatem wynika, że zasadniczo w przypadku nieruchomości i obiektów budowlanych stanowiących własność jednostki samorządu terytorialnego, podatnikiem podatku od nieruchomości nie jest właściciel tej nieruchomości, lecz jej posiadacz zależny, w sytuacji gdy posiadanie tej nieruchomości wynika z zawartej z właścicielem umowy (np. z umowy najmu/dzierżawy) – vide: T. Krywan, Podatnicy podatku od nieruchomości, publ. Lex. Natomiast zgodnie z art. 336 Kodeksu cywilnego posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny). Zatem dzierżawca nieruchomości (jako posiadacz zależny) jest podatnikiem podatku od nieruchomości w szczególnym przypadku, tj. gdy dzierżawione nieruchomości stanowią własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego (własność nieruchomości Skarbu Państwa, czy też jednostek samorządu terytorialnego przesądza o objęciu opodatkowaniem podatkiem od nieruchomości posiadacza zależnego – vide: P. Borszowski, Opodatkowanie nieruchomości Skarbu Państwa i jednostki samorządu terytorialnego, publ. Lex).
W niniejszej sprawie Gmina jest właścicielem nieruchomości budynkowej, która na podstawie zawartej umowy dzierżawy została udostępniona osobie prawnej prowadzącej działalność gospodarczą, a zatem obowiązek zapłaty podatku od nieruchomości spoczywa w tej sytuacji na Kontrahencie Gminy, będącym dzierżawcą tej nieruchomości (czyli jej posiadaczem zależnym). Mamy więc do czynienia ze specyficzną sytuacją, w której właściciel nieruchomości będącej przedmiotem dzierżawy na podstawie zawartej umowy cywilnoprawnej, jest jednocześnie organem podatkowym właściwym z tytułu podatku od nieruchomości (jak stanowi bowiem art. 1c ww. ustawy o podatkach i opłatach lokalnych organem właściwym w sprawach podatku od nieruchomości jest wójt/burmistrz/prezydent miasta, czyli organ wykonawczy Gminy). Skoro więc Kontrahent (dzierżawca nieruchomości) jest podatnikiem podatku od nieruchomości, a Gmina (jako właściciel nieruchomości – wydzierżawiający) organem podatkowym właściwym z tytułu tego podatku, to nie można przyjąć, że uiszczany na rzecz Gminy działającej w tym przypadku w charakterze organu podatkowego (organu władzy publicznej) podatek stanowi element wynagrodzenia z tytułu świadczonej usługi dzierżawy.
W świetle powyższego w analizowanej sprawie do podstawy opodatkowania podatkiem VAT usługi dzierżawy nieruchomości nie należy wliczać podatku od nieruchomości pobieranego przez Gminę (za pośrednictwem organu wykonawczego, tj. wójta/burmistrza/prezydenta miasta). Gmina pobierając podatek od nieruchomości od dzierżawcy „swojej” nieruchomości nie działa bowiem w oparciu o zawartą umowę cywilnoprawną, lecz na podstawie przepisów ww. ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. O ile bowiem w sytuacji, gdy wydzierżawiającym jest właściciel nieruchomości, który nie posiada statusu jednostki samorządu terytorialnego i jest podatnikiem podatku od nieruchomości, a zatem to na nim ciąży obowiązek uiszczenia tego podatku na rzecz właściwego organu podatkowego i poniesiony przez niego koszt podatku od nieruchomości (pobrany od usługobiorcy) stanowi element podstawy opodatkowania w podatku VAT, o którym mowa w art. 29a ust. 6 pkt 2 ustawy o VAT, to w przypadku takim jak obecnie analizowany (czyli w relacji podatnik – organ podatkowy) koszt ten ma charakter daniny publicznoprawnej i nie podlega włączeniu do podstawy opodatkowania podatkiem VAT usługi dzierżawy nieruchomości.
W opisie sprawy Wnioskodawca wskazał, że udzielenie rabatu/opustu, niewątpliwie ma związek z sytuacją epidemiologiczną, bo to pomoc udzielana w związku z tzw. „tarczami podatkowymi”. Skoro zatem Gmina udziela Kontrahentowi rabatu/opustu, to de facto nie występuje kwota należna. Nie można więc (co jest w omawianej sprawie istotne) w tej sytuacji mówić o umorzeniu, ani odstąpieniu przez Gminę od dochodzenia należności pieniężnych, bowiem w sytuacji udzielenia 100% rabatu – należność taka nie wystąpi.
Jednocześnie warto w tym miejscu też zauważyć, że zgoda na obniżenia czynszu o 100% przez Gminę nastąpiła poprzez akceptację wniosku złożonego przez Kontrahenta w tym przedmiocie, a także poprzez wystawienie (w przyszłości) stosownej faktury ze wskazaniem na fakturze kwoty do zapłaty 0 zł. Ponadto Gmina nie wyklucza, że w przyszłości sporządzony zostanie aneks do zawartej umowy dzierżawy, jednak w sytuacji pandemii sporządzenie takiego aneksu nie było priorytetowe.
Zatem jeżeli Wnioskodawca rzeczywiście udzielił swojemu Kontrahentowi 100% rabatu i nie ma miejsca umorzenie należności ani odstąpienie od dochodzenia tej należności, a Wnioskodawca nie wyklucza sporządzenia w przyszłości aneksu do zawartej umowy dzierżawy nieruchomości, to Gmina ma prawo do obniżenia do kwoty 0 zł podstawy opodatkowania podatkiem VAT z tytułu dzierżawy nieruchomości za II kwartał 2020 r.
Biorąc pod uwagę powyższą analizę stwierdzić należy, że skoro w przedmiotowej sprawie doszło do zmniejszenia wysokości czynszu dzierżawnego za II kwartał 2020 r. do kwoty 0 zł, a Gmina nie pobiera od swojego Kontrahenta żadnych płatności mogących stanowić wynagrodzenie za świadczoną usługę dzierżawy (a za taką płatność – jak wykazano wyżej – nie można uznać podatku od nieruchomości), to w rzeczywistości dochodzi do nieodpłatnego świadczenia usługi ze strony Gminy. Należy jednak w tym miejscu zauważyć, iż obniżenie przez Gminę czynszu dzierżawnego o 100% nie stanowi rabatu uprawniającego do zmniejszenia podstawy opodatkowania w trybie art. 29a ust. 7 pkt 2 lub art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, bowiem podmiot korzystający z nieruchomości na podstawie zawartej z Gminą umowy dzierżawy nie jest zobowiązany do zapłaty właścicielowi nieruchomości jakiegokolwiek wynagrodzenia za korzystanie z dzierżawionej nieruchomości za II kwartał 2020 r.
Zatem jeśli następuje udostępnienie nieruchomości bez pobierania z tego tytułu wynagrodzenia przez Gminę, to istnieje konieczność przeanalizowania, czy zostały w tym przypadku łącznie spełnione przesłanki z art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT nakazujące opodatkowanie podatkiem VAT tego nieodpłatnego świadczenia. Jedną z tych przesłanek stanowi przysługujące Gminie prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia/wytworzenia nieruchomości będącej przedmiotem dzierżawy.
Jak wynika z przedstawionego opisu sprawy z tytułu nabycia/wytworzenia budynku stanowiącego przedmiot dzierżawy Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Zatem nieodpłatne świadczenie usługi dzierżawy przez Gminę na rzecz ww. Kontrahenta nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.
Zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:
W tym miejscu należy zauważyć, że celem faktury VAT jest przede wszystkim udokumentowanie rzeczywistego przebiegu zdarzeń gospodarczych. Faktura pełni szczególną rolę dowodową w prawidłowym wymiarze podatku VAT. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze, czyli w istocie stwierdza fakt nabycia określonych towarów lub usług, czy też otrzymania całości lub części należności, co oznacza, że nie można uznać za prawidłową fakturę, gdy nie wskazuje ona zaistniałego zdarzenia gospodarczego. Faktura potwierdza zaistniałe zdarzenia gospodarcze, a jej elementy formalne wymagane przez art. 106e ust. 1 ustawy mają znaczenie dowodowe. Wykaz elementów, które faktura powinna zawierać, znajduje się w art. 106e ust. 1 ustawy.
W myśl art. 106i ust. 1 ustawy, fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, z zastrzeżeniem ust. 2-8.
Zgodnie z art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy – fakturę wystawia się nie później niż z upływem terminu płatności – w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4.
Faktury nie mogą być wystawione wcześniej niż 30. dnia przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi (art. 106i ust. 7 pkt 1 ustawy).
Przepis ust. 7 pkt 1 nie dotyczy wystawiania faktur w zakresie dostawy i świadczenia usług, o których mowa w art. 19a ust. 3, 4 i ust. 5 pkt 4, jeżeli faktura zawiera informację, jakiego okresu rozliczeniowego dotyczy (art. 106i ust. 8).
Na mocy art. 106j ust. 1 ustawy, w przypadku gdy po wystawieniu faktury:
– podatnik wystawia fakturę korygującą.
W świetle art. 106j ust. 2 ustawy, faktura korygująca powinna zawierać:
Stosownie do art. 106j ust. 3 ustawy, w przypadku gdy podatnik udziela opustu lub obniżki ceny w odniesieniu do wszystkich dostaw towarów lub usług dokonanych lub świadczonych na rzecz jednego odbiorcy w danym okresie, faktura korygująca, o której mowa w ust. 2:
Ze wskazanych przepisów wynika, że jeżeli po wystawieniu faktury wystąpią zdarzenia mające wpływ na treść wystawionej faktury lub okaże się, że wystawiona faktura zawiera błędy, podatnik wystawia w takim przypadku fakturę korygującą.
Fakturę korygującą wystawia się m.in. w razie gdy udzielono opustów i obniżek cen, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1.
Zatem, co do zasady, korygowanie treści pierwotnie wystawionej faktury powinno nastąpić przez wystawienie przez sprzedawcę faktury korygującej. Faktura korygująca wystawiana jest w celu podania właściwych, prawidłowych i zgodnych z rzeczywistością kwot i innych danych, decydujących o rzetelności wystawionego dokumentu. Tym samym, istotą faktur korygujących jest korekta faktur pierwotnych tak, aby dokumentowały rzeczywisty przebieg zdarzeń gospodarczych. Faktury korygujące wystawia się w celu udokumentowania ostatecznej wielkości sprzedaży w danym okresie rozliczeniowym.
Jak wyżej w interpretacji rozstrzygnięto, nieodpłatne świadczenie usługi dzierżawy przez Gminę na rzecz Kontrahenta nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Skoro czynność ta nie podlega opodatkowaniu, nie powstaje też obowiązek dokumentowania jej fakturą zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy.
Przytoczony wyżej przepis art. 106b ust. 1 ustawy stanowi, że podatnik ma obowiązek wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż. „Sprzedaż” ustawa w art. 2 pkt 22 definiuje jako „odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług”. Jeżeli więc czynności określone w art. 8 ust. 2 ustawy nie podlegają opodatkowaniu to nie ma obowiązku dokumentowania ich fakturą.
Jak już rozstrzygnięto wcześniej w interpretacji, w związku z nieodpłatnym udostępnianiem dzierżawcy nieruchomości w II kwartale 2020 r., na Gminie nie ciąży obowiązek odprowadzania podatku należnego, ponieważ czynność ta pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT, a tym samym nie może być dokumentowana fakturą.
W konsekwencji mając na uwadze dokonaną powyżej analizę przepisów prawa oraz informacje przedstawione we wniosku stwierdzić należy, że skoro Wnioskodawca wystawił już faktury dokumentujące dzierżawę przedmiotowego budynku za II kwartał 2020 r. przed obniżką i uwzględnił w nich podatek VAT – istnieją podstawy do wystawienia faktury korygującej (w której kwota do zapłaty wyniesie 0 zł) i obniżenia podstawy opodatkowania w podatku VAT z tego tytułu.
Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało ocenić w zakresie pytania nr 1 i nr 2 jako prawidłowe.
Ponadto, zauważyć należy, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W konsekwencji w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji należy wskazać, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach, w których indywidualnie oceniano stan faktyczny/zdarzenie przyszłe i stanowisko wnioskodawcy. Powołane interpretacje nie stanowią źródła prawa i tutejszy organ nie jest nimi związany.
Interpretacja dotyczy:
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).
Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).
Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili