0111-KDIB3-2.4012.741.2020.1.SR

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 24 września 2020 r. (data wpływu 28 września 2020 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania podatkiem VAT (podatek od towarów i usług) sprzedaży wyrobów przygotowanych przez uczestników podczas terapii zajęciowej na organizowanych przez ŚDS kiermaszach –jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 września 2020 r. do Organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży wyrobów przygotowanych przez uczestników podczas terapii zajęciowej na organizowanych przez ŚDS kiermaszach.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Miasto (dalej: Miasto lub Wnioskodawca) jest podatnikiem VAT czynnym. Z dniem 1 stycznia 2017 roku Miasto dokonało tzw. „centralizacji” rozliczeń podatku VAT, w związku z czym wstąpiło we wszelkie prawa i obowiązki podległych jednostek w zakresie podatku VAT i dokonuje wspólnego rozliczenia tego podatku.

Stosownie do art. 92 ust. 2 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie powiatowym (Dz. U. 2020 poz. 920), miasto na prawach powiatu jest gminą wykonującą zadania powiatu na zasadach określonych w tej ustawie. Zgodnie natomiast z przepisami ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz. U. 2020 poz. 713 z późn. zm.), Miasto jest jednostką samorządu terytorialnego posiadającą osobowość prawną, wykonującą zadania publiczne we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność. Wnioskodawca realizuje zadania własne polegające na zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty oraz zadania zlecone z zakresu administracji rządowej. Miasto tworzy jednostki organizacyjne i zawiera umowy z innymi podmiotami w celu wykonania zadań nałożonych na niego mocą odrębnych ustaw.

Wśród jednostek organizacyjnych Miasta znajdują się jednostki powołane w celu realizacji zadań z zakresu pomocy społecznej. Pomoc społeczna zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2019 r. poz. 1507 z późn. zm.) dalej: u.p.s, jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

Jedną z form pomocy społecznej jest prowadzenie ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Zgodnie z art. 51a ust. 1 u.p.s. ośrodkami wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi są: środowiskowy dom samopomocy lub klub samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi, zwanych dalej „uczestnikami”, które w wyniku upośledzenia niektórych funkcji organizmu lub zdolności adaptacyjnych wymagają pomocy do życia w środowisku rodzinnym i społecznym, w szczególności w celu zwiększania zaradności i samodzielności życiowej, a także ich integracji społecznej. Natomiast ust. 2 stanowi, że środowiskowy dom samopomocy świadczy usługi w ramach indywidualnych lub zespołowych treningów samoobsługi i treningów umiejętności społecznych, polegających na nauce, rozwijaniu lub podtrzymywaniu umiejętności w zakresie czynności dnia codziennego i funkcjonowania w życiu społecznym.

W § 14 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 249) w sprawie środowiskowych domów samopomocy, zastał szczegółowo opisany zakres usług, o których mowa w art. 51a ust. 2 u.p.s. Usługi te obejmują w szczególności:

1. trening funkcjonowania w codziennym życiu, w tym: trening dbałości o wygląd zewnętrzny, trening nauki higieny, trening kulinarny, trening umiejętności praktycznych, trening gospodarowania własnymi środkami finansowymi;
2. trening umiejętności interpersonalnych i rozwiązywania problemów, w tym: kształtowanie pozytywnych relacji uczestnika z osobami bliskimi, sąsiadami, z innymi osobami w czasie zakupów, w środkach komunikacji publicznej, w urzędach, w instytucjach kultury; 2a. trening umiejętności komunikacyjnych, w tym z wykorzystaniem alternatywnych i wspomagających sposobów porozumiewania się, w przypadku osób z problemami w komunikacji werbalnej;
3. trening umiejętności spędzania czasu wolnego, w tym: rozwijanie zainteresowań literaturą, audycjami radiowymi, telewizyjnymi, internetem, udział w spotkaniach towarzyskich i kulturalnych;
4. poradnictwo psychologiczne;
5. pomoc w załatwianiu spraw urzędowych;
6. pomoc w dostępie do niezbędnych świadczeń zdrowotnych, w tym uzgadnianie i pilnowanie terminów wizyt u lekarza, pomoc w zakupie leków, pomoc w dotarciu do jednostek ochrony zdrowia;
7. niezbędną opiekę, w szczególności dla uczestników, o których mowa w art. 51c ust. 5 u.p.s.;
8. terapię ruchową, w tym: zajęcia sportowe, turystykę i rekreację;
9. całodobowe wyżywienie dla uczestników skierowanych na pobyt całodobowy w formie posiłków lub produktów żywnościowych do przygotowania posiłków przez uczestnika;
10. inne formy postępowania przygotowujące do uczestnictwa w warsztatach terapii zajęciowej lub podjęcia zatrudnienia, w tym w warunkach pracy chronionej na przystosowanym stanowisku pracy.

Do wykonywania wyżej opisanych zadań Miasto powołało jednostkę budżetową – Środowiskowy Dom Samopomocy (dalej jako: ŚDS lub Jednostka). Przedmiotem działalności ŚDS jest aktywizacja psychospołeczna osób z zaburzeniami psychicznymi poprzez między innymi:

1. podtrzymywanie i rozwijanie u osób z zaburzeniami psychicznymi umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia, m.in. poprzez treningi umiejętności społecznych,
2. prowadzenie terapii zajęciowej,
3. podejmowanie działań zmierzających do aktywizowania i przygotowania osób z zaburzeniami psychicznymi do podjęcia pracy,
4. pomoc w uzyskiwaniu odpowiedniego zatrudnienia,
5. przeciwdziałanie marginalizacji i wykluczeniu społecznemu,
6. poradnictwo psychologiczne,
7. pomoc w załatwieniu spraw urzędowych.

Działalność jednostki finansowana jest:

1. ze środków pochodzących z budżetu Miasta,
2. ze środków pochodzących z budżetu państwa – dotacja celowa.

Przyjęcie do ŚDS następuje w drodze decyzji administracyjnej wydanej przez dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej. Odpłatność za pobyt jest ustalana zgodnie z przepisami u.p.s. (art. 51b). Działalność jednostki polega w głównej mierze na przystosowaniu osób z zaburzeniami psychicznymi do życia w społeczeństwie poprzez różnego rodzaju terapie zajęciowe. W związku z tym, zespół wspierająco-aktywizujący pomaga podopiecznym w wykonywaniu codziennych czynności, takich jak wspólne gotowanie, robienie zakupów, załatwianie spraw w urzędach, rozwiązywanie bieżących problemów. Jednym z przykładów działań o charakterze terapeutycznych jest udział podopiecznych w zajęciach w pracowniach terapii zajęciowej, w których mają oni możliwość wykonywania prac manualnych i tworzenia różnych przedmiotów codziennego użytku oraz ozdób, takich jak: drewniane skrzynie, bombki choinkowe, stroiki, kartki okolicznościowe, itp. Następnie jednostka organizuje kiermasze okolicznościowe, w których uczestniczą, oprócz terapeutów i podopiecznych, także osoby spoza ŚDS. Podczas kiermaszu podopieczni oferują wykonane przez siebie wyroby. Samodzielne wytwarzanie wyrobów, jest ważnym elementem terapii zajęciowej znacznie poprawiającym stan psychiczny podopiecznych. Wytworzone przedmioty posiadają znikomą wartość ekonomiczną. Środki pieniężne pochodzące ze sprzedaży wyrobów wykonanych przez podopiecznych ŚDS przeznacza się na funkcjonowanie jednostki w zakresie integracji społecznej podopiecznych.

W dniu 3 marca 2017 r. Miasto otrzymało indywidualną interpretację podatkową (sygn. 2461-IBPP3.4512.812.2016.2.KS.), zgodnie z którą sprzedaż kiermaszowa wyrobów wykonanych podczas zajęć terapeutycznych została zaklasyfikowana jako podlegająca ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, opodatkowana według właściwej stawki podatku VAT. 10 czerwca 2020 r. Minister Finansów wydał interpretację ogólną (sygn. PT1.8101.3.2019) w sprawie rozstrzygnięcia kwestii czy czynności wykonywane przez jednostki samorządu terytorialnego w związku z realizacją zadań publicznych w zakresie edukacji publicznej oraz pomocy społecznej, nałożonych na nie odrębnymi przepisami, tj. ustawą z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, ustawą z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym, ustawą z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Mając na uwadze argumentację zawartą w tej interpretacji Miasto powzięło wątpliwość czy sprzedaż kiermaszowa wyrobów (element terapii zajęciowej) wykonanych podczas zajęć terapeutycznych podlega ustawie o VAT.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy sprzedaż wyrobów przygotowanych przez uczestników podczas terapii zajęciowej na organizowanych przez jednostkę kiermaszach podlega przepisom ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług?

Stanowisko Wnioskodawcy:

Stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r. poz. 106 z późn. zm.), dalej ustawa o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Przez świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 tej ustawy.

Zgodnie z regulacją art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. W myśl ust. 2 tego przepisu działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z kolei na mocy art. 15 ust. 6 ustawy o VAT nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższa regulacja wyłącza spod opodatkowania organy władzy publicznej w zakresie realizowanych przez nie zadań, nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem jednak czynności dokonanych na podstawie umów cywilnoprawnych. Zatem dokonanie czynności podlegającej opodatkowaniu przez podmiot, który w stosunku do tej czynności nie występuje w charakterze podatnika VAT – pozostaje poza zakresem ustawy. Na gruncie ustawy rozstrzygającą okolicznością jest posiadanie przez dany podmiot statusu podatnika VAT w odniesieniu do konkretnej transakcji, nie zaś posiadanie takiego statusu w ogóle. Jeśli bowiem podmiot będący podatnikiem w zakresie określonej działalności dokona czynności, wobec której nie występuje w charakterze podatnika – fakt, że jest podatnikiem z innego tytułu pozostaje bez znaczenia. Pogląd ten jest utrwalony w doktrynie i aprobowany przez sądownictwo administracyjne. Istotne także jest, czy strony danego stosunku prawnego mają pełną swobodę co do ustalania jego treści, czy też swoboda ta ograniczona jest przez przepisy powszechnie obowiązującego prawa administracyjnego.

Jak słusznie wskazał Minister Finansów w przywołanej interpretacji ogólnej „`(...)` w odniesieniu do zadań w zakresie edukacji publicznej oraz pomocy społecznej wykonywanych przez jednostki samorządu terytorialnego warunki ich realizacji (reżim) określają ustawy szczególne dotyczące oświaty i pomocy społecznej. Z przepisów tych ustaw wynika m.in. krąg osób, do których kierowane są określone świadczenia, warunki przyznania prawa do korzystania z nich, sposób kształtowania odpłatności za te świadczenia (co do zasady wysokość odpłatności powiązana jest z sytuacją majątkową beneficjenta) i ewentualnych zwolnień od opłat, warunki jakie musi spełniać podmiot realizujący te świadczenia. Istotne jest (w świetle wcześniej omówionych przesłanek przemawiających za uznaniem, określonej czynności za działalność gospodarczą), że odpłatność za świadczenia w ramach realizacji ww. zadań, jeśli występuje, nie jest, co do zasady, ustalana według kryteriów rynkowych – ich wysokość określana jest na podstawie przepisów prawa i nie ma zwykle związku z rzeczywistymi kosztami, które ponosi jednostka samorządu terytorialnego. Zasadniczo również warunki realizacji przedmiotowych zadań odbiegają od warunków, w jakich realizowane byłyby te czynności przez inne podmioty gospodarcze `(...)`”

Jak już zostało to opisane w stanie faktycznym, jednostka realizuje zadania aktywizacji psychospołecznej osób z zaburzeniami psychicznymi m.in. poprzez wykonywanie przez podopiecznych różnego rodzaju wyrobów w ramach utworzonych pracowni terapeutycznych. Ma to na celu przygotowanie osób z zaburzeniami psychicznymi do podjęcia pracy, a także pomoc w uzyskaniu odpowiedniego zatrudnienia. Podopieczni mają możliwość rozwijania swoich zdolności manualnych, ćwiczenia umiejętności pracy w grupie oraz socjalizacji. Działanie to wpływa na kształtowanie poczucia ich własnej wartości. Jednocześnie ma charakter edukacyjny, co sprzyja zmianie stereotypów na temat osób z zaburzeniami psychicznymi. Wyroby wykonane przez podopiecznych są następnie sprzedawane na organizowanych przez jednostkę kiermaszach okolicznościowych, w których, oprócz podopiecznych oraz zespołu wspierająco-aktywizującego, biorą udział także osoby spoza jednostki. Podopieczni biorą czynny udział w organizowanych kiermaszach zajmując się sprzedażą wykonanych wyrobów i nawiązywaniem oraz utrzymaniem kontaktu z potencjalnym klientem zainteresowanym oferowanymi wyrobami. Jest to naturalna konsekwencja prowadzonej terapii mającej na celu uczenia podopiecznych wzorców zachowań jakie powinni przejawiać w kontakcie z innymi osobami. Środki pieniężne pochodzące ze sprzedaży wyrobów wykonanych przez podopiecznych ŚDS przeznacza się na funkcjonowanie jednostki w zakresie integracji społecznej podopiecznych.

Nie można zatem przyjąć, że kiermasz – element terapii – jest działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Dostawa towarów jest uznana za czynność opodatkowaną podatkiem VAT, jeżeli następuje za wynagrodzeniem oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru i ich odbiorcą istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne. O opodatkowaniu podatkiem VAT czynności dostawy towarów decyduje zatem jej odpłatność. Zapłata dokonywana przez nabywcę, nie jest konsekwencją dostawy towaru powstałego w ramach działalności wykonywanej przez osobę niepełnosprawną w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Z perspektywy nabywcy zakup jest jedynie formą udzielenia pomocy polegającą na przekazaniu pewnej kwoty na cele podopiecznych ŚDS. Sam nabywany towar ma znaczenie drugorzędne, ponieważ nie ma dla nabywcy realnej wartości ekonomicznej, a jedynie wartość symboliczną (analogicznie jak „cegiełki” w zamian za darowizny). Nabywcę prac należy zatem postrzegać bardziej jako darczyńcę.

Należy podkreślić, że taka terapia zajęciowa jest kompleksową formą oddziaływania, mającą pozytywny wpływ na funkcjonowanie osób z niepełnosprawnością poprzez: dążenie do rozwijania osobistych zdolności, ukierunkowanie na poprawę ich integracji społecznej oraz pozytywnego wizerunku. Prace ręczne dają przestrzeń pomysłowości i pobudzają aktywność, co sprzyja samodzielności w działaniu i myśleniu oraz umożliwiają zaistnienie społeczne.

Nie można zatem wybiórczo traktować zadań wykonywanych przez jednostkę uznając, że praca z podopiecznymi jedynie w niektórych przypadkach wpisuje się w definicję pomocy społecznej, ponieważ wsparcie i aktywizację społeczną należy zapewnić w bardzo szerokim zakresie. Bezspornym jest fakt, że podczas odbywających się kiermaszów, podopieczni mają możliwość nawiązania kontaktów z nowopoznanymi ludźmi, ćwiczenia nowych sytuacji społecznych i przyjmowania nowych, pożądanych wzorców zachowań. Zatem wszystkie powyższe działania, wykonywane w ramach szeroko rozumianej działalności z zakresu pomocy społecznej nie spełniają definicji działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy, sprzedaż wyrobów przygotowanych przez uczestników podczas terapii zajęciowej na organizowanych przez jednostkę kiermaszach nie podlega przepisom ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r., poz. 106 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Natomiast z art. 2 pkt 22 ustawy wynika, że przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Przez towary, na mocy art. 2 pkt 6 ustawy, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – według art. 15 ust. 2 ustawy – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy zauważyć, że w myśl art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te, będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Na podstawie art. 10 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2020 r., poz. 426 z późn. zm.), do podstawowych form aktywności wspomagającej proces rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych zalicza się uczestnictwo tych osób w warsztatach terapii zajęciowej, zwanych dalej „warsztatami”.

Stosownie do art. 10a ust. 1 ww. ustawy, warsztat oznacza wyodrębnioną organizacyjnie i finansowo placówkę stwarzającą osobom niepełnosprawnym niezdolnym do podjęcia pracy możliwość rehabilitacji społecznej i zawodowej w zakresie pozyskania lub przywracania umiejętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia.

Realizacja przez warsztat celu, o którym mowa w ust. 1, odbywa się – stosownie do zapisu art. 10a ust. 2 ww. ustawy – przy zastosowaniu technik terapii zajęciowej, zmierzających do rozwijania:

1. umiejętności wykonywania czynności życia codziennego oraz zaradności osobistej;
2. psychofizycznych sprawności oraz podstawowych i specjalistycznych umiejętności zawodowych, umożliwiających uczestnictwo w szkoleniu zawodowym albo podjęcie pracy.

W myśl art. 10a ust. 3 ww. ustawy, terapię realizuje się na podstawie indywidualnego programu rehabilitacji, w którym określa się:

1. formy rehabilitacji;
2. zakres rehabilitacji;
3. metody i zakres nauki umiejętności, o których mowa w ust. 2;
4. formy współpracy z rodziną lub opiekunami;
5. planowane efekty rehabilitacji;
6. osoby odpowiedzialne za realizację programu rehabilitacji.

Szczegółowe zasady tworzenia, działania i dofinansowywania warsztatu terapii zajęciowej, uregulowane są w rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 marca 2004 r. w sprawie warsztatów terapii zajęciowej (Dz. U. z 2004 r. Nr 63, poz. 587).

Zgodnie z § 9 ww. rozporządzenia, warsztat działa na podstawie regulaminu organizacyjnego zatwierdzonego przez jednostkę prowadzącą warsztat. Regulamin organizacyjny warsztatu określa w szczególności:

1. prawa i obowiązki uczestnika warsztatu;

2. sposób ustalania wysokości środków finansowych otrzymywanych przez uczestnika warsztatu w ramach treningu ekonomicznego i gospodarowania nimi;

3. organizację pracy i zajęć;

4. sposób dowozu uczestników do warsztatu;

5. obowiązki kierownika warsztatu w zakresie:

   1. zapewnienia odpowiednich warunków pracy i organizowanych zajęć,
   2. planowania:
   • rozkładu zajęć w warsztacie,
   • przerw wakacyjnych uczestników warsztatu,
   • urlopów pracowników.

W świetle § 10 ust. 1 rozporządzenia w sprawie warsztatów terapii zajęciowej, działalność warsztatu jest działalnością o charakterze niezarobkowym.

Dochód ze sprzedaży produktów i usług wykonanych przez uczestników warsztatu w ramach realizowanego programu terapii przeznacza się, w porozumieniu z uczestnikami warsztatu, na pokrycie wydatków związanych z integracją społeczną uczestników (§ 10 ust. 2 ww. rozporządzenia).

Powołane wyżej przepisy art. 5, art. 7 i art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług zawierają podstawowe zasady opodatkowania tym podatkiem. Z przepisów tych wynika przede wszystkim, że opodatkowaniu podlegają dostawa towarów oraz świadczenie usług realizowane na terytorium kraju. Ponadto dostawa towarów bądź świadczenie usług podlegają opodatkowaniu jeżeli mają charakter odpłatny. Tylko pozytywne ustalenia w powyższych aspektach upoważniają do stwierdzenia, że miała miejsce transakcja podlegająca opodatkowaniu.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje pojęcia odpłatności. W języku potocznym odpłatność oznacza zapłatę, wynagrodzenie w zamian za rzecz (towar) lub zachowanie (usługę). Należy podkreślić, że pojęcie ,,odpłatna dostawa” powinno być rozumiane jako ekonomiczne korzyści dla sprzedającego.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego dochodzi do dostawy towarów, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz sprzedawcy. Ponadto, aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy dostarczonym towarem a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją dostawy towaru.

Zatem dostawa towarów jest czynnością opodatkowaną podatkiem VAT jeżeli następuje za wynagrodzeniem oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne. O opodatkowaniu podatkiem VAT czynności dostawy towarów decyduje zatem jej odpłatność.

Jak wynika z treści wniosku, na zajęciach w pracowniach terapii zajęciowej tworzone są różne przedmioty codziennego użytku oraz ozdoby, takie jak: drewniane skrzynie, bombki choinkowe, stroiki, kartki okolicznościowe, itp. Wnioskodawca wskazał, że wytworzone przedmioty posiadają znikomą wartość ekonomiczną. Środki pieniężne pochodzące ze sprzedaży wyrobów wykonanych przez podopiecznych ŚDS przeznacza się na funkcjonowanie jednostki w zakresie integracji społecznej podopiecznych. Samodzielne wytwarzanie wyrobów, jest ważnym elementem terapii zajęciowej znacznie poprawiającym stan psychiczny podopiecznych. Ponadto zgodnie z powołanym powyżej § 10 ust. 1 rozporządzenia w sprawie warsztatów terapii zajęciowej, działalność warsztatu jest działalnością o charakterze niezarobkowym.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży wyrobów przygotowanych przez uczestników podczas terapii zajęciowej na organizowanych przez ŚDS kiermaszach.

Mając na uwadze opis sprawy oraz przywołane przepisy prawa należy stwierdzić, że w rozpatrywanej sprawie przy sprzedaży ww. wyrobów warunek istnienia bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towaru a odpłatnością nie jest spełniony.

W okolicznościach analizowanej sprawy, zapłata dokonywana przez nabywcę nie jest konsekwencją dostawy towaru, tj. prac (wyrobów) wykonanych w ramach terapii zajęciowej przez uczestników terapii zajęciowej (osoby niepełnosprawne). Z perspektywy nabywcy takiej pracy, jej zakup jest jedynie specyficzną formą udzielenia pomocy, polegającej na przekazaniu zadeklarowanej kwoty na cele uczestników terapii zajęciowej. Sam nabywany towar ma znaczenie drugorzędne, nabywany towar nie ma bowiem dla nabywcy realnej wartości ekonomicznej, a jedynie wartość symboliczną (analogicznie jak ,,cegiełki” w zamian za darowizny). Nabywcę prac należy zatem postrzegać jako darczyńcę, a uczestników terapii zajęciowej, jako podmioty obdarowane.

Podsumowując stwierdzić należy, że sprzedaż – wytwarzanych przez uczestników terapii zajęciowej (osoby niepełnosprawne) – przedmiotów charakteryzujących się obiektywnie znikomą wartością ekonomiczną, nie stanowi odpłatnej dostawy towarów, podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. Zatem, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy udzielona odpowiedź straci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.