0113-KDIPT1-3.4012.26.2020.2.ALN

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 14 stycznia 2020 r. (data wpływu) uzupełnionym pismem z dnia 23 marca 2020 r. (data wpływu 27 marca 2020 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

• uprawnienia do dokonania obniżenia podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie prowadzonej ewidencji oraz protokołu zwrotu, o którym mowa w par. 3 ust. 3 pkt 7 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących, który został podpisany przez sprzedawcę i nabywcę i nie ma w nim zawartych danych identyfikujących zwracającego towar - jest prawidłowe,

• uprawnienia do dokonania obniżenia podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie prowadzonej ewidencji oraz protokołu zwrotu, o którym mowa w par. 3 ust. 3 pkt 7 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących, który będzie podpisany przez sprzedawcę ale nie będzie podpisany przez nabywcę, ani nie będzie w nim zawartych danych identyfikujących zwracającego towar - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 stycznia 2020 r. wpłynął do tutejszego Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

• uprawnienia do dokonania obniżenia podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie prowadzonej ewidencji oraz protokołu zwrotu, o którym mowa w par. 3 ust. 3 pkt 7 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących, który został podpisany przez sprzedawcę i nabywcę i nie ma w nim zawartych danych identyfikujących zwracającego towar,

• uprawnienia do dokonania obniżenia podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie prowadzonej ewidencji oraz protokołu zwrotu, o którym mowa w par. 3 ust. 3 pkt 7 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących, który będzie podpisany przez sprzedawcę ale nie będzie podpisany przez nabywcę, ani nie będzie w nim zawartych danych identyfikujących zwracającego towar.

Wniosek uzupełniono pismem z dnia 23 marca 2020 r. (data wpływu 27 marca 2020 r.) o doprecyzowanie opisu sprawy, pytania oraz pełnomocnictwo.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

Przedmiotowy wniosek obejmuje jeden istniejący stan faktyczny oraz jedno zdarzenie przyszłe. Należy przy tym podkreślić, iż przeważająca część elementów opisu stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego są tożsame. Z tego względu w pierwszej kolejności zostaną przedstawione te elementy opisu, które są wspólne zarówno dla istniejącego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego.

Elementy wspólne stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego przedstawiają się następująco.

Wnioskodawca (…) S.A. zwana dalej również Wnioskodawcą lub Spółką, jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Podstawową aktywnością Spółki jest sprzedaż detaliczna odzieży, obuwia oraz akcesoriów jak przykładowo torebki dla kobiet w wieku 30 + lat. Jest to sprzedaż o charakterze konsumenckim. Oznacza to, iż sprzedaż towarów, jest dokonywana na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Oznacza to również, iż sprzedaż jest ewidencjonowana za pomocą kas rejestrujących.

Sprzedaż jest prowadzona za pośrednictwem sieci placówek handlowych - sklepów stałych oraz za pośrednictwem Internetu. Spółka posiada ponad 200 placówek handlowych. Przedmiotowy wniosek dotyczy wyłącznie sprzedaży dokonywanej w sklepach stacjonarnych.

Wnioskodawca zezwala na dokonywanie zwrotu towarów niewadliwych, zakupionych w sklepach stacjonarnych, w sytuacji kiedy ten zwrot nie jest związany z wykonywaniem przez konsumenta uprawnień wynikających z rękojmi lub gwarancji. Zasady zwrotu takich niewadliwych towarów są opisane w „Regulaminie Zwrotów i Wymiany w Salonach Stacjonarnych”, zwany dalej Regulaminem, który jest umieszczony na stronie internetowej Spółki. Regulamin ten ustala zasady postępowania, w sytuacji kiedy to klient może zwrócić zakupiony w sklepie stacjonarnym towar, tylko na podstawie własnej decyzji, której nie musi uzasadniać, mimo iż towar nie jest wadliwy. Należy zwrócić uwagę, iż zasady zwrotu towarów zakupionych w sklepach stacjonarnych są zupełnie inne niż stosowane przez Spółkę zasady zwrotu niewadliwych towarów kupionych w sklepie internetowym. Te istotne różnice wynikają stąd, iż kształt zasad zwrotu towarów, a przede wszystkim samą konieczność zwrotu, dla niewadliwych towarów zakupionych w sklepach internetowych regulują powszechnie obowiązujące przepisy prawa konsumenckiego, dotyczące sprzedaży na odległość lub dokonanej poza lokalem przedsiębiorstwa, który to zwrot jest determinowany przysługującym konsumentowi prawem odstąpienia od umowy w określonym czasie. Natomiast w przypadku sprzedaży, która miała miejsce w sklepie stacjonarnym, zwrot niewadliwego towaru, który nie wynika z uprawnień konsumenta wynikających z rękojmi za wady lub uprawnień gwarancyjnych, zależy tylko i wyłącznie od dobrej woli przedsiębiorcy, który może ale nie musi przyjąć taki zwrot jak i może w sposób dowolny określić jego zasady. Spółka przy spełnieniu pewnych warunków postanowiła przyjmować takie zwroty.

Przed przystąpieniem do opisu zasad zwrotu należy zwrócić uwagę, iż w przypadku sprzedaży towarów w sklepie stacjonarnym, jeśli płatność następuje gotówką, nabywca przeważnie pozostaje dla Spółki całkowicie anonimowy. Jedyny wyjątek następuje w sytuacji, kiedy nabywająca klientka posiada kartę stałego klienta, z którą wiążą się różne korzyści jak przykładowo obniżki ceny, rabaty przy spełnieniu pewnych warunków. Taka karta wydawana przez Spółkę jest imienna. Innymi słowy Spółka identyfikuje nabywcę sprzedawanego towaru w sklepie stacjonarnym, wyłącznie wtedy, jeśli taki nabywca przedstawi kartę stałego klienta przy sprzedaży. W pozostałych przypadkach klient pozostaje anonimowy - Spółka nie zna, nie ma woli ani możliwości poznania danych osobowych nabywcy.

Należy podkreślić w tym momencie, iż opisane stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe nie dotyczą sytuacji, kiedy sprzedaż jest dokonywana na rzecz zidentyfikowanego klienta, który skorzystał z karty stałego klienta. W takiej sytuacji, nie istnieje problem z pozyskaniem tych danych, ani też problem konieczności przetwarzania tych danych na potrzeby zwrotu towarów, a co za tym idzie umieszczenia ich w protokole zwrotu towarów, bowiem Spółka dysponuje tymi danymi i tak je już przetwarza.

Niniejszy wniosek dotyczy tylko stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego, w którym zwracającym towar jest nabywca, który nie korzystał z karty stałego klienta, i pozostaje dla Spółki anonimowy w momencie nabycia towaru i jego zwrotu.

Zasady zwrotu towarów stosowane przez Spółkę są następujące.

Zwrot towarów może nastąpić w określonym w Regulaminie czasie, liczonym od dnia sprzedaży zwracanego towaru.

Można wyróżnić następujące sytuacje.

Klientka odstępuje od umowy ze Spółką zwraca towar i „wymienia” go na inny, dopłacając różnicę, jeśli wymieniany towar jest droższy. Mamy do czynienia z odstąpieniem od umowy sprzedaży zwracanego towaru, czego konsekwencją jest zwrot towaru przez klientkę, oraz nową sprzedażą nowego towaru wybranego „w zamian” przez klientkę, która zwraca towar. Dokonana przez klientkę zapłata za zwracany towar jest zaliczana na poczet nowej sprzedaży towaru kupowanego „w zamian za zwracany towar”. Jeśli towar, kupowany „w zamian” za zwracany towar jest droższy, klientka dokonuje wpłaty różnicy między ceną towaru kupowanego w zamian za zwracany towar, a ceną zwracanego towaru. Może się zdarzyć, ze względu na działania personelu sklepu stacjonarnego, który może zapomnieć przez roztargnienie o powyższych zasadach, iż klientka zwracająca towar otrzyma zwrot całej ceny zwracanego towaru, na kartę upominkową, której zasady używania zostaną opisane poniżej, a kupując towar „na wymianę” wpłaci fizycznie pełną cenę nowego towaru kupowanego „na wymianę" zamiast płacić różnicę.

Druga sytuacja jest podobna do pierwszej, z tym zastrzeżeniem, że zwracany towar jest tańszy od towaru kupowanego w zamian. Klientka zwraca towar i „wymienia" go na inny, otrzymując różnicę w cenach jeśli wymieniany towar jest tańszy. Przy czym zwrot różnicy następuje wyłącznie na kartę upominkową, której zasady używania zostaną opisane poniżej. Może się zdarzyć, ze względu na działania personelu sklepu stacjonarnego, który może zapomnieć przez roztargnienie o powyższych zasadach, iż klientka zwracająca towar otrzyma zwrot całej ceny zwracanego towaru, na kartę upominkową, a kupując tańszy towar „na wymianę” wpłaci fizycznie pełną cenę nowego towaru kupowanego „na wymianę”, zamiast otrzymać różnicę cen na kartę upominkową.

Trzecia sytuacja polega na tym, iż klientka zwraca towar i otrzymuje zwrot całej ceny, bowiem nie kupuje „nic w zamian”. Jednakże ten zwrot ceny następuje wyłącznie na kartę upominkową.

Jak wskazano powyżej zwrot ceny za zakupiony zwracany towar, czy też zwrot różnicy między ceną zwracanego towaru a ceną towaru kupionego w zamian może nastąpić wyłącznie na kartę upominkową. Karta upominkowa jest elektronicznym bonem towarowym, mającym postać plastikowej karty, wydawanym na okaziciela, uprawniającym posiadacza do jego realizacji w sklepach stacjonarnych Spółki. Na zlecenie Wnioskodawcy operator kart prowadzi ewidencję środków na kartach. Posiadacz karty może środki ewidencjonowane na karcie wydać wyłącznie na zakupy w sklepach stacjonarnych Spółki w okresie liczonym od dnia pierwszego doładowania karty upominkowej, rozumianego jako zasilenie jej środkami finansowymi. Są to okresy roczne lub dwuletnie. Po tym czasie środki na karcie, które nie zostały przeznaczone na zakupy w Spółce przechodzą na rzecz Spółki.

Jest to sytuacja niezwykle rzadka, bowiem na prośbę klientek okres ważności karty jest przedłużany przez Spółkę. To działanie mające na celu budowanie więzi między Spółką a klientkami.

Należy zwrócić uwagę, iż karta upominkowa nie jest przypisana do klientki. Jest ona kartą na okaziciela i każda klientka może mieć nieograniczoną liczbę kart. Karta jest wydawana na czas oznaczony, zatem w sytuacji jeśli środki na kartę upominkową miałyby wpłynąć tuż przed okresem jej ważności, a po upływie ważności na karcie upominkowej przejdą na rzecz Spółki, praktyką jest przedłużanie okresu ważności karty na prośbę klientki. Oczywiście, ponieważ karta upominkowa jest na okaziciela, klientka musi dysponować fizycznie kartą upominkową w momencie zwrotu, aby cena zwracanego towaru lub różnica w cenie mogły być na nią przelane. W takiej sytuacji wydawana jest nowa karta. Klientka może mieć nieograniczoną liczbę kart upominkowych.

Konsekwencją tego, iż karta upominkowa jest na okaziciela, jest to, iż można zidentyfikować kartę ale nie można zidentyfikować jej posiadacza. Celem karty upominkowej jest przede wszystkim możliwość obdarowania nią innej osoby. Jest to również inna konsekwencja tego, iż jest to karta na okaziciela. Zatem środkami na karcie upominkowej klientka może zadysponować również w ten sposób, że rozporządzi ona samą kartą upominkową na rzecz innej osoby.

Należy dodać, iż karty upominkowe są wydawane na prośby klientek, a nie tylko w razie zwrotu towaru. Przeznaczeniem karty upominkowej jest co do zasady obdarowanie przez klientkę innych osób środkami na dokonanie zakupów w Spółce. Opisane powyżej zastosowanie karty upominkowej ma znaczenie uboczne.

Opisany powyżej zwrot niewadliwych towarów Spółka dokumentuje zgodnie z § 3 punkt 3 podpunkty od 1 do 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących. Spółka zatem gromadzi informacje przewidziane w cytowanych przepisach jak: datę sprzedaży, dane identyfikujące jednoznacznie towar, termin zwrotu, wartość brutto zwracanego towaru, i wartość zwracanej ceny. Spółka gromadzi dokumenty potwierdzające sprzedaż w postaci paragonu fiskalnego. Przyjęcie towaru dokumentuje dokument korekty paragonu fiskalnego, związany z przyjęciem zwracanego towaru do magazynu. Spółka dokumentuje zwrot ceny za zwracany towar, lub zwrot różnicy ceny między towarem zwracanym a towarem kupowanym na wymianę - jeśli towar kupowany na wymianę jest tańszy wydrukiem z kasy fiskalnej dokumentującym zwrot ceny na rachunek karty upominkowej, a także wydrukiem wygenerowanego z systemu prowadzonego przez operatora kart upominkowych poleceniem zasilenia środków na karcie upominkowej kwotą zwrotu ceny lub zwrotu różnicy między ceną za zwracany towar. Spółka oczywiście gromadzi informacje na temat numeru karty upominkowej, na której przelane zostały środki zwrotu ze sprzedaży.

W protokole zawarte są wszystkie informacje, które Spółka winna gromadzić zgodnie z § 3 punkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie kas rejestrujących, datę sprzedaży, dane identyfikujące jednoznacznie towar, termin zwrotu, wartość brutto zwracanego towaru, i wartość zwracanej ceny. W protokole nie są natomiast zawarte dane identyfikujące osoby zwracającej towar, bowiem ta osoba nie była znana Spółce przy dokonaniu sprzedaży niezależnie od sposobu zapłaty za zwracany towar - gotówką czy kartą bankową. Spółka nie może wymagać podania takich danych od zwracającego towar, ani nie chce tego robić ze względów wizerunkowych - klientki mogą chcieć pozostać anonimowe. Ponadto gromadzenie tych danych osobowych klientek zwracających towar skutkowałyby koniecznością wykonania obowiązków związanych z przetwarzaniem tych danych osobowych wynikających z Rozporządzenia RODO oraz innych przepisów wspólnotowych i krajowych, dotyczących ochrony danych osobowych. Wykonanie tych obowiązków byłoby niewspółmiernie kosztowane w porównaniu z korzyściami wynikającymi z obniżenia podstawy opodatkowania w związku ze zwrotem. Powyższy opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, nie dotyczy sytuacji, w której klientka zwracająca towar, przedstawi kartę stałego klienta, która jest imienna, co pozwala na identyfikację klienta w systemie, poprzez wygenerowanie danych osobowych, które podał przy wystawianiu karty stałego klienta, a co za tym idzie, zawarcie tych danych w protokole zwrotu.

Powyższe elementy są wspólne dla zaistniałego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego. Zaistniały stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe różnią się od siebie wyłącznie elementem podpisu nabywcy na protokole przyjęcia towarów do zwrotu.

W zaistniałym stanie faktycznym protokół przyjęcia towaru do zwrotu jest podpisywany zarówno przez sprzedawcę jak i nabywcę. Przy czym należy zwrócić uwagę, iż dane nabywcy nie są zawierane w przedmiotowym protokole, bowiem Spółka nie ma możliwości zidentyfikowania nabywcy, co więcej Spółka nie gromadzi danych osobowych nabywcy pozwalających na jego identyfikację (chyba, że klient przedstawi kartę stałego klienta, ale taka sytuacja nie jest objęta niniejszym wnioskiem). Taką praktykę obecnie stosuje Spółka. Na podstawie wyżej wymienionych dokumentów Spółka koryguje zapisy kasy fiskalnej a co zatem idzie obniża podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Natomiast opisując zdarzenie przyszłe należy stwierdzić, iż Spółka zamierza przyjąć praktykę, iż protokół przyjęcia towaru do zwrotu nie będzie w ogóle podpisywany przez nabywcę. Protokół nie zawierałby zarówno danych identyfikujących nabywcę jak i podpisu nabywcy. Innymi słowy, w opisywanym zdarzeniu przyszłym, protokół zwrotu towaru nie byłby w ogóle podpisywany przez nabywcę, ani też nie zawierałby jego danych. Pozostałe elementy zdarzenia przyszłego są takie same jak w/w opis zaistniałego stanu faktycznego.

Na zakończenie podkreślić należy, iż wobec Spółki w dniu 14 maja 2015 r. została wydana indywidulana interpretacja, oznaczona numerem IPTPP4/4512-92/15-4/BM w zakresie skorygowania zapisów kasy fiskalnej w związku ze zwrotem towaru, który został zakupiony w sklepie internetowym spółki - tj. poza lokalem przedsiębiorstwa na odległość, a klient zwraca towar korzystając z prawa do odstąpienia od umowy na podstawie przepisów prawa konsumenckiego, w sytuacji kiedy wszelkie czynności - zwrot, jak zwrot towaru, oświadczenie o odstąpieniu od umowy, są dokonywane za pomocą poczty lub kuriera (zwrot towaru) albo środków porozumienia się na odległość jak e mail (oświadczenie o odstąpieniu od umowy), przez co w ogóle nie jest możliwe uzyskanie podpisu nabywcy na protokole, a Spółka pod rygorem wysokich kar nakładanych przez UOKiK (Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów) nie może warunkować zwrotu towaru od dokonania podpisu. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów uznał stanowisko Spółki za prawidłowe co do tego, iż brak podpisu nabywcy na takim protokole nie pozbawia Spółki prawa do korekty zapisów kasy fiskalnej.

Ta interpretacja dotyczyła innego stanu faktycznego - zwrot towarów zakupionych w sklepie internetowym a nie stacjonarnym, a sam zwrot towarów zostaje dokonany bez wizyty klientki w sklepie stacjonarnym.

Ta interpretacja indywidulana została wydana w oparciu o przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z 14 marca 2013 roku w sprawie kas rejestrujących. Jednakże przepis § 3 ust. 4 tego, już nieobowiązującego rozporządzenia, ma takie same brzmienie jak przepis § 3 ust. 3 obecnie obowiązującego rozporządzenia.

Wniosek dotyczy wyłącznie zwrotu towarów niewadliwych. Wniosek ten nie dotyczy zwrotu towarów wadliwych i uznanych reklamacji. Ponadto Wnioskodawca informuje, iż sprzedaż wszystkich towarów objętych wnioskiem jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług i nie jest objęta zwolnieniem.

Ponadto niezależnie od złożonego wezwania, Wnioskodawca doprecyzował, iż we wszystkich przypadkach, w których w sklepie stacjonarnym jest zakupywany towar, a nabywca nie korzysta z karty stałego, która jest imienna, zarówno przy zapłacie gotówką jak i kartą, klientka pozostaje dla Spółki anonimowa. Zatem tylko w przypadku, w którym klientka okazuje kartę stałego klienta, jest ona dla Spółki rozpoznawalna. Informacja ta była podana w sposób, który mógł budzić wątpliwości. Informacje te zostały umieszczone w na końcu opisu stanu faktycznego w rubryce G formularza ORD-IN nr 03/04.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

(ostatecznie doprecyzowane w uzupełnieniu wniosku)

1. Czy w opisanym stanie faktycznym, w sytuacji zwrotu towarów, kiedy w protokole przyjęcia towarów do zwrotu, który został podpisany przez nabywcę, nie ma zawartych danych identyfikujących zwracającego towar, Wnioskodawca uprawniony jest do skorygowania zapisu kasy fiskalnej, dokonanego w związku z zakupem zwracanych towarów, w odrębnej ewidencji, zgodnie z § 3 punkt 3 podpunkt 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących, a co za tym idzie, obniżenia podstawy opodatkowania podatkiem VAT (podatek od towarów i usług) o kwotę zwróconej płatności za towar?
2. Czy w opisanym zdarzeniu przyszłym, w sytuacji zwrotu towarów, kiedy w protokole przyjęcia towarów do zwrotu, nie będzie ani podpisu nabywcy, ani nie będzie zawartych danych identyfikujących zwracającego towar, Wnioskodawca uprawniony jest do skorygowania zapisu kasy fiskalnej, dokonanego w związku z zakupem zwracanych towarów, w odrębnej ewidencji, zgodnie z § 3 punkt 3 podpunkt 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących, a co za tym idzie obniżenia podstawy opodatkowania podatkiem VAT o kwotę zwróconej płatności za towar?

Zdaniem Wnioskodawcy, na zadane pytania należy udzielić odpowiedzi twierdzącej.

Ad. 1

Zgodnie z przepisami § 1 punkt 13, 14 i 15 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących, zwanym dalej rozporządzeniem, zapisy w poszczególnych pamięciach kasy rejestrującej nie mogą być zmieniane. Dopuszczalne jest ich skorygowanie poprzez prowadzenie odrębnej ewidencji, o której mowa § 3 ust. 3 rozporządzenia. Powodem takiej korekty może być zgodnie z cytowanym przepisem między innymi zwrot towarów.

Ewidencja dokumentująca zwrot towarów lub uznaną reklamację towarów i usług powinna zawierać:

1. datę sprzedaży;
2. nazwę towaru lub usługi, pozwalającą na jednoznaczną ich identyfikację i ewentualnie opis towaru lub usługi, stanowiący rozwinięcie tej nazwy;
3. termin dokonania zwrotu towaru lub reklamacji towaru lub usługi;
4. wartość brutto zwracanego towaru lub wartość brutto towaru lub usługi będących przedmiotem reklamacji oraz wartość podatku należnego - w przypadku zwrotu całości należności z tytułu sprzedaży;
5. zwracaną kwotę (brutto) oraz odpowiadającą jej wartość podatku należnego - w przypadku zwrotu części należności z tytułu sprzedaży;
6. dokument potwierdzający dokonanie sprzedaży;
7. protokół przyjęcia zwrotu towaru lub reklamacji towaru lub usługi podpisany przez sprzedawcę i nabywcę.

Należy zwrócić uwagę, iż żaden z wyżej przedstawionych przepisów, nie zawiera wymogów gromadzenia danych identyfikujących nabywcę, w tym tworzenia dokumentów, zawierających takie dane. W szczególności, cytowany przepis § 3 ust. 3 punkt 7 rozporządzenia, nie wprowadza wymogów co do treści protokołu przyjęcia zwrotu towaru innych niż podpis sprzedawcy i nabywcy, a zatem nie zawiera wymogu umieszczania danych identyfikujących nabywcę. Wydaje się to dosyć oczywiste. W przypadku sprzedaży detalicznej konsumenckiej towarów o umiarkowanie niskiej wartości, w szczególności takich, które nie wymagają dalszej obsługi ze strony sprzedawcy, jak przykładowo samochody, powszechną praktyką jest nieidentyfikowanie nabywcy przez sprzedawcę. W 99 % przypadków sprzedaży konsumenckiej nabywca pozostaje anonimowy. Nawet płatność kartą bankową nie pozwala na identyfikację nabywcy. Spółka może identyfikować nabywcę zwracanego towaru, wyłącznie wtedy, jeśli przedstawi on przy zwrocie kartę stałego klienta, co jest sytuacją wyjątkową i nie objętą niniejszym wnioskiem. Skoro zatem przepisy regulujące opodatkowanie podatkiem od towarów i usług nie wymagają identyfikacji nabywcy przy sprzedaży na rzecz osób nieprowadzących działalności gospodarczej, to trudno wymagać od stron transakcji takiej identyfikacji przy zwrocie towarów. Nabywca może chcieć nadal pozostać anonimowy, a sprzedawca może nie chcieć przetwarzać jego danych osobowych. Ponadto nabywca i zwracający towar w przypadku anonimowości nabywcy przy sprzedaży nie muszą być tą samą osobą. Z tego względu brak wyraźnego wymogu, dotyczącego zawarcia w protokole przyjęcia zwrotu towaru danych identyfikujących nabywcę należy uznać za racjonalny i celowy zabieg prawodawcy. Dodać przy tym należy, iż ze względu na standardy tworzenia przepisów prawa podatkowego wyznaczone przez art. 84 i art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i wynikający z nich między innymi prymat wykładni językowej, sam fakt nienałożenia wprost takiego obowiązku jako warunku skorygowania zapisu kasy rejestrującej oraz warunku obniżenia podstawy opodatkowania, a co za tym idzie, zmniejszenia zobowiązania podatkowego w zakresie podatku VAT jest wystarczający do uznania, iż taki obowiązek nie został nałożony. Dodatkowo należy stwierdzić, iż zdaniem wnioskodawcy system prawidłowego dokumentowania w sprzedaży detalicznej rejestrowanej za pomocą kas fiskalnych, zwrotów towarów wymaga tak naprawdę udokumentowania dwóch elementów: zwrotu towarów i zwrotu należności. Zgodnie z art. 90 dyrektywy 2006/112/WE w przypadku anulowania, wypowiedzenia, rozwiązania, całkowitego lub częściowego niewywiązania się z płatności lub też w przypadku obniżenia ceny po dokonaniu dostawy, podstawa opodatkowania jest stosownie obniżana na warunkach określonych przez państwa członkowskie.

Implementacją powyższego jest art. 29a ust. 10 ustawy o podatku od towarów i usług. W orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości zaznacza się, że przepisy art. 90 ust. 1 oraz dodatkowo, art. 273 dyrektywy 2006/112/WE, poza określonymi w nich ograniczeniami, nie precyzują ani warunków, ani obowiązków, które mogą nałożyć państwa członkowskie, przyznając tym samym państwom członkowskim zakres swobodnego uznania, w szczególności w odniesieniu do formalności, które muszą zostać dochowane przez podatników względem organów podatkowych owych państw, celem stosownego obniżenia podstawy opodatkowania (por. wyrok TS z dnia 28 stycznia 2012 r. w sprawie C-588/10 Kraft Foods Polska S.A.; niepublikowany). Zdaniem Trybunału Sprawiedliwości istotne jest jednak, aby „`(...)`dana transakcja została w rzeczywistości zrealizowana na warunkach określonych w owej korekcie faktury” (ww. wyrok w sprawie C-588/10 Kraft Foods Polska S.A. pkt 44 in fine), co w praktyce oznacza, że dokumentacja zwrotów towarów nie powinna z jednej strony wiązać się z nadmiernymi, nieproporcjonalnymi wymogami stawianymi podatnikom, z drugiej powinna umożliwiać organom państwa członkowskiego kontrolę prawidłowości rozliczeń podatkowych. Trybunał Sprawiedliwości wskazuje bowiem, że przyznane państwu członkowskiemu środki administracyjne powinny być stosowane proporcjonalnie (dotyczący zasad zwrotów podatku wyrok TS z dnia 18 grudnia 1997 r. w sprawach połączonych C-286/94, C-340/95, C-401/95 i C-47/96 Garage Molenheide i in.; Zb.Orz. z 1997; s. I-07281).

Zasada proporcjonalności w prawie krajowym znajduje swoje odzwierciedlenie w przepisie art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zasada proporcjonalności została przyjęta również w orzecznictwie sądów polskich (wyrok NSA z dnia 10 maja 2013 r., I FSK 895/12), w tym również w odniesieniu do dokumentacji zwrotu towarów, których sprzedaż została uprzednio zaewidencjonowana za pomocą kasy rejestrującej (wyrok WSA w Krakowie z dnia 3 kwietnia 2014 r. I SA/Kr 195/14, publikacja LEX nr 1525039, który to wyrok został utrzymany w mocy wyrokiem NSA z dnia 10 grudnia 2015 r. sygn. akt I FSK 1511/14, w którym to wyroku NSA zajął takie samo stanowisko. Wyroki te zostały wydane na gruncie przepisów rozporządzenie Ministra Finansów z 14 marca 2013 roku w sprawie kas rejestrujących. Jednakże przepis § 3 ust. 4 tego, już nieobowiązującego, rozporządzenia ma takie same brzmienie jak przepis § 3 ust. 3 obecnie obowiązującego rozporządzenia).

Należy przy tym zwrócić uwagę, iż cytowane orzeczenia, dotyczą braku podpisu nabywcy, kiedy wymóg takiego podpisu był zawarty wprost w przepisie § 3 ust. 4 tego, już nieobowiązującego, rozporządzenia. Pomimo braku podpisu i to ze względu na niedopatrzenie sprzedawcy a nie obiektywną niemożliwość jego uzyskania, obydwa Sądy uznały, iż nie stanowi to przeszkody do skorygowania zapisu kasy rejestrującej oraz obniżenia podstawy opodatkowania. Tym bardziej brak danych nabywcy, których obowiązek zamieszczania w protokole nie wynika wprost z treści przepisów, nie może stanowić powodu do przyjęcia wniosku, iż sprzedawcy nie przysługuje prawo do skorygowania zapisu kasy i obniżenia podstawy opodatkowania

Zatem powołane przepisy nie mogą być rygorystycznie stosowane. W konsekwencji należy przyjąć, że w praktyce nawet organy podatkowe winny traktować treść § 3 ust. 3 rozporządzenia jako kierunkowe wytyczne w dokumentowaniu zwrotów towarów i uwzględniają "określone uzasadnione przypadki", w których dopuszczalne jest odstępstwo od tych zasad. Istotne bowiem jest aby na podstawie przyjętych przez Wnioskodawcę dokumentów wewnętrznych można zidentyfikować zwracany towar oraz potwierdzić fakt zwrotu dokonanej płatności. Jak wskazano w opisie stanu faktycznego jest to możliwe. Dokumentacja przechowywana przez Wnioskodawcę pozwala na jednoznaczną identyfikację tych danych. W takiej sytuacji pozbawianie Wnioskodawcy prawa do obniżenia podstawy opodatkowania o wartość zwróconych towarów naruszałoby wspomnianą wyżej zasadę proporcjonalności oraz przepis art. 29a ust. 10 ustawy o podatku od towarów i usług. Niezrealizowany byłby cel wskazany w przepisie art. 90 ust. 1 dyrektywy 2006/112/WE. Wobec czego wymaganie od podatnika, aby uzyskał dane konsumenta, nabywcy na protokole zwrotu towarów, niweczyłoby cele przepisów ustawy o prawach konsumenta i implementowanej przez nie dyrektywy. Celem tych przepisów jest bowiem przede wszystkim ujednolicenie ram regulacyjnych na poziomie Unii Europejskiej dla traktowania konsumentów. W kontekście zatem powyższych uregulowań prawa wspólnotowego i orzecznictwa TSUE, należy przyjąć, iż brak w protokole przyjęcia zwrotu towarów danych nabywcy nie może stanowić podstawy do odmowy podatnikowi prawa do korekty zapisu kasy oraz obniżenia podstawy opodatkowania.

Należy również podkreślić, iż zwrot ceny lub różnicy ceny na kartę upominkową należy uznać za zwrot należności. Przez okres ważności karty klientka może swobodnie dysponować kartą upominkową, przekazując ją wraz ze środkami finansowymi na rachunku takiej karty wedle własnego uznania. Klientka przez okres ważności karty jest uprawniona do wydatkowania środków na karcie na zakupy w sieci niemal 200 sklepów Spółki wedle własnego uznania. Spółka nie może w jakikolwiek sposób dysponować tymi środkami zdeponowanymi na ważnej karcie upominkowej. Spółka pozbywa się tych środków. Zakończenie okresu ważności karty jak napisano w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego powoduje powrotne przejście środków z karty do Spółki jeśli nadal znajdują się na niej środki. Jednak to od klientki zależy wyłącznie czy, przed wygaśnięciem karty, wyda środki na niej się znajdujące. Pomijając to, iż takie przejście środków z wygasłej karty na Spółkę jest niezwykle rzadkie, to takie zdarzenie nie świadczy o tym, iż nie nastąpił zwrot należności - ceny lub różnicy ceny na rzecz klientki. Zwrot ceny następuje przy przekazaniu środków, odpowiadających zwracanej cenie, na kartę upominkową, którymi to środkami Spółka nie może dysponować w okresie ważności karty. Przepadek środków z karty upominkowej na rzecz Spółki w razie wygaśnięcia karty i ich nierozdysponowania w okresie ważności na skutek upływu okresu ważności karty, nie ma charakteru anulowania zwrotu ceny. Jest to zupełnie inne świadczenie na rzecz Spółki nieobjęte podatkiem od towarów i usług, a za to stanowiące przychód w podatku dochodowym dla Spółki. Tak jak zwrot towarów powoduje obniżenie przychodu tak przepadek środków na karcie na rzecz Spółki skutkuje powstaniem przychodu. Innymi słowy, ze stosunku prawnego łączącego klientkę i spółkę wynika, iż jeśli klientka (albo osoba, której wręczy kartę upominkową) nie rozporządzi środkami zgromadzonymi na karcie, to przekaże ona te środki na rzecz Spółki. Przy czym praktyką jest wydłużanie na prośby klientek, okresu ważności karty.

Warto przy tym zwrócić uwagę, iż ze względu na zupełnie swobodne dysponowanie kartą przez klientkę, którą to kartę upominkową klientka może i zbyć albo zniszczyć wedle własnego uznania, to przejście środków z wygasłej karty może już nie odbyć się od klientki, która zwróciła towar ale od osoby trzeciej, która nabyła kartę od klientki, zwracającej towar, bądź od kolejnych osób, którym klientka zwracająca towar zbyła kartę upominkową. Powyższe oznacza, iż przelanie środków na kartę upominkową należy uznać za zwrot ceny za zwracany towar (dodatniej różnicy między ceną zwracanego towaru a ceną wymienianego towaru).

W tym stanie rzeczy w opisanym stanie faktycznym Spółce będzie przysługiwać prawo skorygowania zapisów kasy rejestrującej i obniżenia podstawy opodatkowania.

Ad. 2

Uzasadnienie stanowiska w zakresie pytania dotyczącego zdarzenia przyszłego oparte będzie na podobnych argumentach.

Zgodnie z przepisami § 1 punkt 13, 14 i 15 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących, zwanym dalej rozporządzeniem, zapisy w poszczególnych pamięciach kasy rejestrującej nie mogą być zmieniane. Dopuszczalne jest ich skorygowanie poprzez prowadzenie odrębnej ewidencji, o której mowa § 3 ust. 3 rozporządzenia. Powodem takiej korekty może być, zgodnie z cytowanym przepisem, między innymi zwrot towarów.

Ewidencja dokumentująca zwrot towarów lub uznaną reklamację towarów i usług powinna zawierać:

1. datę sprzedaży;
2. nazwę towaru lub usługi pozwalającą na jednoznaczną ich identyfikację i ewentualnie opis towaru lub usługi stanowiący rozwinięcie tej nazwy;
3. termin dokonania zwrotu towaru lub reklamacji towaru lub usługi;
4. wartość brutto zwracanego towaru lub wartość brutto towaru lub usługi będących przedmiotem reklamacji oraz wartość podatku należnego - w przypadku zwrotu całości należności z tytułu sprzedaży;
5. zwracaną kwotę (brutto) oraz odpowiadającą jej wartość podatku należnego – w przypadku zwrotu części należności z tytułu sprzedaży;
6. dokument potwierdzający dokonanie sprzedaży;
7. protokół przyjęcia zwrotu towaru lub reklamacji towaru lub usługi podpisany przez sprzedawcę i nabywcę.

Zgodnie z art. 90 dyrektywy 2006/112/WE w przypadku anulowania, wypowiedzenia, rozwiązania, całkowitego lub częściowego niewywiązania się z płatności lub też w przypadku obniżenia ceny po dokonaniu dostawy, podstawa opodatkowania jest stosownie obniżana na warunkach określonych przez państwa członkowskie.

Implementacją powyższego jest art. 29a ust. 10 ustawy o podatku od towarów i usług. W orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości zaznacza się, że przepisy art. 90 ust. 1 oraz dodatkowo, art. 273 dyrektywy 2006/112/WE, poza określonymi w nich ograniczeniami, nie precyzują ani warunków, ani obowiązków, które mogą nałożyć państwa członkowskie, przyznając tym samym państwom członkowskim zakres swobodnego uznania, w szczególności w odniesieniu do formalności, które muszą zostać dochowane przez podatników względem organów podatkowych owych państw celem stosownego obniżenia podstawy opodatkowania (por. wyrok TS z dnia 28 stycznia 2012 r. w sprawie C-588/10 Kraft Foods Polska S.A; niepublikowany). Zdaniem Trybunału Sprawiedliwości istotne jest jednak, aby "`(...)`dana transakcja została w rzeczywistości zrealizowana na warunkach określonych w owej korekcie faktury" (ww. wyrok w sprawie C-588/10 Kraft Foods Polska S.A. pkt 44 in fine), co w praktyce oznacza, że dokumentacja zwrotów towarów nie powinna z jednej strony wiązać się z nadmiernymi, nieproporcjonalnymi wymogami stawianymi podatnikom, z drugiej powinna umożliwiać organom państwa członkowskiego kontrolę prawidłowości rozliczeń podatkowych. Trybunał Sprawiedliwości wskazuje bowiem, że przyznane państwu członkowskiemu środki administracyjne powinny być stosowane proporcjonalnie (dotyczący zasad zwrotów podatku wyrok TS z dnia 18 grudnia 1997 r. w sprawach połączonych C-286/94, C-340/95, C-401/95 i C-47/96 Garage Molenheide i in.; Zb.Orz. z 1997; s. I-07281). Zasada proporcjonalności w prawie krajowym znajduje swoje odzwierciedlenie w przepisie art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zasada proporcjonalności została przyjęta również w orzecznictwie sądów polskich (wyrok NSA z dnia 10 maja 2013 r., I FSK 895/12), w tym również w odniesieniu do dokumentacji zwrotu towarów, których sprzedaż została uprzednio zaewidencjonowana za pomocą kasy rejestrującej (wyrok WSA w Krakowie z dnia 3 kwietnia 2014 r. I SA/Kr 195/14, publikacja LEX nr 1525039, który to wyrok został utrzymany w mocy wyrokiem NSA z dnia 10 grudnia 2015 r. sygn. akt I FSK 1511/14, w którym to wyroku NSA zajął takie samo stanowisko. Wyroki te zostały wydane na gruncie przepisów rozporządzenie Ministra Finansów z 14 marca 2013 roku w sprawie kas rejestrujących. Jednakże przepis § 3 ust. 4 tego, już nieobowiązującego, rozporządzenia ma takie same brzmienie jak przepis § 3 ust. 3 obecnie obowiązującego rozporządzenia).

Należy przy tym zwrócić uwagę, iż cytowane orzeczenia dotyczą braku podpisu nabywcy, kiedy wymóg takiego podpisu był zawarty wprost w przepisie § 3 ust. 4 tego, już nieobowiązującego, rozporządzenia. Pomimo braku podpisu i to ze względu na niedopatrzenie sprzedawcy a nie obiektywną niemożliwość jego uzyskania, obydwa Sądy uznały, iż nie stanowi to przeszkody do skorygowania zapisu kasy rejestrującej oraz obniżenia podstawy opodatkowania.

Z powyższych przepisów wynika, iż system prawidłowego dokumentowania w sprzedaży detalicznej rejestrowanej za pomocą kas fiskalnych, zwrotów towarów wymaga tak naprawdę udokumentowania dwóch elementów: zwrotu towarów i zwrotu należności.

Zatem powołane przepisy nie mogą być rygorystycznie stosowane. W konsekwencji należy przyjąć, że w praktyce nawet organy podatkowe winny traktować treść § 3 ust. 3 rozporządzenia jako kierunkowe wytyczne w dokumentowaniu zwrotów towarów i uwzględniają "określone uzasadnione przypadki", w których dopuszczalne jest odstępstwo od tych zasad. Istotne bowiem jest aby na podstawie przyjętych przez Wnioskodawcę dokumentów wewnętrznych można zidentyfikować zwracany towar oraz potwierdzić fakt zwrotu dokonanej płatności. Jak wskazano w opisie stanu faktycznego jest to możliwe. Dokumentacja przechowywana przez Wnioskodawcę pozwala na jednoznaczną identyfikację tych danych.

W takiej sytuacji pozbawianie Wnioskodawcy prawa do obniżenia podstawy opodatkowania o wartość zwróconych towarów naruszałoby wspomnianą wyżej zasadę proporcjonalności oraz przepis art. 29a ust. 10 ustawy o podatku od towarów i usług. Niezrealizowany byłby cel wskazany w przepisie art. art. 90 ust. 1 dyrektywy 2006/112/WE. Wobec czego wymaganie od podatnika, aby uzyskał zawsze podpis konsumenta nabywcy na protokole zwrotu towarów, niweczyłoby cele przepisów ustawy o prawach konsumenta i implementowanej przez nie dyrektywy. Celem tych przepisów jest bowiem przede wszystkim ujednolicenie ram regulacyjnych na poziomie Unii Europejskiej dla traktowania konsumentów. W kontekście zatem powyższych uregulowań prawa wspólnotowego i orzecznictwa TSUE, należy przyjąć, iż brak w protokole przyjęcia zwrotu towarów danych nabywcy nie może stanowić podstawy do odmowy podatnikowi prawa do korekty zapisu kasy oraz obniżenia podstawy opodatkowania.

Oczywiście w tym miejscu należy jeszcze raz powtórzyć słowo w słowo argumenty za twierdzeniem, iż zwrot ceny lub różnicy ceny na kartę upominkową należy uznać za zwrot należności. Przez okres ważności karty klientka może swobodnie dysponować kartą upominkową, przekazując ją wraz ze środkami finansowymi na rachunku takiej karty wedle własnego uznania. Klientka przez okres ważności karty jest uprawniona do wydatkowania środków na karcie na zakupy w sieci niemal 200 sklepów Spółki wedle własnego uznania. Spółka nie może w jakikolwiek sposób dysponować tymi środkami zdeponowanymi na ważnej karcie upominkowej. Spółka pozbywa się tych środków. Zakończenie okresu ważności karty jak napisano w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego powoduje powrotne przejście środków z karty do Spółki jeśli nadal znajdują się na niej środki. Jednak to od klientki zależy wyłącznie czy przed wygaśnięciem karty wyda środki na niej się znajdujące. Pomijając to, iż takie przejście środków z wygasłej karty na Spółkę jest niezwykle rzadkie, również ze względu na praktykę wydłużania na prośbę klientek okresu ważności karty, to takie zdarzenie nie świadczy o tym, iż nie nastąpił zwrot należności - ceny lub różnicy ceny na rzecz klientki. Zwrot ceny następuje przy przekazaniu środków odpowiadających zwracanej cenie na kartę upominkową, którymi to środkami Spółka nie może dysponować w okresie ważności karty. Przepadek środków z karty upominkowej na rzecz Spółki w razie wygaśnięcia karty i ich nierozdysponowania w okresie ważności na skutek upływu okresu ważności karty, nie ma charakteru anulowania zwrotu ceny. Jest to zupełnie inne świadczenie na rzecz Spółki, nieobjęte podatkiem od towarów i usług, a za to stanowiące przychód w podatku dochodowym dla Spółki. Tak jak zwrot towarów powoduje obniżenie przychodu, tak przepadek środków na karcie na rzecz Spółki skutkuje powstaniem przychodu. Innymi słowy ze stosunku prawnego łączącego klientkę i spółkę wynika, iż jeśli klientka (albo osoba, której wręczy kartę upominkową) nie rozporządzi środkami zgormadzonymi na karcie, to przekaże ona te środki na rzecz Spółki. Warto przy tym zwrócić uwagę, iż ze względu na zupełnie swobodne dysponowanie kartą przez klientkę, którą to kartę upominkową klientka może i zbyć albo zniszczyć wedle własnego uznania, to przejście środków z wygasłej karty może już nie odbyć się od klientki, która zwróciła towar, ale od osoby trzeciej, która nabyła kartę od klientki zwracającej towar, bądź od kolejnych osób, którym klientka zwracająca towar zbyła kartę upominkową. Powyższe oznacza, iż przelanie środków na kartę upominkową należy uznać za zwrot ceny za zwracany towar (dodatniej różnicy między ceną zwracanego towaru a ceną wymienianego towaru).

W tym stanie rzeczy w opisanym zdarzeniu przyszłym Spółce będzie przysługiwać prawo skorygowania zapisów kasy rejestrującej i obniżenia podstawy opodatkowania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w zakresie:

• uprawnienia do dokonania obniżenia podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie prowadzonej ewidencji oraz protokołu zwrotu, o którym mowa w par. 3 ust. 3 pkt 7 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących, który został podpisany przez sprzedawcę i nabywcę i nie ma w nim zawartych danych identyfikujących zwracającego towar - jest prawidłowe,

• uprawnienia do dokonania obniżenia podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie prowadzonej ewidencji oraz protokołu zwrotu, o którym mowa w par. 3 ust. 3 pkt 7 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących, który będzie podpisany przez sprzedawcę ale nie będzie podpisany przez nabywcę, ani nie będzie w nim zawartych danych identyfikujących zwracającego towar - jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r., poz. 106, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Przy czym, towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6ustawy).

Przez sprzedaż – w myśl art. 2 pkt 22 ustawy – należy rozumieć odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W myśl art. 29a ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Katalog elementów dodatkowych wchodzących w skład podstawy opodatkowania określony został w art. 29a ust. 6 ustawy, w myśl którego, podstawa opodatkowania obejmuje:

1. podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;
2. koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Na podstawie art. 29a ust. 10 ustawy, podstawę opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 13, obniża się o:

1. kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen;
2. wartość zwróconych towarów i opakowań, z zastrzeżeniem ust. 11 i 12;
3. zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło;
4. wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1.

Obowiązek w zakresie prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z art. 111 ustawy.

Zgodnie z art. 111. ust. 1 ustawy o VAT podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących. Z przedmiotowego przepisu wynika ogólna zasada, zgodnie z którą sprzedaż dokonywana na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej objęta jest obowiązkiem rejestracji na kasie fiskalnej.

W myśl art. 111 ust. 3a pkt 1 ustawy, podatnicy prowadzący ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących są obowiązani dokonywać wydruku paragonu fiskalnego lub faktury z każdej sprzedaży oraz wydawać wydrukowany dokument nabywcy.

Natomiast, kwestie dotyczące prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej, w stanie prawnym obowiązującym od dnia 1 maja 2019 r. regulują przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. z 2019 r. poz. 816).

Stosownie do § 3 ust. 1 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących, podatnicy prowadzą ewidencję każdej czynności sprzedaży, w tym sprzedaży zwolnionej od podatku, przy użyciu kas, które zostały nabyte w okresie obowiązywania potwierdzenia, że kasa spełnia funkcje wymienione odpowiednio w art. 111 ust. 6a lub w art. 145a ust. 2 ustawy oraz wymagania techniczne (kryteria i warunki techniczne) dla kas, wyłącznie w trybie fiskalnym pracy tej kasy, po dokonaniu jej fiskalizacji.

W myśl § 3 ust. 2 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących, nie ewidencjonuje się zwrotów towarów i uznanych reklamacji towarów i usług.

Zwroty towarów i uznane reklamacje towarów i usług, które skutkują zwrotem całości albo części należności (zapłaty) z tytułu sprzedaży, ujmuje się w odrębnej ewidencji zawierającej:

1. datę sprzedaży;
2. nazwę towaru lub usługi pozwalającą na jednoznaczną ich identyfikację i ewentualnie opis towaru lub usługi stanowiący rozwinięcie tej nazwy;
3. termin dokonania zwrotu towaru lub reklamacji towaru lub usługi;
4. wartość brutto zwracanego towaru lub wartość brutto towaru lub usługi będących przedmiotem reklamacji oraz wysokość podatku należnego - w przypadku zwrotu całości należności z tytułu sprzedaży;
5. zwracaną kwotę (brutto) oraz odpowiadającą jej wysokość podatku należnego – w przypadku zwrotu części należności z tytułu sprzedaży;
6. dokument potwierdzający dokonanie sprzedaży;
7. protokół przyjęcia zwrotu towaru lub reklamacji towaru lub usługi podpisany przez sprzedawcę i nabywcę.

(§ 3 ust. 3 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących).

Z treści ww. przepisów wynika możliwość pomniejszenia podstawy opodatkowania i podatku należnego m.in. o kwoty odpowiadające wartości bądź części wartości zwróconych towarów lub reklamowanych towarów lub usług. Możliwość ta istnieje pod warunkiem, że zwrot towaru lub reklamacja towaru lub usługi są prawnie dopuszczalne i zwrot towaru lub reklamacja towaru lub usługi zostały udokumentowane. Obowiązkiem podatnika jest więc w rozumieniu tego przepisu odpowiednie udokumentowanie zwrotu towaru lub reklamacji towaru lub usługi oraz zwrotu ich wartości bądź części wartości, w wyniku odstąpienia od umowy sprzedaży.

Zauważyć należy, że obowiązujące przepisy prawa nie przewidują możliwości skorygowania sprzedaży i podatku należnego zaewidencjonowanego za pomocą kasy rejestrującej (tak jak jest to w przypadku faktur), jednak brak regulacji prawnych w tym zakresie nie może pozbawić podatnika możliwości dokonania korekty, jeżeli możliwe jest wykazanie, że wartość danej transakcji była inna niż kwota figurująca na paragonie bądź dokonano zwrotu zakupionego towaru lub reklamacji towaru lub usługi.

Należy wskazać, że w świetle obowiązujących przepisów uprawnione jest skorygowanie podstawy opodatkowania i podatku należnego zaewidencjonowanego za pomocą kasy rejestrującej w sytuacji kiedy możliwe jest wykazanie, że wartość danej transakcji była inna niż kwota figurująca na paragonie bądź dokonano zwrotu zakupionego towaru lub reklamacji towaru lub usługi. W związku z tym, że kasa rejestrująca nie pozwala na korektę danych zapisanych w pamięci fiskalnej (tj. po wydrukowaniu paragonu) to zwroty towarów i uznanych reklamacji towarów i usług powinny być ujmowane w odrębnych ewidencjach. Ewidencja ta musi zawierać elementy wymienione w powołanym wyżej § 3 ust. 3 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących. Jednym z warunków dokonania korekty podstawy opodatkowania i podatku należnego z tytułu zwrotu towaru lub reklamacji towaru lub usługi, w prowadzonej ewidencji oprócz odpowiednich zapisów i dołączenia dokumentu potwierdzającego dokonanie sprzedaży, konieczne jest sporządzenie protokołu na tę okoliczność.

Należy zauważyć, że ewidencja, o której mowa w § 3 ust. 3 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących musi zawierać wszystkie elementy wymienione w pkt od 1 do 7 ww. przepisu.

Wymóg sporządzenia protokołu przyjęcia zwrotu towaru lub reklamacji towaru lub usługi podpisanego przez nabywcę i sprzedawcę ma na celu udowodnienie, że nastąpił zwrot wartości bądź części wartości zwróconego towaru lub reklamowanego towaru lub usługi.

Należy wskazać, że niezbędne do uwzględnienia zwrotu towaru lub reklamowanego towaru lub usługi przez nabywcę jest sporządzenie ww. protokołu.

Zgodnie z definicją wyrażoną w Słowniku języka polskiego PWN pod red. W. Doroszewskiego protokół to oficjalne pisemne sprawozdanie z przebiegu rozprawy, posiedzenia, zebrania itp. lub też dokument będący sprawozdaniem z przebiegu czynności urzędowych (https://sjp.pwn.pl).

Dokumentowanie zwrotu towaru, zgodnie z zasadami określonymi w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług jest wypełnieniem obowiązków podatkowo-prawnych ciążących na każdym podatniku. Tym samym, Wnioskodawca powinien posiadać dokumentację wskazującą na dokonanie przez klienta zwrotu towaru, która pozwala uznać, że zwrot wartości bądź części wartości zwróconego towaru został faktycznie dokonany.

Zatem, protokół ze zwrotu towaru należy sporządzić tak, aby z niego wynikało, kto, kiedy, gdzie i jakich czynności dokonał, kto i w jakim charakterze był przy tym obecny, tj. nabywca sprzedawca, co i w jaki sposób w wyniku tych czynności ustalono.

Należy zauważyć, że przepisy § 3 ust. 3 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących nie wskazują szczegółowych danych jakie powinien zawierać protokół przyjęcia zwrotu towaru. Wskazują one jedynie, że protokół taki winien być podpisany przez sprzedawcę i nabywcę.

W opisie spawy Wnioskodawca wskazał, że opisany stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe nie dotyczą sytuacji, kiedy sprzedaż jest dokonywana na rzecz zidentyfikowanego klienta, który skorzystał z karty stałego klienta. Niniejszy wniosek dotyczy tylko stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego, w którym zwracającym towar jest nabywca, który nie korzystał z karty stałego klienta, i pozostaje dla Spółki anonimowy w momencie nabycia towaru i jego zwrotu. Wniosek dotyczy wyłącznie zwrotów niewadliwych towarów w sklepach stacjonarnych. Wniosek nie dotyczy zwrotów dokonanych z tytułu gwarancji i rękojmi.

Protokół będący przedmiotem pytania nr 1 w stanie faktycznym zawiera podpis sprzedawcy i nabywcy. Zatem należy uznać, że taki protokół przyjęcia zwrotu, stanowi element ewidencji, o której mowa w § 3 ust. 3 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących.

Protokół będący przedmiotem pytania nr 2 w zdarzeniu przyszłym będzie zawierał podpis sprzedawcy ale nie będzie zawierał podpisu nabywcy. Zatem należy stwierdzić, że taki protokół przyjęcia zwrotu, nie będzie stanowił elementu ewidencji, o której mowa w § 3 ust. 3 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących bowiem nie spełnia wymogów przepisów rozporządzenia. Z powołanych wyżej przepisów wynika, że protokół zwrotu winien zawierać podpis zarówno sprzedawcy jak i nabywcy.

Mając na uwadze opis sprawy oraz powołane przepisy prawa, należy stwierdzić, że jeżeli Wnioskodawca prowadzi ewidencję zwrotów (pytanie nr 1), która zawiera: datę sprzedaży, nazwę towaru lub usługi pozwalającą na jednoznaczną ich identyfikację i ewentualnie opis towaru lub usługi stanowiący rozwinięcie tej nazwy, termin dokonania zwrotu towaru, wartość brutto zwracanego towaru oraz wysokość podatku należnego - w przypadku zwrotu całości należności z tytułu sprzedaży, zwracaną kwotę (brutto) oraz odpowiadającą jej wysokość podatku należnego – w przypadku zwrotu części należności z tytułu sprzedaży, dokument potwierdzający dokonanie sprzedaży, protokół przyjęcia zwrotu towaru podpisany przez sprzedawcę i nabywcę, to ma prawo do obniżenia podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług o kwotę zwróconej w całości lub w części należności za towar lub usługę.

Natomiast, że jeżeli Wnioskodawca będzie prowadził ewidencję zwrotów (pytanie nr 2), która zawiera: datę sprzedaży, nazwę towaru lub usługi pozwalającą na jednoznaczną ich identyfikację i ewentualnie opis towaru lub usługi stanowiący rozwinięcie tej nazwy, termin dokonania zwrotu towaru, wartość brutto zwracanego towaru oraz wysokość podatku należnego - w przypadku zwrotu całości należności z tytułu sprzedaży, zwracaną kwotę (brutto) oraz odpowiadającą jej wysokość podatku należnego – w przypadku zwrotu części należności z tytułu sprzedaży, dokument potwierdzający dokonanie sprzedaży, protokół przyjęcia zwrotu towaru podpisany przez sprzedawcę ale nie podpisany przez nabywcę, to Wnioskodawca nie będzie miał prawa do obniżenia podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług o kwotę zwróconej w całości lub w części należności za towar lub usługę.

Zatem oceniając stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1, należało uznać je za prawidłowe.

Natomiast oceniając stanowisko Wnioskodawcy, w zakresie pytania nr 2, należało uznać je za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…) za pośrednictwem Organu, który ją wydał (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Bieg powyższego terminu nie rozpoczyna się do dnia zakończenia okresu stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID (art. 15zzs. ust. 1 ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2020 r., poz. 568).