Wnioskodawczyni jest właścicielką działki nr 1 o powierzchni 1,52 ha, która zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego przeznaczona jest pod zabudowę. Działka została nabyta przez Wnioskodawczynię i jej małżonka w 1997 r. jako lokata prywatnego kapitału i nigdy nie była wykorzystywana w działalności gospodarczej. Wnioskodawczyni planuje sprzedaż tej działki, a Spółka zamierza ją nabyć w celu prowadzenia swojej działalności gospodarczej. Organ podatkowy uznał, że dostawa działki przez Wnioskodawczynię nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ Wnioskodawczyni nie będzie działać jako podatnik VAT w rozumieniu ustawy. W związku z tym, Spółka nie będzie miała prawa do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu tej działki.
Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex
Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.
Rozpocznij bezpłatny okres próbnyINTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 oraz art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku wspólnym z dnia 28 listopada 2019 r. (data wpływu 2 grudnia 2019 r.), uzupełnionym pismem z dnia 30 stycznia 2020 r. (data wpływu 4 lutego 2020 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. Organu z dnia 20 stycznia 2020 r. (skutecznie doręczone 24 stycznia 2020 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania transakcji zbycia działki nr 1 oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z tą transakcją – jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 2 grudnia 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania transakcji zbycia działki nr 1 oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z tą transakcją. Złożony wniosek został uzupełniony pismem z dnia 30 stycznia 2020 r. (data wpływu 4 lutego 2020 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. Organu z dnia 20 stycznia 2020 r. (skutecznie doręczone 24 stycznia 2020 r.).
We wniosku wspólnym złożonym przez:
przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.
Wnioskodawczyni będąca stroną niniejszego postępowania prowadzi działalność rolniczą i z tego tytułu posiada status zarejestrowanego podatnika VAT (podatek od towarów i usług) czynnego od 2018 r. Wnioskodawczyni nie prowadzi innej działalności gospodarczej.
Wnioskodawczyni jest właścicielką działki o numerze ewidencyjnym 1 i obszarze 1,52 ha (będącej łąką trwałą), położonej zgodnie z aktualnym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego w obszarze terenów przeznaczonych pod zabudowę, którą to działkę obecnie zamierza sprzedać.
Spółka z o.o. - Zainteresowana niebędąca stroną postępowania, dalej powoływana jako Spółka, jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym. Głównym przedmiotem prowadzonej przez nią działalności gospodarczej jest opodatkowana VAT produkcja części do maszyn dla rolnictwa i leśnictwa. Dla potrzeb tej działalności Spółka planuje kupić działkę (łąkę), o której mowa wyżej.
W odniesieniu do planowanej transakcji wątpliwości Zainteresowanych budzi zakwalifikowanie sprzedaży przedmiotowej działki przez Wnioskodawczynię jako czynności podlegającej opodatkowaniu VAT i tym samym dającej Spółce prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu jej nabycia.
OPIS DZIAŁKI PRZEZNACZONEJ DO SPRZEDAŻY
Tereny na których zlokalizowana jest działka przeznaczona do sprzedaży objęte są aktualnym planem zagospodarowania przestrzennego. Zgodnie z tym planem działka numer ewidencyjny 1 leży w terenie przewidzianym pod „bazę GS” oznaczonym na rysunku planu symbolem M1S - stanowi zatem tereny budowlane. Takie przeznaczenie (teren budowlany) działka posiada od roku 1987 r.
Wnioskodawczyni wraz z Mężem nabyli prawo użytkowania wieczystego ww. działki w dniu 17 listopada 1997 r. do majątku wspólnego. Transakcja stanowiła lokatę prywatnego kapitału Małżonków i na moment decyzji o zakupie działka nie była przez nich przeznaczona do celów gospodarczych. Z nabyciem tym nie był związany podatek VAT. (W roku 2002 z inicjatywy Małżonków użytkowanie wieczyste działki 1 zostało przekształcone w prawo własności i od tego momentu Małżonkowie stali się jej właścicielami.)
Następnie w grudniu 1997 r. Małżonek Wnioskodawczyni, w ramach dwóch odrębnych transakcji zakupił działki gruntu ornego o łącznej powierzchni 4,64 ha. W umowach sprzedaży zawartych w formie aktów notarialnych oświadczył, że nabywa je do majątku wspólnego, odpowiednio celem utworzenia gospodarstwa rolnego przy pierwszej transakcji oraz powiększenia gospodarstwa rolnego - przy drugiej.
Z posiadanych przez Wnioskodawczynię dokumentów wynika, że jej Małżonek w roku 2000 wystąpił z wnioskiem do Urzędu Gminy o ustalenie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu dla realizacji budynku piekarni wraz z przyłączeniami na działce nr 1. W roku 2001 otrzymał decyzję o ustaleniu warunków zabudowy i zagospodarowania terenu, jednak nie rozpoczął dalszych działań zmierzających do realizacji inwestycji, a wydatki związane z podjętymi działaniami nigdy nie zostały rozliczone.
Reasumując, w okresie kiedy Wnioskodawczyni była współwłaścicielką przedmiotowej działki, działka ta nie była wykorzystywana w żadnej działalności gospodarczej.
W roku 2003 Małżonkowie wprowadzili rozdzielność majątkową. W wyniku dokonanego przez nich podziału majątku działka numer ewidencyjny 1 (podobnie jak wskazane wyżej działki gruntu ornego) weszła do majątku odrębnego Małżonka Wnioskodawczyni.
Małżonek Wnioskodawczyni według jej wiedzy prowadził działalność rolniczą z wykorzystaniem odziedziczonego gospodarstwa rolnego oraz nabytych wcześniej gruntów rolnych. W kwietniu 2016 r. złożył zgłoszenie rejestracyjne i zrezygnował ze zwolnienia dla rolników ryczałtowych, uzyskując tym samym status podatnika VAT czynnego w zakresie prowadzonej działalności rolniczej.
Działka numer ewidencyjny 1 (stanowiąca zgodnie z ewidencją gruntów łąkę trwałą) nigdy nie była faktycznie wykorzystywana w działalności rolniczej Małżonka Wnioskodawczyni. Niemniej jednak była zgłaszana przez niego do dopłat bezpośrednich dla rolników i koszona dwa razy w roku. (Z koszenia nie wynikały żadne inne korzyści dla gospodarstwa niż możliwość uzyskania dopłaty).
W roku 2018 Małżonek Wnioskodawczyni zmarł, a należące do niego gospodarstwo rolne w drodze dziedziczenia przeszło na Wnioskodawczynię, która w związku z kontynuowaniem działalności rolniczej, złożyła formularz rejestracyjny i zarejestrowała się dla potrzeb działalności rolniczej jako podatnik VAT czynny.
Działki numer ewidencyjny 1 - aktualnie przeznaczonej do sprzedaży - Wnioskodawczyni nie wykorzystywała w działalności rolniczej. Analogicznie jednak jak w poprzednich okresach, działka była jedynie zgłaszana przez nią do dopłat bezpośrednich dla rolników i w związku z tym koszona dwa razy do roku. Koszenie odbywało się (odbywa) z wykorzystaniem sprzętu należącego do gospodarstwa rolnego Wnioskodawczyni.
Wnioskodawczyni wskazała również, że oprócz gospodarstwa rolnego Wnioskodawczyni odziedziczyła również inne składniki z majątku odrębnego małżonka, w tym nieruchomości. Tytułem dziedziczenia Wnioskodawczyni otrzymała m.in.:
Z odziedziczonych nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego Wnioskodawczyni dotychczas sprzedała jedną nieruchomość - działkę gruntu zabudowanego - tzw. siedlisko.
Wnioskodawczyni zasadniczo przyporządkowuje działkę numer ewidencyjny 1 do składników majątku prywatnego, niewchodzących w skład odziedziczonego gospodarstwa rolnego oraz niezwiązanych z jakąkolwiek działalnością gospodarczą, przy czym w odniesieniu do tej działki zaznacza, że:
wykazała ją w deklaracji złożonej dla potrzeb podatku od spadków i darowizn jako składnik dziedziczonego gospodarstwa rolnego,
zgodnie z aktualnym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego stanowi ona tereny budowlane,
jest działką gruntu niezabudowanego,
faktycznie jest łąką trwałą i taki status wynika z rejestru gruntów,
jej zakup stanowił lokatę prywatnego kapitału,
została zakupiona bez deklaracji włączenia jej do gospodarstwa rolnego i nie była faktycznie wykorzystywana w gospodarstwie rolnym,
czynności podejmowane przez Wnioskodawczynię w odniesieniu do działki 1 ograniczały się do wykaszania jej dwa razy w roku z wykorzystaniem sprzętu należącego do gospodarstwa rolnego, co stanowi zwykłe działanie pielęgnacyjne w stosunku do nieruchomości będącej łąką trwałą.
Wnioskodawczyni nie podejmowała żadnych działań nakierowanych na uatrakcyjnienie przedmiotowej działki jako przedmiotu sprzedaży. Decyzja o jej zbyciu jest podyktowana aktualnymi prywatnymi potrzebami finansowymi Wnioskodawczyni. Poszukiwania nabywcy polegały na zamieszczeniu prywatnego ogłoszenia o sprzedaży w internetowym serwisie ogłoszeniowym. Na ogłoszenie to odpowiedziała jedynie Spółka.
W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że nie udzieliła i nie zamierza udzielać Nabywcy (Spółce) pełnomocnictwa w celu występowania w sprawach dotyczących przedmiotowej nieruchomości przed transakcją jej sprzedaży. Natomiast Spółka, jako przyszły Nabywca działki o numerze ewidencyjnym 1, nie występowała do Wnioskodawczyni o udzielenie takiego pełnomocnictwa. Podsumowując, Spółka nie została umocowana przez Wnioskodawczynię do występowania w sprawach dotyczących nieruchomości.
Wnioskodawczyni nie podejmowała i nie podejmie czynności mających na celu zwiększenie atrakcyjności działki, w szczególności nie uzbroiła (nie uzbroi), nie wydzieliła (nie wydzieli) dróg dojazdowych, nie wystąpiła (nie wystąpi) o pozwolenie na budowę, itp.
Wnioskodawczyni dotychczas nie udostępniała przedmiotowej działki osobom trzecim i nie będzie jej udostępniać przed planowaną sprzedażą.
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:
Zdaniem Zainteresowanych:
Ad. pytanie 1:
Dostawa działki nr 1 nastąpi z majątku prywatnego Wnioskodawczyni, w konsekwencji nie będzie stanowiła przejawu działalności gospodarczej Wnioskodawczyni i tym samym nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tj.: Dz. U. z 2018 r. poz. 2174 z późn. zm.; dalej: ustawa o VAT), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT dostawę towarów stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (`(...)`), zaś przepis art. 2 pkt 6 ustawy o VAT definiuje towary jako rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Dostawę towarów należy tutaj rozumieć szeroko, uwzględniając ekonomiczny sens danej transakcji.
Świadczeniem usług - o czym stanowi art. 8 ust. 1 ustawy o VAT - jest natomiast każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (`(...)`).
Tak szeroka definicja zakresu opodatkowania jest gwarancją zachowania powszechności opodatkowania i pozwala objąć nim każdą czynność zrealizowaną w warunkach w ustawie określonych, odpowiednio jako dostawę towarów albo świadczenie usług.
Transakcja, której przedmiotem jest sprzedaż działki gruntu w świetle art. 7 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT stanowi dostawę towarów.
Nie każda czynność spełniająca definicję dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby uznać ją za czynność opodatkowaną tym podatkiem podmiot, który ją wykonuje musi posiadać z tego tytułu status podatnika podatku od towarów i usług.
Jak wynika z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Działalność gospodarcza - w myśl art. 15 ust. 2 ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Powyższe oznacza, że konkretna dostawa towarów objęta jest opodatkowaniem VAT pod warunkiem łącznego spełnienia dwóch przesłanek:
Nie jest więc przejawem działalności gospodarczej i tym samym czynnością opodatkowaną VAT sprzedaż towarów nabytych przez osobę fizyczną dla potrzeb osobistych (jako konsument).
Krajowe przepisy określające zakres opodatkowania są w tym zakresie zgodne z uregulowaniami Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE.I Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.). Stosownie do brzmienia art. 9 ust. 1 ww. Dyrektywy 112, podatnikiem jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu. Z kolei na podstawie art. 12 ust. 1 lit. b przywołanej Dyrektywy 112 państwa członkowskie mogą uznać za podatnika każdego, kto okazjonalnie dokonuje transakcji związanej z działalnością, o której mowa w art. 9 ust. 1 akapit drugi, w szczególności dostawy terenu budowlanego. Teren budowlany to każdy grunt nieuzbrojony lub uzbrojony, uznawany za teren budowlany przez państwa członkowskie (art. 12 ust. 3 Dyrektywy 2006/112/WE).
Kwestia uznania za podatnika VAT osoby fizycznej z tytułu sprzedaży działek była oceniana przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE). Trybunał w wyroku z dnia 15 września 2011 r. w sprawach połączonych C-180/10 Jarosław Słaby i C-181/10 Emilian Kuć, Halina Jeziorska-Kuć, wskazał, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Zwrócił również uwagę na odmienność sytuacji, w której „zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Takie aktywne działania mogą polegać na przykład na uzbrojeniu terenu albo na działaniach marketingowych. Działania takie nie należą do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym, w związku z czym w takiej sytuacji dostawy terenu budowlanego nie można uznać za czynność związaną ze zwykłym wykonywaniem prawa własności”.
W stosunku do sprzedawcy gruntów nie można zatem mówić o działaniu w charakterze podatnika wówczas, gdy ma miejsce dostawa gruntów należących do jego majątku prywatnego, który nie został nabyty w celu jego odprzedaży, czy wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.
Dla oceny czy dany składnik (tutaj grunt) należy do majątku prywatnego ważny jest sposób jego wykorzystania oraz charakter działań podejmowanych w odniesieniu do niego w całym okresie posiadania. Jak wynika z wyroku TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen V. Dieter Armbrecht) - dotyczącego kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej wyłącznie do celów prywatnych - majątek prywatny to ta część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Aby majątek uznać za prywatny musi być on w całym okresie posiadania wykorzystywany wyłącznie do celów prywatnych.
W świetle obowiązujących przepisów każda czynność wykonywana za wynagrodzeniem potencjalnie może stanowić przejaw działalności gospodarczej. Niemniej jednak w zakresie takiej działalności nakreślonym analizowanymi przepisami nie mieści się sprzedaż osobistego majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży oraz nie jest i nie był wykorzystywany w działalności gospodarczej. Tego rodzaju czynności należą do prywatnej sfery działań danego podmiotu i nie będą przejawem działalności handlowej.
Dla oceny statusu sprzedawcy gruntu jako podatnika VAT oraz kwalifikacji jego działań warto odnieść się również do orzecznictwa krajowych sądów administracyjnych. Przykładowo w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego (dalej: NSA) z dnia 9 maja 2014 r., (sygn. akt I FSK 811/13), sąd podkreślił, że pojedyncze, niepowiązane ze sobą działania (zachowania) nie przesądzają o tym, że podmiot występuje w charakterze handlowca, jak również to, że zarówno podział majątku, ogłoszenia o sprzedaży jak i sprzedaż mogą odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym.
Z kolei w wyroku z dnia 6 lipca 2018 r. (sygn. akt I FSK 1986/16) NSA wysnuł tezy, zgodnie z którymi, o działalności gospodarczej sprzedawcy składników nabytych uprzednio do majątku prywatnego można mówić wówczas, gdy jawi się ona jako obrót profesjonalny i składniki te są w takim celu wykorzystywane: cyt.: „Ważne, by w momencie sprzedaży gruntów podatnik podjął w istocie aktywne i planowe działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez handlowców.” Sąd zauważył, że ocena czynności sprzedaży nieruchomości przez daną osobę powinna uwzględniać „czynności podejmowane na poszczególnych etapach aktywności sprzedającego w ich całokształcie. Należy przede wszystkim mieć na uwadze te elementy, które łączą się z nakładami inwestycyjnymi wykraczającymi poza standardowe działania zarządu majątkiem prywatnym. To, czy dana osoba fizyczna sprzedając działki budowlane działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, że jej działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną), czego przejawem jest taka aktywność tej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną (np. nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zagospodarowania terenu (zabudowy), czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze). Przy czym na tego rodzaju aktywność "handlową" wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu zaistnienia pojedynczych z tych okoliczności.”
Jak zauważył Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 25 kwietnia 2019 r., sygn. 0115-KDIT1-3.4012.113.2019.2.AT „nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności. Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną).”
(Podobnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wypowiedział się w interpretacji indywidualnej z dnia 30 listopada 2018 r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.669.2018.2.MWJ).
W świetle zdefiniowanego w ustawie o VAT pojęcia działalności gospodarczej za podatnika można uznać każdy podmiot prowadzący określoną działalność, tj. m.in. handlową, rolniczą i występujący w profesjonalnym obrocie gospodarczym, choćby daną czynność wykonał jednokrotnie.
Niemniej jednak w zakresie działalności gospodarczej nakreślonej tą definicją nie mieści się sprzedaż osobistego majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą. Tego rodzaju czynności należą do prywatnej sfery działań danego podmiotu i nie będą przejawem działalności handlowej.
Podkreślić przy tym należy, że jak wskazał NSA w wyroku z dnia 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07, formalny status sprzedawcy jako podatnika zarejestrowanego, a także okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, czy w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika VAT.
Przywołane stanowiska wyraźnie wskazują, że dla prawidłowego zakwalifikowania danej czynności konieczna jest każdorazowa analiza towarzyszących jej okoliczności.
W przypadku stwierdzenia podlegania opodatkowaniu VAT danej sprzedaży gruntu, konieczne jest ustalenie jego właściwej wysokości. Zgodnie z art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, podstawowa stawka podatku wynosi 23%. Stawkę w tej wysokości stosuje się wówczas, gdy dla danej kategorii towarów lub usług przepisy ustawy albo wydanych do niej rozporządzeń wykonawczych nie przewidują opodatkowania w niższej wysokości, bądź zastosowania zwolnienia od podatku.
Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT ze zwolnienia korzysta dostawa terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane. Przywołany przepis dotyczy transakcji, których przedmiotem jest grunt (prawo własności albo prawo użytkowania wieczystego gruntu, bądź udział w tych prawach). Użyte w nim pojęcie „tereny budowlane” zostało zdefiniowane w art. 2 pkt 33 ustawy o VAT i oznacza grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Tereny objęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, przeznaczone zgodnie z tym planem pod zabudowę, jako tereny budowlane, nie spełniają przesłanek do zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT.
Przeanalizować zatem należy możliwość objęcia dostawy zwolnieniem z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. Na mocy przywołanego przepisu ze zwolnienia korzysta dostawa towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Zastosowanie ww. zwolnienia dla towarów używanych wymaga łącznego spełnienia dwóch warunków, a mianowicie:
Fakt, że zbywany grunt nie był wykorzystywany przez Wnioskodawczynię w działalności zwolnionej (w ocenie Wnioskodawczyni nie był w ogóle wykorzystywany w jakiejkolwiek działalności) czyni dalszą analizę zbędną, gdyż oznacza to niespełnienie pierwszej z wymaganych przesłanek.
Przy sprzedaży terenów przeznaczonych pod zabudowę zgodnie z obowiązującym miejscowym planem zagospodarowania terenu, tj. terenów budowlanych w rozumieniu ustawy o VAT, niespełniających kryteriów do objęcia ich zwolnieniem dla towarów używanych, właściwe będzie zastosowanie podstawowej stawki VAT, wynoszącej 23%.
Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, podatnik VAT dla potwierdzenia zrealizowania takiej dostawy na rzecz innego podatnika VAT zobowiązany jest wystawić fakturę.
W okolicznościach sprawy nie budzi wątpliwości to, iż w przypadku, w którym planowana sprzedaż działki numer ewidencyjny 1 - przeznaczonej zgodnie z aktualnym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego pod zabudowę, stanowiącej zatem teren budowlany w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o VAT - zostanie uznana za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT, Wnioskodawczyni będzie zobowiązana rozliczyć podatek należny wg stawki VAT 23 % i udokumentować transakcję fakturą. Wnioskodawczyni bowiem posiada już status czynnego podatnika VAT z tytułu prowadzonej działalności rolniczej, a dostawa ma nastąpić na rzecz Spółki, która również jest czynnym podatnikiem VAT.
Aby jednak uznać przyszłą transakcję za podlegającą opodatkowaniu VAT, zaś samą Wnioskodawczynię za podatnika z tytułu jej wykonania, przedmiotowa sprzedaż musiałaby nastąpić z majątku przedsiębiorstwa jakim jest gospodarstwo rolne Wnioskodawczyni, albo stwierdzenia, że w sprawie zaistniały lub zaistnieją okoliczności, w których działania Wnioskodawczyni będą miały charakter działań profesjonalnego handlowca.
W tym zakresie Wnioskodawczyni podkreśliła, że nie prowadziła i nie zamierza prowadzić działalności w zakresie obrotu nieruchomościami.
Jak wskazano w stanie faktycznym, bezpośrednim celem zakupu działki numer ewidencyjny 1, nie była ich odsprzedaż, ani też włączenie do gospodarstwa rolnego. Wnioskodawczyni wraz z Małżonkiem nabyła ją w 1997 r. dla ulokowania prywatnego kapitału. Działka nie była faktycznie wykorzystywana w żadnej działalności gospodarczej.
Okoliczność, że Małżonek Wnioskodawczyni, a po odziedziczeniu gospodarstwa rolnego - ona sama, deklarowali przedmiotową działkę jako obszar uprawniający do dopłat bezpośrednich dla rolników z tyt. tzw. „zazielenienia” nie może być uznana za równoznaczną z przyporządkowaniem tej działki do składników gospodarstwa rolnego w sposób, który aktualnie pozwalałby uznać, że jest ona sprzedawana jak składnik tego gospodarstwa.
Wnioskodawczyni zamierza sprzedać działkę numer ewidencyjny 1 jako należącą do jej majątku prywatnego, do którego weszła w wyniku dziedziczenia.
Podkreślić należy, że Wnioskodawczyni sprzedała działkę w stanie, w jakim ta została zakupiona/odziedziczona. Nie podejmowała żadnych działań mających na celu zwiększenia atrakcyjności przedmiotowej działki dla potencjalnych nabywców, ani też takich, które można byłoby uznać za charakterystyczne dla handlowców (działka nie była dzielona, uzbrajana w tzw. media, nie prowadzono działań marketingowych, itp.). Działania Wnioskodawczyni w stosunku do działki w całym okresie jej posiadania ograniczały się do:
W realiach sprawy Wnioskodawczyni planuje sprzedaż składnika majątku prywatnego w postaci przedmiotowej działki numer ewidencyjny 1. W jej ocenie transakcja ta nie będzie nosiła znamion działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT. W konsekwencji Wnioskodawczyni nie powinna obciążać jej VAT wg stawki 23%, ani też dokumentować fakturą.
Ad. pytanie 2:
Zakup działki nr 1 przez Spółkę nastąpi w ramach czynności niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a w konsekwencji nie dającej jej prawa do odliczenia podatku naliczonego.
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od towarów i usług nabywanych na potrzeby czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikającego z faktur potwierdzających nabycie towarów i usług (art. 86 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT).
Nie każda jednak faktura dokumentująca zakup dedykowany czynnościom opodatkowanym VAT może stanowić podstawę do odliczenia kwoty wykazanego na niej podatku.
Katalog dokumentów niemogących stanowić podstawy odliczenia podatku określony w art. 88 ust. 3a ustawy o VAT, w pkt 2 wymienia faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Z przywołanych przepisów wynika, ze prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje jedynie w odniesieniu do transakcji zakupowych opodatkowanych VAT. Tym samym dla powstania prawa do odliczenia nie jest wystarczające, że sprzedawca dla potwierdzenia danej transakcji wystawi fakturę z wykazaną kwotą podatku, a sam zakup służy czynnościom opodatkowanym. W tym kontekście ustalenie, czy dana transakcja jest opodatkowana VAT, czy korzysta ze zwolnienia albo w ogóle opodatkowaniu nie podlega, jest istotne zarówno dla sprzedawcy, jak i nabywcy.
W stanie faktycznym Spółka planuje zakupić działkę numer ewidencyjny nr 1 na potrzeby działalności opodatkowanej VAT, czyli w celu uprawniającym do odliczenia związanego z nią podatku naliczonego.
Kwestią wymagającą potwierdzenia jest stwierdzenie, czy przy tej transakcji wystąpi kwota podatku VAT którą, w przypadku wystawienia przez Wnioskodawczynię faktury dokumentującej sprzedaż, Spółka będzie mogła odliczyć jako podatek naliczony.
W tym zakresie, mając na uwadze, że w zdarzeniu przyszłym Wnioskodawczyni planuje sprzedać działkę gruntu niezabudowanego, o numerze ewidencyjnym 1, stanowiącą składnik jej prywatnego majątku, czyli w ramach czynności niestanowiącej przejawu prowadzonej przez nią działalności rolniczej, ani też żadnej innej działalności gospodarczej, uznać należy, że transakcja nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT.
Konsekwencją powyższego po stronie Spółki będzie brak możliwości odliczenia podatku naliczonego od zakupu tej działki pomimo tego, że nabycie nastąpi na potrzeby realizowanych przez niego czynności opodatkowanych VAT.
W przypadku udokumentowania dostawy działki przez Wnioskodawczynię fakturą z wykazaną kwotą podatku, Spółka nie będzie uprawniona do odliczenia tej kwoty z uwagi na wyłączenie wynikające z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT.
Podsumowując, w świetle obowiązujących przepisów ustawy o VAT, za prawidłowe należy uznać stanowisko, zgodnie z którym w opisanym zdarzeniu przyszłym:
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.
Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r. poz. 106), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Przez towary, stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Towarem jest także udział w prawie własności nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”, państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy:
Należy podkreślić, że nie każda czynność stanowiąca dostawę, w rozumieniu art. 7 ww. ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Podatnikami - według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy - są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2 bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
W myśl art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Powyższe przepisy pozwalają stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.
Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie o podatku od towarów i usług ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Tym samym, nie jest działalnością handlową, a zatem i gospodarczą sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty ani też wykorzystany w trakcie jego posiadania w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Wobec tego, właściwe jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników podatku VAT w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej. W tym kontekście, nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych, okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Jednakże każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT jest uznany za podatnika podatku od towarów i usług. Zatem wykorzystywanie majątku prywatnego stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży nieruchomości jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy majątek nabyty został i faktycznie wykorzystany na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej.
W kwestii opodatkowania dostawy nieruchomości istotne jest, czy zbywca w celu dokonania sprzedaży podjął aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, co skutkuje koniecznością uznania go za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpiła w ramach zarządu majątkiem prywatnym.
W zakresie opodatkowania transakcji sprzedaży nieruchomości wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu z dnia 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10). TSUE orzekł, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.
Inaczej jest natomiast – wyjaśnił Trybunał – w wypadku gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Chodzi tu przykładowo o nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.
Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawczyni prowadzi działalność rolniczą i z tego tytułu posiada status zarejestrowanego podatnika VAT czynnego od 2018 r. Wnioskodawczyni nie prowadzi innej działalności gospodarczej.
Wnioskodawczyni jest właścicielką działki o numerze ewidencyjnym 1 i obszarze 1,52 ha (będącej łąką trwałą), położonej zgodnie z aktualnym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego w obszarze terenów przeznaczonych pod zabudowę, którą to działkę obecnie zamierza sprzedać.
Spółka, jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym. Głównym przedmiotem prowadzonej przez nią działalności gospodarczej jest opodatkowana VAT produkcja części do maszyn dla rolnictwa i leśnictwa. Dla potrzeb tej działalności Spółka planuje kupić działkę (łąkę), o której mowa wyżej.
Tereny na których zlokalizowana jest działka przeznaczona do sprzedaży objęte są aktualnym planem zagospodarowania przestrzennego. Zgodnie z tym planem działka numer ewidencyjny 1 leży w terenie przewidzianym pod „bazę GS” oznaczonym na rysunku planu symbolem M1S - stanowi zatem tereny budowlane. Takie przeznaczenie (teren budowlany) działka posiada od roku 1987 r.
Wnioskodawczyni wraz z Mężem nabyli prawo użytkowania wieczystego ww. działki w dniu 17 listopada 1997 r. do majątku wspólnego. Transakcja stanowiła lokatę prywatnego kapitału Małżonków i na moment decyzji o zakupie działka nie była przez nich przeznaczona do celów gospodarczych. Z nabyciem tym nie był związany podatek VAT. (W roku 2002 z inicjatywy Małżonków użytkowanie wieczyste działki 1 zostało przekształcone w prawo własności i od tego momentu Małżonkowie stali się jej właścicielami.)
Następnie w grudniu 1997 r. Małżonek Wnioskodawczyni, w ramach dwóch odrębnych transakcji zakupił działki gruntu ornego o łącznej powierzchni 4,64 ha. W umowach sprzedaży zawartych w formie aktów notarialnych oświadczył, że nabywa je do majątku wspólnego, odpowiednio celem utworzenia gospodarstwa rolnego przy pierwszej transakcji oraz powiększenia gospodarstwa rolnego - przy drugiej.
Z posiadanych przez Wnioskodawczynię dokumentów wynika, że jej Małżonek w roku 2000 wystąpił z wnioskiem do Urzędu Gminy o ustalenie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu dla realizacji budynku piekarni wraz z przyłączeniami na działce nr 1. W roku 2001 otrzymał decyzję o ustaleniu warunków zabudowy i zagospodarowania terenu, jednak nie rozpoczął dalszych działań zmierzających do realizacji inwestycji, a wydatki związane z podjętymi działaniami nigdy nie zostały rozliczone.
W okresie kiedy Wnioskodawczyni była współwłaścicielką przedmiotowej działki, działka ta nie była wykorzystywana w żadnej działalności gospodarczej.
W roku 2003 Małżonkowie wprowadzili rozdzielność majątkową. W wyniku dokonanego przez nich podziału majątku działka numer ewidencyjny 1 (podobnie jak wskazane wyżej działki gruntu ornego) weszła do majątku odrębnego Małżonka Wnioskodawczyni.
Małżonek Wnioskodawczyni według jej wiedzy prowadził działalność rolniczą z wykorzystaniem odziedziczonego gospodarstwa rolnego oraz nabytych wcześniej gruntów rolnych. W kwietniu 2016 r. złożył zgłoszenie rejestracyjne i zrezygnował ze zwolnienia dla rolników ryczałtowych, uzyskując tym samym status podatnika VAT czynnego w zakresie prowadzonej działalności rolniczej.
Działka numer ewidencyjny 1 (stanowiąca zgodnie z ewidencją gruntów łąkę trwałą) nigdy nie była faktycznie wykorzystywana w działalności rolniczej Małżonka Wnioskodawczyni. Była jedynie zgłaszana przez niego do dopłat bezpośrednich dla rolników i koszona dwa razy w roku. (Z koszenia nie wynikały żadne inne korzyści dla gospodarstwa niż możliwość uzyskania dopłaty).
W roku 2018 Małżonek Wnioskodawczyni zmarł, a należące do niego gospodarstwo rolne w drodze dziedziczenia przeszło na Wnioskodawczynię, która w związku z kontynuowaniem działalności rolniczej, złożyła formularz rejestracyjny i zarejestrowała się dla potrzeb działalności rolniczej jako podatnik VAT czynny.
Działki numer ewidencyjny 1 - aktualnie przeznaczonej do sprzedaży - Wnioskodawczyni nie wykorzystywała w działalności rolniczej. Analogicznie jednak jak w poprzednich okresach, działka była jedynie zgłaszana przez nią do dopłat bezpośrednich dla rolników i w związku z tym koszona dwa razy do roku. Koszenie odbywało się (odbywa) z wykorzystaniem sprzętu należącego do gospodarstwa rolnego Wnioskodawczyni.
Z odziedziczonych nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego Wnioskodawczyni dotychczas sprzedała jedną nieruchomość - działkę gruntu zabudowanego - tzw. siedlisko.
Wnioskodawczyni nie podejmowała żadnych działań nakierowanych na uatrakcyjnienie przedmiotowej działki jako przedmiotu sprzedaży. Decyzja o jej zbyciu jest podyktowana aktualnymi prywatnymi potrzebami finansowymi Wnioskodawczyni. Poszukiwania nabywcy polegały na zamieszczeniu prywatnego ogłoszenia o sprzedaży w internetowym serwisie ogłoszeniowym. Na ogłoszenie to odpowiedziała jedynie Spółka.
W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że nie udzieliła i nie zamierza udzielać Nabywcy (Spółce) pełnomocnictwa w celu występowania w sprawach dotyczących przedmiotowej nieruchomości przed transakcją jej sprzedaży. Natomiast Spółka, jako przyszły Nabywca działki o numerze ewidencyjnym 1, nie występowała do Wnioskodawczyni o udzielenie takiego pełnomocnictwa.
Wnioskodawczyni nie podejmowała i nie podejmie czynności mających na celu zwiększenie atrakcyjności działki, w szczególności nie uzbroiła (nie uzbroi), nie wydzieliła (nie wydzieli) dróg dojazdowych, nie wystąpiła (nie wystąpi) o pozwolenie na budowę, itp. Wnioskodawczyni dotychczas nie udostępniała przedmiotowej działki osobom trzecim i nie będzie jej udostępniać przed planowaną sprzedażą.
Wątpliwości Zainteresowanych dotyczą w pierwszej kolejności opodatkowania podatkiem VAT transakcji sprzedaży Nieruchomości (uznania Sprzedającej za podatnika podatku VAT w związku z transakcją sprzedaży Nieruchomości).
Jak wynika z dokonanej wyżej analizy przepisów, dostawa towarów (np. gruntów) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działający w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Dopiero po zdefiniowaniu podmiotu jako podatnika VAT – co do zasady – mają dla określenia jego praw i obowiązków zastosowanie przepisy ustawy o podatku od towarów i usług.
W celu wyjaśnienia wątpliwości Zainteresowanych, należy zatem ustalić, czy w odniesieniu do opisanej czynności sprzedaży Nieruchomości, Sprzedająca działać będzie w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.
Jak wskazano wyżej w przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności w jakich będzie realizowana transakcja. Co do zasady bowiem osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykluczone są z grona podatników VAT.
Biorąc pod uwagę powołane przepisy oraz opis sprawy należy stwierdzić, że w analizowanej sprawie brak jest podstaw do uznania Sprzedającej – w związku ze sprzedażą Nieruchomości – za podatnika podatku od towarów i usług prowadzącego działalność gospodarczą w zakresie handlu nieruchomościami (brak przesłanek zawodowego – stałego i zorganizowanego charakteru takiej działalności). Z opisu sprawy wynika bowiem, że działka nr 1 została nabyta przez Wnioskodawczynię wraz z Mężem do majątku prywatnego. Transakcja stanowiła lokatę prywatnego kapitału Małżonków i na moment decyzji o zakupie nie była przez nich przeznaczona do celów gospodarczych. Z nabyciem tym nie był związany podatek VAT. Jak wynika z okoliczności sprawy, Małżonek Wnioskodawczyni w roku 2000 wystąpił z wnioskiem do Urzędu Gminy o ustalenie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu dla realizacji budynku piekarni wraz z przyłączeniami na działce. W roku 2001 otrzymał decyzję o ustaleniu warunków zabudowy i zagospodarowania terenu, jednak nie rozpoczął dalszych działań zmierzających do realizacji inwestycji. W okresie kiedy Wnioskodawczyni była współwłaścicielką przedmiotowej działki, działka ta nie była wykorzystywana w żadnej działalności gospodarczej.
Wnioskodawczyni nie wykorzystywała działki w działalności rolniczej. Działka była jedynie zgłaszana przez nią do dopłat bezpośrednich dla rolników i w związku z tym koszona dwa razy do roku. Wnioskodawczyni nie podejmowała żadnych działań nakierowanych na uatrakcyjnienie przedmiotowej działki jako przedmiotu sprzedaży. Decyzja o jej zbyciu jest podyktowana potrzebami finansowymi Wnioskodawczyni. Poszukiwania nabywcy polegały na zamieszczeniu prywatnego ogłoszenia o sprzedaży w internetowym serwisie ogłoszeniowym. Wnioskodawczyni nie udzieliła i nie zamierza udzielać Nabywcy (Spółce) pełnomocnictwa w celu występowania w sprawach dotyczących przedmiotowej nieruchomości przed transakcją jej sprzedaży, nie podejmowała również i nie podejmie czynności mających na celu zwiększenie atrakcyjności działki, w szczególności nie uzbroiła (nie uzbroi), nie wydzieliła (nie wydzieli) dróg dojazdowych, nie wystąpiła (nie wystąpi) o pozwolenie na budowę, itp. Ponadto, dotychczas nie udostępniała przedmiotowej działki osobom trzecim i nie będzie jej udostępniać przed planowaną sprzedażą.
Zatem, w przedmiotowej sprawie nie wystąpił ciąg zdarzeń, które jednoznacznie przesądzają, że sprzedaż Nieruchomości wypełniać będzie przesłanki działalności gospodarczej. Sprzedająca nie podejmowała takich aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, które świadczyłyby o angażowaniu środków w sposób podobny do wykorzystywanych przez handlowców.
Mając na uwadze powyższe wskazać należy, że działania podejmowane przez Sprzedającą należą do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Zainteresowana sprzedając Nieruchomość będzie korzystała z przysługującego jej prawa do rozporządzania własnym majątkiem, która to czynność oznacza działanie w sferze prywatnej, do której nie mają zastosowania przepisy ustawy o podatku od towarów i usług.
Ponadto, należy zaznaczyć, że podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu. Wobec powyższego, na opodatkowanie transakcji zbycia Nieruchomości nie mają wpływu czynności, które wcześniej były podejmowane przez Małżonka Wnioskodawczyni, np. uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że Wnioskodawczyni nie wykorzystywała i nie wykorzystuje niniejszej działki, tj. nie prowadziła i nie prowadzi żadnej działalności ani rolniczej ani pozarolniczej. Wobec powyższego należy uznać, że Sprzedająca dokonując sprzedaży Nieruchomości będzie korzystała z przysługującego jej prawa do rozporządzania majątkiem osobistym, co nie jest wykonywaniem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Brak tego statusu pozbawia Sprzedającą cech podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, w zakresie sprzedaży Nieruchomości, a dostawę, cech czynności podlegającej opodatkowaniu, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
W konsekwencji, Sprzedająca w stosunku do sprzedaży Nieruchomości nie wystąpi w charakterze podatnika podatku VAT, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą w myśl art. 15 ust. 2 ustawy.
W związku z powyższym sprzedaż Nieruchomości przez Sprzedającą na rzecz Kupującego nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Tym samym, stanowisko Zainteresowanych w zakresie pytania nr 1 należy uznać za prawidłowe.
Wątpliwości Wnioskodawców dotyczą również kwestii, czy w przypadku udokumentowania przez Sprzedającą sprzedaży Nieruchomości fakturą, Kupującemu będzie przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony.
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.
Z powyższych regulacji wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).
Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.
Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy, treść obowiązujących przepisów prawa oraz rozstrzygnięcie zawarte w niniejszej interpretacji dotyczące pytania oznaczonego we wniosku nr 1, należy stwierdzić, że w analizowanym przypadku warunki uprawniające do odliczenia podatku naliczonego nie zostaną spełnione, gdyż sprzedaż Nieruchomości dokonana przez Sprzedającą na rzecz Nabywcy nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Tym samym, w przypadku udokumentowania przez Sprzedającą sprzedaży Nieruchomości fakturą, Nabywca (Spółka) nie będzie miał prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego na niej wykazanego.
Zatem stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 2 uznano za prawidłowe.
Podkreślenia również wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego).
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).
Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.
Zainteresowanemu będącemu stroną postępowania (art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.).
Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).
Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili