Gmina, jako zarejestrowany czynny podatnik VAT, świadczy odpłatne usługi cmentarne na terenie cmentarzy komunalnych. Zrealizowała inwestycję na jednym z cmentarzy, na którą otrzymała dofinansowanie z Unii Europejskiej. Wydatki związane z tą inwestycją obejmowały zarówno działalność opodatkowaną (usługi cmentarne), jak i działalność nieopodatkowaną (ogólnodostępny parking). Gmina obliczyła pre-współczynnik na poziomie 1%, co nie przekracza 2%. W związku z tym, zgodnie z obowiązującymi przepisami, Gmina ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 0%, co skutkuje brakiem prawa do odliczenia VAT naliczonego z faktur dokumentujących wydatki związane z inwestycją.
Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex
Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.
Rozpocznij bezpłatny okres próbnyINTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy – przedstawione we wniosku z dnia 24 września 2019 r. (data wpływu 26 września 2019 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT (podatek od towarów i usług) w związku z realizacją projektu pn. „…” – jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 26 września 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT w związku z realizacją projektu.
We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.
Gmina (…) (dalej: „Gmina” lub „Wnioskodawca”) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”).
Gmina jest właścicielem cmentarzy komunalnych usytuowanych na terenie Gminy, na których Gmina świadczy/może świadczyć odpłatnie usługi (dalej: „Usługi Cmentarne”), w szczególności:
Gmina administruje/będzie administrowała cmentarzami, w tym świadczy/będzie świadczyła Usługi Cmentarne, we własnym imieniu i na własną rzecz na podstawie umów cywilnoprawnych, które są/będą zawierane z podmiotami trzecimi, co do zasady w formie ustnej. Regulamin korzystania z cmentarzy komunalnych został wprowadzony uchwałą Rady Gminy nr (…) z dnia (…).
Wysokość opłat za Usługi Cmentarne wynika ze stosownych uchwał Rady Gminy w (…), w chwili obecnej z uchwały nr (…) z (…) w sprawie ustalenia opłat za korzystanie z cmentarzy i urządzeń cmentarnych Gminy.
Gmina uzyskała interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w (…) (dalej: „Organ”) z (…)., sygn. (…) (dalej: „Interpretacja”), w której Organ potwierdził stanowisko Gminy, zgodnie z którym świadczone przez Gminę Usługi Cmentarne będą stanowiły czynności opodatkowane VAT Gminy, jednocześnie niekorzystające ze zwolnienia z VAT.
Obrót z tytułu świadczonych Usług Cmentarnych Gmina wykazuje/będzie wykazywała w swoich rejestrach sprzedaży i deklaracjach VAT oraz rozlicza/będzie rozliczała z tego tytułu VAT należny.
Gmina wskazuje, iż w przyszłości potencjalnie mogą zdarzyć się również sytuacje, w których będzie ona zobowiązana do świadczenia usług związanych z cmentarzami nieodpłatnie. W szczególności taki przypadek mógłby mieć miejsce, gdy obszar Gminy byłby miejscem zgonu osoby bezdomnej, a krewni zmarłego nie zorganizują pochówku. Zgodnie bowiem z przepisami ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1473 z późn. zm.; dalej: „ustawa o cmentarzach”) oraz ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2019 r. poz. 1507, z późn. zm.; dalej: „ustawa o pomocy społecznej”), gminy na terenie których nastąpił zgon mają obowiązek chowania osób niepochowanych przez osoby bliskie. Jednocześnie, przepisy te wprowadzają możliwość żądania przez gminy zwrotu kosztów pogrzebu z masy spadkowej zmarłego, o ile ją pozostawił. Z powyższego wynika, że nawet, gdy Gmina będzie organizatorem pochówku zmarłego, to nie zawsze koszt tego przedsięwzięcia będzie leżał po stronie Gminy (odbędzie się bez odpłatności), gdyż może on zostać pokryty z masy spadkowej. Gmina wskazuje jednak, iż omawiane przypadki nieodpłatnego chowania zmarłych na cmentarzach Gminy będą miały charakter czynności wyjątkowych/sporadycznych, a celem Gminy jest (w ramach podstawowej działalności na cmentarzach) wykorzystywanie cmentarzy głównie do odpłatnego wykonywania Usług Cmentarnych. Ponadto, Gmina nie ma wpływu na wystąpienie, bądź nie, na jej terenie przypadku nieodpłatnego chowania zmarłych (zależy to niejako od losowości). W tym miejscu Wnioskodawca pragnie zaznaczyć, iż w przeszłości do chwili złożenia przedmiotowego wniosku nie wystąpiły na terenie Gminy sytuacje, w których Gmina byłaby zobowiązana do świadczenia usług związanych z cmentarzami nieodpłatnie.
Gmina podkreśla, iż jej zamiarem jest/będzie wykorzystywanie cmentarzy komunalnych w celu świadczenia odpłatnych Usług Cmentarnych, a zatem - co zostało potwierdzone w uzyskanej przez Gminę Interpretacji - do wykonywania czynności stanowiących działalność gospodarczą, podlegającą opodatkowaniu VAT, niekorzystającą ze zwolnienia z tego podatku.
Gmina zrealizowała w latach 2018-2019 na cmentarzu w (…) (dalej: „Cmentarz”) i terenie do nim przylegającym inwestycję pn. „…” (dalej: „Inwestycja”).
W ramach Inwestycji zostały wykonane następujące prace:
Na realizację Inwestycji Gmina uzyskała dofinansowanie ze środków unijnych na operacje typu: „…”, „…”, „…” w ramach działania „…” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich.
Wydatki Gminy związane z realizacją Inwestycji zostały udokumentowane przez jej kontrahentów fakturami VAT z wykazanymi na nich kwotami VAT naliczonego. Ponadto Gmina poniosła także wydatki na przygotowanie dokumentacji projektowej i kosztorysowej całej Inwestycji.
Cmentarz jest/będzie wykorzystywany analogicznie jak pozostałe gminne cmentarze komunalne tj. do działalności opodatkowanej w postaci świadczenia usług cmentarnych. Niewykluczone jednak, że pojawią się na nim również pochówki nieodpłatne, które muszą być realizowane przez Gminę na podstawie odrębnych przepisów, w tym ustawy o pomocy społecznej. Niemniej jednak, jak wskazano powyżej, dotychczas Wnioskodawca nie organizował nieodpłatnych pochówków na cmentarzu. Tym samym obecnie obiekt ten służy wyłącznie działalności opodatkowanej.
Parking, który powstał w ramach inwestycji, jest/będzie ogólnodostępny. Mieści się przy cmentarzu od strony drogi dojazdowej i korzystanie z niego jest/będzie nieodpłatne. Jego głównym celem jest zapewnienie miejsc postojowych osobom korzystającym z cmentarza np. na uroczystości pogrzebowe. Tym niemniej może z niego skorzystać każdy kierowca, gdyż dostęp do parkingu nie jest ograniczony żadną bramą cmentarną, szlabanem, etc.
Ponadto Wnioskodawca wskazuje, że nie jest w stanie wyodrębnić spośród kosztów poniesionych w zw. z realizacją inwestycji wydatków związanych tylko z działalnością gospodarczą, czy też tylko z działalnością inną niż gospodarcza. Gmina nie jest w stanie dokonać podziału poniesionych kosztów pomiędzy poszczególne prace budowlane. Zatem niemożliwe jest wydzielenie przykładowo wydatków związanych tylko z powstaniem parkingu, czy też tylko z budową ogrodzenia na Cmentarzu.
Wnioskodawca dotychczas nie dokonał odliczenia VAT naliczonego od wydatków związanych z inwestycją.
Gmina dokonała kalkulacji wstępnego pre-współczynnika na 2019 r., który dla Urzędu Gminy w oparciu o dane za 2018 r. wyniósł 1%. Jednocześnie Gmina wskazuje, że dokonała także kalkulacji pre-współczynnika w oparciu o dane za 2017 r. i wyniósł on również 1%.
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.
Czy w sytuacji, w której proporcja o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT (dalej: „pre- współczynnik”), skalkulowana dla Wnioskodawcy, wynosi mniej niż 2% Gmina ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 0% i tym samym nie przysługiwało/nie będzie przysługiwało jej prawo do odliczenia VAT naliczonego z faktur VAT dokumentujących wydatki związane z inwestycją?
Zdaniem Wnioskodawcy, w sytuacji, gdy wartość pre-współczynnika Gminy wynosi mniej niż 2%, ma on prawo uznać, że jego wartość wynosi 0%. W konsekwencji Gminie nie przysługiwało/nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego z faktur VAT dokumentujących wydatki związane z inwestycją.
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z pewnymi zastrzeżeniami, które nie mają zastosowania w przedmiotowej sprawie.
Z treści powyższej regulacji wynika, iż prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje podatnikom VAT w sytuacji, gdy towary i usługi, przy nabyciu których został naliczony podatek, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.
Dla oceny możliwości skorzystania z prawa do odliczenia, w każdym przypadku istotne jest więc ustalenie, czy towary i usługi, przy zakupie których naliczono VAT:
Odnosząc się do warunku nabywania towarów i usług przez podatnika, kwestia ta została uregulowana w art. 15 ustawy o VAT. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Stosownie natomiast do treści art. 15 ust. 6 ww. ustawy nie uważa się za podatników organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
W świetle powyższego uznać należy, iż z tytułu świadczenia usług cmentarnych Gmina jest/będzie podatnikiem VAT, gdyż przedmiotowe świadczenia wykonywane są/będą odpłatnie na podstawie umów cywilnoprawnych, zawieranych przez Gminę z podmiotami trzecimi. W konsekwencji uznać należy, iż Gmina dokonuje/będzie dokonywała w takim przypadku odpłatnego świadczenia usług na terytorium kraju, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Ponadto, zdaniem Gminy, Usługi Cmentarne nie korzystają/nie będą korzystały ze zwolnienia z VAT. Powyższe stanowisko Gminy zostało potwierdzone w uzyskanej przez Gminę Interpretacji. W konsekwencji, pierwszy z warunków, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT zostanie spełniony.
Drugim warunkiem niezbędnym do zastosowania prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek ponoszonych wydatków z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT.
Zdaniem Gminy, za bezsporny należy uznać fakt, że ponoszone w związku z Inwestycją wydatki były związane z dokonywanymi na terenie Cmentarza odpłatnymi czynnościami opodatkowanymi VAT. Bez budowy chodników, drogi czy też oświetlenia korzystanie z Cmentarza byłoby bardzo utrudnione. Nie sposób sobie bowiem wyobrazić, iż osoby bliskie zmarłym zdecydowałyby się na pochówek w miejscu niezadbanym, nieuporządkowanym, etc. Osoby te z pewnością zdecydowałyby się na pochówek na innych cmentarzach, np. na cmentarzach parafialnych lub na cmentarzach położonych w innych gminach.
Mając na uwadze powyższe należy uznać, że Cmentarz obecnie jest wykorzystywany tylko do działalności opodatkowanej, a jedynie hipotetycznie w przyszłości mógłby być wykorzystywany zarówno do działalności opodatkowanej, jak i do działalności pozostającej poza zakresem ustawy o VAT. Jak bowiem wskazano w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego nieodpłatne pochówki nie miały dotąd miejsca na terenie Gminy.
W ramach inwestycji powstał również ogólnodostępny parking. Mieści się on przy Cmentarzu od strony drogi dojazdowej. Gmina nie pobiera/nie będzie pobierać żadnych opłat za korzystanie z niego i jego głównym celem jest zapewnienie miejsc postojowych osobom korzystającym z Cmentarza. Tym niemniej mogą z niego korzystać wszyscy kierowcy, gdyż dostęp do niego nie jest ograniczony szlabanem, bramą cmentarną etc.
Jak również wskazano w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego wydatki związane z Inwestycją były związane zarówno z działalnością gospodarczą prowadzoną na Cmentarzu, jak również z powstaniem ogólnodostępnej infrastruktury w postaci parkingu, z którego nieodpłatnie mogą korzystać wszyscy kierowcy, a Gmina nie zna sposobu by dokonać bezpośredniej alokacji tych wydatków do celów wykonywanej przez nią działalności gospodarczej lub do celów innych niż działalność gospodarcza.
W świetle art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.
Stosownie do treści art. 86 ust. 22 ustawy o VAT minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, określić dla niektórych podatników sposób kalkulacji takiej proporcji uwzględniając specyfikę prowadzonej przez nich działalności. W stosunku do jednostek samorządu terytorialnego sposób kalkulacji pre-współczynnika został określony w Rozporządzeniu i jego podstawą są dane wynikające z rocznych sprawozdań finansowych.
Tym samym stosownie do § 3 ust. 2 Rozporządzenia sposób określenia proporcji w przypadku urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego ustala się wg wzoru:
A x 100
X = ---------
DUJST
gdzie poszczególne symbole oznaczają:
X - proporcję określoną procentowo, zaokrągloną w górę do najbliższej liczby całkowitej,
A - roczny obrót z działalności gospodarczej zrealizowany przez urząd obsługujący jednostkę samorządu terytorialnego, stanowiący część rocznego obrotu jednostki samorządu terytorialnego z działalności gospodarczej,
DUJST - dochody wykonane urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego.
Mając na uwadze fakt, że wydatki związane z Inwestycją dotyczą zarówno działalności gospodarczej prowadzonej z wykorzystaniem Cmentarza, jak i działalności pozostającej poza zakresem ustawy o VAT w postaci nieodpłatnego dostępu do parkingu Gminie, zasadniczo powinno przysługiwać prawo do odliczenia VAT od wydatków związanych z Inwestycją za pomocą pre-współczynnika. Jednocześnie z uwagi na fakt, iż Gmina samodzielnie administruje cmentarzami komunalnymi, ewentualne odliczenie VAT naliczonego z faktur dokumentujących wydatki związane z Inwestycją powinno odbywać się z wykorzystaniem pre-współczynnika skalkulowanego według ww. wzoru tj. dla urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego.
Tożsame stanowisko w stosunku do wydatków związanych z cmentarzami, zostało potwierdzone m.in. w:
Jednocześnie zgodnie z art. 86 ust. 2g ustawy o VAT proporcję określa się procentowo w stosunku rocznym. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej. Przepisy art. 90 ust. 5, 6, 9a i 10 ustawy o VAT stosuje się odpowiednio.
Zgodnie zaś z treścią art. 90 ust. 10 pkt 2 ustawy o VAT w przypadku, gdy proporcja określona zgodnie z ust. 2-8 nie przekroczyła 2% podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 0%.
Jak wskazano we wniosku Gmina dokonała kalkulacji wstępnego pre-współczynnika na rok 2019 r. w oparciu o dane za 2018 r. Zgodnie z obliczeniami Gminy wynosi on 1%.
Tym samym, mając na uwadze powyższe przepisy, w ocenie Gminy, Wnioskodawca ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 0%. Jednocześnie przy przyjęciu stanowiska, że wartość pre-współczynnika wynosi 0%, Gminie nie przysługiwałoby prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków związanych z inwestycją, bowiem kwota podatku podlegającego odliczeniu wyniosłaby 0 PLN (VAT naliczony x 0%).
Analogiczne stanowisko potwierdził również Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia (…). sygn. (…), w której wskazał, że: „Należy jednak zauważyć, że z uwagi na fakt, że czynności opodatkowane VAT stanowią w analizowanym przypadku znikomą część działalności jednostki budżetowej, której dotyczy ww. inwestycja i wyliczona dla niej proporcja nie przekracza 2%, a Wnioskodawca na podstawie art. 86 ust. 2g w zw. z art. 90 ust. 10 pkt 2 ustawy, przyjął, że proporcja wynosi 0% to nie będzie mu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z termomodernizacją budynku Szkoły Podstawowej nr Y. Tym samym Wnioskodawcy nie będzie również przysługiwało prawo do zwrotu podatku VAT z tego tytułu” oraz w interpretacji indywidualnej z dnia (…) sygn. (…), że: „Należy jednak zauważyć, że z uwagi na fakt, że czynności opodatkowane VAT stanowią w analizowanym przypadku znikomą część działalności jednostki budżetowej, której dotyczy ww. inwestycja i wyliczona dla niej proporcja nie przekracza 2%, a Wnioskodawca na podstawie art. 86 ust. 2g w zw. z art. 90 ust. 10 pkt 2 ustawy, przyjął, że proporcja wynosi 0% to nie będzie mu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z termomodernizacją budynku Szkoły Podstawowej nr X”.
Ponadto Gmina pragnie zwrócić uwagę, że pre-współczynnik za rok 2017 r. również wyniósł 1%. Mając na uwadze, że dane finansowe jednostek samorządu terytorialnego ulegają jedynie nieznacznym zmianom, można założyć, że wartość ww. proporcji będzie podobna w kolejnych latach.
Tym samym, zdaniem Gminy, w przypadku, gdy wartość pre-współczynnika nie przekroczy 2%, Wnioskodawca ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 0%. W takiej sytuacji, Wnioskodawcy nie przysługiwało/nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego z faktur VAT dokumentujących wydatki związane z Inwestycją.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174 ze zm.) w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 cyt. ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem wiąże się podatek naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, a więc takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).
Uprawnienie do dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie przysługuje zatem w przypadku nabycia towarów i usług, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.
Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Ustawodawca nie precyzuje, w jakim zakresie i w jaki sposób towary i usługi muszą być wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, aby pozwoliło to podatnikowi na odliczenie podatku naliczonego. Związek ten może być zatem bezpośredni lub pośredni.
O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością gospodarczą można mówić wówczas, gdy nabywane towary lub usługi służą, np. dalszej odprzedaży, bowiem bezpośrednio wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.
Natomiast, ze związkiem pośrednim mamy do czynienia w sytuacji, gdy ponoszone wydatki nie mają bezpośredniego odzwierciedlenia w osiąganych obrotach, jakkolwiek ich ponoszenie warunkuje uzyskanie obrotu opodatkowanego podatkiem od towarów i usług.
Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają pośredni związek z działalnością, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług przyczynia się pośrednio do uzyskania obrotu przez podatnika poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości.
Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go dla tej czynności za podatnika podatku od towarów i usług, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Rozpatrując prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, należy mieć na uwadze, że system odliczenia ma na celu całkowite uwolnienie przedsiębiorcy od ciężaru VAT zapłaconego lub podlegającego zapłacie w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Natomiast nie daje uprawnienia do odliczenia w przypadku czynności będących poza zakresem działalności gospodarczej. Oznacza to, że podatnik nie może domagać się prawa do odliczenia podatku naliczonego, nie płacąc podatku należnego.
Z uwagi na brzmienie cytowanych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług należy zauważyć, że obowiązkiem Gminy jest przypisanie konkretnych wydatków do określonego rodzaju sprzedaży, z którymi wydatki te są związane. Wnioskodawca ma zatem obowiązek odrębnego określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. alokacji podatku.
Ponadto, jak stanowi art. 86 ust. 2a ustawy, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.
Stosownie do treści art. 86 ust. 2b ustawy, sposób określenia proporcji najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć, jeżeli:
Zgodnie z art. 86 ust. 2c ustawy, przy wyborze sposobu określenia proporcji można wykorzystać w szczególności następujące dane:
W myśl art. 86 ust. 2d ustawy, w celu obliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku, o którym mowa w ust. 2a, przyjmuje się dane za poprzedni rok podatkowy.
Na mocy art. 86 ust. 2e ustawy, podatnik rozpoczynający w danym roku podatkowym wykonywanie działalności gospodarczej i działalności innej niż działalność gospodarcza, w celu obliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku, o którym mowa w ust. 2a, przyjmuje dane wyliczone szacunkowo, według prognozy uzgodnionej z naczelnikiem urzędu skarbowego w formie protokołu.
Zgodnie z art. 86 ust. 2f ustawy, przepis ust. 2e stosuje się również, gdy podatnik uzna, że w odniesieniu do wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć dane za poprzedni rok podatkowy byłyby niereprezentatywne.
Na podstawie art. 86 ust. 2g ustawy, proporcję określa się procentowo w stosunku rocznym. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej. Przepisy art. 90 ust. 5, 6, 9a i 10 stosuje się odpowiednio.
Jak stanowi art. 90 ust. 10 ustawy o VAT w przypadku gdy proporcja określona zgodnie z ust. 2-8:
Zgodnie z art. 86 ust. 2h ustawy, w przypadku gdy podatnik, dla którego sposób określenia proporcji wskazują przepisy wydane na podstawie ust. 22, uzna, że wskazany zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie ust. 22 sposób określenia proporcji nie będzie najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć, może zastosować inny bardziej reprezentatywny sposób określenia proporcji.
Powołany art. 86 ust. 2a ustawy wprost określa, co stanowi kwotę podatku naliczonego w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych. Zgodnie z tą normą, w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza (z wyjątkiem wykorzystania na cele osobiste, do których może mieć zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy), w sytuacji gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej.
Stosownie do art. 86 ust. 22 cyt. ustawy, minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, określić w przypadku niektórych podatników sposób określenia proporcji uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć oraz wskazać dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem tego sposobu określenia proporcji, uwzględniając specyfikę prowadzenia działalności przez niektórych podatników i uwarunkowania obrotu gospodarczego.
Na podstawie art. 86 ust. 22 ustawy wydane zostało rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (Dz. U. z 2015 r., poz. 2193). Rozporządzenie określa w przypadku niektórych podatników sposób określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć, zwany dalej „sposobem określenia proporcji” oraz wskazuje dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem sposobu określenia proporcji (§ 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia). Należy zauważyć, że wśród wymienionych w ww. rozporządzeniu podmiotów wymieniono jednostki samorządu terytorialnego.
W myśl § 2 pkt 8 rozporządzenia, przez jednostki organizacyjne jednostki samorządu terytorialnego rozumie się:
Zgodnie z § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia, w przypadku jednostki samorządu terytorialnego sposób określenia proporcji ustala się odrębnie dla każdej z jednostek organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego.
Oznacza to, że w przypadku jednostek samorządu terytorialnego, nie może być ustalany jeden „całościowy” sposób określenia proporcji dla jednostek samorządu terytorialnego jako osoby prawnej, tylko powinny być ustalane odrębnie sposoby określenia proporcji dla jej poszczególnych jednostek organizacyjnych.
Z kolei zgodnie z § 3 ust. 2 rozporządzenia w sprawie proporcji – jako sposób określenia proporcji uznaje się w przypadku urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego sposób ustalony według wzoru:
A x 100
X = --------
DUJST
gdzie poszczególne symbole oznaczają:
X – proporcję określoną procentowo, zaokrągloną w górę do najbliższej liczby całkowitej,
A – roczny obrót z działalności gospodarczej zrealizowany przez urząd obsługujący jednostkę samorządu terytorialnego, stanowiący część rocznego obrotu jednostki samorządu terytorialnego z działalności gospodarczej
DUJST – dochody wykonane urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego.
Przez obrót zgodnie z § 2 pkt 4 ww. rozporządzenia w sprawie proporcji rozumie się podstawę opodatkowania, o której mowa w art. 29a, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5 ustawy, w zakresie:
Zgodnie z § 2 pkt 9 rozporządzenia, ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o dochodach wykonanych urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego – rozumie się przez to dochody obejmujące dochody publiczne, środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej oraz środki pochodzące ze źródeł zagranicznych, w rozumieniu ustawy o finansach publicznych – wynikające ze sprawozdania rocznego z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego, pomniejszone o:
Stosownie do § 3 ust. 5 cyt. rozporządzenia, dochody wykonane urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego, dochody wykonane jednostki budżetowej oraz przychody wykonane zakładu budżetowego nie obejmują odpowiednio dochodów lub przychodów uzyskanych z tytułu:
Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa również pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.
Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Działalność gospodarcza – w myśl art. 15 ust. 2 ustawy – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Należy zauważyć, że w myśl art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE. L. Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.
Jednakże, w świetle unormowań prawa wspólnotowego w przypadku, gdy organy władzy publicznej bądź urzędy obsługujące te organy podejmują takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań, lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.
Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.
Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2019 r., poz. 506 z późn. zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego, jak również cmentarzy gminnych (art. 7 ust. 1 pkt 2 i 13 ww. ustawy o samorządzie gminnym).
Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itp. umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).
Odnosząc się do wątpliwości Wnioskodawcy w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją przedmiotowej inwestycji, wskazać należy, że w celu odliczenia podatku naliczonego, w pierwszej kolejności Wnioskodawca winien przyporządkować ponoszone wydatki do poszczególnych rodzajów działalności.
Jeżeli bowiem takie wyodrębnienie jest możliwe, podatnikowi, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy przysługuje pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych wyłącznie z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej, brak jest natomiast takiego prawa w stosunku do podatku naliczonego związanego z zakupem towarów i usług wykorzystywanych wyłącznie do wykonywania czynności zwolnionych z opodatkowania oraz niepodlegających temu podatkowi.
W sytuacji zatem, jeżeli podatnik w odniesieniu do określonych wydatków ma możliwość ich przyporządkowania wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy. Natomiast przy zakupach związanych wyłącznie z czynnościami niepodlegającymi opodatkowaniu podatkiem VAT lub wyłącznie z czynnościami zwolnionymi z opodatkowania podatkiem VAT, podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego.
Z kolei w sytuacji gdy zakupione przez podatnika towary i usługi wykorzystywane są zarówno do działalności gospodarczej, jak również do celów innych niż działalność gospodarcza i podatnik nie ma możliwości przypisania tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej, to podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT przy zastosowaniu proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a i następne ustawy oraz przepisów ww. rozporządzenia w sprawie proporcji.
Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca realizuje zadanie polegające na budowie ogrodzenia cmentarza komunalnego, parkingu oraz innych pracach remontowo-porządkowych na terenie cmentarza. Efekty realizowanej inwestycji będą – jak wynika z okoliczności sprawy – wykorzystywane zarówno do celów prowadzonej działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, a Wnioskodawca nie ma możliwości przyporządkowania wydatków w całości do prowadzonej działalności gospodarczej.
W konsekwencji należy uznać, że Wnioskodawcy przysługuje prawo do częściowego obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, wynikającego z faktur dokumentujących wydatki poniesione na realizację przedmiotowego zadania, zgodnie z zasadami wynikającymi z art. 86 ust. 2a i następne ustawy, przy uwzględnieniu § 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r., z wykorzystaniem sposobu określenia proporcji ustalonego dla urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego, wykorzystującego nabyte towary i usługi do prowadzonej działalności.
Jak wskazano wyżej, zgodnie z art. 90 ust. 10 pkt 2, jeżeli proporcja nie przekroczy 2% podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 0% i nie dokonywać odliczeń podatku naliczonego. Nie oznacza to jednak, że wskaźnik poniżej 2% pozbawia podatnika prawa do odliczenia podatku naliczonego z zastosowaniem wyliczonej proporcji. W powyższej sytuacji, bowiem podatnik ma prawo wyboru, czy będzie dokonywał odliczania w oparciu o wyliczoną proporcję, czy też zrezygnuje z tego prawa i nie będzie odliczał podatku naliczonego.
Analiza przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego oraz treści przywołanych przepisów prawa podatkowego pozwala na stwierdzenie, że skoro proporcja wyliczona w przedmiotowej sprawie - na podstawie art. 86 ust. 2a ustawy o podatku od towarów i usług oraz § 3 ust. 2 przywołanego rozporządzenia - nie przekracza 2%, Gmina może/będzie mogła skorzystać z uprawnienia wynikającego z art. 90 ust. 10 pkt 2 w związku z art. 86 ust. 2g ustawy, czyli może/będzie mogła uznać, że proporcja ta wynosi 0%. W takim przypadku Gminie nie przysługuje/nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z realizacją ww. projektu.
Tym samym stanowisko Wnioskodawcy uznano za prawidłowe.
Niezależnie od powyższego wskazać należy, że w sytuacji gdy Wnioskodawca dokonał wyliczenia prewspółczynnika, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy, będzie zobowiązany do dokonywania stosownej korekty podatku na podstawie art. 90c ustawy o podatku od towarów i usług.
Niniejsza interpretacja indywidualna nie zawiera oceny poprawności wyliczenia proporcji właściwej dla urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego i wydana została na podstawie opisu stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku. Oceny czy przyjęty sposób wyliczenia podatku jest prawidłowy może dokonać jedynie organ podatkowy pierwszej instancji, który w toku prowadzonego postępowania posiada odpowiednie kompetencje i dysponuje stosownymi narzędziami – wskazanymi w rozdziale 11 Działu IV Ordynacji podatkowej. Może więc dokonywać ustaleń w kontekście miarodajności, rzetelności i ewentualnej sprzeczności podanych faktów.
Ponadto zaznaczyć należy, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, to interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).
Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).
Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili