0112-KDIL4.4012.362.2019.2.NK

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 19 lipca 2019 r. (data wpływu 30 lipca 2019 r.), uzupełnionym dwoma pismami z dnia 30 sierpnia 2019 r. (daty wpływu 3 września 2019 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług – jest:

• nieprawidłowe – w zakresie stwierdzenia, czy Gmina musi zapłacić podatek VAT (podatek od towarów i usług) od kwoty odszkodowania wypłaconego z depozytu sądowego w związku z przejęciem działek rolnych, przez Skarb Państwa w drodze decyzji administracyjnej Wojewody, na potrzeby budowy budowli przeciwpowodziowej, tj. na budowę wałów przeciwpowodziowych w zamian za odszkodowanie (pytanie oznaczone we wniosku nr 1),
• nieprawidłowe – w zakresie wskazania właściwej stawki podatku dla czynności przeniesienia własności działek na rzecz Skarbu Państwa (część pytania oznaczonego we wniosku nr 2),
• prawidłowe – w zakresie określenia, kiedy powstanie obowiązek podatkowy w VAT z tytułu przeniesienia własności działek na rzecz Skarbu Państwa (pytanie oznaczone we wniosku nr 3),
• nieprawidłowe – w zakresie stwierdzenia, czy z tytułu przeniesienia własności działek na rzecz Skarbu Państwa w zamian za odszkodowanie Gmina ma wystawić fakturę, w jakim terminie i dla kogo (pytanie oznaczone we wniosku nr 4).

UZASADNIENIE

W dniu 30 lipca 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stwierdzenia, czy Gmina musi zapłacić podatek VAT od kwoty odszkodowania wypłaconego z depozytu sądowego w związku z przejęciem działek rolnych, przez Skarb Państwa w drodze decyzji administracyjnej Wojewody, na potrzeby budowy budowli przeciwpowodziowej, tj. na budowę wałów przeciwpowodziowych w zamian za odszkodowanie (pytanie oznaczone we wniosku nr 1), wskazania właściwej stawki podatku dla czynności przeniesienia własności działek na rzecz Skarbu Państwa oraz ustalenia podstawy opodatkowania dla ww. czynności (pytanie oznaczone we wniosku nr 2), określenia, kiedy powstanie obowiązek podatkowy w VAT z tytułu przeniesienia własności działek na rzecz Skarbu Państwa (pytanie oznaczone we wniosku nr 3) oraz stwierdzenia, czy z tytułu przeniesienia własności działek na rzecz Skarbu Państwa w zamian za odszkodowanie Gmina ma wystawić fakturę, w jakim terminie i dla kogo (pytanie oznaczone we wniosku nr 4). Wniosek uzupełniono dwoma pismami z dnia 30 sierpnia 2019 r. (daty wpływu 3 września 2019 r.) o informacje doprecyzowujące opisane zdarzenie przyszłe.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Gmina (…) (dalej: Wnioskodawca lub Gmina) jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem VAT.

W roku 2018 Gmina (…), decyzją Wojewody z (…) 2018 r. nabyła z mocy prawa nieodpłatnie nieruchomość (dwie działki) o numerach: działka 1 i działka 2, wykazane w ewidencji gruntów jako łąki trwałe i rowy. Jednocześnie w tej samej decyzji wskazuje się, że dla przedmiotowych działek w roku 2017 została wydana przez Wojewodę decyzja nr (…) z (…) 2017 r. o pozwoleniu na realizację inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowej, którą jednocześnie przenosi się powstałe z podziału działki o nr 1/2 i 2/1 na rzecz Skarbu Państwa, w imieniu którego działa (…) Zarząd A, obecnie B.

Na wniosek (…) Zarządu A, Wojewoda odrębnymi decyzjami z dnia (…) 2018 r. ustalił wysokość odszkodowania dla działki nr 2/1 oraz decyzją z dnia (…) 2018 r. ustalił wysokość odszkodowania dla działki nr 1/2.

Upoważnił również (…) Zarząd C w (`(...)`), jako jednostkę organizacyjną wykonującą zadania B, do wypłaty odszkodowania za powyższe nieruchomości. Jednocześnie ze względu na nieuregulowaną pod względem prawnym, własność nieruchomości oznaczonych w operacie ewidencji gruntów i budynków Gminy (…) jako działki nr 1/2 i 2/1, zobowiązał (…) Zarząd C w (`(...)`), do złożenia kwoty odszkodowania do depozytu sądowego, zaznaczając jednocześnie, że odszkodowanie z depozytu sądowego może zostać wypłacone osobie, która wykaże się tytułem prawnym do nieruchomości na dzień 5 maja 2017 r., tj. na dzień ostateczności decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji przeciwpowodziowej.

Gmina (…) wystąpiła do Sądu Rejonowego w (`(...)`) z wnioskiem z dnia (…) 2019 r. o wydanie przedmiotu świadczenia z depozytu sądowego dla działki nr 2/1 jednocześnie wskazując, że Gmina (…) nabyła z mocy prawa nieruchomość nr 2, z której powstała m.in. działka nr 2/1 oraz z wnioskiem z dnia (…) 2019 r., o wydanie przedmiotu świadczenia z depozytu sądowego dla działki nr 1/1 jednocześnie wskazując, że Gmina (`(...)`) nabyła z mocy prawa nieruchomość nr 1, z której powstała m.in. działka nr 1/2.

Postanowieniem Sądu Rejonowego w (`(...)`) z dnia (…) 2019 r., Gmina (…) otrzymała postanowienie o wydaniu kwoty odszkodowania z depozytu sądowego, na rzecz Gminy (…), powiększonej o należne oprocentowanie i pomniejszonej o koszty związane z prowadzeniem rachunku sum depozytowych, na którym zabezpieczone były pieniądze na wypłatę odszkodowania. Powyższa należność, do dnia złożenia wniosku o interpretację, nie wpłynęła na konto Gminy.

Ponadto z pisma z dnia 30 sierpnia 2019 r. stanowiącego uzupełnienie do wniosku – wynika, że:

1. Gmina (…) uważa, że nie przysługiwało Gminie prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, w związku z tym nabyciem, gdyż Gmina przedmiotowe działki nabyła nieodpłatnie, w drodze komunalizacji mienia. Wojewoda, decyzją z dnia (…) 2018 r. stwierdził, że Gmina (…) z dniem (…) 1990 r. nabyła z mocy prawa nieodpłatnie własność nieruchomości, oznaczonych w rejestrze gruntów jako działki nr 1 i nr 2 stanowiących łąki trwałe i rowy. W uzasadnieniu do decyzji Wojewoda wyjaśnił, że powyższe działki według stanu na dzień 5 lipca 1963 r. stanowiły mienie gromadzkie. Zgodnie z art. 98 pkt 2 ustawy z dnia 25 stycznia 1958 r. o radach narodowych (t.j. Dz. U. z 1975 r., Nr 26, poz. 139, ze zm.), dotychczasowe mienie gromadzkie staje się mieniem gminnym. Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawie o pracownikach samorządowych, mienie gminne staje się z dniem wejścia ustawy z mocy prawa mieniem gminy, na której obszarze jest położone. Prawomocna decyzja o stwierdzeniu nabycia własności przedmiotowych nieruchomości, stanowi podstawę do wpisu w księdze wieczystej gminy. Jednocześnie z tej samej decyzji wynika, że Wojewoda w związku z budową wałów przeciwpowodziowych, na podstawie decyzji Wojewody z dnia (…) 2017 r. o pozwoleniu na realizację inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowej, działki nr 1/2 i 2/1, powstałe z podziału kolejno działek nr 1 i 2, przejęto na rzecz Skarbu Państwa. W związku z powyższym Gmina (…), do momentu wydania decyzji o komunalizacji mienia, będąc właścicielem samoistnym działek 2 i 1, nie dysponowała powyższymi nieruchomościami w taki sposób, aby móc pobierać pożytki z tego tytułu w postaci np. czynszu dzierżawnego. Gmina sama nie przeznaczyła również powyższych działek na budowę wałów przeciwpowodziowych. Zrobił to Wojewoda w (…) 2017 r. wydając decyzję o pozwoleniu na realizację inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowej jednocześnie przejmując działki o nr 1/2 i 2/1 na rzecz Skarbu Państwa. W związku z powyższym odnośnie pytania, czy ww. działki były wykorzystywane przez Zainteresowanego wyłącznie do wykonywania czynności zwolnionych od podatku od towarów i usług, Gmina (…) stwierdza, że powyższe działki w Gminie nie były wykorzystywane ani do czynności zwolnionych od VAT ani do czynności opodatkowanych.
2. W Gminie (…) dla wskazanych działek nie został uchwalony miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Ponadto plan miejscowy nie istniał przed wydaniem decyzji o wywłaszczeniu.
3. Dla wskazanych działek przed wydaniem decyzji o wywłaszczeniu została wydana decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego z dnia (…) 2016 r. znak: (…) pn. „(…)”.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy Gmina (…) musi zapłacić podatek VAT od kwoty odszkodowania wypłaconego z depozytu sądowego w związku z przejęciem działek rolnych, przez Skarb Państwa w drodze decyzji administracyjnej Wojewody, na potrzeby budowy budowli przeciwpowodziowej, tj. na budowę wałów przeciwpowodziowych w zamian za odszkodowanie (pytanie oznaczone we wniosku nr 1)?
2. Jeżeli Gmina musi zapłacić podatek VAT, to według jakiej stawki i jaka jest kwota podstawy opodatkowania (pytanie oznaczone we wniosku nr 2)?
3. Kiedy powstanie obowiązek podatkowy w VAT z tytułu przeniesienia własności wspomnianych działek na rzecz Skarbu Państwa (pytanie oznaczone we wniosku nr 3)?
4. Czy z tytułu przeniesienia własności wspomnianych działek na rzecz Skarbu Państwa w zamian za odszkodowanie Gmina (…) ma wystawić fakturę VAT, w jakim terminie i dla kogo (pytanie oznaczone we wniosku nr 4)?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1

Gmina (…) w związku z przejęciem działek rolnych przez Skarb Państwa w drodze decyzji administracyjnej Wojewody, na potrzeby budowy budowli przeciwpowodziowej, tj. na budowę wałów przeciwpowodziowych w zamian za odszkodowanie, od kwoty odszkodowania wypłaconego z depozytu sądowego musi zapłacić podatek VAT.

Uzasadnienie pytania 1.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jednocześnie w myśl art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Ponadto, zaznaczyć należy, że ww. czynności podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług pod warunkiem, że wykonywane są przez podatnika działającego w takim charakterze, a więc w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Natomiast działalność gospodarcza zgodnie z ust. 2 ww. przepisu, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Biorąc powyższe przepisy pod uwagę, przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług. Grunty te są dostarczane przez podatnika działającego w takim charakterze. Gmina (…) jest czynnym, zarejestrowanym podatkiem VAT. Na mocy decyzji Wojewody nastąpiło przeniesienie własności nieruchomości należących do Gminy na rzecz Skarbu Państwa. Dostawa taka podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dochodzi tu do przeniesienia na inny podmiot – nabywcę – prawa do dysponowania towarem jak właściciel. Ponadto powyższa dostawa towarów jest odpłatna, gdyż odszkodowanie stanowi wynagrodzenie za przeniesienie własności tych gruntów, które podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zdaniem Gminy (…), opodatkowaniu podatkiem VAT podlega stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania.

Ad. 2

Właściwą stawką dla kwoty odszkodowania będzie podstawowa stawka 23%. Kwota należna Gminie z tytułu odszkodowania wyliczona przez rzeczoznawcę, a wykazana w decyzji Wojewody, bez potrącenia o koszty związane z prowadzeniem rachunku sum depozytowych, na którym zabezpieczone były pieniądze na wypłatę odszkodowania i nie powiększona o należne oprocentowanie, będzie stanowiła kwotę brutto, tj. kwotę zawierającą w sobie kwotę podatku VAT, obliczanego zgodnie z tzw. metodą „w stu”.

Uzasadnienie pytania 2.

Czynności przekazania działek na rzecz Skarbu Państwa w zamian za odszkodowanie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według właściwych stawek podatku VAT, lub mogą korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem art. 41 ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1 ustawy.

W myśl art. 146a pkt 1 ustawy w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Gmina (`(...)`) decyzją Wojewody z (…) 2018 r. nabyła z mocy prawa nieruchomość nr 2, z której powstała m.in. działka nr 2/1 oraz nieruchomość nr 1, z której powstała m.in. działka nr 1/2. Natomiast działki nr 1/2 i 2/1 figurują w ewidencji księgowej Gminy jako działki rolne stanowiące łąki i rowy, ale dla przedmiotowych działek Wojewoda wydał decyzję nr (…) z (…) 2017 r. o pozwoleniu na realizację inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowej jednocześnie przenosząc powstałe z podziału działki na rzecz Skarbu Państwa. Wydanie przez Wojewodę zezwolenia na inwestycję i przenoszącą własność niezabudowanych nieruchomości Gminy skutkowało zmianą ich charakteru i przeznaczenia. Tym samym z chwilą, kiedy decyzja ta stała się ostateczna, całość wywłaszczonych gruntów została przeznaczona pod zabudowę wałów przeciwpowodziowych.

W związku z powyższym, w ocenie Gminy (`(...)`), działki te zgodnie z art. 2 pkt 33 ustawy o VAT należy traktować jako dostawę gruntu przeznaczonego pod zabudowę (pod budowę wałów przeciwpowodziowych). Dostawa ta podlega opodatkowaniu stawką VAT w wysokości 23%, na podstawie art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146a pkt 1 ww. ustawy.

Kwoty należne Gminie z tytułu odszkodowania wyliczone przez rzeczoznawcę oraz ustalone w drodze decyzji Wojewody z dnia (…) 2018 r. dotyczącej działki nr 2/1 oraz decyzji Wojewody z dnia (…) 2018 r. dotyczącej działki nr 1/2 będą stanowiły kwoty brutto, tj. kwoty zawierające w sobie kwotę podatku VAT, obliczanego zgodnie z tzw. metodą „w stu”.

Ad. 3

Momentem powstania obowiązku podatkowego będzie data otrzymania całości lub części zapłaty z tego tytułu.

Uzasadnienie pytania 3.

Zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Natomiast na podstawie art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. b ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty z tytułu przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Zdaniem Gminy (`(...)`), regulacja ta odnosi się również do przeniesienia prawa własności nieruchomości działek nr 1/2 i 2/1 na rzecz Skarbu Państwa w zamian za odszkodowanie.

Kwoty odszkodowań trafiły w roku 2018 do depozytu sądowego z powodu nieuregulowanej pod względem prawnym własności nieruchomości działek oznaczonych w ewidencji gruntów i budynków Gminy (`(...)`) jako działki nr 1/2 i 2/1.

Obowiązek podatkowy powstanie z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, tj. w chwili wpływu całości lub części odszkodowania na konto Gminy, wypłaconych przez Sąd z rachunku sum depozytowych.

Ad. 4

Gmina (`(...)`) powinna udokumentować czynność przeniesienia własności działek nr 1/2 i 2/1 na rzecz Skarbu Państwa w zamian za odszkodowanie, fakturą VAT. Faktura powinna być wystawiona na nabywcę działek, tj. Skarb Państwa, w imieniu którego działa B jako nabywca faktury, odbiorca faktury (…) Zarząd C w (`(...)`) jako jednostka organizacyjna wykonująca określone zadania B, z dniem wpływu kwoty odszkodowania na konto bankowe Gminy (`(...)`).

Uzasadnienie pytania 4

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Na podstawie z art. 106i ust. 1 ustawy o VAT, fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, z pewnymi zastrzeżeniami.

W myśl art. 2 pkt 22 ustawy o VAT, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Gmina (`(...)`) jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, dlatego wydanie nieruchomości w zamian za odszkodowaniem powinna udokumentować fakturą VAT, gdyż czynność ta uznana jest za dostawę towarów. Faktura powinna być wystawiona na nabywcę działek, tj. Skarb Państwa, w imieniu którego działa B jako nabywca faktury, odbiorca faktury (…) Zarząd C w (`(...)`) jako jednostka organizacyjna wykonująca określone zadania B, pomimo że kwota odszkodowania za przejęte przez Skarb Państwa działki nr 1/2 i 2/1 wpłynie z depozytu sądowego.

Zdaniem Gminy, szczególny moment powstania obowiązku podatkowego z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty w przypadku przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu, własności towarów w zamian za odszkodowanie, określony w art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. b powoduje, że obowiązek wystawienia faktury przez Gminę powstanie w chwili otrzymania całości lub części zapłaty w związku z przyznanym odszkodowaniem z tytułu utraty prawa własności działek przejętych na rzecz Skarbu Państwa.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest:

• nieprawidłowe – w zakresie stwierdzenia, czy Gmina musi zapłacić podatek VAT od kwoty odszkodowania wypłaconego z depozytu sądowego w związku z przejęciem działek rolnych, przez Skarb Państwa w drodze decyzji administracyjnej Wojewody, na potrzeby budowy budowli przeciwpowodziowej, tj. na budowę wałów przeciwpowodziowych w zamian za odszkodowanie (pytanie oznaczone we wniosku nr 1),
• nieprawidłowe – w zakresie wskazania właściwej stawki podatku dla czynności przeniesienia własności działek na rzecz Skarbu Państwa (część pytania oznaczonego we wniosku nr 2),
• prawidłowe – w zakresie określenia, kiedy powstanie obowiązek podatkowy w VAT z tytułu przeniesienia własności działek na rzecz Skarbu Państwa (pytanie oznaczone we wniosku nr 3),
• nieprawidłowe – w zakresie stwierdzenia, czy z tytułu przeniesienia własności działek na rzecz Skarbu Państwa w zamian za odszkodowanie Gmina ma wystawić fakturę, w jakim terminie i dla kogo (pytanie oznaczone we wniosku nr 4).

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary – według art. 2 pkt 6 ustawy – rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Należy podkreślić, że co do zasady dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność, co wynika wprost z powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Z przywołanego przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że czynność polegająca na przeniesieniu z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie stanowi dostawę towarów. W tej sytuacji bez znaczenia jest fakt, że dostawa nie jest de facto następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa. Odszkodowanie w tym przypadku pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną. W konsekwencji należy stwierdzić, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (w tym np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie – na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy – podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania.

Wynagrodzenie musi mieć zatem konkretny wymiar, a więc być konkretną wielkością wyrażalną w pieniądzu. Dostawę można uznać za dokonaną odpłatnie, dopiero gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru. Oznacza to, że przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów nabiera odpłatnego charakteru dopiero w momencie przyznania odszkodowania i ustalenia jego wysokości.

Zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Jak stanowi art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Innymi słowy organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach – gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych. Stąd też, aby uznać, że organ działa w zakresie swoich funkcji ustawowych i jednocześnie nie korzysta z formy cywilistycznej musi zaistnieć sytuacja tego rodzaju, że przy realizacji danego zadania organ ten wyposażony jest we władztwo publiczne, tj. występuje w pozycji nadrzędnej w stosunku do innych podmiotów uczestniczących w danej czynności.

Mając na uwadze przywołane wyżej przepisy zaznaczyć należy, że ani organ władzy publicznej ani urząd obsługujący ten organ wydając nieruchomość za odszkodowaniem nie może skorzystać z wyłączenia z opodatkowania na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy. W przypadku wywłaszczenia nieruchomości za odszkodowaniem nie są realizowane zadania, dla realizacji których organy i urząd zostały powołane. Jednocześnie Wnioskodawca w przedmiotowym zakresie nie występuje jako podmiot prawa publicznego, lecz jako właściciel. Jego sytuacja w odniesieniu do kwestii własności nieruchomości przeznaczonej pod budowę suchego zbiornika przeciwpowodziowego jest taka sama jak innych podmiotów, których dotknąć może decyzja lokalizacyjna.

Należy wskazać, że umożliwienie nieopodatkowania dostawy gruntów za odszkodowaniem przez Wnioskodawcę (w przypadku uznania, że działa w charakterze organu władzy publicznej) znacznie pogorszyłoby sytuację innych podmiotów dokonujących podobnych transakcji i prowadziłoby do znaczących zakłóceń konkurencji na rynku. Ponadto, jak wynika z orzecznictwa TSUE, działalność podmiotów prawa publicznego powinna być wykonywana w ramach właściwego dla nich reżimu prawnego. Natomiast jeżeli działają one na tych samych warunkach prawnych co prywatni przedsiębiorcy, nie wykonują takiej działalności jak organ władzy publicznej (wyrok TSUE z dnia 17 października 1989 r. w sprawach połączonych C-231/87 i C-129/88).

Z opisu sprawy wynika, że Gmina jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem VAT. W roku 2018 Gmina (`(...)`), decyzją Wojewody z (…) 2018 r. nabyła z mocy prawa nieodpłatnie nieruchomość (dwie działki) o numerach: działka 1 i działka 2, wykazane w ewidencji gruntów jako łąki trwałe i rowy. Jednocześnie w tej samej decyzji wskazuje się, że dla przedmiotowych działek w roku 2017 została wydana przez Wojewodę decyzja nr (…) z (…) 2017 r. o pozwoleniu na realizację inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowej, którą jednocześnie przenosi się powstałe z podziału działki o nr 1/2 i 2/1 na rzecz Skarbu Państwa, w imieniu którego działa (…) Zarząd A, obecnie B. Na wniosek (…) Zarządu A, Wojewoda odrębnymi decyzjami z dnia (…) 2018 r. ustalił wysokość odszkodowania dla działki nr 2/1 oraz decyzją z dnia (…) 2018 r. ustalił wysokość odszkodowania dla działki nr 1/2. Upoważnił również (…) Zarząd C w (`(...)`), jako jednostki organizacyjnej wykonującej zadania B, do wypłaty odszkodowania za powyższe nieruchomości. Jednocześnie ze względu na nieuregulowaną pod względem prawnym, własność nieruchomości oznaczonych w operacie ewidencji gruntów i budynków Gminy jako działki nr 1/2 i 2/1, zobowiązał (…) Zarząd C w (`(...)`), do złożenia kwoty odszkodowania do depozytu sądowego, zaznaczając jednocześnie, że odszkodowanie z depozytu sądowego może zostać wypłacone osobie, która wykaże się tytułem prawnym do nieruchomości na dzień 5 maja 2017 r., tj. na dzień ostateczności decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji przeciwpowodziowej. Gmina wystąpiła do Sądu Rejonowego w (`(...)`) z wnioskiem z dnia (…) 2019 r. o wydanie przedmiotu świadczenia z depozytu sądowego dla działki nr 2/1 jednocześnie wskazując, że Gmina nabyła z mocy prawa nieruchomość nr 2, z której powstała m.in. działka nr 2/1 oraz z wnioskiem z dnia (…) 2019 r., o wydanie przedmiotu świadczenia z depozytu sądowego dla działki nr 1/1 jednocześnie wskazując, że Gmina nabyła z mocy prawa nieruchomość nr 1, z której powstała m.in. działka nr 1/2. Postanowieniem Sądu Rejonowego w (`(...)`) z dnia (…) 2019 r., Gmina otrzymała postanowienie o wydaniu kwoty odszkodowania z depozytu sądowego, na rzecz Gminy, powiększonej o należne oprocentowanie i pomniejszonej o koszty związane z prowadzeniem rachunku sum depozytowych, na którym zabezpieczone były pieniądze na wypłatę odszkodowania. Powyższa należność, do dnia złożenia wniosku o interpretację, nie wpłynęła na konto Gminy.

Gmina uważa, że nie przysługiwało jej prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, w związku z tym nabyciem, gdyż Gmina przedmiotowe działki nabyła nieodpłatnie, w drodze komunalizacji mienia. Wojewoda, decyzją z dnia (…) 2018 r. stwierdził, że Gmina (`(...)`) z dniem (…) 1990 r. nabyła z mocy prawa nieodpłatnie własność nieruchomości, oznaczonych w rejestrze gruntów jako działki nr 1 i nr 2 stanowiących łąki trwałe i rowy. W uzasadnieniu do decyzji Wojewoda wyjaśnił, że powyższe działki według stanu na dzień 5 lipca 1963 r. stanowiły mienie gromadzkie. Zgodnie z art. 98 pkt 2 ustawy z dnia 25 stycznia 1958 r. o radach narodowych (t.j. Dz. U. z 1975 r., Nr 26, poz. 139 ze zm.), dotychczasowe mienie gromadzkie staje się mieniem gminnym. Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawie o pracownikach samorządowych, mienie gminne staje się z dniem wejścia ustawy z mocy prawa mieniem gminy, na której obszarze jest położone. Prawomocna decyzja o stwierdzeniu nabycia własności przedmiotowych nieruchomości, stanowi podstawę do wpisu w księdze wieczystej gminy. Jednocześnie z tej samej decyzji wynika, że Wojewoda w związku z budową wałów przeciwpowodziowych, na podstawie decyzji Wojewody z dnia (…) 2017 r. o pozwoleniu na realizację inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowej, działki nr 1/2 i 2/1, powstałe z podziału kolejno działek nr 1 i 2, przejęto na rzecz Skarbu Państwa. W związku z powyższym Gmina (`(...)`), do momentu wydania decyzji o komunalizacji mienia, będąc właścicielem samoistnym działek 2 i 1, nie dysponowała powyższymi nieruchomościami w taki sposób, aby móc pobierać pożytki z tego tytułu w postaci np. czynszu dzierżawnego. Gmina sama nie przeznaczyła również powyższych działek na budowę wałów przeciwpowodziowych. Zrobił to Wojewoda w (…) 2017 r. wydając decyzję o pozwoleniu na realizację inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowej jednocześnie przejmując działki o nr 1/2 i 2/1 na rzecz Skarbu Państwa. W związku z powyższym odnośnie pytania, czy ww. działki były wykorzystywane przez Zainteresowanego wyłącznie do wykonywania czynności zwolnionych od podatku od towarów i usług, Gmina stwierdza, że powyższe działki w Gminie nie były wykorzystywane ani do czynności zwolnionych od VAT ani do czynności opodatkowanych. W Gminie dla wskazanych działek nie został uchwalony miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Ponadto plan miejscowy nie istniał przed wydaniem decyzji o wywłaszczeniu. Dla wskazanych działek przed wydaniem decyzji o wywłaszczeniu została wydana decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego z dnia (…) 2016 r. znak: (…) pn. „(…)”.

Wątpliwości Wnioskodawcy w pierwszej kolejności dotyczą stwierdzenia, czy Gmina musi zapłacić podatek VAT od kwoty odszkodowania wypłaconego z depozytu sądowego w związku z przejęciem działek rolnych, przez Skarb Państwa w drodze decyzji administracyjnej Wojewody, na potrzeby budowy budowli przeciwpowodziowej, tj. na budowę wałów przeciwpowodziowych w zamian za odszkodowanie oraz wskazania właściwej stawki podatku dla czynności przeniesienia własności działek na rzecz Skarbu Państwa.

W świetle powyżej przedstawionego stanu prawnego, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów – przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania.

Wobec powyższego należy wskazać, że dostawa nieruchomości przez Gminę na rzecz Skarbu Państwa, dokonywana w związku z decyzją wywłaszczeniową stanowi odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a Wnioskodawca dla tej czynności działa w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. W tym przypadku, odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną i ze względu na przedmiot, czynność taka objęta jest podatkiem od towarów i usług.

Potwierdza to stanowisko TSUE zawarte w orzeczeniu z dnia 13 czerwca 2018 r. w sprawie C-665/16 (Minister Finansów przeciwko Gminie Wrocław), w którym Trybunał stwierdza, że: „stanowi transakcję podlegającą opodatkowaniu VAT przeniesienie własności nieruchomości należącej do podatnika VAT na rzecz Skarbu Państwa państwa członkowskiego, dokonane z mocy prawa i w zamian za zapłatę odszkodowania, w sytuacji (…), w której ta sama osoba reprezentuje zarazem organ wywłaszczający i wywłaszczaną gminę, i w której ta ostatnia nadal w praktyce zarządza daną nieruchomością, nawet jeżeli wypłata odszkodowania została dokonana tylko jako wewnętrzne przeksięgowanie w budżecie gminy”.

W konsekwencji powyższego odnosząc się do kwestii dostawy działek niezabudowanych, wskazać należy, że dokonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może albo być opodatkowana właściwą stawką podatku VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Stosownie do art. 146a ust. 1 pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednocześnie należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż - 6%, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział obniżone stawki podatku oraz zwolnienia od podatku dla dostaw niektórych towarów lub świadczenia niektórych usług, a także określił warunki stosowania tych obniżonych stawek i zwolnień.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów i świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

Powyższe oznacza, że zwolnienie przysługuje względem takiej dostawy, której przedmiotem jest grunt niezabudowany i jednocześnie o przeznaczeniu innym niż budowlane.

Na podstawie art. 2 pkt 33 ustawy, przez tereny budowlane rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu – zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

W tym miejscu warto wyjaśnić, że stosownie do treści wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 28 marca 1996 r. w sprawie C-468/93 Gemeente Emmen – „teren budowlany” oznacza każdy nieuzbrojony lub uzbrojony teren uznany przez państwa członkowskie za teren z przeznaczeniem pod zabudowę.

Zatem także w świetle orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości za teren budowlany uznać można jedynie taki, który regulacjami prawa krajowego został przeznaczony pod zabudowę.

Przepis art. 2 pkt 33 ustawy w zgodny sposób odpowiada zatem treści ww. orzeczenia, gdyż cechę przeznaczenia pod zabudowę ustalić należy na podstawie określonych wprost w ustawie dokumentów prawa miejscowego.

Z powyższych przepisów wynika, że przeznaczenie określonego gruntu należy oceniać wyłącznie w oparciu o istniejący miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego oraz – w przypadku braku takiego planu – wydane decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Opodatkowaniu podlegają te dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku gruntów niezabudowanych, tylko te, które stanowią tereny budowlane w myśl art. 2 pkt 33 ustawy. Natomiast dostawa gruntów niezabudowanych, które nie są terenami budowlanymi, jest zwolniona od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

Zgodnie z art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2018 r., poz. 1945, z późn. zm.), w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:

1. lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego;
2. sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.

Należy jednak wskazać, iż kwalifikowanie przeznaczenia gruntów w oparciu o dokumentację dotyczącą kształtowania i prowadzenia polityki przestrzennej nie leży w kompetencji organów podatkowych – art. 3 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Zatem o charakterze danego gruntu winien rozstrzygać odpowiedni zapis w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, który jako dokument prawa miejscowego, decyduje o kwalifikacji gruntu. W sytuacji, gdy dla danego terenu, nie obowiązuje plan zagospodarowania przestrzennego ani decyzja o warunkach zabudowy, należy posłużyć się inną istniejącą na dzień zawarcia transakcji dokumentacją sporządzoną na podstawie ww. ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Na podstawie art. 112 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2018 r., poz. 2204, z późn. zm.), wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości.

W myśl art. 128 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tych praw.

Stosownie do art. 1 ustawy z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych (Dz. U. z 2018 r., poz. 433) ustawa określa szczególne zasady i warunki przygotowania inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych, zwanej dalej „inwestycją”, oraz organy właściwe w tych sprawach.

W myśl art. 2 ww. ustawy, ilekroć w ustawie jest mowa o:

1. budowlach przeciwpowodziowych – rozumie się przez to kanały ulgi, poldery przeciwpowodziowe, stopnie wodne i zbiorniki retencyjne posiadające retencję powodziową, suche zbiorniki przeciwpowodziowe, wały przeciwpowodziowe, wrota przeciwsztormowe, wrota przeciwpowodziowe, kierownice w ujściach rzek do morza oraz budowle ochrony przed powodzią morską – wraz z obiektami związanymi z nimi funkcjonalnie;
2. inwestorze – rozumie się przez to regionalny zarząd gospodarki wodnej, urząd morski, marszałka województwa działającego w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa oraz wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej, województwo, powiat, gminę lub partnera prywatnego w rozumieniu ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym (Dz. U. z 2015 r. poz. 696), realizujących inwestycję.

Jak stanowi art. 3 ww. ustawy, inwestycja jest celem publicznym w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2018 r., poz. 121 i 50).

Zgodnie z art. 13 ust. 1 ww. ustawy, w sprawach o wydanie decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji, w zakresie nieuregulowanym w ustawie, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, z wyłączeniem art. 28 ust. 2 tej ustawy.

Natomiast w myśl art. 13 ust. 2 cyt. ustawy, w sprawach o wydanie decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji nie stosuje się przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz przepisów ustawy z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz. U. z 2017 r. poz. 1023, 1529 i 1566).

Uzyskanie decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji jest równoznaczne z uzyskaniem decyzji o warunkach zabudowy albo decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, oraz pozwolenia na budowę w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (art. 14 ww. ustawy).

Na podstawie art. 20 ust. 1 cyt. ustawy, z tytułu przeniesienia na rzecz Skarbu Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego własności nieruchomości, o których mowa w art. 9 pkt 5 lit. a, właścicielowi albo użytkownikowi wieczystemu tej nieruchomości przysługuje odszkodowanie, w wysokości uzgodnionej między inwestorem, a dotychczasowym właścicielem, użytkownikiem wieczystym lub osobą, której przysługuje ograniczone prawo rzeczowe do nieruchomości, od odpowiednio Skarbu Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego. Uzgodnienia dokonuje się w formie pisemnej pod rygorem nieważności.

Zgodnie z art. 20 ust. 2 ww. ustawy, jeżeli w terminie 2 miesięcy od dnia, w którym decyzja o pozwoleniu na realizację inwestycji stała się ostateczna, nie dojdzie do uzgodnienia, o którym mowa w ust. 1, wysokość odszkodowania ustala wojewoda w drodze decyzji.

Natomiast z art. 20 ust. 3 cyt. ustawy wynika, że decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wojewoda wydaje w terminie 30 dni od dnia, w którym upłynął termin, o którym mowa w ust. 2.

Na mocy art. 20 ust. 7 ww. ustawy, odszkodowanie za przeniesienie na rzecz Skarbu Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego własności nieruchomości, o których mowa w art. 9 pkt 5 lit. a, przysługuje dotychczasowym właścicielom nieruchomości, użytkownikom wieczystym nieruchomości oraz osobom, którym przysługuje do nieruchomości ograniczone prawo rzeczowe.

Stosownie do art. 20 ust. 8 cyt. ustawy, do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 21.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 ww. ustawy, wysokość odszkodowania, o którym mowa w art. 20 ust. 1, ustala się według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji przez organ I instancji oraz według wartości tej nieruchomości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania.

Na podstawie art. 7 cyt. ustawy, jeżeli dotychczasowy właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości objętej decyzją o pozwoleniu na realizację inwestycji, odpowiednio, wyda tę nieruchomość lub wyda nieruchomość i opróżni lokal oraz inne pomieszczenia niezwłocznie, lecz nie później niż w terminie 30 dni od dnia:

1. doręczenia zawiadomienia o wydaniu decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji, o której mowa w art. 25,
2. doręczenia postanowienia o nadaniu decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji rygoru natychmiastowej wykonalności,
3. w którym decyzja o pozwoleniu na realizację inwestycji stała się ostateczna

– wysokość odszkodowania powiększa się o kwotę równą 5% wartości nieruchomości lub wartości prawa użytkowania wieczystego.

Z art. 30 ww. ustawy wynika ponadto, że w zakresie nieuregulowanym w ustawie stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.

Z okoliczności sprawy wynika, że przed wydaniem decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych działki niezabudowane nr 1 i 2 nie były objęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, natomiast w ewidencji gruntów i budynków były oznaczone jako łąki trwałe i rowy. Ponadto z wniosku nie wynika aby dla ww. działek, określonych przez Wnioskodawcę jako działek rolnych, zostały wydane decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Zatem zmiana przeznaczenia ww. wywłaszczonych nieruchomości, tj. działek o numerach: 1/2 i 2/1, powstałych z podziału kolejno działek nr 1 i 2, nastąpiła w tym samym momencie, w którym nieruchomości te stały się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa. Zmiana ta nie wystąpiłaby gdyby nie doszło do czynności wywłaszczenia. Zatem właściwym jest stwierdzenie, że najpierw dochodzi do czynności wywłaszczenia, a dopiero następnie do dokonania zmiany przeznaczenia nieruchomości. Tym samym wywłaszczone nieruchomości powinny zostać opodatkowane zgodnie z obowiązującą kwalifikacją nieruchomości w momencie wywłaszczenia.

W konsekwencji, mając na uwadze opis sprawy oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że czynność przekazania przez Gminę z nakazu organu władzy publicznej w zamian za odszkodowanie prawa własności nieruchomości – działek niezabudowanych o numerach: 1/2 i 2/1, powstałych z podziału kolejno działek nr 1 i 2, będzie stanowić czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, korzystającą ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, bowiem nieruchomości te nie stanowią terenów budowlanych, o których mowa w art. 2 pkt 33 ustawy.

Ad 1 i ad 2

Wobec powyższego, w odpowiedzi na zadane pytanie należy stwierdzić, że Gmina nie musi zapłacić podatku VAT od kwoty odszkodowania wypłaconego z depozytu sądowego w związku z przejęciem działek rolnych, przez Skarb Państwa w drodze decyzji administracyjnej Wojewody, na potrzeby budowy budowli przeciwpowodziowej, tj. na budowę wałów przeciwpowodziowych w zamian za odszkodowanie, gdyż transakcja ta podlega opodatkowania, ale korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 i części pytania nr 2 dotyczącego ustalenia stawki podatku dla ww. czynności tut. Organ ocenił jako nieprawidłowe.

Z uwagi na powyższe rozstrzygnięcie oraz sposób zadania pytania oznaczonego we wniosku nr 2, udzielenie odpowiedzi na część ww. pytania, dotyczącego ustalenia podstawy opodatkowania dla ww. czynności, należało uznać za bezzasadne.

Kolejną kwestią wymagającą rozstrzygnięcia jest określenie, kiedy powstanie obowiązek podatkowy w VAT z tytułu przeniesienia własności działek na rzecz Skarbu Państwa.

Należy zauważyć, że z konstrukcji podatku od towarów i usług wynika bezsprzecznie, że czynny podatnik podatku od towarów i usług, który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, zobowiązany jest opodatkować daną czynność w momencie powstania obowiązku podatkowego.

Podstawowa zasada dotycząca powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług została sformułowana w art. 19a ust. 1 ustawy, zgodnie z którym obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Powyższy przepis formułuje zasadę ogólną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i powinien być rozliczony za ten okres.

Natomiast na podstawie art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. b ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty z tytułu przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Stosownie natomiast do treści art. 19a ust. 6 ustawy w przypadkach, o których mowa w ust. 5 pkt 1 i 2, obowiązek podatkowy powstaje w odniesieniu do otrzymanej kwoty.

Jak już wcześniej wskazano, dostawę można uznać za dokonaną odpłatnie, dopiero gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru. Dlatego też, przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów nabiera odpłatnego charakteru dopiero w momencie przyznania odszkodowania i ustalenia jego wysokości.

Z tych względów dostawę nieruchomości w rozumieniu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy należy uznać za dokonaną z momentem uprawomocnienia się decyzji o wysokości odszkodowania, bowiem dopiero z chwilą przyznania odszkodowania i ustalenia jego ostatecznej wysokości czynność ta nabiera odpłatnego charakteru.

Niemniej jednak wskazać należy, że w przypadku przeniesienia prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienia z mocy prawa, obowiązek podatkowy będzie powstawał z chwilą otrzymania przez podatnika całości lub części zapłaty z tego tytułu – w odniesieniu do otrzymanej kwoty – niezależnie od tego kiedy ta zapłata nastąpi: przed przeniesieniem własności towaru czy też po tym przeniesieniu.

Ad 3

Mając na względzie powołane przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że w analizowanej sprawie obowiązek podatkowy – stosownie do treści art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. b) w związku z art. 19a ust. 6 ustawy – powstanie z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, tj. w chwili wpływu całości lub części odszkodowania na konto Gminy, wypłaconego przez Sąd z rachunku sum depozytowych.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w odniesieniu do pytania oznaczonego we wniosku nr 3 należało uznać za prawidłowe.

Ponadto Wnioskodawca ma wątpliwości dotyczące stwierdzenia, czy z tytułu przeniesienia własności działek na rzecz Skarbu Państwa w zamian za odszkodowanie Gmina ma wystawić fakturę, w jakim terminie i dla kogo.

Zasady wystawiania faktur regulują przepisy art. 106a-106q ustawy.

Na podstawie art. 106b ust. 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1. sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
2. sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
3. wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
4. otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.

W myśl art. 106b ust. 2 ustawy, podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

Zgodnie natomiast z art. 106b ust. 3 ustawy, na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1. czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, z wyjątkiem czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4, oraz otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem tych czynności, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów – jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1,
2. sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118

– jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Przez sprzedaż – zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy – rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów – co do zasady – podatnik VAT jest zobowiązany wystawiać fakturę dokumentującą sprzedaż towarów i usług na rzecz innego podatnika. Generalnie ustawodawca nie nakłada na podatników obowiązku wystawiania faktur dokumentujących sprzedaż zwolnioną od podatku na podstawie przepisów ustawy lub rozporządzeń wykonawczych do niej oraz sprzedaż realizowaną na rzecz podmiotów nie będących podatnikami VAT.

Niemniej jednak, stosownie do art. 106b ust. 3 pkt 2 ustawy, na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż zwolnioną, jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w przewidzianym przepisem terminie.

Fakturę wystawia dostawca towarów lub świadczący usługi będący podatnikiem podatku od towarów i usług, w celu udokumentowania dokonanej dostawy towarów lub świadczonych usług. Faktura jest więc dokumentem stwierdzającym wystąpienie u podatnika okoliczności powodujących powstanie obowiązku podatkowego.

Mając zatem na uwadze opis sprawy oraz obowiązujące przepisy należy stwierdzić, że skoro czynność przekazania przez Gminę z nakazu organu władzy publicznej w zamian za odszkodowanie prawa własności nieruchomości – działek niezabudowanych o numerach: 1/2 i 2/1, powstałych z podziału kolejno działek nr 1 i 2, będzie stanowić czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, korzystającą ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, to Wnioskodawca nie ma – co do zasady – obowiązku wystawienia faktury. Natomiast, jeżeli nabywca zgłosi żądanie wystawienia faktury w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar, wówczas Wnioskodawca jest obowiązany wystawić fakturę.

Należy nadmienić, że żądanie wystawienia faktury po upływie 3 miesięcy nie rodzi po stronie sprzedawcy obowiązku wystawienia faktury. Wystawienie faktury po upływie trzymiesięcznego terminu jest prawem, a nie obowiązkiem podatnika i to do niego należy decyzja dotycząca jej wystawienia.

Ad 4

W konsekwencji, z tytułu przeniesienia własności wspomnianych działek na rzecz Skarbu Państwa w zamian za odszkodowanie Gmina (`(...)`) nie ma obowiązku wystawiania faktury. Natomiast jeżeli nabywca zgłosi żądanie wystawienia faktury w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar, wówczas Wnioskodawca będzie obowiązany wystawić fakturę. Faktura powinna być wystawiona na nabywcę działek, tj. Skarb Państwa, w imieniu którego działa B.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 4 tut. Organ ocenił całościowo jako nieprawidłowe.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (oraz z opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (`(...)`), za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.