0115-KDIT1-1.4012.883.2018.1.BS
📋 Podsumowanie interpretacji
Kwota wypłacana przez dewelopera Wnioskodawcy z tytułu opóźnienia w realizacji inwestycji deweloperskiej oraz przesunięcia terminu rozpoczęcia usług najmu stanowi odpłatne świadczenie usług, które podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Organ podatkowy zauważył, że istnieje bezpośredni związek między świadczeniem wykonanym przez dewelopera (porozumienie) a wynagrodzeniem otrzymanym przez Wnioskodawcę. Zgoda Wnioskodawcy na przedłużające się prace budowlane i wykończeniowe lokalu, co skutkuje zmianą terminu świadczenia usług najmu, za którą otrzyma określoną kwotę od dewelopera, powinna być traktowana jako konkretne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT. W związku z tym, stanowisko Wnioskodawcy, że wypłacone odszkodowanie nie podlega opodatkowaniu VAT, zostało uznane za nieprawidłowe.
❓ Pytania i stanowisko urzędu
Stanowisko urzędu
Masz dosyć przekopywania się przez dziesiątki interpretacji?
Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex
Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.
Rozpocznij bezpłatny okres próbny📖 Pełna treść interpretacji
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800 ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 19 listopada 2018 r. (data wpływu 6 grudnia 2018 r.), uzupełnionym w dniu 31 stycznia 2019 r. – o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania wypłaconego przez dewelopera odszkodowania – jest nieprawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 6 grudnia 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek, uzupełniony w dniu 31 stycznia 2019 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania wypłaconego przez dewelopera odszkodowania.
We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.
W dniu 6 października 2016 r. Wnioskodawca zawarł umowę przedwstępną sprzedaży lokalu niemieszkalnego numer … dotyczącą lokalu nr … z deweloperem J. z siedzibą w Z. (zwanego dalej we wniosku „Deweloperem”). Umowa przenosząca własność tego lokalu miała być zawarta do dnia 30 listopada 2017 r. Wraz z tą umową została zawarta przedwstępna umowa na wykończenie tego lokalu oraz przedwstępna umowa najmu tego lokalu. Przedmiotowy lokal nr … będzie służył świadczeniu usług najmu krótkoterminowego, które będą wykonywane na podstawie umowy najmu przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą powiązany kapitałowo z Deweloperem (zwany dalej we wniosku „Operatorem”). Umowa najmu zostanie zawarta przed ukończeniem inwestycji deweloperskiej oraz oddaniem budynku do użytkowania przez dewelopera. W związku z tym treść umowy najmu przewiduje, że przedmiot najmu zostanie przekazany przez Wnioskodawcę podmiotowi prowadzącemu działalność w zakresie zakwaterowania w momencie odbioru lokalu przez Wnioskodawcę od Dewelopera. Deweloper zobowiązał się do wydania lokalu do dnia 30 listopada 2017 r. Umowa najmu pomiędzy Operatorem, a Wnioskodawcą przewiduje płatność czynszu na rzecz Wnioskodawcy za każdy miesiąc najmu. Czynsz najmu składa się z części stałej (stałej kwoty miesięcznej) oraz kwoty zmiennej (tzw. czynszu dodatkowego), której wysokość w danym okresie jest uzależniona od zysku uzyskanego z wykorzystywania lokalu w działalności Operatora.
Z uwagi na opóźnienia w procesie budowlanym przedmiotowa inwestycja deweloperska nie została zrealizowana przez Dewelopera w terminie do dnia 30 listopada 2017 r. i przedmiotowy lokal nie został Wnioskodawcy wydany w tym terminie. Umowa przedwstępna sprzedaży lokalu pomiędzy Deweloperem, a Wnioskodawcą została aneksowana i przyjęto kolejny termin wydania lokalu oraz zawarcia przyrzeczonej umowy sprzedaży tj. 30 września 2018 r. Analogicznie aneksowaniu uległa umowa najmu pomiędzy Wnioskodawcą a Operatorem w zakresie określonego nowego terminu wydania przedmiotu najmu. Strony postanowiły, że rozpoczęcie usługi najmu nastąpi nie później niż 30 września 2018 r. w związku z tym pierwszy okres rozliczeniowy czynszu dodatkowego rozpocznie się 1 października 2018 r. Czynsz dodatkowy będzie rozliczony w okresach trzymiesięcznych lub rocznych.
W związku z tymi zmianami umów przedwstępnych spowodowanych zmianami terminu sprzedaży i wydania lokalu na rzecz Wnioskodawcy, a w konsekwencji zmianą rozpoczęcia usługi najmu, zostało zawarte pomiędzy Deweloperem, Operatorem i Wnioskodawcą porozumienie z dnia 20 grudnia 2017 r. Strony ustaliły w tym porozumieniu, iż w związku ze zmianą postanowień umowy przedwstępnej, umowy na wykończenie, umowy najmu, w tym m.in. zmianą w umowie najmu okresu najmu, w ramach rozliczenia tych zmian, Deweloper w okresie od dnia 1 lutego 2018 r. do ostatniego dnia miesiąca w którym zawarty zostanie akt notarialny obejmujący przeniesienie na Wnioskodawcę własności ww. lokalu, comiesięcznie w terminie do 25. dnia każdego miesiąca będzie wypłacał Wnioskodawcy kwotę odpowiadającą równowartości kwoty 1.451,18 zł (równowartość miesięcznego czynszu najmu netto) powiększonej o równowartość podatku VAT (podatek od towarów i usług), tytułem odszkodowania. Kwota ta odpowiada wartości stałej części czynszu najmu (netto). Jednocześnie strony zgodnie oświadczyły, że zawarcie tego porozumienia, w tym rozliczenie finansowe nim objęte wyczerpuje wzajemne roszczenia stron w zakresie zmiany umowy przedwstępnej, umowy na wykończenie i umowy najmu, w tym wszelkie roszczenia odszkodowawcze stron powstałe lub mogące powstać w przyszłości w związku ze zmianą umowy przedwstępnej, umowy na wykończenie i umowy najmu.
Intencją zawarcia tego porozumienia było wynagrodzenie dla Wnioskodawcy z tytułu utraconych korzyści, w związku z wystąpieniem opóźnienia w realizacji inwestycji deweloperskiej, a w konsekwencji przesunięcia terminu świadczenia usług najmu. Również celem zawarcia tego porozumienia było przekonanie Wnioskodawcy do zrezygnowania ze skorzystania z prawa odstąpienia od umowy i żądania od Dewelopera zapłaty kary umownej, przewidzianej w umowie przedwstępnej sprzedaży. Stosownie do tego porozumienia od dnia 1 lutego 2018 r. do 31 lipca 2018 r. Deweloper przekazywał na rachunek bankowy Wnioskodawcy pewną kwotę. Wnioskodawca nie wystawiał faktur VAT na otrzymane kwoty odszkodowania.
W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że nie prowadzi działalności gospodarczej, rozlicza podatek VAT jako osoba fizyczna z tytułu najmu.
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.
Czy wypłacone odszkodowanie przez Dewelopera za okres od dnia 1 lutego 2018 r. do 31 lipca 2018 r. na podstawie porozumienia podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?
Czy Wnioskodawca winien od wypłaconej kwoty odprowadzić podatek VAT?
Zdaniem Wnioskodawcy, wypłacone odszkodowanie stanowiące rekompensatę utraconych korzyści nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT wynika, że opodatkowane podatkiem VAT są co do zasady, odpłatna dostawa towaru na terytorium kraju oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Definicja dostawy towarów obejmuje przeniesienie prawa do rozporządzania rzeczą jak właściciel. W przedstawionym stanie faktycznym, Wnioskodawca nie przenosi na Dewelopera prawa do dysponowania jakąkolwiek rzeczą, z tego powodu relacja pomiędzy Wnioskodawcą, a Deweloperem, z tytułu której jest płacone odszkodowanie określone w porozumieniu nie spełnia definicji dostawy towarów.
Świadczeniem usługi za wynagrodzeniem jest natomiast każde świadczenie, które nie stanowi dostawy towaru w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Usługa polega opodatkowaniu wówczas, gdy jest realizowana przez podatnika działającego w takim charakterze.
Definicje dostawy towarów i świadczenia usług w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług uzupełniają się wzajemnie, co nie oznacza, że każda relacja pomiędzy dwoma podmiotami spełnia definicję jednej z tych czynności opodatkowanych.
Zatem stwierdzić należy, że pomiędzy Wnioskodawcą a Deweloperem (czy Operatorem) nie zachodzi żadna relacja wzajemna. Świadczeniem wzajemnym bowiem jest relacja pomiędzy podmiotami, w której świadczenie otrzymywane przez usługodawcę (np. kwota wynagrodzenia) jest ekwiwalentne świadczeniu drugiej strony (usługobiorcy). Oznacza to, że musi istnieć bezpośredni i jednoznaczny związek pomiędzy świadczeniem a płatnością, aby dana transakcja spełniała definicję świadczenia usług. Ustalenie statusu wypłacanego świadczenia należy ocenić w związku z konkretnym świadczeniem, którego dana płatność dotyczy. Jeżeli wypłacone odszkodowanie lub kara umowna nie ma bezpośredniego związku z żądną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony kontrahenta, wówczas kwota otrzymanych odszkodowań nie będzie mieściła się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług i jako taka nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem.
Z postanowień art. 361 § k.c. wynika, że zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (art. 361 § 2 k.c.). Rekompensata czy też zadośćuczynienie za utracone zyski jest więc jednoznacznie formą odszkodowania.
Powyższe dowodzi, że odszkodowanie uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto, między zdarzeniem a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć adekwatny związek przyczynowy. Brak tych przesłanek powoduje, że nie mamy do czynienia ze szkodą, za powstanie której dłużnik zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania.
Zwraca uwagę fakt, że obowiązek płatności w takiej sytuacji nie jest ekwiwalentny - nie wiąże się z żadnym zachowaniem drugiej strony. Zapłata określonej kwoty pieniężnej wynika natomiast z konieczności wynagrodzenia straty. Nie jest więc w tej sytuacji spełniona przesłanka czynności opodatkowanych. W konsekwencji, odszkodowanie nie jest wynagrodzeniem z tytułu jakiejkolwiek transakcji gospodarczej, nie wiąże się z żadną czynnością mającą charakter świadczenia od podmiotu otrzymującego odszkodowanie.
Przenosząc powyższe rozważania na sytuację opisaną w stanie faktycznym wniosku stwierdzić należy, że kwota wypłacana przez Dewelopera Wnioskodawcy jest jednoznacznie odszkodowaniem związanym ze szkodą poniesioną przez Wnioskodawcę. Istotą wskazanej płatności jest rekompensata Wnioskodawcy braku przychodów będące skutkiem opóźnień leżących po stronie Dewelopera. Zwraca uwagę fakt, że Wnioskodawca nie dokonuje żadnego świadczenia wzajemnego, z którym wskazana płatność mogłaby zostać powiązana.
Pomiędzy Wnioskodawcą a Deweloperem nie istnieje również odrębna relacja wzajemna (świadczenie usług), któremu można przypisać płatność. Zobowiązanie Dewelopera do dokonania sprzedaży na rzecz Wnioskodawcy lokalu użytkowego jest relacją całkowicie odrębną od relacji Wnioskodawcy z Operatorem (świadczenie usług najmu). Płatność odszkodowania jest wynikiem utraconych przez Wnioskodawcę korzyści związanych z niedotrzymaniem przez Dewelopera terminu zakończenia prac budowlanych i rozpoczęcia najmu lokalu. Nie jest więc spełniona przesłanka świadczenia, wskazana powyżej, zgodnie z którą pomiędzy stronami istnieje świadczenie wzajemne a odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem.
Nie można wypłaconego odszkodowania uznać za wynagrodzenie za czynność zrealizowaną przez Wnioskodawcę na rzecz Dewelopera „czy odwrotnie”. Porozumienie nie uzależnia bowiem otrzymanego odszkodowania od udzielenia zgody na przedłużenie terminu na oddanie lokalu.
Reasumując zdaniem Wnioskodawcy wypłacone odszkodowanie stanowiące rekompensatę utraconych korzyści nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy – przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postaci energii.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również :
- przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
- zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
- świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie nie będące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy.
Z treści powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby dane świadczenie uznać za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.
Czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub świadczącego usługę. Przy czym, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).
Przy określeniu, czy miała miejsce czynność podlegająca opodatkowaniu istotne jest zatem określenie, czy wykonywano świadczenie i czy wynagrodzenie z tytułu wykonania tego świadczenia miało być wypłacone. Muszą być zatem spełnione następujące warunki:
- w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
- świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
Należy podkreślić, że ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie – jako usługa – podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Dana usługa podlega więc opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.
Warto w tym miejscu wskazać, że kwestia „odpłatności” była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. w sprawach C-16/93, C-213/99, C-404/99) podkreślając, że o dostawie towarów i usług za wynagrodzeniem można mówić jedynie w sytuacji, gdy istnieje ścisły związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia, oparty na relacjach cywilnoprawnych pomiędzy podmiotami. Związek, o którym mowa musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że odpłatność następuje za to świadczenie.
Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.
Wobec powyższych rozważań, dostawa towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie, oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.
Taki szeroki charakter świadczenia usługi potwierdzają także zapisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380, z późn. zm.).
W świetle art. 353 § 2 ww. ustawy, świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu.
Tak więc, na świadczenie może składać się zachowanie polegające na działaniu (dokonanie czynności na rzecz innego podmiotu) albo na zaniechaniu (zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji). Na świadczenie mogą się również składać jednocześnie zachowania polegające na działaniu oraz na zaniechaniu.
Z treści wniosku wynika, że w dniu 6 października 2016 r. Wnioskodawca i Deweloper zawarli umowę przedwstępną sprzedaży lokalu niemieszkalnego. Umowa przenosząca własność lokalu miała być zawarta do dnia 30 listopada 2017 r. Wraz z tą umową została zawarta przedwstępna umowa na wykończenie tego lokalu oraz przedwstępna umowa najmu tego lokalu. Z uwagi na opóźnienia w procesie budowlanym przedmiotowa inwestycja deweloperska nie została zrealizowana i przedmiotowy lokal nie został Wnioskodawcy wydany we wskazanym terminie. Aneksem do umowy został zmieniony termin wydania lokalu na dzień 30 września 2018 r. oraz analogicznie umowa najmu lokalu. W związku ze zmianami umów strony doszły do porozumienia, że Deweloper w okresie od lutego 2018 roku do ostatniego dnia miesiąca, w którym zawarty zostanie akt notarialny obejmujący przeniesienie na Wnioskodawcę własności lokalu comiesięcznie będzie wypłacał kwotę odpowiadającą równowartości miesięcznego czynszu najmu. Intencją zawarcia tego porozumienia było wynagrodzenie Wnioskodawcy utraconych korzyści w związku z opóźnieniem w realizacji inwestycji deweloperskiej i przesunięciem terminu świadczenia usług najmu. Celem zawarcia porozumienia było przekonanie Wnioskodawcy do zrezygnowania ze skorzystania z prawa odstąpienia od umowy i żądania od Dewelopera zapłaty kary umownej przewidzianej w umowie przedwstępnej sprzedaży.
Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii opodatkowania podatkiem od towarów i usług odszkodowania otrzymanego przez Wnioskodawcę od Dewelopera w związku z przesunięciem terminu realizacji umowy deweloperskiej i w konsekwencji przesunięciem terminu świadczenia usług najmu.
W pierwszej kolejności należy wskazać, że termin „odszkodowanie” czy też „szkoda” nie zostały zdefiniowany w ustawie o VAT.
Regulacje dotyczące odszkodowania zostały jednak zawarte w art. 361-363 ustawy Kodeks cywilny.
Z treści art. 361 § 1 i § 2 ww. ustawy wynika, że zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
Jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron (art. 362 Kodeksu cywilnego).
Na podstawie art. 363 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego, naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili.
Należy również zauważyć, że w myśl art. 471 Kodeksu cywilnego, dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
W świetle wyżej przytoczonych przepisów Kodeksu cywilnego szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika oraz na istnieniu adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem a szkodą.
Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną – świadczenie w zamian za wynagrodzenie – co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika.
W wyroku z dnia 18 lipca 2007 r. sprawie C-277/05 Société thermale d’Eugénie-les-Bains, TSUE wskazał, że pierwsze rozwiązanie zawarte w pytaniu prejudycjalnym (tj. kwoty wypłacone tytułem zadatku przez klienta na rzecz przedsiębiorstwa hotelarskiego powinny zostać uznane za podlegające podatkowi VAT) można zaakceptować jedynie wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego, w którym dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych (pkt 19 ww. wyroku).
Na gruncie ustawy o VAT ustalanie statusu wypłacanego odszkodowania, jako podlegającego bądź nie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, należy oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem.
W rozpatrywanej sprawie nie zaistnieją okoliczności, które w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego powodowałyby szkodę i determinowały wypłatę odszkodowania. Zachowania obu podmiotów wynikają bezpośrednio z łączącego ich porozumienia, na mocy którego ustalono, że w związku z przesunięciem realizacji sprzedaży lokalu a w konsekwencji jego najmu, Deweloper będzie wypłacał Wnioskodawcy równowartość czynszu najmu z tytułu utraconych przez Wnioskodawcę korzyści. W ramach zawartego porozumienia Wnioskodawca zaakceptował warunki Dewelopera, co do przesunięcia terminu, w zamian za świadczenie wzajemne, tj. wynagrodzenie. Zatem, kwota należna Wnioskodawcy wypłacona przez Dewelopera na mocy ww. Porozumienia nie posiada cech odszkodowania za poniesioną szkodę.
Potwierdza to również Wnioskodawca wskazując w opisie stanu faktycznego, że intencją zawarcia porozumienia było wynagrodzenie dla Wnioskodawcy z tytułu utraconych korzyści, w związku z wystąpieniem opóźnienia w realizacji inwestycji deweloperskiej, a w konsekwencji przesunięcia terminu świadczenia usług najmu. Również celem zawarcia tego porozumienia było przekonanie Wnioskodawcy do zrezygnowania ze skorzystania z prawa odstąpienia od umowy i żądania od Dewelopera zapłaty kary umownej, przewidzianej w umowie przedwstępnej sprzedaży. Stosownie do tego porozumienia od dnia 1 lutego 2018 r. do 31 lipca 2018 r. Deweloper przekazywał na rachunek bankowy Wnioskodawcy kwotę odpowiadająca równowartości miesięcznego czynszu najmu.
W przedstawionych we wniosku okolicznościach istnieje bezpośredni związek pomiędzy wykonanym świadczeniem (porozumienie), a otrzymanym wynagrodzeniem. Zgodę na tolerowanie określonej czynności (tj. przedłużające się prace budowalne i wykończeniowe lokalu, a w konsekwencji zmiana terminu świadczenia usług najmu), za które Wnioskodawca otrzyma określoną kwotę pieniężną od Dewelopera, należy traktować jako skonkretyzowane świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ spełniona jest przesłanka istnienia związku pomiędzy wpłatą należności, a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że wypłata tej kwoty podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Jak wskazał Wnioskodawca dla potrzeb świadczenia usług najmu jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Strony umowy określiły, że w związku z zaistniałą zmianą postanowień umowy na wykończenie i zmianą terminu najmu Deweloper będzie wypłacał Wnioskodawcy kwotę odszkodowania stanowiącą równowartość miesięcznego czynszu najmu w kwocie netto powiększonej o kwotę VAT.
W konsekwencji, wypłata świadczenia pieniężnego przez Dewelopera na rzecz Wnioskodawcy, stanowi odpłatne świadczenie usług o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. Kwota ta stanowi bowiem wynagrodzenie za te usługi i na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.
Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:
- z zastosowaniem art. 119a;
- w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
- z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).
Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź straci swą aktualność.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).
Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.
Przestań wyszukiwać interpretacje ręcznie!
Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili