0112-KDIL2-1.4012.520.2018.2.AS
📋 Podsumowanie interpretacji
Interpretacja dotyczy sprzedaży nieruchomości przez Wnioskodawczynię, która nabyła ją wspólnie z byłym mężem w ramach majątku dorobkowego. Wnioskodawczyni ma wątpliwości dotyczące ustalenia, czy przy sprzedaży części nieruchomości będzie zobowiązana do naliczenia podatku VAT oraz czy ta czynność będzie podlegała zwolnieniu przedmiotowemu. Organ podatkowy wskazał, że to były mąż Wnioskodawczyni, prowadzący działalność gospodarczą, dokonując sprzedaży nieruchomości, spełnia przesłanki określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT. W związku z tym, dostawa tej nieruchomości podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako odpłatna dostawa towarów. Wnioskodawczyni nie będzie występować w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, ponieważ to były mąż będzie podatnikiem w związku z całą transakcją sprzedaży. W związku z powyższym, organ uznał stanowisko Wnioskodawczyni za nieprawidłowe, stwierdzając, że z tytułu planowanej sprzedaży nieruchomości Wnioskodawczyni nie będzie zobowiązana do naliczenia podatku od towarów i usług. W związku z tym, kwestia zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług planowanej sprzedaży nieruchomości nie została rozstrzygnięta.
❓ Pytania i stanowisko urzędu
Stanowisko urzędu
Masz dosyć przekopywania się przez dziesiątki interpretacji?
Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex
Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.
Rozpocznij bezpłatny okres próbny📖 Pełna treść interpretacji
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 24 września 2018 r. (data wpływu 3 października 2018 r.), uzupełnionym pismami z dnia 23 listopada 2018 r. (data wpływu 28 listopada 2018 r.) oraz z dnia 22 grudnia 2018 r. (data wpływu 27 grudnia 2018 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży nieruchomości – jest nieprawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 3 października 2018 r. wpłynął do tutejszego Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w powyższym zakresie. Wniosek został uzupełniony pismami w dniu 28 listopada 2018 r. i 27 grudnia 2018 r. o doprecyzowanie opisu sprawy.
We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.
W dacie 16 maja 1981 r. Wnioskodawczyni zawarła związek małżeński z X. W wyniku życiowych zawirowań, w dniu (…) r. Sąd Okręgowy Wydział Cywilny-Rodzinny wydał wyrok, którym rozwiązał małżeństwo Wnioskodawczyni przez rozwód.
Przez cały okres trwania małżeństwa, Wnioskodawczyni i X pozostawali w ustawowej wspólności majątkowej, która ustała w dacie prawomocnego wyroku rozwodowego.
W dniu 27 maja 1991 r., aktem notarialnym, Wnioskodawczyni z X zakupili działkę, pow. 0,0893 ha, grunt orny, objętą księgą wieczystą kw. nr (…) oraz działki (…), grunt orny, objęte księgą wieczystą kw. nr (…). Działki te zostały zakupione za pieniądze z majątku dorobkowego Wnioskodawczyni i X.
Czynność kupna/sprzedaży nie skutkowała naliczeniem podatku od towarów i usług (zwolnienie przedmiotowe). Od czynności pobrano opłatę skarbową na podstawie § 46 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 lutego 1989 r. (Dz. U. Nr 9, poz. 52).
Rozwód został orzeczony – bez orzekania o winie – tym samym, dorobek majątkowy za okres małżeństwa przypada po 1/2 udziałów na każdą ze stron.
Chcąc zrealizować rozliczenie majątkowe, Wnioskodawczyni i X postanowili sprzedać ww. działki (każda ze stron swoją 1/2 udziałów).
Dla wszystkich tych działek nigdy nie została wydana decyzja o warunkach zabudowy.
X, prowadząc działalność gospodarczą, korzystał z tej nieruchomości do tej działalności.
Wnioskodawczyni nie prowadzi działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tj. Dz. U. z 2016 r., poz. 710, ze zm.) i tym samym nie jest zarejestrowana jako podatnik VAT (podatek od towarów i usług) czynny.
Zamiar sprzedaży tej nieruchomości jest pierwszą taką czynnością, którą Wnioskodawczyni chce wykonać i można założyć z dużym prawdopodobieństwem, że ostatnią.
Z uzupełnienia z dnia 23 listopada 2018 r. do wniosku wynika, że X prowadzi działalność na działkach wspólnych – firma (…). Po rozwodzie Wnioskodawczyni udostępniła swój udział w gruntach będących przedmiotem sprzedaży nieodpłatnie.
Z kolei z uzupełnienia z dnia 22 grudnia 2018 r. do wniosku wynika, że na poniższe pytania, Wnioskodawczyni udzieliła następujących odpowiedzi:
- Należy wskazać, co jest przedmiotem sprzedaży – 4 działki czy jedna z nich? Jeśli jedna, to należy wskazać, która?
Ad. 1.
„Przedmiotem sprzedaży są wszystkie wymienione w tym punkcie 4 działki”.
- Jaki był cel/zamiar nabycia nieruchomości opisanej we wniosku, która ma być przedmiotem sprzedaży?
Ad. 2.
„Celem kupna działek była lokata pieniędzy.
Następnie od 1 stycznia 1993 r. mąż prowadził działalność gospodarczą – skład materiałów budowlanych – której część w postaci składu i sklepu znajdowała się na przedmiotowych działkach”.
- W jaki sposób nieruchomość będąca przedmiotem wniosku była/jest/będzie wykorzystywana przez Wnioskodawczynię od momentu nabycia do momentu sprzedaży?
- Czy Wnioskodawczyni wykorzystywała nieruchomość do celów prywatnych, jeśli tak, to na czym polegało to wykorzystanie?
Ad. 3 oraz ad. 4.
„Od momentu zakupu, aż do chwili obecnej, nie wykorzystywałam w żaden sposób działek, o których mowa we wniosku”.
- Czy opisane we wniosku działki gruntu są zabudowane (budynkami, budowlami), czy też niezabudowane?
Ad. 5.
„Działki numer (…) są zabudowane budynkiem o konstrukcji drewnianej o powierzchni 70 m2 oraz halą magazynową o konstrukcji metalowo-ceglanej o powierzchni ok. 350 m2, a także dobudówką ceglano-drewnianą o powierzchni ok. 120 m2”.
- Jeśli są to działki zabudowane, to kto i kiedy dokonywał nakładów na wybudowanie tych budynków, budowli? Czy budowa była związana z działalnością gospodarczą męża i czy od nakładów przysługiwało prawo do odliczenia?
Ad. 6.
„Nakłady na wykonanie zabudowy ponosił mój mąż, ale nie wiem skąd pochodziły środki, które na ten cel przeznaczył. Budowle te związane były z prowadzoną przez niego działalnością. Każde z nas prowadziło osobną działalność gospodarczą – ja w latach 1997-2002 prowadziłam sklep z bielizną pościelową pod nazwą (…), a mój mąż skład budowlany. Nie były z tytułu budowy dokonywane żadne odliczenia podatku. Od chwili dokonania wyceny, budynki te były amortyzowane”.
- Czy przed sprzedażą działek podjęto jakieś czynności, np.:
- czy dla opisanych we wniosku działek gruntu, został sporządzony i zatwierdzony miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego oraz jakie przeznaczenie działek wynika z ww. planu? Jeżeli tak, to kiedy i z czyjej inicjatywy dla analizowanych działek ustanowiony został miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego? Czy Wnioskodawczyni, bądź X, wnioskowali w jakikolwiek sposób o objęcie przedmiotowego gruntu planem zagospodarowania przestrzennego?
- czy przedmiotowe działki gruntu Zainteresowana zamierza odsprzedać w takiej postaci, w jakiej je nabyła, czy też działki te zostały (bądź zostaną) wydzielone przez Wnioskodawczynię (bądź X) w wyniku podziału większych działek? Jeżeli zostały (bądź zostaną) wydzielone przez Wnioskodawczynię lub Jej byłego męża w wyniku podziału większych działek, należy wskazać jaki był cel podziału na mniejsze działki?
- czy opisany we wniosku grunt mający być przedmiotem sprzedaży, był/będzie - do czasu jego sprzedaży – wykorzystywany przez Wnioskodawczynię w jakiejkolwiek działalności gospodarczej, w tym działalności rolniczej, o której mowa w art. 2 pkt 15 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług?
- czy Zainteresowana, poza udostępnieniem nieodpłatnym X po ustaniu małżeństwa, udostępniała/udostępnia przedmiotowe działki osobom trzecim na podstawie umów cywilnoprawnych, np.: umowy najmu, dzierżawy, itp.? Jeśli tak, to czy były to umowy odpłatne i w jakim czasie zawarte?
- czy były mąż Wnioskodawczyni wykorzystywał opisaną nieruchomość do działalności gospodarczej również w trakcie trwania małżeństwa, jeśli tak to należy wskazać od kiedy (podać datę)?
- czy Zainteresowana lub X przed sprzedażą wystąpili/wystąpią do właściwych podmiotów o możliwość uzbrojenia zbywanego gruntu w przyłącza sieci wodnej, gazowej lub elektrycznej?
- czy Wnioskodawczyni (lub były mąż Zainteresowanej), do czasu sprzedaży, zamierza wykonać jakiekolwiek czynności (poniósł/zamierza ponieść nakłady) w celu przygotowania przedmiotowego gruntu do sprzedaży (inne działania zmierzające do zwiększenia wartości bądź atrakcyjności nieruchomości)? Jeśli tak, to jakie to były/będą czynności (nakłady)?
- czy Wnioskodawczyni lub X będą ogłaszać zamiar zbycia działek będących przedmiotem sprzedaży w sieci internetowej, telewizji, radiu lub prasie (lokalnej lub o zasięgu krajowym)?
Ad. 7.
- „teren, na którym zlokalizowane są działki nie jest i nigdy nie był objęty planem zagospodarowania przestrzennego. Mój mąż nie wnioskował o objęcie gruntu takim planem;
- zamierzam sprzedać swój udział w działkach w takiej samej postaci, w jakiej działki te zostały nabyte. Działki te nie zostaną wydzielone z innych działek;
- nie wykorzystywałam i do chwili sprzedaży nie będę wykorzystywała działek na jakąkolwiek działalność gospodarczą, w tym rolniczą, jak i w jakiejkolwiek innej formie;
- nie udostępniałam osobom trzecim w żadnej formie ww. działek, poza nieodpłatnym udostępnieniem ich mojemu byłemu mężowi;
- wyjaśniam, jak poprzednio, iż mój były mąż na spornych działkach wybudował obiekty służące prowadzeniu przez niego działalności gospodarczej, również w czasie trwania małżeństwa od roku 1993;
- informuję, że przedmiotowe działki są nieuzbrojone, woda na działki pobierana jest ze studni, nieczystości odprowadzane są za pomocą szamba, a ogrzewanie istniejące ma postać kotła koksowego. Wyjaśniam również, że ani ja, ani mój były mąż nie występowaliśmy o uzbrojenie działek, ani przyłączy sieci wodnej, gazowej, ani elektrycznej;
- do czasu sprzedaży ani ja ani mój były mąż nie zamierzamy wykonać żadnych czynności, ani ponosić nakładów w celu przygotowania gruntu do sprzedaży, które by zwiększały wartość lub atrakcyjność nieruchomości;
- oświadczam, że zarówno ja, jak i mój były mąż nie będziemy zgłaszać zamiaru zbycia działek w sieci internetowej, telewizji, radiu, lub prasie. Dodatkowo pragnę wyjaśnić, iż od dłuższego czasu prowadziliśmy z byłym mężem odrębne w sensie faktycznym gospodarstwa domowe i każde prowadziło działalność gospodarczą na własny rachunek. Nie znam źródeł przychodu mojego byłego męża, ani ich wysokości. Pomimo, że jesteśmy z mężem rozwiedzeni, nie dokonaliśmy podziału majątku dorobkowego. W chwili obecnej chcę sprzedać mój udział w działkach objętych wnioskiem, gdyż jest to najdogodniejsza forma dokonania pomiędzy byłymi małżonkami podziału majątku, bez konieczności przeprowadzania postępowania sądowego i uzyskania przeze mnie środków na samodzielną egzystencję”.
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:
- Czy przy sprzedaży części nieruchomości należącej do Wnioskodawczyni, będzie ona zobowiązana do naliczenia podatku VAT?
- Czy czynność sprzedaży tej nieruchomości będzie podlegała zwolnieniu przedmiotowemu, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tj. Dz. U. z 2016 r., poz. 710, ze zm.).
Zdaniem Wnioskodawczyni, po analizie dotychczasowych interpretacji, a szczególnie wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego sygn. akt I FPS 8/10 – czynność sprzedaży części nieruchomości Wnioskodawczyni nie będzie skutkowała obowiązkiem naliczenia podatku VAT – czyli będzie miało zastosowanie zwolnienie przedmiotowe zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tj. Dz. U. z 2016 r., poz. 710, ze zm.).
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.
Stosownie do treści art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Przez towary – na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy – rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Według art. 2 pkt 22 ustawy, sprzedaż to odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
Zgodnie zatem z ww. przepisami, nieruchomość zarówno gruntowa, jak i zabudowana, spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jej sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.
Ustawa o podatku od towarów i usług posługuje się w odniesieniu do dostawy towarów sformułowaniem „przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel” (art. 7 ust. 1 ustawy), a towarami w świetle tej ustawy – co do zasady – są rzeczy oraz ich części (art. 2 pkt 6 ustawy). Takie zdefiniowanie konstytutywnego aspektu dostawy towarów, odwołując się do ekonomicznego władztwa nad rzeczą sprawia, że przedmiotem opodatkowania może być nie tylko sprzedaż czy zamiana rzeczy jako fizycznie wyodrębnionych dóbr materialnych, ale również inne transakcje wywierające, z ekonomicznego punktu widzenia, podobne skutki.
Zaznaczenia wymaga, że na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, również zbycie udziału w towarze (np. współwłasności nieruchomości) stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził NSA w uchwale 7 sędziów z dnia 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 2/11.
Stosownie do art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r., poz. 682, z późn. zm.), zwanej dalej K.R.O., z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez obojga małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Zatem istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).
W świetle art. 35 K.R.O., w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.
W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 K.R.O., oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.
Natomiast w myśl art. 36 § 3 K.R.O., przedmiotami majątkowymi służącymi małżonkowi do wykonywania zawodu lub prowadzenia działalności zarobkowej małżonek ten zarządza samodzielnie. W razie przemijającej przeszkody drugi małżonek może dokonywać niezbędnych bieżących czynności.
Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 K.R.O., zgoda drugiego małżonka jest potrzebna m.in. do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.
Z uwagi na powyższe regulacje prawne, w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości, wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.
Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 K.R.O., oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
W myśl art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa taka może poprzedzać zawarcie małżeństwa.
Jednak w myśl § 2 ww. przepisu, umowa majątkowa małżeńska może być zmieniona albo rozwiązana. W razie jej rozwiązania w czasie trwania małżeństwa, powstaje między małżonkami wspólność ustawowa, chyba że strony postanowiły inaczej.
Zauważyć należy, że samo stwierdzenie, że podmiot dokonuje czynności podlegających opodatkowaniu (w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy) nie jest wystarczającą przesłanką, aby daną czynność opodatkować podatkiem od towarów i usług. Istotnym jest, aby w ramach określonych transakcji podmiot działał w charakterze podatnika, a więc osoby prowadzącej działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.
W świetle art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Należy wskazać, że małżeństwo nie należy do żadnej kategorii podmiotów wymienionych w cytowanym wyżej art. 15 ust. 1 ustawy. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Żaden z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa. W konsekwencji, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu. Autonomiczność prawa podatkowego wyklucza bowiem możliwość interpretacji przepisów, która zakładałaby, że stosunki majątkowe między małżonkami, regulowane przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, mogą kształtować zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług.
Jeżeli zatem przedmiotem dostawy jest majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług w okolicznościach wskazanych w art. 15 ustawy będzie ten małżonek, który dokonuje dostawy we własnym imieniu (który jest stroną czynności prawnej) – jako podatnik VAT.
W świetle przytoczonych wyżej przepisów należy zauważyć, że status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Dla ustalenia, czy podmiot dokonujący transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT, istotnym jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą.
Jak wynika natomiast z art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności działa jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej – zawarta w ustawie – ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.
Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działający w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.
Na mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347, str. 1, z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady, „podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. „Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.
Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.
W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.
Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając nieruchomość działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem zaś takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną, może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży nieruchomości, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze, itp. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.
Zatem w kwestii opodatkowania planowanej sprzedaży nieruchomości istotne jest, czy w świetle zaprezentowanego opisu sprawy, Wnioskodawczyni, w celu dokonania sprzedaży nieruchomości podjął aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania Zainteresowanej za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpi w ramach zarządu majątkiem prywatnym.
Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady (a tym samym art. 15 ust. 2 ustawy), jako że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy.
Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.
Z opisu sprawy wynika, że w dniu 16 maja 1981 r. Wnioskodawczyni zawarła związek małżeński, natomiast w dniu 3 grudnia 2015 r. małżeństwo Zainteresowanej zostało rozwiązane przez rozwód. W dniu 27 maja 1991 r., Wnioskodawczyni z byłym mężem zakupili działki nr (…), stanowiące grunt orny za pieniądze z ich majątku dorobkowego. Czynność kupna/sprzedaży nie skutkowała naliczeniem podatku od towarów i usług. Od czynności pobrano opłatę skarbową. Rozwód został orzeczony – bez orzekania o winie – tym samym, dorobek majątkowy za okres małżeństwa przypada po 1/2 udziałów na każdą ze stron. Chcąc zrealizować rozliczenie majątkowe, Wnioskodawczyni i jej były mąż postanowili sprzedać ww. działki (każda ze stron swoją 1/2 udziałów). Dla wszystkich tych działek nigdy nie została wydana decyzja o warunkach zabudowy. Były mąż Wnioskodawczyni, prowadząc działalność gospodarczą, korzystał z tej nieruchomości do tej działalności. Wnioskodawczyni nie prowadzi działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy i tym samym nie jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny. Zamiar sprzedaży tej nieruchomości jest pierwszą taką czynnością, którą Wnioskodawczyni chce wykonać i można założyć z dużym prawdopodobieństwem, że ostatnią. Były mąż Zainteresowanej prowadzi działalność na działkach wspólnych. Po rozwodzie Wnioskodawczyni udostępniła swój udział w gruntach będących przedmiotem sprzedaży nieodpłatnie. Przedmiotem sprzedaży są wszystkie 4 działki. Celem kupna działek była lokata pieniędzy. Następnie od 1 stycznia 1993 r. mąż prowadził działalność gospodarczą – skład materiałów budowlanych – której część w postaci składu i sklepu znajdowała się na przedmiotowych działkach. Od momentu zakupu, aż do chwili obecnej, Wnioskodawczyni nie wykorzystywała w żaden sposób działek, o których mowa we wniosku. Działki numer (…) są zabudowane budynkiem o konstrukcji drewnianej, o powierzchni 70 m2 oraz halą magazynową o konstrukcji metalowo-ceglanej, o powierzchni ok. 350 m2, a także dobudówką ceglano-drewnianą, o powierzchni ok 120 m2. Nakłady na wykonanie zabudowy ponosił były mąż Wnioskodawczyni. Budowle te związane były z prowadzoną przez niego działalnością. Każde z małżonków prowadziło osobną działalność gospodarczą – Wnioskodawczyni w latach 1997-2002 prowadziła sklep z bielizną pościelową w (…), a mąż Zainteresowanej skład budowlany. Nie były z tytułu budowy dokonywane żadne odliczenia podatku. Od chwili dokonania wyceny, budynki te były amortyzowane. Teren, na którym zlokalizowane są działki, nie jest i nigdy nie był objęty planem zagospodarowania przestrzennego. Mąż Wnioskodawczyni nie wnioskował o objęcie gruntu takim planem. Zainteresowana zamierza sprzedać swój udział w działkach w takiej samej postaci, w jakiej działki te zostały nabyte. Działki te nie zostaną wydzielone z innych działek. Wnioskodawczyni nie wykorzystywała i do chwili sprzedaży nie będzie wykorzystywać działek na jakąkolwiek działalność gospodarczą, w tym rolniczą, jak i w jakiejkolwiek innej formie, nie udostępniała osobom trzecim w żadnej formie ww. działek, poza nieodpłatnym udostępnieniem ich byłemu mężowi. Były mąż Zainteresowanej na spornych działkach wybudował obiekty służące prowadzeniu przez niego działalności gospodarczej, również w czasie trwania małżeństwa od roku 1993, a przedmiotowe działki są nieuzbrojone, woda na działki pobierana jest ze studni, nieczystości odprowadzane są za pomocą szamba, a ogrzewanie istniejące ma postać kotła koksowego. Ani Wnioskodawczyni, ani były mąż nie występowali o uzbrojenie działek, ani przyłączy sieci wodnej, gazowej, ani elektrycznej, a do czasu sprzedaży nie zamierzają wykonać żadnych czynności, ani ponosić nakładów w celu przygotowania gruntu do sprzedaży, które by zwiększały wartość lub atrakcyjność nieruchomości. Ponadto, nie będą zgłaszać zamiaru zbycia działek w sieci internetowej, telewizji, radiu, lub prasie. Zainteresowana wskazała, że od dłuższego czasu prowadzili z byłym mężem odrębne w sensie faktycznym gospodarstwa domowe i każde prowadziło działalność gospodarczą na własny rachunek. Pomimo, że są z mężem rozwiedzeni, nie dokonali podziału majątku dorobkowego. W chwili obecnej Zainteresowana chce sprzedać swój udział w działkach objętych wnioskiem, gdyż jest to najdogodniejsza forma dokonania pomiędzy byłymi małżonkami podziału majątku, bez konieczności przeprowadzania postępowania sądowego.
Wątpliwości Wnioskodawczyni dotyczą kwestii ustalenia, czy przy sprzedaży części nieruchomości należącej do Zainteresowanej, będzie ona zobowiązana do naliczenia podatku VAT oraz czy czynność sprzedaży tej nieruchomości będzie podlegała zwolnieniu przedmiotowemu, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.
Jak wskazano wyżej, autonomiczność prawa podatkowego wyklucza możliwość interpretacji przepisów, która zakładałaby, że stosunki majątkowe między małżonkami, regulowane przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, mogą kształtować zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług. Zatem nie każda czynność, która wywołuje skutki na gruncie prawa cywilnego, będzie takie skutki wywoływała na gruncie prawa podatkowego.
W rozpatrywanej sprawie należy wskazać, że pomimo iż Wnioskodawczyni wraz z byłym małżonkiem nabyli cztery działki nr (…) do majątku wspólnego, to jedynie były mąż Zainteresowanej poniósł nakłady na wybudowanie znajdujących się na nich budynków, które następnie przeznaczył i wykorzystywał do prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy (były one amortyzowane w ramach tej działalności). Powyższe oznacza, że to były mąż Zainteresowanej, prowadząc działalność gospodarczą w oparciu o część składników majątku wspólnego, miał nad tym majątkiem kontrolę ekonomiczną. Należy zauważyć, że w wyniku orzeczonego rozwodu małżonków, majątek wykorzystywany w działalności gospodarczej byłego męża Wnioskodawczyni, w odniesieniu do którego działał on jako podatnik VAT, nie uległ zmianie. Na gruncie podatku od towarów i usług nie doszło do przeniesienia prawa do rozporządzania ww. składnikami majątku. W wyniku orzeczonego rozwodu małżonków, majątek byłego męża Wnioskodawczyni, jako podatnika VAT, nie uległ powiększeniu lub zmniejszeniu, bowiem prowadził ona nadal działalność gospodarczą w oparciu o te same składniki majątku. Ponadto, jak wynika z opisu zawartego we wniosku, małżonkowie – pomimo, że są rozwiedzeni – to do tej pory nie dokonali podziału majątku dorobkowego.
Jak wskazano wyżej, status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Dla ustalenia, czy podmiot dokonujący transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT, istotnym jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą.
Skoro nieruchomość zabudowana ww. budynkami była przez cały okres jej posiadania wykorzystywana przez byłego męża Wnioskodawczyni w ramach prowadzonej przez Niego działalności, to należy stwierdzić, że to On w sensie ekonomicznym jest właścicielem tej nieruchomości i to On dokona w efekcie dostawy nieruchomości – przeniesienia prawa do rozporządzania nią jak właściciel.
Uwzględniając powyższe w kontekście analizowanej sprawy należy stwierdzić, że to były mąż Wnioskodawczyni, jako prowadzący działalność gospodarczą, dokonując sprzedaży nieruchomości, wypełni przesłanki określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy. W konsekwencji, dostawa tej nieruchomości podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatna dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy. Przedmiotowa transakcja dotyczy bowiem towaru w rozumieniu ustawy, tj. nieruchomości zabudowanej budynkiem o konstrukcji drewnianej o powierzchni 70 m2, halą magazynową o konstrukcji metalowo-ceglanej o powierzchni ok. 350 m2 i dobudówką ceglano-drewnianą o powierzchni ok. 120 m2, stanowiącej składnik majątkowy przedsiębiorstwa byłego męża Wnioskodawczyni oraz dokonana będzie przez podatnika podatku od towarów i usług w ramach prowadzonej przez Niego działalności gospodarczej.
Przy czym nadmienić należy, że dostawa nieruchomości, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może albo być opodatkowana właściwą stawką podatku VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.
Należy zauważyć, że w literaturze również podkreśla się, iż zasadnicze znaczenie dla oceny skutków podatkowych ma istnienie tzw. majątku podatkowego przedsiębiorcy tj. składników, które tworzą przedsiębiorstwo w postaci środków trwałych, towarów handlowych, surowców i materiałów. W sytuacji, gdy daną nieruchomość nabyto do majątku wspólnego, ale jest ona wykorzystywana przez przedsiębiorcę, to jej sprzedaż podlega opodatkowaniu według zasad właściwych dla działalności gospodarczej. To przedsiębiorca w sensie ekonomicznym kontroluje nieruchomość, którą nabył z zamiarem dalszej odsprzedaży. Ważne na gruncie podatku od towarów i usług są zatem skutki ekonomiczne, czynności faktyczne, nie zaś relacje majątkowe funkcjonujące na gruncie prawa cywilnego. Nie bez znaczenia pozostaje również, że w przypadku zakupu przez przedsiębiorcę danego składnika majątkowego, wchodzi on do majątku wspólnego małżonków. Jego sprzedaż jednak nie podlega opodatkowaniu przez tego z małżonków, który działalności gospodarczej nie prowadzi. W takich przypadkach, w sensie podatkowym, nabycia oraz zbycia dokonuje wyłącznie przedsiębiorca. (S. Brzeszczyńska, Optymalizacja VAT sposobu nabycia nieruchomości ze względu na osobę zbywcy, ABC - komentarz praktyczny).
Tym samym, w przypadku sprzedaży nieruchomości w ramach profesjonalnej działalności prowadzonej przez byłego męża Zainteresowanej (nieruchomości należącej do byłych małżonków będących jej współwłaścicielami w częściach ułamkowych z uwagi na orzeczony rozwód), za zbywcę (stronę transakcji – czynności opodatkowanej dostawy) należy uznać wyłącznie byłego męża, będącego podatnikiem podatku od towarów i usług. Stan własnościowy sprzedawanej nieruchomości, czy też uprawnienia do rozporządzania nieruchomością, nie mają znaczenia dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług.
W przedmiotowej sprawie znaczenie mają bowiem przepisy prawa podatkowego, nie zaś okoliczność, że w sensie cywilnoprawnym do Wnioskodawczyni należy jedynie udział w nieruchomości.
W takiej sytuacji należy uznać, że przedmiotem planowanej dostawy będzie nieruchomość (działki), na której znajdują się: budynek o konstrukcji drewnianej o powierzchni 70 m2, hala magazynowa o konstrukcji metalowo-ceglanej o powierzchni ok. 350 m2 i dobudówka ceglano-drewniana o powierzchni ok. 120 m2, stanowiące składniki majątkowe służące prowadzeniu działalności gospodarczej przez byłego męża Zainteresowanej.
Wobec powyższego, w przedmiotowej sprawie należy stwierdzić, że w odniesieniu do planowanej transakcji, Zainteresowana nie będzie występować w charakterze podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy. Powyższe wynika z faktu, że to po stronie byłego męża Wnioskodawczyni będzie występował obowiązek ewentualnego opodatkowania dostawy ww. obiektów. Innymi słowy, to były mąż z tytułu całej transakcji sprzedaży będzie występował w charakterze podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.
Zatem biorąc pod uwagę powyższe, na tle przedstawionego opisu sprawy należy uznać, że z tytułu planowanej sprzedaży przedmiotowej nieruchomości, Zainteresowana nie będzie zobowiązana do naliczenia podatku od towarów i usług.
W konsekwencji, stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym „(…) czynność sprzedaży części nieruchomości Wnioskodawczyni nie będzie skutkowała obowiązkiem naliczenia podatku VAT – czyli będzie miało zastosowanie zwolnienie przedmiotowe zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (…)”, należało uznać za nieprawidłowe.
W związku z powyższym, należy stwierdzić, że skoro przedmiotowa transakcja sprzedaży udziału w nieruchomości nie będzie dla Wnioskodawczyni czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, to tut. Organ nie rozstrzygał kwestii dotyczącej zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług planowanej sprzedaży nieruchomości (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).
Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (oraz z opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
W kwestii skutków prawnych, jakie wywołuje interpretacja indywidualna wydana dla Wnioskodawczyni, należy stwierdzić, że w myśl art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Mając na uwadze, że wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego został złożony przez Panią (…), zaznacza się, że interpretacja nie wywiera skutku prawnego dla byłego małżonka Wnioskodawczyni. Były małżonek Zainteresowanej, chcąc uzyskać interpretację indywidualną, powinien wystąpić z odrębnym wnioskiem o jego wydanie.
Odnosząc się do powołanego przez Wnioskodawczynię we wniosku wyroku, tut. Organ wyjaśnia, że wskazana interpretacja została potraktowana jako element argumentacji Wnioskodawczyni, jest to jednak rozstrzygnięcie odnoszące się do indywidualnej sprawy i co do zasady wiąże ono stronę postępowania w konkretnej, indywidualnej sprawie, nie rozciągając swojego oddziaływania na inne, choćby podobne lub zbieżne sprawy. Zatem wskazana we wniosku interpretacja indywidualna, nie ma wpływu na podjęte w niniejszej interpretacji rozstrzygnięcie.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:
- z zastosowaniem art. 119a;
- w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
- z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).
Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).
Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.
Przestań wyszukiwać interpretacje ręcznie!
Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili