0111-KDIB3-1.4012.757.2018.4.ICZ

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku wspólnym z 31 sierpnia 2018 r. (data wpływu 24 września 2018r.), uzupełnionym pismem z 29 listopada 2018r. (data wpływu 5 grudnia 2018r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania Wnioskodawców za podatnika VAT (podatek od towarów i usług) z tytułu uczestnictwa w opisanej strukturze cash poolingu – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 września 2018 r. wpłynął ww. wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku od towarów i usług w zakresie uznania Wnioskodawców za podatnika VAT z tytułu uczestnictwa w opisanej strukturze cash poolingu.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 29 listopada 2018r. (data wpływu 5 grudnia 2018r.), przesłanym w związku z wezwaniem tut. organu z 19 listopada 2018r. znak: 0111-KDIB1-1.4010.385.2018.3.BS, 0111-KDIB3-1.4012.757.2018.1.ICz.

We wniosku złożonym przez:

­ „VX. Spółka z o.o. - Zainteresowany będący stroną postępowania,

­ „VY. Polska” Spółka z o.o. - Zainteresowany niebędący stroną postępowania,

­ VZ. Poland Spółka z o.o. - Zainteresowany niebędący stroną postępowania,

­ VYY. Polska Spółka z o.o. - Zainteresowany niebędący stroną postępowania,

zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawcy są członkami grupy kapitałowej V. (dalej: Grupa). Wnioskodawcy zamierzają wdrożyć system kompleksowego zarządzania płynnością finansową typu (…)” (dalej: struktura). Struktura zostanie wdrożona przy udziale (…) B. AB (Spółka Akcyjna) - Oddział w Polsce (dalej: Bank, S. P.).

Celem struktury jest umożliwienie koncentracji płynności w ramach kilku spółek z Grupy oraz zmniejszenie kosztów finansowania działalności gospodarczej spółek uczestniczących w strukturze.

W strukturze uczestniczyć będą trzy kategorie podmiotów: bank, spółka administrująca strukturą – V. T. AB (tzw. „Posiadacz Rachunku Konsolidacyjnego”, dalej: PRK) oraz uczestnicy, tzw. „Posiadacze Rachunku Transakcyjnego” - spółki z grupy V., w tym Wnioskodawcy. Uczestnikami struktury będą spółki posiadające status polskich rezydentów podatkowych (Wnioskodawcy) oraz spółka posiadająca status szwedzkiego rezydenta podatkowego (dalej: uczestnik zagraniczny). Wnioskodawcy będą w posiadaniu certyfikatu rezydencji potwierdzającego rezydencję podatkową uczestnika zagranicznego. Wnioskodawcy nie wykluczają, że do struktury w przyszłości mogą dołączyć inne spółki posiadające status polskich rezydentów.

Struktura będzie opierała się głównie na Umowie Produktowej Cash Pool w Polsce pomiędzy PRK a Bankiem, do której przystąpią pozostali uczestnicy struktury (dalej: Umowa Cash Pool). Identycznie funkcjonujące struktury mogą zostać założone dla różnych walut.

Zarządzanie płynnością finansową w ramach struktury realizowane będzie w następujący sposób:

• PRK (jako tzw. „Pool Leader”) będzie posiadać w S. P. bankowy Rachunek Konsolidacyjny cash pool (dalej: RK) w celu konsolidacji sald (dodatnich lub ujemnych) zarejestrowanych na Rachunkach Transakcyjnych (dalej: RT) przypisanych do poszczególnych uczestników struktury; jednocześnie PRK będzie uczestnikiem struktury poprzez posiadanie własnego Rachunku Transakcyjnego (jako uczestnik zagraniczny, posiadający status szwedzkiego rezydenta podatkowego).
• RT służą do dysponowania środkami. Wszelkie transakcje na RK przeprowadzane są za pośrednictwem RT. Przeprowadzanie transakcji bezpośrednio na RK jest zabronione.
• Otrzymanie / wypłata środków za pośrednictwem RT są jednocześnie księgowane na RK. Taki sposób gromadzenia i księgowania środków oznacza, że posiadaczowi RT przysługuje roszczenie wobec PRK odpowiadające otrzymanym środkom, lub PRK przysługuje roszczenie wobec posiadacza RT odpowiadające wypłaconym środkom.
• Wewnętrzne odsetki w ramach Grupy będą obliczane z tytułu roszczenia lub zobowiązania każdego indywidualnego RT powstałego w związku z transakcjami dotyczącymi RK. Wysokość wewnętrznej stopy procentowej będzie ustalana między PRK i danym uczestnikiem. Na odsetki składają się marża (ustalona przez VTC) oraz stopa procentowa (określona przez bank).
• Na koniec każdego dnia roboczego Bank będzie dokonywał technicznego zaksięgowania polegającego na obniżeniu/podwyższeniu wewnętrznego salda RT do zera (bez przenoszenia wewnętrznego salda na inny rachunek bankowy). Na początku kolejnego dnia powyższe saldo wewnętrzne będzie przywracane na RT. Bank będzie dokonywał kompensaty w ramach konsolidacji, w celu zapewnienia ciągłości konsolidacji i obliczenia wewnętrznych odsetek.

Podstawowym celem struktury jest efektywne zarządzanie nadwyżkami i niedoborami środków pieniężnych w ramach Grupy. Ze względu na sumowanie sald na RK, możliwe jest ograniczenie zapotrzebowania na finansowanie zewnętrzne - skonsolidowanie sald na rachunkach uczestników pozwala na zmniejszenie poziomu zadłużenia wobec podmiotów trzecich, np. banków. Udział w strukturze pozwala również na ustalenie korzystniejszych warunków współpracy Grupy z Bankiem, np. w zakresie stosowanych przez Bank stóp odsetkowych oraz osiągnięcie korzyści wynikających ze sposobu naliczania odsetek (są one kalkulowane według oprocentowania Banku od salda zbiorczego na RK, a nie od sald poszczególnych uczestników).

Funkcje PRK w ramach pełnienia roli Pool Leadera będą obejmować w szczególności następujące czynności: monitorowanie pozycji finansowej poszczególnych uczestników struktury, kontrola przepływów pieniężnych poszczególnych uczestników oraz monitorowanie sald (w oparciu o analizy przedstawiane przez Bank). Ponadto, PRK będzie dokonywać uzgodnień z poszczególnymi uczestnikami struktury w zakresie wysokości przyjętego poziomu odsetek, a także zleca Bankowi dokonywanie kalkulacji poziomu odsetek, jakie będą stosowane w odniesieniu do poszczególnych zobowiązań/należności uczestników struktury.

Rola Banku będzie obejmować zasadniczo dostarczenie infrastruktury bankowej - platformy technicznej do dokonywania automatycznych przelewów, prowadzenia kont dla uczestników struktury. Ponadto, Bank będzie działał na zlecenie PRK w zakresie kalkulacji odsetek oraz monitorowania pozycji finansowej (sald) poszczególnych uczestników.

W ramach struktury Wnioskodawcy nie będą ponosić żadnych odrębnych opłat na rzecz Banku lub PRK. Wynagrodzenie Banku uwzględnione jest w marży Banku ustalonej przez VTC (składającej się na odsetki wraz ze stopą procentową określoną przez bank).

Pismem z 29 listopada 2018 r. Wnioskodawca uzupełnił opis sprawy i wyjaśnił co następuje:

Ad. II. 1

Usługi nabywane przez Wnioskodawców w ramach „Umowy Cash Pool” od Banku będą świadczone dla ich siedzib działalności gospodarczej w Polsce.

Ad.II.2.

Jak wskazano w odpowiedzi na pytanie 1.1.a. (…) B. AB posiada siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Szwecji, natomiast w Polsce prowadzi działalność poprzez zagraniczny oddział (tj. Bank – (…) B. AB (Spółka Akcyjna) - Oddział w Polsce) zarejestrowany w KRS (Krajowy Rejestr Sądowy) (nr `(...)`). Oddział stanowi stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej Banku na terytorium Polski w rozumieniu przepisów o podatku VAT.

Ad. II.3.

Operacje przepływów finansowych dokonywane przez Bank na rzecz Wnioskodawców oraz pozostałych Uczestników będą prowadzone z terytorium Polski poprzez oddział znajdujący się w Polsce.

Ad. II.4.

Zgodnie ze stanowiskiem Wnioskodawców przedstawionym w przedmiotowym wniosku, w ocenie Wnioskodawców, w ramach opisanej struktury Bank będzie jedynym usługodawcą, natomiast Wnioskodawcy (jak również PRK) nie będą świadczyć żadnych usług na rzecz innych uczestników w rozumieniu ustawy o VAT. Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego struktura będzie opierała się głównie na „Umowie Cash Pool” zawartej pomiędzy PRK a Bankiem, do której przystąpią pozostali uczestnicy struktury. Bank będzie wykonywał na rzecz uczestników szereg czynności składających się łącznie na jedną usługę w postaci kompleksowej usługi zarządzania płynnością finansową, czyli cashpooling, za której świadczenie będzie pobierał wynagrodzenie, tj. marżę składającą się na odsetki. Przy tym Wnioskodawcy nie będą zawierać transakcji finansowych z innymi uczestnikami, ponieważ w przypadku tej umowy nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot. Źródłem, z którego zostanie zasilony dany rachunek jest, co do zasady, skonsolidowane saldo wszystkich uczestników struktury. Na koniec każdego dnia roboczego Bank będzie dokonywał technicznego zaksięgowania polegającego na obniżeniu/podwyższeniu wewnętrznego salda Rachunków Transakcyjnych (dalej: RT) do zera (bez przenoszenia wewnętrznego salda na inny rachunek bankowy). Na początku kolejnego dnia powyższe saldo wewnętrzne będzie przywracane na RT. Bank będzie dokonywał kompensaty w ramach konsolidacji, w celu zapewnienia ciągłości konsolidacji i obliczenia wewnętrznych odsetek. Wnioskodawca w ramach struktury będzie wyłącznie beneficjentem kompleksowej usługi świadczonej przez Bank i w związku z tym nie będzie otrzymywać żadnego wynagrodzenia.

Wnioskodawcy stoją na stanowisku, iż ewentualne ustalenie, czy opisane we wniosku zdarzenia gospodarcze stanowią usługi w rozumieniu ustawy o VAT, jest przedmiotem interpretacji, nie może natomiast stanowić elementu opisu stanu faktycznego.

Ad. 11.5.

Wnioskodawcy nie będą zobowiązani do wypłaty wynagrodzenia na rzecz Pool Leadera oprócz transferu odsetek z tytułu udostępnionych w ramach struktury środków przez Pool Leadera (z jego RT). Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, Wnioskodawcy nie będą ponosić żadnych odrębnych opłat na rzecz Banku lub Pool Leadera.

Pool Leader – V. T. AB posiada siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Szwecji i nie posiada w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności w rozumieniu przepisów o podatku VAT. Wszelkie czynności wykonywane przez Pool Leadera w ramach struktury zarządzania płynnością (cashpooling) będą wykonywane z terytorium Szwecji. Wnioskodawcy stoją na stanowisku, iż ewentualne ustalenie, czy uczestniczenie w strukturze zarządzania płynnością przez Pool Leadera stanowi świadczenia usług w rozumieniu ustawy o VAT, jest przedmiotem interpretacji, nie może natomiast stanowić elementu opisu stanu faktycznego.

W związku z powyższym, w zakresie podatku od towarów i usług, Wnioskodawcy zadali następujące pytanie (oznaczone we wniosku nr 3):

Czy z tytułu uczestnictwa w strukturze przedstawionej w opisie zdarzenia przyszłego, Wnioskodawcy będą podatnikami podatku od towarów i usług?

Stanowisko Wnioskodawców w zakresie podatku od towarów i usług (tj. w zakresie pytania oznaczonego nr 3):

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT), opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zakres tych czynności zdefiniowany został odpowiednio w art. 7 i 8 ustawy.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast przez świadczenie usług - w myśl art. 8 ust. 1 ustawy - rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Jednocześnie pojęciem sprzedaży - stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy - objęte zostały odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Z kolei, zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Jak wynika z ww. przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność. Zatem istotne jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymaną zapłatą.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że polskie przepisy podatkowe nie regulują zasad opodatkowania umowy cash poolingu, która występuje w obrocie prawnym jako umowa nienazwana. Co istotne, w przypadku tej umowy nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony dany rachunek jest skonsolidowane saldo wszystkich uczestników struktury.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega tylko ta dostawa lub świadczenie usług, w przypadku których istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść.

Mając na uwadze powyższe, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Ponadto zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy - opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy - czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy - podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - zgodnie z ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W tym miejscu należy wskazać, że oferowana przez banki usługa cash pooling, nie została uregulowana prawnie przez polskiego ustawodawcę, dlatego jej zasady tworzone są w oparciu o zasadę swobody kontraktowania. W przedstawionym zdarzeniu przyszłym Bank będzie wykonywał na rzecz uczestników szereg czynności składających się łącznie na jedną usługę w postaci kompleksowej usługi zarządzania płynnością finansową, czyli cash pooling. W praktyce więc to bank, jako usługodawca, a więc podmiot organizujący operacje konsolidacji środków pieniężnych podmiotów uczestniczących w strukturze cash poolingu, jest z tytułu tych usług podatnikiem podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, w roli usługodawcy występuje Bank, który będzie pobierał wynagrodzenie za świadczenie usługi cash poolingu (marża Banku ustalona przez VTC wraz ze stopą procentową określoną przez bank będą składały się na odsetki wypłacane w ramach struktury). Natomiast Wnioskodawcy, w ramach analizowanej struktury, nie świadczą żadnych usług ani na rzecz Pool Leadera, ani na rzecz innych uczestników. Wnioskodawcy w ramach struktury są wyłącznie beneficjentami kompleksowej usługi świadczonej przez Bank i nie wykonują żadnej czynności, o której mowa w art. 2 pkt 22 ustawy. Oznacza to, że odsetki otrzymywane przez Wnioskodawców w związku z ich uczestnictwem w strukturze cash poolingu nie stanowią wynagrodzenia Wnioskodawców z tytułu jakichkolwiek świadczeń, a tym samym nie stanowią one obrotu w rozumieniu przepisów ustawy o VAT.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawców, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym czynności dokonywane w ramach zawartej umowy przez Wnioskodawców, jako uczestników opisanej struktury cash pooling, nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tym samym Wnioskodawcy w związku z uczestnictwem w strukturze cash poolingu nie będą działać w charakterze podatników, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

Podobne stanowisko jest prezentowane w utrwalonej już linii interpretacyjnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, tak np. w interpretacji z dnia 17 maja 2018 r., sygn. akt 0111-KDIB3-1.4012.193.2018.2.ICZ

„Przedstawiony mechanizm funkcjonowania cash-poolingu jest administrowany i zarządzany przez Banki i nie wymaga żadnego dodatkowego zaangażowania Wnioskodawcy. W ramach przedstawionej we wniosku struktury cash poolingu, wszystkie czynności wchodzące w skład kompleksowej usługi zarządzania płynnością finansową są wykonywane przez Banki w zamian za wynagrodzenie, natomiast Wnioskodawca w tym przypadku pozostaje beneficjentem świadczenia dokonywanego przez Banki.

Wobec powyższego to Banki będą wykonywać czynności w ramach Umowy Cash Poolingu, poprzez realizację operacji pomiędzy rachunkami bankowymi uczestniczącymi w Strukturze oraz naliczanie i pobieranie/wypłatę odsetek od wzajemnych zobowiązań.

Zatem czynności wykonywane przez Wnioskodawcę, jako uczestnika opisanej Struktury, umożliwiające bankom dokonywanie odpowiednich operacji związanych z wykonywaniem umowy cash-poolingu, nie stanowią odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, lecz jedynie czynności pomocnicze, konieczne dla efektywnego wyświadczenia przez Banki usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową. W opisanej sytuacji, podejmowane przez Wnioskodawcę w ramach Umowy czynności nie będą również stanowiły nieodpłatnego świadczenia usług zrównanego z odpłatnym świadczeniem, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, gdyż treść wniosku nie wskazuje, by miały one służyć do celów innych niż działalność gospodarcza Wnioskodawcy.

W świetle przedstawionych argumentów należy stwierdzić, że w związku z czynnościami wykonywanymi w ramach Struktury cash-poolingu, Wnioskodawca nie będzie świadczył usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 i 2 ustawy.”

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawców w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

W myśl art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów na terytorium kraju;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (`(...)`).

Pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres. Przez świadczenie należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie, powstrzymanie się od działania (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 tej ustawy. Należy jednak zaznaczyć, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności, przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Nie każda czynność stanowiąca usługę, w rozumieniu art. 8 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Ponadto, zgodnie z unormowaniami zawartymi w art. 8 ust. 2 ustawy, w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług.

Stosownie do treści tego przepisu, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Z powyższych zapisów wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, muszą być spełnione określone warunki:

• w przypadku użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa – użycie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika oraz istnienie prawa podatnika do odliczenia - w całości lub w części - podatku naliczonego przy nabyciu, importu lub wytworzenia tych towarów (warunki te muszą być spełnione łącznie),
• w przypadku świadczenia usług – świadczenie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Zatem dla ustalenia, czy konkretna, nieodpłatna czynność podlega opodatkowaniu w związku z uznaniem jej za odpłatne świadczenie usług, istotny jest cel jej świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisuje się w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - art. 15 ust. 2 ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawcy są członkami grupy kapitałowej i zamierzają wdrożyć system kompleksowego zarządzania płynnością finansową typu „ …”. Struktura zostanie wdrożona przy udziale (…) B. AB (Spółka Akcyjna) - Oddział w Polsce. Celem struktury jest umożliwienie koncentracji płynności w ramach kilku spółek z Grupy oraz zmniejszenie kosztów finansowania działalności gospodarczej spółek uczestniczących w strukturze.

W strukturze uczestniczyć będą trzy kategorie podmiotów: bank, spółka administrująca strukturą – V.T. AB tzw. „Posiadacz Rachunku Konsolidacyjnego” - PRK oraz uczestnicy, tzw. „Posiadacze Rachunku Transakcyjnego’’ - spółki z grupy V., w tym Wnioskodawcy. Struktura będzie opierała się głównie na Umowie Produktowej Cash Pool w Polsce pomiędzy PRK a Bankiem, do której przystąpią pozostali uczestnicy struktury.

Funkcje PRK w ramach pełnienia roli Pool Leadera będą obejmować w szczególności następujące czynności: monitorowanie pozycji finansowej poszczególnych uczestników struktury, kontrola przepływów pieniężnych poszczególnych uczestników oraz monitorowanie sald (w oparciu o analizy przedstawiane przez Bank).

Rola Banku będzie obejmować zasadniczo dostarczenie infrastruktury bankowej - platformy technicznej do dokonywania automatycznych przelewów, prowadzenia kont dla uczestników struktury. Ponadto, Bank będzie działał na zlecenie PRK w zakresie kalkulacji odsetek oraz monitorowania pozycji finansowej (sald) poszczególnych uczestników.

W ramach struktury Wnioskodawcy nie będą ponosić żadnych odrębnych opłat na rzecz Banku lub PRK. Wynagrodzenie Banku uwzględnione jest w marży Banku ustalonej przez VTC (składającej się na odsetki wraz ze stopą procentową określoną przez bank).

Wnioskodawcy (jak również PRK) nie będą świadczyć żadnych usług na rzecz innych uczestników w rozumieniu ustawy o VAT. Struktura będzie opierała się głównie na „Umowie Cash Pool” zawartej pomiędzy PRK a Bankiem, do której przystąpią pozostali uczestnicy struktury. Bank będzie wykonywał na rzecz uczestników szereg czynności składających się łącznie na jedną usługę w postaci kompleksowej usługi zarządzania płynnością finansową, czyli cash pooling, za której świadczenie będzie pobierał wynagrodzenie, tj. marżę składającą się na odsetki.

Wnioskodawcy nie będą zobowiązani do wypłaty wynagrodzenia na rzecz Pool Leadera oprócz transferu odsetek z tytułu udostępnionych w ramach struktury środków przez Pool Leadera. Wnioskodawcy nie będą ponosić żadnych odrębnych opłat na rzecz Banku lub Pool Leadera.

Należy zauważyć, że polskie przepisy podatkowe nie regulują kwestii opodatkowania umowy cash poolingu. Występująca w obrocie prawnym jako umowa nienazwana - umowa cash poolingu - porównywana jest często z umową pożyczki. Chociaż umowa ta do pewnego stopnia przypomina w swym charakterze uregulowaną w polskim prawie umowę pożyczki, jednak nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik tego typu umów nie wie, czy jego środki zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym, nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash poolingu.

Ponadto, dla uznania, że dostawa towaru lub świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność. Pod pojęciem odpłatności rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, czy odbiorcy usługi zapłaty.

W konsekwencji, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegała tylko ta dostawa lub świadczenie usług, w przypadku których istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Usługą będzie jednak tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia.

Tak więc, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Zatem, aby ustalić zasady opodatkowania danej czynności dokonywanej w zamian za opłatę, niezbędne jest rozstrzygnięcie, czy czynności te skutkują uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez wypłacającego.

Wątpliwości Wnioskodawców dotyczą ustalenia, czy z tytułu uczestnictwa strukturze przedstawionej w opisie zdarzenia przyszłego, Wnioskodawcy będą podatnikami podatku od towarów i usług.

Przedstawiony mechanizm funkcjonowania cash-poolingu jest administrowany i zarządzany przez Bank i nie wymaga żadnego dodatkowego zaangażowania Wnioskodawców. W ramach przedstawionej we wniosku struktury cash poolingu, wszystkie czynności wchodzące w skład kompleksowej usługi zarządzania płynnością finansową, co jednoznacznie wynika z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego, są wykonywane przez Bank – (…) B. AB (Spółka Akcyjna) - Oddział w Polsce w zamian za wynagrodzenie, którym zdaniem Wnioskodawców jest marża ustalona przez VTC. To Bank, jak wskazano we wniosku, będzie jedynym usługodawcą, natomiast Wnioskodawcy (jak również Pool Leader) nie będą świadczyć żadnych usług na rzecz innych uczestników; w tym przypadku pozostają oni beneficjentami świadczenia dokonywanego przez ww. Bank.

Wobec powyższego to Bank będzie wykonywać czynności w ramach Umowy Cash Poolingu.

Natomiast czynności wykonywane przez Wnioskodawców, jako uczestników opisanej Struktury, umożliwiające Bankowi dokonywanie odpowiednich operacji związanych z wykonywaniem Umowy cash-poolingu, nie stanowią odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, lecz jedynie czynności pomocnicze, konieczne dla efektywnego wyświadczenia przez Bank usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową.

W opisanej sytuacji, podejmowane przez Wnioskodawców w ramach Umowy czynności nie będą również stanowiły nieodpłatnego świadczenia usług zrównanego z odpłatnym świadczeniem, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, gdyż treść wniosku nie wskazuje, by miały one służyć do celów innych niż działalność gospodarcza Wnioskodawców.

W świetle przedstawionych argumentów należy stwierdzić, że w związku z czynnościami wykonywanymi w ramach Struktury cash-poolingu, Wnioskodawcy nie będą świadczyć usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 i 2 ustawy.

W konsekwencji Wnioskodawcy z tytułu uczestnictwa w ww. Strukturze cash-poolingu nie będą podatnikami VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.

Wobec powyższego przedstawione we wniosku stanowisko Wnioskodawców jest prawidłowe.

Podkreślić należy, że wydając interpretację indywidualną przepisów prawa podatkowego w trybie art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej organ nie prowadzi postępowania podatkowego w rozumieniu tej ustawy, gdyż do prowadzenia takiego postępowania dowodowego nie jest uprawniony. Interpretacja indywidualna ogranicza się wyłącznie do udzielenia informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w okolicznościach przedstawionych we wniosku przez wnioskodawcę. Z uwagi na powyższe interpretacja rozstrzyga ściśle w zakresie sformułowanego pytania, stąd wszelkie inne kwestie poruszone we wniosku, a nie objęte pytaniem (w szczególności czy Pool Leader w ramach opisanej Struktury Cash poolingu dokonuje odpłatnych usług na rzecz Uczestników) potraktowano jako element przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego bez dokonywania oceny jego prawidłowości.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Informuje się, że niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług. W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od czynności cywilnoprawnych zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawców i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zainteresowanemu będącemu stroną postępowania (art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…), w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.