0115-KDIT1-1.4012.654.2018.1.MN
📋 Podsumowanie interpretacji
Gmina Miasto, jako zarejestrowany czynny podatnik VAT, realizuje zadania własne w zakresie lokalnego transportu zbiorowego poprzez jednostkę budżetową ZTM. ZTM prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT, generując przychody opodatkowane m.in. ze sprzedaży biletów komunikacji miejskiej oraz dzierżawy taboru i pomieszczeń. Gmina ma prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z budową stacji ładowania energii elektrycznej, które będą wykorzystywane wyłącznie w działalności opodatkowanej ZTM. W odniesieniu do wydatków na budowę dworca lokalnego, systemu ITS dla dworca oraz inteligentnego monitoringu na przystankach, Gmina nie może w pełni odliczyć podatku naliczonego, ponieważ część tych wydatków będzie służyła także działalności innej niż gospodarcza, związanej z realizacją zadań własnych Gminy. Gmina będzie mogła odliczyć podatek naliczony w zakresie, w jakim wydatki te będą służyły czynnościom opodatkowanym, stosując proporcję wynikającą z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT. Gmina ma również prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z rozbudową systemu ITS dla komunikacji miejskiej, ponieważ wydatki te będą służyły wyłącznie działalności opodatkowanej ZTM.
❓ Pytania i stanowisko urzędu
Stanowisko urzędu
Masz dosyć przekopywania się przez dziesiątki interpretacji?
Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex
Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.
Rozpocznij bezpłatny okres próbny📖 Pełna treść interpretacji
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy – przedstawione we wniosku z dnia 7 września 2018 r. (data wpływu) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:
- prawa do odliczenia pełnej kwoty podatku naliczonego od wydatków związanych z budową stacji ładowania energii elektrycznej – jest prawidłowe,
- prawa do odliczenia pełnej kwoty podatku naliczonego od wydatków związanych z budową dworca lokalnego – jest nieprawidłowe,
- prawa do odliczenia pełnej kwoty podatku naliczonego od wydatków związanych z budową systemu ITS dla dworca lokalnego – jest nieprawidłowe,
- prawa do odliczenia pełnej kwoty podatku naliczonego od wydatków związanych z rozbudową systemu ITS dla komunikacji miejskiej – jest prawidłowe,
- prawa do odliczenia pełnej kwoty podatku naliczonego od wydatków związanych z budową inteligentnego monitoringu na przystankach – jest nieprawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 7 września 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia pełnej kwoty podatku naliczonego od wydatków związanych z budową stacji ładowania energii elektrycznej, budową dworca lokalnego, budową systemu ITS dla dworca lokalnego, rozbudową systemu ITS dla komunikacji miejskiej oraz budową inteligentnego monitoringu na przystankach.
We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.
Gmina Miasto (dalej: „Wnioskodawca” lub „Gmina”) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT (podatek od towarów i usług). Stosownie do przepisów ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r., poz. 446 ze zm.) dalej „ustawa o samorządzie gminnym”, Gmina jest jednostką samorządu terytorialnego posiadającą osobowość prawną, wykonującą zadania publiczne we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność (art. 2 ust. 1 i 2 ustawy o samorządzie gminnym). Gmina realizuje swoje zadania własne, które polegają na zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty oraz zadania zlecone z zakresu administracji rządowej, jak również z zakresu organizacji przygotowań i przeprowadzenia wyborów powszechnych oraz referendów (art. 7 i 8 tej ustawy). Celem wykonywania zadań nałożonych na Gminę tworzy ona jednostki organizacyjne, a także zawiera umowy z innymi podmiotami (art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym). Wśród jednostek organizacyjnych znajduje się jednostka budżetowa powołana w celu realizacji zadań własnych Gminy z zakresu lokalnego transportu zbiorowego. Jednostką budżetową powołaną celem realizacji zadania własnego Gminy w postaci lokalnego transportu zbiorowego określonego w art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym oraz zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz.U. z 2015 r., poz. 1440 ze zm.), dalej „ustawa o publicznym transporcie zbiorowym”, jest ZTM (dalej: „ZTM”). ZTM działa na podstawie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885 ze zm.), uchwały Rady Miasta w sprawie utworzenia ZTM, jak również statutu, będącego załącznikiem do uchwały Rady Miasta (dalej: „statut”). Zgodnie ze statutem podstawowym przedmiotem działania ZTM jest planowanie, organizowanie i zarządzanie publicznym transportem zbiorowym, a w szczególności:
- planowanie rozkładów jazdy oraz dokonywanie ich aktualizacji,
- wybór przewoźników i kontraktowanie usług przewozowych,
- emisja i sprzedaż biletów uprawniających do korzystania z usług publicznego transportu, ustalanie sposobów dystrybucji biletów,
- organizacja kontroli posiadania przez pasażerów dokumentów uprawniających do korzystania z przejazdów środkami transportu zbiorowego oraz pobieranie opłat dodatkowych,
- rozliczanie za świadczone przez przewoźników usługi przewozowe według zasad ustalonych w umowach,
- informowanie o usługach przewozowych, prowadzenie działalności marketingowej, reklamowej, promocyjnej i innej dla uzyskania dochodów,
- inicjowanie przedsięwzięć inwestycyjnych w zakresie budowy, rozbudowy, modernizacji obiektów i urządzeń oraz zakupów inwestycyjnych związanych z publicznym transportem zbiorowym.
ZTM realizuje swoje zadania ze środków finansowych zatwierdzonych uchwałą budżetową i przekazywanych z budżetu Gminy na wyodrębniony rachunek ZTM do wysokości planu finansowego. Niezależnie od powyższego Wnioskodawca uzyskuje przychody w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej. Uzyskane przychody ZTM odprowadza na rachunek Gminy. Z tytułu wykonywanych czynności w ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawcy, ZTM osiąga przychody:
- Podlegające opodatkowaniu VAT, są to przychody z następujących źródeł:
- ze sprzedaży biletów komunikacji miejskiej,
- za wydanie duplikatu Karty Miejskiej,
- dzierżawy taboru autobusowego,
- dzierżawy miejsc pod reklamę na wiatach przystankowych,
- usług zamieszczenia rozkładów jazdy,
- odpłatności pracowników za rozmowy telefoniczne,
- sprzedaży składników majątku.
- Pozostałe przychody niepodlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, do których zaliczyć należy:
- opłatę dodatkową za jazdę bez ważnego biletu,
- zwrot kosztów sądowych i komorniczych,
- odszkodowanie od ubezpieczyciela,
- kary umowne,
- odsetki za opóźnienie zapłaty należności,
- wynagrodzenie dla płatnika,
- opłatę za wydanie przewoźnikom zezwoleń na przewóz osób zgodnie z art. 18 ust. 1 i art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2016 r. o transporcie drogowym,
- opłatę za wydawanie zaświadczeń, zgodnie z art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym,
- opłatę z tytułu udostępniania przewoźnikom przystanków.
Przychody wymienione w punkcie 2 są bezwzględnie i integralnie związane z prowadzoną przez ZTM działalnością gospodarczą, niemniej nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. W ramach prowadzonej działalności w zakresie organizowania i prowadzenia wszystkich spraw związanych z publicznym transportem zbiorowym Gmina (ZTM) wykonuje również czynności nieodpłatne (tzw. ulga 100%) na rzecz określonych grup pasażerów, ujętych w uchwale Rady Miasta zmieniającej uchwałę Rady Miasta - w sprawie ustanowienia ulg za usługi przewozowe w publicznym transporcie zbiorowym w zakresie zadania o charakterze użyteczności publicznej, w gminnych przewozach pasażerskich na terenie Gminy. Przejazdy bezpłatne w publicznym transporcie zbiorowym środkami miejskiej komunikacji zbiorowej na terenie Gminy, ustanowione zostały w celu promowania komunikacji miejskiej oraz wsparcia działań proekologicznych mające bezpośredni związek z prowadzoną przez Gminę działalnością gospodarczą. Zgodnie z uchwałą Rady Miasta, podjętą na podstawie ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, Miasto pobiera od przewoźników opłaty za korzystanie z przystanków komunikacji miejskiej. Opłata jest wnoszona przez przewoźników realizujących przewozy na podstawie potwierdzenia uzgodnienia zasad korzystania z przystanków zlokalizowanych na terenie Gminy o określonej liczbie przystanków. Lista przystanków, za które przewoźnicy wnoszą opłaty stanowi załącznik do uchwały Rady Miasta. Pobierana przez Gminę opłata ma charakter daniny publicznej i nie podlega ustawie o podatku od towarów i usług, ale związana jest z działalnością gospodarczą ZTM. Potwierdza to wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wydany dla ZTM, w którym Sąd w opisanym stanie faktycznym w interpretacji uznał, że przychody z tytułu opłat za udostępnianie przewoźnikom przystanków powinny być uznane za działania towarzyszące opodatkowanej działalności gospodarczej polegającej na świadczeniu usług w zakresie transportu zbiorowego i związane z tą działalnością, a nie stanowiące odrębnej sfery działalności gminy. Sąd podkreśla, że w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej u podatnika mogą wystąpić działania czy sytuacje, które nie generują opodatkowania VAT, „towarzyszą” one działalności gospodarczej i nie stanowią obok niej odrębnego przedmiotu działalności podatnika. Dla określenia skutków, jakie czynności te mogą wywoływać w zakresie podatku od towarów i usług trzeba dokonać oceny, czy czynności te należy uznać za odrębny, obok działalności gospodarczej, przedmiot działalności podatnika, czy też czynności te „towarzyszą” działalności gospodarczej. Sąd nadmienił, że rację ma skarżąca Gmina twierdząc, że przystanki nie są budowane, utrzymywane i modernizowane celem uzyskiwania wpływów z opłat od przewoźników. Przewoźnicy mogą jedynie korzystać z tych przystanków, które zostały wybudowane w celu zapewnienia komunikacji miejskiej. Jednocześnie za korzystanie z tych przystanków ponoszą opłaty, które stanowią dochód gminy. Gdyby nie zasadnicza opodatkowana działalność w zakresie transportu zbiorowego i związane z tym obowiązki utrzymywania przystanków, gmina nie pobierałaby przedmiotowych opłat. Fakt poboru opłat publicznoprawnych nie wyłącza zatem możliwości uznania, że przystanki i dworce są w całości wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej. Z dniem 1 stycznia 2017 r. Gmina dokonała tzw. „centralizacji” rozliczeń w zakresie VAT w związku z czym dokonuje wspólnego rozliczenia podatku VAT. Działanie to spowodowane było wydaniem przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzeczenia w sprawie C-276/14 z dnia 29 września 2015 r. oraz uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie sygn. akt I FPS 4/15 z dnia 26 października 2015 r. W związku z powyższym począwszy od 1 stycznia 2017 r., stroną wszelkich umów cywilnoprawnych (również dotyczących zakupu i sprzedaży), zawieranych przez kierowników jednostek organizacyjnych jest Gmina. Gmina wskazywana jest również, jako sprzedawca na wystawianych fakturach oraz jako nabywca na otrzymanych fakturach zakupowych. Dokonuje także łącznego (ze wszystkimi funkcjonującymi jednostkami organizacyjnymi) rozliczenia należnego zobowiązania podatkowego z tytułu dokonywanych dostaw towarów oraz świadczonych usług na rzecz podmiotów zewnętrznych - w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Gmina, która jest czynnym podatnikiem podatku VAT, realizuje projekty, których zakupy dofinansowane są ze środków Unii Europejskiej. Zakres rzeczowy projektów obejmuje między innymi zadania związane z zakupem nowoczesnego niskoemisyjnego taboru autobusowego wraz z budową infrastruktury do ładowania energii elektrycznej; infrastrukturą przystankową i dworcową oraz inteligentnym systemem transportowym (ITS), których realizację przypisano do ZTM.
- Zakup nowoczesnego, ekologicznego przystosowanego dla osób niepełnosprawnych taboru autobusowego. Zakupiony tabor będzie własnością Beneficjenta i będzie dzierżawiony podmiotowi wewnętrznemu – M. Sp. z o. o. Wśród zakupionego taboru znajdować się będą autobusy z napędem elektrycznym, do których niezbędna będzie infrastruktura do ładowania energią elektryczną, tzw. stacje do ładowania energii elektrycznej. Stacje ładowania będą służyły celom świadczenia usług komunikacji publicznej, a więc w całości sprzedaży opodatkowanej. Zakupione autobusy wyposażone będą w systemy ITS. Doposażenie autobusów komunikacji miejskiej w urządzenia systemu ITS będą służyć celom świadczenia usług komunikacji publicznej, a tabor będzie przedmiotem umowy cywilnoprawnej - dzierżawy. Nabyte towary i usługi będą zatem w całości wykorzystywane do celów wykonywanej działalności gospodarczej. Gmina za pośrednictwem ZTM ma pełne prawo do odliczenia podatku VAT od wydatków związanych z zakupem taboru autobusowego, co potwierdza indywidualna interpretacja nr… . W związku z tym również od wydatków związanych z budową i eksploatacją stacji do ładowania energii elektrycznej służącej jedynie autobusom komunikacji miejskiej będzie w pełni przysługiwało prawo odliczenia podatku naliczonego.
- Budowa Dworca Lokalnego - pawilonu obsługi podróżnych Dworca Lokalnego, wraz z płytą dworca. Zadanie obejmuje budowę poczekalni dla podróżnych z toaletami, punktem informacji transportowej o różnych przewoźnikach i środkach transportu (autobusy miejskie, podmiejskie, regionalne, dalekobieżne, kolej, samoloty), punkt obsługi podróżnych (kasa i reklamacje) i przechowalnią bagażu, a także całodobowe stanowisko dyżurnego ruchu. Pawilon obsługi wyposażony zostanie w automat łączący cechy sprzedaży biletów i intermodalnego planera podróży. Ponadto przewidziano utworzenie parkingu typu Kiss&Ride oraz wielostanowiskowe zadaszone stojaki rowerowe. Poza budową pawilonu obsługi podróżnych zakres prac obejmuje również utworzenie wieńca stanowisk postojowych dla podróżnych wokół płyty dworca wraz z zadaszeniem fotowoltaicznym, ławkami, tablicami rozkładowymi i systemem informacji pasażerskiej on-line. Budowa Dworca Lokalnego ma na celu poprawę obecnego stanu integracji różnych środków transportu zbiorowego oraz skoncentrowanie funkcji integracyjnych w obszarze zespołu dworców kolejowego i autobusowego oraz uporządkowanie przestrzeni publicznej wokół zespołu dworców. Lokalny Dworzec Autobusowy (dalej: LDA) obejmuje następujące obiekty służące zaspokojeniu funkcji komunikacyjnych związanych z obsługą Pasażerów i autobusów Przewoźników:
- Pawilon do obsługi Pasażerów i Przewoźników. Pawilon ten posiadać będzie poczekalnię dla podróżnych z miejscami siedzącymi, monitorami informacji dynamicznej i tablicą informacji statycznej; pomieszczenie Centrum Nadzoru prowadzące bieżącą realizację odpraw i regulację ruchu autobusów przewoźników i podróżnych na LDA; punkt informacji o kursowaniu autobusów z i do LDA oraz funkcjonowaniu komunikacji na terenie Miasta i gmin sąsiednich; kasę biletową służącą sprzedaży biletów komunikacji miejskiej oraz odpłatnie wydzierżawione pomieszczenie dla celów sprzedaży biletów obcych Przewoźników; pomieszczenie ze skrytkami bagażowymi; toalety; pomieszczenie socjalne dla kierowców obsług autobusowych; pomieszczenia pomocnicze i gospodarcze; wizualny system informacji o przyjazdach i odjazdach autobusów. W ramach tej części ZTM pobierać będzie opodatkowane dochody z tytułu korzystania przez Pasażerów z toalet i skrytek bagażowych oraz za korzystanie z usług informacji zamieszczonej i udzielanej na LDA i pomieszczeń socjalnych wkalkulowane w wynagrodzenie za parkowanie na dworcu - płacone przez Przewoźników. Na budynku zamontowane zostaną panele okładzinowe w postaci modułów fotowoltaicznych oraz żaluzje fotowoltaiczne, dzięki którym wyprodukowana energia zostanie odsprzedana do sieci,
- Plac manewrowy LDA obejmujący 3 zadaszone stanowiska odjazdowe przewidziane dla: komunikacji międzynarodowej i krajowej dalekobieżnej; komunikacji regionalnej; komunikacji lokalnej podmiejskiej i miejskiej. Wyposażony będzie w ławki dla Pasażerów oczekujących na odjazdy autobusów oraz wyposażenie odprawowe: wyświetlacze służące do dynamicznego wyświetlania odjazdów kursów ze stanowiska wraz z ewentualnymi dodatkowymi informacjami (np. odwołania i opóźnienia kursów), nagłośnienie służące do nadawania komunikatów i informacji głosowych, tablice uwzględniające całodobowe odjazdy ze stanowiska, kamery nadzoru nad odprawą ze stanowisk autobusów. Za umieszczenie rozkładów jazdy na wyświetlaczach oraz monitorowanie ich pracy pobierane będzie wynagrodzenie określone w regulaminie,
- 3-miejscowy parking „Kiss&Ride” dla samochodów osobowych;
- 2-poziomowy stojak na rowery.Układ komunikacyjny dworca składać się będzie z wjazdu z dwóch różnych kierunków na płytę Dworca Lokalnego. W celu zapewnienia komfortu i bezpieczeństwa ruchu oraz czytelności placu manewrowego zaplanowano ruch kołowy, jednokierunkowy z wykluczeniem obecności pieszych na płycie dworca. Na środku płyty dworca zlokalizowano stanowiska postojowe dla autobusów do parkowania pod kątem. Wokół płyty dworca zostaną zlokalizowane stanowiska przyjazdowe oraz odjazdowe dla autobusów przeznaczone do parkowania równoległego. Do dworca muszą mieć dostęp również piesi, dlatego zostaną wybudowane ciągi pieszych, które muszą być prowadzone, tak aby jak najrzadziej krzyżowały się z ciągami autobusów. Ciąg pieszych będzie kontynuacją placu manewrowego i nie mieści się w pasie drogowym. Rozkład ciągów pieszych ma zachęcać do intuicyjnego korzystania z nich, a nie z dróg na skróty. W celu ułatwienia dojazdu do dworca przewiduje się zaprojektowanie parkingu Kiss&Ride oraz miejsc postojowych dla rowerów, w których będzie można bezpiecznie zostawić rower i udać się w dalszą podróż autobusem. Za parkowanie na LDA Gmina pobierać będzie wynagrodzenie wg cennika ustalonego w regulaminie. Wynagrodzenie to obejmować będzie: udostępnianie stanowisk dla autobusów przyjeżdżających na dworzec, kończących dany kurs lub odjeżdżających z dworca w strefie obsługi pasażera oraz parkowanie na terenie dworca w pozostałej strefie w przerwach między kursami. Dowodem jednorazowej zapłaty będzie bilet parkingowy, a opłaty miesięcznej - karta abonamentowa, wynikająca z Umowy z Przewoźnikiem. W ramach opłaty parkingowej kierowca może między innymi skorzystać z pomieszczenia socjalnego w budynku dworca. Dodatkowo co miesiąc uiszczać będzie opodatkowaną opłatę za korzystanie z usług informacji zamieszczonej i udzielanej na LDA, która obejmuje umieszczenie na dworcowych tablicach rozkładów jazdy oraz na stanowiskach przyjazdowych i odjazdowych informacji o przyjazdach i odjazdach, udzielanie informacji o podstawieniu autobusów na stanowiska odjazdowe, ich odjeździe, opóźnieniach i odwołanych kursach, udzielanie informacji o komunikacji Przewoźników w Punkcie Informacji. W budynku LDA, sprzedawane będą bilety komunikacji miejskiej, natomiast sprzedaż biletów komunikacji lokalnej i dalekobieżnej prowadzona będzie przez firmy zewnętrzne a ZTM z tego tytułu będzie pobierał wynagrodzenie za dzierżawę pomieszczeń.
- System ITS na potrzeby Dworca Komunikacji Lokalnej - jest to całościowe rozwiązanie umożliwiające kompleksowe zarządzanie kluczowymi aktywnościami dworca oraz zwiększające bezpieczeństwo podróżnych. Podstawowymi funkcjami systemu jest:
- Informowanie podróżnych o ruchu autobusów za pomocą różnych urządzeń wizualnej prezentacji i informacji dźwiękowej.
- Zarządzanie statycznymi rozkładami jazdy - system będzie umożliwiał automatyczną aktualizację wszystkich rozkładów jazdy prezentowanych na terenie Dworca Komunikacji Lokalnej.
- Wsparcie zarządzania dworcem poprzez usprawnienie kontroli pojazdów korzystających z infrastruktury dworcowej. System będzie rozpoznawać wszystkie pojazdy korzystające z placu manewrowego dworca jak i stanowisk postojowych, odjazdowych i przyjazdowych (kamery rozpoznawania tablic rejestracyjnych, kategorii pojazdu) oraz wyliczać czasy korzystania z infrastruktury dworcowej w czasie rzeczywistym.
- Poprawa bezpieczeństwa podróżnych korzystających z Dworca Lokalnego poprzez monitoring wraz z rejestracją obrazu.W ramach zadania zostanie zrealizowany System Zarządzania Dworcem Lokalnym z systemem informacji Pasażerskiej Dworca Lokalnego oraz System Inteligentnego Monitoringu Wizyjnego poprawiającego bezpieczeństwo podróżnych. W zakresie tego zadania przewidziane jest dostosowanie i wyposażenie pomieszczeń Centrum Nadzoru Dworca Lokalnego zlokalizowanym w nowobudowanym budynku Dworca Lokalnego, dostawa i wdrożenie Systemu Zarządzania Dworcem Komunikacji Lokalnej obejmujący System Informacji Pasażerskiej Dworca Lokalnego, dostosowanie, uaktualnienie i uruchomienie serwisu internetowego dla pasażerów komunikacji publicznej korzystających z Dworca Lokalnego, dostawa, instalacja i uruchomienie tablic i wyświetlaczy informacji pasażerskiej, dostawa, instalacja i uruchomienie automatu biletowego, dostawa, instalacja i uruchomienie elektronicznych punktów informacji pasażerskiej, dostawa, instalacja i uruchomienie Systemu Inteligentnego Monitoringu Wizyjnego, budowa kanalizacji teletechnicznej oraz sieci światłowodowej łączącej Centrum Systemu Zarządzania Transportem Publicznym, Budynek Dworca Komunikacji Lokalnej oraz Centrum Komunikacyjne. Cały system ITS na dworcu lokalnym służyć będzie zarówno pasażerom korzystającym z komunikacji miejskiej, jak i podmiejskiej, lokalnej i dalekobieżnej. Za korzystanie z usług informacji zamieszczonej i udzielanej na LDA Przewoźnik obowiązkowo uiszczać będzie opodatkowaną opłatę na podstawie wystawionej faktury VAT.
- Rozbudowa systemu ITS komunikacji przewiduje dostawę i wdrożeniem rozwiązań rozbudowujących, ujednolicających, integrujących System Zarządzania Transportem Publicznym wraz z dostawą niezbędnych licencji, sublicencji oraz z usługą gwarancyjnej asysty technicznej. Zakresem swoim obejmuje również zaprojektowanie, dostawę i uruchomienie: systemu informacji pasażerskiej oraz jego integrację z systemem E-Info, systemu elektronicznego poboru opłat oraz jego integrację z funkcjonującym systemem E-Bilet; inteligentnego monitoringu nadzoru na przystankach autobusowych na terenie miasta. Projekt przewiduje zainstalowanie na przystankach autobusowych tablic dynamicznej informacji pasażerskiej, które będą informować pasażerów na bieżąco o faktycznych przewidywanych godzinach odjazdów autobusów. Zastosowanie tablic dynamicznej informacji pasażerskiej wpływa na usprawnienie przepływu informacji o terminach odjazdu pojazdu komunikacji miejskiej dla pasażerów, tworzenie zoptymalizowanych potoków pasażerskich na poszczególnych liniach, stosownie do oczekiwań pasażerów i możliwości przewoźnika, przesyłanie istotnych komunikatów dla pasażerów. Opisany system ITS służył będzie działalności opodatkowanej, ponieważ z systemu będą korzystać jedynie pasażerowie komunikacji miejskiej. Platforma teleinformatyczna dla Systemu ITS (PTITS) jest niezbędnym dla wszystkich projektów z zakresu teleinformatyki planowanymi do realizacji przez Beneficjenta jest rozbudowa platformy teleinformatycznej. Jest to związane z koniecznością rozszerzenia sieci dystrybucyjnej LMDS dla potrzeb ITS oraz rozbudową sieci szkieletowej i miejskiego Data Center, bez których rozwój ITS nie jest możliwy. System elektronicznego poboru opłat za korzystanie z środków komunikacji miejskiej obejmuje zakup biletomatów stacjonarnych wraz z oprogramowaniem współpracującym z systemem E-Bilet, E-Info oraz agentem obsługi kart płatniczych poprzez Platformę Teleinformatyczną dla Systemu ITS (PTITS). Przy użyciu biletomatów będzie dokonywana sprzedaż biletów uprawniających do korzystania z usług transportowych, a dzięki temu systemowi nastąpi wzrost sprzedaży opodatkowanej. Nabyte towary i usługi będą, w całości wykorzystywane do celów wykonywanej przez Gminę działalności gospodarczej (sprzedaż biletów komunikacji miejskiej). System windykacyjny, który usprawniał będzie proces kontroli biletów. System umożliwi sprawniejszą ewidencję opłat dodatkowych za przejazdy środkami komunikacji miejskiej bez ważnego biletu, rozliczanie należności, jak również lepszą pracę urządzeń usprawniających pracę kontrolerów. System ten bezwzględnie związany jest z działalnością opodatkowaną, ponieważ wiąże się bezpośrednio ze świadczeniem usług komunikacji miejskiej. Dodatkowo każdy dłużnik w ramach mandatu zobowiązany jest do zapłaty za bilet komunikacji miejskiej.
- Budowa inteligentnego monitoringu na przystankach. System monitoringu wizyjnego to inteligentny system nadzoru ruchu na przystankach autobusowych z identyfikacją pojazdów. Jest to system automatycznego monitoringu dozorującego czas postoju w zatoce oraz nieuprawnionego zatrzymania i postoju. System ten daje możliwość wygenerowania naliczeń opłat za korzystanie z wyznaczonych przystanków oraz wygenerowania raportu nieuprawnionego zatrzymania i postoju. Podstawowe funkcje stawiane systemowi to:
- optyczna analiza ruchu i wykonywanie zdjęć pojazdów samochodowych korzystających z zatoki,
- detekcja i odczyt tablic rejestracyjnych,
- rejestracja i archiwizowanie danych poprzez zapis do centralnej bazy danych,
- klasyfikacja pojazdów, tzn. rozpoznanie marki, modelu oraz koloru pojazdu,
- pomiar czasu korzystania przez pojazd z zatoki.Pozyskane w ten sposób dane z przystanków, poprzez bezprzewodową łączność funkcjonującą na terenie miasta (platformę teleinformatyczną PTITS), zostaną następnie przekazane do centralnej bazy danych zlokalizowanej w serwerowni ZTM-u, gdzie będą podlegały dalszej analizie. Weryfikowane będą uprawnienia do korzystania pojazdu z zatoki autobusowej, jak również czas przebywania w jej obrębie. System monitoringu wizyjnego oparty będzie o kamery stacjonarne (analiza ruchu i obserwacja zatoki) oraz kamery ANPR (automatycznego rozpoznawania tablic rejestracyjnych oraz typu pojazdu). Przewiduje się instalację kamer na masztach lub wysięgnikach wraz z wykonaniem instalacji kablowej do elementu komunikacji sieciowej na masztach platformy teleinformatycznej lub na osobnych masztach zaprojektowanych i wykonanych w ramach powyższego zadania. Poziom lokalny tego systemu będzie opierał się na aplikacji do zdalnego podglądu wizyjnego zatoki autobusowej (kamery stacjonarne), systemie do rozpoznawania pojazdów i pomiaru czasu postoju (kamery ANPR) oraz sprzęcie do obsługi. Rejestracja obrazu będzie się odbywała lokalnie w rejestratorach na przystankach. System pomiaru czasów postoju będzie automatycznie odczytywać tablice rejestracyjne pojazdów (kamery ANPR), klasyfikował pojazd i wykonywał jego zdjęcie. Kamery zostaną zainstalowane na istniejących konstrukcjach lub masztach zainstalowanych celowo. Informacje pozyskane z systemu na poziomie lokalnym zostaną wykorzystane, jako dane do raportowania zajętości zatok przystankowych oraz w celu kontroli posiadanych zezwoleń wydawanych przez ZTM. Ww. rozwiązania mają wpłynąć na rezygnację części kierowców z przejazdów pojazdami własnymi w sytuacji możliwości skorzystania z komunikacji miejskiej, a w konsekwencji na wzrost popytu na usługi komunikacji miejskiej i wzrost dochodów Miasta z biletów (opodatkowanych podatkiem VAT). Realizacja wymienionych we wniosku zadań przypisana jest do ZTM w części związanej z obsługą komunikacji miejskiej i nie związana jest ze sterowaniem ruchem drogowym, a wytworzone w trakcie projektu środki trwałe będą w ewidencji ZTM.
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:
- Czy Gmina w związku z przedstawionym stanem faktycznym ma prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z budową stacji ładowania energii elektrycznej?
- Czy Gmina w związku z przedstawionym stanem faktycznym ma prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z budową dworca lokalnego?
- Czy Gmina w związku z przedstawionym stanem faktycznym ma prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z systemem ITS dla dworca lokalnego?
- Czy Gmina w związku z przedstawionym stanem faktycznym ma prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z rozbudową systemu ITS dla komunikacji miejskiej?
- Czy Gmina w związku z przedstawionym stanem faktycznym ma prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z budową inteligentnego monitoringu na przystankach?
Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124 ustawy o VAT. Art. 15 ust. 1 ustawy o VAT wskazuje, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. W myśl art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Określenie działalności producenta, handlowca lub usługodawcy następuje każdorazowo w stosunku do odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnie świadczonych usług na terenie kraju, będących przedmiotem opodatkowania. Przez pojęcie producenta w takim razie należy rozumieć podmiot, który w zorganizowany sposób dokonuje produkcji towarów w celu ich dalszego zbycia. Handlowiec dokonuje w sposób zorganizowany zakupu towarów w celu ich odsprzedaży. Podobnie jak usługodawca, który świadczy usługi w celach zarobkowych. Płaszczyzna działalności podmiotów będących podatnikami podatku od towarów i usług, o czym świadczy zdanie drugie art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, opierać się musi na działalności podejmowanej w szczególności w sposób ciągły w celach zarobkowych, w ramach prowadzonego przez nich profesjonalnego obrotu gospodarczego. Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 ustawy o VAT - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2 powołanego przepisu, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej zwane dalej „sposobem określania proporcji.
Ad. 1. Gmina ma prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego w odniesieniu do zakupów, które można przyporządkować do budowy stacji do ładowania elektrycznego autobusów elektrycznych. Stacje do ładowania elektrycznego będą wykorzystywane wyłącznie na potrzeby organizowanego przez Gminę (ZTM) publicznego transportu zbiorowego. Prowadząc działalność w zakresie wykonywania usług transportu publicznego ZTM świadczy usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT i wykonuje je w oparciu o umowy cywilnoprawne zawierane między pasażerem a Wnioskodawcą. Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego, niemalże cały zakres działalności ZTM dotyczy odpłatnych czynności opodatkowanych VAT. Dodatkowo zakupione autobusy elektryczne będą przedmiotem dzierżawy Spółce, realizującej umowę wykonawczą na świadczenie usług komunikacji miejskiej dla Gminy. Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy, Gmina będzie miała prawo do odliczenia podatku naliczonego w fakturach dotyczących inwestycji budowy stacji do ładowania elektrycznego realizowanych przez ZTM, których efekty będą wykorzystywane do działalności gospodarczej prowadzonej przez ZTM.
Ad. 2. Gmina ma prawo do odliczenia podatku naliczonego w odniesieniu do zakupów inwestycyjnych, związanych z budową dworca lokalnego. Ze względu na fakt, że po zakończonej inwestycji Gmina (ZTM) będzie osiągać przychody opodatkowane w postaci wpływów z tytułu sprzedaży biletów komunikacji miejskiej, dzierżawy pomieszczeń, opłaty za wizualny system informacji o przyjazdach i odjazdach autobusów z dworca, opłat za toalety, przechowanie bagażu oraz płatnego parkowania na płycie dworca, przysługuje jej pełne prawo do odliczenia. Powyższe opłaty będą naliczane na podstawie umowy cywilnoprawnej i płatne przelewem na podstawie faktury VAT na konto w niej wskazane. Gmina nie będzie pobierała opłat za korzystanie z dworca wynikających z art. 16 ust. 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym.
Ad. 3. Gmina ma prawo do odliczenia podatku naliczonego w odniesieniu do zakupów związanych z budową systemu ITS dla dworca lokalnego. Cały system ITS na dworcu lokalnym służyć będzie zarówno pasażerom korzystających z komunikacji miejskiej, podmiejskiej, lokalnej i dalekobieżnej. Za korzystanie z usług informacji zamieszczonej i udzielanej na LDA Przewoźnik obowiązkowo uiszczać będzie wynagrodzenie naliczone na podstawie umowy cywilnoprawnej a następnie wystawionej faktury VAT. W tej sytuacji na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy nabywając towary i usługi celem zrealizowania projektu Gmina będzie nabywała je do działalności gospodarczej i tym samym będzie działa w charakterze podatnika VAT.
Ad. 4. Gmina ma prawo do odliczenia podatku naliczonego w odniesieniu do zakupów związanych z rozbudową systemu ITS. Zakupy towarów i usług dokonywane przez ZTM w ramach rozbudowy systemu ITS będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT w całości, tj. sprzedaż biletów, które służą działalności gospodarczej, a z systemu ITS korzystać będą pasażerowie komunikacji miejskiej. Zakupiony również w ramach rozbudowy ITS system elektronicznego poboru opłat oraz system windykacyjny usprawni proces sprzedaży i kontroli biletów. Przy użyciu biletomatów będzie dokonywana sprzedaż biletów uprawniających do korzystania z usług transportowych, a dzięki temu systemowi nastąpi wzrost sprzedaży opodatkowanej. Nabyte towary i usługi będą, w całości wykorzystywane do celów wykonywanej przez Gminę działalności gospodarczej (sprzedaż biletów komunikacji miejskiej). Zatem spełniony będzie warunek z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.
Ad. 5 Gmina ma prawo do odliczenia podatku naliczonego w odniesieniu do zakupów związanych z budową inteligentnego monitoringu na przystankach. Gmina twierdzi, że przysługuje jej prawo do odliczenia pełnej kwoty VAT naliczonego od wydatków związanych z system monitoringu wizualnego, ponieważ są ściśle związane z opodatkowaną działalnością gospodarczą, tj. sprzedażą usług komunikacji miejskiej, dzierżawą autobusów i zamieszczeniem rozkładów jazdy. Jeżeli działania podatnika podejmowane są wyłącznie w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, a w opisanej sytuacji jest ściśle związany, przepis art. 86 ust. 2a ustawy o VAT nie ma zastosowania do takich podatników. Przepis art. 86 ust. 2a ustawy o VAT nie wymaga, aby bezpośrednim skutkiem działań podatnika było powstanie po jego stronie obowiązku podatkowego w podatku VAT. Wystarczy, aby działania te były dokonywane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, nawet jeżeli same w sobie nie powodują skutku w postaci powstania obowiązku podatkowego w tym podatku.
Podsumowując ZTM, jako jednostka organizacyjna Miasta, osiąga dochody wyłącznie z działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, gdyż działalność ta skierowana jest wyłącznie na wykorzystywanie towarów, usług i wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły w celach zarobkowych, m.in. świadczenia usług przewozów pasażerskich komunikacji miejskiej, dzierżawy autobusów, miejsc pod reklamę, pomieszczeń na dworcu, zamieszczenie rozkładów jazdy, wynagrodzenie za parkowanie na dworcu, odnawialnych źródeł energii, świadczenia usług zamieszczania informacji pasażerskiej na LDA. W ramach swojej działalności ZTM wykonuje czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług, a także uzyskuje przychody niegenerujące tego podatku, jednak, co należy podkreślić, posiadające bezwzględnie związek z działalnością gospodarczą, do której ZTM został powołany. Art. 86 ust. 2a ustawy o VAT będzie mieć zastosowanie jedynie do sytuacji, w której nabywane towary i usługi, wykorzystywane są zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, w sytuacji gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe. W takich okolicznościach kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2 ustawy o VAT, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej. Natomiast w przypadku ZTM wszystkie zakupy służą wyłącznie prowadzonej działalności gospodarczej, co skutkuje tym, że w zakresie objętym wnioskiem nie będzie miał zastosowania art. 86 ust. 2a ustawy o VAT. W konsekwencji ZTM będzie miał prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego (przy założeniu braku wystąpienia sprzedaży zwolnionej z opodatkowania). Jak bowiem wskazano w stanie faktycznym działalność ZTM sprowadza się do zapewnienia transportu miejskiego dla mieszkańców miasta i okolicznych miejscowości, co bezsprzecznie uznane musi zostać za działalność gospodarczą. Przychody uzyskiwane z tego głównego przedmiotu działalności gospodarczej w całości opodatkowane są podatkiem od towarów i usług. Natomiast przychody uzyskiwane z innych tytułów - bez względu na to czy są opodatkowane, czy niepodlegające opodatkowaniu VAT - stanowią naturalną konsekwencję wykonywania głównej działalności gospodarczej przez ZTM. a zatem wpisują się w cel prowadzonej działalności przez ZTM. Wszystkie czynności wykonywane przez ZTM, a zarazem uzyskiwane przychody, mają związek z działalnością polegającą na zapewnieniu usług komunikacji. Zatem zakupy dokonywane przez ZTM służą jedynie celom prowadzonej działalności gospodarczej, co na gruncie obowiązujących przepisów ustawy o podatku od towarów i usług daje pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego:
- jest prawidłowe w zakresie prawa do odliczenia pełnej kwoty podatku naliczonego od wydatków związanych z budową stacji ładowania energii elektrycznej,
- jest nieprawidłowe w zakresie prawa do odliczenia pełnej kwoty podatku naliczonego od wydatków związanych z budową dworca lokalnego,
- jest nieprawidłowe w zakresie prawa do odliczenia pełnej kwoty podatku naliczonego od wydatków związanych z budową systemu ITS dla dworca lokalnego,
- jest prawidłowe w zakresie prawa do odliczenia pełnej kwoty podatku naliczonego od wydatków związanych z rozbudową systemu ITS dla komunikacji miejskiej,
- jest nieprawidłowe w zakresie prawa do odliczenia pełnej kwoty podatku naliczonego od wydatków związanych z budową inteligentnego monitoringu na przystankach.
Generalna zasada określająca prawne możliwości odliczenia podatku naliczonego wyrażona jest w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016, poz. 710 z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 cyt. ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
- nabycia towarów i usług,
- dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Z powyższych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług, a towary i usługi, przy nabyciu których podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest niewątpliwy i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi. Odliczyć zatem można podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego. Wskazana norma prawna wyraża zasadę neutralności podatku od towarów i usług, w następstwie której podatnicy realizujący czynności zwolnione czy też niepodlegające opodatkowaniu są w podobnej sytuacji jak ostateczny nabywca (konsument) towaru i usługi, z wyjątkiem przypadków jednoznacznie wskazanych w ustawie o podatku od towarów i usług. Ustawa wyłącza zatem możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu.
Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Ustawodawca nie precyzuje, w jakim zakresie i w jaki sposób towary i usługi muszą być wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, aby pozwoliło to podatnikowi na odliczenie podatku naliczonego. Związek ten może być zatem bezpośredni lub pośredni.
O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością gospodarczą można mówić wówczas, gdy nabywane towary lub usługi służą, np. dalszej odprzedaży, bowiem bezpośrednio wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.
Natomiast, ze związkiem pośrednim mamy do czynienia w sytuacji, gdy ponoszone wydatki nie mają bezpośredniego odzwierciedlenia w osiąganych obrotach, jakkolwiek ich ponoszenie warunkuje uzyskanie obrotu opodatkowanego podatkiem od towarów i usług.
Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają pośredni związek z działalnością, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług przyczynia się pośrednio do uzyskania obrotu przez podatnika poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości.
Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go dla tej czynności za podatnika podatku od towarów i usług, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa również status danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady, status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ww. ustawy.
Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go dla tej czynności za podatnika podatku od towarów i usług, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Działalność gospodarcza – według art. 15 ust. 2 ustawy – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Natomiast z art. 15 ust. 6 ustawy wynika, że nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.
Wyłączenie z grona podatników organów władzy publicznej jest możliwe tylko wtedy, gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji państwowych np. w zakresie administracji, sądownictwa, obrony narodowej. Wówczas wyłączenie z opodatkowania nie prowadzi do naruszenia zasad konkurencji. Organy władzy publicznej są podatnikami jedynie w zakresie czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych.
Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług.
Reasumując, z powołanych przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).
Zatem Gmina, wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności stanowiące działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, działa w charakterze podatnika.
W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2018 r., poz. 994, z późn. zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
Stosownie do art. 6 ust. 1 tej ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Natomiast na mocy art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy:
- ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej; 2) gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego; (…) 4) lokalnego transportu zbiorowego; (…) 14) porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego; 15) utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych; (…).
W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi. (art. 9 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym).
Z kolei jak stanowi art. 86 ust. 2a ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.
Stosownie do treści art. 86 ust. 2b ustawy, sposób określenia proporcji najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć, jeżeli:
- zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane oraz
- obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.
Zgodnie ust. 2c analizowanego artykułu, przy wyborze sposobu określenia proporcji można wykorzystać w szczególności następujące dane:
- średnioroczną liczbę osób wykonujących wyłącznie prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie osób wykonujących prace w ramach działalności gospodarczej i poza tą działalnością;
- średnioroczną liczbę godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą i poza tą działalnością;
- roczny obrót z działalności gospodarczej w rocznym obrocie podatnika z działalności gospodarczej powiększonym o otrzymane przychody z innej działalności, w tym wartość dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, otrzymanych na sfinansowanie wykonywanej przez tego podatnika działalności innej niż gospodarcza;
- średnioroczną powierzchnię wykorzystywaną do działalności gospodarczej w ogólnej średniorocznej powierzchni wykorzystywanej do działalności gospodarczej i poza tą działalnością.
W celu obliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku, o którym mowa w ust. 2a, przyjmuje się dane za poprzedni rok podatkowy (art. 86 ust. 2d ustawy).
Na mocy art. 86 ust. 2e ustawy, podatnik rozpoczynający w danym roku podatkowym wykonywanie działalności gospodarczej i działalności innej niż działalność gospodarcza, w celu obliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku, o którym mowa w ust. 2a, przyjmuje dane wyliczone szacunkowo, według prognozy uzgodnionej z naczelnikiem urzędu skarbowego w formie protokołu.
Zgodnie z art. 86 ust. 2f ustawy, przepis ust. 2e stosuje się również, gdy podatnik uzna, że w odniesieniu do wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć dane za poprzedni rok podatkowy byłyby niereprezentatywne.
Proporcję określa się procentowo w stosunku rocznym. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej. Przepisy art. 90 ust. 5, 6, 9a i 10 stosuje się odpowiednio (art. 86 ust. 2g ustawy).
Zgodnie z art. 86 ust. 2h ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku gdy podatnik, dla którego sposób określenia proporcji wskazują przepisy wydane na podstawie ust. 22, uzna, że wskazany zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie ust. 22 sposób określenia proporcji nie będzie najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć, może zastosować inny bardziej reprezentatywny sposób określenia proporcji.
Zgodnie z art. 90c ust. 1 ustawy, w przypadku nabytych towarów i usług, w odniesieniu do których kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie z art. 86 ust. 2a, po zakończeniu roku podatkowego, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, podatnik jest obowiązany dokonać korekty podatku odliczonego przy ich nabyciu, uwzględniając dane dla zakończonego roku podatkowego. Przepisy art. 91 ust. 2-9 stosuje się odpowiednio.
W przypadku gdy korekty podatku odliczonego dokonuje podatnik, dla którego sposób określenia proporcji wskazują przepisy wydane na podstawie art. 86 ust. 22, może on uwzględnić dane za rok podatkowy poprzedzający poprzedni rok podatkowy, jeżeli takie dane przyjęto w celu obliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku, o którym mowa w art. 86 ust. 2a (art. 90c ust. 2 ustawy).
Według art. 90c ust. 3 ustawy, dokonując korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik może przyjąć inny sposób określania proporcji, niż został przyjęty dla danego roku podatkowego, jeżeli byłby on bardziej reprezentatywny dla zakończonego roku.
Ustawodawca wprowadził w art. 86 ust. 2a ustawy mechanizm, który określa sposób ustalenia kwoty podatku naliczonego w przypadku, gdy podatnik wykonuje obydwa rodzaje działalności ale przyporządkowanie konkretnych kwot do konkretnego rodzaju działalności jest niemożliwe. Natomiast w przypadku, gdy podatnik może dokonać poprawnej alokacji kwot podatku naliczonego do odpowiednich rodzajów działalności – to kwota podatku związanego z czynnościami opodatkowanymi w ramach działalności gospodarczej podlegać będzie odliczeniu w pełni, z kolei ta część, która będzie przyporządkowana innej działalności nie będzie podlegać odliczeniu w ogóle.
Należy podkreślić, że powołany art. 86 ust. 2a ustawy wprost określa, co stanowi kwotę podatku naliczonego w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż ta działalność. Zgodnie z tą normą, w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza (z wyjątkiem wykorzystania na cele osobiste, do których może mieć zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy), w sytuacji gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej.
Cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 i 3 ustawy. W związku z prowadzeniem działalności gospodarczej u podatnika mogą wystąpić działania czy sytuacje, które nie generują opodatkowania podatkiem od towarów i usług. „Towarzyszą” one działalności gospodarczej i nie stanowią obok niej odrębnego przedmiotu działalności podatnika. Nie podlegają one opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jednakże ich występowanie nie oznacza, że u podatnika występują czynności wykonywane poza działalnością gospodarczą. Za czynności zrównane z czynnościami wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej uznaje się także nieodpłatną dostawę towarów lub nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste w przypadkach, o których mowa w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2a ustawy. Uzasadnia to fakt, że chociaż czynności te z definicji nie mają związku z działalnością gospodarczą, w sytuacjach określonych w tych przepisach następuje obowiązek naliczenia podatku. Natomiast przez cele inne rozumie się sferę działalności danego podmiotu niebędącą działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 i 3 ustawy (przykładowo działalność podmiotu w charakterze organu władzy czy nieodpłatną działalność statutową).
Z treści art. 86 ust. 22 ustawy wynika, że minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, określić w przypadku niektórych podatników sposób określenia proporcji uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć oraz wskazać dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem tego sposobu określenia proporcji, uwzględniając specyfikę prowadzenia działalności przez niektórych podatników i uwarunkowania obrotu gospodarczego.
Na podstawie powyższej delegacji, zostało wydane rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (Dz. U. z 2015 r., poz. 2193), zwane dalej rozporządzeniem.
Rozporządzenie to określa, w przypadku niektórych podatników, sposób określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć, zwany dalej „sposobem określenia proporcji” oraz wskazuje dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem sposobu określenia proporcji (§ 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia).
W rozporządzeniu tym zostali wskazani podatnicy, do których przepisy w nim zawarte się odnoszą. Są to: jednostki samorządu terytorialnego, samorządowe instytucje kultury, państwowe instytucje kultury, uczelnie publiczne, instytuty badawcze.
W przypadku jednostki samorządu terytorialnego, sposób określenia proporcji ustala się odrębnie dla:
- urzędu obsługującego jednostki samorządu terytorialnego (tj. urzędu gminy, urzędu miasta, starostwa powiatowego oraz urzędu marszałkowskiego),
- samorządowej jednostki budżetowej,
- samorządowego zakładu budżetowego.
Oznacza to, że w przypadku jednostek samorządu terytorialnego, nie będzie ustalany jeden „całościowy” sposób określenia proporcji dla jednostek samorządu terytorialnego jako osoby prawnej, tylko będą ustalane odrębnie sposoby określenia proporcji dla wymienionych jego poszczególnych jednostek organizacyjnych.
Powyższe rozporządzenie wprowadza wzory, według których będą wyznaczane sposoby określenia proporcji, uznane za najbardziej odpowiadające specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć.
Analiza przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego oraz treści powołanych przepisów prawa podatkowego prowadzi do następujących wniosków.
W odniesieniu do zakupów wymienionych w pytaniu nr 1, tj. wydatków związanych z budową stacji ładowania energii elektrycznej Gmina ma prawo do pełnego odliczenia VAT naliczonego z faktur dokumentujących ww. nabycie, gdyż jak wynika z okoliczności sprawy wydatki te będą służyły wyłącznie sprzedaży opodatkowanej Gminy. Zakupy te są bowiem związane wyłącznie ze świadczeniem usług transportu komunikacją miejską, a z wniosku nie wynika, że w ramach tych usług Gmina prowadzi działalność zwolnioną od podatku, lub też działalność inną niż gospodarcza. Z opisu sprawy wynika, że sprzedażą biletów uprawniających do przejazdów komunikacją miejską zajmuje się Gmina i z tego tytułu uzyskuje przychody, od których odprowadza VAT. Ponadto zakupione autobusy są przekazywane w dzierżawę Spółce świadczącej usługi transportu komunikacji miejskiej. Stacje ładowania energii elektrycznej – jak wynika z opisu sprawy – stanowią niezbędną infrastrukturę do ładowania autobusów elektrycznych, zatem będą służyły celom świadczenia usług komunikacji publicznej, tym samym wyłącznie czynnościom opodatkowanym.
W świetle powyższego stanowisko Gminy dotyczące pełnego prawa do odliczenia zakupów związanych z budową ładowania energii elektrycznej (odnoszące się do pytania nr 1) uznano za prawidłowe.
W odniesieniu do wydatków związanych z budową dworca lokalnego, stwierdzić należy, że Gminie nie przysługuje prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego. Co prawda wydatki poniesione w związku z budową dworca będą w głównej mierze służyły działalności gospodarczej Gminy, jednakże na podstawie przedstawionych okoliczności nie można uznać, że wszystkie czynności (aktywności) Gminy, które będą dokonywane w ramach budowanego dworca, świadczone będą w ramach wyłącznie działalności gospodarczej Gminy.
Jak bowiem wynika z opisu sprawy w ramach budowy dworca lokalnego powstanie poczekalnia dla podróżnych z m.in. punktem informacji transportowej o różnych przewoźnikach i środkach transportu (autobusy miejskie, podmiejskie, regionalne, dalekobieżne, kolej, samoloty). Działalność takiego punktu informacyjnego nie będzie bowiem związana wyłącznie z czynnościami opodatkowanymi Gminy (sprzedażą biletów komunikacji miejskiej, dzierżawą pomieszczeń dla celów sprzedaży biletów obcych Przewoźników, czy też umieszczaniem rozkładów jazdy na wyświetlaczach i monitorowaniem ich pracy – wynagrodzenie uzyskane od Przewoźników). Szerokie spektrum tej informacji (m.in. o transporcie kolejowym i samolotowym) pozwala wywieść, że nie będzie ona służyć wyłącznie działalności gospodarczej Gminy, ale też częściowo stanowi działalność inną niż działalność gospodarcza – realizację zadań własnych w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty.
Ponadto – jak wynika z opisu sprawy – w ramach budowy dworca lokalnego powstanie plac manewrowy obejmujący 3 zadaszone stanowiska odjazdowe przewidziane dla: komunikacji międzynarodowej i krajowej dalekobieżnej; komunikacji regionalnej; komunikacji lokalnej podmiejskiej i miejskiej. Samo udostępnianie placu manewrowego i stanowisk odjazdowych dla Przewoźników jest nieodpłatne. Jak wskazano we wniosku Gmina nie będzie pobierała opłat za korzystanie z dworca wynikających z art. 16 ust. 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2018 r., poz. 2016), organizowanie publicznego transportu zbiorowego polega w szczególności na określaniu przystanków komunikacyjnych i dworców, których właścicielem lub zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego, udostępnionych dla operatorów i przewoźników oraz warunków i zasad korzystania z tych obiektów.
Określenie przystanków komunikacyjnych i dworców oraz warunków i zasad korzystania, o których mowa w ust. 1 pkt 6, następuje w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ danej jednostki samorządu terytorialnego (art. 15 ust. 2 ww. ustawy).
Natomiast zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym – w transporcie drogowym za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców mogą być pobierane opłaty.
W przepisie art. 16 ust. 4 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, przewidziano również możliwość pobierania przez jednostkę samorządu terytorialnego opłat za korzystanie przez operatorów i przewoźników z przystanków komunikacyjnych lub dworców, których jest właścicielem albo zarządzającym, z tym, że stawka opłaty jest ustalana w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ danej jednostki samorządu terytorialnego, z uwzględnieniem niedyskryminujących zasad.
W kwestii wyłączenia organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy z kategorii podatników wielokrotnie wypowiadał się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej akcentując, że dla takiego wyłączenia konieczne jest spełnienie równocześnie dwóch przesłanek: działalność musi być wykonywana przez podmiot prawa publicznego i musi być wykonywana w celu sprawowania władzy publicznej (wyroki C-408/97, C-4/89, C-288/07). Zatem wyłączenie, o którym mowa jest wyłączeniem o charakterze podmiotowo-przedmiotowym; następuje wówczas, gdy spełniona jest przesłanka podmiotowa – czynności dokonuje organ władzy publicznej i przedmiotowa – czynność mieści się w zakresie władztwa publicznego.
Pojęcie „organu władzy publicznej” (ani „urzędu obsługującego ten organ”) nie zostało zdefiniowane w ustawie o VAT. Poszukując cech identyfikujących takie podmioty, w odróżnieniu od innych uczestników obrotu gospodarczego będących podatnikami w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, zasadne jest odwołanie się do postanowień Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 16 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483) stanowi, że samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy publicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw istotną część zadań publicznych samorząd wykonuje w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Z art. 163 Konstytucji RP wynika z kolei, że samorząd wykonuje zadania publiczne niezastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych. Przepisy te pozwalają na usytuowanie jednostek samorządu terytorialnego obok innych organów władzy publicznej, co w istocie czyni je takimi organami, przy spełnieniu przesłanek przedmiotowych. Samorząd terytorialny wykonuje zadania administracji publicznej niezastrzeżone do kompetencji innych organów władzy państwowej. W tych działaniach organy samorządu mogą korzystać ze środków prawnych o charakterze władczym, które są właściwe dla władzy państwowej.
W kontekście omawianej sprawy należy również zwrócić uwagę na orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, który w wyroku z 20 marca 2013 r. o sygn. akt I FSK 687/12, odwołując się do art. 15 ust. 6 ustawy oraz art. 4 ust. 5 Dyrektywy Rady z 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej; ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dz. U. UE L z 13 czerwca 1977 r.) jednoznacznie stwierdził, że organy władzy o charakterze krajowym, regionalnym i lokalnym i inne instytucje prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują i transakcjami, które zawierają jako władze publiczne, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub inne płatności w związku z taką działalnością lub transakcjami. Naczelny Sąd Administracyjny wskazał również, że: „pobieranie przez samorząd opłat (daniny publicznej) za korzystanie z przystanków komunikacyjnych i dworców jest bez wątpienia przejawem wykonywania władztwa publicznego”.
Stwierdzić zatem należy, że czynności polegające na udostępnianiu przystanków lub dworców, należą do imperium uprawnionego organu zarządzającego daną drogą publiczną i infrastrukturą jej towarzyszącą, który wyposażony w kompetencje do orzekania w tych sprawach, realizuje zadania publiczne, wynikające z ustawowego powołania do pełnienia funkcji zarządcy dróg.
W konsekwencji uznać należy, że Wnioskodawca w zakresie czynności udostępniania dworca lokalnego – przystanków – spełnia obie przesłanki wskazane w art. 15 ust. 6 ustawy, czynność ta jest bez wątpienia przejawem wykonywania władztwa publicznego. W konsekwencji czynności udostępniania przystanków dworca lokalnego uznać należy za działalność inną niż działalność gospodarcza. Rezygnacja z poboru opłaty, o której mowa w art. 16 ustawy o publicznym transporcie drogowym (daniny publicznoprawnej) za czynność udostępniania dworca nie może skutkować uznaniem, że Gmina nie dokonuje tych czynności w ogóle.
Zatem w przypadku udostępnianie przystanków i dworca mamy do czynienia z czynnościami opodatkowanymi VAT (świadczenie usług komunikacji miejskiej) oraz z czynnościami niepodlegającymi opodatkowaniu podatkiem VAT (zapewnienie mieszkańcom miasta infrastruktury komunikacyjnej do poruszania się środkami transportu innymi niż komunikacja miejska). Realizacja zadań Gminy jako organizatora publicznego transportu zbiorowego nie ogranicza się więc wyłącznie do realizacji zadań w zakresie transportu lokalnego, który prowadzony jest w ramach działalności gospodarczej Gminy w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Realizacja zadań organizatora publicznego transportu zbiorowego obejmuje także zapewnienie linii komunikacyjnych i infrastruktury, wykorzystywanych przez innych przewoźników w gminnych przewozach pasażerskich.
Zatem w okolicznościach niniejszej sprawy – wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy – tut. organ nie znajduje podstaw aby uznać, że wszystkie wydatki poniesione na budowę dworca lokalnego będą poniesione wyłącznie w celu wykonywanej przez Gminę działalności gospodarczej. Natomiast okoliczność, że Gmina będzie osiągać przychody opodatkowane w postaci wpływów z tytułu sprzedaży biletów komunikacji miejskiej, dzierżawy pomieszczeń, opłaty za wizualny system informacji o przyjazdach i odjazdach autobusów z dworca, opłat za toalety, przechowanie bagażu oraz płatnego parkowania na płycie dworca przez Przewoźników nie może przesądzić o pełnym prawie do odliczenia.
Kolejnymi, opisanymi we wniosku wydatkami w ramach budowy dworca, są wydatki na 3-miejscowy parking „Kiss&Ride” dla samochodów osobowych oraz 2-poziomowy stojak na rowery. Infrastruktura ta bezpośrednio nie będzie generowała sprzedaży opodatkowanej, z wniosku bowiem nie wynika, że za parkowanie samochodu/roweru będą pobierane jakiekolwiek opłaty. Gmina wiąże jednak tą infrastrukturę ze sprzedażą opodatkowaną realizowaną za pośrednictwem dworca, bowiem – jak wskazano w opisie sprawy – infrastruktura ta ma na celu ułatwienie dojazdu do dworca, a ponadto będzie można bezpiecznie zostawić rower i udać się w dalszą podróż autobusem. Nieodpłatna ogólnodostępność do tej infrastruktury przesądza o uznaniu, że nie będzie ona służyć wyłącznie działalności gospodarczej Gminy (czynnościom opodatkowanym realizowanym przez Gminę za pośrednictwem dworca). W takich okolicznościach uznać należy, że infrastruktura ta służyć będzie zarówno działalności gospodarczej (sprzedaży opodatkowanej realizowanej za pośrednictwem dworca lokalnego) oraz działalności innej niż działalność gospodarcza – realizacji zadań własnych w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty. Okoliczność, że Gmina będzie osiągać przychody opodatkowane w postaci wpływów z tytułu sprzedaży biletów komunikacji miejskiej, dzierżawy pomieszczeń, opłaty za wizualny system informacji o przyjazdach i odjazdach autobusów z dworca, opłat za toalety, przechowanie bagażu oraz płatnego parkowania na płycie dworca przez Przewoźników nie może przesądzić o pełnym prawie do odliczenia. Jak wskazano, realizując takie inwestycje Gmina wykonuje również zadania własne. Korzystanie z parkingu „Kiss&Ride” dla samochodów osobowych oraz stojaka na rowery jest bezpłatne. Brak jest zatem jakichkolwiek podstaw prawnych, aby uznać, że takie wydatki są związane wyłącznie z opodatkowaną działalnością gospodarczą. Fakt, że zostały one wybudowane w związku z budową dworca lokalnego nie może wpłynąć na wystąpienie prawa do odliczenia w pełnej wysokości.
Reasumując w okolicznościach niniejszej sprawy – wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy – nie można uznać, że wszystkie wydatki poniesione na budowę dworca lokalnego będą poniesione wyłącznie w celu wykonywanej przez Gminę działalności gospodarczej, a tym samym konsekwentnie wyłącznie ze sprzedażą opodatkowaną. Jak wynika z wcześniejszych rozważań budowany dworzec autobusowy będzie wykorzystywany zarówno do działalności gospodarczej, jak i do działalności innej niż działalność gospodarcza, a tym samym Gminie nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o pełną kwotę podatku naliczonego związanego z budową dworca autobusowego, a jedynie w takim zakresie, w jakim wydatki te służyć będą czynnościom opodatkowanym, z tym zastrzeżeniem, że jeżeli przypisanie wydatków w całości do działalności gospodarczej Gminy nie jest możliwe, Gmina przy realizacji prawa do odliczenia obowiązana jest zastosować art. 86 ust. 2a i następne ustawy o podatku od towarów i usług.
Tym samym stanowisko Gminy dotyczące pełnego prawa do odliczenia zakupów inwestycyjnych, związanych z budową dworca lokalnego (odnoszące się do pytania nr 2) uznano za nieprawidłowe.
W odniesieniu do zakupów związanych z budową systemu ITS dla dworca lokalnego, stwierdzić należy, że Gminie nie przysługuje prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego. Co prawda wydatki poniesione w związku z budową systemu ITS dla dworca lokalnego będą służyły działalności gospodarczej Gminy, jednakże na podstawie przedstawionych okoliczności nie można uznać, że wszystkie czynności (aktywności) Gminy, które będą dokonywane w ramach budowanego dworca, który będzie obsługiwany przez system ITS, świadczone będą w ramach wyłącznie działalności gospodarczej Gminy. Z opisu sprawy wynika, że system ITS będzie stricte związany z czynnościami opodatkowanymi Gminy w zakresie informowania podróżnych o ruchu autobusów za pomocą różnych urządzeń wizualnej prezentacji i informacji dźwiękowej oraz zarządzania statycznymi rozkładami jazdy. Jednocześnie system ten również – jak wskazano w opisie sprawy – stanowił będzie wsparcie zarządzania dworcem poprzez usprawnienie kontroli pojazdów korzystających z infrastruktury dworcowej, a także miał na celu poprawę bezpieczeństwa podróżnych korzystających z Dworca Lokalnego poprzez monitoring wraz z rejestracją obrazu. Niewątpliwie budowa systemu ITS w celu usprawnienia kontroli pojazdów korzystających z infrastruktury dworcowej poprzez rozpoznawanie wszystkich pojazdów korzystających z placu manewrowego dworca jak i stanowisk postojowych, odjazdowych i przyjazdowych (kamery rozpoznawania tablic rejestracyjnych, kategorii pojazdu) oraz wyliczanie czasu korzystania z infrastruktury dworcowej w czasie rzeczywistym będzie wykorzystywana zarówno w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, jak również działalności innej niż działalność gospodarcza. Jak wcześniej przesądzono, udostępnianie przystanków dworca lokalnego na rzecz przez Przewoźników w sytuacji braku poboru opłaty, o której mowa w art. 16 ustawy o publicznym transporcie drogowym jest przejawem wykonywania władztwa publicznego, tym samym czynność tą należy uznać za działalność inną niż działalność gospodarcza. Ponadto monitoring wraz z rejestracją obrazu, który powstanie w ramach budowy systemu ITS – jak wskazano w opisie sprawy – będzie miał na celu poprawę bezpieczeństwa podróżnych korzystających w dworca lokalnego, tym samym uznać należy, że czynności te będą stanowić działalność inną niż działalność gospodarcza – realizację zadań własnych w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty – w zakresie bezpieczeństwa obywateli. Okoliczność, że Gmina będzie osiągać przychody opodatkowane w postaci wpływów z tytułu sprzedaży biletów komunikacji miejskiej, dzierżawy pomieszczeń, opłaty za wizualny system informacji o przyjazdach i odjazdach autobusów z dworca, opłat za toalety, przechowanie bagażu oraz płatnego parkowania na płycie dworca przez Przewoźników nie może przesądzić o pełnym prawie do odliczenia z tytułu budowy opisanego systemu ITS. Jak wskazano, realizując tą inwestycję Gmina wykonuje również zadania własne. Brak jest zatem w takich okolicznościach podstaw prawnych, aby uznać, że takie wydatki jako związane wyłącznie z opodatkowaną działalnością gospodarczą. Fakt, że zostały one wybudowane w związku z budową dworca lokalnego nie może wpłynąć na wystąpienie pełnego prawa do odliczenia.
Zatem w okolicznościach niniejszej sprawy – wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy – tut. organ nie znajduje podstaw aby uznać, że wydatki poniesione na budowę systemu ITS na potrzeby dworca są ponoszone wyłącznie w celu wykonywanej przez Gminę działalności gospodarczej, a tym samym konsekwentnie wyłącznie ze sprzedażą opodatkowaną. Jak wynika z wcześniejszych rozważań budowany system ITS dla dworca autobusowego będzie wykorzystywany zarówno do działalności gospodarczej, jak i do działalności innej niż działalność gospodarcza, a tym samym Gminie nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o pełną kwotę podatku naliczonego związanego z budową dworca autobusowego, a jedynie w takim zakresie, w jakim wydatki te służyć będą czynnościom opodatkowanym, z tym zastrzeżeniem, że jeżeli przypisanie wydatków w całości do działalności gospodarczej Gminy nie jest możliwe, Gmina przy realizacji prawa do odliczenia obowiązana jest zastosować art. 86 ust. 2a i następne ustawy o podatku od towarów i usług.
Tym samym stanowisko Gminy dotyczące pełnego prawa do odliczenia zakupów związanych z budową systemu ITS dla dworca (odnoszące się do pytania nr 3) uznano za nieprawidłowe.
W odniesieniu do zakupów związanych z rozbudową systemu ITS dla komunikacji miejskiej, stwierdzić należy, że Gminie przysługuje prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego. Z opisu sprawy wynika bowiem, że rozbudowa systemu ITS dla komunikacji miejskiej obejmuje dostawę i wdrożeniem rozwiązań rozbudowujących, ujednolicających, integrujących System Zarządzania Transportem Publicznym wraz z dostawą niezbędnych licencji, sublicencji oraz z usługą gwarancyjnej asysty technicznej. Zakresem swoim obejmuje również zaprojektowanie, dostawę i uruchomienie: systemu informacji pasażerskiej oraz jego integrację z systemem E-Info, systemu elektronicznego poboru opłat oraz jego integrację z funkcjonującym systemem E-Bilet; inteligentnego monitoringu nadzoru na przystankach autobusowych na terenie miasta. Projekt przewiduje zainstalowanie na przystankach autobusowych tablic dynamicznej informacji pasażerskiej, które będą informować pasażerów na bieżąco o faktycznych przewidywanych godzinach odjazdów autobusów. Zastosowanie tablic dynamicznej informacji pasażerskiej wpływa na usprawnienie przepływu informacji o terminach odjazdu pojazdu komunikacji miejskiej dla pasażerów, tworzenie zoptymalizowanych potoków pasażerskich na poszczególnych liniach, stosownie do oczekiwań pasażerów i możliwości przewoźnika, przesyłanie istotnych komunikatów dla pasażerów. Z systemu tego będą korzystać jedynie pasażerowie komunikacji miejskiej. Platforma teleinformatyczna dla Systemu ITS (PTITS) jest niezbędnym dla wszystkich projektów z zakresu teleinformatyki planowanymi do realizacji przez Beneficjenta jest rozbudowa platformy teleinformatycznej. Jest to związane z koniecznością rozszerzenia sieci dystrybucyjnej LMDS dla potrzeb ITS oraz rozbudową sieci szkieletowej i miejskiego Data Center, bez których rozwój ITS nie jest możliwy. System elektronicznego poboru opłat za korzystanie z środków komunikacji miejskiej obejmuje zakup biletomatów stacjonarnych wraz z oprogramowaniem współpracującym z systemem E-Bilet, E-Info oraz agentem obsługi kart płatniczych poprzez Platformę Teleinformatyczną dla Systemu ITS (PTITS). Przy użyciu biletomatów będzie dokonywana sprzedaż biletów uprawniających do korzystania z usług transportowych, a dzięki temu systemowi nastąpi wzrost sprzedaży opodatkowanej. Nabyte towary i usługi będą, w całości wykorzystywane do celów wykonywanej przez Gminę działalności gospodarczej (sprzedaż biletów komunikacji miejskiej). System windykacyjny, który usprawniał będzie proces kontroli biletów. System umożliwi sprawniejszą ewidencję opłat dodatkowych za przejazdy środkami komunikacji miejskiej bez ważnego biletu, rozliczanie należności, jak również lepszą pracę urządzeń usprawniających pracę kontrolerów. System ten bezwzględnie związany jest z działalnością opodatkowaną, ponieważ wiąże się bezpośrednio ze świadczeniem usług komunikacji miejskiej. Dodatkowo każdy dłużnik w ramach mandatu zobowiązany jest do zapłaty za bilet komunikacji miejskiej.
Zatem przedstawiony opis sprawy wskazuje, że rozbudowa systemu ITS dotyczy wyłącznie obsługi komunikacji miejskiej, a tym samym wyłącznie sprzedaży opodatkowanej, tym samym Gminie przysługuje prawo do odliczenia podatku w pełnej wysokości z tytułu wydatków poniesionych w związku z rozbudową systemu ITS komunikacji miejskiej.
Tym samym stanowisko Gminy dotyczące pełnego prawa do odliczenia zakupów związanych z systemem ITS komunikacji miejskiej (odnoszące się do pytania nr 4) uznano za prawidłowe.
Ponadto w odniesieniu do zakupów związanych z budową inteligentnego monitoringu na przystankach stwierdzić należy, że Gminie nie przysługuje prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego. Co prawda wydatki poniesione w związku z budową inteligentnego monitoringu na przystankach będą służyły działalności gospodarczej Gminy, jednakże na podstawie przedstawionych okoliczności nie można uznać, że wszystkie czynności (aktywności) Gminy, które będą dokonywane przy pomocy inteligentnego monitoringu na przystankach, świadczone będą w ramach wyłącznie działalności gospodarczej Gminy. Z opisu sprawy wynika, że inteligentny monitoring na przystankach będzie związany z czynnościami opodatkowanymi Gminy w zakresie nadzoru ruchu na przystankach autobusowych pojazdów komunikacji miejskiej, jednakże system ten obsługiwał będzie również nadzór na przystankach autobusowych pojazdów innych Przewoźników i tym samym będzie dawał możliwość wygenerowania naliczeń opłat za korzystanie z wyznaczonych przystanków oraz wygenerowania raportu nieuprawnionego zatrzymania i postoju. Pozyskane w ten sposób dane z przystanków, poprzez bezprzewodową łączność funkcjonującą na terenie miasta (platformę teleinformatyczną PTITS), zostaną następnie przekazane do centralnej bazy danych zlokalizowanej w serwerowni ZTM-u, gdzie będą podlegały dalszej analizie. Weryfikowane będą uprawnienia do korzystania pojazdu z zatoki autobusowej, jak również czas przebywania w jej obrębie. Informacje pozyskane z systemu na poziomie lokalnym zostaną wykorzystane, jako dane do raportowania zajętości zatok przystankowych oraz w celu kontroli posiadanych zezwoleń wydawanych przez ZTM.
Zatem budowa inteligentnego monitoringu na przystankach będzie wykorzystywana zarówno w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (w części dotyczącej nadzoru ruchu na przystankach autobusowych pojazdów komunikacji miejskiej), jak również działalności innej niż działalność gospodarcza (w części dotyczącej nadzoru ruchu na przystankach autobusowych pojazdów innych przewoźników). Jak wcześniej przesądzono, udostępnianie przystanków na rzecz Przewoźników w sytuacji zarówno poboru opłaty, o której mowa w art. 16 ustawy o publicznym transporcie drogowym, jak i braku poboru tej opłaty jest przejawem wykonywania władztwa publicznego, tym samym czynność tą należy za działalność inną niż działalność gospodarcza. Podkreślić należy, że okoliczność, że Gmina będzie osiągać przychody opodatkowane w postaci wpływów z tytułu sprzedaży biletów komunikacji miejskiej, nie może przesądzić w przedstawionych okolicznościach o pełnym prawie do odliczenia z tytułu budowy opisanego monitoringu na przystankach. Brak jest zatem w takich okolicznościach podstaw prawnych, aby uznać, że takie wydatki jako związane wyłącznie z opodatkowaną działalnością gospodarczą.
Zatem w okolicznościach niniejszej sprawy – wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy – tut. organ nie znajduje podstaw aby uznać, że wydatki poniesione na budowę inteligentnego monitoringu na przystankach są ponoszone wyłącznie w celu wykonywanej przez Gminę działalności gospodarczej, a tym samym konsekwentnie wyłącznie ze sprzedażą opodatkowaną. Jak wynika z wcześniejszych rozważań budowany inteligentny monitoring na przystankach będzie wykorzystywany zarówno do działalności gospodarczej, jak i do działalności innej niż działalność gospodarcza, a tym samym Gminie nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o pełną kwotę podatku naliczonego związanego z budową tego monitoringu, a jedynie w takim zakresie, w jakim wydatki te służyć będą czynnościom opodatkowanym, z zastrzeżeniem, że jeżeli przypisanie wydatków w całości do działalności gospodarczej Gminy nie jest możliwe, Gmina przy realizacji prawa do odliczenia obowiązana jest zastosować art. 86 ust. 2a i następne ustawy o podatku od towarów i usług.
Tym samym stanowisko Gminy dotyczące pełnego prawa do odliczenia zakupów związanych z budową inteligentnego monitoringu na przystankach (odnoszące się do pytania nr 5) uznano za nieprawidłowe.
Końcowo podkreśla się, że w kontekście powyższego uzasadnienia powołany w opisie sprawy nieprawomocny wyrok WSA wydany dla ZTM nie może wpłynąć na inną ocenę stanowiska w przedmiotowej sprawie.
Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:
- z zastosowaniem art. 119a;
- w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).
Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekle prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.
Przestań wyszukiwać interpretacje ręcznie!
Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili