0112-KDIL1-3.4012.598.2018.1.KB

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 18 września 2018 r. (data wpływu 24 września 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania przeniesienia własności Przedmiotów Zabezpieczenia w wykonaniu umów ustanawiających Zabezpieczenia za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako odpłatna dostawa towarów oraz określenia dla tej transakcji podstawy opodatkowania – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 września 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania przeniesienia własności Przedmiotów Zabezpieczenia w wykonaniu umów ustanawiających Zabezpieczenia za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako odpłatna dostawa towarów oraz określenia dla tej transakcji podstawy opodatkowania.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenia przyszłe.

(…) S.A. (dalej: „Spółka”) jest podmiotem prowadzącym działalność finansową, w szczególności, w zakresie zawierania umów leasingu operacyjnego i finansowego oraz udzielania klientom finansowania w formie pożyczek.

Celem uzyskania finansowania potrzebnego do prowadzonej działalności, Spółka zamierza przeprowadzić transakcję sekurytyzacyjną (dalej: „Sekurytyzacja”) w odniesieniu do następujących wierzytelności:

1. wierzytelności wynikających z umów leasingu („Umowy Leasingu”) zawartych przez Spółkę (jako finansującego) z korzystającymi będącymi polskimi przedsiębiorcami (dalej: „Leasingobiorcy”) i stanowiących roszczenia w stosunku do Leasingobiorców przede wszystkim o zapłatę rat leasingowych oraz ewentualnie innych należności wynikających z zawartych Umów Leasingu, a także wierzytelności o zapłatę ceny za przedmiot leasingu, tj. wynikającej z wykonania prawa do żądania przez Leasingobiorcę sprzedaży przedmiotu leasingu po zakończeniu Umów Leasingu za ustaloną cenę (dalej łącznie: „Wierzytelności Leasingowe”); przy czym możliwe również jest, iż Sekurytyzacją nie zostaną objęte wspomniane wyżej wierzytelności o zapłatę przez Leasingobiorcę ceny za przedmiot leasingu w przypadku wykonania prawa do jego zakupu po zakończeniu Umowy Leasingu;
2. wierzytelności wynikających z umów pożyczek (dalej: „Umowy Pożyczek”) zawartych przez Spółkę (jako pożyczkodawcę) oraz pożyczkobiorców będących polskimi przedsiębiorcami (dalej: „Pożyczkobiorcy”), na podstawie których Spółka udzieliła Pożyczkobiorcom finansowania na zakup przedmiotów określonych w Umowach Pożyczek (dalej: „Wierzytelności Pożyczkowe”)

(dalej łącznie: „Wierzytelności” zaś Leasingobiorcy i Pożyczkobiorcy będą łącznie określani jako „Dłużnicy”).

Wierzytelności Leasingowe mogą wynikać zarówno z umów leasingu operacyjnego (uregulowanego w art. 17b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych), jak i finansowego (uregulowanego w art. 17f ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych). Przedmiotem Umów Leasingu są w szczególności, środki transportu, w skład których wchodzą również pojazdy samochodowe w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, a także maszyny i urządzenia.

Zgodnie z Umowami Leasingu oraz Umowami Pożyczki, z których wynikać będą Wierzytelności, część odsetkowa rat leasingowych oraz odsetki od pożyczek mogą być wyliczane według stałej lub zmiennej stopy procentowej. W skład Wierzytelności będących przedmiotem Sekurytyzacji nie będzie wchodził podatek od towarów i usług, który naliczany jest przez Spółkę na Wierzytelnościach Leasingowych.

Wierzytelności, które będą objęte Sekurytyzacją będą wierzytelnościami niewymagalnymi. Nie będą to wierzytelności stanowiące tzw. złe długi, a wręcz przeciwnie, na dzień stanowiący tzw. datę graniczną (cut-off date) poprzedzającą przeprowadzenie Sekurytyzacji Wierzytelności (tj. ich zbycie do spółki celowej), nie będą istniały przesłanki do uznania tych Wierzytelności za zagrożone nieściągalnością. Przedmiotem Sekurytyzacji mogą być zarówno Wierzytelności wyrażone w walucie PLN, jak i w walutach obcych.

Planowana Sekurytyzacja zostanie przeprowadzona poprzez odpłatny przelew Wierzytelności przez Spółkę do spółki celowej, która została utworzona w Irlandii (dalej: „SPV”). SPV jest rezydentem podatkowym Irlandii. SPV nie posiada w Polsce siedziby działalności gospodarczej, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. SPV nie jest też zarejestrowana dla celów podatku od towarów i usług w Polsce (rejestracja dla celów VAT (podatek od towarów i usług) w Polsce może mieć miejsce jedynie w nadzwyczajnej sytuacji, w której konieczne byłoby w przyszłości przejęcie własności Przedmiotów Zabezpieczeń, jak wspomniano poniżej). SPV nie jest powiązana kapitałowo lub organizacyjnie ze Spółką, a przedmiotem działalności SPV jest wyłącznie nabywanie wierzytelności oraz uzyskanie finansowania (w szczególności, poprzez emisję papierów wartościowych, o której mowa poniżej), a także wykonywanie czynności z tym związanych (przy czym, jak niżej wskazano, po ewentualnym przejęciu w przyszłości własności Przedmiotów Zabezpieczeń, przedmiotem działalności SPV będzie także oddawanie przejętych przedmiotów w odpłatne używanie lub/oraz ich odsprzedaż).

Transakcja sekurytyzacji jest procesem składającym się z wielu czynności oraz wymagającym współpracy przynajmniej trzech podmiotów – inicjatora sekurytyzacji, podmiotu emisyjnego oraz inwestorów lub inwestora. Efektem i ekonomicznym celem Sekurytyzacji będzie pozyskanie środków pieniężnych przez Spółkę poprzez wykorzystanie aktywów w postaci Wierzytelności. Sekurytyzacja, stanowiąc alternatywną metodę finansowania, wpłynie na poprawę płynności finansowej Spółki.

Planowana Sekurytyzacja nie będzie obejmować wyłącznie zbycia Wierzytelności przez Spółkę do SPV, ale do jej przeprowadzenia konieczne będą także inne kluczowe operacje. W skład planowanej Sekurytyzacji wchodzić będą m.in. następujące podstawowe elementy transakcyjne:

• Przeniesienie Wierzytelności ze Spółki do SPV będzie następować w wykonaniu umowy sprzedaży wierzytelności zawartej pomiędzy Spółką i SPV. Przelew Wierzytelności w ramach Sekurytyzacji będzie dokonywany w sposób rewolwingowy, co oznacza, że zgodnie z założeniami Sekurytyzacji, do SPV będą sprzedawane periodycznie poszczególne transze Wierzytelności w czasie trwania okresu rewolwingowego, przy założeniu, że Wierzytelności ujęte w danej transzy będą spełniać wcześniej ustalone warunki kwalifikujące te Wierzytelności do Sekurytyzacji (przede wszystkim, przedmiotowe Wierzytelności muszą być wierzytelnościami tzw. performującymi, czyli niestanowiącymi złych długów). Wierzytelności mogą być przenoszone wraz z roszczeniami ubocznymi (zarówno o charakterze pieniężnym jak i niepieniężnym). Wraz z Wierzytelnościami SPV może także nabywać prawo do zaspokojenia się z zabezpieczeń ustanowionych celem zagwarantowania prawidłowego wykonania przez Dłużników zobowiązań wynikających z Umów Leasingu i Umów Pożyczki.
• W zamian za nabyte Wierzytelności SPV zapłaci Spółce cenę. Cena za Wierzytelności Leasingowe będzie niższa od łącznej kwoty zbywanych Wierzytelności Leasingowych (obejmującej ich część kapitałową i odsetkową, a także kwotę ceny nabycia przedmiotu leasingu przez Leasingobiorcę w przypadku skorzystania przez niego z prawa zakupu przedmiotu leasingu po zakończeniu Umowy Leasingu, jeżeli wierzytelność o zapłatę tej ceny będzie objęta Sekurytyzacją) określoną na tzw. datę graniczną (cut-off date, tj. datę ustaloną przez strony i poprzedzającą dzień sprzedaży Wierzytelności Leasingowych przenoszonych w ramach jednej transzy). Różnica między sumą Wierzytelności Leasingowych wskazaną powyżej a ceną sprzedaży stanowić będzie dyskonto uzyskiwane przez SPV na nabyciu Wierzytelności Leasingowych. Cena należna Spółce za Wierzytelności Pożyczkowe będzie odpowiadać wartości nominalnej części kapitałowej Wierzytelności Pożyczkowych, określonej na wyżej wskazaną datę graniczną.
• Wierzytelności Pożyczkowe sprzedawane przez Spółkę do SPV nie będą obejmować odsetek naliczonych do dnia sprzedaży tych Wierzytelności (tj. odsetek należnych Spółce przed dniem sprzedaży Wierzytelności). SPV będzie uprawniona do otrzymania odsetek od udzielonych pożyczek należnych od dnia nabycia Wierzytelności Pożyczkowych od Spółki. Wierzytelności Pożyczkowe przenoszone do SPV będą obejmować kwotę główną pożyczek począwszy od daty granicznej (cut-off date). W konsekwencji, kwoty główne spłaconych pożyczek otrzymane przez Spółkę począwszy od daty granicznej będą przekazywane do SPV.
• Umowa zbycia Wierzytelności może również zawierać postanowienie o dopłacie do ceny za przelewane Wierzytelności, która będzie wypłacana przez SPV w przypadku zaistnienia nadwyżek finansowych po stronie SPV wynikających ze spłat Wierzytelności.
• Przelew Wierzytelności do SPV dokonywany będzie bez regresu.
• Celem nabycia poszczególnych transz Wierzytelności, SPV będzie emitować obligacje lub inne instrumenty dłużne, których zabezpieczeniem (źródłem spłaty) będą Wierzytelności nabyte od Spółki. SPV może również zgromadzić potrzebne środki finansowe poprzez zaciągnięcie kredytów lub pożyczek. SPV może uzyskiwać finansowanie w formie emisji obligacji lub zaciągania kredytów/pożyczek również w przypadku, gdy będzie to konieczne do sfinansowania innych zobowiązań związanych z działalnością SPV. Finansowanie będzie udzielane SPV przez jednego lub większą liczbę inwestorów, którzy mogą być podmiotami polskimi lub zagranicznymi.
• W zamian za udział SPV w transakcji Sekurytyzacji i zapewnienie finansowania Spółce poprzez zapłatę ceny za Wierzytelności, SPV uzyska od Spółki odpowiednie wynagrodzenie. Wynagrodzenie to będzie miało formę opisanego powyżej dyskonta uzyskanego przez SPV na nabyciu Wierzytelności Leasingowych od Spółki. Natomiast w zamian za udział SPV w Sekurytyzacji dotyczącej Wierzytelności Pożyczkowych Spółka zapłaci SPV odpowiednią prowizję.
• Spółka prowadzi księgi rachunkowe w oparciu o Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej. Planowana transakcja sekurytyzacyjna dla celów rachunkowych będzie inna od ujęcia prawnego i podatkowego, a mianowicie z perspektywy rachunkowej transakcja ta nie zostanie rozpoznana jako sprzedaż wierzytelności, lecz jako pożyczka udzielona Spółce przez SPV. Powyższe wynika z faktu, że sprzedawane wierzytelności nie spełniają kryteriów do zaprzestania ich ujmowania przez Spółkę zgodnie z MSR/MSSF (na skutek czego będą dalej ujmowane w księgach Spółki). W następstwie powyższego, otrzymane od SPV środki zostaną ujęte jako zobowiązanie wobec SPV (odpowiadające pożyczce). Pożyczka wyceniana będzie w księgach rachunkowych według tzw. skorygowanej ceny nabycia (zamortyzowanego kosztu). Skorygowana cena nabycia pożyczki będzie uwzględniała koszty odsetkowe oraz te koszty ponoszone przez SPV z tytułu emisji obligacji, które będą się kwalifikowały do ujęcia w kalkulacji efektywnej stopy procentowej, a skutki wyceny będą ujmowane jako koszt finansowy w rachunku wyników Spółki. Dodatkowo, Spółka będzie ujmowała w księgach rachunkowych „na bieżąco” zgodnie z zasadą memoriału koszty odpowiadające kwotom ponoszonym przez SPV na obsługę bieżącej działalności (głównie z tytułu wynagrodzenia zewnętrznych podmiotów świadczących usługi na rzecz SPV, takie jak: obsługa administracyjna, księgowa itp.). Podsumowując, koszty SPV związane z obsługą obligacji oraz bieżącą działalnością SPV będą w całości ujmowane przez Spółkę w jej księgach rachunkowych jako koszty pozyskanego finansowania. W konsekwencji odmiennej kwalifikacji Sekurytyzacji dla celów księgowych niż to wynika z ujęcia prawnego i podatkowego, kwota dyskonta nie zostanie ujęta jako koszt rachunkowy w księgach rachunkowych Spółki.
• Jak wyżej wskazano, uzyskane przez SPV finansowanie będzie wykorzystywane do zapłaty ceny za Wierzytelności, przy czym płatność części ceny może zostać odroczona i zapłacona przez SPV do Spółki po spłacie przez SPV jej pozostałych zobowiązań. W konsekwencji, przeprowadzona Sekurytyzacja będzie stanowić efektywną metodę finansowania Spółki, w której Spółka uzyska potrzebne środki finansowe przed datą wymagalności rat leasingowych i rat udzielonych pożyczek składających się na Wierzytelności będące przedmiotem Sekurytyzacji. Rozliczenia między Spółką i SPV mogą być także dokonywane w formie potrącenia wzajemnych należności.
• Przepisy unijne oraz wydane na ich podstawie regulacje polskie dotyczące wymogów kapitałowych dla podmiotów finansowych, w tym także w przypadku uczestniczenia takich podmiotów jako inwestorów w transakcjach sekurytyzacyjnych wymagają, aby inicjator sekurytyzacji (Spółka) zachował przez czas transakcji tzw. istotny udział ekonomiczny (z ang. material economic interest), czyli partycypował w ryzyku spłaty obligacji emitowanych przez podmiot emisyjny (SPV). Planowana Sekurytyzacja również będzie przewidywać odpowiednią konstrukcję zapewniającą spełnienie przez Spółkę powyższych wymogów. W szczególności, może to nastąpić poprzez udzielenie tzw. finansowania podporządkowanego przez Spółkę do SPV na podstawie umowy pożyczki lub obligacji wyemitowanych przez SPV, których spłata będzie mogła nastąpić dopiero po spłacie obligacji objętych przez głównych inwestorów. W celu spełnienia powyższych wymogów może również zostać zastosowane rozwiązanie, w którym nie wszystkie Wierzytelności spełniające określone kryteria zostaną sprzedane do SPV (tj. część losowo wybranych Wierzytelności, które spełniają warunki wymagane do zakwalifikowania ich do Sekurytyzacji, zostanie pozostawiona w Spółce i nie będzie przedmiotem sprzedaży). Ponadto, odroczona może zostać płatność dopłaty do ceny za zbycie Wierzytelności, która, jak wyżej wskazano, może być należna Spółce pod warunkiem zaistnienia nadwyżek finansowych po stronie SPV wynikających ze spłat Wierzytelności.
• Po zbyciu Wierzytelności do SPV Spółka będzie pełniła funkcję tzw. serwisera w zakresie administrowania przedmiotowymi Wierzytelnościami. Usługi te będą świadczone przez Spółkę w oparciu o odpowiednią umowę o obsługę nabytych Wierzytelności, a w skład tych usług wejdzie, między innymi: wydawanie Dłużnikom zaświadczeń i udzielanie im wyjaśnień co do Wierzytelności, wystawianie faktur oraz innych dokumentów na płatności z Umów Leasingu lub Umów Pożyczki, prowadzenie dokumentacji dotyczącej Wierzytelności, odbieranie wpłat od Dłużników, prowadzenie korespondencji z Dłużnikami, wysyłanie monitów, przekazywanie wpłat z tytułu spłaty Wierzytelności na rachunek SPV. W zamian za świadczone usługi serwisowania Wierzytelności Spółka będzie otrzymywać od SPV określone wynagrodzenie. Serwisowanie Wierzytelności przez Spółkę jest konieczne z uwagi na to, iż Spółka, jako podmiot, który wygenerował Wierzytelności, posiada wiedzę o tych Wierzytelnościach, umowach będących ich podstawą i Dłużnikach Wierzytelności oraz po zbyciu w dalszym ciągu pozostanie stroną Umów Leasingu i Umów Pożyczki. Z uwagi na fakt, iż SPV jest spółką celową przeznaczoną do przeprowadzenia Sekurytyzacji, serwisowanie nabytych Wierzytelności przez samą SPV byłoby bardzo utrudnione, przez co zaangażowanie w ten proces Spółki jest kluczowe.
• Podobnie jak w innych transakcjach sekurytyzacyjnych, w Sekurytyzacji może zostać powołany także serwiser zastępczy (back-up servicer), którego zadaniem będzie zastąpienie Spółki, jak serwisera, lub podmiot, który skoordynuje wstąpienie serwisera zastępczego (back-up servicer facilitator) w sytuacji, gdyby Spółka nie mogła pełnić swojej funkcji w tym zakresie (w szczególności, na skutek ewentualnej upadłości lub też gdyby z innych powodów Spółka nie wykonywała obowiązków na podstawie umowy o świadczenie usług administrowania Wierzytelnościami). Celem powołania takiego zastępczego podmiotu jest zapewnienie ciągłości w ściąganiu Wierzytelności od Dłużników i przekazywaniu tych należności do SPV. Jest to element kluczowy z uwagi na fakt, iż sekurytyzowane Wierzytelności stanowić będą zabezpieczenie finansowania uzyskanego przez SPV na zakup Wierzytelności. W konsekwencji też, kwoty ściągniętych Wierzytelności muszą zostać przeznaczone na zwrot finansowania zaciągniętego przez SPV.
• Celem zachęcenia inwestorów do nabycia obligacji emitowanych przez SPV, dla obligacji może zostać uzyskany odpowiedni rating od agencji ratingowych. Obligacje mogą być również notowane na wybranej giełdzie papierów wartościowych, co umożliwi swobodny obrót tymi papierami wartościowymi.
• Przelew Wierzytelności Leasingowych do SPV nie będzie połączony z przeniesieniem na SPV własności przedmiotów leasingu objętych Umowami Leasingu. W konsekwencji, pomimo przeniesienia Wierzytelności Leasingowych na SPV, to Spółka w dalszym ciągu pozostanie stroną Umów Leasingu. Spółka będzie też wystawiać faktury na Leasingobiorców na poszczególne raty leasingowe, wchodzące w skład Wierzytelności przelanych na SPV. Analogicznie, w odniesieniu do Umów Pożyczek, to Spółka pozostanie pożyczkodawcą, pomimo że prawo do otrzymywania spłat kwoty głównej pożyczek, należnych odsetek i innych wynikających z nich wierzytelności zostanie przeniesione na SPV.
• Możliwe jest, iż w przyszłości Spółka i SPV podejmą decyzję o wcześniejszym zakończeniu transakcji sekurytyzacyjnej poprzez odkup przez Spółkę części Wierzytelności pozostałych jeszcze do spłacenia (tzw. clean-up call). W szczególności, sytuacja taka może wystąpić po spłaceniu całości lub części finansowania zaciągniętego przez SPV na nabycie Wierzytelności. Odkup wierzytelności w ramach tzw. clean-up cali jest standardowym elementem transakcji sekurytyzacyjnych, który umożliwia inicjatorowi sekurytyzacji (Spółka) zakończenie transakcji w przypadku, gdy ze względu na niewielką wartość wierzytelności pozostałych do spłaty oraz fakt całkowitego spłacenia inwestorów, utrzymywanie struktury przestaje być ekonomicznie uzasadnione.
• Transakcja Sekurytyzacji może także przewidywać obowiązek lub możliwość odkupu Wierzytelności przez Spółkę od SPV, przykładowo w przypadku wystąpienia naruszenia ustalonych warunków Sekurytyzacji, np. w przypadku, gdy dana Wierzytelność nie będzie spełniać wymogów niezbędnych do objęcia jej Sekurytyzacją (tzw. eligibility criteria) lub też w przypadku, gdy dana Wierzytelność przestanie być spłacana.
• Opisane przepływy pieniężne SPV będą ustalone w taki sposób, by wszelkie nadwyżki finansowe SPV były przekazywane do Spółki. Może to nastąpić poprzez zapłatę na rzecz Spółki dopłaty do ceny za przeniesienie Wierzytelności, lub też zapłatę pod innym tytułem prawnym.
• W celu zabezpieczenia wierzytelności pieniężnych SPV w stosunku do Spółki wynikających, między innymi, z umowy dotyczącej administrowania (serwisowania) Wierzytelnościami („Umowa Serwisowa”), a w szczególności wierzytelności względem Spółki o przekazywanie do SPV otrzymywanych przez Spółkę strumieni płatności należnych od Leasingobiorców i Pożyczkobiorców, na rzecz SPV mogą zostać ustanowione zabezpieczenia („Zabezpieczenia”) na określonych aktywach Spółki („Przedmioty Zabezpieczenia”). Przedmiotem Zabezpieczenia mogą być w szczególności będące własnością Spółki środki transportu, maszyny i urządzenia finansowane na podstawie Umów Leasingu. Zabezpieczenia mogą zostać ustanowione w formie warunkowego przewłaszczenia na SPV Przedmiotów Zabezpieczenia, jak również w formie zastawu rejestrowego na zbiorze rzeczy ruchomych lub praw Spółki stanowiących organizacyjną całość, w tym na aktywach będących przedmiotem Umów Leasingu.
• Wierzytelności SPV, które mogą być zabezpieczone wyżej wskazanymi Zabezpieczeniami będą obejmować:
  1. wierzytelności pieniężne SPV wobec Spółki, wynikające z Umowy Serwisowej, w szczególności roszczenie o przekazanie należnych SPV wpływów z Wierzytelności uzyskanych przez Spółkę od Dłużników; oraz
  2. określone wierzytelności pieniężne SPV, wynikające z umowy sprzedaży Wierzytelności, w szczególności:
     1. wierzytelności SPV wobec Spółki o zapłatę kwot należnych z tytułu odkupu Wierzytelności przez Spółkę (w określonych przypadkach);
     2. wierzytelności SPV wobec Spółki o zapłatę kwot, o które zostały pomniejszone kwoty należne SPV z tytułu Wierzytelności, w tym w wyniku rozliczeń pomiędzy Spółką a Dłużnikiem w następstwie wcześniejszego rozwiązania Umowy Leasingu lub Umowy Pożyczki;
     3. wierzytelności SPV wobec Spółki z tytułu zapłaty ceny uzyskanej ze sprzedaży aktywów będących przedmiotem Umów Leasingu osobie trzeciej (w określonych w umowie sprzedaży Wierzytelności sytuacjach).
• Samo ustanowienie Zabezpieczeń, do czasu ich faktycznej realizacji (egzekucji), nie będzie skutkować zmianą stron Umów Leasingu. Do czasu faktycznej realizacji Zabezpieczeń, finansującym (leasingodawcą) w tych umowach w dalszym ciągu pozostanie Spółka.
• W odróżnieniu od aktywów stanowiących przedmiot Umów Leasingu, będących własnością Spółki, aktywa będące przedmiotem finansowania na podstawie Umów Pożyczki stanowią zabezpieczenie ustanowione na rzecz Spółki przez Dłużników będących Pożyczkobiorcami na podstawie Umów Pożyczki. Zabezpieczenia ustanowione na tych przedmiotach mają formę przewłaszczenia na zabezpieczenie (przy czym, w zależności od ustaleń konkretnej Umowy Pożyczki, przewłaszczenie obejmuje całe aktywo lub udział w jego współwłasności, oraz jest dokonane pod warunkiem zawieszającym lub rozwiązującym) lub formę zastawu rejestrowego. W każdym przypadku równocześnie z przeniesieniem Wierzytelności Pożyczkowych na SPV na mocy umowy sprzedaży Wierzytelności, zabezpieczenia ustanowione na aktywach będących przedmiotem finansowania na podstawie Umów Pożyczki również mogą zostać przeniesione przez Spółkę na SPV. Zostanie to dokonane w drodze kolejnej umowy przewłaszczenia na SPV tych aktywów (będzie to umowa zawarta pod warunkiem zawieszającym, w postaci wypowiedzenia odnośnej Umowy Pożyczki, tak że SPV nie nabędzie prawa własności tych aktywów od razu, a jedynie w przypadku podjęcia egzekucji przeciwko konkretnemu Dłużnikowi) oraz przejścia na SPV praw Spółki wynikających z zastawów rejestrowych ustanowionych na tych aktywach. Zabezpieczenia te, po ich przeniesieniu na SPV, w dalszym ciągu będą zabezpieczać poszczególne wierzytelności pieniężne wynikające z odpowiedniej Umowy Pożyczki, należne od odnośnego Dłużnika, w takim zakresie, w jakim zabezpieczały je przed przeniesieniem na SPV.
• SPV będzie uprawniona do zaspokojenia swoich zabezpieczonych wierzytelności wynikających z Umowy Serwisowej oraz umowy sprzedaży Wierzytelności, w szczególności poprzez przejęcie przez SPV na własność Przedmiotów Zabezpieczenia (tj. aktywów będących przedmiotem Umów Leasingu). Zgodnie z umowami ustanawiającymi Zabezpieczenia na Przedmiotach Zabezpieczenia, SPV będzie miała prawo zaspokojenia swoich roszczeń z Zabezpieczeń, w szczególności, w przypadku, gdy Spółka nie wypełnia swoich zobowiązań wynikających z Umowy Serwisowej do przekazywania do SPV otrzymanych kwot wynikających z Wierzytelności. Sytuacja taka może, przykładowo, wystąpić w przypadku, gdy Spółka uzyska określone spłaty od Dłużników i nie przekaże tych środków pieniężnych do SPV w ustalonym terminie lub też w przypadku, gdy Spółka, po zakończeniu danej Umowy Leasingu (także wskutek jej wcześniejszego rozwiązania) i sprzedaży Przedmiotu Zabezpieczenia, nie przekaże do SPV środków uzyskanych ze sprzedaży. W określonych przypadkach SPV będzie również uprawniona do przejęcia na własność przedmiotów zabezpieczających Wierzytelności z Umów Pożyczki. W przypadku tych przedmiotów, SPV może definitywnie (bezwarunkowo) uzyskać prawo własności tych przedmiotów tylko w przypadku egzekucji konkretnych Umów Pożyczki. W skład Przedmiotów Zabezpieczenia lub przedmiotów finansowanych Pożyczkami podlegających przejęciu mogą wchodzić także pojazdy samochodowe w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.
• Umowa zastawnicza pomiędzy Spółką i SPV będzie przewidywać, iż w przypadku zrealizowania się zdarzenia pozwalającego SPV na zaspokojenie się z przedmiotu zastawu, SPV będzie miała prawo przejąć na własność Przedmioty Zabezpieczenia, zgodnie z przepisami ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów. Zgodnie z wymogami przewidzianymi w tej ustawie, umowa zastawnicza wskazuje wartość Przedmiotów Zabezpieczenia dla celów ich przejęcia przez SPV celem zaspokojenia roszczeń SPV.
• W przypadku Przedmiotów Zabezpieczenia będących przedmiotami Umów Leasingu wartość, po której zostałyby one przejęte przez SPV będzie uzależniona od tego, czy w skład Wierzytelności sprzedanych przez Spółkę na rzecz SPV na podstawie umowy sprzedaży wchodziły także wierzytelności o zapłatę ceny zakupu przedmiotów leasingu, za którą odnośny Dłużnik jest uprawniony do nabycia przedmiotu leasingu po zakończeniu Umowy Leasingu, czy też wierzytelności takie nie były przedmiotem sprzedaży. W każdym przypadku SPV, nabywając w wyniku realizacji zabezpieczeń dany przedmiot leasingu, stanie się zobowiązana względem Dłużnika do przeniesienia własności tego przedmiotu leasingu po zakończeniu Umowy Leasingu (za cenę ustaloną w odnośnej Umowie Leasingu).
• W przypadku, gdy w skład nabytych od Spółki Wierzytelności z tytułu Umów Leasingu wchodziły także wierzytelności o zapłatę ceny, za którą odnośny Dłużnik jest uprawniony do nabycia przedmiotu leasingu po zakończeniu Umowy Leasingu, czyli wtedy, gdy SPV od początku zapłaciła Spółce za takie wierzytelności, wartość, po której zostałyby przejęte przez SPV przedmioty leasingu zostanie określona w minimalnej wysokości. Wynika to właśnie z faktu, iż SPV nabywając Wierzytelności na podstawie umowy sprzedaży zapłaciła na rzecz Spółki cenę również za wierzytelności w części obejmującej nabycie przedmiotów leasingu przez Dłużników. Przejęcie tych przedmiotów w ramach realizacji Zabezpieczeń z ekonomicznego punktu widzenia nie będzie więc kreować po stronie SPV wartości dodanej. Dlatego też w takim przypadku, wartość Przedmiotów Zabezpieczenia będących przedmiotami Umów Leasingu, zostanie ustalona dla celów ich przejęcia na własność przez SPV na kwotę 1 PLN za każdy pojedynczy przedmiot leasingu.
• Inaczej sytuacja przedstawia się, w przypadku, gdy przedmiotem transakcji Sekurytyzacji nie były wierzytelności o zapłatę ceny zakupu przedmiotów leasingu przez Dłużników. W tym przypadku, SPV nabędzie takie wierzytelności dopiero z chwilą nabycia przez nią przedmiotów leasingu w wyniku realizacji Zabezpieczeń. Ponieważ wierzytelności takie nie były przedmiotem sprzedaży i co za tym idzie, SPV nie zapłaciła za nie Spółce ceny, SPV będzie mogła liczyć na uzyskanie wartości dodanej poprzez uzyskanie od Dłużników umówionej ceny za wykup przedmiotów leasingu. Dlatego w takim przypadku, wartość, po której zostałyby przejęte przez SPV przedmioty leasingu w wyniku realizacji Zabezpieczeń będzie ustalona dla każdego przedmiotu leasingu zasadniczo w wysokości równej cenie, za którą zgodnie z Umową Leasingu odnośny Dłużnik może nabyć ten przedmiot leasingu po zakończeniu Umowy Leasingu.
• W każdym przypadku zasadniczym celem ustanowienia Zabezpieczeń na Przedmiotach Leasingu z punktu widzenia SPV jest zapewnienie należytej obsługi Umów Leasingu i uzyskiwania przez SPV wpływów z tytułu Wierzytelności. W przypadku gdyby Spółka (z różnych przyczyn) utraciła zdolność do administrowania Wierzytelnościami i funkcję tę musiałby przejąć inny podmiot byłoby istotne dla dalszego przebiegu Sekurytyzacji, aby SPV miała możliwość przejęcia Przedmiotów Zabezpieczenia i tym samym odnośnych Umów Leasingu, zapewniających uzyskiwanie wpływów z Wierzytelności.
• W odniesieniu do przedmiotów zabezpieczających Wierzytelności Pożyczkowe, ich wartość dla celów zaspokojenia roszczeń SPV będzie określona zgodnie z postanowieniami umów zastawu rejestrowego zawartych pomiędzy Pożyczkobiorcami i Spółką. Standardowa umowa zastawu stanowi w tym przypadku, iż wartość dla celów przejęcia przedmiotu zastawu zostanie ustalona przez zastawnika na podstawie średniej ceny z dnia przejęcia tego przedmiotu przez zastawnika, ustalonej przez rzeczoznawcę albo faktycznie uzyskanej przez zastawnika ceny netto ze sprzedaży przedmiotu zastawu. W każdym przypadku wartość przedmiotu zastawu jest zaliczana na poczet spłaty wierzytelności zabezpieczonych zastawem, a ewentualna nadwyżka ponad kwotę wierzytelności jest zwracana Dłużnikowi.
• Zgodnie z przepisami prawa regulującymi zastaw rejestrowy, w wyniku przejęcia przez SPV na własność przedmiotów zabezpieczających Wierzytelności Pożyczkowe, stanowiących własność Dłużników, wartość zabezpieczanych wierzytelności zostanie obniżona o ustaloną wartość tych przedmiotów przejętych przez SPV. W przypadku tych przedmiotów, które posiadane są przez Spółkę tytułem zabezpieczenia, po przejęciu na własność tych przedmiotów przez SPV, SPV alokuje całość środków otrzymanych w wyniku sprzedaży tych przedmiotów na poczet zaspokojenia Wierzytelności Pożyczkowych związanych z tymi przedmiotami, po pomniejszeniu o koszty przejęcia na własność i sprzedaży.
• Umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie pomiędzy Spółką i SPV zostanie zawarta pod warunkiem zawieszającym, którego ziszczenie się skutkować będzie definitywnym przeniesieniem na SPV własności Przedmiotów Zabezpieczenia. Zgodnie z tą umową, mając na uwadze charakter relacji pomiędzy Spółką i Dłużnikami oraz biorąc pod uwagę umowę sprzedaży Wierzytelności zawartą pomiędzy Spółką a SPV, na podstawie której Spółka otrzymuje od SPV cenę za sprzedane Wierzytelności, definitywne przeniesienie własności będzie dokonane bez wynagrodzenia płaconego przez SPV. W przypadku przejęcia Przedmiotów Zabezpieczenia stanowiących własność Spółki, SPV będzie, co do zasady, wykonywać zobowiązanie względem Dłużników do przeniesienia własności Przedmiotów Zabezpieczenia po zakończeniu Umów Leasingu (za cenę ustaloną w Umowie Leasingu). W przypadku braku powyższego zobowiązania względem Dłużnika (w sytuacjach oznaczonych w Umowie Leasingu), w pierwszej kolejności SPV przeznaczy środki pieniężne uzyskane ze sprzedaży Przedmiotów Zabezpieczenia będących przedmiotami Umowy Leasingu na poczet zaspokojenia swoich roszczeń wynikających z Umów Leasingu, a dopiero w przypadku braku takich należności, na poczet zaspokojenia swoich pozostałych roszczeń wynikających z transakcji Sekurytyzacji. W przypadku przedmiotów zabezpieczających Wierzytelności Pożyczkowe, SPV przeznaczy środki pieniężne uzyskane ze sprzedaży tych przedmiotów wyłącznie na poczet zaspokojenia Wierzytelności i rozliczeń z Dłużnikami.
• Przed przejęciem na własność Przedmiotów Zabezpieczenia oraz przedmiotów zabezpieczających Wierzytelności Pożyczkowe, SPV złoży zgłoszenie rejestracyjne dla celów polskiego podatku od towarów i usług. Po przejęciu na własność Przedmiotów Zabezpieczenia SPV będzie kontynuowała, (jako finansujący/leasingodawca) Umowy Leasingu dotyczące Przedmiotów Zabezpieczenia, a po zakończeniu tych umów dokona sprzedaży Przedmiotów Zabezpieczenia na rzecz Dłużników w zamian za cenę ustaloną w odnośnej Umowie Leasingu, ewentualnie, jeżeli odnośni Dłużnicy nie nabędą Przedmiotów Zabezpieczenia, sprzeda takie przedmioty osobom trzecim lub odda je w kolejny leasing. W konsekwencji, Przedmioty Zabezpieczenia przejęte przez SPV będą przeznaczone wyłącznie do oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy leasingu (lub też najmu/dzierżawy), ewentualnie do ich odprzedaży, a oddanie Przedmiotów Zabezpieczenia w odpłatne używanie, ewentualnie odprzedaż tych przedmiotów będzie stanowiła przedmiot działalności SPV. Natomiast po przejęciu przedmiotów zabezpieczających Wierzytelności Pożyczkowe, przedmioty te zostaną sprzedane celem zaspokojenia Wierzytelności i dokonania rozliczeń z Dłużnikami.

Spółka pragnie wskazać, iż analogiczny wniosek o wydanie interpretacji dotyczącej zasad opodatkowania podatkiem VAT przejęcia Przedmiotów Zabezpieczenia oraz przedmiotów zabezpieczających Wierzytelności Pożyczkowe zostanie złożony także przez SPV.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy przeniesienie ze Spółki na SPV własności Przedmiotów Zabezpieczenia w wykonaniu umów ustanawiających Zabezpieczenia, tj. przeniesienie własności przedmiotu zastawu rejestrowego oraz definitywne przeniesienie przedmiotu umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie, podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatna dostawa towarów?
2. Czy, w przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie pierwsze, podstawą opodatkowania podatkiem od towarów i usług będzie kwota wierzytelności przysługujących SPV w stosunku do Spółki, które zostały zaspokojone poprzez przejęcie Przedmiotów Zabezpieczenia a mianowicie wartość, po jakiej przejęte zostaną Przedmioty Zabezpieczenia przez SPV pomniejszona o należny podatek VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy

Ad 1)

Przeniesienie ze Spółki na SPV własności Przedmiotów Zabezpieczenia w wykonaniu umów ustanawiających Zabezpieczenia, tj. przeniesienie własności przedmiotu zastawu rejestrowego oraz definitywne przeniesienie przedmiotu umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie, podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatna dostawa towarów.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów na terytorium kraju;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Stosownie do art. 2 pkt 6 ww. ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje, co do zasady, z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi.

Jak wynika z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego, w przypadku wystąpienia zdarzenia opisanego w umowach ustanawiających Zabezpieczenia, na przykład w przypadku upadłości Spółki lub niewywiązania się przez Spółkę z obowiązków wynikających z zawartych umów (w szczególności, z Umowy Serwisowej), polegających głównie na przekazywaniu przez Spółkę do SPV płatności otrzymanych od Dłużników z tytułu spłaty przeniesionych Wierzytelności może dojść do przejścia własności Przedmiotów Zabezpieczenia na SPV. Nastąpić to może poprzez przejęcie przez SPV własności Przedmiotów Zabezpieczenia na podstawie przepisów o zastawie rejestrowym, ewentualnie poprzez definitywne przejście własności Przedmiotów Zabezpieczenia na SPV na podstawie umowy o przewłaszczeniu na zabezpieczenie.

Należy wskazać, iż, zgodnie z poglądem prezentowanym przez sądy administracyjne oraz organy podatkowe, samo ustanowienie zabezpieczenia w formie zawarcia umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie lub też zastawu rejestrowego nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 1 czerwca 2015 r., sygn. akt I FSK 335/14, „Przewłaszczenie na zabezpieczenie przenosi własność rzeczy na wierzyciela w sensie cywilistycznym. Wierzyciel korzysta więc z nabytego na podstawie tej umowy prawa wyłącznie w zakresie, w jakim jest to potrzebne dla zabezpieczenia wierzytelności, pozostawiając możliwość korzystania z tej rzeczy dotychczasowemu właścicielowi. Nie stanowi więc dostawy samo zawarcie umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie. Dostawa następuje bowiem dopiero w razie definitywnego przejęcia przez wierzyciela przewłaszczonych rzeczy”.

Podobna teza została wyrażona w innym wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego: „W kontekście dotychczasowych spostrzeżeń należy przyznać słuszność sądowi pierwszej instancji, że samo zawarcie umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie nie rodzi powstania obowiązku podatkowego, bowiem nie dochodzi wówczas do faktycznego przeniesienia prawa do dysponowania rzeczą jak właściciel, natomiast w przypadku późniejszego wydania towaru niezaspokojonemu wierzycielowi powstaje obowiązek podatkowy” (por. wyrok NSA z dnia 5 czerwca 2008 r., sygn. akt I FSK 760/07).

W kwestii przejęcia na własność przedmiotu zastawu rejestrowego wypowiedział się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 24 maja 2017 r., sygn. akt III SA/Wa 1466/16: „Gdy dany podmiot ustanowi na rzecz banku zastaw rejestrowy, a następnie jego przedmiot zostanie przejęty na własność przez bank, mamy do czynienia z odpłatną dostawą towaru, która musi być wykazana na fakturze wystawionej przez zastawcę”.

W kontekście powstania obowiązku podatkowego w momencie definitywnego przejścia własności zabezpieczonych przedmiotów wypowiadały się także organy podatkowe. Jak wynika z interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 4 kwietnia 2014 r., nr IPPP2/443-127/14-2/MM, „Z uwagi na opis stanu faktycznego oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa podatkowego tut. Organ podatkowy stoi na stanowisku, że dostawa samolotu będącego przedmiotem zastawu rejestrowego na rzecz »T« podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT z zastosowaniem podstawowej stawki podatku VAT w wysokości 23%, ponieważ w żadnym przepisie ustawy o VAT nie wskazano, że ww. dostawa korzystała ze zwolnienia lub podlegała opodatkowaniu z zastosowaniem preferencyjnej stawki podatku VAT”.

W interpretacji z dnia 26 czerwca 2014 r., nr ITPP1/443-345a/14/KM Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy wskazał: „Samo zawarcie umowy zastawniczej na zabezpieczenie wierzytelności nie jest czynnością skutkującą powstaniem obowiązku podatkowego w podatku VAT. Jednakże w przypadku niewywiązania się z zobowiązania, wierzyciel może od tego momentu swobodnie dysponować rzeczą obciążaną zastawem, a dokonana dostawa nabiera odpłatnego charakteru. Tym samym wydanie towarów będących przedmiotem zastawu w związku z zawartą umową przesądza o uznaniu tej czynności za odpłatną dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT”.

Podobne stanowisko organ wyraził w interpretacji indywidualnej z dnia 7 lutego 2011 r., nr ITPP1/443-1087/10/MN: „Analiza powołanych przepisów na tle przedstawionego stanu faktycznego prowadzi do wniosku, iż samo zawarcie umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie wierzytelności nie jest czynnością skutkującą powstaniem obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług i obowiązku wystawienia faktury. Jednakże moment przekazania przedmiotu przewłaszczenia wierzycielowi skutkuje powstaniem czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT. Zatem w dniu wydania towarów nastąpi dostawa w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, czyli uzyskania przez wierzyciela prawa do swobodnego rozporządzania przedmiotowym towarem”.

Z wyżej przywołanych poglądów judykatury oraz organów podatkowych na kwestię opodatkowania VAT czynności ustanowienia i wykonania zabezpieczeń na towarach wynika, że czynność ustanowienia zabezpieczenia w formie zastawu rejestrowego czy też przewłaszczenia na zabezpieczenie jest neutralna na gruncie VAT, jednakże definitywne przeniesienie własności zabezpieczonych przedmiotów celem zaspokojenia wierzyciela stanowi dostawę towarów. Trzeba także wskazać, że na gruncie ustawy o VAT dostawa towaru nie odnosi się do zbycia prawa własności na podstawie procedur przewidzianych obowiązującym prawem, lecz obejmuje wszelkie zbycie majątku przez jedną stronę, która upoważnia drugą stronę do dysponowania w rzeczywistości tym majątkiem tak, jakby była jego właścicielem.

W związku z powyższym, w ocenie Spółki, w sprawie będącej przedmiotem złożonego wniosku, czynnością podlegającą opodatkowaniu będzie wykonanie Zabezpieczeń ustanowionych na rzecz SPV, poprzez przejęcie na własność przez SPV Przedmiotów Zabezpieczenia, tj. przedmiotów zastawu rejestrowego w trybie przepisów ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów oraz spełnienie się warunku zawieszającego zawartego w umowie przewłaszczenia na zabezpieczenie i przejęcie na własność przewłaszczonych Przedmiotów Zabezpieczenia.

Stanowisko Spółki przedstawione powyżej zostało potwierdzone także w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 1 czerwca 2018 r. nr 0114-KDIP4.4012.143.2018.1.AKO, która dotyczyła analogicznej transakcji sekurytyzacyjnej.

Ad 2)

W ocenie Spółki, w przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie pierwsze, czyli uznania, że przeniesienie Przedmiotów Zabezpieczenia na SPV w wykonaniu Zabezpieczeń stanowi dostawę towarów dla celów VAT, podstawą opodatkowania podatkiem od towarów i usług tej dostawy będzie kwota wierzytelności przysługujących SPV w stosunku do Spółki, które zostały zaspokojone poprzez przejęcie Przedmiotów Zabezpieczenia, czyli wartość po jakiej przedmioty te zostały przejęte przez SPV w wyniku realizacji Zabezpieczeń, pomniejszona o należny podatek VAT.

Zgodnie z art. 29a ustawy o VAT, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5 tej ustawy jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

W zdarzeniu przyszłym opisanym we wniosku, w razie wystąpienia okoliczności pozwalających na zaspokojenie się SPV z Przedmiotów Zabezpieczenia, na SPV może przejść własność przedmiotów Umów Leasingu, których stronami są Spółka oraz Leasingobiorcy. Definitywne przejście własności będzie miało formę odpłatnej dostawy towarów, jednakże w momencie dostawy nie dojdzie do zapłaty przez SPV ceny na rzecz Spółki w zamian za przejście własności Przedmiotów Zabezpieczenia na SPV. Niemniej jednak, wierzytelności SPV w stosunku do Spółki, zabezpieczone na Przedmiotach Zabezpieczenia ulegną zmniejszeniu o wartość, po jakiej Przedmioty Zabezpieczenia zostaną przejęte przez SPV.

W przypadku Przedmiotów Zabezpieczenia będących przedmiotami Umów Leasingu wartość, po której zostaną one przejęte przez SPV będzie uzależniona od tego, czy w skład Wierzytelności sprzedanych przez Spółkę na rzecz SPV wchodziły także wierzytelności o zapłatę ceny zakupu przedmiotów leasingu, za którą odnośny Dłużnik jest uprawniony do nabycia przedmiotu leasingu po zakończeniu Umowy Leasingu, czy też wierzytelności takie nie były przedmiotem sprzedaży. W przypadku, gdy w skład nabytych od Spółki Wierzytelności z tytułu Umów Leasingu wchodziły także wierzytelności o zapłatę ceny, za którą odnośny Dłużnik jest uprawniony do nabycia przedmiotu leasingu, czyli wtedy, gdy SPV od początku zapłaciła Spółce za takie wierzytelności, wartość, po której zostałyby przejęte przez SPV przedmioty leasingu zostanie określona w minimalnej wysokości. Wynika to właśnie z faktu, że SPV nabywając Wierzytelności na podstawie umowy sprzedaży zapłaciła na rzecz Spółki cenę również za wierzytelności w części obejmującej nabycie przedmiotów leasingu przez Dłużników. Przejęcie tych przedmiotów w ramach realizacji Zabezpieczeń z ekonomicznego punktu widzenia nie będzie więc kreować po stronie SPV wartości dodanej. Dlatego też w takim przypadku, wartość Przedmiotów Zabezpieczenia będących przedmiotami Umów Leasingu, zostanie ustalona dla celów ich przejęcia na własność przez SPV na kwotę 1 PLN za każdy pojedynczy przedmiot leasingu.

Natomiast w przypadku, gdy przedmiotem transakcji Sekurytyzacji nie były wierzytelności o zapłatę ceny zakupu przedmiotów leasingu przez Dłużników, SPV nabędzie takie wierzytelności dopiero z chwila nabycia przez nią przedmiotów leasingu w wyniku realizacji Zabezpieczeń. Ponieważ wierzytelności takie nie były przedmiotem sprzedaży i co za tym idzie, SPV nie zapłaciła za nie Spółce ceny, SPV będzie mogła liczyć na uzyskanie wartości dodanej poprzez uzyskanie od Dłużników umówionej ceny za wykup przedmiotów leasingu. Dlatego w takim przypadku, wartość, po której zostałyby przejęte przez SPV przedmioty leasingu w wyniku realizacji Zabezpieczeń będzie ustalona dla każdego przedmiotu leasingu w wysokości równej cenie, za którą zgodnie z Umową Leasingu odnośny Dłużnik może nabyć ten przedmiot leasingu po zakończeniu Umowy Leasingu.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Spółki, kwota zmniejszenia wierzytelności SPV w stosunku do Spółki zabezpieczonych na Przedmiotach Zabezpieczenia, a zatem wartość, po jakiej Przedmioty Zabezpieczenia zostaną przejęte przez SPV stanowić będzie podstawę opodatkowania dla celów podatku VAT.

Należy mieć na uwadze, że po przeniesieniu na SPV własności Przedmiotów Zabezpieczenia, Umowy Leasingu i Umowy Pożyczki zawarte z Dłużnikami będą wciąż obowiązywały. SPV będzie więc miała prawo do otrzymywania i ewentualnie egzekwowania od Dłużników spłat zadłużenia wynikającego z tych umów. SPV nie będzie jednak mogła egzekwować od Dłużników tych należności, które zostały przez Dłużników przekazane do Spółki, a których Spółka faktycznie nie przekazała do SPV.

Jak Spółka wskazała w opisie zdarzenia przyszłego, Zabezpieczenia zostaną ustanowione przede wszystkim w celu zapewnienia otrzymywania przez SPV strumienia płatności, które Spółka ma obowiązek pobierać od Dłużników i przekazywać do SPV jako serwiser sekurytyzowanych Wierzytelności. W istocie więc wierzytelnościami zabezpieczonymi przez Zabezpieczenia będą Wierzytelności SPV związane z prawem do otrzymania środków pieniężnych wynikających z nabytych Wierzytelności. Przede wszystkim zabezpieczonymi wierzytelnościami SPV będą te, które dotyczą prawa do otrzymywania przez SPV środków finansowych, które Spółka otrzyma od Dłużników lub też uzyska w wyniku sprzedaży Przedmiotów Zabezpieczenia po zakończeniu Umów Leasingu. W przypadku nieprzekazania danych transz Wierzytelności przez Spółkę do SPV lub też nieprzekazania innych kwot należnych SPV, SPV będzie miała prawo przejęcia na własność Przedmiotów Zabezpieczenia. W związku z powyższym, za wynagrodzenie w przypadku dostawy towarów, o której mowa powyżej, powinna być uznana kwota wierzytelności przysługujących SPV w stosunku do Spółki, które zostały zaspokojone poprzez przejęcie Przedmiotów Zabezpieczenia, a zatem wartość, po jakiej Przedmioty Zabezpieczenia zostaną przejęte przez SPV.

Powyższa teza znajduje potwierdzenie w poglądach judykatury. Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 1 czerwca 2015 r., sygn. akt I FSK 335/14, „Zarówno w piśmiennictwie jak i orzecznictwie TSUE, jak to już trafnie wskazał Sąd pierwszej instancji nie budzi wątpliwości, że jeżeli w zamian za dostawę towaru, czy świadczenie usług, podatnik otrzymuje jakiekolwiek przysporzenie majątkowe, w tym także zmniejszenie jego pasywów, to wówczas spełniony jest warunek odpłatności, o którym mowa w art. 2 ust. 1a i c Dyrektywy 2006/112/WE jak i w art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. Skoro w związku z przejęciem przez Bank samochodu zmniejszeniu uległy zobowiązania skarżącego wobec Banku, to warunek odpłatności, określony w powołanych wyżej przepisach wbrew zarzutom skargi kasacyjnej został spełniony”. Sąd w przywołanym orzeczeniu badał sprawę określenia obowiązku podatkowego i podstawy opodatkowania w sytuacji, w której bank, na skutek wykonania zabezpieczenia, przejmuje na własność przedmiot zastawu rejestrowego. Sąd uznał, że zapłatę za przeniesienie własności przedmiotu zastawu rejestrowego stanowi kwota zmniejszenia zobowiązania dłużnika względem banku, wynikającego z zawartej umowy pożyczki, której dłużnik nie spłacił.

Przedstawiony pogląd podzielają organy podatkowe. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z dnia 18 sierpnia 2017 r., nr 0114-KDIP1-1.4012.303.2017.1.AO uznał za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym kwota niespłaconej przez dłużnika wierzytelności stanowi podstawę opodatkowania w sytuacji wykonania przez bank uprawnienia z udzielonych mu zabezpieczeń i przejęcia na własność przedmiotu zabezpieczenia. Organ podatkowy stwierdził również, że w kwocie tej zawarta jest także kwota podatku. Dokonując wykładni przepisu art. 29a ust. 1 i ust. 6 ustawy o VAT organ wskazał: „W świetle przedstawionych okoliczności i przywołanych przepisów należy stwierdzić, że w niniejszym przypadku w związku z niespłaceniem długu przez Dłużnika, Bank złożył oświadczenie o przejęciu Aktywów na własność i większość Aktywów została wydana Bankowi. W wyniku przejęcia Aktywów przez Bank, nastąpiło zaspokojenie przysługującej Bankowi wobec Dłużnika wierzytelności o zapłatę powyższej kwoty. Stosownie do umowy zastawu rejestrowego Bank nabywa Aktywa zaś Dłużnik przestaje być zobowiązany do spłaty długu. Zatem z ustaleń Stron, wyrażonych w umowie zastawu rejestrowego, wynika wysokość zapłaty. Jak wskazał Wnioskodawca zapłatą za dostawę Aktywów jest zaspokojenie przysługującej Bankowi wobec Dłużnika wierzytelności o zapłatę kwoty długu. W konsekwencji, zapłatą w analizowanej sprawie jest kwota niespłaconej wierzytelności przysługujące Bankowi względem Dłużnika. Ponadto jak wskazuje Wnioskodawca, Bank nie zobowiązywał się, że w przypadku przejęcia własności Aktywów »dopłaci« Dłużnikowi jakąkolwiek kwotę tytułem podatku VAT. Tym samym, kwota niespłaconego długu stanowiąca zapłatę za Aktywa zawiera w sobie podatek VAT. Oznacza to, że podstawą opodatkowania przedmiotowej transakcji będzie zapłata za Aktywa, czyli kwota niespłaconej wierzytelności przysługującej Wnioskodawcy od Dłużnika w wysokości 8.520.780,00 PLN, pomniejszona o kwotę podatku. W konsekwencji, w przypadku wykazania na fakturze dokumentującej dostawę Aktywów zapłaty w kwocie wyższej, niezgodnej z rzeczywistością Wnioskodawca ma prawo do odliczenia podatku VAT wyłącznie w wysokości zgodnej z rzeczywistością, nie ma prawa do odliczenia w kwocie przewyższającej wartość rzeczywiście zapłaconą”.

Przenosząc powyższe rozstrzygnięcie na grunt złożonego wniosku należy wskazać, że Spółka będzie dłużnikiem SPV z tytułu zobowiązań wynikających z zawartych z SPV umów (w szczególności Umowy Serwisowej). Głównym zobowiązaniem Spółki będzie przekazywanie do SPV płatności otrzymywanych od Dłużników na poczet Wierzytelności, jak również przekazywanie kwot uzyskanych z ewentualnej sprzedaży Przedmiotów Zabezpieczenia po rozwiązaniu Umów Leasingu. Niewywiązanie się przez Spółkę z jej obowiązków względem SPV będzie stanowiło jeden z warunków wykonania Zabezpieczeń ustanowionych na rzecz SPV. W dacie przejścia własności, dług Spółki względem SPV zmniejszy się więc o wartość Przedmiotów Zabezpieczeń przejętych w wyniku realizacji Zabezpieczeń. W ocenie Spółki, kwota wierzytelności SPV w stosunku do Spółki, które zostały zaspokojone wskutek przejęcia Przedmiotów Zabezpieczenia, a zatem wartość po jakiej przedmioty te zostaną przejęte przez SPV, powinna być uznana dla celów ustalenia podstawy opodatkowania VAT, za wynagrodzenie brutto należne za przeniesienie własności Przedmiotów Zabezpieczenia, gdyż SPV nie będzie zobowiązana do przekazania na rzecz Spółki kwoty podatku VAT wynikającej z dostawy towarów będącej efektem przejęcia Przedmiotów Zabezpieczenia.

Przedstawione stanowisko Spółki znajduje potwierdzenie zarówno w orzeczeniach i interpretacjach powołanych powyżej, jak również w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 1 czerwca 2018 r., nr 0114-KDIP4.4012.143.2018.1.AKO, która dotyczy analogicznej transakcji sekurytyzacyjnej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionych zdarzeń przyszłych jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych tutejszy organ informuje, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Należy również wskazać, że powołane w treści wniosku orzeczenia sądów nie mogą wpłynąć na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii. Nie negując tych orzeczeń, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego należy stwierdzić, że są one rozstrzygnięciami wydanymi w konkretnych sprawach, osadzonych w określonym stanie faktycznym i tylko do niego się odnoszącym, w związku z tym nie mają waloru wykładni powszechnie obowiązującej.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzeń przyszłych podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzeń przyszłych przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.