0112-KDIL1-3.4012.575.2018.2.KB
📋 Podsumowanie interpretacji
Wnioskodawca zawarł umowę konsorcjum z X, pełniącym rolę Lidera konsorcjum, oraz Y, drugim partnerem, w celu wspólnego udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia na przeprowadzenie badań archeologicznych oraz opracowanie ich wyników na trasie inwestycji związanej z projektowaniem i budową drogi ekspresowej. W przypadku, gdy oferta konsorcjum zostanie uznana za najkorzystniejszą, umowa przewiduje, że Lider konsorcjum wystawi faktury VAT Zamawiającemu za całość prac, w tym za usługi świadczone przez Wnioskodawcę. Po zakończeniu poszczególnych etapów robót, Wnioskodawca ma zamiar wystawić fakturę VAT na Lidera konsorcjum za wykonanie prac rzeczowych w zakresie usługi archeologicznej. Wnioskodawca pyta, czy wynagrodzenie to powinno być udokumentowane fakturą VAT wystawioną na Lidera konsorcjum. Organ podatkowy uznał, że stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe; prace archeologiczne, za które Wnioskodawca otrzymuje wynagrodzenie od Lidera konsorcjum, powinny być udokumentowane fakturą VAT wystawioną na rzecz Lidera konsorcjum.
❓ Pytania i stanowisko urzędu
Stanowisko urzędu
Masz dosyć przekopywania się przez dziesiątki interpretacji?
Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex
Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.
Rozpocznij bezpłatny okres próbny📖 Pełna treść interpretacji
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia – brak daty sporządzenia (data wpływu 10 września 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku wystawienia faktury na rzecz Lidera konsorcjum dokumentującej rzeczywiste wykonanie prac archeologicznych – jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 10 września 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług m.in. w zakresie obowiązku wystawienia faktury na rzecz Lidera konsorcjum dokumentującej rzeczywiste wykonanie prac archeologicznych.
We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.
Wnioskodawca (zwany dalej także „Spółką”, „Partnerem konsorcjum”) zawarł umowę konsorcjum (zwaną dalej „Umową”) z:
- X (zwaną dalej „Liderem konsorcjum”/„Pełnomocnikiem konsorcjum”),
- Y (zwaną dalej „Drugim partnerem konsorcjum”).
Celem niniejszej Umowy jest wspólne przystąpienie Partnerów do postępowania o udzielenie zamówienia na „przeprowadzenie badań archeologicznych (wraz z opracowaniem ich wyników) na trasie inwestycji polegającej na zaprojektowaniu i budowie drogi ekspresowej (…). Umowa Ramowa” oraz jego realizacja w przypadku, gdy oferta konsorcjum będzie najkorzystniejsza.
Obowiązki Lidera:
- zapewnienie obsługi organizacyjnej, prawnej oraz finansowo-księgowej prac związanych z realizacją wymienionego zadania;
- reprezentowanie konsorcjum w trakcie postępowania o udzielenie zmówienia na „przeprowadzenie badań archeologicznych (wraz z opracowaniem ich wyników) na trasie inwestycji polegającej na zaprojektowaniu i budowie drogi ekspresowej (…). Umowa Ramowa” oraz jego realizacja w przypadku, gdy oferta konsorcjum będzie najkorzystniejsza;
- podpisanie materiałów związanych z postępowaniem, w tym poświadczanie dokumentów za zgodność z oryginałem, podpisanie i złożenie oferty oraz składanie wyjaśnień w toku postępowania;
- prowadzenie negocjacji warunków Umowy z Zamawiającym, podpisanie Umowy łącznie z wprowadzonymi zmianami w trakcie realizacji;
- prowadzenie korespondencji oraz bieżące robocze kontakty z Zamawiającym;
- uzgodnienie i zawieranie umów o realizację ustalonego zakresu robót z partnerem i podwykonawcami;
- prowadzenie całokształtu spraw związanych z obsługą techniczną i finansową zadania w sprawie o udzielenie zmówienia na „przeprowadzenie badań archeologicznych (wraz z opracowaniem ich wyników) na trasie inwestycji polegającej na zaprojektowaniu i budowie drogi ekspresowej (…). Umowa Ramowa” oraz jego realizację w przypadku, gdy oferta konsorcjum będzie najkorzystniejsza.
Lider konsorcjum jest odpowiedzialny wobec Zamawiającego za realizację Umowy oraz upoważniony do zaciągania zobowiązań, prowadzenia spraw konsorcjum, w tym składania oświadczeń woli w imieniu konsorcjum po wcześniejszej pisemnej akceptacji Partnerów. Działania i zobowiązania podjęte przez Lidera będą wiążące dla Partnerów.
Zakres obowiązków dla Partnerów będzie taki sam, jak w Umowie z Zamawiającym. Partnerzy podejmują współpracę w zakresie merytorycznego nadzoru nad wykonaniem badań. Ponoszą solidarną odpowiedzialność za realizację Umowy wobec Lidera, a wobec siebie za wykonanie zadania w ramach Umowy. Suma umownych wynagrodzeń przypadająca dla Partnerów będzie zgodna z wynagrodzeniem oferowanym przez Zamawiającego w ramach Umowy.
Lider konsorcjum będzie wystawiał Zamawiającemu fakturę VAT (podatek od towarów i usług). Lider będzie wystawiał fakturę VAT za wszystkie prace, za które między innymi będzie odpowiedzialny Wnioskodawca i Drugi partner, tj. za realizację całego przedsięwzięcia.
Po zakończeniu poszczególnych etapów robót potwierdzonych protokołem rozliczenia /zakończenia Spółka:
- wystawi fakturę VAT na Lidera konsorcjum za wykonanie prac rzeczowych zgodnie z zakresem obowiązków „za wykonie usługi archeologicznej”;
- notę księgową na kwotę stanowiącą część zysku przypadającego na Wnioskodawcę – bez VAT.
W ramach realizacji Umowy Wnioskodawca będzie również angażował podwykonawców do realizacji usług archeologicznych. Z tego tytułu otrzyma fakturę VAT.
Podsumowując, w mechanizmie rozliczenia konsorcjum zawiązanego przez Partnerów i Lidera konsorcjum zostaną otrzymane przez Wnioskodawcę dwa rodzaje przychodu. Pierwszym z nich będzie wynagrodzenie za usługi archeologiczne wykonane w ramach konsorcjum, które będzie rozliczone przez Wnioskodawcę poprzez wystawienie faktury na rzecz Lidera konsorcjum. Drugim rodzajem przychodu będzie kwota otrzymana przez Wnioskodawcę z tytułu podziału zysku. Kwota zysku to wyliczona na koniec każdego etapu rozliczenia protokolarnego robót jako różnica pomiędzy uzyskaną przez Lidera konsorcjum od Zamawiającego kwotą wynagrodzenia a wynikającą z przygotowanego podsumowania kosztów wskazanego w protokole rozliczeń. Wynagrodzenie to nie będzie korespondowało z żadną usługą wykonaną przez Spółkę, a będzie stanowiło jedynie jej udział w zysku konsorcjum zrealizowanym w projekcie wraz z Liderem konsorcjum.
W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie.
Czy wynagrodzenie, które zostanie otrzymane przez Wnioskodawcę od Lidera konsorcjum odnoszące się do rzeczywiście wykonanych przez Partnera konsorcjum prac archeologicznych powinno zostać udokumentowane przez Wnioskodawcę fakturą VAT wystawioną na rzecz Lidera konsorcjum wyłącznie odpowiedzialnego za rozliczenia z Zamawiającym?
Zdaniem Wnioskodawcy, wynagrodzenie, które zostanie otrzymane przez Partnera konsorcjum od Lidera konsorcjum, odnoszące się do rzeczywiście wykonanych przez Partnera konsorcjum prac archeologicznych, powinno zostać udokumentowane fakturą VAT wystawioną na rzecz Lidera konsorcjum wyłącznie odpowiedzialnego za rozliczenia z Zamawiającym.
Jak wynika ze stanu faktycznego będącego przedmiotem złożonego wniosku, Spółka oraz Lider konsorcjum zawarły Umowę celem wspólnego przystąpienia Partnerów o udzielenie zamówienia na „przeprowadzenie badań archeologicznych (wraz z opracowaniem ich wyników) na trasie inwestycji polegającej na zaprojektowaniu i budowie drogi ekspresowej (…). Umowa Ramowa” oraz jego realizację w przypadku gdy oferta konsorcjum będzie najkorzystniejsza.
Instytucja umowy konsorcjum nie została zdefiniowana przez polskiego ustawodawcę ani w przepisach prawa cywilnego, ani w przepisach prawa podatkowego. Jak wynika jednak z art. 353 (1) ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r., Nr 16, poz. 93, z późn. zm.), zgodnie z zasadą swobody umów, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie, ani zasadom współżycia społecznego.
Wieloletnie doświadczenie Spółki w zakresie prowadzonej działalności w zakresie badań archeologicznych wskazuje, że umowy konsorcjum są powszechnie stosowane w celu wspólnego działania kilku podmiotów w realizacji konkretnego przedsięwzięcia gospodarczego, które jednakże ze względu na potencjał finansowy lub też szeroki zakres przedmiotowy, przekracza możliwości jednego podmiotu. A zatem, przystępując do umowy konsorcjum, podmioty w niej uczestniczące umożliwiają sobie połączenie środków finansowych, czy też know-how, które łącznie pozwalają na realizację planowanego przedsięwzięcia. Umowy takie, co do zasady, zawierane są na czas określony, odpowiadający osiągnięciu celu, na który zostały powołane. Dla osiągnięcia tego celu, członkowie konsorcjum wykonują usługi i dokonują dostawy towarów na rzecz zewnętrznego podmiotu – zamawiającego. Uczestnicy konsorcjum mogą zatem działać samodzielnie i niezależnie. W stosunkach zewnętrznych konsorcjum zazwyczaj reprezentowane jest przez lidera, on też dokonuje podziału zysku konsorcjum po otrzymaniu zapłaty od zamawiającego.
Spółka potwierdza, że zgodnie z przedstawionym w złożonym wniosku stanem faktycznym, identyczna konstrukcja przedsięwzięcia w postaci konsorcjum jest również w przypadku Umowy, którą zawarła Spółka z Liderem konsorcjum.
Należy wskazać, że w myśl art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej „ustawa o VAT”), podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Warto tym samym podkreślić, że przepisy ustawy o VAT nie uznają wspólnego przedsięwzięcia za podatnika VAT, ani nie regulują sposobu rozliczania udziału we wspólnym przedsięwzięciu. W konsekwencji, na gruncie podatku VAT, konsorcjum nie jest podatnikiem VAT.
Powyższe stanowisko w odniesieniu do kwalifikacji konsorcjów jako podatników VAT zostało potwierdzone m.in. w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 24 lutego 2010 r. (sygn. IPPP1/443-1316/09-5/AW), w której stwierdzono, że: „Konsorcjum nie jest spółką prawa handlowego ani spółką cywilną, nie ma własnej osobowości prawnej, nie jest odrębnym podmiotem gospodarczym, nie podlega rejestracji; nie posiada odrębnej nazwy i siedziby. Podmioty tworzące konsorcjum są niezależne w swoich działaniach niezwiązanych z konsorcjum, a w działaniach podejmowanych w ramach konsorcjum realizują wspólną politykę objętą porozumieniem. Tym samym, konsorcjum nie stanowi odrębnej jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej. Jednocześnie ustalenia stron w ramach konsorcjum mogą dotyczyć różnych kwestii, np.: zasad reprezentacji, sposobu rozliczenia danego przedsięwzięcia, podziału robót, udziału w zyskach i stratach, itp. Umowa konsorcjum z reguły wiąże uczestników konsorcjum na czas określony, najczęściej oznaczony osiągnięciem celu, dla którego zostało ono powołane”.
Podatnikami, w rozumieniu ustawy o VAT, są zatem wyłącznie uczestnicy konsorcjum i lider konsorcjum, którzy jako równorzędne podmioty zobowiązały się do wykonania wspólnego przedsięwzięcia. Skoro konsorcjum nie posiada statusu podatnika VAT, każdy z członków wspólnego przedsięwzięcia obowiązany jest do rozliczania VAT odrębnie, to z praktyki obrotu gospodarczego wiadomo, że z reguły umowy konsorcjum przewidują dla jednego spośród jego członków status tzw. lidera, który przeważnie posiada również uprawnienie do wystawiania faktur VAT dokumentujących wykonanie prac przez konsorcjum.
W ocenie Spółki, prawidłowość prezentowanego w złożonym wniosku stanowiska w zakresie tego, że wynagrodzenie, które zostanie otrzymane przez Spółkę od Lidera konsorcjum z tytułu wykonanych usług archeologicznych objętych Umową, powinno zostać udokumentowane przez Partnera konsorcjum fakturą VAT, znajduje potwierdzenie w poniżej przywołanych przepisach ustawy o VAT.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zatem, aby dane działanie mogło zostać uznane za podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, musi ono stanowić jedną z czynności wskazanych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.
Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów należy rozumieć, co do zasady, przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.
Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, świadczeniem usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (`(...)`).
W ocenie Spółki, realizacja usług archeologicznych objętych zakresem rzeczowym Umowy stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o VAT, w konsekwencji, z uwagi na to, że są to czynności opodatkowane wskazane w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, powinny podlegać udokumentowaniu w sposób wskazany w ustawie o VAT.
Zgodnie bowiem z przepisem art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.
Powyżej prezentowane przez Spółkę stanowisko zostało potwierdzone w interpretacjach indywidualnych organów podatkowych (przykładowo interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 4 maja 2011 r., sygn. IPPP3/443-179/11-2/JF) oraz m.in. jedna z ostatnich interpretacji indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 16 stycznia 2018 r. (sygn. 0112-KDIL1-1.4012.624.2017.1.AK), w której organ podatkowy przyznał rację stanowisku, że w zakresie, w jakim otrzymywane przez uczestnika konsorcjum wynagrodzenie od Lidera odnosi się do rzeczywiście wykonanych przez niego prac, winno ono zostać udokumentowane przez uczestnika fakturą VAT wystawioną na rzecz Lidera odpowiedzialnego za rozliczenia z Zamawiającym.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221, z późn. zm.) – zwanej dalej ustawą – opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy – przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Towarami – stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy – są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy – przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
- przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
- zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
- świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Natomiast jak stanowi art. 8 ust. 2a ustawy – w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.
Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do katalogu usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Pojęcie usługi według ustawy jest szersze od definicji usługi w rozumieniu klasyfikacji statystycznych.
Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności, musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.
Zatem, aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.
Czynność może być albo odpłatna albo nieodpłatna. Na gruncie podatku od towarów i usług nie występują czynności częściowo odpłatne. Jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna. Nie ma żadnego znaczenia, czy wynagrodzenie to pokrywa koszty świadczenia tej czynności poniesione przez podatnika, ewentualnie kreuje dla podatnika zysk. Także czynności wykonane „po kosztach” ich świadczenia, bądź poniżej tych koszów, są czynnościami odpłatnymi, o ile tylko pobrano za nie wynagrodzenie.
Kwestia „odpłatności” była niejednokrotnie przedmiotem rozstrzygania przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Jak zauważył Trybunał w wyroku z dnia z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council: „czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem”. Należy też zwrócić uwagę na wyrok z dnia 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93 R. J. Tolsma, gdzie Trybunał zauważył, że czynność: „podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”.
Zatem, za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane są takie sytuacje, w których:
- istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,
- wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,
- istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,
- odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,
- istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.
Kwestie dotyczące dokumentowania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług uregulowane są w dziale XI ustawy.
W myśl art. 106a ustawy – przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do:
- sprzedaży, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 i 5 oraz ust. 1a, w których usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego i faktura dokumentująca te transakcje nie jest wystawiana przez usługobiorcę lub nabywcę towarów w imieniu i na rzecz usługodawcy lub dokonującego dostawy towarów;
- dostawy towarów i świadczenia usług dokonywanych przez podatnika posiadającego na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, z którego dokonywane są te czynności, a w przypadku braku na terytorium kraju siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej – posiadającego na terytorium kraju stałe miejsce zamieszkania albo zwykłe miejsce pobytu, z którego dokonywane są te czynności, w przypadku gdy miejscem świadczenia jest terytorium:
- państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, a osobą zobowiązaną do zapłaty podatku od wartości dodanej jest nabywca towaru lub usługobiorca i faktura dokumentująca te czynności nie jest wystawiana przez tego nabywcę lub usługobiorcę w imieniu i na rzecz podatnika,
- państwa trzeciego.
Zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy – podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:
- sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
- sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
- wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
- otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.
Przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (art. 2 pkt 22 ustawy).
Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca zawarł Umowę konsorcjum z X (zwaną dalej „Liderem konsorcjum”) oraz Y (zwaną dalej „Drugim partnerem konsorcjum”).
Celem Umowy jest wspólne przystąpienie Partnerów do postępowania o udzielenie zamówienia na „przeprowadzenie badań archeologicznych (wraz z opracowaniem ich wyników) na trasie inwestycji polegającej na zaprojektowaniu i budowie drogi ekspresowej (…). Umowa Ramowa” oraz jego realizacja w przypadku, gdy oferta konsorcjum będzie najkorzystniejsza.
Obowiązki Lidera:
- zapewnienie obsługi organizacyjnej, prawnej oraz finansowo-księgowej prac związanych z realizacją wymienionego zadania;
- reprezentowanie konsorcjum w trakcie postępowania o udzielenie zmówienia na „przeprowadzenie badań archeologicznych (wraz z opracowaniem ich wyników) na trasie inwestycji polegającej na zaprojektowaniu i budowie drogi ekspresowej (…). Umowa Ramowa” oraz jego realizacja w przypadku, gdy oferta konsorcjum będzie najkorzystniejsza;
- podpisanie materiałów związanych z postępowaniem, w tym poświadczanie dokumentów za zgodność z oryginałem, podpisanie i złożenie oferty oraz składanie wyjaśnień w toku postępowania;
- prowadzenie negocjacji warunków Umowy z Zamawiającym, podpisanie Umowy łącznie z wprowadzonymi zmianami w trakcie realizacji;
- prowadzenie korespondencji oraz bieżące robocze kontakty z Zamawiającym;
- uzgodnienie i zawieranie umów o realizację ustalonego zakresu robót z partnerem i podwykonawcami;
- prowadzenie całokształtu spraw związanych z obsługą techniczną i finansową zadania w sprawie o udzielenie zmówienia na „przeprowadzenie badań archeologicznych (wraz z opracowaniem ich wyników) na trasie inwestycji polegającej na zaprojektowaniu i budowie drogi ekspresowej (…). Umowa Ramowa” oraz jego realizację w przypadku, gdy oferta konsorcjum będzie najkorzystniejsza.
Lider konsorcjum jest odpowiedzialny wobec Zamawiającego za realizację Umowy oraz upoważniony do zaciągania zobowiązań, prowadzenia spraw konsorcjum, w tym składania oświadczeń woli w imieniu konsorcjum po wcześniejszej pisemnej akceptacji Partnerów. Działania i zobowiązania podjęte przez Lidera będą wiążące dla Partnerów.
Zakres obowiązków dla Partnerów będzie taki sam, jak w Umowie z Zamawiającym. Partnerzy podejmują współpracę w zakresie merytorycznego nadzoru nad wykonaniem badań. Ponoszą solidarną odpowiedzialność za realizację Umowy wobec Lidera, a wobec siebie za wykonanie zadania w ramach Umowy. Suma umownych wynagrodzeń przypadająca dla Partnerów będzie zgodna z wynagrodzeniem oferowanym przez Zamawiającego w ramach Umowy.
Lider konsorcjum będzie wystawiał Zamawiającemu fakturę VAT. Lider będzie wystawiał fakturę VAT za wszystkie prace, za które między innymi będzie odpowiedzialny Wnioskodawca i Drugi partner, tj. za realizację całego przedsięwzięcia.
Po zakończeniu poszczególnych etapów robót potwierdzonych protokołem rozliczenia /zakończenia Wnioskodawca wystawi m.in. fakturę VAT na Lidera konsorcjum za wykonanie prac rzeczowych zgodnie z zakresem obowiązków „za wykonie usługi archeologicznej”. W mechanizmie rozliczenia konsorcjum zawiązanego przez Partnerów i Lidera konsorcjum zostanie otrzymane przez Wnioskodawcę m.in. wynagrodzenie za usługi archeologiczne wykonane w ramach konsorcjum.
Zauważyć w tym miejscu należy, że umowa konsorcjum nie występuje ani w prawie cywilnym, ani podatkowym. Wyjątkiem jest prawo bankowe, które wymienia konsorcjum bankowe – art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2017 r., poz. 1876, z późn. zm.). Zawieranie takich porozumień jest jednak dopuszczalne (w ramach swobody umów). Stosownie do art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018, poz. 1025, z późn. zm.) – strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
Należy wskazać, że co do zasady, konsorcjum jest organizacją zrzeszającą kilka podmiotów gospodarczych na określony czas, w konkretnym celu. Konsorcjum nie jest jednak podmiotem gospodarczym, nie posiada osobowości prawnej ani podmiotowości prawnej, nie musi być rejestrowane, ani mieć odrębnej nazwy czy też siedziby. Podmioty tworzące konsorcjum są, co do zasady, niezależne w swoich dotychczasowych działaniach (czyli w działaniach niezwiązanych z konsorcjum), a w działaniach związanych z konsorcjum, realizują wspólne przedsięwzięcie objęte porozumieniem.
Zawierając umowę konsorcyjną podmioty mogą określić, kto będzie reprezentował konsorcjum na zewnątrz (może to być także osoba trzecia). Co do zasady, konsorcja nie mają też wspólnego majątku (chociaż mogą mieć wspólne konto rozliczeniowe), a wszelkie formy płatności regulowane są przez firmę lub osobę reprezentującą konsorcjum.
Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi być wykonana przez podatnika. Jak wskazuje art. 15 ust. 1 ustawy – podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Działalność gospodarcza – według art. 15 ust. 2 ustawy – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Dodać należy, że polski ustawodawca nie skorzystał z możliwości wynikającej z art. 11 dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym – po konsultacji z komitetem doradczym ds. podatku od wartości dodanej (zwanym dalej „Komitetem ds. VAT”), każde państwo członkowskie może uznać za jednego podatnika osoby mające siedzibę na terytorium tego samego państwa członkowskiego, które będąc niezależnymi pod względem prawnym, są ściśle powiązane pod względem finansowym, ekonomicznym i organizacyjnym.
Konsorcjum – w świetle obowiązujących przepisów prawa podatkowego – nie może być zatem uznane za podatnika VAT. Oznacza to, że relacji zachodzących pomiędzy stronami umowy konsorcjum (podatnikami VAT), dla potrzeb podatku od towarów i usług, nie należy oceniać na zasadach wewnętrznych rozliczeń konsorcjum. Powyższego nie zmienia okoliczność, że w przypadku umów konsorcjum dopuszczalne jest zawarcie ustaleń, że rozliczenia gospodarcze i księgowe, w tym dotyczące podpisywania umów i wystawiania faktur za prace wykonane przez uczestników konsorcjum na rzecz podmiotów zamawiających te prace na podstawie zawartego z nimi kontraktu – będzie dokonywał wytypowany przez uczestników konsorcjum podmiot wiodący.
Zatem przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum są odrębnymi podatnikami VAT. Powyższe oznacza, że działając w ramach konsorcjum, powinni oni do wzajemnych rozliczeń stosować ogólne reguły wynikające z ustawy o podatku od towarów i usług oraz aktów wykonawczych do niej, w tym także w zakresie wystawiania faktur VAT dokumentujących wykonywane przez nich czynności.
Odnosząc się do wątpliwości Wnioskodawcy dotyczących kwestii udokumentowania przez niego fakturą VAT wystawioną na rzecz Lidera konsorcjum otrzymanego wynagrodzenia odnoszącego się do rzeczywiście wykonanych przez Wnioskodawcę prac archeologicznych należy wskazać, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlegają jedynie takie rozliczenia między uczestnikami konsorcjum, które nie są związane ze świadczeniem usług lub dostawą towarów. Natomiast jak wynika z opisu sprawy, Wnioskodawca jest zobowiązany do wykonania prac rzeczowych zgodnie z zakresem obowiązków, tj. do wykonania usługi archeologicznej, a zatem jest on zobowiązany do wykonania skonkretyzowanej usługi.
Biorąc zatem pod uwagę przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że skoro jest możliwe określenie konkretnej czynności (tj. w przedmiotowej sprawie wykonanie usługi archeologicznej) jaka jest wykonywana przez Wnioskodawcę na rzecz Lidera konsorcjum, który jest beneficjentem tego świadczenia, to otrzymywane przez Wnioskodawcę od Lidera konsorcjum wynagrodzenie stanowi wynagrodzenie za świadczone usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. W konsekwencji Wnioskodawca, jako podmiot świadczący tę usługę, zobowiązany jest do jej udokumentowania poprzez wystawienie faktury na rzecz Lidera konsorcjum, na podstawie art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy.
Podsumowując, rzeczywiście wykonywane prace archeologiczne, za które Wnioskodawca otrzymuje od Lidera konsorcjum wynagrodzenie, Wnioskodawca powinien udokumentować fakturą VAT wystawioną na rzecz Lidera konsorcjum wyłącznie odpowiedzialnego za rozliczenia z Zamawiającym.
Zatem stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.
Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych, tutejszy organ informuje, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego, czy też zdarzenia przyszłego.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Informuje się jednocześnie, że w zakresie wniosku dotyczącym wystawienia noty księgowej dokumentującej kwotę będącą podziałem zysku pomiędzy członkami konsorcjum oraz w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu otrzymania faktury od podwykonawcy zostało wydane postanowienie z dnia 15 listopada 2018 r. nr 0112-KDIL1-3.4012.677.2018.1.KB.
Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:
- z zastosowaniem art. 119a;
- w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).
Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.
Przestań wyszukiwać interpretacje ręcznie!
Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili