0114-KDIP1-3.4012.34.2017.1.ISK

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 15 marca 2017 r. (data wpływu 21 marca 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

• opodatkowania podziału między uczestników przychodów z tytułu udzielenia licencji lub sprzedaży praw do wyników badań naukowych przez któregokolwiek z uczestników oraz dokumentowania tych czynności notą księgową – jest nieprawidłowe;
• opodatkowania świadczenia pieniężnego otrzymanego z tytułu przekazania liderowi prawa do przedmiotów własności intelektualnej i zrzeczenia się przez Wnioskodawcę roszczeń o udział w przyszłych zyskach oraz dokumentowania tych czynności notą księgową – jest nieprawidłowe;
• prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur zakupu towarów i usług, które będą wykorzystywane wyłącznie do realizacji przedmiotowego wspólnego przedsięwzięcia – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 marca 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podziału między uczestników przychodów z tytułu udzielenia licencji lub sprzedaży praw do wyników badań naukowych przez któregokolwiek z uczestników oraz świadczenia pieniężnego otrzymanego z tytułu przekazania liderowi prawa do przedmiotów własności intelektualnej i zrzeczenia się przez Wnioskodawcę roszczeń o udział w przyszłych zyskach, a także dokumentowania tych czynności notą księgową oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur zakupu towarów i usług, które będą wykorzystywane wyłącznie do realizacji przedmiotowego wspólnego przedsięwzięcia.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Szkoła (zwana dalej: „Uczelnią”) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Uczelnia wykonuje swoje zadania zgodnie ze statutem oraz ustawą Prawo o szkolnictwie wyższym.

Uczelnia jako jednostka naukowa, wraz z innymi jednostkami naukowymi oraz przedsiębiorcami, zawarła Umowę konsorcjum na realizację projektu w ramach Strategicznego programu badań naukowych i prac rozwojowych „Środowisko naturalne, rolnictwo i leśnictwo BIOSTRATEG” wdrażanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (dalej: „Umowa”). Konsorcjum zostało utworzone na zasadach określonych w ustawie z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki. W skład konsorcjum wchodzi Lider - przedsiębiorca oraz trzech uczestników, w tym Uczelnia, która jest Uczestnikiem Konsorcjum nr 4. Udział Uczelni w szacunkowych kosztach projektu i dofinansowania zgodnie z zawartą umową wynosi 11,75%.

Uczelnia z pozostałymi konsorcjantami aplikowała o przyznanie środków od Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR) na realizację projektu pod tytułem: „Opracowanie zrównoważonego systemu produkcji sadowniczej umożliwiającego zarządzanie ryzykiem i informacją powodującego zmianę paradygmatu społeczno-gospodarczego w sadownictwie, służącego ograniczeniu stresów biotycznych i abiotycznych powodowanych przez zmiany klimatyczne”. Projekt ten jest realizowany w ramach III Konkursu - Strategicznego programu badań naukowych i prac rozwojowych „Środowisko naturalne, rolnictwo i leśnictwo BIOSTRATEG”. Część przedsięwzięcia będzie również finansowana ze środków własnych każdego z uczestników konsorcjum.

Zawarta Umowa określa cel wspólnego przedsięwzięcia, który będzie realizowany poprzez:

1. prowadzenie badań naukowych w zakresie opracowania zrównoważonego systemu produkcji sadowniczej (w wyniku prac mają powstać m.in: system zarządzania produkcją sadowniczą, produkty w obszarze biostymulatorów oraz rozwiązania w zakresie ochrony roślin),
2. transfer opracowanej technologii i najlepszych dostępnych technik z tego zakresu do praktyki gospodarczej,
3. zwiększenie wykorzystania infrastruktury naukowo-badawczej stron zawierających umowę konsorcjum.

Jako rezultat projektu, planowane jest również pozyskanie patentów i wzorów użytkowych.

Sposób realizacji powyższych celów nastąpi w drodze komercjalizacji wyników badań naukowych powstałych w projekcie.

Komercjalizacja może nastąpić poprzez wdrożenie wyników prac badawczo-rozwojowych bezpośrednio do działalności gospodarczej lidera konsorcjum albo poprzez komercjalizację nakierowaną na sadowników i sadownicze grupy producenckie oraz wprowadzenie produktów i technologii na ogólnodostępny rynek. Technologia, która ma zostać opracowana i rozwinięta w ramach realizacji projektu, może być także przedmiotem licencji lub sprzedaży, przy czym Uczelnia nie zamierza dokonywać takiej sprzedaży ani udzielać licencji na rzecz osób trzecich. Zgodnie z postanowieniami Umowy uczestnicy konsorcjum są ponadto zobowiązani do wspólnego i nieodpłatnego rozpowszechniania wyników badań uzyskanych w ramach projektu, w szczególności na konferencjach, w czasopismach, bazach danych zapewniających swobodny dostęp do uzyskanych wyników badań, przez oprogramowanie bezpłatne lub z licencją otwartego dostępu. Uczelnia zamierza realizować postanowienia zawartej umowy poprzez powyżej wskazane działania nieodpłatne (o charakterze informacyjnym).

Podział prac pomiędzy uczestnikami przedsięwzięcia, a także ponoszonych kosztów został określony w umowie konsorcjum, we wniosku o dofinansowanie złożonego do NCBiR, a także w podpisanej umowie o wykonanie i finansowanie projektu oraz w harmonogramie wykonania projektu. Dodatkowo załącznik do umowy konsorcjum określa zasady wspólnego zarządzania projektem, w szczególności sposób organizacji i szczegółowy zakres prac, obowiązki, metodę i organizację pracy. Podstawą określenia kwot przypadających poszczególnym uczestnikom jest przypisanie zadań i obowiązków partnerów oraz podział na wydatki wszystkich uczestników partnerstwa. Lider został upoważniony w szczególności do pośredniczenia w przekazywaniu uczestnikom konsorcjum środków finansowych otrzymanych z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju na zasadach przewidzianych w Umowie oraz ich rozliczania, a także składania raportów i sprawozdań z realizacji całego projektu. Środki otrzymane z NCBiR za pośrednictwem Lidera oraz część środków własnych każdego z konsorcjantów będą przeznaczone na pokrycie kosztów własnych związanych z realizacją poszczególnych części przedsięwzięcia przydzielonych każdemu z uczestników konsorcjum.

Zgodnie z Umową majątkowe prawa autorskie do utworów oraz do przedmiotów własności przemysłowej powstałych w ramach realizacji projektu należą do uczestników konsorcjum biorących udział w ich wytworzeniu, proporcjonalnie do wniesionego wkładu intelektualnego lub finansowego. Właściciele tych praw są obowiązani do zapewnienia ich skutecznej ochrony.

Do udzielania licencji na przedmioty własności intelektualnej wytworzone w projekcie jest uprawniony każdy z uczestników wspólnego przedsięwzięcia, który złożył wniosek o ich ochronę, jednakże Uczelnia nie zamierza udzielać takich licencji. Przychody uzyskane przez uczestnika udzielającego licencji podlegają proporcjonalnemu podziałowi pomiędzy wszystkich współwłaścicieli praw (konsorcjantów) proporcjonalnie do udziału w tych prawach (jest to przesunięcie określonych wartości ekonomicznych).

W przypadku braku sprzedaży lub udzielenia licencji do wyników badań naukowych strony ustaliły, że wyniki mogą zostać wdrożone w działalności gospodarczej prowadzonej przez Lidera. Strony postanowiły że, z zastrzeżeniem przeniesienia po cenie rynkowej praw do przedmiotów własności intelektualnej powstałych w wyniku realizacji projektu przysługujących uczestnikom konsorcjum, uczestnicy zrzekną się ewentualnych roszczeń o udział w przyszłych zyskach, które lider może osiągnąć z tytułu wdrożenia wyników projektu. Cena przeniesienia praw, o których mowa w zdaniu poprzednim, obejmuje także wynagrodzenie za zrzeczenie się roszczeń o udział w przyszłych zyskach lidera z tytułu wdrożenia zrównoważonego systemu produkcji sadowniczej opracowanego w ramach projektu, z wyłączeniem zysków z tytułu wdrożenia opracowanych biostymulatorów i środków ochrony roślin; cena, o której mowa w zdaniu poprzednim, zostanie ustalona w oparciu o potencjalne zyski z tytułu wyżej określonego wdrożenia, powstałe w okresie trwałości projektu, tj. 5 lat od jego zakończenia.

Umowa konsorcjum nie przewiduje sposobu dokumentowania wzajemnych rozliczeń między uczestnikami konsorcjum, tj. podziału uzyskanych przychodów z udzielenia licencji przez któregokolwiek z uczestników lub świadczenia związanego ze zrzeczeniem się zysku.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy podział między uczestnikami wspólnego przedsięwzięcia ewentualnych przychodów z tytułu udzielenia licencji lub sprzedaży praw do wyników badań naukowych przez któregokolwiek z uczestników będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?
2. Czy przekazanie przez lidera świadczenia pieniężnego z tytułu przekazania liderowi prawa do przedmiotów własności intelektualnej i zrzeczenia się przez Uczelnię roszczeń o udział w przyszłych zyskach podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?
3. Czy czynności wymienione w pytaniu nr 1 i nr 2 winny być dokumentowane notą księgową?
4. Czy Uczelni będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur zakupu towarów i usług, które będą wykorzystywane wyłącznie do realizacji przedmiotowego wspólnego przedsięwzięcia?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad 1 i 2

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 8 ust. 1 wskazanej ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również: przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej, zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji, świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa. W myśl art. 8 ust. 2a ustawy o podatku od towarów i usług w przypadku, gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Pod pojęciem świadczenia usług, o którym mowa w powyższych przepisach rozumie się każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do katalogu usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w rozumieniu art. 7 tej ustawy. Ustawowe pojęcie usługi jest szersze od definicji usługi w klasyfikacjach statystycznych. Oznacza to, że w definicji tej mieszczą się również określone zachowania, które nie zostały sklasyfikowane w PKWiU (Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług). Należy wskazać, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność będzie podlegać opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni, tj. płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zatem, aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Odnosząc się do przedstawionego stanu faktycznego należy stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega czynność (tj. dostawa towarów lub świadczenie usług), a nie sama płatność, tj. przesunięcie lub rozliczenie określonych wartości ekonomicznych. Zatem za czynność podlegającą opodatkowaniu uważane mogą być takie sytuacje, w których:

• istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne; w analizowanym stanie faktycznym celem stron jest wspólne prowadzenie badań naukowych (konsorcjanci nie świadczą usług na swoją rzecz nawzajem, każdy z uczestników realizuje określoną w Umowie część projektu); Umowa konsorcjum dotyczy realizacji wspólnego przedsięwzięcia, z umowy nie wynika stosunek prawny wskazujący na realizację wzajemnych świadczeń między konsorcjantami;
• wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę jest przekazywane w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy; umowa konsorcjum nie przewiduje wypłaty wynagrodzenia na rzecz konsorcjantów, wyłącznie może nastąpić techniczne rozliczenie określonych wartości ekonomicznych związanych z poniesieniem przez każdą ze stron kosztów związanych z realizacją zadania;
• istnieje bezpośrednia i zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi; w świetle postanowień Umowy konsorcjum jako całość uzyska korzyść ze sprzedaży wyników badań lub udzielenia licencji, a nie poszczególni uczestnicy;
• odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem; Umowa nie przewiduje odpłatności za czynności wykonywane wewnątrz konsorcjum;
• istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości świadczenia wzajemnego; umowa konsorcjum nie zawiera postanowień dotyczących świadczeń wzajemnych między uczestnikami konsorcjum; jest to umowa wspólnego przedsięwzięcia - konsorcjanci wspólnie realizują określony cel, bez wykonywania wzajemnych świadczeń.

Strony zawartej Umowy nie będą podejmowały żadnych działań bezpośrednio na rzecz siebie nawzajem. Każdy podmiot będzie wykonywał określoną część wspólnego zadania, co nie jest związane z osiągnięciem bezpośredniej korzyści przez inne podmioty. Każdy podmiot będzie działał realizując własne zadania określone w załączniku do umowy. Istotą planowanego przedsięwzięcia jest osiągnięcie wspólnego celu podjętej współpracy, polegającego na opracowaniu i rozwinięciu technologii, a także na szerokim rozpowszechnianiu wyników badań uzyskanych w ramach realizowanego projektu. Zasadniczym celem współdziałania jest uzyskanie w wyniku skoordynowanych działań partnerów korzystnego dla wszystkich stron rezultatu, a nie przysporzenie określonych korzyści sobie nawzajem, zatem nie są to wzajemne usługi o charakterze ekwiwalentnym. Tym samym planowane działania, które zostaną podjęte na podstawie umów współpracy, nie spełnią warunków do uznania ich za świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, w ocenie Wnioskodawcy, wynikające z Umowy rozliczenie przychodów między uczestnikami konsorcjum z tytułu udzielenia licencji, sprzedaży praw do wyników badań, lub otrzymanie świadczenia z tytułu przekazania liderowi praw do przedmiotu własności intelektualnej i zrzeczenia się przez Uczelnię roszczeń o udział w przyszłych zyskach, nie stanowią dostawy towarów ani świadczenia usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 i art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, co oznacza, że nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem. W tych przypadkach nie dochodzi do przeniesienia władztwa ekonomicznego nad towarami ani do rzeczywistych świadczeń pomiędzy konsorcjantami. Nie można również zidentyfikować i ustalić korzyści o charakterze majątkowym, jakie w związku z takimi rozliczeniami uzyskuje Uczelnia. Strony umowy ustaliły, że każdy z uczestników konsorcjum realizuje wyłącznie część wspólnego zadania, a skoordynowane wspólne działania ukierunkowane są na osiągnięcie postawionego w umowie celu. Podział przychodów lub rozliczenie świadczenia z tytułu zrzeczenia się roszczeń między konsorcjantami stanowią wyłącznie przepływ środków pieniężnych (są to czynności techniczne). Uczelnia w tych przypadkach nie wykonuje na rzecz lidera żadnego świadczenia (usługi). Uczestnicy konsorcjum wspólnie działają w celu udzielenia licencji lub zbycia praw do powstałej technologii na rzecz potencjalnego nabywcy bądź wdrożenia wyników projektu w działalności gospodarczej prowadzonej przez Lidera. W przedstawionym stanie faktycznym usługi mogą być świadczone tylko na rzecz zewnętrznego odbiorcy, o ile w ogóle to świadczenie nastąpi np. udzielenie licencji na powstałą w ramach projektu technologię, sprzedaż praw do tej technologii. Wynagrodzenie w takim przypadku przypadnie wspólnie wszystkim konsorcjantom. Zgodnie z zawartą umową uzyskane przychody podlegają podziałowi między wszystkich współwłaścicieli praw. Lider (lub inny uczestnik konsorcjum) dokona zatem tylko technicznej czynności rozdziału przychodów bądź świadczenia związanego z zrzeczeniem się zysku na podstawie umowy - proporcjonalnie do udziału w prawach - które nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (transfer części wynagrodzenia należnego uczestnikom konsorcjum).

Powyższe tezy potwierdza jednolite orzecznictwo sądów administracyjnych. Przykładowo Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 10 października 2014 r., sygn. akt I FSK 1418/13 wskazał, że: „okolicznością, która w świetle art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług decyduje o opodatkowaniu jest odpłatność za świadczoną usługę, którą należy rozumieć jako wynagrodzenie należne za dane świadczenie. Jest ono najczęściej określane umową pomiędzy stronami transakcji i stanowi skutek określonego przysporzenia. Trudno taką cechę przypisywać operacji księgowej dokonywanej przez lidera na rzecz partnerów konsorcjum. Brak jest takiego stosunku prawnego, z którego wynikałaby wzajemność świadczenia lidera przybierającego postać rozdziału przychodów całego przedsięwzięcia. Nie jest to zatem świadczenie wzajemne lidera konsorcjum, a jedynie umownie określony obowiązek „rozdziału” przychodów lub zysku całego przedsięwzięcia. Lider konsorcjum nie pozostaje dłużnikiem partnerów z tytułu świadczenia na ich rzecz usługi rozdziału przychodów. Rozdział ten w odpowiednich proporcjach wynika z mocy samej umowy konsorcjum, a nie z jakiegoś świadczenia wzajemnego, do którego zobligowany został jego lider”. Podobną tezę zaprezentował Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach np. z dnia 12 sierpnia 2015 r, sygn. I FSK 1373/14, z dnia 4 czerwca 2014 r., sygn. akt I FSK 1012/13, z dnia 6 sierpnia 2014 r., sygn. akt I FSK 1288/13.

Zdaniem Uczelni, mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz jednolite orzecznictwo sądów administracyjnych, w analizowanym przypadku rozliczenie przychodów bądź świadczenia związanego z przekazaniem praw do własności intelektualnej oraz zrzeczeniem się zysku dla realizacji celów konsorcjum, odpowiadające udziałowi stron w konsorcjum, nie stanowi dostawy towarów, ani też świadczenia usług. Zatem czynności te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ad 3

W myśl art. 106a ustawy o podatku od towarów i usług przepisy rozdziału dotyczącego faktur stosuje się do sprzedaży, dostawy towarów i świadczenia usług dokonywanych przez podatnika posiadającego na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, z którego dokonywane są te czynności. Zgodnie z art. 106b ust. 1 podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż.

W analizowanym przypadku strony konsorcjum ułożyły łączące je stosunki gospodarcze w ten sposób, że ustalono, iż lider nie traktuje pozostałych członków konsorcjum jak podwykonawców i nie zleca im świadczenia określonych usług, w zamian za co otrzymują oni wynagrodzenie. Każdy z uczestników konsorcjum realizuje część wspólnego projektu, a skoordynowane wspólne działania ukierunkowane są wyłącznie na osiągnięcie postawionego celu w umowie konsorcjum, zatem rozliczenia między konsorcjantami nie powinny być traktowane jak wynagrodzenie za usługi. W związku z tym, należy przyjąć, że wewnętrzne rozliczenia (techniczny podział określonych wartości ekonomicznych) między konsorcjantami z tytułu wspólnego przedsięwzięcia, wskazane w pytaniu 1 i 2 nie wpływają na podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług i powinny być dokumentowane notami obciążeniowymi a nie fakturami.

Ad 4

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Z ust. 2 pkt 1 lit. a) powołanego artykułu wynika, że kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług. Jak wynika z art. 86 ust. 1 ustawy, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego). Powyższa zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających temu podatkowi.

Jak już wskazano, rozliczenie (techniczny podział) przychodów ze wspólnego przedsięwzięcia realizowanego w ramach konsorcjum bądź świadczenia związanego z przekazaniem praw do przedmiotów własności intelektualnej i ze zrzeczeniem się udziału w zysku lidera nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Uczelnia nie zamierza (nie będzie) również dokonywać sprzedaży opracowanej w projekcie technologii ani też udzielać licencji na wytworzone w projekcie przedmioty własności intelektualnej. Tym samym Uczelni nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących zakupy towarów i usług wykorzystywanych wyłącznie do zrealizowania swojego zakresu zadań finansowanych ze środków otrzymanych z NCBR oraz ze środków własnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r., poz. 710, z późn. zm.) − zwanej dalej ustawą – opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (art. 2 pkt 22 ustawy).

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do katalogu usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 tej ustawy.

Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zatem, aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Czynność może być albo odpłatna albo nieodpłatna. Na gruncie podatku od towarów i usług nie występują czynności częściowo odpłatne. Jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna. Nie ma żadnego znaczenia, czy wynagrodzenie to pokrywa koszty świadczenia tej czynności poniesione przez podatnika, ewentualnie kreuje dla podatnika zysk. Także czynności wykonane „po kosztach” ich świadczenia, bądź poniżej tych koszów, są czynnościami odpłatnymi, o ile tylko pobrano za nie wynagrodzenie.

Kwestia „odpłatności” była niejednokrotnie przedmiotem rozstrzygania przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Jak zauważył Trybunał w wyroku w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council, EU:C:1988:120: „czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem”.

Należy też zwrócić uwagę na wyrok w sprawie C-16/93 Tolsma, EU:C:1994:80, gdzie Trybunał zauważył, że czynność: „podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”.

Zatem za czynności podlegające opodatkowaniu VAT (podatek od towarów i usług) uważane mogą być takie sytuacje, w których:

1. istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,
2. wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,
3. istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,
4. odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,
5. istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Natomiast w myśl art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Co do zasady konsorcjum jest organizacją zrzeszającą kilka podmiotów gospodarczych na określony czas, w konkretnym celu. Jakkolwiek ani w prawie cywilnym, ani w prawie podatkowym nie występuje legalna definicja konsorcjum, przyjmuje się, że zawarcie umowy konsorcjum możliwe jest na podstawie art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380), w ramach tzw. swobody umów.

W konsekwencji strony zawierające umowę konsorcjum mogą ją ukształtować w sposób dowolny, byleby jej treść lub cel nie sprzeciwiały się ustawie, zasadom współżycia społecznego oraz właściwości takiego stosunku. Konsorcjum nie jest jednak podmiotem gospodarczym, nie posiada osobowości prawnej ani podmiotowości prawnej, nie musi być rejestrowane, ani mieć odrębnej nazwy czy też siedziby. Podmioty tworzące konsorcjum są, co do zasady, niezależne w swoich dotychczasowych działaniach (czyli w działaniach niezwiązanych z konsorcjum), a w działaniach związanych z konsorcjum realizują wspólne przedsięwzięcie objęte porozumieniem. Zawierając umowę konsorcjum podmioty mogą określić, kto będzie reprezentował konsorcjum na zewnątrz (może to być także osoba trzecia). Co do zasady, konsorcja nie mają też wspólnego majątku (chociaż mogą mieć wspólne konto rozliczeniowe), a wszelkie formy płatności regulowane są przez firmę lub osobę reprezentującą konsorcjum.

Należy dodać, że polski ustawodawca nie skorzystał z możliwości wynikającej z art. 11 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, s. 1, ze zm.), zgodnie z którym, po konsultacji z komitetem doradczym ds. podatku od wartości dodanej (zwanym dalej „Komitetem ds. VAT”), każde państwo członkowskie może uznać za jednego podatnika osoby mające siedzibę na terytorium tego samego państwa członkowskiego, które będąc niezależnymi pod względem prawnym, są ściśle powiązane pod względem finansowym, ekonomicznym i organizacyjnym.

Konsorcjum – w świetle obowiązujących przepisów prawa podatkowego – nie może być zatem uznane za podatnika VAT. Oznacza to, że relacji zachodzących pomiędzy stronami umowy konsorcjum (podatnikami VAT), dla potrzeb podatku od towarów i usług, nie należy oceniać na zasadach wewnętrznych rozliczeń konsorcjum. Powyższego nie zmienia okoliczność, że w przypadku umów konsorcjum dopuszczalne jest zawarcie ustaleń, że rozliczenia gospodarcze i księgowe, w tym dotyczące podpisywania umów i wystawiania faktur za prace wykonane przez uczestników konsorcjum na rzecz podmiotów zamawiających te prace na podstawie zawartego z nimi kontraktu – będzie dokonywał wytypowany przez uczestników konsorcjum podmiot wiodący.

Zatem przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum są odrębnymi podatnikami VAT. Powyższe oznacza, że działając w ramach konsorcjum powinni oni do wzajemnych rozliczeń stosować ogólne reguły wynikające z ustawy o podatku od towarów i usług oraz aktów wykonawczych do niej, w tym także w zakresie wystawiania faktur VAT dokumentujących wykonywane przez nich czynności.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca będący zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług jako jednostka naukowa, wraz z innymi jednostkami naukowymi oraz przedsiębiorcami, zawarła Umowę konsorcjum na realizację projektu w ramach Strategicznego programu badań naukowych i prac rozwojowych „Środowisko naturalne, rolnictwo i leśnictwo BIOSTRATEG” wdrażanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. W skład konsorcjum wchodzi Lider - przedsiębiorca oraz trzech uczestników, w tym Uczelnia, której udział w szacunkowych kosztach projektu i dofinansowania zgodnie z zawartą umową wynosi 11,75%.

Uczelnia z pozostałymi konsorcjantami aplikowała o przyznanie środków do Narodowego Centrum Badań i Rozwoju na realizację projektu pod tytułem: „Opracowanie zrównoważonego systemu produkcji sadowniczej umożliwiającego zarządzanie ryzykiem i informacją powodującego zmianę paradygmatu społeczno-gospodarczego w sadownictwie, służącego ograniczeniu stresów biotycznych i abiotycznych powodowanych przez zmiany klimatyczne”. Część przedsięwzięcia będzie również finansowana ze środków własnych każdego z uczestników konsorcjum.

Zawarta Umowa określa cel wspólnego przedsięwzięcia, który będzie realizowany poprzez:

1. prowadzenie badań naukowych w zakresie opracowania zrównoważonego systemu produkcji sadowniczej (w wyniku prac mają powstać m.in: system zarządzania produkcją sadowniczą, produkty w obszarze biostymulatorów oraz rozwiązania w zakresie ochrony roślin),
2. transfer opracowanej technologii i najlepszych dostępnych technik z tego zakresu do praktyki gospodarczej,
3. zwiększenie wykorzystania infrastruktury naukowo-badawczej stron zawierających umowę konsorcjum.

Jako rezultat projektu, planowane jest również pozyskanie patentów i wzorów użytkowych.

Sposób realizacji powyższych celów nastąpi w drodze komercjalizacji wyników badań naukowych powstałych w projekcie.

Komercjalizacja może nastąpić poprzez wdrożenie wyników prac badawczo-rozwojowych bezpośrednio do działalności gospodarczej lidera konsorcjum albo poprzez komercjalizację nakierowaną na sadowników i sadownicze grupy producenckie oraz wprowadzenie produktów i technologii na ogólnodostępny rynek.

Technologia, która ma zostać opracowana i rozwinięta w ramach realizacji projektu, może być także przedmiotem licencji lub sprzedaży, przy czym Uczelnia nie zamierza dokonywać takiej sprzedaży ani udzielać licencji na rzecz osób trzecich. Zgodnie z postanowieniami Umowy uczestnicy konsorcjum są ponadto zobowiązani do wspólnego i nieodpłatnego rozpowszechniania wyników badań uzyskanych w ramach projektu, w szczególności na konferencjach, w czasopismach, bazach danych zapewniających swobodny dostęp do uzyskanych wyników badań, przez oprogramowanie bezpłatne lub z licencją otwartego dostępu. Uczelnia zamierza realizować postanowienia zawartej umowy poprzez powyżej wskazane działania nieodpłatne (o charakterze informacyjnym).

Podział prac pomiędzy uczestnikami przedsięwzięcia, a także ponoszonych kosztów został określony w umowie konsorcjum, we wniosku o dofinansowanie złożonego do NCBiR, a także w podpisanej umowie o wykonanie i finansowanie projektu oraz w harmonogramie wykonania projektu. Dodatkowo załącznik do umowy konsorcjum określa zasady wspólnego zarządzania projektem, w szczególności sposób organizacji i szczegółowy zakres prac, obowiązki, metodę i organizację pracy. Podstawą określenia kwot przypadających poszczególnym uczestnikom jest przypisanie zadań i obowiązków partnerów oraz podział na wydatki wszystkich uczestników partnerstwa. Lider został upoważniony w szczególności do pośredniczenia w przekazywaniu uczestnikom konsorcjum środków finansowych otrzymanych z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju na zasadach przewidzianych w Umowie oraz ich rozliczania, a także składania raportów i sprawozdań z realizacji całego projektu. Środki otrzymane z NCBiR za pośrednictwem Lidera oraz część środków własnych każdego z konsorcjantów będą przeznaczone na pokrycie kosztów własnych związanych z realizacją poszczególnych części przedsięwzięcia przydzielonych każdemu z uczestników konsorcjum.

Zgodnie z Umową majątkowe prawa autorskie do utworów oraz do przedmiotów własności przemysłowej powstałych w ramach realizacji projektu należą do uczestników konsorcjum biorących udział w ich wytworzeniu, proporcjonalnie do wniesionego wkładu intelektualnego lub finansowego. Właściciele tych praw są obowiązani do zapewnienia ich skutecznej ochrony.

Do udzielania licencji na przedmioty własności intelektualnej wytworzone w projekcie jest uprawniony każdy z uczestników wspólnego przedsięwzięcia, który złożył wniosek o ich ochronę, jednakże Uczelnia nie zamierza udzielać takich licencji. Przychody uzyskane przez uczestnika udzielającego licencji podlegają proporcjonalnemu podziałowi pomiędzy wszystkich współwłaścicieli praw (konsorcjantów) proporcjonalnie do udziału w tych prawach (jest to przesunięcie określonych wartości ekonomicznych).

W przypadku braku sprzedaży lub udzielenia licencji do wyników badań naukowych strony ustaliły, że wyniki mogą zostać wdrożone w działalności gospodarczej prowadzonej przez Lidera. Strony postanowiły że, z zastrzeżeniem przeniesienia po cenie rynkowej praw do przedmiotów własności intelektualnej powstałych w wyniku realizacji projektu przysługujących uczestnikom konsorcjum, uczestnicy zrzekną się ewentualnych roszczeń o udział w przyszłych zyskach, które lider może osiągnąć z tytułu wdrożenia wyników projektu. Cena przeniesienia praw, o których mowa w zdaniu poprzednim, obejmuje także wynagrodzenie za zrzeczenie się roszczeń o udział w przyszłych zyskach lidera z tytułu wdrożenia zrównoważonego systemu produkcji sadowniczej opracowanego w ramach projektu, z wyłączeniem zysków z tytułu wdrożenia opracowanych biostymulatorów i środków ochrony roślin; cena, o której mowa w zdaniu poprzednim, zostanie ustalona w oparciu o potencjalne zyski z tytułu wyżej określonego wdrożenia, powstałe w okresie trwałości projektu, tj. 5 lat od jego zakończenia.

Umowa konsorcjum nie przewiduje sposobu dokumentowania wzajemnych rozliczeń między uczestnikami konsorcjum, tj. podziału uzyskanych przychodów z udzielenia licencji przez któregokolwiek z uczestników lub świadczenia związanego ze zrzeczeniem się zysku.

Ad 1 i 3

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą opodatkowania podziału między uczestnikami wspólnego przedsięwzięcia ewentualnych przychodów z tytułu udzielenia licencji lub sprzedaży praw do wyników badań naukowych przez któregokolwiek z uczestników.

W opisie sprawy wskazano, iż zgodnie z Umową majątkowe prawa autorskie do utworów oraz do przedmiotów własności przemysłowej powstałych w ramach realizacji projektu należą do uczestników konsorcjum biorących udział w ich wytworzeniu, proporcjonalnie do wniesionego wkładu intelektualnego lub finansowego. Do udzielania licencji na przedmioty własności intelektualnej wytworzone w projekcie jest uprawniony każdy z uczestników wspólnego przedsięwzięcia, który złożył wniosek o ich ochronę. Przychody uzyskane przez uczestnika udzielającego licencji podlegają proporcjonalnemu podziałowi pomiędzy wszystkich współwłaścicieli praw (konsorcjantów) proporcjonalnie do udziału w tych prawach.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, iż w przedmiotowej sprawie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega świadczenie wykonywane na rzecz uczestnika konsorcjum udzielającego licencji lub sprzedającego prawa do wyników badań naukowych z projektu (dalej „Sprzedawcy”) przez pozostałych uczestników konsorcjum.

Należy zaznaczyć, że wobec nabywcy występuje tylko jeden podmiot, który udziela licencji lub dokonuje sprzedaży praw do wyników badań naukowych z projektu. Zatem pomiędzy konsorcjantami, będącymi odrębnymi podatnikami VAT musi dojść do sprzedaży posiadanych przez nich części udziałów w prawach na rzecz Sprzedawcy. Sprzedawca nie mógłby bowiem w całości udzielić licencji lub dokonać sprzedaży całości praw do wyników badań naukowych z projektu, gdyby nie nabył wcześniej ich części składowych.

W związku z powyższym kwota jaką pozostali uczestnicy konsorcjum otrzymają od Sprzedawcy jest należnością za czynności wykonane na jego rzecz w celu wykonania całego świadczenia na rzecz nabywcy.

Podsumowując należy stwierdzić, że opis sprawy wskazuje, że mamy do czynienia z odsprzedażą usług pomiędzy pozostałymi uczestnikami konsorcjum a Sprzedawcą za wynagrodzeniem ustalonym przez strony w umowie konsorcjum.

Tym samym w przedmiotowej sprawie zostanie spełniona przesłanka warunkująca uznanie rozliczenia między uczestnikami konsorcjum za odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT opodatkowane podatkiem VAT. W konsekwencji czynność ta powinna być dokumentowana fakturą VAT stosownie do art. 106b ust. 1 ustawy, a nie jak wskazał Wnioskodawca innym dowodem księgowym, np. notą księgową.

Mając powyższe na uwadze stanowisko Wnioskodawcy w zakresie opodatkowania podziału między uczestników przychodów z tytułu udzielenia licencji lub sprzedaży praw do wyników badań naukowych przez któregokolwiek z uczestników oraz dokumentowania tych czynności notą księgową należało uznać za nieprawidłowe.

Ad 2 i 3

Wnioskodawca ma wątpliwości czy opodatkowanie przekazanie przez lidera świadczenia pieniężnego z tytułu przekazania liderowi prawa do przedmiotów własności intelektualnej i zrzeczenia się przez Uczelnię roszczeń o udział w przyszłych zyskach podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W przedmiotowej sprawie strony konsorcjum ustaliły, iż w przypadku braku sprzedaży lub udzielenia licencji do wyników badań naukowych wyniki mogą zostać wdrożone w działalności gospodarczej prowadzonej przez lidera. W takim przypadku wraz z przeniesieniem praw do przedmiotów własności intelektualnej powstałych w wyniku realizacji projektu przysługujących uczestnikom konsorcjum uczestnicy zrzekną się ewentualnych roszczeń o udział w przyszłych zyskach, które lider może osiągnąć z tytułu wdrożenia wyników projektu, przy czym otrzymają za to wynagrodzenie w wysokości ceny rynkowej przenoszonych praw.

Mając na uwadze przywołane regulacje i przedstawiony opis sprawy stwierdzić należy, że czynności Wnioskodawcy w postaci przekazania liderowi prawa do przedmiotów własności intelektualnej oraz zrzeczenie się roszczeń w przyszłych zyskach lidera stanowi odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. W analizowanym przypadku istnieje bezpośredni związek pomiędzy dokonanym świadczeniem a otrzymanym wynagrodzeniem, ustalona kwota, w zamian za przeniesienie praw intelektualnych oraz zrzeczenie się roszczeń stanowi wynagrodzenie za tę usługę, która stanowi zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy, czynność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług, przez co powinna być udokumentowana fakturą, stosownie do art. 106b ust. 1 ustawy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie opodatkowania świadczenia pieniężnego otrzymanego z tytułu przekazania liderowi prawa do przedmiotów własności intelektualnej i zrzeczenia się przez Wnioskodawcę roszczeń o udział w przyszłych zyskach oraz dokumentowania tych czynności notą księgową należało uznać za nieprawidłowe.

Ad 4

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur zakupu towarów i usług, które będą wykorzystywane wyłącznie do realizacji przedmiotowego wspólnego przedsięwzięcia.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy. W myśl tego przepisu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

1. nabycia towarów i usług,
2. dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Jak wynika z zacytowanych wyżej przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest niewątpliwy i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku i niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto, podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Uczelnia z pozostałymi konsorcjantami aplikowała o przyznanie środków do Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR) na realizację projektu. Część przedsięwzięcia będzie również finansowana ze środków własnych każdego z uczestników konsorcjum. Środki otrzymane z NCBiR za pośrednictwem Lidera oraz część środków własnych każdego z konsorcjantów będą przeznaczone na pokrycie kosztów własnych związanych z realizacją poszczególnych części przedsięwzięcia przydzielonych każdemu z uczestników konsorcjum.

Jak wskazał Wnioskodawca, realizacja wspólnego przedsięwzięcia nastąpi w drodze komercjalizacji wyników badań naukowych powstałych w projekcie.

Komercjalizacja może nastąpić poprzez wdrożenie wyników prac badawczo-rozwojowych bezpośrednio do działalności gospodarczej lidera konsorcjum albo poprzez komercjalizację nakierowaną na sadowników i sadownicze grupy producenckie oraz wprowadzenie produktów i technologii na ogólnodostępny rynek. Technologia, która ma zostać opracowana i rozwinięta w ramach realizacji projektu, może być także przedmiotem licencji lub sprzedaży, przy czym Uczelnia nie zamierza dokonywać takiej sprzedaży ani udzielać licencji na rzecz osób trzecich. Zgodnie z postanowieniami Umowy uczestnicy konsorcjum są ponadto zobowiązani do wspólnego i nieodpłatnego rozpowszechniania wyników badań uzyskanych w ramach projektu, w szczególności na konferencjach, w czasopismach, bazach danych zapewniających swobodny dostęp do uzyskanych wyników badań, przez oprogramowanie bezpłatne lub z licencją otwartego dostępu. Uczelnia zamierza realizować postanowienia zawartej umowy poprzez powyżej wskazane działania nieodpłatne (o charakterze informacyjnym).

Z powyższego wynika, iż środki finansowe otrzymane przez Wnioskodawcę (za pośrednictwem lidera) z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju na realizację projektu stanowią wynagrodzenie za usługi, jakie będą świadczone przez Wnioskodawcę tj. komercjalizację wyników badań naukowych powstałych w projekcie. Nie można jednak zgodzić się z twierdzeniem Wnioskodawcy, że komercjalizacja wyników badań projektu będą dokonywane nieodpłatnie, skoro treść wniosku wskazuje, że środki z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju są przeznaczone na pokrycie kosztów związanych z realizacją poszczególnych części przedsięwzięcia przydzielonych każdemu z uczestników konsorcjum, których wyniki Wnioskodawca zamierza rozpowszechniać w szczególności na konferencjach, w czasopismach, bazach danych zapewniających swobodny dostęp do uzyskanych wyników badań, przez oprogramowanie bezpłatne lub z licencją otwartego dostępu.

Tym samym przekazane Wnioskodawcy za pośrednictwem lidera od Narodowego Centrum Badań i Rozwoju środki finansowe na realizację projektu powinny być uznane za otrzymane od osoby trzeciej środki (dotacje, subwencje lub inne dopłaty o podobnym charakterze) mające bezpośredni wpływ na cenę świadczonych przez Wnioskodawcę usług. Przedmiotowe środki nie są przeznaczone bowiem na ogólną działalność Wnioskodawcy – mogą być wykorzystane jedynie na pokrycie kosztów związanych z realizacją projektu i w konsekwencji komercjalizacją powstałych w projekcie wyników badań.

Zatem otrzymane od Narodowego Centrum Badań i Rozwoju środki finansowe na realizację projektu będą stanowiły należności za świadczone usługi, a realizację projektu w wyniku której powstaną wyniki badań a następnie ich komercjalizacja należy uznać za podlegające opodatkowaniu świadczenie usług, dla których ustawodawca nie przewidział możliwości zastosowania zwolnienia.

W konsekwencji, ponieważ Wnioskodawca jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług a nabywane w związku z realizacją projektu towary i usługi będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych to Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących te zakupy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur zakupu towarów i usług, które będą wykorzystywane wyłącznie do realizacji przedmiotowego wspólnego przedsięwzięcia należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.