Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
17 stycznia 2025 r. wpłynął Pani wniosek z 16 stycznia 2025 r. o wydanie interpretacji
indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków
podatkowych nabycia spadku po synu. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Sąd Rejonowy (...) przeprowadził postępowanie spadkowe po zmarłym M. K. wydając (...)
2024 r. postanowienie w sprawie o sygnaturze (...). Zgodnie z postanowieniem spadek
nabyła z ustawy w całości matka spadkodawcy – Ma. K. (Pani). Postanowienie to zostało
uprawomocnione przez Sąd Rejonowy (...) zarządzeniem z 2 stycznia 2025 r. z datą
prawomocności 25 maja 2024 r.
Powyższy stan prawny wynika z faktu, że po wydaniu przedmiotowego postanowienia
wnioskodawczyni M. B. (uczestniczka postępowania spadkowego) na skutek
przekroczenia zawitego terminu do złożenia wniosku o uzasadnienie postanowienia, a
chcąc je uzyskać, 27 maja 2024 r. złożyła wniosek o przywrócenie terminu do złożenia
wniosku o uzasadnienie. Taki ruch wnioskodawczyni wstrzymał prawomocność tegoż
postanowienia. W dniu 29 maja 2024 r. Sąd Rejonowy (...) wydał postanowienie o
sygnaturze (...), w którym oddalił wniosek wnioskodawczyni o przywrócenie terminu do
złożenia wniosku o doręczenie postanowienia z uzasadnieniem jednocześnie w punkcie
drugim postanowił odrzucić wniosek wnioskodawczyni.
Pomimo wszystko wnioskodawczyni M. B. złożyła do Sądu kolejny wniosek o doręczenie
powyższego postanowienia z 29 maja 2024 r. wraz z uzasadnieniem, na skutek czego
Sąd wydał 19 czerwca 2024 r. postanowienie o sygnaturze (...) o odrzuceniu tego
wniosku.
Następnie wnioskodawczyni M. B. złożyła 4 lipca 2024 r. zażalenie na postanowienie z 29
maja 2024 r. Zgodnie z procedurą sądową w sprawach cywilnych takie zażalenie
rozpoznaje Sąd Okręgowy, jako sąd II instancji. Sąd Rejonowy (...) zobowiązany był wysłać
akta przedmiotowej sprawy do Sądu Okręgowego (...). Sąd II instancji rozpoznał zażalenie
wnioskodawczyni dopiero 22 października 2024 r. wydając rozstrzygnięcie o oddaleniu
zażalenia o sygnaturze (...).
Na skutek wykorzystania przez wnioskodawczynię M. B. pełnej drogi sądowej
przysługującej jej zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego, termin
procedowania w przedmiotowej sprawie o nabycie spadku po M. K. wydłużył się o wiele
miesięcy. Uniemożliwiło to spadkobierczyni ustawowej Ma. K. uzyskanie prawomocnego
postanowienia Sądu stanowiącego tytuł prawny do spadku, na podstawie którego można
złożyć deklarację podatkową SD-Z2.
Sąd Rejonowy (...) 2 stycznia 2025 r. wydał zarządzenie stwierdzające, że orzeczenie o
nabyciu spadku stało się prawomocne 25 maja 2024 r. Zgodnie z przepisami procedury
sądowej, na skutek rozstrzygnięcia w postaci oddalenia i odrzucenia wniosków i zażaleń
wnioskodawczyni M. B. uprawomocnienie postanowienia o nabyciu spadku Sąd dokonał z
mocą wsteczną (ex tunc), stąd wynika tak duża rozbieżność w datach, która uniemożliwiła
spadkobierczyni uzyskanie prawomocnego postanowienia w terminie 6 miesięcy.
W toku postępowania, z uwagi na złożony przez M. B. testament własnoręczny M. K. Sąd
ustalał, czy nabycie spadku nastąpi na podstawie ustawy czy tego testamentu. W obu
przypadkach nabycie nastąpiłoby na rzecz innych osób. Z tego względu dla żadnego z
uczestników postępowania nie było oczywistym, kto ostatecznie zostanie powołany do
spadku, dlatego rozpoznanie przez Sąd II instancji zażalenia wnioskodawczyni mogło
końcowo przesądzić o odmiennej treści postanowienia wydanego w sprawie nabycia
spadku przez Sąd Rejonowy.
Ma. K. ma zamiar złożyć w Urzędzie Skarbowym (...) deklarację podatkową SD-Z2 w
związku z nabyciem spadku po swoim synu M. K.
Do 3 stycznia 2025 r. postanowienie Sądu Rejonowego (...) z 17 maja 2024 r. wydane w
sprawie o sygnaturze (...) nie zostało uprawomocnione. Sąd uprawomocnił postanowienie
o nabyciu spadku po M. K. dopiero zarządzeniem z 2 stycznia 2025 r., na co wskazuje treść
urzędowego poświadczenia na odpisie postanowienia. Z powyższych wyjaśnień wynika, że
dopiero 3 stycznia 2025 r. uczestniczka Ma. K. dowiedziała się o nabyciu własności rzeczy i
praw majątkowych należących do spadku po jej synu M. K., w związku z czym, powołując
się na treść art. 4a ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn
(tj. Dz.U. z 2024 r., poz. 1837), w zw. z art. 4a ust. 1 pkt 1 i art. 4a ust. 3 – chciałaby wnieść
o zastosowanie wobec niej zwolnienia na podstawie art. 4a wyżej cytowanej ustawy.
Uwzględniając treść art. 4a ust. 2 cyt. ustawy zgłoszenie przez Ma. K. naczelnikowi urzędu
skarbowego nabycia spadku po synu M. K. zostałoby dokonane przed upływem 6 miesięcy
od dnia, w którym spadkobierczyni dowiedziała się o jego nabyciu (tytule powołania).
Zgodnie bowiem z treścią art. 4a ust. 2 cyt. ustawy „Jeżeli nabywca dowiedział się o
nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych po upływie terminów, o których mowa w
ust. 1 pkt 1 lub ust. 1a, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, stosuje się, gdy nabywca
zgłosi te rzeczy lub prawa majątkowe naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż w
terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu, oraz uprawdopodobni
fakt późniejszego powzięcia wiadomości o ich nabyciu.”
Nadmienić należy ponadto, że linia orzecznicza Naczelnego Sądu Administracyjnego
przychyla się do korzystnej dla podatnika interpretacji art. 4a ust. 2 w podobnych
przypadkach wskazując, że termin na złożenie oświadczenia właściwemu naczelnikowi
urzędu skarbowego biegnie od uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego
nabycie spadku. Wyjątkiem zaś jest, gdy spadkobierca wiedzę o nabyciu własności rzeczy
lub praw majątkowych uzyskał po upływie terminu do złożenia oświadczenia liczonego od
uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku. Warunek, jaki
spadkobierca musi spełnić, by w drodze wyjątku skorzystać ze zwolnienia, jest
uprawdopodobnienie faktu późniejszego powzięła wiadomości o nabyciu. Przepis ten ma
zastosowanie do takich przypadków, gdy spadkobierca z przyczyn od siebie niezależnych
nie wie o nabyciu spadku i uprawomocnieniu się postanowienia (wyrok NSA z 13 grudnia
2018 r., sygn. akt II FSK 3502/16 oraz wyrok NSA z 25 stycznia 2024 r., sygn. akt III FSK 3559
/21).
Pani zdaniem, w przedmiotowej sprawie uprawdopodobniła Pani, że z przyczyn od niej
niezależnych nie mogła wcześniej złożyć deklaracji SD-Z2, gdyż do 2 stycznia 2025 r.
stanowiącego datę wydania przez Sąd zarządzenia o uprawomocnieniu się postanowienia
o nabyciu spadku, nie miała tytułu powołania do spadku. Nieprawomocne postanowienie
nie może być podstawą przyjęcia, że nabyło się spadek.
Z powyższych okoliczności faktycznych i prawnych wynika, że wobec matki spadkodawcy
Ma. K. można zastosować zwolnienie zgodnie z art. 4a stosując wyjątek ustawowy w zw. z
art. 4a ust.2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Pytanie
Czy w przedstawionym stanie faktycznym, z uwagi na przekroczenie 6 miesięcznego
terminu do złożenia deklaracji SD-Z2 od daty uprawomocnienia się postanowienia
spadkodawczyni może skorzystać ze zwolnienia podmiotowego na podstawie art. 4a ust.
1, w zw. z art. 4a ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, jeśli Sąd dokonał
formalnego uprawomocnienia postanowienia zarządzeniem z 2 stycznia 2025 r. (była to
data dowiedzenia się przez spadkodawczynię o tytule swojego powołania, nabycia rzeczy i
praw), a spadkodawczyni zamierza złożyć deklarację w ustawowym terminie?
Pani stanowisko w sprawie
Pani zdaniem, w przedmiotowej sprawie uprawdopodobniła Pani, że z przyczyn od niej
niezależnych nie mogła wcześniej złożyć deklaracji SD-Z2, gdyż do 2 stycznia 2025 r. nie
miała tytułu powołania do spadku. Nieprawomocne postanowienie nie może być
podstawą przyjęcia, że spadek został nabyty, jak również nie może być dokumentem,
który pozwala na złożenie skuteczne tej deklaracji, bowiem z przepisów ustawy PSiD oraz
z treści formularza SD-Z2 wynika konieczność wskazania w punkcie 5 formularza – Daty
powstania obowiązku podatkowego, a w wyjaśnieniu do tego punktu określono, że: „W
przypadku nabycia w drodze dziedziczenia należy podać dzień uprawomocnienia się
orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, zarejestrowania aktu poświadczenia
dziedziczenia lub wydania europejskiego poświadczenia spadkowego”, podczas gdy
spadkodawczyni do dnia wydania przez Sąd zarządzenia w sprawie uprawomocnienia
postanowienia (2 stycznia 2025 r.) nie mogła znać tej daty.
Z powyższych okoliczności fatycznych i prawnych wynika Pani zdaniem, że wobec matki
spadkodawcy Ma. K. można zastosować zwolnienie zgodnie z art. 4a stosując wyjątek
ustawowy w zw. z art. 4a ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i
darowizn (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1837):
Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie
przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu,
zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego.
Spadek (dziedziczenie) jest instytucją uregulowaną przepisami zawartymi w ustawie z dnia
23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).
W myśl art. 922 § 1 tej ustawy:
Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną
lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.
Zgodnie z art. 924 ww. ustawy:
Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.
Jak wynika z treści art. 925 Kodeksu cywilnego:
Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.
W myśl art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego:
Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez
spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych
sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.
W myśl art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.
Stosownie zaś do treści art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze dziedziczenia – z chwilą
przyjęcia spadku.
W myśl art. 6 ust. 4 cyt. ustawy:
Jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem,
obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim
jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się
orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania,
obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed
organem podatkowym na fakt nabycia.
Zgodnie zatem z ww. przepisami obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze
dziedziczenia z chwilą przyjęcia spadku lub jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania
stwierdzono następnie pismem, z chwilą sporządzenia pisma, a jeżeli pismem takim jest
orzeczenie sądu, to z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po
potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw
majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku
podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy
spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu
dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia
wlicza się do podstawy wymiaru.
Na mocy art. 8 ust. 1 ww. ustawy:
Wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej
przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw, a wartość
praw do wkładów oszczędnościowych - w wysokości tych wkładów.
Stosownie natomiast do art. 8 ust. 3 ww. ustawy:
Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie
przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z
uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie
prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku
podatkowego.
Stosownie do art. 9 ust. 1 pkt 1 i 2 ww. ustawy:
Opodatkowaniu podlega nabycie, od jednego zbywcy, własności rzeczy i praw
majątkowych o czystej wartości przekraczającej 36 120 zł − jeżeli nabywcą jest osoba
zaliczona do I grupy podatkowej.
Jeżeli nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych od tego samego zbywcy
następuje więcej niż jeden raz, do czystej wartości rzeczy i praw majątkowych
ostatnio nabytych dolicza się czystą wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych
dotychczas od tego samego zbywcy w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w
okresie 5 lat poprzedzających ten rok. Od podatku obliczonego od łącznej wartości
nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od
opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z
obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków,
ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i
prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.
Art. 14 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że:
Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony
jest nabywca.
Zgodnie z art. 14 ust. 2 ww. ustawy:
Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do
osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.
W myśl art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy:
Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się: do grupy I – małżonka, zstępnych,
wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn w związku z § 2
rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 czerwca 2023 r. w sprawie ustalenia kwot
wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnionych od podatku od spadków i darowizn i
niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem oraz skal podatkowych, według których
oblicza się ten podatek (Dz.U. z 2023 r. poz. 1226):
Podatek oblicza się od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od
podatku, według następujących skal:
Kwoty nadwyżki w złPodatek wynosiponaddo
1) od nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej
11 833 3%
11 83323 665 355 zł i 5% od nadwyżki ponad 11 833 zł
23 665 946 zł 60 gr i 7% od nadwyżki ponad 23 665 zł
Niezależnie od powyższego, ustawodawca przewidział zwolnienie podmiotowe w art. 4a
ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Zgodnie z ww. art. 4a ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy:
Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez
małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli
zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi
urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku
podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w
przypadku nabycia w drodze dziedziczenia - w terminie 6 miesięcy od dnia
uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z
zastrzeżeniem ust. 2 i 4.
Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych powinno być dokonane na
formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 20
listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw
majątkowych (Dz.U. poz. 2060).
W myśl art. 4a ust. 2 ww. ustawy:
Jeżeli nabywca dowiedział się o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych po
upływie terminów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lub ust. 1a, zwolnienie, o którym
mowa w ust. 1, stosuje się, gdy nabywca zgłosi te rzeczy lub prawa majątkowe
naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia, w
którym dowiedział się o ich nabyciu, oraz uprawdopodobni fakt późniejszego
powzięcia wiadomości o ich nabyciu.
Z opisu stanu faktycznego wynika, że Sąd Rejonowy (...) przeprowadził postępowanie
spadkowe po zmarłym M. K. (Pani synu) wydając 17 maja 2024 r. postanowienie w sprawie
o sygnaturze (...). Zgodnie z postanowieniem spadek nabyła z ustawy w całości matka
spadkodawcy – Ma. K. (Pani). Postanowienie to zostało uprawomocnione przez Sąd
Rejonowy (...) zarządzeniem z 2 stycznia 2025 r. z datą prawomocności 25 maja 2024 r. Na
skutek wykorzystania przez uczestniczkę postępowania spadkowego M. B. pełnej drogi
sądowej przysługującej jej zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego, termin
procedowania w przedmiotowej sprawie o nabycie spadku po M. K. wydłużył się o wiele
miesięcy. Ma Pani zamiar złożyć w Urzędzie Skarbowym (...) deklarację podatkową SD-Z2 w
związku z nabyciem spadku po swoim synu M. K.
Pani wątpliwości budzi to czy z uwagi na przekroczenie 6 miesięcznego terminu do
złożenia deklaracji SD-Z2 od daty uprawomocnienia się postanowienia spadkodawczyni
może skorzystać ze zwolnienia podmiotowego na podstawie art. 4a ust. 1, w zw. z art.
4a ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Z powołanego powyżej art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn
wynika, że podstawowym warunkiem dla skorzystania ze zwolnienia od podatku od
spadków i darowizn jest zgłoszenie faktu nabycia majątku naczelnikowi właściwego
urzędu skarbowego. Zgłoszenie powinno zostać złożone w terminie 6 miesięcy od dnia
uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.
Natomiast jak wynika z przywołanego powyżej art. 4a ust. 2 ustawy o podatku od spadków
i darowizn, istnieje możliwość złożenia zgłoszenia o nabyciu rzeczy i praw majątkowych SD-
Z2 w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym nabywca dowiedział się o ich nabyciu, ale tylko
jeśli „nabywca dowiedział się o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych po
upływie terminów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lub w ust. 1a”, czyli po upływie 6
miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku i
„uprawdopodobni fakt późniejszego powzięcia wiadomości o ich nabyciu.”
Jak wskazuje się w doktrynie: „Przepis 4a ust. 1 pkt 1 PSpDarU stanowi wprost, iż termin
rozpoczyna się od daty uprawomocnienia postanowienia, a nie od jego doręczenia. Na ten
termin nie ma wpływu data stwierdzenia prawomocności postanowienia, bowiem takie
stwierdzenie prawomocności ma charakter deklaratoryjny, stwierdzający fakt
prawomocności orzeczenia (zob. wyrok WSA w Krakowie z 11.2.2009 r., I SA/Kr 1155/08).”
(Komentarz do art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, Brzeszczyńska 2009,
wyd. 3/Brzeszczyńska) (podkreślenie Organu)
Przenosząc powyższe na niniejszą sprawę należy stwierdzić, że z opisu stanu faktycznego
wynika, że po wydaniu postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku M. B. – uczestniczka
postępowania spadkowego 27 maja 2024 r. złożyła wniosek o przywrócenie terminu do
złożenia wniosku o uzasadnienie. Sąd 29 maja 2024 r. oddalił wniosek o przywrócenie
terminu do złożenia wniosku o doręczenie postanowienia z uzasadnieniem, jednocześnie
postanowił odrzucić wniosek. M. B. złożyła kolejny wniosek o doręczenie postanowienia z
uzasadnieniem, który Sąd odrzucił dnia 19 czerwca 2024 r. Na postanowienie w tej kwestii
zostało złożone zażalenie, które zostało oddalone przez Sąd dnia 22 października 2024 r.
Wnioskodawczyni wskazała ponadto, że w toku postępowania, z uwagi na złożony przez
M. B. testament własnoręczny M. K. Sąd ustalał, czy nabycie spadku nastąpi na podstawie
ustawy czy tego testamentu – w obu przypadkach nabycie nastąpiłoby na rzecz innych
osób, oraz że dla uczestników postępowania nie było oczywistym, kto ostatecznie zostanie
powołany do spadku, dlatego rozpoznanie przez Sąd II instancji zażalenia
Wnioskodawczyni mogło końcowo przesądzić o odmiennej treści postanowienia
wydanego w sprawie nabycia spadku.
Powyższe informacje wbrew twierdzeniom Wnioskodawczyni wskazują jednoznacznie, że
prowadzone po wydaniu postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, które
uprawomocniło się dnia 25 maja 2024 r., postępowania zainicjowane wnioskiem M. B. z 27
maja 2024 r. i późniejszym wnioskiem z 29 maja 2024 r. oraz zażaleniem złożonym 4 lipca
2024 r. nie miały za przedmiot ustalenie kto nabył spadek. Postępowania te dotyczyły
kwestii doręczenia postanowienia z uzasadnieniem. Kwestia kręgu spadkobierców została
rozstrzygnięta w postanowieniu z 17 maja 2024 r. Wiedzę o tym Wnioskodawczyni
posiadła już wówczas, a nie dopiero po dniu wydania zarządzenia ze stycznia 2025 r.
Postanowienie z 17 maja 2024 r. na żadnym etapie rozpatrywania wniosków M. B. nie było
przedmiotem postępowania i weryfikacji, nie zostały wniesione żadne środki zaskarżenia
na to postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku. Wnioski składane przez M. B. nie były
bowiem środkami zaskarżenia na to postanowienie.
Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z 13 grudnia 2018 r. sygn. akt II
FSK 3502/16: „Z treści powołanego przepisu wynika, że niedotrzymanie terminu
określonego w art. 4a ust. 1 pkt 1 u.p.s.d., tj. złożenie zgłoszenia po jego upływie, wywiera
skutek prawny w postaci utraty prawa do zwolnienia bez względu na przyczynę
uchybienia; użyte przez ustawodawcę w art. 4a ust. 1 pkt 1 u.p.s.d. pojęcie
uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku należy wiązać z
chwilą uprawomocnienia się zawartego w postanowieniu sądu rozstrzygnięcia, którego
przedmiot obejmuje wskazanie kręgu spadkobierców nabywających (definitywnie) spadek
po zmarłym spadkodawcy; ocena tego, z jaką chwilą dochodzi do uprawomocnienia się
postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, powinna być dokonywana w świetle
przepisów K.p.c. (w szczególności art. 363 § 1 i 3 oraz art. 394 § 1 pkt 9 K.p.c.), mając na
względzie to, jaki wniesiono środek zaskarżenia oraz czy zaskarżeniu podlegała całość
rozstrzygnięcia sądu spadkowego czy jego część, a jeżeli zaskarżono je częściowo, to czy
środek odwoławczy wniesiono od rozstrzygnięcia co do istoty sprawy, czy też od
pozostałych rozstrzygnięć zawartych w postanowieniu np. orzeczenia o kosztach. (wyrok
WSA w Gdańsku z dnia 13 lutego 2018 r., sygn. akt I SA/Gd 1569/17).”
Ponadto w sprawie nie może mieć zastosowania art. 4a ust. 2 ustawy o podatku od
spadków i darowizn. Zgodnie z orzecznictwem sądowym (np. wyrok Naczelnego Sądu
Administracyjnego z 25 stycznia 2024 r. sygn. akt III FSK 3559/21) „Z wskazanych regulacji
należy wyprowadzić zasadę, że termin na złożenie oświadczenia właściwemu naczelnikowi
urzędu skarbowego biegnie od uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego
nabycie spadku. Wyjątkiem zaś jest, gdy spadkobierca wiedzę o nabyciu własności rzeczy
lub praw majątkowych uzyskał po upływie terminu do złożenia oświadczenia liczonego od
uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku. Warunek, jaki
spadkobierca musi spełnić, by w drodze wyjątku skorzystać ze zwolnienia, jest
uprawdopodobnienie faktu późniejszego powzięcia wiadomości o nabyciu. Należy jednak
podkreślić, że art. 4a ust. 2 u.p.s.d. ma zastosowanie do takich przypadków, gdy
spadkobierca z przyczyn od siebie niezależnych nie wie o nabyciu spadku i
uprawomocnieniu się postanowienia o stwierdzeniu jego nabycia albo nie wie jaki
faktycznie majątek był przedmiotem dziedziczenia (wyrok NSA z dnia 13 grudnia 2018 r., II
FSK 3502/16).”
W niniejszej sprawie nie zachodzi przypadek przewidziany w art. 4a ust. 2 ww. ustawy. Na
mocy postanowienia z 17 maja 2024 r., które nie zostało zaskarżone, Wnioskodawczyni
wiedziała, że jest spadkobiercą i nabyła spadek.
Nie można zatem zgodzić się z Pani stanowiskiem, że wobec Pani można zastosować
zwolnienie zgodnie z art. 4a stosując wyjątek ustawowy w zw. z art. 4a ust. 2 ustawy o
podatku od spadków i darowizn.
Wobec tego uznano Pani stanowisko za nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który
obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z
dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111).
Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna
(tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub
zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem
czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy
z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w
decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej
praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu
Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z
dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz.
U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę
należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej
(art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa
Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres
Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP
(art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia
przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do
zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz
powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji
podatkowej.