0111-KDIB2-2.4015.100.2022.5.KK

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 lipca 2022 r. wpłynął Pani wniosek z 16 kwietnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych darowizny środków pieniężnych od syna. Treść wniosku jest następująca: Opis stanu faktycznego W dniu (...) 2020 r. notarialną umową sprzedaży nieruchomości (Repertorium A nr (...)) nabyła Pani nieruchomość, zlokalizowaną w (...) („Nieruchomość”). Cenę sprzedaży w dniu (...) 2020 r. zapłacił Pani syn, A.A., dokonując jednocześnie na Pani rzecz darowizny środków pieniężnych w kwocie 149.000 zł, której wyłącznym celem było sfinansowanie zakupu Nieruchomości. Środki pieniężne, uzyskane przez Panią od syna tytułem darowizny przekazane zostały przez niego bezpośrednio na rachunek zbywcy Nieruchomości. W opisanym stanie faktycznym przedmiot darowizny stanowią środki pieniężne.

Pytanie

Czy w opisanym stanie faktycznym wpłata na rzecz obdarowanego należności pieniężnej na konto bankowe jego wierzyciela spełnia warunek, o którym mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, tj. uprawnia obdarowanego do skorzystania ze zwolnienia od podatku? Pani stanowisko w sprawie Pani zdaniem, jak wynika z wyroku Sądu Administracyjnego w Warszawie z 25 marca 2011 r., (sygn. akt II FSK 2020/09), „wpłata na rzecz obdarowanego należności pieniężnej na konto bankowe jego wierzyciela spełnia warunek, o którym mowa w art. 4a ust. 1 u.p.s.d.”, to jest w takiej sytuacji obdarowany korzysta ze zwolnienia podmiotowego. W myśl linii orzeczniczej NSA traktują również m.in. niżej wymienione wyroki i interpretacje indywidualne: - interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 27 stycznia 2017 r., Znak: 2461-IBPB-2-1.4515.473.2016.1.MCZ: „W sytuacji, gdy środki pieniężne będące przedmiotem darowizny zostały przekazane bezpośrednio na rachunek bankowy osoby trzeciej (np. zbywcy nieruchomości), lecz na rzecz obdarowanego, należy uwzględnić linię orzeczniczą w takich sprawach wyznaczoną przez Naczelny Sąd Administracyjny (NSA). Zgodnie z poglądem NSA, zwolnieniu od podatku podlega nabycie tytułem darowizny środków pieniężnych, jeżeli nabycie to zostało zgłoszone organowi podatkowemu we właściwym czasie i udokumentowane dowodem przekazania na rachunek bankowy prowadzony dla innego, niż obdarowany, podmiotu, ale na rzecz osoby obdarowanej. W konsekwencji przyjętej przez NSA interpretacji przepisu art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, należy stwierdzić, że w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny są środki pieniężne, warunek określony w tym przepisie jest spełniony także wtedy, gdy nabywca udokumentuje ich otrzymanie dowodem przekazania bezpośrednio na

rachunek osoby trzeciej, w wykonaniu zawartej z nim umowy lub tytułem zobowiązania ciążącego na obdarowanym wobec tej osoby trzeciej.” - interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 20 października 2016 r., Znak: IBPB-2-1/4515-220/16-1/MCZ: „Należy więc zgodzić się z Wnioskodawczynią, że może skorzystać ze zwolnienia przewidzianego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, w sytuacji udokumentowania przekazania pieniędzy potwierdzeniem przelewu środków pieniężnych pochodzących z darowizny od rodziców, dokonanego przez bank bezpośrednio na rachunek sprzedającego lokal mieszkalny.” - interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 18 lutego 2014 r., Znak: ITPB2/436-225/13/TJ: „W rezultacie stwierdzić należy, że skoro otrzymana przez Wnioskodawcę od syna darowizna środków pieniężnych przekazana została na rachunek bankowy spółki z o.o. celem wykonania ciążącego na Wnioskodawcy zobowiązania do wniesienia dopłaty z przeznaczeniem na uregulowanie wydatków inwestycyjnych, spełniona została wskazana w art. 4a ust. 1 pkt 2 przesłanka udokumentowania przekazania środków pieniężnych na rachunek bankowy, uprawniająca do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania zawartego w tym przepisie.” - wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 26 lutego 2015 r. (sygn. akt I SA/Kr 1938/14): „Wyrokiem z dnia 26 lutego 2015 r., sygn. akt I SA/Kr 1938/14, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie uchylił zaskarżoną decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Krakowie z 22 października 2014 r. oraz poprzedzającą ją decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w N. z dnia 1 sierpnia 2014 r. w przedmiocie podatku od spadków i darowizn. Sąd pierwszej instancji przedstawił następujący stan faktyczny sprawy: Decyzją z dnia 1 sierpnia 2014 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w N. ustalił I. P. (dalej jako: "skarżąca") wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od spadków i darowizn z tytułu darowizny środków pieniężnych, otrzymanej od matki skarżącej. Organ uznał, że nabycie darowizny nie korzysta ze zwolnienia podatkowego, o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm.; dalej jako: "u. p.s.d."), ponieważ kwota darowizny została przekazana na rachunek bankowy małżonka skarżącej, a nie obdarowanej. (...) Sąd pierwszej instancji uznał, że organy podatkowe dokonały niewłaściwej wykładni art. 4a ust. 1 pkt 2 u.p.s.d. Zdaniem Sądu wpłata kwoty darowizny na rachunek małżonka skarżącej została w sposób nieuprawniony potraktowana przez organy jako brak realizacji przesłanki udokumentowania otrzymania środków pieniężnych. Zdaniem Sądu przy wykładni art. 4a ust. 1 pkt 2 u.p.s.d. nie należy poprzestawać na wykładni językowej, lecz trzeba posłużyć się wykładnią celowościową, gdyż norma wynikająca z tego przepisu ma głównie cel społeczny. Celem tej regulacji było zapewnienie ochrony interesów majątkowych członków najbliżej rodziny poprzez zniesienie obciążeń podatkowych dla nabywających nieodpłatnie majątek od osób najbliższych i konieczność szczególnej ochrony sytuacji majątkowej rodziny. Określenie zaś sposobu dokumentowania darowizny ma służyć zapobieżeniu fikcyjnym umowom darowizny sporządzanym wyłącznie dla zmniejszenia obciążeń podatkowych. Zdaniem Sądu, w rozpoznawanej sprawie niebezpieczeństwo takie nie występuje, ponieważ środki pieniężne, co wynika ze zgromadzonych w sprawie dowodów, zostały przekazane, a wyżej wskazany cel darowizny został osiągnięty także w przypadku przekazania darowizny na rachunek bankowy innego, niż obdarowany podmiotu, skoro z okoliczności towarzyszących, w tym z faktu, że pomiędzy małżonkami istnieje ustrój wspólności majątkowej, a podatniczka jest pełnomocnikiem do rachunku jej męża wynika, że środki weszły do majątku obdarowanej.” Interpretacja indywidualna Rozpatrzyłem Pani wniosek – 19 września 2022 r. wydałem interpretację indywidualną znak: 0111-KDIB2-2.4015.100.2022.1.MZ, w której uznałem Pani stanowisko za nieprawidłowe. Interpretację doręczono Pani 20 września 2022 r. Skarga na interpretację indywidualną 19 października 2022 r. wniosła Pani skargę na tę interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie. Wniosła Pani o: 1. uwzględnienie skargi i uchylenie zaskarżonej interpretacji indywidualnej; 2. zwolnienie z kosztów postępowania w całości (zgodnie z załączonym do skargi wnioskiem o udzielenie pomocy prawnej), a w przypadku negatywnego rozpatrzenia przez Sąd wniosku o zwolnienie z kosztów postępowania, zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego od organu na Pani rzecz według norm przepisanych. Postępowanie przed sądami administracyjnymi Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie uchylił skarżoną interpretację – wyrokiem z 8 lutego 2023 r. sygn. akt I SA/Lu 626/22. Wniosłem skargę kasacyjną od tego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Naczelny Sąd Administracyjny – wyrokiem z 18 grudnia 2024 r. sygn. akt III FSK 613/23 oddalił skargę kasacyjną. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, który uchylił interpretację indywidualną stał się prawomocny od 18 grudnia 2024 r. Prawomocny wyrok wpłynął do Organu 25 lutego 2025 r. Ponowne rozpatrzenie wniosku – wykonanie wyroku Zgodnie z art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.): Ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie. Wykonuję obowiązek, który wynika z tego przepisu, tj.: - uwzględniam ocenę prawną i wskazania dotyczące postępowania, które wyraził Wojewódzki Sąd Administracyjny oraz Naczelny Sąd Administracyjny w ww. wyrokach; - ponownie rozpatruję Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej – stwierdzam, że stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043):

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny, polecenia darczyńcy. Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego. Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.): Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn: Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy: Obowiązek podatkowy powstaje: przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń. Należy zauważyć, że – co do zasady – darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Wysokość podatku od spadków i darowizn ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do jednej z trzech grup podatkowych odbywa się w zależności od jego stopnia pokrewieństwa albo powinowactwa z osobą, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe. Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy: Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej. Na podstawie art. 14 ust. 1 i 2 ww. ustawy: 1. Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. 2. Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe. W myśl art. 14 ust. 3 ww. ustawy: Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się: 1) do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów; 2) do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych; 3) do grupy III – innych nabywców. Natomiast zgodnie z art. 4a ust. 1 ww. ustawy: Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli: 1) zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz 2) w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym. W myśl art. 4a ust. 3 ww. ustawy: W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej. Stosownie do art. 4a ust. 4 ww. ustawy: Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy: 1) wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub 2) nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron. Zgodnie z art. 4 ust. 4 ww. ustawy: Zwolnienia określone w ust. 1 oraz art. 4a i art. 4b stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub terytorium takiego państwa. Z zacytowanego powyżej art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że podstawowym kryterium uprawniającym do skorzystania ze zwolnienia, jeżeli przedmiotem darowizny są środki pieniężne, poza zgłoszeniem nabytych środków pieniężnych naczelnikowi urzędu skarbowego (za wyjątkiem sytuacji określonych w art. 4a ust. 4) jest udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym. Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, że (...) 2020 r. na podstawie umowy sprzedaży nabyła Pani nieruchomość. Kwotę stanowiącą cenę sprzedaży w tym samym dniu zapłacił Pani syn, dokonując jednocześnie na Pani rzecz darowizny środków pieniężnych w kwocie 149.000 zł, której wyłącznym celem było sfinansowanie zakupu nieruchomości. Środki pieniężne uzyskane przez Panią od syna tytułem darowizny przekazane zostały przez niego bezpośrednio na rachunek zbywcy nieruchomości. Pani zdaniem, w takiej sytuacji obdarowany korzysta ze zwolnienia od podatku. Z treści przepisu art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że w przypadku, gdy przedmiotem darowizny są środki pieniężne, dla skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania konieczne jest spełnienie trzech warunków: - otrzymanie darowizny od jednej z osób wymienionych w tym przepisie; - złożenie w terminie 6 miesięcy zgłoszenia o nabyciu własności środków pieniężnych (poza sytuacją przewidzianą w art. 4a ust. 4 ustawy, która nie ma tutaj miejsca); - udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym. Otrzymała Pani darowiznę od syna, a więc osoby wymienionej w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Pani syn przekazał kwotę stanowiącą cenę sprzedaży bezpośrednio na rachunek zbywcy nieruchomości, tym samym dokonując na Pani rzecz darowizny w wysokości 149.000 zł. Przesłanka udokumentowania polega w istocie na tym, aby wykazać, że obdarowany istotnie otrzymał środki oraz z jakiego źródła (od kogo). Takie udokumentowanie należy uznać za skuteczne również wówczas, gdy darowane środki nie wpływają bezpośrednio na rachunek obdarowanego, a na rachunek wierzyciela obdarowanego, na który zostają przekazane przez określonego darczyńcę. Taki sposób udokumentowania pozwala na wskazanie darczyńcy i obdarowanego oraz źródła pochodzenia środków, z tego względu należy się z Panią zgodzić, że ma Pani prawo do skorzystania ze zwolnienia z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, o ile w istocie dokonała Pani zgłoszenia o nabyciu własności ww. środków pieniężnych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia. Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji - Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji. - Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej: Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej: 1) z zastosowaniem art. 119a; 2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług; 3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści. - Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej: Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA): - w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo - w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA). Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.