0111-KDIB2-3.4015.229.2021.2.BB

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od spadków i darowizn – jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

29 grudnia 2021 r. wpłynął Pana wniosek z 27 grudnia 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Wniosek dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych darowizny środków pieniężnych przekazanych bezpośrednio na konto osoby trzeciej. W odpowiedzi na wezwania wniosek został uzupełniony 22 lutego 2022 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

xxx r. Wnioskodawca zawarł umowę darowizny, na podstawie której ojciec Wnioskodawcy (darczyńca) podarował Wnioskodawcy (obdarowany) kwotę w wysokości xxx zł. Zgodnie z treścią umowy darowizny kwota ta miała posłużyć na zakup przez Wnioskodawcę mieszkania (umowa zakupu mieszkania z xxx r.).

Umowa zakupu nieruchomości została zawarta przez ojca Wnioskodawcy, działającego w jego imieniu i na jego rzecz na podstawie udzielonego mu pełnomocnictwa z xxx r. Kwota we wskazanej wysokości została przelana bezpośrednio przez darczyńcę na rachunek sprzedającego, z pominięciem konta bankowego obdarowanego. W tytule przelewu darczyńca wyraźnie wskazał, że przelana kwota stanowi cenę uiszczoną na poczet nabycia nieruchomości (akt notarialny z xxx r.).

Taki mechanizm płatności przewiduje umowa darowizny. Wspólnie z ojcem Wnioskodawca uznał, że przelew środków darowanych na podstawie umowy darowizny najpierw na jego konto, a następnie ich przelew przez Wnioskodawcę na konto sprzedawcy nieruchomości, byłby niepotrzebnym zabiegiem, który mógłby prowadzić do niezawarcia umowy zakupu nieruchomości.

W odpowiedzi na wezwanie Wnioskodawca wskazał:

Zakup opisanego we wniosku mieszkania został dokonany na rynku wtórnym.

Umowa darowizny zawarta xxx, nie została zawarta w formie aktu notarialnego, lecz w zwykłej formie pisemnej. Treść tej umowy była następująca: „Ja niżej podpisany R. („ Darczyńca”) daruje mojemu synowi D. („Obdarowany”) kwotę w wysokości xxx zł (xxx zł i 00/100) na zakup mieszkania zlokalizowanego w K. („Darowizna”). Darczyńca postanawia, że Darowizna zostanie przelana bezpośrednio na konto zbywcy nieruchomości tj. Sp. z o.o. („Spółka”). Darczyńca oświadcza, że Darowizna jest dokonywana z majątku własnego Darczyńcy. Darowizna zostanie wykonana w dniu zawarcia umowy notarialnej kupna mieszkania pomiędzy Obdarowanym a Spółką. Obdarowany Darowiznę przyjmuje”.

Umowa zawierała zatem polecenie nakładające na Wnioskodawcę, tj. na obdarowanego, przez jego ojca, tj. darczyńcę, obowiązek wydatkowania darowanych środków na zakup mieszkania.

Ze względu na konieczność pełnienia obowiązków służbowych Wnioskodawca nie miał możliwości osobistego podpisania umowy nabycia nieruchomości. Z tego względu, xxx r. przed notariuszem udzielił ojcu pełnomocnictwa do zawarcia umowy nabycia nieruchomości. xxx r. przed wspominanym wyżej notariuszem ojciec Wnioskodawcy zawarł w jego imieniu i na jego rzecz umowę nabycia tej nieruchomości. Bezpośrednim kupującym zgodnie z treścią umowy sprzedaży był Wnioskodawca.

Środki pieniężne otrzymane w darowiźnie zostały przelane bezpośrednio przez ojca Wnioskodawcy na rachunek bankowy sprzedawcy mieszkania zgodnie z treścią zawartej umowy darowizny. Celem opisanego mechanizmu płatności było uniknięcie przedłużenia się przelewu środków służących do zakupu mieszkania. Przelew środków z konta ojca Wnioskodawcy na jego rachunek i dopiero wówczas z konta Wnioskodawcy na rachunek sprzedawcy mieszkania znacznie przedłużyłby proces zapłaty ceny. Z tego względu, zgodnie z umową darowizny, postanowiono o bezpośrednim przelewie środków z konta ojca Wnioskodawcy na rachunek sprzedawcy mieszkania.

Pytanie

Czy w zaistniałym stanie faktycznym zaistniał obowiązek zapłaty podatku od darowizny?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie przekazanie przez Pana ojca ceny nabycia nieruchomości wprost na rachunek sprzedającego podlega zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn. Przelew ten nastąpił w celu realizacji umowy darowizny zawartej na Pana rzecz. W Pana przekonaniu przelew środków przez darczyńcę najpierw na Pana rachunek, a następnie dokonanie przez Pana przelewu otrzymanych środków na rachunek sprzedawcy nieruchomości byłby niepotrzebnym skomplikowaniem procesu prowadzącego do nabycia nieruchomości, o której mowa w umowie darowizny. Ponadto taki sposób zapłaty ceny nabywanej nieruchomości powodował uniknięcie podwójnego przepływu pieniędzy w rozrachunkach międzybankowych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2021 r. poz. 1043) ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny i polecenia darczyńcy.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji pojęcia „darowizna”. Z tego względu, celem ustalenia tej definicji, należy sięgnąć do ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.).

W myśl art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Jak stanowi natomiast art. 890 § 1 cyt. Kodeksu:

Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Stosownie do treści art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Jak wynika z treści art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy powstaje, przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9 637 zł − jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

Stosownie do treści art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.

Należy zauważyć, że − co do zasady − darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Wysokość podatku od spadków i darowizn ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do jednej z trzech grup podatkowych odbywa się w zależności od jego stopnia pokrewieństwa albo powinowactwa z osobą, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 14 ust. 3 cyt. ustawy:

Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

1. do grupy I − małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;

2. do grupy II − zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;

3. do grupy III − innych nabywców.

W myśl art. 4a ust. 1 ww. ustawy:

Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz

2. w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo -kredytowej lub przekazem pocztowym.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że 25 września 2021 r. zawarł Pan umowę darowizny, na podstawie której Pana ojciec (darczyńca) podarował Panu kwotę w wysokości 315.000 zł na zakup mieszkania. Umowa nie została zawarta w formie aktu notarialnego, lecz w zwykłej formie pisemnej. Umowa zakupu mieszkania została zawarta 28 września 2021 r. przez Pana ojca działającego w Pana imieniu i na Pana rzecz na podstawie udzielonego pełnomocnictwa. Kwota darowizny została przelana bezpośrednio przez darczyńcę na rachunek sprzedającego, z pominięciem konta bankowego obdarowanego zgodnie z treścią zawartej umowy darowizny.

Analiza przedstawionego stanu faktycznego prowadzi do wniosku, że przedmiotem zawartej umowy była darowizna środków pieniężnych, które zostały przekazane bezpośrednio na rachunek bankowy Pana wierzyciela.

Zatem nabycie przez Pana środków pieniężnych w drodze umowy darowizny co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W przypadku darowizn między rodzicami i dziećmi, zgodnie z wskazanymi powyżej przepisami, mogą być one objęte zwolnieniem na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W przypadku zawarcia umowy darowizny środków pieniężnych, dla zastosowania przedmiotowego zwolnienia z podatku, o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, środki te muszą zostać przekazane w sposób ściśle w przepisie określony, a zatem na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym. Literalne brzmienie przepisu art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn nie pozwala skorzystać ze zwolnienia podatkowego gdy nabycie nie jest udokumentowane tak, jak wskazuje przepis art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Z treści wniosku wprost wynika, że środki pieniężne przekazane zostały przez Pana ojca (czyli przez darczyńcę) bezpośrednio na rachunek sprzedającego mieszkanie. W opisanej sytuacji wpłata nie została zatem przekazana na Pana rachunek płatniczy. Przepis art. 4a ust. 1 pkt 2 ww. ustawy wyraźnie wskazuje, że do skorzystania ze zwolnienia koniecznym jest udokumentowanie otrzymanych środków pieniężnych dowodem przekazania na rachunek nabywcy, na jego rachunek.

Co prawda, zgodnie z utartą linią interpretacyjną i orzeczniczą, warunek określony we wskazanym przepisie uważa się za spełniony również wtedy, gdy wpłata dokonywana jest na rachunek bankowy osoby trzeciej, ale na subkonto wyodrębnione w ramach tego rachunku dla osoby obdarowanej. Takie subkonta wyodrębniane są w ramach rachunków prowadzonych dla deweloperów czy spółdzielni mieszkaniowych. W analizowanym przypadku taka sytuacja jednak nie występuje. Z treści wniosku wprost wynika, że nie otrzymał Pan tej wpłaty na swój rachunek bankowy (czy np. na subkonto, które dla Pana byłoby wyodrębnione w rachunku bankowym sprzedawcy – Spółki).

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy nie można zgodzić się z Pana stanowiskiem, zgodnie z którym przekazanie przez Pana ojca ceny nabycia nieruchomości wprost na rachunek sprzedającego podlega zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn.

W przedmiotowej sprawie nie został bowiem spełniony jeden z warunków zastosowania zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, bowiem przekazanie środków pieniężnych tytułem darowizny nie zostało udokumentowane zgodnie z zasadami określonymi w tym przepisie.

W takim przypadku nabycie darowizny podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 ww. ustawy).

W związku z tym jako obdarowany jest Pan zobowiązany do zapłaty podatku od spadków i darowizn z tytułu otrzymanej darowizny.

Do****datkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329, ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.