0111-KDIB2-2.4015.28.2022.2.MM

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od spadków i darowizn jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 marca 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 18 lutego 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia spadku. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 25 kwietnia 2022 r. (wpływ 29 kwietnia 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Złożył Pan do Sądu Rejonowego w XXX wniosek o stwierdzenie nabycia praw do spadku połączony z działem spadku. W związku z niewłaściwością Sądu – stwierdzenie nabycia praw do spadku po Pana matce odłączono i przekazano do Sądu Rejonowego w XXX.

Stwierdzenie nabycia praw do spadku po zmarłym J.S. (Pana dziadku), M.S. (Pana babce), C.S. (Pana wuju) oraz S.S. (Pana wuju) toczyło się przed Sądem Rejonowym w xxx.

Postanowieniem Sądu Rejonowego w xxx nabył Pan spadek po swojej matce. Na dzień wydania orzeczenia Pańska matka nie posiadała majątku. Do Urzędu Skarbowego w xxx złożył Pan oświadczenie, że toczy się postępowanie przed Sądem Rejonowym w xxx, w którym Pańska matka nabędzie spadek po swoich rodzicach i braciach, wówczas złoży Pan deklaracje SD.

Sąd Rejonowy w xxx wydał orzeczenie xxx r. W międzyczasie Pański brat zainicjował wniosek przed Sądem Rejonowym w xxx o zasiedzenie. Przedmiotem zasiedzenia są nieruchomości, które winna nabyć Pańska matka po swoich rodzicach i braciach, a po niej między innymi Pan.

W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, że Pańska matka zmarła xxx r. Postanowienie Sądu Rejonowego w xxx, na podstawie którego nabył Pan spadek po matce, uprawomocniło się xxx r.

Na dzień śmierci Pańska matka nie posiadała majątku.

Postanowienie Sąd Rejonowego w xxx z xxx r. uprawomocniło się xxx r.

Pytanie

Czy ma Pan składać deklarację SD i rozliczyć się z podatku, ponieważ na obecną chwilę wymagają tego przepisy, czy poczekać do zakończenia postępowania o zasiedzenie, ponieważ istnieje możliwość, iż Pana brat (zmarł xxx r. – wówczas jego spadkobiercy – żona i dzieci) nabędą nieruchomości poprzez zasiedzenie, wówczas zapłaci Pan podatek od spadków i darowizn a za chwilę zostaną odebrane Panu nieruchomości?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, powinien Pan złożyć deklarację SD w momencie zakończenia wszystkich postępowań dotyczących spadku po matce, tj. toczącego się postępowania w sprawie zasiedzenia przed Sądem Rejonowym w xxx. Po złożeniu deklaracji Urząd Skarbowy naliczy Panu podatek i zapewne będzie on dla Pana w wysokiej kwocie. Pana zdaniem, niesprawiedliwym byłoby gdyby opłacił Pan podatek (ponieważ podatek opłaca się od wzbogacenia) a za chwilę stracił współwłasność w ziemi.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie należy zaznaczyć, że opisane we wniosku nabycie tytułem dziedziczenia (spadku), nastąpiło w dacie śmierci Pana matki, tj. xxx r., więc w sprawie będą miały zastosowanie przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do xxx r.

Zgodnie bowiem z treścią art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2006 r., Nr 222, poz. 1629, ze zm.):

Do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy wymienionej w art. 1 (tj. ustawy o podatku od spadków i darowizn), w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.

Jak wynika z treści art. 5 tejże ustawy,

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2007 r.

Poniżej przywołujemy zatem przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2004 r., Nr 142, poz. 1514, ze zm.):

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem spadku.

Spadek (dziedziczenie) jest instytucją uregulowaną przepisami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 r., poz. 93, ze zm.).

W myśl art. 922 § 1 tej ustawy:

Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób.

Zgodnie z art. 924 ww. ustawy:

Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.

Jak wynika z treści art. 925 Kodeksu cywilnego:

Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Zgodnie z art. 1025 § 1 ww. ustawy:

Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę.

Wobec powyższego, nabycie spadku ma miejsce z chwilą śmierci spadkodawcy. Prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku ma natomiast charakter deklaratoryjny i stwierdza jedynie nabycie spadku przez spadkobiercę.

Z wniosku wynika, że Pana matka zmarła xxx r. Zatem zgodnie z ww. przepisami spadek po matce nabył Pan w dniu jej śmierci.

Należy zaznaczyć, że moment nabycia spadku nie jest tożsamy z datą powstania obowiązku podatkowego. Wynika to z poniższych uregulowań.

W myśl art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych, a w wypadku darowizny obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na obdarowanym i darczyńcy.

Stosownie zaś do treści art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze dziedziczenia – z chwilą przyjęcia spadku.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 4 tej ustawy:

Jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. Gdy nabycie w drodze darowizny nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przed organem podatkowym na okoliczność dokonania tej darowizny.

Zgodnie z art. 17a ust. 1 ww. ustawy:

Podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.

Zeznanie składa się na druku zeznania podatkowego SD-3, którego wzór stanowi załącznik do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 listopada 2015 r. w sprawie zeznania podatkowego składanego przez podatników podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2015 r., poz. 2068).

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że xxx r. uprawomocniło się postanowienie Sądu Rejonowego w xxx stwierdzające nabycie przez Pana spadku po matce. Jedyny majątek jaki posiadała Pana matka, to majątek jaki nabyła w drodze spadku po swoich rodzicach i braciach. Postanowienie Sądu Rejonowego w xxx z xxx r. stwierdzające, że Pańska matka nabyła spadek po swoich rodzicach i braciach uprawomocniło się xxx r. W międzyczasie Pana brat złożył wniosek o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości, które nabyła w spadku Pańska matka.

Zamierzał Pan złożyć do urzędu skarbowego deklarację i wykazać w niej nabyty spadek, jednakże ze względu na możliwość zasiedzenia nieruchomości przez inne osoby, Pana zdaniem należy zaczekać do zakończenia sprawy o zasiedzenie.

W tym miejscu należy wyjaśnić, że postanowieniem Sądu z xxx r., mimo iż zostało ono wydane po śmierci Pana matki, Sąd stwierdził, że Pańska matka z chwilą śmierci jej rodziców i braci nabyła spadek.

Jak wynika z ww. art. 6 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie orzeczeniem sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.

Co do zasady obowiązek podatkowy z tytułu dziedziczenia powstał po Pana stronie z chwilą uprawomocnienia się postanowienia stwierdzającego nabycie spadku po matce, tj. xxx r. Jednakże prawo Pana matki do jedynego majątku, który nabyła w drodze spadku po rodzicach i braciach, nie zostało wówczas jeszcze potwierdzone przez Sąd.

W tym przypadku niemożliwym było aby wykazał Pan w zeznaniu podatkowym SD-3 nabycie w drodze dziedziczenia po matce majątku, którego nabycie przez Pana matkę nie zostało jeszcze potwierdzone przez Sąd. Dopóki bowiem nie zostało przeprowadzone postępowanie spadkowe po rodzicach i braciach Pana matki, nie było możliwym wykazanie nabycia jakiegokolwiek majątku przez Pana, skoro brak było stosownych dokumentów, z których wynikałoby, że Pańska matka dziedziczy majątek swoich spadkodawców.

Zatem obowiązek podatkowy z tytułu dziedziczenia powstał po Pana stronie xxx r., czyli z chwilą uprawomocnienia się postanowienia stwierdzającego nabycie spadku przez Pana matkę.

Na powyższe nie ma wpływu, że Pana brat złożył wniosek o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości, ponieważ prawomocne postanowienia sądowe stwierdzają, że nabył Pan prawo do masy spadkowej po matce, w skład której wchodzi majątek jej rodziców i braci.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy:

Podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, że momentem nabycia spadku przez Pana jest zgodnie z powołanymi wyżej przepisami prawa - data śmierci Pana matki. To oznacza, że nabył Pan po matce spadek (czyli majątek, który Pańska matka nabyła w spadku po swoich spadkodawcach) xxx r. Natomiast, obowiązek podatkowy w przedmiotowej sprawie powstał z dniem uprawomocnienia się postanowienia Sądu, w którym stwierdzono, że Pańska matka nabyła spadek po swoich rodzicach i braciach, tj. xxx r. Na podstawie tego orzeczenia stwierdzono bowiem nabycie, które nie zostało wcześniej zgłoszone przez Pana do opodatkowania.

Powyższy stan faktyczny potwierdzają uprawomocnione xxx r. postanowienie Sądu stwierdzające, że nabył Pan spadek po matce oraz uprawomocnione xxx r. postanowienie Sądu stwierdzające, że Pańska matka nabyła spadek i tym samym istnieje masa spadkowa po Pańskiej matce.

Nie ma znaczenia jaki będzie dalszy los majątku nabytego przez Pana w spadku po matce, tj. jak zakończy się sprawa o zasiedzenie zainicjowana przez Pana brata. Istotny jest stan faktyczny na moment nabycia spadku, tj. prawomocne orzeczenie sądowe potwierdzające, że na dzień śmierci Pańska matka była spadkobierczynią majątku należącego do jej rodziców i rodzeństwa.

Nie można zatem zgodzić się z Panem, że zeznanie podatkowe powinien Pan złożyć dopiero po zakończeniu toczącego się postępowania w sprawie zasiedzenia.

Jak wyjaśniono powyżej, przepisy prawa nakazują składanie zeznania podatkowego w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego. Skoro w Pana przypadku obowiązek podatkowy powstał xxx r., to nie może Pan odkładać złożenia zeznania podatkowego do momentu zakończenia sprawy o zasiedzenie. W zeznaniu podatkowym o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych tytułem dziedziczenia po matce winien Pan wykazać nabyty w spadku majątek według stanu rzeczy na dzień śmierci matki oraz jego wartość według cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w `(...)` . Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).