0111-KDIB2-3.4015.27.2022.4.BD

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że stanowisko zajęte we wniosku wspólnym w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn – jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

23 lutego 2022 r. wpłynął wniosek wspólny z 22 lutego 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Wniosek dotyczy m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych dokonania darowizny przedsiębiorstwa na rzecz synów. 28 kwietnia 2022 r. wystosowane zostało wezwanie, znak:(`(...)`), (`(...)`), (`(...)`), w którym poproszono o uzupełnienie wniosku i o wniesienie dodatkowej opłaty. Uzupełnienie wpłynęło 9 maja 2022 r.

Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1. Zainteresowana będąca stroną postępowania:

Pani A. K.

NIP: (`(...)`)

2. Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

Pan P. K.

NIP: (…)

3. Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

Pan M. K.

NIP: (…)

Opis zdarzenia przyszłego

Zainteresowana będąca stroną postępowania – Pani A. K. jest obywatelem polskim i prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą P. (…), NIP: (…). Pani A. K. jest osobą zamężną, pozostającą w ustroju rozdzielności majątkowej, zatem przedsiębiorstwo nie jest objęte współwłasnością. Przedmiotem działalności jest głównie produkcja, sprzedaż i montaż kompensatorów tkaninowych (PKD (Polska Klasyfikacja Działalności) (…), (…), (…), (…), (…), (…), (…), (…), (…), (…), (…), (…), (…)). Podatek dochodowy od osób fizycznych Zainteresowana będąca stroną postępowania rozlicza w oparciu o podatkową księgę przychodów i rozchodów wg stawki liniowej. Sprzedaż w ramach prowadzonej działalności gospodarczej jest sprzedażą opodatkowaną. Pani A. K. jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Niezależnie od ww. działalności gospodarczej Pani A. K. prowadzi też wraz z mężem działalność gospodarczą na podstawie umowy spółki cywilnej R. Spółka Cywilna NIP: (…) i na tej podstawie figuruje również w CEIDG (Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej). Jest to działalność prowadzona odrębnie (PKD (…), (…), (…)), posiadająca własny majątek, umowy, kontrahentów, księgi handlowe, itd.

W związku z chęcią zaprzestania prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej pod firmą P. i uregulowania przyszłych spraw spadkowych w taki sposób by uniknąć konfliktów, Zainteresowana będąca stroną postępowania zamierza w niedalekiej przyszłości nieodpłatnie przekazać ww. prowadzoną działalność na podstawie umowy darowizny na rzecz najbliższych członków rodziny – swoich dwóch synów, w częściach równych, a następnie zakończyć prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej i wykreślić ją z CEIDG (przy pozostawieniu jedynie odrębnie prowadzonej działalności w formie spółki cywilnej wraz z mężem). Przekazanie nastąpi w formie aktu notarialnego i obejmie co do zasady wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55(1) Kodeksu cywilnego, tj. zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej, w szczególności: własność ruchomości, w tym urządzeń, wyposażenia biura (meble, sprzęt elektroniczny, telekomunikacyjny, oprogramowanie), środki transportu oraz umowę leasingu pojazdu, materiały, towary i wyroby; prawa wynikające z umów najmu i użyczenia; wierzytelności i zobowiązania; tajemnica przedsiębiorstwa, know-how; kontakty handlowe, w tym zawarte umowy, księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej; umowy o pracę zawarte z pracownikami (stan zatrudnienia wynosi obecnie 10 osób). W skład prowadzonej przez Panią A. K. działalności nie wchodzą nieruchomości. Ponieważ Pani A. K. prowadzi cały czas działalność gospodarczą, może się również zdarzyć, że nie będzie należności i zobowiązań bieżących. Różny może być także stan magazynowy materiałów i towarów przeznaczonych do bieżącej sprzedaży towarów i świadczenia usług. Zainteresowana będąca stroną postępowania nie zamierza przekazać synom jedynie wierzytelności pieniężnych wobec jednego z kontrahentów, wobec którego wykonała świadczenia w przeszłości, objętego postępowaniem układowym. Wierzytelność ta (obejmująca 60% zobowiązania głównego) ma być płatna w 20 kwartalnych ratach od ok. września 2022 r. do połowy 2027 r. Natomiast prawo do akcji, które mają zostać wyemitowane przez tego dłużnika na skutek konwersji 20% wierzytelności, zostanie przekazane na synów wraz z przedsiębiorstwem.

Każdy z synów jest obywatelem polskim i prowadzi w chwili obecnej jednoosobową działalność gospodarczą obejmującą m.in. przedmiot działalności prowadzonej przez Panią A. K. i jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Przed dokonaniem darowizny przez Panią A. K., jej synowie zamierzają zawrzeć umowę spółki cywilnej z zakresem działalności obejmującym zakres prowadzonego przez mamę przedsiębiorstwa, zarejestrować spółkę cywilną jako czynnego podatnika podatku od towarów i usług i rozpocząć prowadzenie działalności w ramach spółki cywilnej, a po dokonaniu darowizny działalność tę kontynuować jako spółka cywilna, w oparciu o przekazane umową darowizny składniki.

W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani m.in., że planowana umowa darowizny będzie umowę darowizny w rozumieniu art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego. W skład przedsiębiorstwa wchodzą środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne. Środkami trwałymi są: kompresor śrubowy, namiot magazynowy, samochód ciężarowy i trzy samochody osobowe, wózek widłowy, quad, kocioł, pięć zgrzewarek, dwa plotery. Wartościami niematerialnymi i prawnymi jest program komputerowy do rysowania projektów. Wyroby także stanowią towary handlowe. W momencie przekazania darowizną przedsiębiorstwa (zorganizowanej części przedsiębiorstwa) zostanie sporządzony protokół przekazania składników majątkowych. W protokole przekazania zostanie wyszczególnione co będzie przedmiotem darowizny oraz co do:

- środków trwałych – ich wartość początkowa i dotychczasowe umorzenia,

- wyposażenia – wartość początkowa,

- towarów i materiałów – ich rodzaj, ilość, wartość.

Pytanie w zakresie podatku od spadków i darowizn

Czy przekazanie darowizną opisanego wyżej przedsiębiorstwa (zorganizowanej części przedsiębiorstwa) przez matkę na rzecz synów rodzi obowiązek zapłaty podatku od spadków i darowizn przez którąkolwiek ze stron umowy? (pytanie oznaczone we wniosku nr 1)

Stanowisko Zainteresowanych w sprawie

W ocenie Zainteresowanych darowizna opisanego przedsiębiorstwa (zorganizowanej części przedsiębiorstwa) przez matkę na rzecz synów do prowadzonej przez nich działalności gospodarczej na podstawie umowy spółki cywilnej podlega przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jednak na podstawie art. 4a tej ustawy korzysta ze zwolnienia podatkowego pod warunkiem zgłoszenia właściwemu organowi podatkowemu w wyznaczonym terminie nabycia przedsiębiorstwa (zorganizowanej części przedsiębiorstwa), bądź też w przypadku zawarcia umowy w formie aktu notarialnego.

Art. 4a ust. 1 stanowi bowiem, że zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, m.in. jeżeli: 1) zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4. Zgodnie z ust. 4 pkt 2 tego przepisu obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.

Powyżej przywołano tylko tę część stanowiska Zainteresowanych, która odnosi się do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo w zakresie podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043):

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.

Na podstawie art 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1983 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.):

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie to ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Do zawarciu umowy darowizny podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Natomiast z treści art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, iż:

Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Należy zauważyć, że – co do zasady – darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Wysokość podatku od spadków i darowizn ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do jednej z trzech grup podatkowych odbywa się w zależności od jego stopnia pokrewieństwa albo powinowactwa z osobą, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9 637 zł − jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

Wysokość podatku od spadków i darowizn ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do jednej z trzech grup podatkowych odbywa się w zależności od jego stopnia pokrewieństwa albo powinowactwa z osobą, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

W myśl art. 14 ust. 3 cyt. ustawy:

Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

1. do grupy I − małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;

2. do grupy II − zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;

3. do grupy III − innych nabywców.

W myśl art. 4a ust. 1 ww. ustawy:

Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4 oraz

2. w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo – kredytowej lub przekazem pocztowym.

Zgodnie z art. 4a ust. 4 omawianej ustawy:

Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub

2. nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.

Ze zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, że zamierzają Państwo zawrzeć umowę darowizny. Zgodnie z nią Zainteresowana będąca stroną postępowania (Pani A. K.) zamierza w niedalekiej przyszłości nieodpłatnie przekazać prowadzoną przez siebie działalność na podstawie umowy darowizny na rzecz najbliższych członków rodziny – swoich dwóch synów, w częściach równych, a następnie zakończyć prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej i wykreślić ją z CEIDG (przy pozostawieniu jedynie odrębnie prowadzonej działalności w formie spółki cywilnej wraz z mężem). Przekazanie nastąpi w formie aktu notarialnego i obejmie co do zasady wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55(1) Kodeksu cywilnego, tj. zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej. W skład prowadzonej przez Panią A. K. działalności nie wchodzą nieruchomości. Każdy z synów jest obywatelem polskim i prowadzi w chwili obecnej jednoosobową działalność gospodarczą obejmującą m.in. przedmiot działalności prowadzonej przez Panią A. K. i jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Przed dokonaniem darowizny przez Panią A. K., jej synowie zamierzają zawrzeć umowę spółki cywilnej z zakresem działalności obejmującym zakres prowadzonego przez mamę przedsiębiorstwa, zarejestrować spółkę cywilną jako czynnego podatnika podatku od towarów i usług i rozpocząć prowadzenie działalności w ramach spółki cywilnej, a po dokonaniu darowizny działalność tę kontynuować jako spółka cywilna, w oparciu o przekazane umową darowizny składniki.

Jak wynika z treści wniosku, darczyńcą będzie Zainteresowana będąca stroną postępowania (matka). Zatem czynność ta nie wywoła dla niej jako darującej skutków podatkowych w podatku od spadków i darowizn, a tym samym obowiązku podatkowego w tym podatku. Co prawda umowa darowizny – co do zasady – podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy. Jednak obowiązek podatkowy – w przypadku darowizny – ciąży na obdarowanym. W przedstawionym opisie obdarowanymi będą Zainteresowani niebędący stroną postępowania – synowie darującej (darczyńcy).

Planowane przekazanie przedsiębiorstwa (zorganizowanej część przedsiębiorstwa) przez Zainteresowaną będącą stroną postępowania na rzecz synów, ma być dokonane na podstawie umowy darowizny, zawartej w formie aktu notarialnego. Zatem nabycie przedsiębiorstwa tytułem darowizny przez Zainteresowanych niebędących stroną postępowania (synów) do ich działalności gospodarczej prowadzonej w formie spółki cywilnej, będzie objęte regulacją przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz będzie skutkować po stronie obdarowanych powstaniem obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn.

Jednakże, z uwagi na fakt, że umowa darowizny dotycząca nabycia od matki przedsiębiorstwa (zorganizowanej część przedsiębiorstwa) zostanie zawarta pomiędzy osobami wymienionymi w zamkniętym katalogu określonym w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn (tj. pomiędzy wstępną i zstępnymi), będzie korzystała ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 4a powołanej ustawy o podatku od spadków i darowizn. Synowie jako nabywcy tytułem opisanej darowizny zaliczani są bowiem do grupy osób określonych w ww. przepisie.

Nie będzie również konieczności zgłoszenia nabycia przez Zainteresowanych niebędących stroną postępowania przedsiębiorstwa (zorganizowanej część przedsiębiorstwa) właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowemu, zgodnie z art. 4a ust. 4 pkt 2 ww. ustawy. Jak wynika z wniosku nabycie nastąpi na podstawie umowy darowizny zawartej w formie aktu notarialnego.

Podsumowując, nabycie w drodze umowy darowizny przedsiębiorstwa (zorganizowanej część przedsiębiorstwa), dokonane przez osoby wymienione w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, jest zwolnione z podatku od spadków i darowizn.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Ta interpretacja stanowi ocenę Państwa stanowiska wyłącznie w zakresie przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od towarów i usług wydane zostaną odrębne rozstrzygnięcia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pani A. K. (Zainteresowana będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (`(...)`). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy – Ordynacja podatkowa.