Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od spadków i darowizn jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 grudnia 2021 r. wpłynął Pana wniosek z 20 grudnia 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Wniosek dotyczy opodatkowania spadku po rodzicach. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – w pismach z 22 i 25 stycznia 2022 r. (wpływ 22 i 25 stycznia 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Jest Pan osobą, która została poinformowana przez Sąd, że nabyła spadek po śmierci rodziców zmarłych: w 2002 r. (ojciec X) i 2006 r. (matka Y). Nie miał Pan wiedzy, że jako syn przysposobiony taki spadek nabył. Otrzymał Pan informację przed śmiercią ojca, że cały spadek w przyszłości należeć będzie się wyłącznie Pana przyrodniej siostrze. Okazało się, że rodzice nie sporządzili testamentu. Po śmierci ojca (`(...)`) 2002 r. udział we własności domu będącego przedmiotem spadku był następujący: 1/3 mamy, 1/3 brat i 1/3 siostra. Mama po śmierci ojca nie przeprowadziła postępowania spadkowego.

Obecnie toczy się postępowanie sądowe od (`(...)`) 2021 r. o stwierdzenie nabycia spadku. Do dnia dzisiejszego nie wypowiedział się Pan czy spadek przyjmuje czy też odrzuca. Ponieważ przyjęcie spadku ma swoje skutki prawne, w tym zobowiązanie podatkowe, udał się Pan do miejscowego urzędu skarbowego z zapytaniem czy po przy przyjęciu spadku będzie Pan zobowiązany zapłacić podatek od spadku i darowizn po rodzicach zmarłych w 2002 r. i 2006 r. Poinformowano Pana, że ma Pan złożyć właściwą deklarację podatkową z wyceną nieruchomości a następnie urząd wyliczy należy podatek.

Na rozprawie sądowej (`(...)`) 2021 r. sędzia Sądu Rejonowego poinformował Pana, że w Pana przypadku ww. podatek będzie zerowy, jeśli złoży Pan oświadczenie o przyjęciu spadku i deklarację do urzędu skarbowego w terminie do 6 miesięcy od daty uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku oraz nie musi Pan wykonywać wyceny nieruchomości a jedynie podać jej wartość szacunkową w deklaracji. Ponadto, Sąd odesłał Pana do infolinii administracji skarbowej. Ze stosownym pismem wystąpił Pan do Dyrektora Izby Administracji Skarbowej, skąd odesłano Pana do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w celu uzyskania interpretacji przepisów podatkowych o spadkach i darowiznach.

W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan także, że przedmiotowe postępowanie sądowe toczy się nadal w 2022 r.

Pytania po przeformułowaniu (ostatecznie zawarte w uzupełnieniu z 25 stycznia 2022 r.)

1. Czy po złożeniu deklaracji SD-Z3 (winno być: SD-Z2) do urzędu skarbowego w terminie do 1 mies. od daty uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku po rodzicach zmarłych: w 2002 r. i 2006 r. będzie Pan zwolniony z opodatkowania podatkiem od spadków na podstawie art. 4a ust.1 ustawy o podatku od spadków i darowizn?

2. Czy w odniesieniu do Pana, w sytuacji po złożeniu oświadczenia o przyjęciu spadku w 2022 r., będzie miał zastosowanie przepis o zwolnieniu z podatku zawarty w art. 3 ust 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie, przepisy podatkowe wymienione w pkt 62 (tj. w pytaniach do wniosku) mają zastosowanie do Pana sprawy i będą obowiązywały Pana po uprawomocnieniu się wyroku sądowego w 2022 r. o stwierdzeniu nabycia spadku po zmarłych rodzicach, a wiec będzie Pana obowiązywał obecny stan prawny dotyczący podatków od spadku i darowizn.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Opisane we wniosku nabycie tytułem dziedziczenia (spadku), nastąpiło w dacie śmierci rodziców, tj. ojca w 2002 r., oraz matki w 2006 r., więc w sprawie będą miały zastosowanie przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r.

Zgodnie bowiem z treścią art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2006 r., Nr 222, poz. 1629, ze zm.):

do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy wymienionej w art. 1 (tj. ustawy o podatku od spadków i darowizn), w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.

Wymieniony w ww. przepisie ust. 2 i 3 nie mają w niniejszej sprawie zastosowania. W szczególności przepis art. 3 ust. 2, który stanowi, że:

przepis art. 4 ust. 4 ustawy wymienionej w art. 1 (tj. ustawy o podatku od spadków i darowizn) w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą ma zastosowanie również do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło po dniu 12 maja 2006 r.

Omówiony przepis przejściowy rozszerza – z mocą wsteczną – zakres podmiotowy nabywców uprawnionych do korzystania ze zwolnień i ulg podatkowych. Takie rozwiązanie pozwala na skorzystanie ze zwolnień i ulg podatkowych (wyłącznie w zakresie, w jakim obowiązywały do 31 grudnia 2006 r.) tym obywatelom państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego, którzy nabyli majątek w okresie od 13 maja 2005 r. do 31 grudnia 2006 r., a nie objęły ich przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie zaniechania poboru podatku od spadków i darowizn od niektórych podatników (Dz. U. Nr 73, poz. 506), które wygasło z dniem 31 grudnia 2006 r.

W ww. ustawie zmieniającej wprowadzono zwolnienie w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Zgodnie z tym przepisem:

zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie miesiąca od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz

2. udokumentują – w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.

Jak wynika z treści art. 5 ww. ustawy o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2007 r.

Poniżej przywołujemy zatem przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r., z wyjątkiem o którym mowa poniżej.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2004 r., poz. 1514, ze zm.):

podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem spadku.

Spadek (dziedziczenie) jest instytucją uregulowaną przepisami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 r., poz. 93, ze zm.).

W myśl art. 922 § 1 tej ustawy:

prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób.

Zgodnie z art. 924 ww. ustawy:

spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.

Jak wynika z treści art. 925 Kodeksu cywilnego:

spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Zgodnie z art. 1025 § 1 ww. ustawy:

sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę.

Wobec powyższego, nabycie spadku ma miejsce z chwilą śmierci spadkodawcy. Prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku ma natomiast charakter deklaratoryjny i stwierdza jedynie nabycie spadku przez spadkobiercę.

Należy zaznaczyć, że termin nabycia spadku nie jest tożsamy z datą powstania obowiązku podatkowego. Wynika to z poniższych uregulowań.

W myśl art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych, a w wypadku darowizny obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na obdarowanym i darczyńcy.

Stosownie zaś do treści art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy,

obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze dziedziczenia – z chwilą przyjęcia spadku.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 4 tej ustawy:

jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. Gdy nabycie w drodze darowizny nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przed organem podatkowym na okoliczność dokonania tej darowizny.

Jak wynika z powyższego, obowiązek podatkowy w przedmiotowej sprawie powstanie z dniem uprawomocnienia się postanowienia sądu o nabyciu spadku.

W myśl art. 15 ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

przy ustalaniu wysokości podatku przyjmuje się kwoty wartości rzeczy i praw majątkowych określone w art. 4 ust. 1 pkt 5 i w art. 9 ust. 1 oraz skale podatkowe określone w ust. 1 obowiązujące w dniu powstania obowiązku podatkowego.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn (w brzmieniu obowiązującym z datą powstania obowiązku podatkowego):

opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9.637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

Stosownie do treści art. 14 ust. 2 oraz art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy:

zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Do I grupy podatkowej zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. ustawy:

Podatek oblicza się od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku, według skali od nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej:

- od kwoty do 10.278 zł – 3%,

- dla kwot w przedziale 10.278 a 20.556 zł – 308 zł 30 gr i 5% nadwyżki ponad 10.278 zł,

- dla kwot powyżej 20.556 zł – 822 zł 20 gr i 7% nadwyżki ponad 20.556 zł.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że został Pan poinformowany przez Sąd, że nabył Pan spadek po śmierci rodziców zmarłych: w 2002 r. (ojciec) i 2006 r. (matka). Obecnie toczy się postępowanie sądowe o stwierdzenie nabycia spadku.

Pana wątpliwości budzi fakt, czy w związku z nabyciem spadku może Pan skorzystać ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, zgodnie z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Jak wynika z treści wniosku, postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku po rodzicach jeszcze się nie zakończyło.

Moment nabycia spadku, zgodnie z powołanymi wyżej przepisami prawa, jest wyznaczony przez datę śmierci spadkodawców. To oznacza, że nabycie spadku po ojcu jest datowane na 2002 rok, natomiast po matce na 2006 rok. Zatem w przedmiotowej sprawie mają zastosowanie przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r.

Tym samym, nie może Pan skorzystać ze zwolnienia podatkowego określonego w art. 4a znowelizowanej ustawy o podatku od spadków i darowizn, przewidzianego m.in. dla zstępnych spadkodawcy, gdyż przedmiotowe zwolnienie nie było uregulowane w ustawie w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r., a właśnie te przepisy mają zastosowanie w analizowanej sprawie.

W związku z powyższym, w analizowanej sprawie, nabycie przez Pana tytułem spadku będzie opodatkowane podatkiem od spadków i darowizn na zasadach przewidzianych dla I grupy podatkowej. Powinien Pan złożyć w ciągu miesiąca od powstania obowiązku podatkowego (uprawomocnienia się orzeczenia stwierdzającego nabycie spadku) właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych i w zeznaniu tym wykazać nabyty w spadku majątek oraz jego wartość. Zeznanie składa się na druku zeznania podatkowego SD-3, którego wzór stanowi załącznik do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 listopada 2015 r. w sprawie zeznania podatkowego składanego przez podatników podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2015 r., poz. 2068). Nie będzie Pan uprawniony do dokonania zgłoszenia nabytego w spadku majątku na formularzu SD-Z2. Ten formularz jest przeznaczony wyłącznie do dokonywania zgłoszeń nabycia własności rzeczy i praw majątkowych, co do których możliwe jest zastosowanie zwolnienia na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Końcowo nadmienić należy, iż Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej jako organ wydający interpretację – w ramach danych mu uprawnień – może jedynie wyjaśnić brzmienie przepisu podatkowego mającego zastosowanie w sytuacji opisanej przez osobę składającą wniosek o interpretację i wskazać jakie prawa i obowiązki płyną dla tej osoby z tego przepisu.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

· Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego . Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.