Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 listopada 2021 r. wpłynął Pana wniosek z 5 listopada 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zniesienia współwłasności nieruchomości. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 14 stycznia 2022 r. (wpływ 21 stycznia 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Postanowieniem Sądu z 13 lutego 2020 r. dokonano częściowego działu spadku po W. N. i zniesienia współwłasności działki nr (`(...)`) położonej w (`(...)`). W wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności przyznano Panu i Pana żonie T. K. należną Wam część przedmiotowej współwłasności, tj. działkę ewidencyjną nr (`(...)`) o powierzchni 0,0634 ha położoną w (`(...)`), zaś spadkobiercy po zmarłej W. N. – A. S. przyznana została nieruchomość obejmująca działkę ewidencyjną nr (`(...)`) o powierzchni 0,0613 ha położoną w (`(...)`) oraz nieruchomość obejmująca działkę ewidencyjną nr (`(...)`) o powierzchni 0,3400 ha położoną w (`(...)`).

W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, że:

- zniesienie współwłasności na podstawie postanowienia Sądu z 13 lutego 2020 r. miało charakter nieodpłatny, tj nie towarzyszyły mu spłaty lub dopłaty;

- postanowienie z 13 lutego 2020 r. uprawomocniło się 21 lutego 2020 r.;

- w momencie zniesienia współwłasności posiadał Pan z żoną wspólność majątkową małżeńską, działka (`(...)`) weszła do majątku wspólnego;

- wartość rynkowa udziału działki **(`(...)`)**nie była większa od wartości rynkowej udziału przysługującego Panu i żonie w całej nieruchomości.

Istotne elementy opisu stanu faktycznego zawarł Pan również we własnym stanowisku gdzie wskazał Pan, że wartość otrzymanej przez Pana nieruchomości nie była większa niż wartość Pana udziałów we współwłasności nieruchomości.

Pytanie (sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

Jakie są skutki podatkowe zniesienia współwłasności przeprowadzonego w sposób opisany powyżej w podatku od spadków i darowizn?

Pana stanowisko w sprawie (sformułowane ostatecznie w uzupełnieniu wniosku)

Pana zdaniem, w odniesieniu do powyżej opisanego zniesienia współwłasności w sposób nieodpłatny, z uwzględnieniem faktu, że wartość otrzymanej przez Pana nieruchomości nie była większa niż wartość Pana udziałów we współwłasności nieruchomości w takim przypadku po złożeniu deklaracji podatkowej podatek od ww. czynności wynosić będzie 0 zł lub zostanie Pan z niego zwolniony z mocy prawa.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043):

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

Na podstawie art. 1a ww. ustawy:

Przepisy ustawy o nieodpłatnym zniesieniu współwłasności stosuje się odpowiednio do nieodpłatnego:

1. nabycia własności rzeczy wspólnej (wspólnego prawa majątkowego) albo jej części przez niektórych dotychczasowych współwłaścicieli na dalszą współwłasność;

2. wyodrębnienia własności lokali na rzecz niektórych lub wszystkich współwłaścicieli.

W związku z tym, że ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji współwłasności, należy w tej kwestii odnieść się do przepisów uregulowanych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.).

Zgodnie z art. 195 Kodeksu cywilnego:

Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

W myśl art. 196 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:

Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.

Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu.

Zgodnie z art. 210 § 1 Kodeksu cywilnego:

Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić.

Sposoby wyjścia ze stanu współwłasności regulują postanowienia art. 211 i art. 212 Kodeksu cywilnego.

W świetle wyżej powołanych przepisów zniesienie współwłasności może nastąpić w drodze umowy między współwłaścicielami albo, w braku zgody między współwłaścicielami, na podstawie orzeczenia sądu.

W ramach wymienionych trybów ustawodawca przewiduje trzy sposoby zniesienia współwłasności:

1. podział rzeczy wspólnej, czyli np. podzielenie jednej nieruchomości na kilka mniejszych (tzw. podział fizyczny),

2. przyznanie rzeczy jednemu lub niektórym ze współwłaścicieli,

3. sprzedaż rzeczy wspólnej (tzw. podział cywilny).

Zniesienie współwłasności mające charakter nieodpłatny, tj. bez spłat i dopłat, podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Na podstawie art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności - z chwilą zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy:

Podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

W myśl art. 7 ust. 6 ww. ustawy:

Przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności podstawę opodatkowania stanowi wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy.

Ustawodawca nie podaje definicji długów i ciężarów. Jednocześnie rozszerza to pojęcie w ust. 2 i 3 art. 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn przykładowo wyliczając przypadki, które stanowią długi i ciężary. Oznacza to, iż długi i ciężary w rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn stanowią katalog otwarty. Pojęcie „długów” w rozumieniu tego artykułu obejmuje wszelkie pieniężne roszczenia cywilnoprawne związane z przedmiotem nabycia, do których poniesienia zobowiązany jest nabywca. Równowartość tych roszczeń podlega potrąceniu od jego wartości. „Ciężarem” natomiast jest inne niż dług obciążenie nabytej rzeczy lub prawa, które w chwili nabycia zmniejsza jego wartość rynkową. Odliczenie długów i ciężarów jest wyrazem istoty (elementem konstrukcyjnym) podatku od spadków i darowizn, polegającej na opodatkowaniu przyrostu czystej wartości majątku podatnika.

Ustalenie podstawy opodatkowania składa się więc z dwóch etapów. W pierwszym należy określić wartość rzeczy lub praw majątkowych, których dotyczy zniesienie współwłasności, według zasady generalnej wyrażonej w art. 7 ust. 1 ustawy (czysta wartość, ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego). W drugim etapie ustala się udział, jaki przysługiwał dotychczas współwłaścicielowi i jego wartość. Podatkowi podlega bowiem nadwyżka wartości udziału.

Wskazać również należy, że wartość nieruchomości przy zniesieniu współwłasności przyjmuje się z dnia powstania obowiązku podatkowego, tzn. z chwili zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli jego skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności.

Na mocy art. 8 ust. 1 ww. ustawy:

Wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw, a wartość praw do wkładów oszczędnościowych - w wysokości tych wkładów.

Stosownie natomiast do art. 8 ust. 3 ww. ustawy:

Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:

1. 9.637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;

2. 7276 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;

3. 4902 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

Art. 14 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że:

Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.

Zgodnie z art. 14 ust. 2 ww. ustawy:

Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

W myśl art. 14 ust. 3 ww. ustawy:

Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

1. do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;

2. do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;

3. do grupy III – innych nabywców.

Z sytuacji przedstawionej we wniosku oraz jego uzupełnieniu wynika, że na podstawie postanowienia Sądu z 13 lutego 2020 r. (prawomocnego od 21 lutego 2020 r.) nastąpił częściowy dział spadku po W. N. i zniesienie współwłasności nieruchomości, składającej się z działek nr (`(...)`), nr (`(...)`) i nr (`(...)`). Zgodnie z tym postanowieniem przyznano Panu i Pana żonie T. K. działkę nr (`(...)`) o powierzchni 0,0634 ha, a spadkobiercy po W. N. – A. S. przyznana została nieruchomość obejmująca działkę nr (`(...)`) o powierzchni 0,0613 ha oraz nieruchomość obejmująca działkę nr (`(...)`) o powierzchni 0,3400 ha. W momencie zniesienia współwłasności posiadał Pan z żoną wspólność majątkową małżeńską, a działka nr (`(...)`) weszła do Państwa majątku wspólnego. Wartość rynkowa działki nr (`(...)`) nie była większa od wartości rynkowej udziału przysługującego Panu i Pana żonie w całej nieruchomości. Pana wątpliwości budzą skutki podatkowe w podatku od spadków i darowizn ww. zniesienia współwłasności.

Mając na uwadze treść wniosku i jego uzupełnienia oraz powołane wyżej przepisy prawa, stwierdzić należy, że co do zasady nieodpłatne zniesienie współwłasności nieruchomości podlega przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn (art. 1 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 1a ustawy o podatku od spadków i darowizn).

Jeżeli zatem istotnie wartość rynkowa działki nr (`(...)`) nabytej przez Pana i Pana żonę w wyniku nieodpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości – jak wskazał Pan w uzupełnieniu wniosku − nie była większa od wartości rynkowej udziału przysługującego Panu i Pana żonie w całej nieruchomości (nie nastąpił przyrost majątku w wyniku opisanej we wniosku czynności), to w takiej sytuacji nie powstał po Pana stronie obowiązek podatkowy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jak już bowiem wyżej podkreślono, obowiązek podatkowy powstaje wówczas, gdy w wyniku zniesienia współwłasności następuje nabycie rzeczy lub prawa o wartości wyższej niż wartość udziału przysługująca przed zniesieniem współwłasności. Skoro w wyniku opisanej czynności nie nastąpił przyrost wartości nabytej działki w stosunku do wartości posiadanego uprzednio udziału w całej nieruchomości, będącej przedmiotem zniesienia współwłasności, nie ciąży na Panu obowiązek zapłaty podatku od spadków i darowizn.

Wobec powyższego, Pana stanowisko, zgodnie z którym w odniesieniu do powyżej opisanego zniesienia współwłasności w sposób nieodpłatny, z uwzględnieniem faktu, że wartość otrzymanej przez Pana nieruchomości nie była większa niż wartość Pana udziałów we współwłasności nieruchomości i w takim przypadku po złożeniu deklaracji podatkowej podatek od ww. czynności wynosić będzie 0 zł, należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywać się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Przedmiotowa interpretacja – zgodnie ze złożonym wnioskiem, została wydana wyłącznie dla Pana. Stosownie bowiem do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). A zatem tylko Pan może czerpać z wydanej interpretacji ochronę prawną. Stosownie do powyższego, jeżeli Pana żona chciałaby również otrzymać interpretację indywidualną, to powinna złożyć odrębny wniosek i uiścić wymaganą opłatę.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).