0111-KDIB2-3.4015.160.2021.6.JS

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 15 czerwca 2021 r. (data wpływu – 19 sierpnia 2021 r.), uzupełnionym 26 października 2021 r. oraz 2 listopada 2021 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie skutków podatkowych w podatku od spadków i darowizn w związku z otrzymywaniem przez Spółkę „pomocy” – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 sierpnia 2021 r. wpłynął do Organu wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie m.in. podatku od spadków i darowizn w związku z otrzymywaniem przez Spółkę „pomocy”.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 20 października 2021 r. znak: 0111-KDIB2-3.4015.160.2021.5.JS, 0114-KDIP4-2.4012.615.2021.4.AS i 0111-KDIB2-1.4010.434.2021.3.PB wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia. Wniosek został uzupełniony 26 października 2021 r. drogą elektroniczną (za pośrednictwem ePUAP) i 2 listopada 2021 r. (drogą tradycyjną).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenia przyszłe:

Wnioskodawca (dalej również: Spółka) jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wnioskodawca będzie prowadził (…) (…) (dalej: Portal). Przedmiot działalności Wnioskodawcy wskazuje jako przeważającą działalność: (…) stypizowaną w PKD (Polska Klasyfikacja Działalności) pod numerem (…). W ramach działalności prowadzonej przez Spółkę wyróżniono również między innymi: (…), (…) i (…).

Zgodnie z Regulaminem serwisu ma to być portal „fundrisingowy”, a więc jego działalność ma polegać na finansowaniu społecznościowym typu donacyjnego. Główne założenia działalności serwisu wynikające z Regulaminu świadczenia usług drogą elektroniczną (dalej: Regulamin) to:

1. Portal umożliwia użytkownikom zakładanie tzw. zbiórek umożliwiających dokonywanie na rzecz użytkownika darowizn mających charakter charytatywny;

2. Wnioskodawca nie jest organizatorem prowadzonych zbiórek;

3. Zasadą jest nieodpłatne świadczenie usług elektronicznych (tj. usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz Użytkownika za pośrednictwem portalu); wyjątki przewiduje Regulamin;

4. Regulamin stanowi, że prowadzenie zbiórki w Portalu „następuje nieodpłatnie,

z zastrzeżeniem, że w celu pokrycia kosztów wynikających z procesu pozyskania funduszy, kwota będąca celem zbiórki jest powiększana o 6,5% sumy wskazanej przez organizatora i przekazywana na rzecz Wnioskodawcy”;

5. Wnioskodawca przyjmuje odpowiedzialność za prawidłowe działanie Portalu;

6. Wnioskodawca nazywa siebie w treści regulaminu Usługodawcą, a użytkownika (w tym partnera) Usługobiorcą;

7. Zgodnie z treścią regulaminu Wnioskodawca dopuszcza zwiększenie celu zbiórki o pomoc; zgodnie z regulaminem: „Kwota stanowiąca zwiększenie celu Zbiórki o pomoc, którą decyduje się przekazać Darczyńca zwiększa cel danej Zbiórki o równowartość pomocy wyrażonej w dokonanej Darowiźnie, zapewniając tym samym szansę na podjęcie przez Usługodawcę [tu: Wnioskodawca] działań, których celem jest zapewnienie prowadzonym zbiórkom realnych szans na powodzenie poprzez zastosowanie zintegrowanych działań wspomagających proces pozyskania funduszy”;

8. Wnioskodawca będzie beneficjentem kwoty „pomocy”, która będzie przekazana Wnioskodawcy, poprzez umniejszenie kwoty będącej celem zbiórki podczas dokonywania wypłaty na rzecz organizatora zbiórki (tzw. darowizna obciążliwa).

Zgodnie z art. 888 Kodeksu cywilnego przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Przede wszystkim należy zwrócić uwagę, że umowa darowizny jest umową konsensualną, wymagającą oświadczeń woli obu jej stron. Z jednej strony jest to darczyńca, który dokonuje świadczenia na rzecz obdarowanego, a z drugiej strony, obdarowany, który przedmiot darowizny przyjmuje do swojego majątku. Umowa darowizny jest umową konsensualną, co oznacza, iż wywołuje ona skutki z chwilą złożenia zgodnych oświadczeń woli przez darczyńcę i obdarowanego. Cechą istotnie wyróżniającą umowę darowizny od wielu umów nazwanych, uregulowanych w Kodeksie cywilnym, jest jej nieodpłatność. Świadczenie darowizny jest bezpłatne tylko wtedy, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Nieodpłatność ta oznacza, że darczyńca, dokonując na rzecz drugiej strony przysporzenia, nie może uzyskać jakiegokolwiek ekwiwalentu ani w chwili dokonania umowy darowizny, ani też w przyszłości.

Zgodnie z przepisem art. 889 Kodeksu cywilnego nie stanowią darowizny następujące bezpłatne przysporzenia:

1. gdy zobowiązanie do bezpłatnego świadczenia wynika z umowy uregulowanej innymi przepisami kodeksu,

2. gdy kto zrzeka się prawa, którego jeszcze nie nabył albo które nabył w taki sposób, że w razie zrzeczenia się prawo jest uważane za nienabyte.

Zgodnie z 893 Kodeksu cywilnego Darczyńca może włożyć na obdarowanego obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, nie czyniąc nikogo wierzycielem (polecenie).

Wnioskodawca wskazał, że w poglądach doktryny pojawia się także pojęcie tzw. „darowizny obciążliwej”.

Zgodnie z poglądem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 6 grudnia 2016 r. (sygn. akt: VI ACa 1457/15) darowizna obciążliwa stanowi, wykształcony w praktyce obrotu stosunek, w którego treści występuje odmienny element – świadczenie obdarowanego powiązane z określonym wierzycielem wywodzącym swoje uprawnienie z treści art. 393 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym jeżeli w umowie zastrzeżono, że dłużnik spełni świadczenie na rzecz osoby trzeciej, osoba ta, w braku odmiennego postanowienia umowy, może żądać bezpośrednio od dłużnika spełnienia zastrzeżonego świadczenia. Zastrzeżenie co do obowiązku świadczenia na rzecz osoby trzeciej nie może być odwołane ani zmienione, jeżeli osoba trzecia oświadczyła którejkolwiek ze stron, że chce z zastrzeżenia skorzystać.

Powyższy mechanizm jest stosowany w obrocie w miejsce dawnego nieobowiązującego już) przepisu art. 354 § 2 Kodeksu zobowiązań, zgodnie z którym darczyńca może obciążyć obdarowanego obowiązkiem spełnienia oznaczonego świadczenia.

Mimo, iż przepis ten nie obowiązuje od 1965 roku, to nadal aktualne jest stanowisko Sądu Najwyższego, który w wyroku z 21 marca 1973 roku (sygn. akt: III CRN 40/73) stwierdził, że: „mimo, że Kodeks cywilny nie przejął przepisu art. 354 § 2 Kodeksu zobowiązań, darczyńcy wolno obciążyć drugą stronę umowy darowizny (obdarowanego) obowiązkiem spełnienia oznaczonego świadczenia na rzecz osoby trzeciej, przez co czyni on tę osobę wierzyciela obdarowanym”.

Istotne jest rozróżnienie powyższych dwóch typów darowizny. W tym zakresie pomocne jest stanowisko Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 18 listopada 2019 r. (sygn. akt: I ACa 820/18), zgodnie z którym: „Na tle poleceń, których przedmiotem są wypłaty pieniężne brak jest wyraźnych granic pomiędzy darowizną obciążoną poleceniem a „umową darowizny obciążliwej”. Wskazuje się przy tym, iż z „umową darowizny obciążliwej” mamy do czynienia w szczególności, jeśli darczyńca „polecił” obdarowanemu spełnienie świadczenia na rzecz określonej osoby trzeciej. Nie przyjmuje się wówczas, iż chodzi o polecenie, które zakłada brak wierzyciela, ale z wykształconym w praktyce obrotu stosunkiem, w którego treści występuje odmienny element – świadczenie powiązane z określonym uprawnionym wierzycielem”.

W świetle treści art. 888 Kodeksu cywilnego decydujące znaczenie ma zamiar darczyńcy. Darczyńca, decydując się na skorzystanie z elementu „zwiększenia celu zbiórki o pomoc”, powinien więc mieć pełną i jednoznaczną świadomość polecania obdarowanemu spełnienia świadczenia na rzecz Wnioskodawcy. Wówczas ta część darowizny, którą otrzymuje obdarowany, tj. organizator zbiórki, odpowiadająca kwocie „pomocy zwiększającej cel zbiórki” stanowi darowiznę na rzecz podmiotu trzeciego (w tym przypadku: Wnioskodawcy), a ta osoba trzecia zyskuje wierzytelność wobec obdarowanego o zapłatę tej kwoty.

Istoty darowizny jako czynności pod tytułem darmym, nie zmienia obciążenie jej poleceniem, czyli włożeniem na obdarowanego obowiązku oznaczonego działania lub zaniechania, bez czynienia kogokolwiek wierzycielem (art. 893 Kodeksu cywilnego).

Z reguły obciążenie darowizny poleceniem nie oznacza, aby taki był cel jej dokonania, a wypełnienie polecenia nie jest traktowane jako odpłata za świadczenie darczyńcy. Adresatem polecenia, a więc osobą, na rzecz której obdarowany ma podjąć określone działanie, może być nie tylko osoba trzecia, ale także darczyńca. Sam fakt, że z wykonania polecenia ma wynikać dla darczyńcy korzyść majątkowa a dla obdarowanego zmniejszenie wartości przedmiotu darowizny, nie stanowi podstawy twierdzenia, że oceniana czynność nie była darowizną.

W piśmie uzupełniającym z 26 października 2021 r. Wnioskodawca wskazał, że:

a) zakładanie zbiórek jest nieodpłatne i ogólnodostępne;

b) w ramach działalności polegającej na finansowaniu społecznościowym, Spółka zobowiązuje się do:

- udostępniania zbiórek w mediach społecznościowych,

- udostępniania infrastruktury teleinformatycznej serwisu celem prowadzenia zbiórek pieniężnych w Internecie,

- umożliwienia kontaktu pomiędzy użytkownikami tworzącymi zbiór a mediami;

c) pobierana opłata w postaci części darowizny stanowi bezpośredni ekwiwalent działań na rzecz użytkownika i jest wydatkowana na materiały reklamowe promujące zbiórki, opracowanie treści materiałów redakcyjnych zbiórek, koszt publikacji zbiórek;

d) działania podejmowane przez Spółkę, których „celem jest zapewnienie prowadzonym zbiórkom realnych szans na powodzenie poprzez zastosowanie zintegrowanych działań wspomagających proces pozyskania funduszy" obejmuje prowadzenie ogólnopolskich i lokalnych kampanii na rzecz wsparcia prowadzonych zbiórek z udziałem zintegrowanych działań również w sferze usług doradczych; opłata w postaci części darowizny nie stanowi wynagrodzenia za ww. działania.

Spółka w piśmie uzupełniającym poinformowała również, że nie oczekuje wydania interpretacji indywidualnej w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy czynność pobierania części darowizny w formie tzw. "pomocy" w kontekście definicji "darowizny obciążliwej" będzie opodatkowana podatkiem od spadków i darowizn czy podatkiem od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, planowana przez niego działalność, a w zasadzie uzyskiwana "pomoc" w postaci procentowego obciążenia darowizn będzie opodatkowana podatkiem od spadków i darowizn.

Z opisu zdarzenia przyszłego, stanowiącego kanwę wniosku wynika, że Wnioskodawca ma występować w charakterze wierzyciela (osoby trzeciej) w umowie „darowizny obciążliwej”. Przedmiotem darowizny będą pieniądze. Treścią obowiązku spoczywającego na obdarowanym będzie zobowiązanie obdarowanego (organizatora zbiórki) do zapłaty kwoty „pomocy zwiększającej cel zbiórki” Wnioskodawcy. W dniu zawarcia umowy darowizny środki zostaną zaksięgowane na rachunku bankowym przypisanym do organizatora zbiórki. Z chwilą dokonywania wypłaty zostaną rozksięgowane w taki sposób, że kwota „pomocy zwiększającej cel zbiórki” zostanie przekazana na rachunek bankowy Wnioskodawcy.

Bezpłatność czynności polega na tym, że obdarowany (organizator zbiórki) nie otrzyma od Wnioskodawcy w zamian żadnego świadczenia. Środki uzyskane z wyżej opisanej „darowizny obciążliwej” Wnioskodawca zamierza przeznaczyć na realizację misji przyjętej i opisanej przez Wnioskodawcę oraz na rozwój własnej działalności. Dokonanie „darowizny obciążliwej” będzie przy tym całkowicie dobrowolne i stanowić będzie dla Wnioskodawcy przysporzenie majątkowe, a zostanie dokonane kosztem majątku darczyńcy (wpłacającego).

Jako, że „darowizna obciążliwa” polega na tym, że jej przedmiot w całości trafia do majątku obdarowanego, a dopiero następczo, w wyniku jej przyjęcia, jest ona w pewnej części (objętej ową „obciążliwością”) przekazywana do majątku Wnioskodawcy, będzie ona podlegała opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny, polecenia darczyńcy.

Jeśli więc obdarowanym będzie osoba fizyczna, to będzie ona zobowiązana do realizacji obowiązków podatkowych wynikających z ww. ustawy. Istotne jest, że zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ww. ustawy: obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Zgodnie zaś z przepisem art. 7 ust. 1 ww. ustawy, podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Pod pojęciem „długu” w rozumieniu powoływanego art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, kryją się wszelkie istniejące roszczenia cywilnoprawne związane z przedmiotem nabycia. W przypadku istnienia skonkretyzowanego roszczenia pieniężnego, obniżenie podstawy opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn mogłoby być dokonane o wartość tego roszczenia na podstawie art. 7 ust. 1 ww. ustawy. Istotne, że zgodnie z przepisem art. 7 ust. 2 ustawy – jeżeli spadkobierca i zapisobierca lub obdarowany został obciążony obowiązkiem wykonania polecenia lub zapisu, wartość obciążenia z tego tytułu stanowi ciężar spadku (zapisu) lub darowizny, o ile polecenie zostało wykonane. Z przepisu tego wynika wprost, że jeżeli obdarowany zostanie obciążony obowiązkiem wykonania polecenia, to obciążenie to stanowi ciężar darowizny, pod warunkiem, że polecenie zostanie wykonane.

Powyżej przywołano tylko tę część stanowiska Wnioskodawcy, która odnosi się do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Na wstępie należy wskazać, iż przedmiotem interpretacji jest wyłącznie ocena stanowiska Wnioskodawcy zajęta na gruncie podatku od spadków i darowizn.

W zakresie podatku od towarów i usług oraz podatku dochodowego od osób prawnych zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Podatkowi od spadków i darowizn, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2021 r. poz. 1043), podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej m.in. tytułem darowizny.

Z treści powyższego przepisu wynika zatem jednoznacznie, że opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega nabycie m.in. tytułem darowizny tylko przez podmioty ściśle przez ustawę określone, tj. osoby fizyczne.

Z opisu zdarzenia przyszłego zawartego we wniosku wynika, że w dniu zawarcia umowy darowizny środki finansowe (pieniądze) zostaną zaksięgowane na rachunku bankowym przypisanym do organizatora zbiórki. Z chwilą dokonywania wypłaty zostaną rozksięgowane w taki sposób, że kwota „pomocy zwiększającej cel zbiórki” zostanie przekazana na rachunek bankowy Wnioskodawcy.

Wątpliwość Wnioskodawcy sprowadza się do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn kwoty, którą otrzyma on w formie tzw. pomocy. Jego zdaniem planowana przez Wnioskodawcę działalność, a w zasadzie uzyskiwana „pomoc” w postaci procentowego obciążenia darowizny będzie opodatkowana podatkiem od spadków i darowizn.

Z takim stanowiskiem nie można się zgodzić.

Wnioskodawca jest osobą prawną. Zatem, mając na uwadze obowiązujące przepisy oraz opis zdarzenia przyszłego, należy stwierdzić, że uzyskiwane przez Wnioskodawcę świadczenie w formie tzw. „pomocy” nie będzie podlegać regulacjom ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Uzyskiwana "pomoc" w postaci procentowego obciążenia darowizn nie będzie opodatkowana podatkiem od spadków i darowizn, jako że nie mieści się w zakresie podmiotowym ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego przedstawionym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…), za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.