0111-KDIB2-2.4015.115.2020.1.PB

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 18 grudnia 2020 r. (data wpływu 29 grudnia 2020 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia spadku po matce – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 grudnia 2020 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia spadku po matce.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 17 września 2020 r. zmarła matka Wnioskodawczyni, która zamieszkiwała z Wnioskodawczynią. Matka pozostawiła po sobie środki pieniężne w wysokości 5000 zł. Dodatkowo w związku ze śmiercią matki, Wnioskodawczyni otrzymała następujące świadczenia – zasiłek pogrzebowy (4000 zł); środki z polisy (4200 zł) oraz niezrealizowanego świadczenia emerytalnego (1988,69 zł) – łącznie 10188,69 zł. Wnioskodawczyni wspólnie ze swoim bratem pokryli kwotę, o którą koszty pogrzebu przekroczyły kwotę 10188,69 zł, tj. 719,11 zł z pozostawionych przez ich matkę oszczędności. Pozostałą kwotę ze środków pieniężnych matki tj. 4280,29 zł Wnioskodawczyni podzieliła na dwa, przekazując swojemu bratu za pomocą przelewu bankowego kwotę 2140,15 zł. W związku ze śmiercią swojej matki, Wnioskodawczyni nabyła kwotę 2140,14 zł. Środki te, w rozumieniu prawa cywilnego, stanowią spadek po zmarłej. Z uwagi jednak na to, że ww. środki pieniężne stanowiły jedyne wartościowe przedmioty wchodzące w skład masy spadkowej, Wnioskodawczyni wraz z bratem nie złożyli wniosku o stwierdzenie nabycia spadku lub wydanie aktu poświadczenia dziedziczenia. Zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn Wnioskodawczyni jest zwolniona z zapłaty podatku od spadku jako zstępna zmarłej.

Jednocześnie przywołany artykuł przewiduje warunek zwolnienia – tj. zgłoszenie nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych w terminie 6-miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku; zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia lub wydania europejskiego poświadczenia spadkowego. W niniejszym stanie faktycznym do takich zdarzeń jednak nie doszło do chwili obecnej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy na kanwie niniejszego stanu faktycznego art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn należy interpretować w ten sposób, że bieg terminu do zgłoszenia nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych rozpocznie się dopiero jeśli w przyszłości uprawomocni się orzeczenie sądu stwierdzające nabycie spadku, zostanie zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia lub zostanie wydane europejskie poświadczenie spadkowe?
2. Czy w przypadku, w którym takie zdarzenia do chwili obecnej się nie ziściły czy zgodnie z ustawą o podatku od spadków i darowizn Wnioskodawczyni podlega obowiązkowi zgłoszenia nabycia środków pieniężnych lub zapłaty podatku?

Zdaniem Wnioskodawczyni, bieg 6-miesięcznego terminu z art. 4a ust. 1 rozpocznie się dopiero w momencie ziszczenia się jednego ze zdarzeń wskazanych w ustawie.

W związku z tym, że 6 miesięczny termin z art. 4a ust. 1 nie rozpoczął swojego biegu Wnioskodawczyni nie podlega obowiązkowi zgłoszenia nabycia spadku. Jednocześnie w związku z zakresem zwolnienia podmiotowego nabyte przez Wnioskodawczynię środki nie podlegają opodatkowaniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1813, ze zm.) – podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego.

Na gruncie przepisów prawa polskiego spadek jest instytucją regulowaną przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1740, ze zm.).

W myśl art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego – przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.

Na spadek składa się ogół praw i obowiązków należących do zmarłego w chwili jego śmierci, które ze swojej istoty mogą przejść na jego następców prawnych. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są spadkobiercami.

Zgodnie z art. 924 ww. ustawy – spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy. Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 cyt. ustawy). Zatem nabycie spadku przez spadkobiercę następuje z chwilą śmierci spadkodawcy.

Stosownie do art. 5 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn – obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W przypadku nabycia majątku spadkodawcy w drodze dziedziczenia obowiązek podatkowy powstaje z chwilą przyjęcia spadku (art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy).

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 4 zd. 1 ww. ustawy – w przypadku nabycia, które nie zostało zgłoszone do opodatkowania, a następnie nabycie to stwierdzono pismem obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.

Podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru (art. 7 ust. 1 ustawy).

Zgodnie z art. 7 ust. 3 ww. ustawy – do długów i ciężarów zalicza się również koszty leczenia i opieki w czasie ostatniej choroby spadkodawcy, jeżeli nie zostały pokryte za jego życia i z jego majątku, koszty pogrzebu spadkodawcy, łącznie z nagrobkiem, w takim zakresie, w jakim koszty te odpowiadają zwyczajom przyjętym w danym środowisku, jeżeli nie zostały pokryte z majątku spadkodawcy, z zasiłku pogrzebowego lub nie zostały zwrócone w innej formie, oraz koszty postępowania spadkowego, wynagrodzenie wykonawcy testamentu, obowiązki wykonania zapisów i poleceń zamieszczonych w testamencie, wypłaty z tytułu zachowku oraz inne obowiązki wynikające z przepisów Kodeksu cywilnego dotyczących spadków.

Jak stanowi art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn – opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:

1. 9637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
2. 7276 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
3. 4902 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

Jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie (art. 9 ust. 2 ww. ustawy).

Art. 14 ust. 1 i 2 ww. ustawy statuuje, iż wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Na podstawie art. 14 ust. 3 cyt. ustawy – do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

1. do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
2. do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
3. do grupy III – innych nabywców.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. ustawy – podatek oblicza się od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku, według skali określonej w tym przepisie. Dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej stawka podatku wynosi:

• do 10 278 zł – 3%,
• od 10 278 zł do 20 556 zł – 308 zł 30 gr i 5% nadwyżki ponad 10 278 zł,
• powyżej 20 556 zł – 822 zł 20 gr i 7% nadwyżki ponad 20 556 zł.

Natomiast zgodnie z art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn – zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

Jeżeli dokumentem potwierdzającym nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych jest akt poświadczenia dziedziczenia lub europejskie poświadczenie spadkowe, termin 6 miesięcy, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, do zgłoszenia tego nabycia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego liczy się od dnia zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia lub wydania europejskiego poświadczenia spadkowego, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4 (art. 4a ust. 1a ww. ustawy).

Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych powinno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz.U. z 2015 r., poz. 2060).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 ww. ustawy).

Stosownie do art. 4a ust. 4 ww. ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2. nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że 17 września 2020 r. zmarła matka Wnioskodawczyni, która zamieszkiwała z Wnioskodawczynią. Matka pozostawiła po sobie środki pieniężne w wysokości 5000 zł. Dodatkowo w związku ze śmiercią matki, Wnioskodawczyni otrzymała następujące świadczenia – zasiłek pogrzebowy (4000 zł); środki z polisy (4200 zł) oraz niezrealizowanego świadczenia emerytalnego (1988,69 zł) – łącznie 10188,69 zł. Wnioskodawczyni wspólnie ze swoim bratem pokryli kwotę, o którą koszty pogrzebu przekroczyły kwotę 10188,69 zł, tj. 719,11 zł z pozostawionych przez ich matkę oszczędności. Pozostałą kwotę ze środków pieniężnych matki tj. 4280,29 zł Wnioskodawczyni podzieliła na dwa, przekazując swojemu bratu za pomocą przelewu bankowego kwotę 2140,15 zł. W związku ze śmiercią swojej matki, Wnioskodawczyni nabyła kwotę 2140,14 zł. Środki te, w rozumieniu prawa cywilnego, stanowią spadek po zmarłej. Z uwagi jednak na to, że ww. środki pieniężne stanowiły jedyne wartościowe przedmioty wchodzące w skład masy spadkowej, Wnioskodawczyni wraz z bratem nie złożyli wniosku o stwierdzenie nabycia spadku lub wydanie aktu poświadczenia dziedziczenia.

Wątpliwości Wnioskodawczyni budzi moment, od którego należy liczyć bieg 6-miesięcznego terminu, o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Mając na uwadze przytoczone powyżej uregulowania prawne zgodzić się należy z Wnioskodawczynią, że datą, od której rozpoczyna bieg sześciomiesięczny termin – o którym mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn – jest dzień uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia lub wydania europejskiego poświadczenia spadkowego. Rację ma również Wnioskodawczyni twierdząc, że w jej przypadku sześciomiesięczny termin nie rozpoczął jeszcze swojego biegu.

Zastrzec jednak należy, że jeżeli wartość majątku nabytego łącznie przez Wnioskodawczynię po zmarłej matce w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekroczyła kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizny (tj. kwoty 9.637 zł), to nabycie środków pieniężnych w spadku po matce nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, a tym samym Wnioskodawczyni nie ma w ogóle obowiązku składania zgłoszenia SD-Z2.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać – z ww. zastrzeżeniem – za prawidłowe.

Jednocześnie informuje się, że stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Przedmiotowa interpretacja – zgodnie ze złożonym wnioskiem – została wydana wyłącznie dla Wnioskodawczyni, tylko ona może czerpać z niej ochronę i dotyczy ona tylko i wyłącznie skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego jakie wystąpiły po stronie Wnioskodawczyni.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.