0111-KDIB2-2.4015.110.2020.2.MM

📋 Podsumowanie interpretacji

Wnioskodawca, jego żona oraz osoba trzecia (R.F.) są współwłaścicielami nieruchomości składającej się z dwóch działek. Wnioskodawca i jego żona wybudowali na jednej z działek dom jednorodzinny, ponosząc związane z tym nakłady. Strony wcześniej dokonały podziału quoad usum, w wyniku którego Wnioskodawca i jego żona korzystali wyłącznie z działki z domem. Obecnie planują nieodpłatne zniesienie współwłasności, w wyniku którego Wnioskodawca i jego żona otrzymają na własność działkę z domem, a osoba trzecia drugą działkę. Organ podatkowy uznał, że wartość roszczenia Wnioskodawcy i jego żony o zwrot nakładów poniesionych na budowę domu powinna być uwzględniona przy ustalaniu podstawy opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn w związku z planowanym nieodpłatnym zniesieniem współwłasności. W związku z tym Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku od spadków i darowizn.

Pytania i stanowisko urzędu

Pytania podatnika

1. Czy poczynione przez Wnioskodawcę i jego żonę na budowę domu jednorodzinnego na nieruchomości stanowiącej współwłasność małżonków i osoby trzecie nakłady udokumentowane fakturami VAT, a także nakłady, których fakt poczynienia, jak i wysokość udokumentowane są oświadczeniem Wnioskodawcy, jego żony oraz R. F., tj. wszystkich współwłaścicieli nieruchomości, podlegają uwzględnieniu przy ustaleniu podstawy opodatkowania przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności i tym samym czy w opisanej powyżej sprawie Wnioskodawca zobowiązany będzie do zapłaty podatku od spadków i darowizn?

Stanowisko urzędu

1. Zdaniem organu, wartość roszczenia Wnioskodawcy i jego żony o zwrot nakładów poniesionych na budowę domu jednorodzinnego na nieruchomości stanowiącej współwłasność małżonków i osoby trzeciej podlega uwzględnieniu przy ustalaniu podstawy opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn w związku z planowanym nieodpłatnym zniesieniem współwłasności. Oznacza to, że Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku od spadków i darowizn w opisanej sprawie. Organ wskazał, że na mocy art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość). Pojęcie "długów" obejmuje m.in. roszczenia cywilnoprawne związane z przedmiotem nabycia, w tym roszczenia o zwrot nakładów poniesionych przez nabywcę. Zatem wartość tych roszczeń podlega potrąceniu od wartości nabytej nieruchomości przy ustalaniu podstawy opodatkowania.

Masz dosyć przekopywania się przez dziesiątki interpretacji?

Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex

Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.

Rozpocznij bezpłatny okres próbny

📖 Pełna treść interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 11 grudnia 2020 r. (data wpływu 11 grudnia 2020 r.), uzupełnionym 24 lutego 2021 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego zniesienia współwłasności – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 grudnia 2020 r. wpłynął do tutejszego organu wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z 24 lutego 2021 r. Znak: 0111-KDIB2-2.4015.110.2020.1.MM wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia.

Wniosek uzupełniono 24 lutego 2021 r.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca wraz ze współmałżonką są współwłaścicielami – na zasadzie wspólności majątkowej – udziału wynoszącego 1/2 prawa własności nieruchomości stanowiącej wyodrębnione geodezyjnie działki numer … i …, dla których prowadzona jest księga wieczysta X. Szwagierka wnioskodawcy R. F. jest współwłaścicielem udziału wynoszącego 1/2 prawa własności nieruchomości stanowiącej wyodrębnione geodezyjnie działki numer … i …, dla której prowadzona jest księga wieczysta X. Przedmiotowa nieruchomość została przekazana żonie Wnioskodawcy oraz R. F. 30 maja 2016 r. umową darowizny przez ich matkę H. F. Następnie umową z 30 lipca 2017 r. nastąpiło rozszerzenie wspólności majątkowej małżeńskiej Wnioskodawcy oraz jego żony, co skutkowało objęciem udziału w nieruchomości małżeńską wspólnością majątkową. Przedmiotowe działki powstały na podstawie decyzji Prezydenta Miasta … z dnia 19 października 2020 r. Współwłaściciele – żona Wnioskodawcy i R. F. – po nabyciu nieruchomości dokonali podziału quoad usum w ten sposób, że żona Wnioskodawcy jako jeden ze współwłaścicieli na zasadzie wyłączności korzysta z obszaru odpowiadającemu powierzchni działki numer …, na której znajduje się aktualnie dom jednorodzinny, natomiast współwłaściciel R. F. korzysta na zasadzie wyłączności z obszaru odpowiadającemu powierzchni niezabudowanej działki numer …. Dom na działce numer … został wybudowany przez współwłaścicieli żonę Wnioskodawcy i Wnioskodawcę wyłącznie z ich środków. Podział quoad usum został dokonany przed rozpoczęciem budowy domu. R. F. jako współwłaściciel nieruchomości nie uczestniczyła w budowie tego domu, ani nie uczestniczyła w finansowaniu budowy tego domu.

W chwili obecnej Wnioskodawca, jego żona oraz współwłaściciel R. F. zamierzają dokonać umownego zniesienia współwłasności przedmiotowej nieruchomości w ten sposób, że:

  • na wyłączną własność współwłaścicieli – Wnioskodawcy i jego żony, zostanie przekazana im działka numer …, o powierzchni 0,1034 ha, na której znajduje się dom jednorodzinny;
  • na wyłączną własność współwłaściciela R. F. zostanie przekazana niezabudowana działka numer …, o powierzchni 0.1056 ha.

Przedmiotowe zniesienie współwłasności będzie nieodpłatne i nie będą dokonywane żadne spłaty ani dopłaty. W założeniu wszystkich współwłaścicieli przy nieodpłatnym zniesieniu współwłasności nie będzie uwzględniana wartość nakładów, które współwłaściciele Wnioskodawca i jego żona uczynili na przypadającej im po podziale quoad usum działce numer … z uwagi na ponoszenie wydatków na nakłady wyłącznie ze środków współwłaścicieli Wnioskodawcy i jego żony, i korzystanie z tej nieruchomości wyłącznie przez nich z wyłączeniem współwłaściciela R. F. W celu ustalenia przychodu do opodatkowania Wnioskodawca oraz jego żona jako współwłaściciele planują – na dzień zniesienia współwłasności – porównać wartości udziałów w obu działkach gruntu przed i po zniesieniu współwłasności. Wartość obu działek jest identyczna z uwagi na ich powierzchnię oraz przeznaczenie. Z tego tytułu nie będą dokonywane żadne spłaty pomiędzy współwłaścicielami. Powierzchnia obu działek odpowiada udziałowi po 1/2 w prawie własności obu działek, tym samym planowane zniesienie współwłasności nieruchomości nie będzie wiązało się ze zmianą posiadanego udziału we współwłasności. Przy ustalaniu wartości nie będzie uwzględnienia nakładów dokonanych przez współwłaścicieli – Wnioskodawcę i jego żonę z własnych środków na działkę numer …, z której współwłaściciele cały czas wyłącznie korzystają i na której sfinansowali oni budowę budynku mieszkalnego. Zgodnie z planowanym podziałem wartość poszczególnych działek, powstałych przez zniesienie współwłasności nieruchomości powinna odzwierciedlać wysokość posiadanego przez współwłaścicieli udziału we współwłasności. W wyniku zniesienia współwłasności każdy ze współwłaścicieli stanie się właścicielem tej części nieruchomości, którą użytkowali dotychczas jako współwłaściciele w ramach podziału quoad usum.

W uzupełnieniu wniosku na pytanie czy na gruncie prawa cywilnego Wnioskodawcy i jego żonie przysługuje w stosunku do pozostałego współwłaściciela, tj. R. F. roszczenie o zwrot przedmiotowych nakładów, poczynionych na budowę budynku mieszkalnego, Wnioskodawca wskazał, że z samego opisu stanu faktycznego sprawy wynika, że w przedmiotowej sprawie doszło do podziału współwłasności quoad usum. Podział ten uchyla ustawowy model zarządu nieruchomością i związany z nim sposób rozliczeń wydatków i nakładów, w ten sposób, że do wzajemnych rozliczeń nie stosuje się art. 207 k.c. Rozliczenie nakładów następuje na podstawie art. 405 i n. k.c. Zatem współwłaściciel, który nakładów nie poniósł, nie może być przy zniesieniu współwłasności bezpodstawnie wzbogacony kosztem ponoszącego nakłady, jeżeli wartość nieruchomości ustalona została z uwzględnieniem tych nakładów. Zatem w momencie zniesienia współwłasności Wnioskodawcy i jego małżonce przysługują roszczenia cywilnoprawne na podstawie art. 405 i n. k.c. Stanowisko takie znalazło wyraz w judykaturze Sądu Najwyższego (por. III CSK 137/16). Podkreślenia wymaga, że w przedmiotowej sprawie wyeliminowanie z podstawy wzajemnych rozliczeń między współwłaścicielami normy prawnej wynikającej z art. 207 k.c. ma doniosłe znaczenie, bowiem przepis ten pozwala jedynie na roszczenie nakładów koniecznych, natomiast art. 405 i n. k.c. pozwala współwłaścicielom na dochodzenie wszelkich roszczeń o ile zwiększają wartość nieruchomości. Zdaniem Wnioskodawcy poczynienie nakładów w celu wybudowania domu jednorodzinnego niewątpliwie zwiększa wartość nieruchomości, zatem w przedstawionym stanie faktycznym, istnieje roszczenie na podstawie art. 405 i n. k.c. Z ostrożności procesowej Wnioskodawca pragnie podkreślić, że wskazana w wezwaniu o uzupełnienie braków formalnych wniosku kwestia, była przedmiotem wielu postępowań sądowych tak cywilnych jak i sądowo- administracyjnych. Przypomnieć zatem należy, również stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawie analogicznej (II FSK 1614/14), w którym sąd ten podkreślił, że: „Skoro współwłaściciele korzystający w sposób wyłączny z części rzeczy w następstwie jej podziału quoad usum są posiadaczami samoistnymi całej rzeczy, podobnie jak pozostali współwłaściciele w wypadku zniesienia jej współwłasności przez podział współwłaściciele korzystający z rzeczy w warunkach wydzielenia części rzeczy do wyłącznego użytku mogą więc żądać rozliczenia poczynionych na rzecz nakładów, czy to koniecznych, o ile nie mają one pokrycia w korzyściach, które uzyskali z rzeczy, czy też innych, które zwiększają wartość rzeczy (art. 226 § 1 K.c.).” Zdaniem Wnioskodawcy jednak przyjęcie za podstawę roszczeń cywilnoprawnych podstawy prawnej z art. 226 § 1 k.c. jest błędne gdyż przepisy art. 405 i n. k.c. stanowią w stosunku do niego lex specialis i jako takie derogują stosowanie zasady ogólnej. Niemniej, uznając za słuszne w tej materii, czy to stanowisko SN czy też NSA wskazać należy, że Wnioskodawcy i jego żonie przysługują roszczenia o zwrot poczynionych nakładów.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy poczynione przez Wnioskodawcę i jego żonę na budowę domu jednorodzinnego na nieruchomości stanowiącej współwłasność małżonków i osoby trzecie nakłady udokumentowane fakturami VAT (podatek od towarów i usług), a także nakłady, których fakt poczynienia, jak i wysokość udokumentowane są oświadczeniem Wnioskodawcy, jego żony oraz R. F., tj. wszystkich współwłaścicieli nieruchomości, podlegają uwzględnieniu przy ustaleniu podstawy opodatkowania przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności i tym samym czy w opisanej powyżej sprawie Wnioskodawca zobowiązany będzie do zapłaty podatku od spadków i darowizn?

Zdaniem Wnioskodawcy, nakłady poczynione przez niego i jego żonę na budowę domu jednorodzinnego na nieruchomości stanowiącej współwłasność małżonków i osób trzecich podlegają uwzględnieniu przy ustalaniu podstawy opodatkowania czynności nieodpłatnego zniesienia współwłasności podatkiem od spadków i darowizn. Podkreślić należy, że zgodnie z art. 7 ust. 6 ustawy o podatku od spadków i darowizn (dalej u.p.s.d.) przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności podstawę opodatkowania stanowi wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy. Opisana norma prawna winna być stosowana łącznie z art. 7 ust. 1 u.p.s.d., zgodnie z którym podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów, a więc tzw. wartość czysta. Dlatego też, zdaniem Wnioskodawcy, przy ustaleniu podstawy opodatkowania uwzględnić należy roszczenia związane z wartością nakładów poczynionych przez Wnioskodawcę i jego żonę na budowę domu jednorodzinnego objętego współwłasnością. Wartość tychże nakładów jest równa sumie kwot wynikających z faktur VAT za materiały budowlane i wykończeniowe przeznaczone na budowę opisanego domu, a będących w posiadaniu Wnioskodawcy i jego żony, i nakładów udokumentowanych oświadczeniem Wnioskodawcy, jego żony oraz pozostałych współwłaścicieli nieruchomości. Zdaniem Wnioskodawcy przy zniesieniu współwłasności podstawę opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn należy ustalić w ten sposób, że od wartości działki nr … należy odliczyć wartość poniesionych przez Wnioskodawcę i jego żonę nakładów, po czym należy porównać wartość obu działek. W związku z czym, jako że obie działki posiadają zbliżoną powierzchnię, lokalizację i cechy geometryczne i tym samym odpowiadają udziałom współwłaścicieli, obowiązek uiszczenia przez Wnioskodawcę podatku od spadków i darowizn nie powstanie. Podobne stanowisko zostało wskazane we wcześniejszych interpretacjach indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej Znak: 0111-KDIB2-3.4015.15.2020.1.ASZ oraz Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej Znak: S-ILPB2/4515-1-42/15/18-S1/TR. Wnioskodawca podziela również stanowisko wyrażone w orzeczeniu Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19 czerwca 2018 r. sygn. akt II FSK 1614/16, w którym sąd ten wskazał w analogicznej sprawie, że: „Na mocy art. 7 ust. 1 u.p.s.d. podstawę opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn stanowi czysta wartość, a więc wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów. Z kolei w myśl art. 7 ust. 6 u.p.s.d. przy nabyciu rzeczy lub praw majątkowych w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności, podstawę opodatkowania stanowi wartość rzeczy lub praw majątkowych w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy. Ponieważ planowane przez skarżącą zniesienie współwłasności przez fizyczny podział nieruchomości ma być nieodpłatne, podstawę opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn stanowić będzie wartość części nieruchomości, którą skarżąca i jej mąż nabędą na wyłączną własność, przenosząca ich udział we współwłasności. Gdyby przy ustalaniu tej wartości uwzględniono zwiększenie wartości nieruchomości spowodowane nakładami, a więc wydatkami, poczynionymi na nią przez skarżącą i jej męża, podatnicy ci byliby obowiązani do uiszczenia podatku także od tej części wartości nieruchomości, która powstała w następstwie poczynionych przez nich nakładów. W takiej sytuacji podstawę opodatkowania nie stanowiłaby czysta wartość nabytej rzeczy (ponad udział we współwłasności), ale wartość powiększona kosztem majątku nabywców; innymi słowy, opodatkowana byłaby także część poniesionych przez nich nakładów. Prowadziłoby to do sprzeczności z zasadą, wyrażoną w art. 7 ust. 1 u.p.s.d. Sprzeczności tej pozwala uniknąć uznanie roszczenia o zwrot nakładów na wspólną nieruchomość za dług pomniejszający wartość nabytego prawa.” Wnioskodawca podziela powyższe stanowisko wskazując równocześnie, że odmienna interpretacja przepisu art. 7 ust. 1 i 6 u.p.s.d. byłaby sprzeczna z wykładnią teleologiczną wskazanych przepisów jak również z celem samej ustawy o podatku od spadków i darowizn, zgodnie z którym opodatkowane winno być jedynie przysporzenie majątkowe. Zatem nie uwzględniając wartości dokonanych przez wnioskodawcę nakładów prowadziłoby do sytuacji absurdalnej, w której Wnioskodawca byłby zobligowany do uiszczenia podatku od spadków i darowizn tylko z tego powodu, że ze środków własnych (objętych wspólnością ustawową) wybudował dom jednorodzinny.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 1813 ze zm.) – podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

Z uwagi na fakt, że ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji współwłasności, należy w tej kwestii odnieść się do przepisów uregulowanych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1740 ze zm.).

Zgodnie z art. 195 ustawy Kodeks cywilny – własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

W myśl art. 210 ww. ustawy – każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności.

W świetle przepisów art. 211 i 212 ustawy Kodeks cywilny zniesienie współwłasności może nastąpić przez:

  1. podział rzeczy wspólnej, czyli np. podzielenie jednej nieruchomości na kilka mniejszych (tzw. podział fizyczny),
  2. przyznanie rzeczy jednemu lub niektórym ze współwłaścicieli,
  3. sprzedaż rzeczy wspólnej (tzw. podział cywilny).

Zgodnie natomiast z art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Z przepisu tego wynika wprost, że budynki i ich części znajdujące się na nieruchomościach co do zasady dzielą los gruntu, na którym są posadowione. W przypadku więc, gdy dochodzi do zniesienia współwłasności nieruchomości, czynność ta dotyczy zarówno gruntu, jak i wszelkich budynków i budowli trwale z nim związanych oraz innych naniesień na nim się znajdujących. Z tego też względu skutki podatkowe dokonanego zniesienia współwłasności oceniać należy łącznie dla gruntu oraz budynków na nim posadowionych.

Zniesienie współwłasności bez spłat i dopłat podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn – obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 7 cyt. ustawy – przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności.

Podstawa opodatkowania w przypadku nieodpłatnego zniesienia współwłasności określona została w art. 7 ust. 6 ww. ustawy. Zgodnie z jego treścią przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności podstawę opodatkowania stanowi wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy. Przy obliczaniu podstawy opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn należy mieć na względzie przepis art. 7 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy, w myśl którego podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Ustalenie podstawy opodatkowania składa się więc z dwóch etapów. W pierwszym należy określić wartość rzeczy lub praw majątkowych, których dotyczy zniesienie współwłasności, według zasady generalnej wyrażonej w art. 7 ust. 1 ustawy (czysta wartość, ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego). W drugim etapie ustala się udział, jaki przysługiwał dotychczas współwłaścicielowi i jego wartość. Podatkowi podlega bowiem nadwyżka wartości udziału. Wskazać również należy, że wartość nieruchomości przy zniesieniu współwłasności przyjmuje się z dnia powstania obowiązku podatkowego, tzn. z chwili zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności.

Pojęcie „długów” w rozumieniu tego artykułu obejmuje wszelkie pieniężne roszczenia cywilnoprawne związane z przedmiotem nabycia, łącznie z roszczeniami z tytułu poczynionych przez nabywcę nakładów na nabytą nieruchomość. Przy czym roszczenia o zwrot tych nakładów muszą być skonkretyzowane i uwzględniać ewentualne korzyści uzyskane przez nabywcę z wyłącznego z nich korzystania. Wówczas równowartość tych roszczeń podlega potrąceniu od wartości nabytej nieruchomości. „Ciężarem” natomiast jest inne niż dług obciążenie nabytej rzeczy lub prawa, które w chwili nabycia zmniejsza jego wartość rynkową, np. ustanowienie służebności, prawa użytkowania czy drogi koniecznej.

Należy podkreślić, że odliczenie długów i ciężarów od wartości nabytej rzeczy lub prawa majątkowego nie może być traktowane jako ulga lub zwolnienie podatkowe. Odliczenie długów i ciężarów jest wyrazem istoty (elementem konstrukcyjnym) podatku od spadków i darowizn, polegającej na opodatkowaniu przyrostu czystej wartości majątku podatnika.

Podsumowując, sam fakt istnienia nakładów nie pozwala na automatyczne wyłącznie z podstawy opodatkowania ich wartości. W przypadku zniesienia współwłasności roszczenia o wartość poczynionych nakładów (np. kosztów wybudowania budynku), aby mogły być uznane za „długi” w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn przybrać muszą postać roszczeń o ich zwrot.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn – wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw. Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy, określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca wraz z żoną oraz z R. F. są współwłaścicielami nieruchomości stanowiącej wyodrębnione geodezyjnie działki numer … i …. Wnioskodawca wraz z żoną w ramach wspólności małżeńskiej posiadają udział 1/2 w ww. nieruchomości. Pozostały udział w wysokości 1/2 posiada R. F. Wnioskodawca wraz z żoną na działce nr … z własnych środków wybudowali dom. Przed rozpoczęciem budowy strony dokonały podziału quoad usum nieruchomości w ten sposób, że Wnioskodawca wraz z żoną na zasadzie wyłączności korzysta z obszaru odpowiadającemu powierzchni działki numer …, natomiast współwłaściciel R. F. korzysta na zasadzie wyłączności z obszaru odpowiadającemu powierzchni działki numer …. R. F. jako współwłaściciel nieruchomości nie uczestniczyła w budowie domu, ani nie uczestniczyła w finansowaniu budowy tego domu. Obecnie strony zamierzają dokonać umownego zniesienia współwłasności przedmiotowej nieruchomości w ten sposób, że:

  • na wyłączną własność Wnioskodawcy i jego żony zostanie przekazana im działka nr …, o powierzchni 0,1034 ha, na której znajduje się dom jednorodzinny;
  • na wyłączną własność R. F. zostanie przekazana niezabudowana działka nr …, o powierzchni 0.1056 ha.

Zniesienie współwłasności będzie nieodpłatne i nie będą dokonywane żadne spłaty ani dopłaty.

Zdaniem Wnioskodawcy, nakłady poczynione przez niego i jego żonę na budowę domu jednorodzinnego na nieruchomości stanowiącej współwłasność małżonków i osób trzecich podlegają uwzględnieniu przy ustalaniu podstawy opodatkowania czynności nieodpłatnego zniesienia współwłasności podatkiem od spadków i darowizn.

W tym miejscu należy wskazać, że na mocy art. 206 ww. ustawy Kodeks cywilny każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli.

W stosunku do rzeczy, których właściwości lub społeczno-gospodarcze przeznaczenie na to pozwalają, możliwe jest wydzielenie współwłaścicielom odpowiednich części rzeczy do wyłącznego użytku (quoad usum). Podział quoad usum jest dopuszczalny także wtedy, kiedy właściwości rzeczy nie wymuszają jego dokonania, lecz zgodnie chcą tego wszyscy współwłaściciele; taki podział kształtuje korzystanie z rzeczy i może zawierać zgodę na zabudowę przez współwłaściciela wydzielonej mu części nieruchomości.

W wyniku podziału quoad usum współwłaściciele pozostają nadal współposiadaczami samoistnymi całej rzeczy, ale stają się zarazem posiadaczami zależnymi wydzielonej im części. Skoro zatem współwłaściciele korzystający w sposób wyłączny z części rzeczy w następstwie jej podziału quoad usum są posiadaczami samoistnymi całej rzeczy, podobnie jak pozostali współwłaściciele w wypadku zniesienia jej współwłasności przez podział współwłaściciele korzystający z rzeczy w warunkach wydzielenia części rzeczy do wyłącznego użytku mogą więc żądać rozliczenia poczynionych na rzecz nakładów, czy to koniecznych, o ile nie mają one pokrycia w korzyściach, które uzyskali z rzeczy, czy też innych, które zwiększają wartość rzeczy (art. 226 § 1 K.c.).

Wnioskodawca w uzupełnieniu wniosku wskazał, że na gruncie prawa cywilnego Wnioskodawcy i jego żonie przysługuje w stosunku do pozostałego współwłaściciela roszczenie o zwrot przedmiotowych nakładów, poczynionych na budowę budynku mieszkalnego.

Mając zatem na uwadze powyższe informacje, należy stwierdzić, że wartość roszczenia o zwrot przedmiotowych nakładów poniesionych przez Wnioskodawcę i jego żonę na nieruchomości w postaci wydatków na budowę budynku mieszkalnego stanowi dług pomniejszający wartość nabytego prawa. W rezultacie, wartość roszczenia o zwrot nakładów podlegać będzie uwzględnieniu przy ustalaniu czystej wartości, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w związku z planowaną czynnością nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

Stanowisko Wnioskodawcy uznano zatem za prawidłowe.

Należy jednak podkreślić, że tego typu zdarzenia cywilnoprawne, jak istnienie i wielkość, a więc konkretyzacja roszczenia o zwrot nakładów na nieruchomość pozostającą we współwłasności, w istocie stanowią element zdarzenia przyszłego i nie podlegają ocenie przez Organ interpretacyjny. Szczegółowe uprawnienie do weryfikacji zgodności przedstawionego zdarzenia przyszłego ze stanem rzeczywistym przysługuje Naczelnikowi Urzędu Skarbowego w postępowaniu podatkowym, w szczególności w zakresie wykazania wiarygodnej podstawy istnienia takiego skonkretyzowanego roszczenia o zwrot nakładów poczynionych na budowę budynku mieszkalnego przysługującego Wnioskodawcy w stosunku do pozostałego właściciela.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;
  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
  3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Przestań wyszukiwać interpretacje ręcznie!

Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili