W dniu 12 marca 2025 r. wpłynął wniosek Wnioskodawczyni o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, który został uzupełniony pismem z 28 kwietnia 2025 r. Wnioskodawczyni nabyła spadek po zmarłej matce, w skład którego wchodziła nieruchomość gruntowa. Planuje ona przenieść własność tej nieruchomości na córki ojczyma w ramach rozliczenia zachowku, co ma mieć charakter datio in solutum. Wnioskodawczyni zapytała, czy takie przeniesienie stanowi odpłatne zbycie nieruchomości i czy do pięcioletniego okresu, o którym mowa w ustawie o PIT, wlicza się czas od nabycia nieruchomości przez pierwszego spadkodawcę. Organ podatkowy uznał stanowisko Wnioskodawczyni za nieprawidłowe, stwierdzając, że przeniesienie własności nieruchomości w celu zaspokojenia roszczenia o zachowek stanowi odpłatne zbycie, które podlega opodatkowaniu, a pięcioletni okres liczy się od nabycia nieruchomości przez ostatniego spadkodawcę.
Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex
Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.
Rozpocznij bezpłatny okres próbny12 marca 2025 r. wpłynął Pani wniosek z 12 marca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 28 kwietnia 2025 r. (wpływ 28 kwietnia 2025 r.). Treść wniosku jest następująca: Opis stanu faktycznego W dniu (...) 2023 r. zmarł ojczym Wnioskodawczyni (pierwszy spadkodawca). Spadkobiercą ojczyma była matka Wnioskodawczyni, która z kolei zmarła (...) 2023 r. (drugi spadkodawca). Wnioskodawczyni nabyła w całości spadek po zmarłej matce. W skład masy spadkowej wchodziła m.in. nieruchomość gruntowa. Poza w/w nieruchomością do masy spadkowej weszła działka rekreacyjna o wartości (...) zł, dom jednorodzinny położony na dwóch działkach o wartości (...) zł, samochód o wartości (...) zł, udziały w firmie o wartości (...) zł, wspomniana wyżej nieruchomość gruntowa o wartości (...) zł oraz antyki o przybliżonej wartości (...) zł. Zmarły ojczym miał dwie córki, którym przysługiwało prawo do zachowku. Wnioskodawczyni planuje zawrzeć z córkami ojczyma umowę przeniesienia własności nieruchomości gruntowej o wartości (...) zł w ramach rozliczenia zachowku. W umowie tej, w ramach zaspokojenia roszczenia o zachowek Wnioskodawczyni przeniesie własność gruntu na córki ojczyma. Umowa będzie miała charakter datio in solutum. Nieruchomość powyższa została nabyta przez pierwszego spadkodawcę jeszcze przed zawarciem związku małżeńskiego z matką Wnioskodawczyni. W piśmie z 28 kwietnia 2025 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, udzieliła Pani następujących odpowiedzi na zawarte w wezwaniu pytania: 1. Kiedy (w którym roku) planuje Pani zawrzeć z córkami ojczyma umowę przeniesienia własności nieruchomości gruntowej w ramach rozliczenia zachowku? Odpowiedź: Wnioskodawczyni planuje zawrzeć taką umowę w 2025 r. 2. Czy prowadzi Pani jakąkolwiek działalność gospodarczą? Jeśli tak to czy nieruchomość będąca przedmiotem wniosku była wykorzystywana przez Panią w działalności gospodarczej – jeśli tak to w jaki sposób? Jeśli nie – to w jaki sposób była wykorzystywana przedmiotowa nieruchomość od momentu jej nabycia do chwili obecnej? Odpowiedź: Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą (obecnie jest ona zawieszona) ale działka nie była do niej wykorzystywana. Nie była też wykorzystywana do celów prywatnych gdyż jest to niezabudowana działka. 3. W którym roku Pani ojczym nabył nieruchomość będącą przedmiotem wniosku? Odpowiedź: Wnioskodawczyni nie wie dokładnie kiedy nastąpiło nabycie ale było to bardzo dawno temu, z pewnością nabycie miało miejsce przed 2008 r. co oznacza, że od nabycia przez spadkodawcę minęło ponad 5 lat do roku bieżącego. 4. Czy nabycie spadku zarówno po pierwszym, jak i po drugim spadkodawcy nastąpiło w drodze dziedziczenia testamentowego? Jeżeli nie to w jaki sposób? Odpowiedź: Ojczym Wnioskodawczyni sporządził testament, więc nabycie przez matkę Wnioskodawczyni nastąpiło w drodze dziedziczenia testamentowego. Natomiast Wnioskodawczyni nabyła spadek po matce w drodze dziedziczenia ustawowego. Pytania 1. Czy przeniesienie własności nieruchomości celem zaspokojenia roszczenia o zachowek stanowi odpłatne zbycie nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a u.p.d.o.f. i powoduje powstania przychodu podatkowego?
2. W przypadku negatywnej odpowiedzi na pytanie nr 1, czy do 5 letniego okresu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych) wliczany jest okres, który upłynął od nabycia nieruchomości przez pierwszego spadkodawcę? Pani stanowisko w sprawie Ad. 1 Zdaniem Wnioskodawczyni przeniesienie własności nieruchomości celem zaspokojenia roszczenia o zachowek nie stanowi odpłatnego zbycia nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy i nie powoduje powstania przychodu podatkowego. Zgodnie z treścią zdania pierwszego art. 453 Kodeksu cywilnego, jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa. Czyli spełnienie za zgodą wierzyciela przez dłużnika innego świadczenia w miejsce tego, do którego dłużnik był pierwotnie zobowiązany, powoduje wygaśnięcie zobowiązania. Powyższy przepis znajduje się w Dziale I Tytułu VII, Księgi trzeciej Kodeksu cywilnego zatytułowanym "wykonanie zobowiązań". Wykonanie zobowiązania, w tym przez świadczenie zamienne (datio in solutum) o jakim mowa w art. 453 Kodeksu cywilnego jest formą jego zaspokojenia i co do zasady nie powoduje żadnego przysporzenia po stronie spełniającego świadczenie dłużnika. Roszczenie wierzyciela o zachowek, który to zachowek stanowi określoną wierzytelność o zapłatę do spadkobiercy (jednocześnie zobowiązanie spadkobiercy do zapłaty uprawnionemu określonej kwoty) zostaje zaspokojone wskutek spełnienia przez dłużnika na jego rzecz świadczenia zastępczego. Jest to sytuacja zasadniczo inna niż zwolnienie z długu, o jakim mowa w art. 508 Kodeksu cywilnego. Przepis ten stanowi, że zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje. Nie ma podstaw do zrównania tych dwóch instytucji prawa cywilnego w zakresie skutków podatkowych. W przypadku zwolnienia z długu (art. 508 Kodeksu cywilnego) co do zasady możemy mówić o powstaniu przychodu. Zwolnienie z długu jest bowiem przysporzeniem dłużnikowi wskutek darowania mu długu. Tych skutków podatkowych nie można jednak przenosić na datio in solutum, które skutkuje wygaśnięciem zobowiązania w związku z zaspokojeniem wierzyciela, a nie na skutek jednostronnego zwolnienia z długu przez wierzyciela. W przedmiotowej sprawie mamy zatem do czynienia z modyfikacją treści cywilnoprawnego stosunku prawnego wskutek świadczenia zastępczego, polegającego na przeniesieniu własności nieruchomości, nie ekwiwalentnością tego świadczenia oraz brakiem przysporzenia majątkowego po stronie przenoszącej własność nieruchomości. W powyżej opisanej sytuacji świadczeniu rzeczowemu Wnioskodawczyni, oferowanemu w miejsce świadczenia pierwotnego pieniężnego, nie towarzyszy jakiekolwiek świadczenie wzajemne ze strony uprawnionych do zachowku, a także nie sposób dopatrzeć się jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego po stronie Wnioskodawczyni. Uprawnia to do stwierdzenia, że przeniesienie własności nieruchomości celem zaspokojenia za zgodą uprawnionego jego roszczenia o zachowek nie stanowi odpłatnego zbycia nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy i nie powoduje powstania przychodu podatkowego. Ad. 2 Zdaniem Wnioskodawczyni do 5 letniego okresu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy wliczany jest okres, który upłynął od nabycia nieruchomości przez pierwszego spadkodawcę. Zgodnie z art. 10 ustawy jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie nieruchomości, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie. Z kolei zgodnie z art. 10 ust. 5 ustawy w przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę. Choć w przepisie tym mowa jest o spadkodawcy w liczbie pojedynczej, to zdaniem Wnioskodawczyni należy przyjąć, że intencją ustawodawcy było objęcie tym zakresem wszystkich spadkodawców, a nie wyłącznie ostatniego. Celem regulacji jest bowiem zwolnienie z opodatkowania sprzedaży nieruchomości, które zostały nabyte dawno temu, a ich wielokrotne dziedziczenie nie powinno wpływać na konieczność ponownego liczenia okresu 5-letniego. W związku z tym, jeśli pierwszy spadkodawca nabył nieruchomość ponad 5 lat temu, to sprzedaż przez spadkobiercę nie podlega opodatkowaniu, niezależnie od tego, że drugi spadkodawca odziedziczył ją mniej niż 5 lat temu. Przyjęcie innej wykładni prowadziłoby do nieuzasadnionego obciążenia podatkowego przy każdej zmianie pokoleniowej, co stałoby w sprzeczności z celem przepisu.
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.
Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.): Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie bądź, od których zaniechano poboru podatku. Katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych zawiera art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy: Źródłem przychodu jest pozarolnicza działalność gospodarcza. Natomiast stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 8 powołanej ustawy: Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2: a. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, b. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, c. prawa wieczystego użytkowania gruntów, d. innych rzeczy, –jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany. Podkreślić należy, że przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, zgodnie z którą sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w tym przepisie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku
kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, jeżeli nie następuje w ramach wykonywania działalności gospodarczej, skutkuje powstaniem przychodu. Zatem, przychód z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości lub jej części, udziału w nieruchomości bądź praw majątkowych określonych w lit. a-c nie powstanie w podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli spełnione są łącznie dwa warunki: - odpłatne zbycie nieruchomości lub praw majątkowych nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej (nie stanowi przedmiotu działalności gospodarczej) oraz - zostało dokonane po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw nastąpi po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w ramach wykonywania działalności gospodarczej – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu. Zatem, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment i sposób ich nabycia. Jednocześnie, w myśl art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: W przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę. Z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że jeżeli nieruchomości lub prawa majątkowe określone przez art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c tej ustawy zostały nabyte w drodze spadku, to ich odpłatne zbycie (dokonane poza działalnością gospodarczą) stanowi przychód podlegający opodatkowaniu, jeżeli nastąpiło ono przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości bądź nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę. Do wyliczenia 5-letniego okresu, od którego uzależnione jest opodatkowanie sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych nabytych w drodze spadku, wliczany jest zatem nie tylko okres własności nieruchomości (praw majątkowych) przez spadkobiercę, który dokonuje sprzedaży, ale także okres własności nieruchomości (praw majątkowych) spadkodawcy. Jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie nieruchomości bądź nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę, do momentu odpłatnego zbycia nieruchomości (praw majątkowych) przez spadkobiercę upłynęło 5 lat – to sprzedaż nie podlega opodatkowaniu. Do celów stosowania art. 10 ust. 5 ww. ustawy w przedmiotowej sprawie momentem nabycia nieruchomości przez spadkodawcę, który te nieruchomości nabył również w drodze spadku, jest moment nabycia tych nieruchomości zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, tj. w chwili śmierci jego spadkodawcy/spadkodawców. W odniesieniu do powyższego wyjaśnić należy, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji pojęcia „spadek” ani też „nabycie w drodze spadku”, dlatego też zasadnym jest odwoływanie się do regulacji zawartych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.). Zgodnie z art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego: Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego: Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy. Stosownie do art. 925 Kodeksu cywilnego: Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Na podstawie art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego: Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia. Powyższe oznacza, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei, postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia. Powzięła Pani wątpliwość czy zawarcie umowy przeniesienia własności nieruchomości nabytej w drodze spadku na rzecz córek ojczyma tytułem zachowku będzie stanowiło odpłatne zbycie nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i spowoduje powstanie przychodu podatkowego. Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że (...) 2023 r. zmarł Pani ojczym. Spadek po nim w drodze dziedziczenia testamentowego nabyła Pani matka, która z kolei zmarła (...) 2023 r. Spadek po zmarłej matce, w drodze dziedziczenia ustawowego, nabyła w całości Pani. W skład masy spadkowej wchodziła m.in. nieruchomość gruntowa, będąca przedmiotem wniosku. Zmarły ojczym miał dwie córki, którym przysługiwało prawo do zachowku. W 2025 r. planuje Pani zawrzeć z córkami ojczyma umowę przeniesienia własności nieruchomości gruntowej w ramach rozliczenia zachowku. W umowie tej, w ramach zaspokojenia roszczenia o zachowek przeniesie Pani własność gruntu na córki ojczyma. Umowa będzie miała charakter datio in solutum. Nieruchomość powyższa została nabyta przed 2008 r. przez pierwszego spadkodawcę (Pani ojczyma), jeszcze przed zawarciem związku małżeńskiego z Pani matką. Ponadto wskazała Pani, że prowadzi działalność gospodarczą, która obecnie jest zawieszona, ale działka nie była do niej wykorzystywana. Nie była też wykorzystywana do celów prywatnych, gdyż jest to niezabudowana działka. W tym miejscu należy wyjaśnić, że użyty w przepisie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych termin „odpłatne zbycie”, oznacza każde przeniesienie prawa własności nieruchomości lub praw majątkowych w zamian za korzyść majątkową. Termin odpłatne zbycie obejmuje zatem szeroki zakres umów. Zgodnie z art. 155 § 1 kodeksu cywilnego: Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły. Tym samym określenie „zbycie” odnosi się do wszystkich przypadków przeniesienia własności, nie ogranicza się wyłącznie do sprzedaży czy zamiany, lecz ma zastosowanie do wszystkich czynności prawnych, których skutkiem jest przeniesienie prawa własności do całej rzeczy lub udziału. Pod pojęciem „odpłatnego zbycia” należy rozumieć zatem każde zdarzenie i każdą czynność prawną, w wyniku których dochodzi do przeniesienia prawa własności nieruchomości lub praw (lub udziału w nich) za wynagrodzeniem. Terminem przeciwstawnym do zbycia odpłatnego jest zbycie nieodpłatne, to jest takie, gdy za zbytą rzecz lub prawo zbywca nie otrzymuje świadczenia wzajemnego, przenosząc ich własność pod tytułem darmym. Należy podkreślić, że „płatność” nie musi mieć charakteru pieniężnego w postaci konkretnego przepływu gotówkowego. Płatność może oznaczać również uzyskanie świadczenia wzajemnego w postaci zapłaty w naturze (otrzymanie w zamian innych rzeczy lub praw), działania, zaniechania lub znoszenia. Innymi słowy, pod pojęciem płatności nie należy rozumieć wyłącznie zapłaty ceny w pieniądzu (zwiększenie aktywów zbywcy) – płatnością może być również zwolnienie z długu, czy potrącenie wzajemnych, wymagalnych wierzytelności (zmniejszenie pasywów zbywcy). Zgodnie z art. 991 § 1 Kodeksu cywilnego: Zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach - połowa wartości tego udziału (zachowek). W myśl z art. 991 § 2 ww. Kodeksu: Jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia. Zgodnie z obowiązującymi przepisami zobowiązanym z tytułu zachowku jest spadkobierca, w stosunku do osoby mającej prawo do spadku z mocy ustawy, a której przysługuje roszczenie o zachowek względem wyznaczonych przez spadkodawcę spadkobierców. Uprawniony do zachowku otrzymuje pieniężną rekompensatę. Korzyść ta stanowi równowartość części udziału spadkowego, który przypadałby uprawnionemu, gdyby dziedziczył z ustawy. W myśl art. 453 Kodeksu cywilnego: Jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa. Jednakże gdy przedmiot świadczenia ma wady, dłużnik obowiązany jest do rękojmi według przepisów o rękojmi przy sprzedaży. Z powyższego wynika, że w przypadku spełnienia przez dłużnika za zgodą wierzyciela świadczenia, w zamian za co zostaje on zwolniony z długu, czynność ta ma charakter odpłatny, gdyż dłużnik za swoje świadczenie zostaje zwolniony z ciążącego na nim długu. Zatem przeniesienie na wierzyciela własności rzeczy lub prawa w zamian za zwolnienie z długu stanowi odpłatne zbycie tej rzeczy lub prawa, nie następuje bowiem pod tytułem darmym. W tym miejscu należy wskazać, że umowa oparta na cywilnoprawnej konstrukcji świadczenia w miejsce wykonania (datio in solutum) – określana również jako świadczenie w miejsce wypełnienia – jest formą umowy uregulowanej w art. 453 ustawy Kodeks cywilny. Zgodnie z tym przepisem (zdanie pierwsze), jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa. Celem datio in solutum jest zatem wygaśnięcie istniejących pomiędzy stronami zobowiązań poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygasa tak, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie (np. przez zapłatę uzgodnionej pierwotnie kwoty), przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania – poza umową stron – jest rzeczywiste spełnienie świadczenia przez dłużnika. Uregulowana w tym przepisie instytucja świadczenia w miejsce wypełnienia/wykonania (datio in solutum) stanowi jeden z wyjątków od zasady realnego wykonywania zobowiązań cywilnych, znajdujący podstawę w zasadzie swobody umów. Wskutek zawarcia umowy o świadczenie w miejsce wypełnienia dłużnik uzyskuje upoważnienie przemienne (facultas alternativa), umożliwiające mu wykonanie zobowiązania przez spełnienie świadczenia innego niż pierwotne. Z chwilą wypełnienia świadczenia zastępczego następuje wykonanie umowy datio in solutum, a zarazem wykonanie istniejącego zobowiązania, co prowadzi do jego wygaśnięcia. Roszczenie wierzyciela, wynikające z umowy zobowiązaniowej zostaje zaspokojone wskutek spełnienia przed dłużnika na jego rzecz świadczenia zastępczego. Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że w niniejszej sprawie, w zamian za przeniesienie na swoich wierzycieli (córki ojczyma) własności nieruchomości, nabytej w ramach spadkobrania po matce, zmarłej (...) 2023 r., otrzyma Pani świadczenie wzajemne polegające na zwolnieniu z ciążącego na Pani długu z tytułu wypłaty zachowku. Innymi słowy, dokonuje Pani zbycia nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu. Zwolnienie z długu ma więc w niniejszej sytuacji dla Pani określoną wartość majątkową, gdyż w jego wyniku przestaje Pani być zobowiązana wobec swojego wierzyciela (swoich wierzycieli) do zapłaty określonej kwoty pieniężnej. Wartość długu, z której zostaje Pani zwolniona w zamian za przeniesienie własności nieruchomości, jest dla Pani wynagrodzeniem za ww. przeniesienie własności tej nieruchomości. W związku z tym, stwierdzić należy, że czynność przeniesienia własności nieruchomości, celem zwolnienia się z obowiązku zapłaty długu z tytułu zachowku, stanowi dla Pani formę odpłatnego zbycia, gdyż wyczerpuje dyspozycję przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z planowanym zawarciem umowy przeniesienia własności nieruchomości, która została nabyta przez Panią w drodze spadkobrania, mając na uwadze powołane przepisy, należy wskazać, że przewidziany w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych okres pięciu lat, w myśl art. 10 ust. 5 tej ustawy, należy liczyć od końca roku, w którym nastąpiło nabycie tej nieruchomości przez Pani matkę tj. (...) 2023 r. (dzień śmierci Pani ojczyma – jej spadkodawcy). Skoro Pani matka nabyła prawo własności do ww. nieruchomości (...) 2023 r. to pięcioletni okres liczony od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie przez spadkodawcę (2023 r.) jeszcze nie upłynął. Mając powyższe na uwadze, planowane przeniesienie własności nieruchomości gruntowej w 2025 r. w celu zaspokojenia roszczenia o zapłatę zachowku będzie stanowić dla Pani źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, bowiem zostanie dokonane przed upływem 5 lat, licząc od końca 2023 r., tj. roku, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości przez spadkodawcę, Pani matkę – w drodze dziedziczenia po Pani ojczymie. Zatem Pani stanowisko, w odniesieniu zarówno do pytania nr 1 jak i do pytania nr 2, należało uznać za nieprawidłowe.
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność. Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji. · Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej: Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej: 1) z zastosowaniem art. 119a; 2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług; 3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści. · Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej: Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA): · w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo · w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA). Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili