0114-KDWP.4011.1.2025.2.IG

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani, stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

18 kwietnia 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani pismem z 9 maja 2025 r. w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i jego uzupełnienie Jest Pani jedynym rodzicem faktycznie wychowującym dzieci, tj. sprawującym nad nimi codzienną opiekę oraz ponoszącym wszelkie koszty ich utrzymania. Ojciec dzieci utrzymuje okazjonalne kontakty z dziećmi, ale nie łoży na ich utrzymanie, nie opłaca ich edukacji, wyżywienia ani żadnych innych kosztów związanych z codziennym życiem. Jest Pani jedyną osobą zameldowaną pod adresem zamieszkania wraz z Pani dziećmi. Mieszkanie, w którym mieszka Pani z dziećmi, jest współwłasnością, jednak drugi rodzic nie przebywa w nim na stałe i nie bierze udziału w codziennym wychowaniu dzieci. Jednakże ojciec dzieci, będąc współwłaścicielem nieruchomości, zarejestrował jednoosobową działalność gospodarczą, podając jako adres siedziby firmowej adres wspólnej nieruchomości. Wynika to z przepisów prawa, które wymagają wskazania adresu, do którego posiada się uregulowany status prawny. W związku z tym, zadeklarował również ten adres jako adres zamieszkania, rozumiejąc, że jest to konieczne w kontekście sposobu jego rozliczania podatkowego, co budzi wątpliwości Urzędu Skarbowego dotyczące możliwości rozliczania przez Panią podatku na zasadach preferencyjnych, tj. jako samotny rodzic. Wszystkie wydatki związane z wychowaniem dzieci ponosi wyłącznie Pani, w tym: opłaty za obiady szkolne, wycieczki, podręczniki i inne koszty edukacyjne, zakup odzieży, obuwia, środków higienicznych i innych niezbędnych rzeczy dla dzieci, koszty wyżywienia i opieki zdrowotnej, opłaty za zajęcia dodatkowe, rozwój zainteresowań dzieci oraz inne potrzeby. W czasie Pani nieobecności, np. podczas wyjazdów służbowych, opiekę nad dziećmi sprawuje Pani mama, a nie ich ojciec. Jest Pani jedynym rodzicem opiekującym się dziećmi w czasie ich choroby, co potwierdzają zaświadczenia lekarskie o sprawowaniu opieki nad dziećmi wystawiane wyłącznie na Pani nazwisko. W uzupełnieniu wskazała Pani, że pytanie dotyczy roku 2024. W okresie, którego dotyczy wniosek, podlegała Pani na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Pani stan cywilny w okresie będącym przedmiotem zapytania to panna. Zarówno Pani, jak i drugi rodzic posiadaliście pełną władzę rodzicielską wobec dzieci. Dochody uzyskiwała Pani z tytułu umowy o pracę na czas nieokreślony. W roku podatkowym 2024 ani Pani, ani Pani dzieci nie byliście opodatkowani według przepisów art. 30c ustawy o PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych) (podatek liniowy) ani ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. Pani ani Pani dzieci nie podlegacie opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. Pani dzieci są w wieku 8 i 9 lat. Uczą się w Polsce, w szkołach objętych przepisami o systemie oświaty. Dzieci nie osiągały dochodów w roku podatkowym 2024 oraz nie otrzymywały dodatku pielęgnacyjnego ani renty socjalnej. Świadczenie wychowawcze 500+ /800+ zostało przyznane wyłącznie Pani - była i jest Pani wnioskodawcą oraz jedynym faktycznym opiekunem dzieci. Nie było wyroków lub orzeczeń sądu dotyczących ustalenia miejsca zamieszkania dzieci, kontaktów z ojcem lub wykonywania władzy rodzicielskiej (brak pieczy naprzemiennej).

Pytanie

Czy na podstawie opisu powyższej sytuacji przysługuje Pani prawo do preferencyjnego rozliczania podatku, tj. jako samotny rodzic? Pani stanowisko w sprawie Według Pani oceny, popartej również oceną radcy podatkowego przysługuje Pani prawo do preferencyjnego rozliczenia podatku jako samotny rodzic.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.): Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Według art. 6 ust. 4c ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: Od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci: 1) małoletnie, 2) pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną, 3) pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie - podatek może być określony zgodnie z ust. 4d na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym. Na podstawie art. 6 ust. 4d wskazanej ustawy: W przypadku, o którym mowa w ust. 4c, podatek jest określany w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, przy czym do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w niniejszej ustawie. Art. 6 ust. 4e ww. ustawy stanowi, że: Przepisu ust. 4c pkt 3 nie stosuje się, jeżeli dziecko, o którym mowa w tym przepisie, uzyskało w roku podatkowym: 1) dochody, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub 2) przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152 - w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz.U. z 2023 r. poz. 2194), w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego. W myśl art. 6 ust. 4f ww. ustawy: Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4d, nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2019 r. poz. 2407 oraz z 2021 r. poz. 1162, 1981 i 2270). Art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków, osoba samotnie wychowująca dziecko lub jej dziecko: 1) stosuje przepisy: a) art. 30c lub b) ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy - w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń; 2) podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków: posiadania przez rodzica lub opiekuna prawnego statusu osoby samotnie wychowującej dziecko (dzieci); wychowywania przez rodzica lub opiekuna prawnego samotnie w roku podatkowym dziecka (dzieci); nieuzyskiwania przez rodzica lub opiekuna prawnego i dziecko (dzieci) przychodów /dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem najmu prywatnego - w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń; niepodlegania przez rodzica lub opiekuna prawnego i dziecko (dzieci) opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. W tym miejscu należy jednoznacznie podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, wymaga spełnienia warunków określonych przez ustawodawcę w przepisach je konstytuujących, które powinny być interpretowane ściśle; niedopuszczalna jest ich interpretacja rozszerzająca. Przepis art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się zatem do jego definicji słownikowych. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny. Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu, systemu wartości oraz postaw emocjonalnych. Osobą samotnie wychowującą dziecko, jest więc taka osoba (rodzic lub opiekun prawny), która będąc stanu wolnego (za wyjątkiem ściśle określonym w ustawie), która stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby i faktycznie wychowuje dziecko, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę zamieszkując z nim. Jak wskazała Pani w opisie sprawy jest Pani jedynym rodzicem faktycznie wychowującym małoletnie dzieci, tj. sprawującym nad nimi codzienną opiekę oraz ponoszącym wszelkie koszty ich utrzymania. Zarówno Pani, jak i drugi rodzic w okresie będącym przedmiotem zapytania, posiadaliście pełną władzę rodzicielską wobec dzieci. Dochody uzyskiwała Pani z tytułu umowy o pracę na czas nieokreślony. W roku podatkowym 2024 ani Pani, ani Pani dzieci nie byliście opodatkowani według przepisów art. 30c ustawy o PIT (podatek liniowy), ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym ani na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. Ponadto wskazała Pani, że świadczenie wychowawcze 500+/800+ zostało przyznane wyłącznie Pani. Nie było też wyroków lub orzeczeń sądu dotyczących ustalenia miejsca zamieszkania dzieci, kontaktów z ojcem lub wykonywania władzy rodzicielskiej (brak pieczy naprzemiennej). Ojciec dzieci utrzymuje okazjonalne kontakty z dziećmi, ale nie łoży na ich utrzymanie, nie opłaca ich edukacji, wyżywienia ani żadnych innych kosztów związanych z codziennym życiem. W przypadku, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, rodzic który faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, ma prawo do przedmiotowej preferencji podatkowej. Nie jest przy tym konieczne, aby drugi z rodziców był całkowicie wyeliminowany z opieki i wychowania dziecka. W sytuacji, gdy dziecko zamieszkując wraz z jednym rodzicem, pozostaje pod jego stałą, codzienną opieką, a drugi rodzic zajmuje się dzieckiem doraźnie (np. niektóre święta, tydzień ferii, miesiąc wakacji, co drugi weekend każdego miesiąca oraz ściśle określone dni powszednie), status samotnego rodzica ma ten, przy którym dziecko zamieszkuje i który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Fakt utrzymywania kontaktów pomiędzy dzieckiem i drugim rodzicem, nie pozbawia pierwszego rodzica (przy którym dziecko mieszka) prawa do opodatkowania swoich dochodów na zasadach określonych w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Pojęcie wychowywania dziecka uszczegółowił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 31 maja 2011 r., sygn. akt II FSK 30/10, w uzasadnieniu którego znalazło się następujące stwierdzenie: "Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu oraz systemu wartości oraz postaw emocjonalnych". Podstawową kwestią jest zatem ustalenie, który z rodziców faktycznie wychowuje dziecko, gdy rodzice nie pozostają w związku małżeńskim i żadnemu z rodziców sąd nie ograniczył władzy rodzicielskiej. Wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do łożenia na jego utrzymanie oraz do czasowego (doraźnego) z nim przebywania. Wychowywanie dziecka obejmuje bowiem ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej, emocjonalnej i psychicznej wraz z materialną podstawą rozwoju. Oznacza to, że wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na tym, że rodzic osobiście zajmuje się sprawami małoletniego dziecka, czyli podejmuje trud wykonywania wszystkich obowiązków, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Zatem, prawo do omawianej preferencji podatkowej będzie przysługiwało jedynie temu z rodziców, czy opiekunów prawnych, który będąc osobą stanu wolnego (za wyjątkiem ściśle w ustawie określonym) faktycznie w roku podatkowym samotnie dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym. Jednocześnie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok. Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego i powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że skoro w 2024 r. to wyłącznie Pani odpowiadała całkowicie za wychowanie dzieci, pozostawały one pod Pani stałą, codzienną opieką, mieszkały z Panią, wyłącznie Pani wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dzieci są wychowywane w sposób zapewniający ich prawidłowy rozwój, natomiast ojciec Pani dzieci nie wykonuje władzy rodzicielskiej w stosunku do nich, tj. nie uczestniczy w ich wychowaniu, nie dba o ich prawidłowy rozwój kształtując ich właściwe zachowania, nie rozwija ich zainteresowań, nie sprawuje nad nimi pieczy/opieki, nie troszczy się o ich rozwój fizyczny i duchowy, nie ponosi kosztów ich utrzymania, nie zabezpiecza potrzeb bytowych, zdrowotnych i edukacyjnych - to uznać należy, że spełnia Pani warunki określone w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Bez znaczenia pozostaje fakt, że mieszka Pani w nieruchomości, której ojciec dzieci jest jej współwłaścicielem, jeżeli faktycznie w niej nie zamieszkuje. Tym samym będzie przysługiwać Pani prawo do skorzystania za 2024 r. z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko na zasadach określonych w art. 6 ust. 4c i ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Pani stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia. Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji. Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej: 1) z zastosowaniem art. 119a; 2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług; 3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści. Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej: Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...), ul. (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA): w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS /SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA). Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.