Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
Dnia 11 marca 2025 r. wpłynął Pani wniosek z 11 marca 2025 r. o wydanie interpretacji
indywidualnej. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 7 kwietnia
2025 r. (data wpływu 7 kwietnia 2025 r.) oraz z 11 kwietnia 2025 r. (data wpływu 11
kwietnia 2025 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Dwójka małoletnich dzieci (13 lat) na podstawie spadku stała się współwłaścicielami
nieruchomości w częściach ułamkowych po 1/4 każdy. Nieruchomość będzie
wynajmowana firmie handlującej artykułami spożywczymi. Dochód z najmu prywatnego
będzie opodatkowany ryczałtem. Pani jako mama małoletnich dzieci będzie rozliczać
ryczałt (pracuje Pani na umowę o pracę). Dochód z wynajmu nieruchomości będzie
wynosił 9 tys. zł netto miesięcznie na każde dziecko (razem 18 tys. zł netto miesięcznie).
Przez 2 lata trwania sprawy sądowej cała nieruchomość była wynajmowana przez
trzeciego współwłaściciela nieruchomości, który pobierał pożytki z całej nieruchomości.
Osoba ta prowadziła jednoosobową działalność gospodarczą i rozliczała się z przychodów
na podstawie skali podatkowej, płaciła również VAT (podatek od towarów i usług). W związku z wyrokiem sądu, osoba ta
była nieuprawniona do pobierania pożytków z wynajmu 1/2 nieruchomości i będzie
musiała zwrócić na rzecz małoletnich dzieci pożytki, które pobierała przez 2 lata.
Uzupełnienie
Nie jest Pani pozbawiona władzy rodzicielskiej nad dziećmi.
Na pytanie organu, co należy rozumieć przez „pożytki”, o których mowa we wniosku,
wyjaśniła Pani, że pożytki to czynsz uzyskany z najmu nieruchomości.
Trzecim współwłaścicielem nieruchomości jest osoba fizyczna obca.
Na pytanie organu, czy sąd w wydanym wyroku określił z jakiego tytułu przysługuje
małoletnim zwrot pożytków pobieranym przez 2 lata przez trzeciego współwłaściciela,
wyjaśniła Pani, że wyrok sądu dotyczy tylko uznania, że umowa darowizny nieruchomości
jest nieważna. Wyrok sądu nie określa w jakiej formie powinien być zwrócony czynsz.
Pani mąż działając przez pełnomocnika przed śmiercią (w 2022 roku) darował osobie
trzeciej nieruchomość, która była wynajmowana. Po śmierci męża założyła Pani w imieniu
swoim i dzieci sprawę sądową o unieważnienie tej darowizny. Sąd wydał niedawno
postanowienie o unieważnieniu tej darowizny, to postanowienie się uprawomocniło i
teraz małoletnie dzieci będą właścicielami tej nieruchomości która jest wynajmowana.
Ponadto wskazała Pani, że pytanie nr 1 dotyczy przyszłych zarobków z wynajmu
otrzymywanych przez małoletnie dzieci.
Pytania
1. Czy limit 100 tys. zł, powyżej którego stawka ryczałtu wzrasta odnosi się do dochodów
na każde dziecko osobno czy liczy się je łącznie, skoro to Pani jako rodzic rozlicza
ryczałt?
2. Czy dzieci powinny otrzymać nienależnie pobrane przez 2 lata pożytki z wynajmu
nieruchomości od trzeciego współwłaściciela powiększone o zapłacony podatek
dochodowy i następnie Pani jako rodzic małoletnich powinna odprowadzić podatek od
tej całej kwoty?
3. Czy skoro podatek został już uiszczony przez trzeciego współwłaściciela to dzieci
powinny otrzymać od niego tylko pożytki po opodatkowaniu i zgłosić ten fakt do
urzędu skarbowego?
4. Czy Pani musi zostać płatnikiem podatku VAT i przyjąć, że rozlicza Pani podatek VAT
łącznie od dochodów obojga małoletnich dzieci?
5. Czy nie ma Pani obowiązku zostawać płatnikiem podatku VAT, bowiem podatek VAT
rozlicza Pani dla każdego małoletniego dziecka osobno, w jego imieniu?
Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytania oznaczone Nr 1-3. W
zakresie pytań oznaczonych Nr 4-5 dotyczących ustawy o podatku od towarów i usług
zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Pani stanowisko w sprawie
Pani zdaniem limit do ryczałtu należy liczyć osobno na każde małoletnie dziecko. Pani
zdaniem trzeci współwłaściciel nieruchomości powinien zwrócić dzieciom utracone przez
2 lata pożytki z wynajmu nieruchomości pomniejszone o podatek dochodowy, który
zostały już zapłacony a Pani jako rodzic małoletnich powinna tylko poinformować urząd
skarbowy, że te dochody zostały już wcześniej opodatkowane.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób
fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z
wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od
których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Przepis ten ustanawia generalną zasadę opodatkowania podatkiem dochodowym,
zgodnie z którą opodatkowaniu tym podatkiem podlegają wszelkie uzyskane przez
podatnika w danym roku korzyści majątkowe, z wyjątkiem tych, które na mocy ustawy
wyłączone zostały z tego opodatkowania (np. przez wprowadzenie ustawowego
zwolnienia z opodatkowania, czy też zaniechanie poboru podatku).
Stosownie do treści art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie
realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art.
19, art. 25b, 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji
podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość
otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Źródła przychodów
Zgodnie z przepisem art. 10 ust. 1 pkt 6 i 9 ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych:
Źródłami przychodów są:
6) najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym
charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji
rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na
prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku
związanych z działalnością gospodarczą;
9) inne źródła.
Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w
szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu
emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w
rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty
uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz
wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także
dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki
pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane
z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w
art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów
określonych w art. 12-14 i art. 17.
Limit przychodów osiąganych z najmu
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Dochody małoletnich dzieci własnych i przysposobionych, z wyjątkiem dochodów z
ich pracy, stypendiów oraz dochodów z przedmiotów oddanych im do swobodnego
użytku, podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dolicza
się do dochodów rodziców, chyba że rodzicom nie przysługuje prawo pobierania
pożytków ze źródeł przychodów dzieci.
Z wykładni gramatycznej tego przepisu wynika, że - co do zasady - małoletnie dzieci nie
rozliczają się samodzielnie z osiąganych dochodów i nie są podatnikami podatku
dochodowego. Ich dochody podlegają bowiem doliczeniu do dochodów rodziców. Zasada
doliczania dochodów małoletnich dzieci do dochodów rodziców nie ma jednak
zastosowania w odniesieniu do dochodów z pracy dzieci, ze stypendiów, do dochodów z
przedmiotów oddanych dzieciom do swobodnego użytku. Zatem w sytuacji, gdy rodzicom
nie przysługuje prawo pobierania pożytków ze źródeł przychodów dzieci, żadne dochody
małoletnich dzieci nie podlegają kumulacji z dochodami rodziców. Wówczas dochody te
podlegają opodatkowaniu na imię małoletniego dziecka.
Stosownie do art. 101 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i
opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809):
Rodzice obowiązani są sprawować z należytą starannością zarząd majątkiem dziecka
pozostającego pod ich władzą rodzicielską. Zarząd sprawowany przez rodziców nie
obejmuje zarobku dziecka ani przedmiotów oddanych mu do swobodnego użytku.
Zatem, co do zasady, rodzicom przysługuje prawo pobierania pożytków z majątku dziecka
(małoletniego). Skutek taki jest wyłączony w przypadku, gdy rodzice zostają pozbawieni
władzy rodzicielskiej.
W tym miejscu podkreślam, że Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 9 sierpnia
2013 r. sygn. akt II FSK 2480/11 wskazał, że:
Konstrukcja opodatkowania dochodów małoletnich dzieci (z wyłączeniem dochodów
z pracy, stypendiów oraz z przedmiotów oddanych do swobodnego użytku),
zakładająca w istocie traktowanie tych dochodów tak jakby były one dochodami
rodziców, którzy odpowiadają za ich prawidłowe rozliczenie i ujawnienie w zeznaniu
rocznym, wyklucza przypisanie małoletniemu w tym zakresie obowiązku
podatkowego. Powinność przymusowego świadczenia pieniężnego spoczywa
bowiem na rodzicach rozliczających wspólnie dochody własne i dochody dziecka,
uznawane w świetle przywołanych wcześniej regulacji za dochody wspólne rodziny.
W literaturze trafnie wskazuje się, że skoro w ustawie o podatku dochodowym od
osób fizycznych nadano małoletniemu podmiotowość w odniesieniu do tych
dochodów, którymi może on swobodnie dysponować i które nie są objęte zarządem
rodziców (dochody z pracy, stypendiów oraz z przedmiotów oddanych do
swobodnego użytku), to przyjąć należy, że ustawodawca nie zamierzał nadawać
małoletniemu podmiotowości podatkowej w zakresie tych dochodów, które są
objęte zarządem rodziców. Reguła doliczania dochodów dzieci do dochodów ich
rodziców ma charakter ogólny i obowiązuje zarówno w odniesieniu do dochodów
opodatkowanych na zasadach ogólnych, jak i dochodów opodatkowanych w formie
ryczałtu. Doliczanie dochodu powinno następować z uwzględnieniem źródła
przychodów, co oznacza, że dochody małoletnich z określonego źródła dodawane są
do odpowiadającego mu źródła przychodów rodzica.
W Pani sprawie nie zaistniały określone w art. 7 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od
osób fizycznych wyjątki od reguły doliczania dochodów małoletnich dzieci do dochodów
rodzica (Pani). Wskazała Pani, że jako rodzic, nie jest Pani pozbawiona władzy
rodzicielskiej. Zatem przychody z tytułu najmu prywatnego małoletnich dzieci powinny być
wykazane przez Panią w zeznaniu PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych)-28 złożonym na Pani imię i nazwisko.
W tym miejscu zauważam, że doliczanie przychodu (dochodu) powinno następować z
uwzględnieniem źródła przychodów, co oznacza, że przychody (dochody) małoletnich z
określonego źródła dodawane są do odpowiadającemu mu źródła przychodów
(dochodów) rodzica.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła
przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.
Zgodnie z przepisem art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych:
Źródłem przychodów jest najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne
umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów
specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele
nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem
składników majątku związanych z działalnością gospodarczą.
Stosownie do art. 9a ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Dochody osiągane przez podatnika ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6,
są opodatkowane w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, na
zasadach określonych w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym.
W myśl art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku
dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (t. j. Dz. U. z
2022 r. poz. 2540 ze zm.):
Ustawa reguluje opodatkowanie zryczałtowanym podatkiem dochodowym
niektórych przychodów (dochodów) osiąganych przez osoby fizyczne osiągające
przychody, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o
podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm.),
zwanej dalej „ustawą o podatku dochodowym”.
Według art. 2 ust. 1a ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych
przychodów osiąganych przez osoby fizyczne:
Osoby fizyczne osiągające przychody, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o
podatku dochodowym, opłacają ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.
Zgodnie z art. 6 ust. 1a ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych
przychodów osiąganych przez osoby fizyczne:
Opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają
otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym
pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i
innych nieodpłatnych świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6
ustawy o podatku dochodowym. Dla ustalenia wartości otrzymanych świadczeń w
naturze i innych nieodpłatnych świadczeń z tych tytułów stosuje się przepisy art. 11
ust. 2-2b ustawy o podatku dochodowym.
W myśl art. 12 ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od
niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne:
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi 8,5% przychodów do kwoty 100
000 zł oraz 12,5% przychodów od nadwyżki ponad kwotę 100 000 zł z tytułu
przychodów, o których mowa w art. 6 ust. 1a.
W świetle zasady wyrażonej w art. 7 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych, jeżeli rodzic rozlicza dochody małoletniego dziecka, m.in. z tytułu najmu, staje
się w odniesieniu do tych dochodów podatnikiem podatku dochodowego. Jeżeli zatem
podatnikiem podatku dochodowego z tytułu dochodów małoletniego dziecka z najmu jest
rodzic, to opodatkowanie ryczałtem dokonuje rodzic w swoim imieniu (a nie w imieniu
dziecka), a więc na swoje imię i nazwisko. Co powoduje, że w tej sprawie obowiązuje jeden
limit przychodów osiąganych z najmu, do których do kwoty 100 000 zł może Pani
zastosować stawkę ryczałtu 8,5%, a 12,5% do nadwyżki ponad tę kwotę.
Zatem Pani, jako rodzic, opiekun prawny zarządzający majątkiem małoletnich dzieci
składa zeznanie PIT-28 w swoim imieniu (a nie w imieniu dzieci). W zeznaniu tym wykazuje
Pani przychody uzyskane przez dzieci.
Stwierdzam zatem, że przychody z najmu osiągane przez małoletnie dzieci należy
opodatkować zryczałtowanym podatkiem w wysokości 8,5% do kwoty 100.000 zł,
natomiast od nadwyżki ponad tę kwotę w wysokości 12,5% przychodów.
Reasumując – w związku z przychodami z najmu osiąganymi przez dwójkę małoletnich
dzieci w danym roku podatkowym obowiązuje jeden limit przychodów osiąganych z
najmu. I tak, jeśli przychód w danym roku podatkowym nie przekroczy kwoty 100 000 zł
wówczas ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wyniesie 8,5%. Natomiast po
przekroczeniu tego limitu odprowadzi Pani od nadwyżki ponad tę kwotę ryczałt od
przychodów ewidencjonowanych w wysokości 12,5% przychodów.
Pani stanowisko w ww. zakresie jest nieprawidłowe.
Opodatkowanie nienależnie pobranych pożytków
Zgodnie z cytowaną wyżej zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1
ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podlegają wszelkiego
rodzaju dochody osiągane przez podatnika za wyjątkiem dochodów zwolnionych od
opodatkowania tym podatkiem, a wymienionych w art. 21, 52, 52a oraz dochodów, od
których zaniechano poboru podatków zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej.
Niewątpliwie w przedstawionym stanie faktycznym możemy mówić o dochodzie. Pojęcie
pożytków nie zostało zdefiniowane na gruncie przepisów podatkowych, co oznacza, iż
ustawodawca nie skorzystał w tym zakresie z autonomii tego prawa, lecz zgodnie z
zasadami wykładni systemowej, należy wykorzystać rozumienie tego pojęcia na
płaszczyźnie prawa cywilnego.
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.) art.
53 § 2 określa, że pożytkami cywilnymi rzeczy są dochody, które rzecz przynosi na
podstawie stosunku prawnego.
W tym miejscu wskazać należy na art. 224 § 1 Kodeksu cywilnego:
Samoistny posiadacz w dobrej wierze nie jest obowiązany do wynagrodzenia za
korzystanie z rzeczy i nie jest odpowiedzialny ani za jej zużycie, ani za jej pogorszenie
lub utratę. Nabywa własność pożytków naturalnych, które zostały od rzeczy
odłączone w czasie jego posiadania, oraz zachowuje pobrane pożytki cywilne, jeżeli
stały się w tym czasie wymagalne.
Zgodnie natomiast z art. 224 § 2 ww. Kodeksu:
Jednakże od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o
wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest on obowiązany do
wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej zużycie,
pogorszenie lub utratę, chyba że pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy.
Obowiązany jest zwrócić pobrane od powyższej chwili pożytki, których nie zużył, jak
również uiścić wartość tych, które zużył.
Stosownie natomiast do art. 225 ww. Kodeksu:
Obowiązki samoistnego posiadacza w złej wierze względem właściciela są takie same
jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, w której ten
dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy.
Jednakże samoistny posiadacz w złej wierze obowiązany jest nadto zwrócić wartość
pożytków, których z powodu złej gospodarki nie uzyskał, oraz jest odpowiedzialny za
pogorszenie i utratę rzeczy, chyba że rzecz uległaby pogorszeniu lub utracie także
wtedy, gdyby znajdowała się w posiadaniu uprawnionego.
Roszczenia uregulowane w art. 224 i art. 225 Kodeksu cywilnego służą naprawieniu
uszczerbków spowodowanych pozbawieniem właściciela możliwości korzystania z rzeczy.
Treścią tych roszczeń jest natomiast żądanie wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy oraz
zwrot pożytków lub ich równowartości.
W tym miejscu warto wskazać na uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z
dnia 19 kwietnia 2017 r., III CZP 84/16, w której Sąd wskazał:
W doktrynie i w orzecznictwie wskazuje się, że roszczenie o wynagrodzenie za
korzystanie z rzeczy ma na celu – podobnie jak pozostałe roszczenia uzupełniające –
przywrócenie właścicielowi równowagi ekonomicznej naruszonej bezprawną
ingerencją w sferę jego własności, której nie gwarantuje roszczenie windykacyjne,
przywracające jedynie władztwo nad rzeczą. Roszczenie to łączy w sobie pierwiastki
roszczenia odszkodowawczego oraz roszczenia o zwrot bezpodstawnego
wzbogacenia; może zapewnić zwrot kosztów, które właściciel poniósł w związku z
koniecznością korzystania z cudzej rzeczy zamiast własnej, kompensatę utraconych
korzyści, możliwych do uzyskania w razie np. oddania rzecz w najem lub dzierżawę, a
także wydanie korzyści uzyskanych przez posiadacza w następstwie korzystania z
cudzej rzeczy. Wynagrodzenie jest świadczeniem pieniężnym, które posiadacz rzeczy
powinien spełnić z tytułu bezprawnego pozbawienia właściciela uprawnienia do
korzystania z rzeczy w granicach określonych w art. 140 KC. Dochodzenie oraz
wysokość tego wynagrodzenia nie zależą od tego, czy właściciel w rzeczywistości
poniósł jakiś uszczerbek, a posiadacz uzyskał jakąś korzyść (...); o jego rozmiarze
decydują wyłącznie kryteria obiektywne w postaci cen rynkowych za korzystanie z
danego rodzaju rzeczy oraz czas jej posiadania (...).
W świetle art. 224 § 2 i art. 225 KC, zobowiązany do zapłaty wynagrodzenia za
korzystanie z rzeczy jest posiadacz samoistny; włada rzeczą faktycznie jak właściciel
(art. 336 in principio), a więc może z niej korzystać – w szczególności pobierając
pożytki i inne dochody – oraz rozporządzać nią. Z art. 230 KC wynika z kolei
jednoznacznie, że adresatem roszczenia o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy
może być również posiadacz zależny. Przepisy te nie rozstrzygają wprost, jak
kształtuje się odpowiedzialność posiadacza samoistnego z tytułu pozbawienia
właściciela uprawnienia do korzystania z rzeczy w sytuacji, w której oddał rzecz w
posiadanie zależne. W takim przypadku posiadacz samoistny nie traci przymiotu
posiadacza (art. 337 KC); władztwo faktyczne nad rzeczą sprawuje bezpośrednio
posiadacz zależny, pośrednio zaś – posiadacz samoistny. Niewątpliwie jednak w tej
sytuacji zakres możliwości korzystania przez posiadacza samoistnego z rzeczy ulega
ograniczeniu.
Korzystanie z rzeczy obejmuje wiele uprawnień trudnych, a nawet niemożliwych, do
określenia w sposób wyczerpujący. W nauce prawa tradycyjnie podkreśla się jednak
znaczenie uprawnień polegających na: używaniu rzeczy na własne potrzeby, a więc w
sposób nie łączący się z pobieraniem pożytków i innych dochodów z rzeczy (ius
utendi), a także na pobieraniu pożytków i innych dochodów z rzeczy (ius fruendi)
oraz dokonywaniu czynności faktycznych prowadzących do przetworzenia rzeczy, jej
zużycia, a nawet zniszczenia (ius abutendi). Jest oczywiste, że korzystanie przez
posiadacza z nieruchomości oddanej przez niego w posiadanie zależne najemcy
zostaje zredukowane do pobierania pożytków cywilnych; w takim przypadku
posiadacz samoistny w zasadzie nie ma możliwości wykorzystywania w inny sposób
wartości użytkowej rzeczy, chociaż pozostaje ona w jego pośrednim władaniu.
W razie uznania, że posiadacz samoistny, który oddał rzecz w najem, pozostaje
zobowiązany do zapłaty wynagrodzenia za korzystanie z tej rzeczy, byłoby trudno
zrozumieć przyczyny, dla których ustawodawca w art. 224 KC wyróżnił – obok tego
roszczenia – roszczenie o zwrot pożytków lub ich wartości.
Obowiązek zwrotu pożytków lub ich wartości może powstać po stronie posiadacza
samoistnego jedynie wtedy, gdy oddał on rzecz w posiadanie zależne w ramach
stosunku prawnego przynoszącego takie korzyści. W tej sytuacji korzystanie przez
posiadacza samoistnego z rzeczy polega wyłącznie na pobieraniu pożytków
cywilnych, co wyłącza możliwość dochodzenia od niego wynagrodzenia za
korzystanie z rzeczy.
W uchwale tej zgodzono się z tym nurtem orzecznictwa, które przyjmowało, że posiadacz
samoistny rzeczy, który oddał ją w posiadanie zależne, nie ma obowiązku zaspokojenia
roszczenia o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy. Oddanie bowiem przez posiadacza
samoistnego rzeczy w posiadanie zależne bez utraty przymiotu posiadacza, sprawia, że
zakres możliwości korzystania przez niego z rzeczy uległ znacznemu ograniczeniu i w
rzeczywistości został zredukowany do pobierania pożytków cywilnych. Obowiązek
posiadacza samoistnego zwrotu pożytków może powstać jedynie wtedy, gdy oddał on
rzecz w posiadanie zależne w ramach stosunku prawnego przynoszącego takie korzyści.
Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 21 lipca 2017 r., sygn. akt I CSK 697/15,
wskazał, że akceptuje powyższe stanowisko powiększonego składu Sądu Najwyższego.
Jednocześnie dostrzegł istnienie obok roszczenia o wynagrodzenie za bezumowne
korzystanie z rzeczy, (które może dotyczyć zwrotu kosztów, które właściciel poniósł w
związku z koniecznością korzystania z cudzej rzeczy zamiast własnej, kompensatę
utraconych korzyści, możliwych do uzyskania w razie oddania rzeczy np. w dzierżawę lub
najem, a także wydanie korzyści uzyskanych przez posiadacza w następstwie korzystania z
rzeczy), także roszczenia o wydanie pożytków lub ich wartości. Podkreślił jednocześnie, że
redakcja art. 224 § 2 Kodeksu cywilnego wskazuje, że nie jest możliwe dochodzenie łącznie
obu tych roszczeń od jednej osoby – roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy,
może być dochodzone wobec faktycznego posiadacza, a posiadacz samoistny odpowiada
za zwrot pożytków, związanych z korzystaniem z rzeczy w sposób ograniczony do ich
pobierania.
W celu ustalenia źródła przychodu uzyskanego dochodu należy wziąć pod uwagę art. 10
ust. 1 pkt 9 ww. ustawy - "inne źródła" nie wymienione enumeratywnie w pkt 1-8. Pojęcie
innych źródeł zostało wyjaśnione w cytowanym art. 20 ust. 1 ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych.
Należy podkreślić, iż art. 20 ust. 1 ww. ustawy jest uzupełnieniem art. 10 ust. 1 pkt 9 i
poprzez zawarcie w swoje treści terminu "w szczególności" nie rozstrzyga ostatecznie, co
jest przychodem z tego źródła, a jedynie ma charakter przykładowy. W związku z tym,
każde świadczenie stanowiące korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii
przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww.
ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.
Niewątpliwie zwrot pożytków będzie przychodem z innych źródeł.
W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy:
Przychodami są otrzymane lub pozostawione do dyspozycji podatnika w roku
podatkowym między innymi pieniądze i wartości pieniężne.
Reasumując, należy stwierdzić, że dochody z tytułu zwrotu pożytków podlegają
opodatkowaniu w roku uzyskania przychodu. Zapłata podatku dokonana przez inny
podmiot w imieniu podatnika nie powoduje wygaśnięcia zobowiązania podatkowego tego
podatnika.
Zatem pożytkiem, który Pani dzieci powinny otrzymać od osoby trzeciej jest wysokość
pożytków jakie ta osoba pobierała. Nie ma znaczenia, że osoba trzecia z tego tytułu
odprowadzała podatek dochodowy. Przychodem małoletnich dzieci jest cała wysokość
pobieranych pożytków bez pomniejszenia podatek o zapłacony przez osobę trzecią.
W związku z powyższym tak uzyskany przychód Pani, jako rodzic, opiekun prawny
zarządzający majątkiem małoletnich dzieci, powinna wykazać w zeznaniu PIT-37 lub PIT-36
w swoim imieniu (a nie w imieniu dzieci) i opodatkować podatkiem dochodowym od osób
fizycznych.
Zatem Pani stanowisko w ww. zakresie również uznano za nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego
obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Zastrzegam również, że przy wydawaniu niniejszej interpretacji dokonałem wyłącznie
analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania
indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego nie jest bowiem ustalanie, czy
przedstawiony we wniosku stan faktyczny jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie
stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na
podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności
faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb
ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz.
111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie
zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje
się Pani do interpretacji.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub
zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem
czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy
z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w
decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej
praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu
Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa
z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz.
U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za
pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie
trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa
Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na
adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS
/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia
przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do
zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz
powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji
podatkowej.