Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
10 marca 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła
go Pani pismem z 11 kwietnia 2025 r. (wpływ 11 kwietnia 2025 r.) – w odpowiedzi na
wezwanie. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Jest Pani matką dziecka, A.A., z którym chce rozliczyć się Pani jako osoba samotnie
wychowująca dziecko w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych.
Pozostaje Pani w związku małżeńskim, jednak Pani małżonek nie jest biologicznym ojcem
dziecka ani jego opiekunem prawnym. Biologiczny ojciec dziecka nie uznał ojcostwa i nie
zostały zasądzone alimenty. W konsekwencji, wychowanie i utrzymanie dziecka spoczywa
wyłącznie na Pani.
Dodatkowo, między Panią a Pani małżonkiem została zawarta rozdzielność majątkowa, co
oznacza, że nie istnieje wspólnota majątkowa i każde z małżonków prowadzi odrębne
gospodarstwo finansowe.
Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych)),
preferencyjne rozliczenie przewidziane jest dla podatnika będącego osobą samotnie
wychowującą dziecko. Przez osobę samotnie wychowującą dziecko rozumie się m.in.
rodzica, który samotnie sprawuje opiekę nad dzieckiem, jeśli drugi rodzic nie uczestniczy
w wychowaniu.
W przedmiotowej sprawie:
1. Pani małżonek nie jest ojcem dziecka, a tym samym nie przysługuje mu status rodzica w
stosunku do A.A.;
2. biologiczny ojciec dziecka nie uznał ojcostwa i nie partycypuje w wychowaniu ani
utrzymaniu dziecka;
3. między Panią a Pani małżonkiem ustanowiono rozdzielność majątkową, co oznacza, że
finanse obu stron są rozdzielone, a Pani samodzielnie ponosi koszty utrzymania dziecka;
4. ciężar wychowania i utrzymania dziecka spoczywa wyłącznie na Pani, co spełnia
przesłanki uznania Pani za osobę samotnie wychowującą dziecko w rozumieniu ustawy o
PIT.
Uzupełnienie opisu stanu faktycznego
Wniosek dotyczy zamiaru skorzystania z preferencyjnego rozliczenia podatku
dochodowego jako osoba samotnie wychowująca dziecko za rok 2023 oraz 2024.
Związek małżeński zawarła Pani 29 czerwca 2016 roku.
Do roku 2016 rozliczała się Pani jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Po zawarciu
związku małżeńskiego rozliczała się Pani wspólnie z mężem. Jednak w wyniku realnych
warunków związanych z ponoszeniem kosztów utrzymania Pani syna, w praktyce
wszystkie obowiązki wychowawcze i finansowe spoczywały i nadal spoczywają wyłącznie
na Pani. Pani mąż nie jest prawnym opiekunem Pana syna A.A., nie uczestniczy w
podejmowaniu decyzji dotyczących jego wychowania ani nie ponosi związanych z tym
kosztów. Z tego względu w 2023 roku dokonała Pani z mężem ustanowienia rozdzielności
majątkowej, która formalnie uporządkowała i potwierdziła rzeczywisty stan faktyczny,
zgodnie z którym ponosi Pani samodzielnie koszty związane z wychowaniem Pani dziecka.
W Pani ocenie, w świetle przedstawionych okoliczności faktycznych, spełnia Pani definicję
osoby samotnie wychowującej dziecko, a tym samym przysługuje Pani prawo do
skorzystania z przewidzianej w przepisach preferencyjnej formy rozliczenia podatku
dochodowego w latach 2023 i 2024.
Pytanie
Czy w świetle art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Pani, która
samotnie wychowuje dziecko, może skorzystać z preferencyjnego rozliczenia
podatkowego jako osoba samotnie wychowująca dziecko, pomimo pozostawania w
związku małżeńskim, jeśli: Pani małżonek nie jest biologicznym ojcem dziecka ani jego
opiekunem prawnym, biologiczny ojciec dziecka nie uznał ojcostwa i nie uczestniczy w
wychowaniu ani utrzymaniu dziecka, Pani i Pani małżonek posiadacie ustanowioną
rozdzielność majątkową?
Pani stanowisko w sprawie
Pani zdaniem, w przedstawionym stanie faktycznym przysługuje Pani prawo do
preferencyjnego rozliczenia podatkowego jako osoba samotnie wychowująca dziecko,
zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Uzasadnienie stanowiska
Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy o PIT, możliwość rozliczenia się jako osoba samotnie
wychowująca dziecko przysługuje m.in. rodzicowi, który samotnie wychowuje dziecko.
W niniejszej sprawie:
1. samodzielnie ponosi Pani wyłączny ciężar wychowania i utrzymania dziecka;
2. biologiczny ojciec dziecka nie uznał ojcostwa i nie uczestniczy w jego wychowaniu, nie
łoży również na jego utrzymanie (brak alimentów);
3. całość obowiązków związanych z wychowaniem i utrzymaniem dziecka spoczywa na
Pani;
4. fakt pozostawania w związku małżeńskim nie wyklucza samotnego wychowywania
dziecka.
Ustawa o PIT nie definiuje osoby samotnie wychowującej dziecko wyłącznie jako osoby
niezamężnej/nieżonatej.
Kluczowe znaczenie ma to, czy drugi rodzic uczestniczy w wychowaniu dziecka - w tej
sprawie biologiczny ojciec dziecka nie sprawuje opieki ani nie wspiera finansowo dziecka.
Pani małżonek nie jest ojcem dziecka, nie przysługuje mu żadna władza rodzicielska ani
obowiązek alimentacyjny względem A.A. Ustanowiona rozdzielność majątkowa potwierdza
brak wspólnoty finansowej z małżonkiem
Pani i Pani małżonek posiadacie rozdzielność majątkową, co oznacza, że każde z Państwa
prowadzi odrębne sprawy finansowe.
Samodzielnie ponosi Pani wydatki na utrzymanie dziecka i zarządza jego wychowaniem.
W interpretacjach indywidualnych organy podatkowe wskazują, że kluczowym kryterium
jest faktyczne sprawowanie opieki nad dzieckiem i brak udziału drugiego rodzica w
wychowaniu. W sytuacjach, gdy dziecko jest wychowywane wyłącznie przez jednego z
rodziców, a drugi rodzic nie uczestniczy w jego życiu, podatnik spełnia przesłanki do
preferencyjnego rozliczenia.
Podsumowanie
Mając na uwadze powyższe okoliczności, uważa Pani, że spełnia Pani warunki do
rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko, pomimo pozostawania w związku
małżeńskim.
Kluczowe jest bowiem to, że faktycznie wychowuje Pani dziecko w pojedynkę, a małżonek
nie pełni roli rodzica w stosunku do A.A.
Wnosi Panie zatem o potwierdzenie Pani stanowiska w drodze interpretacji indywidualnej.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób
fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):
Od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi
podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową,
wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono
separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został
pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten
rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:
1) małoletnie,
2) pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek)
pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3) pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w
przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe,
obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie
- podatek może być określony zgodnie z ust. 4d na wniosek wyrażony w rocznym
zeznaniu podatkowym.
Na podstawie art. 6 ust. 4d wskazanej ustawy:
W przypadku, o którym mowa w ust. 4c, podatek jest określany w podwójnej
wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej
dzieci, z uwzględnieniem art. 7, przy czym do sumy tych dochodów nie wlicza się
dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach
określonych w niniejszej ustawie.
Art. 6 ust. 4e ww. ustawy stanowi, że:
Przepisu ust. 4c pkt 3 nie stosuje się, jeżeli dziecko, o którym mowa w tym przepisie,
uzyskało w roku podatkowym:
1) dochody, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegające opodatkowaniu na zasadach
określonych w art. 27 lub art. 30b lub
2) przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152
- w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej
określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz.U. z 2023 r.
poz. 2194), w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.
W świetle art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dodanego
przez art. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw i mającego zastosowanie
do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.:
Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4d, nie ma zastosowania do osoby,
która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej
jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku
z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z
art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu
dzieci (Dz. U. z 2019 r. poz. 2407 oraz z 2021 r. poz. 1162, 1981 i 2270).
W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w
przypadku gdy chociażby jeden z małżonków, osoba samotnie wychowująca dziecko
lub jej dziecko:
1) stosuje przepisy:
a) art. 30c lub
b) ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej
ustawy
w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych
kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do
zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów,
zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;
2) podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia
2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji
przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Przystępując do oceny możliwości skorzystania przez Panią z preferencyjnego rozliczenia
podatku dochodowego od osób fizycznych za wskazany przez Panią okres, tj. za 2023 i
2024 rok – w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci, należy
wyjaśnić, że każda preferencja podatkowa stanowi wyjątek od zasady równości i
powszechności opodatkowania. Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą
bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Z
przywołanych wyżej przepisów art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych jednoznacznie wynika, że stanowią odstępstwo od generalnej zasady
indywidualnego opodatkowania. Możliwość ich zastosowania obwarowana jest szeregiem
warunków wyraźnie wskazanych w tej ustawie, które należy interpretować ściśle, co
oznacza, że nie można dokonywać wykładni rozszerzającej, ani też zawężającej.
W konsekwencji, aby korzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów na zasadach
w nich przewidzianych należy posiadać ściśle określony stan cywilny oraz wychowywać
samotnie dziecko.
Do kręgu osób samotnie wychowujących dzieci ustawodawca zaliczył zarówno osoby,
które nigdy nie zawierały związku małżeńskiego (panna, kawaler), jak i osoby, których
związek małżeński ustał wskutek śmierci współmałżonka (wdowa, wdowiec) lub został
rozwiązany poprzez prawomocne orzeczenie rozwodu (rozwódka, rozwodnik). Samotnie
wychowującą dzieci jest również osoba, w stosunku do której orzeczono separację w
rozumieniu odrębnych przepisów, jak też osoba, której małżonek został pozbawiony praw
rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.
Jednocześnie przepisy powyższej ustawy nie uzależniają prawa podatnika do
preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą
samotnie wychowującą dzieci. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu
roku, a nie trwał przez cały rok.
Z przedstawionych przez Panią informacji nie wynika, aby Pani małżonek odbywał karę
pozbawienia wolności lub był pozbawiony praw rodzicielskich – gdyż jak sama Pani
wskazała – nie jest ani biologicznym ojcem Pani dziecka ani jego opiekunem prawnym.
Ponadto, nie należy Pani do jednej z kategorii osób wymienionych w powołanym na
wstępie przepisie, gdyż nie jest Pani panną, wdową, rozwódką albo osobą, w stosunku do
której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów. Jak bowiem wskazała
Pani we wniosku – od 2016 roku jest Pani mężatką.
Nie kwestionując Pani zaangażowania w proces wychowawczy syna, stwierdzić należy, że
mimo samotnego wychowywania dziecka nie posiada Pani statusu „osoby samotnie
wychowującej dziecko”. W Pani sprawie nie zostały bowiem spełnione przesłanki
pozwalające na uznanie Pani za osobę samotnie wychowującą dziecko, które zostały
wymienione w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
stanowiącym zamknięty katalog osób uznanych przez ustawodawcę za osoby samotnie
wychowujące dziecko.
W konsekwencji, nie przysługuje Pani prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia
podatku dochodowego od osób fizycznych jako osoba samotnie wychowująca dziecko za
lata 2023 i 2024.
Pani stanowisko jest więc nieprawidłowe.
Powyższe stanowisko potwierdzają prawomocne wyroki Wojewódzkich Sądów
Administracyjnych o sygn. akt: I SA/Bd 79/42 z 26 marca 2024 r., III SA/Wa 2497/14 z 5
marca 2015 r., I SA/Gl 1182/10 z 23 marca 2011 r., I SA/Gl 1183/10 z 23 marca 2011 r.,
sygn. akt I SA/Łd 1155/11 z 7 grudnia 2011 r. oraz III SA/Wa 1614/24 z 18 września 2024 r.
Sądy zwracają również uwagę na stan cywilny osoby samotnie wychowującej dziecko:
w wyroku z 25 lipca 2024 r. sygn. akt I SA/Kr 289/24 Wojewódzki Sąd
Administracyjny w Krakowie wskazał, że:
(...) skoro omawiana preferencja uzależniona jest również od stanu cywilnego
rodzica, starającego się o status osoby samotnie wychowującej dziecko (dzieci), to
wnioskująca nie może z niej skorzystać, gdyż w latach 2021-2023 była mężatką. (...)
Zatem nie będąc w okresie od 2021-2023 roku panną, wdową, rozwódką, ani osobą,
w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, ani
też osobą pozostającą w związku małżeńskim, której małżonek został pozbawiony
praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności – nie można
wnioskodawczyni przypisać statusu „osoby samotnie wychowującej dzieci”.
w wyroku z 8 grudnia 2021 r. sygn. akt III SA/Wa 1180/21, Wojewódzki Sąd
Administracyjny w Warszawie wskazał, że:
Z treści powołanego przepisu art. 6 ust. 4 ustawy o PIT, wynika, że obok faktycznego
samotnego wychowywania dziecka, skarżący winien spełniać jeszcze jedno kryterium
odnoszące się do stanu cywilnego. Mianowicie w roku podatkowym 2020, skarżący
powinien mieć status osoby nie pozostającej w związku małżeńskim (...).
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który
obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb
ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz.
111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja
będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i
zastosuje się Pani do interpretacji.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub
zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem
czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy
z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w
decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej
praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu
Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z
dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz.
U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za
pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie
trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa
Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na
adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS
/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia
przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do
zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz
powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji
podatkowej.