Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
27 lutego 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił
go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem, które wpłynęło 23 maja 2025 r.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Od 1 kwietnia 2016 r. do 31 października 2018 r. Wnioskodawca był pracownikiem X (dalej:
„X”), zatrudnionym na stanowisku: fizyk, na postawie umowy o pracę w wymiarze pełnego
etatu.
W 2016 r. Wnioskodawca złożył do Y (dalej: „Y”) wniosek o finansowanie grantu
badawczego pod nazwą „stypendium doktorskie w konkursie E”.
W związku ze złożonym wnioskiem, Wnioskodawca został laureatem konkursu E na
stypendia doktorskie. Zasady przyznawania stypendium E zostały zatwierdzone decyzją
Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
W konsekwencji powyższego, w dniu ... września 2016 r. Wnioskodawca zawarł z X umowę
o realizację i finansowanie stypendium doktorskiego E (dalej: „Umowa”).
Przedmiotem tej Umowy, w świetle § 1, było „finansowanie stypendium naukowego,
pokrycie kosztów stażu w zagranicznym ośrodku naukowym oraz pokrycie kosztów
podróży związanej z odbyciem stażu przez stypendystę w ramach konkursu E na
podstawie umowy zawartej pomiędzy Y a X oraz decyzji Dyrektora Y ... lipca 2016 r.”
Zgodnie z Umową na realizację stypendium doktorskiego, Y przyznał środki finansowe
określone w Umowie, w łącznej kwocie zł, z których:
1. Środki w wysokości zł przeznaczone są na stypendium doktorskie dla
Wnioskodawcy, wypłacane w wys. zł miesięcznie, tytułem: stypendium.
2. Środki w wysokości zł przeznaczone są na pokrycie przez Wnioskodawcę kosztów
stażu w zagranicznym ośrodku naukowym w ramach stypendium doktorskiego.
3. Środki w wysokości zł przeznaczone są na pokrycie przez Wnioskodawcę kosztów
podróży (w obie strony) związanej z odbyciem stażu w zagranicznym ośrodku
naukowym.
Zgodnie z § 2 ust. 2 Umowy, wypłata środków finansowych następować miała pod
warunkiem przekazania ich przez Y na rachunek X.
Zgodnie z § 2 ust. 5 Umowy, w przypadku wykorzystania środków finansowych
nieprawidłowo, Wnioskodawca byłby zobowiązany do ich zwrotu na rzecz X w celu
przekazania ich do Y.
W myśl § 4 Umowy, termin rozpoczęcia stypendium przypadał na dzień 1 października
2016 r., a zakończenia na dzień 30 września 2017 r.
Zgodnie z treścią umowy zawartej pomiędzy Y a X (jej § 4 ust. 9 i 10) w przypadku, gdy
obrona rozprawy doktorskiej odbędzie się w czasie pobierania stypendium X zobowiązany
był do niezwłocznego poinformowania Y o uzyskaniu przez stypendystę stopnia
naukowego doktora, a wstrzymanie wypłaty stypendium naukowego powinno nastąpić z
dniem nadania stopnia naukowego doktora.
W ramach stażu Wnioskodawca odbył trzy wyjazdy służbowe do ośrodka w (...), tj.:
1. W okresie 21 października 2017 r. – 30 listopada 2017 r. – numer polecenia
służbowego w systemie X.
2. W okresie 28 stycznia 2018 r. – 31 marca 2018 r. – numer polecenia służbowego.
3. W okresie 8 maja 2018 r. – 9 lipca 2018 r. – numer polecenia służbowego w systemie.
Dla każdego wyjazdu przygotowany był wniosek wyjazdowy. Wyjazdy miały charakter
służbowy, czego konsekwencją było to, że Wnioskodawca objęty był przez X
ubezpieczeniem zdrowotnym i OC oraz otrzymywał w tym czasie wynagrodzenie z X.
Wnioskodawca dwukrotnie złożył wniosek o przedłużenie terminu uzyskania stopnia
naukowego doktora oraz rozliczenia stypendium doktorskiego, tj. pismem z dnia 19
września 2018 r. oraz pismem z dnia 2 kwietnia 2019 г.
Y pismem z dnia 28 września 2018 r. „w odpowiedzi na pismo z dnia 19 września 2018 r.
(data wpływu do Y: 26 września 2018 r.) w sprawie przedłużenia terminu uzyskania
stopnia naukowego doktora oraz rozliczenia stypendium doktorskiego poinformowało, że
Centrum wyraża zgodę na wprowadzenie wnioskowanych zmian”.
Y pismem z dnia 17 kwietnia 2019 r. „w odpowiedzi na pismo z dnia 2 kwietnia 2019 r.
(data wpływu do Y: 10 kwietnia 2019 г.) w sprawie przedłużenia terminu uzyskania stopnia
naukowego doktora oraz rozliczenia stypendium doktorskiego poinformowało, że
Centrum wyraża zgodę na przesuniecie terminu rozliczenia końcowego stypendium”.
W marcu 2020 г. Wnioskodawca otrzymał od X trzy dokumenty PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych)-11 korygujące Jego
przychody za lata 2016, 2017 i 2018, gdzie w pozycjach 66 ujęto środki wypłacone
Wnioskodawcy jako „dodatkowe przychody”.
Uzupełnienie wniosku
Wnioskodawca zmienia opis stanu faktycznego w poniższym zakresie, bowiem we
wniosku błędnie wskazano, że środki te zostały Wnioskodawcy wpłacone w kwocie 3 600 zł
miesięcznie.
Środki w wys. zł, tytułem stypendium zostały wypłacone Wnioskodawcy w 12
comiesięcznych ratach po zł miesięcznie. Pierwsza wypłata w wysokości zł nastąpiła
września 2016 r., a ostatnia września 2017 r.
Dodatkowo koszty podróży do zagranicznego ośrodka (PLN) oraz stażu (PLN) zostały
wypłacone w następujących pięciu częściach:
Zasady przyznawania stypendium zostały zatwierdzone przez właściwego ministra do
spraw szkolnictwa wyższego po zasięgnięciu opinii Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa
Wyższego albo przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania.
Wnioskodawca nigdy nie otrzymał dokumentu z jasno sprecyzowanym terminem, w
którym musi uzyskać stopień. Z rozmów telefonicznych z Y wynikało, że terminy te są
odleglejsze, ponieważ liczą się w pełnych miesiącach zaczynając od miesiąca
następującego po dacie ukończenia pobierania stypendium. W takim układzie byłby to
października 2018 r. przesunięte na kwietnia 2019 r., a następnie przesunięte na
października 2019 r.
Wnioskodawca uzyskał stopień naukowy doktora w terminie określonym przez dwukrotną
decyzję Dyrektora Y przesuwającą termin uzyskania stopnia naukowego doktora
określony w umowie. W decyzji Y, jako odpowiedzi na wniosek Wnioskodawcy o
przedłużenie terminu uzyskania stopnia doktora jasno widnieje informacja, że „Y wyraża
zgodę na wprowadzenie zmiany skutkującej przesunięciem terminu rozliczenia
końcowego stypendium”. W związku z powyższym Wnioskodawca uzyskał tytuł doktora w
terminie wynikającym z regulacji określonych we wskazanych we wniosku: Regulaminie
przyznawania stypendiów naukowych dla młodych naukowców w ramach stypendiów
doktorskich E finansowanych ze środków Y oraz w terminie wynikającym z Umowy o
realizację i finansowanie stypendium doktorskiego przyznanego w ramach konkursu E.
Zgoda Y miała charakter zmiany warunków umowy zawartej przez Wnioskodawcę, która
obowiązywała w datach wydania pism sporządzonych przez Y, tj. 28 września 2018 r. oraz
17 kwietnia 2019 r. Warunki umowy zmieniły się w ten sposób, że Wnioskodawcy
przedłużono termin uzyskania stopnia naukowego doktora oraz terminu rozliczenia
stypendium doktorskiego.
W kwietniu 2019 r. Wnioskodawca otrzymał od X informację, że na odpowiedziach z Y
widnieje zapis w następującej postaci „Brak terminowego rozliczenia stypendium
doktorskiego może skutkować opodatkowaniem całości wypłaconego stypendium. W
związku z powyższym zalecam zwrócenie się o interpretację w tej kwestii do właściwego
organu podatkowego”. W związku z powyższym X poinformował Wnioskodawcę, że
prawdopodobnie będzie Mu musiał wystawić korygujący PIT-11. Po kilku kolejnych
rozmowach z działem rachunkowości X sprawa nie była jasna i Wnioskodawca uzyskał
zapewnienie, że jeżeli X ma wystawić korygujący PIT-11, zrobi to do końca roku 2019
(Wnioskodawcy zależało na jak najwcześniejszym rozliczeniu, ponieważ od stycznia 2020 r.
wyjeżdżał na dwuletni staż zagraniczny typu post-doc, zmieniając całkowicie miejsce
zamieszkania). Z końcem roku 2019 sprawę Wnioskodawca uznał za zamkniętą.
Korygujące noty PIT-11 Wnioskodawca otrzymał jednak w połowie marca 2020 r., o czym X
poinformował Wnioskodawcę mailowo.
Pytania
1. Czy środki finansowe przyznane przez Dyrektora Y w ramach projektu „E”
przeznaczone na stypendium doktorskie są zwolnione z podatku dochodowego na
podstawie art. 21 ust. 1 pkt 39 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?
2. Czy środki finansowe przyznane przez Dyrektora Y w ramach projektu „E” na
pokrycie kosztów stażu i kosztów podróży do zagranicznego ośrodka naukowego
powinny zostać objęte zwolnieniem przewidzianym w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) i b)
ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (do
wysokości przewidzianych prawem limitów)?
3. Czy część środków finansowych (powyżej wysokości przewidzianych prawem
limitów) przeznaczonych na pokrycie przez Stypendystę kosztów stażu i kosztów
podróży do zagranicznego ośrodka naukowego będą stanowiły przychód z innych
źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób
fizycznych?
Pana stanowisko w sprawie
Ad 1
Wnioskodawca stoi na stanowisku, że środki finansowe przyznane przez Dyrektora Y w
ramach projektu „E” przeznaczone na stypendium doktorskie są zwolnione z podatku
dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 39 ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych.
Ad 2
Wnioskodawca stoi na stanowisku, że środki finansowe przyznane przez Dyrektora Y w
ramach projektu „E” na pokrycie kosztów stażu i kosztów podróży do zagranicznego
ośrodka naukowego powinny zostać objęte zwolnieniem przewidzianym w art. 21 ust. 1
pkt 16 lit. b) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (do
wysokości przewidzianych prawem limitów).
Ad 3
Wnioskodawca stoi na stanowisku, że część środków finansowych (powyżej wysokości
przewidzianych prawem limitów) przeznaczonych na pokrycie przez Stypendystę kosztów
stażu i kosztów podróży do zagranicznego ośrodka naukowego będą stanowiły przychód z
innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Uzasadnienie
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób
fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1509, z późn. zm., dalej: ustawa o PIT), opodatkowaniu
podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów
wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów
Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Stosownie do art. 11 ust. 1 ustawy o PIT przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17
ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów
finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji
podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość
otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno
formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez
podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje
każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze
i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego
podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności
podmiotów, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą
ekwiwalentu, przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.
Na mocy art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT, źródłami przychodów są inne źródła.
Równocześnie, przepis art. 20 ust. 1 przytoczonej ustawy stanowi, że za przychody z
innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty
wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego
osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i
funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego
konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia
emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci
oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia,
świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne
niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do
przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Katalog świadczeń określonych w art. 20 ust. 1 ustawy o PIT, jest katalogiem otwartym,
dlatego też do tego rodzaju źródła przychodu należy zaliczyć wszystkie świadczenia,
których ustawodawca nie zaliczył do innych kategorii źródeł przychodu wymienionych w
art. 10 ust. 1 ustawy. Na gruncie prawa podatkowego przychodem podlegającym
opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest każda forma
przysporzenia majątkowego (korzyść), tzn. zarówno pieniężna, jak i niepieniężna.
Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 39 ustawy o PIT (w brzmieniu obowiązującym do 30 września
2018 r.), wolne od podatku dochodowego są stypendia otrzymywane na podstawie
przepisów o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie
sztuki, stypendia doktoranckie otrzymywane na podstawie przepisów o szkolnictwie
wyższym lub stypendia przyznawane na podstawie przepisów o zasadach finansowania
nauki oraz inne stypendia naukowe i stypendia za wyniki w nauce, których zasady
przyznawania zostały zatwierdzone przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa
wyższego, po zasięgnięciu opinii Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego, albo przez
ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania.
Powyższy przepis określa rodzaje (grupy) stypendiów, dla których ustawodawca
przewidział preferencję podatkową w postaci zwolnienia od podatku. Wnioskodawca stoi
na stanowisku, że otrzymane stypendium doktorskie w ramach programu E podlega
zwolnieniu od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 39 ustawy o PIT.
Zgodnie z ww. art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o PIT, wolne od podatku dochodowego są diety
i inne należności za czas:
a) podróży służbowej pracownika,
b) podróży osoby niebędącej pracownikiem
- do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez
ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania
należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub
samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju
oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13.
Stosownie do art. 21 ust. 13 ustawy o PIT, przepis ust. 1 pkt 16 lit. b stosuje się, jeżeli
otrzymane świadczenia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i zostały
poniesione:
1) w celu osiągnięcia przychodów lub
2) w celu realizacji zadań organizacji i jednostek organizacyjnych działających na
podstawie przepisów odrębnych ustaw, lub
3) przez organy (urzędy) władzy lub administracji państwowej albo samorządowej oraz
jednostki organizacyjne im podległe lub przez nie nadzorowane, lub
4) przez osoby pełniące funkcje obywatelskie, o których mowa w art. 13 pkt 5, w
związku z wykonywaniem tych funkcji.
Odrębnymi przepisami, o których mowa powyżej są m.in. przepisy rozporządzenia
Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności
przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej
jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 167).
Na podstawie § 2 ww. rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie
należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub
samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej, z tytułu podróży
krajowej oraz podróży zagranicznej, odbywanej w terminie i miejscu określonym przez
pracodawcę, pracownikowi przysługują:
1) diety;
2) zwrot kosztów:
a) przejazdów,
b) dojazdów środkami komunikacji miejscowej,
c) noclegów,
d) innych niezbędnych udokumentowanych wydatków, określonych lub
uznanych przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb.
Warunkiem niezbędnym do skorzystania ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 16
ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest odbycie podróży, a w przypadku
pracownika podróży służbowej.
Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że środki przyznane na
pokrycie kosztów podróży do zagranicznego ośrodka naukowego powinny zostać objęte
zwolnieniem przewidzianym w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) ustawy o PIT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku
dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2032 ze zm.) jest zasada
powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie
z jego treścią:
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z
wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od
których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Stosownie do art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym o osób fizycznych:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie
realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art.
25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku
kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń
w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Za przychód należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego – zarówno
formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez
podatnika. Pod pojęciem przychodu należy rozumieć każde działanie lub zaniechanie na
rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których
następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia
prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne przysporzenie
majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.
Katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od
osób fizycznych zawiera art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 i pkt 9 ww. ustawy:
Źródłami przychodów są:
1) stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy,
członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się
produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta;
9) inne źródła.
Stosownie do art. 12 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz
spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz
wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło
finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze,
wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody,
ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy
ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone
za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń
częściowo odpłatnych.
Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w
szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu
emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w
rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty
uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz
wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także
dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki
pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje)
inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia
nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Wskazać należy, że zgodnie ze stanowiskiem utrwalonym zarówno w orzecznictwie, jak i w
doktrynie prawa – zwolnienia podatkowe stanowią wyłom od zasady powszechności
opodatkowania; muszą one być zatem interpretowane bez dokonywania wykładni
rozszerzającej, a także zawężającej danego przepisu prawa podatkowego. Nadto przy
wszelkiej interpretacji przepisów prawa podatkowego i próbach odkodowania zawartych
w nich norm prawnych należy posługiwać się przede wszystkim wykładnią językową.
Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 39 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (w
brzmieniu obowiązującym do dnia 30 września 2018 r.):
Wolne od podatku dochodowego są stypendia otrzymywane na podstawie
przepisów o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w
zakresie sztuki, stypendia doktoranckie otrzymywane na podstawie przepisów o
szkolnictwie wyższym lub stypendia przyznawane na podstawie przepisów o
zasadach finansowania nauki oraz inne stypendia naukowe i stypendia za wyniki w
nauce, których zasady przyznawania zostały zatwierdzone przez ministra właściwego
do spraw szkolnictwa wyższego, po zasięgnięciu opinii Rady Głównej Nauki i
Szkolnictwa Wyższego, albo przez ministra właściwego do spraw oświaty i
wychowania.
Należy przy tym podkreślić, że ww. przepis określa rodzaje (grupy) stypendiów, dla których
ustawodawca przewidział preferencję podatkową w postaci zwolnienia od podatku. Wolne
od podatku są:
1) stypendia otrzymywane na podstawie przepisów ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o
stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki
(Dz. U. z 2016 r., poz. 882);
2) stypendia doktoranckie otrzymywane na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 lipca
2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2018 r., poz. 1668, ze zm.);
3) stypendia przyznawane na podstawie przepisów ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o
zasadach finansowania nauki (Dz. U. z 2018 r., poz. 87);
4) inne stypendia naukowe i za wyniki w nauce, których zasady przyznawania zostały
zatwierdzone przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego po
zasięgnięciu opinii Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego albo przez ministra
właściwego do spraw oświaty i wychowania.
W opisanym stanie faktycznym nie mamy do czynienia ze stypendiami wskazanymi w
grupie pierwszej, drugiej i trzeciej, dlatego też należy rozpatrywać, czy jest to stypendium
wskazane w grupie czwartej. Aby stypendia z czwartej grupy mogły korzystać z
przedmiotowego zwolnienia:
muszą mieć charakter stypendiów naukowych (tj. służących kontynuowaniu nauki
lub prowadzeniu badań naukowych) i stypendiów za wyniki w nauce (tj.
przyznawanych w oparciu o kryterium celów osiągniętych w dziedzinie nauki i
służących dalszemu rozwojowi naukowemu);
zasady ich przyznawania muszą być zatwierdzone przez ministra właściwego do
spraw szkolnictwa wyższego po zasięgnięciu opinii Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa
Wyższego albo przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania (bez
konieczności uprzedniego zasięgnięcia opinii ww. Rady);
na moment ich otrzymania przez stypendystę ww. procedura zatwierdzania zasad
ich przyznawania musi być zakończona.
Z opisu sprawy wynika, że Pan jako stypendysta otrzymał stypendium doktorskie w
ramach programu E, które obejmuje środki finansowe przeznaczone na: stypendium
doktorskie przyznane w kwocie 3000 zł miesięcznie, środki finansowe na pokrycie kosztów
stażu zagranicznym ośrodku naukowym oraz środki finansowe na pokrycie kosztów
podróży do ośrodka naukowego będącego miejscem realizacji stażu naukowego. Zasady
przyznawania stypendium zostały zatwierdzone przez właściwego ministra do spraw
szkolnictwa wyższego po zasięgnięciu opinii Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego
albo przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania.
Decyzją z dnia (...) Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, po uzyskaniu pozytywnej opinii
Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego (Stanowisko z dnia ...), zatwierdził zasady
przyznawania stypendiów naukowych, przedstawionych w Regulaminie przyznawania
stypendiów naukowych dla młodych naukowców w projektach badawczych oraz
regulamin przyznawania stypendiów naukowych dla młodych naukowców w ramach
stypendiów doktorskich E finansowanych ze środków Y – w brzmieniu stanowiącym
załącznik do tej decyzji.
Jak wynika z brzmienia tego Regulaminu w części dotyczącej przyznawania stypendiów
naukowych dla młodych naukowców w ramach stypendiów doktorskich E finansowanych
ze środków Y:
stypendium naukowe, stanowiące część stypendium doktorskiego finansowanego ze
środków Y, wynosi 3000 zł miesięcznie i przyznawane jest na okres przygotowywania
rozprawy doktorskiej, nie krótszy niż 6 miesięcy i nie dłuższy niż 12 miesięcy (cześć II
punkt 5 Regulaminu);
środki na finansowanie stypendium doktorskiego są przyznawane jednostce, w
której młody naukowiec prowadzi działalność naukową (jednostce naukowej, w
której ma wszczęty przewód doktorski osoba, której przyznano stypendium
doktorskie) i przekazywane tej jednostce na podstawie umowy zawartej przez nią z
Dyrektorem Y (część II punkty 10 i 12 Regulaminu);
stypendium naukowe jest wypłacane, w miesięcznych ratach, przez jednostkę, której
przyznano środki na finansowanie stypendium doktorskiego, na podstawie umowy
zawartej między tą jednostką a młodym naukowcem, zawierającej zobowiązanie
młodego naukowca do uzyskania stopnia naukowego doktora w terminie do 12
miesięcy po zakończeniu pobierania stypendium (część II punkt 14 Regulaminu).
Regulamin zatwierdzony ww. decyzją Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (po uzyskaniu
pozytywnej opinii Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego) obejmuje wyłącznie zasady
przyznawania „stypendium naukowego, stanowiącego część stypendium doktorskiego
finansowanego ze środków Y” w ramach programu E. Nie obejmuje natomiast zasad
przyznawania w ramach stypendiów doktorskich E środków na pokrycie przez stypendystę
kosztów związanych z pobytem w zagranicznym ośrodku naukowym (kosztów stażu w
zagranicznym ośrodku finansowym) oraz środków na pokrycie kosztów podróży do
ośrodka naukowego, będącego miejscem stażu zagranicznego.
Podkreślić należy, że ww. zwolnienie jest wyjątkiem od zasady powszechności
opodatkowania, co oznacza, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie
wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą.
Zatem, skorzystanie ze zwolnienia od podatku jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy
spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną
danej preferencji.
W konsekwencji, biorąc pod uwagę okoliczności przedstawione we wniosku i jego
uzupełnieniu, należy stwierdzić, że nie zostały spełnione przesłanki do zastosowania art.
21 ust. 1 pkt 39 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Uzyskał Pan bowiem
tytuł doktora w terminie późniejszym niż wynikający z Regulaminu przyznawania
stypendiów naukowych w ramach stypendiów doktorskich finansowanych ze środków Y w
konkursie E, zatwierdzonego w dniu (...) przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Termin uzyskania tytułu doktora wynikający z Regulaminu został bowiem wydłużony
poprzez, jak Pan wskazał:
(...) dwukrotną decyzję Dyrektora Y przesuwającą termin uzyskania stopnia
naukowego doktora określony w umowie.
Powyższe nie pozwala na uznanie, że przyznanie stypendium odbyło się na zasadach
zatwierdzonych przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego po zasięgnięciu
opinii Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Wobec powyższego, należy stwierdzić, że środki finansowe przyznane przez Dyrektora Y w
ramach projektu „E” przeznaczone na stypendium doktorskie nie są zwolnione z podatku
dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 39 ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych.
Wobec powyższego Pana stanowisko zakresie pytania nr 1 należy uznać za nieprawidłowe.
Odnosząc się do kwestii objęcia zwolnieniem przedmiotowym środków finansowych
przyznanych przez Dyrektora Y w ramach projektu „E” na pokrycie kosztów stażu i kosztów
podróży do zagranicznego ośrodka naukowego, wskazać należy, że koszty te, jak już
wspomniano wyżej nie podlegają zwolnieniu z opodatkowania, o którym mowa w art. 21
ust. 1 pkt 39 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem środki te nie
stanowią stypendium naukowego lub za wyniki w nauce, o którym mowa w omawianym
przepisie.
W stosunku do środków finansowych przeznaczonych na koszty stażu w zagranicznym
ośrodku naukowym oraz na koszty podróży należy rozpatrywać zwolnienie przedmiotowe
wynikające z treści art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie z ww. art. 21 ust. 1 pkt 16 ww. ustawy:
Wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas:
a) podróży służbowej pracownika,
b) podróży osoby niebędącej pracownikiem
- do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez
ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania
należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub
samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze
kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13.
Stosownie do art. 21 ust. 13 ww. ustawy:
Przepis ust. 1 pkt 16 lit. b) stosuje się, jeżeli otrzymane świadczenia nie zostały
zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione:
1) w celu osiągnięcia przychodów lub
2) w celu realizacji zadań organizacji i jednostek organizacyjnych działających na
podstawie przepisów odrębnych ustaw, lub
3) przez organy (urzędy) władzy lub administracji państwowej albo samorządowej
oraz jednostki organizacyjne im podległe lub przez nie nadzorowane, lub
4) przez osoby pełniące funkcje obywatelskie, o których mowa w art. 13 pkt 5, w
związku z wykonywaniem tych funkcji.
Odrębnymi przepisami, o których mowa powyżej są m.in. przepisy rozporządzenia
Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności
przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej
jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 167).
Na podstawie § 2 ww. rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie
należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub
samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej, z tytułu podróży
krajowej oraz podróży zagranicznej, odbywanej w terminie i miejscu określonym przez
pracodawcę:
Pracownikowi przysługują:
1) diety;
2) zwrot kosztów:
a) przejazdów,
b) dojazdów środkami komunikacji miejscowej,
c) noclegów,
d) innych niezbędnych udokumentowanych wydatków, określonych lub uznanych
przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb.
Ponadto w myśl § 4 ust. 1 powołanego rozporządzenia:
Pracownikowi, który w czasie podróży krajowej lub podróży zagranicznej poniósł
inne niezbędne wydatki związane z tą podróżą, określone lub uznane przez
pracodawcę, zwraca się je w udokumentowanej wysokości.
Zgodnie z § 13 ust. 2 powołanego rozporządzenia:
Dieta przysługuje w wysokości obowiązującej dla docelowego państwa podróży
zagranicznej. W przypadku podróży zagranicznej odbywanej do dwóch lub więcej
państw pracodawca może ustalić więcej niż jedno państwo docelowe.
Stosownie natomiast do § 13 ust. 3 powołanego rozporządzenia:
Należność z tytułu diet oblicza się w następujący sposób:
1) za każdą dobę podróży zagranicznej przysługuje dieta w pełnej wysokości;
2) za niepełną dobę podróży zagranicznej:
a) do 8 godzin - przysługuje 1/3 diety,
b) ponad 8 do 12 godzin - przysługuje 50% diety,
c) ponad 12 godzin - przysługuje dieta w pełnej wysokości.
Na podstawie 13 ust. 4 powołanego rozporządzenia:
Wysokość diety za dobę podróży zagranicznej w poszczególnych państwach jest
określona w załączniku do rozporządzenia.
Ponadto zgodnie z § 16 ust. 1 powołanego rozporządzenia:
Za nocleg podczas podróży zagranicznej pracownikowi przysługuje zwrot kosztów w
wysokości stwierdzonej rachunkiem, w granicach limitu określonego w
poszczególnych państwach w załączniku do rozporządzenia.
Natomiast w myśl § 17 ust. 1 powołanego rozporządzenia:
Pracownikowi przysługuje ryczałt na pokrycie kosztów dojazdu z i do dworca
kolejowego, autobusowego, portu lotniczego lub morskiego w wysokości jednej diety
w miejscowości docelowej za granicą oraz w każdej innej miejscowości za granicą, w
której pracownik korzystał z noclegu.
W świetle powyższego, nadwyżka wypłaconych świadczeń ponad kwotę wynikającą z
powyższego rozporządzenia podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób
fizycznych.
Warunkiem niezbędnym do skorzystania ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 16
ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest odbycie podróży, a w przypadku
pracownika podróży służbowej.
5Definicja podróży służbowej została zawarta w art. 77 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974
r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 917, ze zm.), który stanowi, że pracownikowi
wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której
znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności
na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową.
Wobec powyższego, stwierdzić należy, że podróżą służbową jest taki wyjazd, który odbywa
się na polecenie pracodawcy i jest związany z wykonywaniem zadania służbowego poza
miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy.
Analizując definicję podróży należy mieć na uwadze następujące jej elementy: odbywanie
poza miejscem (miejscowością), w którym znajduje się siedziba podmiotu wysyłającego
osobę w podróż, lub też poza stałym miejscem, gdzie osoba wykonuje powierzone
czynności, odbywanie podróży w celu wykonania zadania zleconego (powierzonego).
Wszystkie te cechy winny wystąpić łącznie. Ponadto podróż – jak wskazuje orzecznictwo –
to zdarzenie incydentalne, tymczasowe i krótkotrwałe w stosunku do zadania
powierzonego w ramach umowy i wykonywanego na podstawie tej umowy.
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że od 1 kwietnia 2016 r. do 31 października
2018 r. był Pan pracownikiem X, zatrudnionym na stanowisku: fizyk, na postawie umowy o
pracę w wymiarze pełnego etatu. W 2016 r. złożył Pan do Y (dalej: „Y”) wniosek o
finansowanie grantu badawczego pod nazwą „stypendium doktorskie w konkursie E”. W
związku ze złożonym wnioskiem, został Pan laureatem konkursu E na stypendia
doktorskie. W ramach stażu odbył Pan trzy wyjazdy służbowe do ośrodka w (...).
Zatem zgodnie wykładnią przepisu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych, stwierdzić należy, że wszelkie świadczenia pieniężne i niepieniężne otrzymane
przez pracownika od pracodawcy, niezależnie od źródła wypłaty, stanowią dla pracownika
przychód ze stosunku pracy. Stąd też otrzymywane przez pracownika naukowego od
macierzystego zakładu pracy środki z programu takiego jak: „E”, mimo iż otrzymywane są
na podstawie umowy odrębnej od umowy o pracę, należy uznać za stanowiące przychód
ze stosunku pracy, ze wszelkimi konsekwencjami wynikającymi z tego faktu.
W związku z powyższym w Pana przypadku zastosowanie znajdzie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit.
a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, więc środki finansowe przyznane
przez Dyrektora Y w ramach projektu „E” na pokrycie kosztów stażu i kosztów podróży do
zagranicznego ośrodka naukowego nie powinny zostać objęte zwolnieniem
przewidzianym w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) ww. ustawy (do wysokości przewidzianych
prawem limitów).
Natomiast część środków finansowych (powyżej wysokości przewidzianych prawem
limitów) przeznaczonych na pokrycie przez Pana jako stypendystę kosztów stażu i kosztów
podróży do zagranicznego ośrodka naukowego będą stanowiły przychód ze stosunku
pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
W związku z powyższym Pana stanowisko w odniesieniu do pytania nr 2 i nr 3 należy
uznać za nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który
obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z
dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.).
Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna
(tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.
· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub
zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem
czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy
z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
· Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w
decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej
praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu
Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z
dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz.
U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę
należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej
(art. 53 § 1 PPSA):
· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa
Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres
Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP
(art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia
przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do
zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz
powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji
podatkowej.