Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
28 lutego 2025 r. złożyła Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła
go Pani pismem z 23 kwietnia 2025 r. (data wpływu 28 kwietnia 2025 r.) – w odpowiedzi na
wezwanie.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego
Wnioskodawczyni, A.A., jest po rozwodzie, samotnie wychowuje małoletnie dziecko, nad
którym sprawuje opiekę naprzemiennie. Początkowo opieka sprawowana była w cyklu
tydzień na tydzień, tj. tydzień dziecko pozostaje pod opieką matki w miejscu jej
zamieszkania, kolejny tydzień z ojcem, jednakże od ponad roku Wnioskodawczyni opiekę
sprawuje w cyklu dwutygodniowym. Wnioskodawczyni kilka razy w roku sprawuje opiekę
nieprzerwanie samodzielnie przez okres nawet kilku miesięcy, z uwagi na wykonywany
zawód ojca dzieci, tj. żołnierz zawodowy, który związany jest z wyjazdami na poligon,
szkoleniami oraz ochroną zewnętrznej granicy z (...). Wnioskodawczyni nie wykonuje w
tym samym czasie i w tym samym miejscu czynności wychowawczych przy współudziale
drugiego rodzica – w terminach przypadających na sprawowanie przez Nią opieki nad
dzieckiem czyni to samodzielnie. Wnioskodawczyni wychowuje dziecko, zaspokajając jego
życiowe potrzeby według swojego uznania. Sama tworzy mu dom i warunki rozwoju w
miejscu swojego zamieszkania. Czyni to z wyłączeniem drugiego rodzica, tak samo jak
drugi rodzic w okresie sprawowania opieki nad małoletnim podejmuje czynności
wychowawcze z wyłączeniem Wnioskodawczyni.
Ponadto, Wnioskodawczyni pobiera w całości świadczenie wychowawcze, o którym mowa
w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.
W uzupełnieniu wniosku na pytanie Organu o treści cyt.: „Za który rok podatkowy (lata
podatkowe) oczekuje Pani wydania interpretacji indywidualnej?”, wskazała Pani, że za
2024, 2025 i za kolejne lata (stan faktyczny niezmieniony - w całości identyczny, jak we
wniosku).
Na pytanie Organu o treści cyt.: „Czy w roku podatkowym (latach podatkowych) objętym
wnioskiem podlegała/podlega Pani na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu?”, wskazała Pani, że tak.
Na pytanie Organu o treści cyt.: „Jaka jest data urodzenia Pani dziecka, o którym mowa we
wniosku?”, wskazała Pani, że (...) 2012 r.
Na pytanie Organu o treści cyt.: „Jaki był/jest Pani stan cywilny w roku podatkowym (latach
podatkowych) objętym wnioskiem, tj. czy w roku podatkowym (latach podatkowych)
objętym wnioskiem była/jest Pani:
· panną,
· wdową,
· rozwódką, albo
· osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych
przepisów, lub
· osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw
rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności?”,
wskazała Pani, że rozwódka.
Na pytanie Organu o treści cyt.: „Jaka jest data uprawomocnienia się wyroku
rozwodowego?”, wskazała Pani, że (...) 2023 r.
Na pytanie Organu o treści cyt.: „W jaki sposób sąd:
powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej nad Pani dzieckiem, o którym mowa we
wniosku? Czy Sąd powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej nad dzieckiem obojgu
rodzicom, czy ograniczył ją któremuś z rodziców (któremu?) do określonych
obowiązków i uprawnień?”, wskazała Pani, że powierzył wykonywanie władzy
rodzicielskiej nad dzieckiem obojgu rodzicom,
„ustalił zasady realizowania opieki nad małoletnim dzieckiem przez Panią i ojca
dziecka?”, wskazała Pani, że opieka naprzemienna w okresach tygodniowych, „U
kogo i w jaki sposób ustalono stałe miejsce zamieszkania Pani dziecka?”, wskazała
Pani, że nie ustalono.
Na pytanie Organu o treści cyt.: „Czy została orzeczona przez sąd opieka naprzemienna
nad Pani dzieckiem, w związku z którą Pani i ojcu Pani dziecka zostało ustalone
świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o
pomocy państwa w wychowywaniu dzieci?”, wskazała Pani, że tak.
Na pytanie Organu o treści cyt.: „Czy kwota świadczenia wychowawczego, o którym mowa
w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci –
tzw. „800+” na każde dziecko została ustalona każdemu z rodziców w wysokości połowy
kwoty przysługującej za dany miesiąc świadczenia wychowawczego (zgodnie z art. 5 ust.
2a ww. ustawy)? Jeśli nie – to któremu z rodziców została ustalona kwota świadczenia
wychowawczego i dlaczego?”, wskazała Pani, że świadczenie ustalono w całości na
Wnioskodawczynię, decyzja ZUS (Zakład Ubezpieczeń Społecznych) nie zawiera uzasadnienia. Świadczenie jest w całości
przeznaczane na potrzeby dziecka.
Na pytanie Organu o treści cyt.: „Czy w roku podatkowym (latach podatkowych) objętym
wnioskiem zarówno Pani, jak i ojciec Pani dziecka posiadaliście pełną władzę rodzicielską
wobec dziecka, o którym mowa we wniosku?”, wskazała Pani, że tak.
Na pytanie Organu o treści cyt.: „Czy w roku podatkowym (latach podatkowych) objętym
wnioskiem miejscem zamieszkania Pani dziecka było każdorazowo Pani miejsce
zamieszkania – inne niż miejsce zamieszkania ojca dziecka?”, wskazała Pani, że w okresie,
kiedy dziecko przebywało pod opieką Wnioskodawczyni zamieszkiwało u
Wnioskodawczyni i było to inne miejsce zamieszkania, niż ojca dziecka.
Na pytanie Organu o treści cyt.: „Czy w roku podatkowym objętym wnioskiem Pani
dziecko mieszkało z Panią i ze swoim ojcem pod tym samym adresem zamieszkania?”,
wskazała Pani, że nie.
Na pytanie Organu o treści cyt.: „Czy w roku podatkowym (latach podatkowych) objętym
wnioskiem wychowuje Pani dziecko wspólnie z jego ojcem?”, wskazała Pani, że nie, każdy z
rodziców wychowuje małoletniego oddzielnie.
Na pytanie Organu o treści cyt.: „Czy w roku podatkowym (latach podatkowych) objętym
wnioskiem stosuje Pani wraz z ojcem dziecka opiekę naprzemienną, tj. stosujecie pieczę
nad małoletnim dzieckiem naprzemiennie w powtarzających się okresach o
porównywalnym wymiarze czasowym i jakościowym?”, wskazała Pani, że nie, pomimo
ustalonej przez Sąd opieki naprzemiennej w okresach tygodniowych, faktycznie
Wnioskodawczyni sprawuje opiekę w większym wymiarze niż ojciec dziecka.
Na pytanie Organu o treści cyt.: „Jak w każdym roku podatkowym (latach podatkowych)
objętym wnioskiem rzeczywiście wyglądały/wyglądają zasady realizowania opieki nad
małoletnim dzieckiem przez Panią, Pani kontakty z dzieckiem (jak często Pani dziecko
widywało/widuje się z Panią, jak wyglądały/wyglądają te kontakty, w jaki sposób spędzała
/spędza Pani czas z dzieckiem, zapewniała/zapewnia mu opiekę) i wykonywanie władzy
rodzicielskiej w stosunku do małoletniego dziecka? Czy uczestniczyła/uczestniczy Pani w
wychowaniu dziecka, sprawowała/sprawuje nad nim pieczę/opiekę, ponosiła/ponosi
koszty jego utrzymania, troszczyła/troszczy się o rozwój fizyczny i psychiczny,
zabezpieczała/zabezpiecza potrzeby bytowe, zdrowotne i edukacyjne, ponosiła/ponosi
wydatki związane z wypoczynkiem, pomagała/pomaga w edukacji szkolnej, uczestniczyła
/uczestniczy w zebraniach, interesowała/interesuje się jego życiem szkolnym i
pozaszkolnym, rozwijała/rozwija zainteresowania itp.)?”, wskazała Pani, że początkowo
opieka nad dziećmi sprawowana była w cyklu tygodniowym. Jeden tydzień u
Wnioskodawczyni, drugi u ojca. Jednakże z biegiem czasu dzieci zdecydowały, że wolą, aby
opieka sprawowana była w systemie dwutygodniowym. W okresie objętym wnioskiem, z
uwagi na to, iż ojciec dzieci jest zawodowym żołnierzem, Wnioskodawczyni sprawowała
opiekę nad dzieckiem nieprzerwanie przez okres nawet kilku miesięcy. Powyższe związane
jest ze szkoleniami, wyjazdami na poligon oraz ochroną zewnętrznej granicy z (...).
Wszelkiego rodzaju czynności związane z opieką nad dzieckiem Wnioskodawczyni
wykonuje samodzielnie, bez współudziału jego ojca, począwszy od codziennego
dowożenia syna do szkoły, a skończywszy na wizytach lekarskich oraz dowozem na
treningi z piłki nożnej do miejscowości oddalonej o 25 km od Waszego miejsca
zamieszkania. Wnioskodawczyni stara się zapewnić dziecku możliwie jak najlepszy byt
oraz bezpieczeństwo finansowe. Wnioskodawczyni samodzielnie ponosi koszty
utrzymania dziecka w czasie, kiedy znajduje się u Wnioskodawczyni.
Na pytanie Organu o treści cyt.: „Jak w każdym roku podatkowym (latach podatkowych)
objętym wnioskiem rzeczywiście wyglądały/wyglądają zasady realizowania opieki nad
małoletnim dzieckiem przez ojca dziecka, kontakty ojca z dzieckiem (jak często Pani
dziecko widywało/widuje się z ojcem dziecka, jak wyglądały/wyglądają te kontakty, w jaki
sposób spędzał/spędza ojciec dziecka czas z dzieckiem, zapewniał/zapewnia mu opiekę) i
wykonywanie władzy rodzicielskiej w stosunku do małoletniego dziecka? Czy ojciec dziecka
uczestniczył/uczestniczy w wychowaniu dziecka, sprawował/sprawuje nad nim pieczę
/opiekę, ponosił/ponosi koszty jego utrzymania, troszczył/troszczy się o rozwój fizyczny i
psychiczny, zabezpieczał/zabezpiecza potrzeby bytowe, zdrowotne i edukacyjne, ponosił
/ponosi wydatki związane z wypoczynkiem, pomagał/pomaga w edukacji szkolnej,
uczestniczył/uczestniczy w zebraniach, interesował/interesuje się jego życiem szkolnym i
pozaszkolnym, rozwijał/rozwija zainteresowania itp.)?”, wskazała Pani, że w czasie, gdy
ojciec dzieci sprawuje opiekę naprzemienną nad dziećmi, wychowuje je według własnego
uznania. Ojciec dzieci sam stworzył im dom w pobliskiej miejscowości.
Na pytanie Organu o treści cyt.: „Czy w roku podatkowym (latach podatkowych) objętym
wnioskiem, Pani dziecko uczyło się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie
oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświaty
lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej bądź w innym
państwie?”, wskazała Pani, że nie.
Na pytanie Organu o treści cyt.: „Czy w roku podatkowym (latach podatkowych) objętym
wnioskiem, Pani dziecko otrzymywało zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną?”,
wskazała Pani, że nie.
Na pytanie Organu o treści cyt.: „Czy w roku podatkowym (latach podatkowych) objętym
wnioskiem, w stosunku do Pani i Pani dziecka miały zastosowanie:
przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych
(opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej, działów specjalnych
produkcji rolnej podatkiem liniowym) lub ustawy o zryczałtowanym podatku
dochodowym (z wyjątkiem przepisów dotyczących najmu prywatnego) – w zakresie
osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania
przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia
podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do
dokonywania innych doliczeń lub odliczeń?
przepisy z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia
6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów kompleme
ntarnych?”,
wskazała Pani, że nie.
Na pytanie Organu o treści cyt.: „Czy w roku podatkowym (latach podatkowych) objętym
wnioskiem, osiągnęła Pani dochody opodatkowane według skali podatkowej, o której
mowa w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych? Jeżeli tak, to z jakiego
tytułu?”, wskazała Pani, że tak, umowa o pracę (ze stosunku służbowego).
Na pytanie Organu o treści cyt.: „Czy jest Pani matką lub opiekunem prawnym innych
dzieci (dziecka), oprócz dziecka, o którym mowa we wniosku i względem nich wykonywała
Pani władzę rodzicielską w roku podatkowym (latach podatkowych) objętym wnioskiem?
Jeśli tak, proszę wskazać ich daty urodzenia oraz czy w roku podatkowym (latach
podatkowych) objętym wnioskiem, wychowywała je Pani wspólnie z drugim rodzicem lub
opiekunem prawnym?”, wskazała Pani, że Wnioskodawczyni jest matką dzieci:
· B.A., ur. (...) 2006 r. (władzę rodzicielską Wnioskodawczyni wykonywała do momentu
uzyskania przez nią pełnoletniości, tj. (...) kwietnia 2024 r.)
· C.A., ur. (...) 2012 r. Władzę rodzicielską Sąd powierzył obojgu rodzicom.
Wnioskodawczyni wychowywała dzieci samodzielnie, tak samo jak samodzielnie
wychowywał je ojciec.
Pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)
Czy Wnioskodawczyni może skorzystać ze sposobu opodatkowania, o którym mowa w art.
6 ust. 4d ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych?
Pani stanowisko w sprawie (ostatecznie doprecyzowane w uzupełnieniu wniosku)
Zdaniem Wnioskodawczyni, osoba po rozwodzie, samotnie wychowująca małoletnie
dziecko może skorzystać ze sposobu opodatkowania, o którym mowa w art. 6 ust. 4d u.p.
d.o.f., zgodnie z którym w przypadku, o którym mowa w ust. 4c, podatek jest określany w
podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie
wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, przy czym do sumy tych dochodów nie
wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach
określonych w niniejszej ustawie.
Wątpliwości interpretacyjne Wnioskodawczyni budzi treść art. 6 ust. 4f u.p.d.o.f., zgodnie z
którym, sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4d, nie ma zastosowania do
osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co
najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w
związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie
z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.
Wątpliwość dotyczy de facto tego, czy Wnioskodawczynię można uznać za osobę samotnie
wychowującą dziecko w rozumieniu art. 6 ust. 4c-4f u.p.d.o.f., czy wychowującą dziecko
wspólnie z drugim rodzicem, skoro opieka nad małoletnim sprawowana jest w systemie
naprzemiennym.
W ocenie Wnioskodawczyni, jest to opieka samotna. Przemawia za tym fakt, że w okresie
sprawowania opieki nad małoletnim wyznaczonym przez sąd, czyni to bez udziału
drugiego z rodziców. Aby mówić o wspólnym wychowaniu dziecka przez obojga rodziców,
musiałaby zachodzić nie tylko tożsamość miejsca i czasu sprawowania opieki nad
małoletnim, ale także musiałoby dochodzić do wspólnego procesu decyzyjnego w
wykonywaniu tej opieki.
Wnioskodawczyni tymczasem w czasie sprawowania opieki samodzielnie wychowuje
dziecko, zaspokajając jego życiowe potrzeby według swojego uznania. Sama tworzy mu
dom i warunki rozwoju w miejscu swojego zamieszkania. Czyni to z wyłączeniem drugiego
rodzica, tak samo jak ten w okresie sprawowania opieki nad małoletnim podejmuje
czynności wychowawcze z wyłączeniem Wnioskodawczyni. W tym stanie rzeczy nie można
uznać, że czynią to wspólnie, skoro każdy z nich podejmuje własne, indywidualne działania
względem małoletniego. W przedstawionym stanie faktycznym brak jest wspólnego
procesu decyzyjnego. Ponadto, nie zachodzi tożsamość czasowa w podejmowaniu
czynności wychowawczych przez Wnioskodawczynię oraz drugiego rodzica.
Skoro wychowywanie dziecka jest realizowane przez każdego z rodziców w określonym
przedziale czasowym w obrębie każdego roku kalendarzowego oddzielnie, bez udziału
drugiego z rodziców – nie jest to więc wychowywanie wspólne. Jednocześnie w
orzecznictwie wskazuje się, że przeciwieństwem pojęcia „wspólnego wychowywania
dziecka” jest pojęcie „samotnego wychowywania dziecka”.
Kwestia ta była wielokrotnie poruszana w orzecznictwie sądów administracyjnych, m.in. w
wyrokach NSA: z 5 kwietnia 2017 r., sygn. akt II FSK 573/15; z 12 lutego 2020 r., sygn. akt II
FSK 383/20; z 6 maja 2021 r., sygn. akt II FSK 412/19; z 14 lipca 2021 r., sygn. akt II FSK 3790
/18; z 17 sierpnia 2021 r., sygn. akt II FSK 3083/19; z 23 listopada 2021 r., sygn. akt II FSK
1038/21; z 3 lutego 2022 r., sygn. akt II FSK 1513/19; z 20 kwietnia 2022 r., sygn. akt II FSK
2020/19; z 7 lutego 2023 r., sygn. akt II FSK 1766/20; z 15 czerwca 2023 r., sygn. akt II FSK
42/21; z 10 października 2023 r., sygn. akt II FSK 309/21 oraz w wyrokach wojewódzkich
sądów administracyjnych: WSA we Wrocławiu z 16 lutego 2018 r., sygn. akt I SA/Wr 1234
/17; z 18 listopada 2021 r., sygn. akt I SA/Wr 651/21; z 5 lipca 2022 r., sygn. akt I SA/Wr 948
/21; WSA w Warszawie z 12 czerwca 2018 r., sygn. akt III SA/Wa 2608/17 i z 12 września
2017 r., sygn. akt III SA/Wa 2835/16; z 9 stycznia 2019 r., sygn. akt I SA/Wa 43/18; WSA w
Gdańsku z 7 listopada 2018 r., sygn. akt I SA/Gd 831/18 oraz z 12 lipca 2022 r., sygn. akt I
SA/Gd 320/22.
Ww. wyroki zapadły na gruncie przepisów obowiązujących do 31 grudnia 2021 r., jednakże
przedstawione w nich rozważania zachowują w analizowanym zakresie aktualność w
odniesieniu do regulacji, które weszły w życie 1 lipca 2022 r., a mają zastosowanie do
dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r. Znajduje to potwierdzenie w
aktualnym orzecznictwie NSA (tak np. wyrok NSA z 10 października 2023 r., wyrok o sygn.
akt II FSK 309/21, czy z 24 stycznia 2024 r., sygn. akt II FSK 497/21), jak i wojewódzkich
sądów administracyjnych (tak m.in. wyrok WSA w Poznaniu z 8 października 2024 r., sygn.
akt I SA/Po 446/24; WSA we Wrocławiu z 14 grudnia 2023 r., sygn. akt I SA/Wr 561/23; WSA
w Gorzowie WIkp. z 12 października 2023 r., sygn. akt I SA/Go 246/23; czy WSA w Łodzi z 5
października 2023 r., sygn. akt I SA/Łd 589/23).
Jednocześnie w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych brak jest wskazania
minimalnego czasu sprawowania opieki nad małoletnim dzieckiem w danym roku
kalendarzowym, który uprawniałby do skorzystania z ulgi, o której mowa w art. 6 ust. 4c-4f
u.p.d.o.f.
Z tego względu, Wnioskodawczyni sprawując opiekę naprzemiennie w cyklu tydzień na
tydzień i w okresie sprawowania opieki czyniąc to samotnie, bez udziału drugiego z
rodziców, spełnia przesłanki do rozliczenia się na ww. zasadach.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób
fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.; t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):
Od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi
podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową,
wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono
separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został
pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten
rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:
1) małoletnie,
2) pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek)
pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3) pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa
w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe,
obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie
- podatek może być określony zgodnie z ust. 4d na wniosek wyrażony w rocznym
zeznaniu podatkowym.
Stosownie do art. 6 ust. 4d ww. ustawy:
W przypadku, o którym mowa w ust. 4c, podatek jest określany w podwójnej
wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej
dzieci, z uwzględnieniem art. 7, przy czym do sumy tych dochodów nie wlicza się
dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach
określonych w niniejszej ustawie.
Na podstawie art. 6 ust. 4e ww. ustawy:
Przepisu ust. 4c pkt 3 nie stosuje się, jeżeli dziecko, o którym mowa w tym przepisie,
uzyskało w roku podatkowym:
1) dochody, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegające opodatkowaniu na zasadach
określonych w art. 27 lub art. 30b lub
2) przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152
- w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej
określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz.U. z 2023 r. poz.
2194 oraz z 2024 r. poz. 1615), w wysokości obowiązującej w grudniu roku
podatkowego.
Art. 6 ust. 4f ww. ustawy stanowi:
Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4d, nie ma zastosowania do osoby,
która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej
jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku
z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z
art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu
dzieci (Dz.U. z 2024 r. poz. 1576).
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w
wychowywaniu dzieci (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1576):
Świadczenie wychowawcze przysługuje osobom, o których mowa w art. 4 ust. 2, w
wysokości 800,00 zł miesięcznie na dziecko.
W myśl art. 4 ust. 2 ww. ustawy:
Świadczenie wychowawcze przysługuje:
1) matce albo ojcu, jeżeli dziecko wspólnie zamieszkuje i pozostaje na utrzymaniu
matki albo ojca, z zastrzeżeniem art. 5 ust. 2a, albo
2) opiekunowi faktycznemu dziecka, jeżeli dziecko wspólnie zamieszkuje i pozostaje
na utrzymaniu opiekuna faktycznego, albo
3) opiekunowi prawnemu dziecka, albo
4) dyrektorowi domu pomocy społecznej, albo
5) rodzinie zastępczej, osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka, dyrektorowi
placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektorowi regionalnej placówki opiekuńczo-
terapeutycznej albo dyrektorowi interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego, o
których mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie
pieczy zastępczej (Dz. U. z 2024 r. poz. 177, 742, 743 i 858).
W świetle art. 5 ust. 2a ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci:
W przypadku gdy dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką
naprzemienną obydwojga rodziców rozwiedzionych, żyjących w separacji lub
żyjących w rozłączeniu sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się
okresach, kwotę świadczenia wychowawczego ustala się każdemu z rodziców w
wysokości połowy kwoty przysługującego za dany miesiąc świadczenia
wychowawczego.
W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w
przypadku gdy chociażby jeden z małżonków, osoba samotnie wychowująca dziecko
lub jej dziecko:
1) stosuje przepisy:
a) art. 30c lub
b) ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej
ustawy
- w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów
uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub
pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub
uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;
2) podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia
2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji
przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Z zacytowanych powyżej przepisów wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do
skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie
wychowujących dzieci od spełnienia łącznie kilku warunków.
Ustawodawca używając w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych sformułowania „Od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego”
przywrócił od 1 stycznia 2022 r. do treści przepisów ustawy o podatku dochodowym od
osób fizycznych uszczegółowienie, że „jeden rodzic lub opiekun prawny” może skorzystać
z preferencyjnego rozliczenia.
Ponadto, w szczególności, osoba chcąca skorzystać z tej preferencji podatkowej, musi
posiadać określony status. Przy czym przepis art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym
od osób fizycznych wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób
samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego
osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak
również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie.
Ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji
pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się zatem do jego definicji słownikowych.
„Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do
osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym
troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny. Wychowanie
dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego
samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności
praktycznych, kształtowanie światopoglądu, systemu wartości oraz postaw emocjonalnych.
Osobą samotnie wychowującą dziecko jest więc taka osoba, która osobiście troszczy się o
bieżące zaspokajanie codziennych potrzeb dziecka w pojedynkę, tj. w pełni albo w
przeważającej mierze bez udziału drugiego z rodziców.
W tym miejscu podkreślić należy, że zgodnie ze stanowiskiem utrwalonym zarówno w
orzecznictwie, jak i w doktrynie prawa – wszelkie preferencje podatkowe stanowią wyłom
od zasady powszechności opodatkowania oraz mają charakter przywileju, z którego
podatnik ma prawo, a nie obowiązek korzystania; muszą one być zatem interpretowane
bez dokonywania wykładni rozszerzającej, a także zawężającej danego przepisu prawa
podatkowego. Nadto, przy wszelkiej interpretacji przepisów prawa podatkowego i
próbach odkodowania zawartych w nich norm prawnych należy posługiwać się przede
wszystkim wykładnią językową.
W konsekwencji, korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym przewidzianej w art.
6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od
spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.
W niniejszej sprawie kluczowe znaczenie ma art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym
od osób fizycznych.
Od 1 stycznia 2022 r. ustawodawca zdecydował się bowiem na zmianę normatywną, która
zgodnie z art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przyznaje
preferencji osobie, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem
prawnym co najmniej jedno dziecko. Dotyczy to również sytuacji, gdy dziecko jest pod
opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone
świadczenie wychowawcze zgodnie z ustawą o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.
I tak, co do zasady, świadczenie wychowawcze, o którym mowa w art. 6 ust. 4f ustawy o
podatku dochodowym od osób fizycznych – na mocy art. 4 ust. 2 pkt 1 ustawy o pomocy
państwa w wychowywaniu dzieci – przysługuje albo matce albo ojcu, jeżeli dziecko
wspólnie zamieszkuje i pozostaje na utrzymaniu tego rodzica.
W art. 5 ust. 2a ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci ustawodawca zastrzegł
natomiast, że w przypadku opieki naprzemiennej orzeczonej przez sąd kwotę świadczenia
wychowawczego ustala się w wysokości połowy kwoty przysługującego za dany miesiąc
świadczenia. Zatem na mocy tego przepisu każdemu z rodziców, który – na mocy
orzeczenia sądu – wykonuje opiekę naprzemienną nad małoletnim dzieckiem przysługuje
świadczenie wychowawcze ustalone w sposób wskazany w tym przepisie.
Skoro ustanowienie opieki naprzemiennej powoduje podział świadczenia wychowawczego
pomiędzy oboje rodziców, to niezależnie od ustaleń pomiędzy rodzicami (że świadczenie
będzie pobierał jeden z nich) lub braku takich ustaleń (jeden z rodziców nie zajmuje się
dzieckiem i to drugi pobiera świadczenie) – prawo do preferencyjnego rozliczenia nie
przysługuje.
Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy – nie kwestionując Pani zaangażowania w
proces wychowawczy dziecka, o którym mowa we wniosku – nie sposób uznać, że w Pani
przypadku spełnione zostały wszystkie warunki wymagane dla rozliczenia się jako osoba
samotnie wychowująca dziecko oraz nie sposób zgodzić się z Pani stanowiskiem, że
sposób rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko Pani przysługuje.
W przedmiotowej sprawie, w związku z tym, że – jak wskazała Pani we wniosku i
uzupełnieniu wniosku – została orzeczona przez sąd opieka naprzemienna nad Pani
dzieckiem – to wystąpiła określona w art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od
osób fizycznych negatywna przesłanka uniemożliwiająca Pani skorzystanie z tej
preferencji, bowiem – jak wynika z brzmienia ww. przepisu – sposób opodatkowania, o
którym mowa w art. 6 ust. 4d ww. ustawy, nie ma zastosowania do osoby, która
wychowuje dziecko wspólnie z drugim rodzicem, w tym również gdy dziecko jest pod
opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone
świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy o pomocy państwa w
wychowywaniu dzieci.
W konsekwencji, za 2024 r. nie może rozliczyć się Pani jako rodzic samotnie wychowujący
dziecko na zasadach określonych w art. 6 ust. 4c i 4d ustawy o podatku dochodowym od
osób fizycznych.
Uprawnienie do rozliczenia się jako rodzic samotnie wychowujący dziecko na zasadach
określonych w art. 6 ust. 4c i 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie
będzie Pani przysługiwać także w zeznaniach podatkowych składanych za 2025 r. oraz za
lata następne, jeżeli Pani sytuacja nie zmieni się i nie ulegną zmianie przepisy prawa
podatkowego w tym zakresie.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego, które Pani
przedstawiła i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.
Ponadto, wskazuję, że z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w
indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29
sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.) – niniejsza
interpretacja dotyczy wyłącznie Pani. Nie wywołuje skutków prawnych dla innych osób
(np. ojca Pani dziecka).
W odniesieniu do powołanych przez Panią we własnym stanowisku wyroków sądów
administracyjnych wskazuję, że niewątpliwie wyroki sądów kształtują pewną linię wykładni
obowiązującego prawa, jednak dotyczą wyłącznie konkretnych spraw, w danym stanie
prawnym. Należy stwierdzić, że rozstrzygnięcia zawarte w tych wyrokach zapadły w
indywidualnych sprawach i w świetle art. 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej nie są
źródłem powszechnie obowiązującego prawa i tym samym nie mogą być wiążące dla
Organu wydającego przedmiotową interpretację. Natomiast organy podatkowe, mimo że
w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami
sądów, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, że nie stanowią
materialnego prawa podatkowego.
Niemniej jednak powołane przez Panią wyroki NSA: z 5 kwietnia 2017 r., sygn. akt II FSK
573/15; z 12 lutego 2020 r., sygn. akt II FSK 383/20; z 6 maja 2021 r., sygn. akt II FSK 412
/19; z 14 lipca 2021 r., sygn. akt II FSK 3790/18; z 17 sierpnia 2021 r., sygn. akt II FSK 3083
/19; z 23 listopada 2021 r., sygn. akt II FSK 1038/21; z 3 lutego 2022 r., sygn. akt II FSK 1513
/19; z 7 lutego 2023 r., sygn. akt II FSK 1766/20; z 15 czerwca 2023 r., sygn. akt II FSK 42/21;
z 10 października 2023 r., sygn. akt II FSK 309/21; z 10 października 2023 r., sygn. akt II FSK
309/21; z 24 stycznia 2024 r., sygn. akt II FSK 497/21 oraz wyroki wojewódzkich sądów
administracyjnych: WSA we Wrocławiu z 16 lutego 2018 r., sygn. akt I SA/Wr 1234/17; z 18
listopada 2021 r., sygn. akt I SA/Wr 651/21; z 5 lipca 2022 r., sygn. akt I SA/Wr 948/21; WSA
w Warszawie z 12 czerwca 2018 r., sygn. akt III SA/Wa 2608/17 i z 12 września 2017 r.,
sygn. akt III SA/Wa 2835/16; WSA w Gdańsku z 7 listopada 2018 r., sygn. akt I SA/Gd 831
/18 oraz z 12 lipca 2022 r., sygn. akt I SA/Gd 320/22, odnoszą się do możliwości
preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko/dzieci na zasadach
określonych w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w
brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r. i mającym zastosowanie do dochodów
(przychodów) uzyskanych do tego dnia.
Ponadto, powołana przez Panią sprawa o sygn. akt FSK 2020/19 to postanowienie NSA na
decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w przedmiocie łącznego zobowiązania
pieniężnego, natomiast wyrok WSA w Warszawie o sygn. I SA/Wa 43/18 dotyczy skargi na
postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w przedmiocie odmowy
wszczęcia postępowania, a zatem nie dotyczą kwestii będących przedmiotem niniejszego
rozstrzygnięcia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z
dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.).
Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna
(tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do
interpretacji.
· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub
zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem
czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy
z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
· Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w
decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej
praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu
Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z
dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz.
U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę
należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej
(art. 53 § 1 PPSA):
· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa
Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres
Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP
(art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia
przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do
zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz
powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji
podatkowej.