Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego
zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
11 lutego 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła
go Pani pismami złożonymi 16 kwietnia 2025 r. oraz 12 maja 2025 r. – w odpowiedzi na
wezwania. Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Bank i Kredytobiorcę łączy Umowa kredytu nr ... sporządzona dnia 1 sierpnia 2007 r.,
(dalej „Umowa”).
Bank udzielił Kredytobiorcy kredytu przeznaczonego na realizację celu określonego w
Umowie (zgodnie z umową kredyt był przeznaczony na zakup lokalu mieszkalnego na
rynku pierwotnym, modernizację). Kwota w PLN w dniu wypłaty kredytu była przeliczona
na CHF według kursu kupna z tabeli Banku. Bank wypłacił ... zł, co stanowiło równowartość
... CHF.
Kredytobiorca wniósł przeciwko Bankowi roszczenia w związku z zawarciem,
wykonywaniem lub treścią Umowy, w szczególności roszczeń o:
uznanie postanowień Umowy, w tym dotyczących klauzuli ryzyka walutowego, zasad
indeksacji lub denominacji, zasad ustalania kursów walut, za niewiążące na podstawie art.
1385 i nast. Kodeksu cywilnego lub stwierdzenia nieważności lub bezskuteczności części
lub całej Umowy lub zapłatę z ww. tytułów.
Kredytobiorca stoi na stanowisku i jest świadomy, że podniesienie któregokolwiek z
roszczeń, o których mowa w ust. 3 powyżej oraz Załączniku 3 (Informacja o klauzulach
uznawanych przez sądy za niedozwolone oraz roszczeniach dochodzonych przed sądami
przez kredytobiorców), mogłoby skutkować pozytywnym dla Kredytobiorcy orzeczeniem
sądowym. Bank stoi na stanowisku, że Umowa jest ważna i nie uznaje za zasadne
1roszczeń o uznanie postanowień Umowy za niewiążące na podstawie art. 385 i nast.
Kodeksu cywilnego lub stwierdzenie nieważności Umowy lub o zapłatę z ww. tytułów.
Zamiarem Banku i Kredytobiorcy jest polubowne rozstrzygnięcie sporu dotyczącego
1ważności Umowy lub niedozwolonego charakteru jej postanowień (w rozumieniu art. 385
Kodeksu cywilnego), a tym samym uchylenie niepewności co do roszczeń wynikających z
Umowy poprzez przyjęte w Ugodzie rozwiązania. Zgodnie z wyliczeniami niezależnej firmy
analitycznej na dzień 23 stycznia 2024 r. kwota do rozliczenia w przypadku unieważnienia
umowy (w PLN):
Kapitał zapłacony przez kredytobiorcę - ... zł,
Odsetki zapłacone (umowne i karne) przez kredytobiorcę - ... zł,
Opłaty dodatkowe zapłacone (ubezpieczenie w ramach cesji) przez kredytobiorcę - ... zł,
Razem : ... zł. Bank wypłacił ... zł.
Od momentu analizy finansowej kredytobiorca nadal spłaca raty kredytu, co tylko
zwiększa kwotę rozliczeń na korzyść kredytobiorcy. Wnioskodawczyni jest w trakcie
rozmów z Bankiem dot. Ugody do Umowy kredytowej (Kredyt hipoteczny indeksowany do
CHF). Bank zaproponował Jej ugodę z poniższymi zapisami:
Strony zgodnie ustalają, że po zmianie waluty obcej kredytu na walutę PLN pozostałe do
spłaty zadłużenie (kapitał) Kredytobiorcy względem Banku z tytułu Umowy, na dzień
sporządzenia Ugody wynosi ... zł (słownie złotych: ...). Strony zgodnie postanawiają o
zmianie kwoty, o której mowa w zdaniu poprzednim w ten sposób, że Bank dokona
zwrotu, który na dzień sporządzenia Ugody wynosi ... zł (słownie złotych: ...) [„kwota
zwrotu”]. Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie), na kwotę ... zł.
Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, że w wyniku zwolnienia z części długu
(umorzenia) po jego stronie powstaje przychód, a w związku z tym Bank ma obowiązek
informacyjny (tj. sporządzić informację PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych)-11 zgodnie z właściwymi przepisami prawa).
Jednocześnie Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, że aby do osiągniętego przychodu
zastosowanie miała regulacja rozporządzenia Ministra Finansów dotycząca zaniechania
poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z
kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, niezbędne jest spełnienie przez
Kredytobiorcę warunków określonych w tym rozporządzeniu, co Kredytobiorca
potwierdza oświadczeniem, który stanowi załącznik nr 2 do niniejszej Ugody. W przypadku
złożenia przez Kredytobiorcę oświadczenia, które stanowi załącznik nr 2 do niniejszej
Ugody, Bank nie sporządzi informacji PIT-11.
Zgodnie z umową kredyt był przeznaczony na zakup lokalu mieszkalnego na rynku
pierwotnym, modernizację, czyli został zaciągnięty przez Wnioskodawczynię na własne
cele mieszkaniowe. Jednocześnie Wnioskodawczyni oświadcza, że kredyt został
zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej. Oświadcza również, że
dotychczas nie skorzystała z zaniechania poboru podatku od umorzonego kredytu
mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej niż związana z
kredytem, o którym mowa w oświadczeniu.
Uzupełnienie wniosku
Na pytanie Organu o treści cyt.: „Czy była Pani jedynym kredytobiorcą zawierającym
umowę o kredyt mieszkaniowy? W przypadku współkredytobiorców prosimy wskazać, czy
wszyscy kredytobiorcy odpowiadają za spłatę kredytu solidarnie, a więc do pełnej
wysokości?”, Wnioskodawczyni odpowiedziała: mam współkredytobiorcę – ... (mąż). Tak,
odpowiadamy za spłatę kredytu solidarnie.
Kredyt został udzielony przez podmiot, którego działalność podlegała nadzorowi
państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym. Umowa kredytowa została
zawarta z ...S.A. oddział w Polsce, ....
Na pytanie Organu o treści cyt.: „Dokładną datę nabycia oraz miejsce położenia (adres)
lokalu mieszkalnego zakupionego przez Panią ze środków uzyskanych z ww. kredytu?”,
Wnioskodawczyni podała: 8 sierpnia 2007 r., ..., ul. ... .
Na pytanie Organu o treści cyt.: „Jaki tytuł prawny przysługuje Pani do zakupionego z
kredytu lokalu mieszkalnego (np. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu
mieszkalnego, prawo odrębnej własności lokalu mieszkalnego, inny - jaki?)?”
Wnioskodawczyni wyjaśniła: odrębna własność lokalu, jest księga wieczysta nr, KW REP ....
Na pytanie Organu o treści cyt.: „Czy jest Pani właścicielem lokalu mieszkalnego, dla
którego została zawarta ww. umowa o kredyt (w przypadku współwłasności należy
wskazać udział w ww. lokalu mieszkalnym przypadający Pani oraz osoby współwłaścicieli i
ich udziały)?”, Wnioskodawczyni odpowiedziała: ..., ... - współwłaściciele na zasadzie
wspólności ustawowej małżeńskiej.
Kredyt przeznaczony był na zakup lokalu mieszkalnego na rynku pierwotnym,
modernizację tej nieruchomości. Celem zabezpieczenia spłaty kredytu, tj. kapitału kredytu,
odsetek, innych kosztów oraz odsetek od zadłużenia przeterminowanego, ustanowiona
została pierwsza hipoteka kaucyjna do kwoty ... zł na zabezpieczenie spłaty kredytu
ustanowionej na rzecz Banku na odrębną własność lokalu, ul. ... nr lokalu .... Sąd
Rejonowy: ... Wydział Ksiąg Wieczystych, KW nowoutworzona (numer KW REP ...).
Do zawarcia ugody z bankiem dojdzie w 2025 r.
Wnioskodawczyni przedstawia propozycję ugody ze strony banku i wyliczenie zasad spłaty
oraz zwrotu cyt.:
„...”
Uzupełnienie drugie
Umorzenie kredytu przez bank dotyczyło będzie wszystkich współkredytobiorców i
skutkowało wygaśnięciem zobowiązania wobec banku w całości po stronie każdego ze
współkredytobiorców odpowiadających solidarnie za dług.
Obecnie wynegocjowana kwota uległa zmianie - było ... zł, teraz propozycja banku to
kwota zwrotu ... zł. Kwota ta mieści się w kwocie wpłacanej przez Wnioskodawczynię i
drugiego współkredytobiorcę do banku tytułem spłaty zadłużenia na rzecz banku.
Kapitał zapłacony przez kredytobiorcę - ... zł.
Odsetki zapłacone (umowne i karne) przez kredytobiorcę - ... zł = ... zł.
Pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)
Czy w związku z umorzeniem kwoty ... PLN i kwotą zwrotu przez bank ... zł w ramach
planowanej ugody z bankiem, Wnioskodawczyni jest zwolniona z podatku na podstawie
Rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru
podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem
hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. 2022 r. poz. 592 zm. Dz.U. 2023
poz. 2743), czy też kwoty te stanowią przychód w rozumieniu ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych i Wnioskodawczyni musi od nich zapłacić podatek?
Pani stanowisko w sprawie
W ocenie Wnioskodawczyni, po analizie zapisów z proponowanej ugody i po wypełnieniu
oświadczenia (spełnione wszystkie punkty) nie podlega Ona opodatkowaniu ani za
umorzenie kwoty kredytu, ani za zwrot nadpłaconej kwoty z Banku.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Reguły dotyczące opodatkowania
Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym
od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z
wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od
których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że
każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest
sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:
· dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c
ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz
· dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra
właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy
Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach
uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).
W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem
opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-
30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma
dochodów z wszystkich źródeł przychodów.
Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art.
24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka
sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku
podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest
stratą ze źródła przychodów.
Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie
realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art.
19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji
podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość
otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:
· pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie
pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał,
zainkasował, objął w posiadanie”;
· pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj.
takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do
odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do
swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości
pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone
pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.
Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z
wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o
podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie
mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem
majątkowym po stronie podatnika, jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.
Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno
formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez
podatnika.
Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde
działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i
zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie
majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.
Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na
względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych
rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o
kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę
poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane
jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.
in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.
Źródła przychodów
Źródła przychodów zostały określone przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 ustawy o
podatku dochodowym od osób fizycznych. I tak zgodnie z ww. przepisem:
Źródłami przychodów są:
1) stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo
w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją
rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta;
2) działalność wykonywana osobiście;
3) pozarolnicza działalność gospodarcza;
4) działy specjalne produkcji rolnej;
5) (uchylony)
6) najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym
charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji
rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na
prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku
związanych z działalnością gospodarczą;
7) kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych
innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c;
8) odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz
prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c) prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d) innych rzeczy,
- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i
zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw
majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku
kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy -
przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w
przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany;
8a) działalność prowadzona przez zagraniczną jednostkę kontrolowaną;
8b) niezrealizowane zyski, o których mowa w art. 30da;
9) inne źródła.
Przychody z poszczególnych źródeł przychodów i zasady ich ustalania zostały
uregulowane w art. 12-20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w
szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu
emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w
rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty
uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz
wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także
dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki
pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane
z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w
art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów
określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja
przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii
zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww.
ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym
przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Na mocy art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki
organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które
dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z
wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art.
52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej
zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na
podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić
informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją
podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu
skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje
zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi
skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w
sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.
Skutki podatkowe zwrotu przez bank kwoty nadpłaty
Jak stanowi art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r.
poz. 1061 ze zm.):
Przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między
nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń
wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór
istniejący lub mogący powstać.
Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po
pierwsze, zauważyć należy, że umowa ta może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy
między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń
wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej
niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez
wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa
stron. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że z ustępstwem mamy do czynienia, gdy
ktoś rezygnuje z jakiegoś warunku, wymagania, zmniejsza swoje żądania czy też odstępuje
od nich. Ustępstwa mogą polegać m.in. na zrzeczeniu się uprawnień czy też zarzutów,
zaciąganiu zobowiązań, obniżeniu świadczenia itp.
Zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną
ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się
do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym
podstawę zawarcia ugody. W doktrynie prezentowany jest również pogląd, zgodnie z
którym kauzalność ugody przejawia się w określeniu zarzutów, którymi mogą się posłużyć
strony po zawarciu ugody. Tak więc ugoda jest czynnością, realizowaną w drodze
wzajemnych ustępstw stron, zmierzającą do uchylenia niepewności co do roszczeń
wynikających z tego stosunku lub zapewnienia ich wykonania albo uchylenia sporu
istniejącego lub mogącego powstać.
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady –
każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.
Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad
kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu.
Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ustawy o
podatku dochodowym od osób fizycznych, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji
podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość
otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z
definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko
takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym
aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru
zwrotnego.
Wobec powyższego, skoro jak wskazała Pani we wniosku i jego uzupełnieniu – kwota ... zł
mieści się w kwocie wpłacanej przez Panią i drugiego współkredytobiorcę do banku
tytułem spłaty zadłużenia na rzecz banku., to stwierdzam, że zwrot ten nie stanowi dla
Pani przychodu.
Czynność ta nie spowodowała uzyskania przez Panią przysporzenia majątkowego, wzrostu
Pani majątku. Otrzymana przez Panią kwota stanowi zwrot własnych pieniędzy, które
nienależnie wpłaciła Pani wcześniej do banku.
Pieniądze te nie są Pani przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym
od osób fizycznych, klasyfikowanym do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw.
z art. 20 ust. 1 ww. ustawy i ich uzyskanie nie skutkuje po Pani stronie powstaniem
obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych oraz obowiązkiem
zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od wypłaconej przez bank kwoty.
Umorzenie wierzytelności
Przystępując do oceny skutków podatkowych umorzenia Pani przez bank wierzytelności
od zaciągniętego w 2007 r. kredytu hipotecznego, wskazać należy, że instytucja kredytu
uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz.
U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).
Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na
czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony
cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych
w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych
terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w
umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia
się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy
bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w
rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Należy w tym miejscu wyjaśnić, że umorzenie wierzytelności następuje w przypadku
zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela z prawa do wierzytelności, bez
uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik
je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.
Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy Kodeks
cywilny:
Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie
przyjmuje.
Tak więc, dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w
wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).
Tym samym, wartość umorzonych Pani kwot wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego
(kwoty kapitału), na podstawie ugody z bankiem, będzie stanowić przychód w rozumieniu
art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu nieodpłatnych
świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20
ust. 1 ww. ustawy.
Zaniechanie poboru podatku
Zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie
zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów)
związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. 2024 r.
poz. 102):
1. Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:
1) umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w
przypadku gdy:
a) kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji
mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy
kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji
mieszkaniowej, oraz
b) osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z
zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu
mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji
mieszkaniowej;
2) otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego
udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub
indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu
zastosowania ujemnego oprocentowania.
2. Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:
1) kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);
2) odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;
3) opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia
umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w
szczególności ubezpieczeń.
3. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż
określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku
dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.),
zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu
kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego
zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do
całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.
4. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub
gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym
mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu
refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z
tytułu kredytu mieszkaniowego.
5. Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie
się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:
1) jednego gospodarstwa domowego albo
2) więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne
mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba
fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy
podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o
podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).
6. Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się
gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal
mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub
wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.
7. W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej
inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie
osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma
zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.
Natomiast z § 3 ww. rozporządzenia:
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to
rozumieć kredyt, który został:
1) udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność
podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym,
uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących
zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz
2) zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w
nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim
prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub
udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni
mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz
3) zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26
lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W myśl § 4 ww. rozporządzenia:
Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów
(przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.
Zgodnie z treścią art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
wskazanego w § 3 ww. rozporządzenia:
Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki
poniesione na:
a) nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu
mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a
także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego
gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
b) nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w
takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub
udziału w takim prawie,
c) nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie,
prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym
również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu
lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim
prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni
przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
d) budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku
mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
e) rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego
budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub
własnego pomieszczenia niemieszkalnego
- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie
należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji
Szwajcarskiej.
Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach
rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.
Wobec powyższego, ww. zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do
umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na
cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia
2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych
ustaw, w przypadku, gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej
inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego –
gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji
mieszkaniowej oraz w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu
mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych
wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż
określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. rozporządzenia).
Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w
art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Skutki podatkowe z tytułu umorzenia wierzytelności
W konsekwencji, stwierdzam, że kwota wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego
zaciągniętego w 2007 r., która zostanie Pani umorzona przez bank w 2025 r. (kwota
kapitału i odsetek), stanowi dla Pani przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o
podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu nieodpłatnych świadczeń,
klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww.
ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
W stosunku do tego przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu
hipotecznego zaciągniętego w 2007 r. na finansowanie kosztów nabycia lokalu
mieszkalnego stanowiącego odrębną własność, który uzyska Pani w 2025 r. (kwoty
kapitału i odsetek), zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od
osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r.
w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów
(przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.
Zatem, w sytuacji przedstawionej we wniosku, nie jest Pani zobowiązana do zapłaty
podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu umorzenia w 2025 r. przez bank, kwoty
wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego (kwoty kapitału i odsetek).
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego,
który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Organ podkreśla, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa
podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy
kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu
faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi
postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej
ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa
podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego.
Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997
r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą
postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie
jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę
ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek
udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on
dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego,
ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku.
Wskazać również należy, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w
indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja
podatkowa. W związku z tym, niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie Pani, nie wywołuje
skutków prawnych dla Pani męża.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy
z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.).
Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna
(tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do
interpretacji.
· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub
zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem
czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy
z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
· Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w
decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej
praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu
Administracyjnego w ... . Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa
z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz.
U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę
należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej
(art. 53 § 1 PPSA):
· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa
Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres
Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP
(art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia
przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do
zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz
powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji
podatkowej.