Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
łowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego
zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
3 marca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 26 lutego 2025 r. o wydanie
interpretacji indywidualnej. Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1. Zainteresowany będący stroną postępowania: A.A;
2. Zainteresowana niebędąca stroną postępowania: B.A, ul. (...).
Opis zdarzenia przyszłego
(...) 2011 r. A.A oraz B.A (na (...) 2011 r. B.B), dalej jako „Wnioskodawcy” lub
„Kredytobiorcy”, zawarli z Bankiem X (Bank z siedzibą w (...) przy ul. (...), zarejestrowany w
Sądzie Rejonowym dla (...), XIII Wydział Gospodarczy pod nr KRS (Krajowy Rejestr Sądowy) (...), obecnie występujący
pod nazwą Y z siedzibą w (...)), dalej jako „Bank”, umowę nr (...) kredytu budowlano-
hipotecznego indeksowanego do EUR, dalej jako „Umowa kredytowa” lub „Kredyt”.
Wskazany Bank jest podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego
organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionym do udzielania kredytów na
podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów.
Kwota Kredytu wynosiła 499.765,73 PLN i była indeksowana do waluty EUR.
Cel Kredytu:
- cel główny:
· budowa lokalu mieszkalnego przez inwestora zastępczego kwota: 448.420 PLN;
· remont/modernizacja/wykończenie lokalu mieszkalnego będącego przedmiotem
Umowy kredytowej niewymagający pozwolenia/zgłoszenia kwota: 50.000 PLN.
- cel dodatkowy:
· kwota 1.345,73 PLN na pokrycie kosztu ubezpieczenia niskiego wkładu własnego.
Kredyt został zaciągnięty na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej.
Przedmiot Kredytu: lokal mieszkalny położony w C, przy ulicy D1, mieszkanie numer 1
(dalej „Nieruchomość”), którego oboje Państwo są właścicielami (w udziale po 50% każdy z
małżonków).
Cel zakupu Nieruchomości: zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych jednego gospodarstwa
domowego, tj. Państwa i dzieci – po odebraniu lokalu mieszkalnego od dewelopera i
przystosowaniu Nieruchomości (remoncie/wykończeniu) zamieszkali Państwo w nim i
mieszkaj do chwili obecnej.
Zabezpieczenie Kredytu: hipoteka ustanowiona na kredytowanej Nieruchomości (numer
księgi wieczystej (...)).
Umowę kredytową zawarli Państwo będąc stanu wolnego. (...) 2012 r. zawarli Państwo
związek małżeński. Od początku pozostają Państwo w małżeńskiej wspólności ustawowej.
Zgodnie z postanowieniami Umowy kredytowej odpowiadają Państwo solidarnie za Kredyt
wobec Banku.
W 2023 r. Bank uruchomił promocję dla klientów posiadających m.in. kredyty hipoteczne
indeksowane do EUR, w ramach której oferował częściowe umorzenie kapitału, w
przypadku gdy kredytobiorcy zdecydują się na częściową spłatę kredytu. 19 kwietnia 2023
r. skorzystali Państwo z ww. promocji. Dokonali Państwo częściowej spłaty Kredytu w
kwocie 8.850 EUR. Bank w zamian umorzył Państwu 878,60 EUR kapitału Kredytu oraz
skorzystali Państwo z zaniechania poboru podatku od przychodu związanego z
umorzeniem powyższej kwoty kapitału Kredytu.
Oświadczają Państwo, że w przeszłości nie skorzystali zaniechania poboru podatku od
kwot umorzonych wierzytelności z tytułu innego kredytu mieszkaniowego (aniżeli Kredyt
w przedmiotowym wniosku) zabezpieczonego hipotecznie, zaciągniętego na realizację
innej inwestycji mieszkaniowej (aniżeli opisana w przedmiotowym wniosku Nieruchomość).
W związku z zastosowaniem przez Bank w Umowie kredytowej klauzul o charakterze
abuzywnym wnieśli Państwo do Sądu Okręgowego w (...) pozew o ustalenie nieważności
Umowy kredytowej oraz o zapłatę przeciwko Bankowi. Wcześniej Bank również wystąpił z
pozwem do Sądu Okręgowego w (...) o zapłatę wobec Państwa tytułem zwrotu
wypłaconego kapitału Kredytu. Obie sprawy obecnie są na etapie postępowania
sądowego, wyroki w tych sprawach nie zapadły.
W związku z trwającym sporem sądowym Bank zaproponował Państwu zawarcie ugody
(dalej: Ugoda). Cel zawarcia proponowanej przez Bank Ugody:
· polubowne rozstrzygnięcie sporu i zapobieżenie powstania w przyszłości nowego sporu
o ważność i skuteczność Umowy kredytowej oraz jej poszczególnych postanowień,
· uchylenie niepewności co do wzajemnych roszczeń Banku i Państwa związanych z
zawarciem i wykonywaniem Umowy kredytowej poprzez rozwiązania przyjęte w
Ugodzie; w konsekwencji jednoznaczne ustalenie praw i obowiązków stron Umowy
kredytowej poprzez uczynienie wzajemnych ustępstw.
Ponadto, zgodnie z propozycją Ugody, Kredytobiorcy i Bank mają potwierdzić, że Umowa
kredytowa:
· była i jest ważna;
· nie naruszała i nie narusza przepisów prawa, ani zasad współżycia społecznego;
· nie wykracza poza zasadę swobody umów;
· została prawidłowo wykonana przez Kredytobiorców i Bank.
W przypadku zawarcia Ugody strony (Bank i Kredytobiorcy) mają wycofać swoje
powództwa wraz ze zrzeczeniem się roszczenia.
W propozycji Ugody sporządzonej na dzień 4 lutego 2025 roku Państwa zadłużenie
Kredytu wynosi 43.178,99 EUR, które składa się z:
· kapitału Kredytu w wysokości 43.000,83 EUR,
· odsetek umownych od kapitału Kredytu w wysokości 178,16 EUR.
Wartość wpłat dokonanych przez Kredytobiorców, według ksiąg Banku, na dzień 4 lutego
2025 r. wynosi 499.049,71 PLN. Spłaty Kredytobiorców, dokonywane w EUR, zostały
przeliczone przez Bank na PLN wg średniego kursu EUR Narodowego Banku Polskiego
obowiązującego tego dnia. Saldo rachunku technicznego przeznaczonego do
przyjmowania przez Bank od Kredytobiorców spłat Kredytu wynosi na dzień 4 lutego 2025
r. 568,22 EUR.
Według postanowień zawartych w propozycji Ugody Bank umorzy Kredytobiorcom całość
aktualnej kwoty zadłużenia w wysokości 43.178.99 EUR, co stanowi równowartość
182.426,91 PLN wg średniego kursu EUR Narodowego Banku Polskiego z 4 lutego 2025
roku wynoszącego 4,2249 i w tym zakresie zwolni Kredytobiorców z długu z tytułu Umowy
kredytowej. Umorzenie dotyczy zarówno kwoty kapitału Kredytu w wysokości 43.000,83
EUR, jak i odsetek umownych od kapitału Kredytu w wysokości 178,16 EUR.
Dodatkowo Ugoda przewiduje, że Bank zwróci Kredytobiorcom opłaty z tytułu
ubezpieczenia niskiego wkładu własnego w łącznej wysokości 1.983,98 PLN oraz środki
znajdujące się na ww. rachunku technicznym, który przeznaczony jest do przyjmowania
przez Bank od Kredytobiorców spłat Kredytu.
Propozycja Ugody zakłada również, że Kredytobiorcy przyjmują do wiadomości, że w
wyniku zwolnienia z długu (umorzenia), powstanie po ich stronie przychód, który może
podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym, a przepisy prawa mogą nakładać na
Bank obowiązek wypełnienia określonych obowiązków o charakterze podatkowym (np.
sporządzenie informacji PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych)-11). Do Ugody Kredytobiorcy mogą dołączyć oświadczenie o
chęci skorzystania z zaniechania poboru podatku w związku ze spełnieniem warunków
opisanych w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie
zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów)
związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.
W przypadku składek na ubezpieczenie niskiego wkładu własnego kwota 1.345,73 PLN
została opłacona w ramach kapitału Kredytu (cel dodatkowy Kredytu), natomiast kolejne
składki 349,13 PLN z 5 sierpnia 2014 roku oraz 289,11 PLN z 5 sierpnia 2015 roku zostały
opłacone bezpośrednio przez Kredytobiorców. Łącznie składki z tytułu ubezpieczenia
niskiego wkładu własnego wyniosły 1.983,98 PLN.
W związku z tym, że Ugoda nie została jeszcze zawarta, wysokość poszczególnych kwot
objętych rozliczeniami w ramach Ugody może ulec zmianie.
Pytania
1. Czy w przypadku zawarcia Ugody z Bankiem, w ramach której zostanie umorzona
bieżąca kwota zadłużenia Kredytu, mając na uwadze fakt, że 19 kwietnia 2023 roku
skorzystali Państwo z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych z
tytułu częściowego umorzenia kapitału Kredytu będącego przedmiotem tego wniosku,
dotyczącego tej samej inwestycji mieszkaniowej, będzie możliwe zastosowanie
przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 roku w sprawie
zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów)
związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, w taki sposób,
że część umorzonej kwoty odpowiadającej proporcji kwoty przeznaczonej na wydatki,
o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku
dochodowym od osób fizycznych (99,73%), będzie podlegała zaniechaniu poboru
podatku na podstawie przepisów ww. rozporządzenia?
2. Jeżeli na ww. pytanie nr 1 otrzymają Państwo odpowiedź negatywną, tj. niemożliwe
będzie skorzystanie z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych,
czy mogą Państwo złożyć korektę zeznania podatkowego za 2023 rok i zapłacić
podatek z należnymi odsetkami od umorzonej wierzytelności w 2023 roku i tym
samym umożliwić sobie skorzystanie z zaniechania poboru podatku dochodowego od
niektórych przychodów związanych z kredytem hipotecznym, opisanego w pytaniu nr
1 (jako zastosowanie zasady „in dubio pro tributario”)?
3. Czy środki zgromadzone na rachunku technicznym wskazanym Państwu przez Bank do
spłaty Kredytu oraz poniesione opłaty z tytułu ubezpieczenia niskiego wkładu
własnego, które w przypadku podpisania Ugody zostaną Państwu zwrócone przez
Bank, będą stanowić przychód i czy w związku z tym powstanie po Państwa stronie
obowiązek zapłaty podatku dochodowego?
Państwa stanowisko w sprawie pytania pierwszego i trzeciego
Ad 1
Państwa zdaniem, w opisanym zdarzeniu przyszłym kwota umorzonego – wg propozycji
Ugody – zadłużenia z tytułu Kredytu będzie korzystała ze zwolnienia dotyczącego
zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych, określonego w
rozporządzeniu Ministra Finansów z 11 marca 2022 roku w sprawie zaniechania poboru
podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem
hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (dalej: Rozporządzenie), w części, w jakiej
kwota Kredytu zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26
lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych pozostaje do całkowitej kwoty
zaciągniętego Kredytu.
W przedmiotowej sprawie kwota udzielonego Kredytu wyniosła 499.765,73 PLN. Środki z
Kredytu w kwocie 498.420 PLN zostały przeznaczone na wydatki, o których mowa w art. 21
ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych,
tj. cel mieszkaniowy, co stanowi 99,73% całkowitej kwoty Kredytu. Zgodnie z Umową
kredytową pozostała kwota Kredytu, 1.345,73 PLN (co stanowi 0,27% całkowitej kwoty
Kredytu), została przeznaczona na inny cel, niebędący potrzebami mieszkaniowymi
gospodarstwa domowego (na zapłatę składki ubezpieczenia niskiego wkładu własnego). W
związku z powyższym zaniechaniem poboru podatku dochodowego od osób fizycznych
nie będzie objęta 0,27% cześć umorzonego zadłużenia z tytułu Kredytu – podstawa
prawna: § 1 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia.
W myśl ww. Rozporządzenia, zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od
osób fizycznych od kwot:
1) umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w
przypadku gdy:
a) kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji
mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy
kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej
inwestycji mieszkaniowej, oraz
b) osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z
zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu
mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji
mieszkaniowej.
Do pierwszego zaniechania poboru podatku dochodowego od umorzenia części kapitału
Kredytu doszło 19 kwietnia 2023 roku, a więc po dacie wejścia w życie aktualnie
obowiązującego Rozporządzenia.
W obecnym stanie prawnym, w opisanym zdarzeniu przyszłym, Państwa zdaniem,
ponownie znajdą zastosowanie przepisy Rozporządzenia wskazanego powyżej, ponieważ
Państwo - kredytobiorcy, jako osoby fizyczne będące stroną umowy kredytu hipotecznego,
nie korzystali z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu
kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej,
aniżeli ta, która jest przedmiotem tego wniosku.
Dodatkowo, zgodnie z § 1 ust. 7 Rozporządzenia, w przypadku gdy stroną umowy kredytu
mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt
1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa
w ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w
ust. 1 pkt 1 lit. b.
Przepisy cytowanego Rozporządzenia ustanawiają wyjątek od konstytucyjnej zasady
powszechności opodatkowania, w związku z czym użyte w nich zwroty powinny być
interpretowane literalnie, zgodnie z ich językowym brzmieniem.
W tej sprawie, Państwa zdaniem, spełnione są wszystkie warunki do skorzystania z ulgi – w
przypadku zawarcia Ugody z Bankiem – w postaci zaniechania poboru podatku
dochodowego od osób fizycznych na podstawie Rozporządzenia z 11 marca 2022 roku,
ponieważ:
· Kredyt został udzielony przed 15 stycznia 2015 roku przez podmiot, którego działalność
podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym,
uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących
zasady funkcjonowania takich podmiotów (data zawarcia Umowy kredytowej to 29
czerwca 2011 roku),
· Kredyt został zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z
dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (99,73% kwoty
Kredytu),
· Umowa kredytowa zabezpieczona została m.in. hipoteką ustanowioną na kredytowanej
Nieruchomości (numer księgi wieczystej (...)),
· Kredyt został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, której celem jest
zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych jednego gospodarstwa domowego,
· Kredytobiorcy, będący osobami fizycznymi, nie korzystali z zaniechania poboru podatku
od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego
zabezpieczonego hipotecznie, zaciągniętego na realizację innej inwestycji
mieszkaniowej,
· Kwota umorzonego zadłużenia z tytułu Kredytu, zgodnie z propozycją Ugody, dotyczyć
ma kapitału Kredytu oraz odsetek,
· Kredyt nie został zastąpiony kredytem refinansowym i na jego spłatę nie został
zaciągnięty kredyt konsolidacyjny,
· W przypadku zawarcia Ugody zaniechanie poboru podatku będzie miało zastosowanie
do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2026 r.
Ad 3
Odnosząc się do skutków podatkowych zwrotu wskazanych w propozycji Ugody kwot
pieniężnych, o uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od
osób fizycznych można mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek
otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w
naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego
zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów,
uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
W przedmiotowej sprawie, Państwa zdaniem, nie dojdzie do powstania przysporzenia
majątkowego po Państwa stronie. W przypadku zawarcia Ugody otrzymają Państwo od
Banku zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy Umowy kredytowej zostały
przez Państwo wpłacone na rzecz Banku z tytułu:
· spłaty składek ubezpieczenia niskiego wkładu własnego,
· wpłat dokonanych na rachunek techniczny wskazany przez Bank, który przeznaczony
jest do przyjmowania przez Bank od Kredytobiorców spłat Kredytu.
W ten sposób otrzymają Państwo środki stanowiące ekwiwalent wydatków, które ponieśli
Państwo wcześniej. Kwota pieniężna otrzymana na podstawie Ugody z Bankiem nie
spowoduje więc faktycznego przyrostu w Państwa majątku. Wypłata ta będzie dla Państwa
neutralna podatkowo.
Zwrot składek z tytułu ubezpieczenia niskiego wkładu własnego, jak również zwrot
środków znajdujących się na rachunku technicznym, nie będą stanowiły dla Państwa
przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Mając na uwadze opisane zdarzenie przyszłe nie powstanie dla Państwa obowiązek
zapłaty podatku od zwróconych Państwu przez Bank kwot.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku
dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.) jest zasada
powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Wynika z
niego, że:
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z
wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od
których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od
osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z
wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień
przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie bądź od których zaniechano poboru
podatku.
Jak stanowi art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji
praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b,
art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w
roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych
świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno
formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez
podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje
każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i
zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie
majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.
Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog
źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób
fizycznych.
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłem przychodów są inne źródła.
Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w
szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego
wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu
przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z
tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z
indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz
osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z
ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu
umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14,
dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów
określonych w art. 12-14 i art. 17.
Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności” definicja przychodów z innych źródeł
ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody
inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. W związku z tym każde
świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii
przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww.
ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.
Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.
Prawo bankowe. Zgodnie z art. 69 ust. 1 tej ustawy:
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas
oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a
kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w
umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych
terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są
obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy
dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca
osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych).
Tym samym wartość umorzonej kwoty wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego na
podstawie ugody z bankiem stanowi dla Państwa przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1
ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (w proporcji przypadającej na każdego
z Państwa), z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w
art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy.
Przychód taki może skorzystać z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób
fizycznych, bowiem zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022
r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów
(przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j.
Dz. U. z 2024 r. poz. 102 ze zm.):
1. Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od
kwot:
1) umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w
przypadku gdy:
a) kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji
mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego -
gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej
inwestycji mieszkaniowej, oraz
b) osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie
korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych
wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację
innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;
2) otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego
udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub
indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu
zastosowania ujemnego oprocentowania.
2. Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:
1) kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);
2) odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;
3) opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia
umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w
szczególności ubezpieczeń.
3. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne
niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku
dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.), zaniechanie,
o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu
mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na
wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty
zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.
4. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym
lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym
mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu
refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z
tytułu kredytu mieszkaniowego.
5. Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się
inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:
1) jednego gospodarstwa domowego albo
2) więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne
mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba
fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy
podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o
podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).
6. Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się
gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny
albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi
osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.
7. W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej
inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby
fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma
zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.
W myśl § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia:
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to
rozumieć kredyt, który został:
1) udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność
podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym,
uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących
zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz
2) zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w
nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim
prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub
udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni
mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz
3) zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26
lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Stosownie do § 4 ww. rozporządzenia:
Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów)
uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.
Z kolei art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że:
Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki
poniesione na:
a) nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu
mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a
także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania
wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub
lokalem,
b) nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub
udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni
mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
c) nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie,
prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w
tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego
gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału
w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten
zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
d) budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku
mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
e) rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego
budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub
własnego pomieszczenia niemieszkalnego
– położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie
należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji
Szwajcarskiej.
Zaniechanie poboru podatku znajduje zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym
kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i
zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed 15 stycznia 2015 r. przez podmioty
uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy
osoba fizyczna będąca stroną umowy hipotecznego kredytu mieszkaniowego nie
korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu
kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej (§ 1
ust. 1 pkt 1 lit. b w zw. z § 3 przytoczonego rozporządzenia). Istotne jest, żeby kredyt
mieszkaniowy został zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy
o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz na realizację jednej inwestycji
mieszkaniowej.
W przypadku, gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż
określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
zaniechanie obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w
jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25
pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.
W Państwa przypadku zostały spełnione warunki do skorzystania z zaniechania poboru
podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem
hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, o których mowa w cytowanym
rozporządzeniu Ministra Finansów. Zawarli Państwo umowę jednego kredytu, który
dotyczył jednej nieruchomości mieszkalnej. Tym samym do uzyskanego przez Państwa
przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu, w części
odpowiadającej celowi głównemu (nabycie nieruchomości oraz na remont/ modernizacja
/wykończenie lokalu mieszkalnego), znajdzie zastosowanie zaniechanie poboru podatku
dochodowego od osób fizycznych. Wobec tego nie będą Państwo zobowiązani do
opodatkowania tego przychodu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Odnosząc się do Państwa trzeciego pytania, o uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy
o podatku dochodowym do osób fizycznych można mówić gdy podatnik uzyskuje
przysporzenie majątkowe – czy to na skutek otrzymania określonych wartości
majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych
świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia następuje zmniejszenie jego
zobowiązań wobec innych podmiotów.
Zatem w przypadku zwrotu wpłaconych Bankowi środków nie powstanie po Państwa
stronie przysporzenie majątkowe. W sytuacji, gdy na mocy zawartej ugody otrzymają
Państwo zwrot środków pieniężnych, które wcześniej przekazali Państwo na rzecz Banku
w ramach spłaty udzielonego kredytu hipotecznego, otrzymają Państwo jedynie środki
będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z Państwa własnych
środków. Zwrot środków otrzymany na podstawie ugody z Bankiem nie spowoduje więc
faktycznego przyrostu w Państwa majątku, a więc wypłata taka będzie dla Państwa
neutralna podatkowo i nie stanowi przychodu opodatkowanego podatkiem dochodowym
od osób fizycznych.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego,
który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Ponieważ Państwa stanowisko w zakresie pierwszego pytania jest prawidłowe, odpowiedź
na Państwa drugie pytanie jest zbyteczna.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy
z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111).
Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie
zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji
ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub
zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem
czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5
ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
· Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w
decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki
interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
przez Zainteresowanego, który
jest stroną postępowania
Pan A.A (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji
podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego
Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa
z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz.
U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę
należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej
(art. 53 § 1 PPSA):
· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa
Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres
Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP
(art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia
przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do
zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz
powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r
Ordynacji podatkowej.