Wnioskodawca, będący posiadaczem dwóch kredytów hipotecznych, zwrócił się do organu podatkowego z pytaniem o skutki podatkowe umorzenia części kapitału tych kredytów. Organ potwierdził, że umorzenie kredytu hipotecznego zaciągniętego na nabycie działki z rozpoczętą budową jest zwolnione z podatku dochodowego, natomiast umorzenie kredytu refinansowego, który nie był przeznaczony na cele mieszkaniowe, podlega opodatkowaniu. W związku z tym, organ uznał stanowisko wnioskodawcy w części dotyczącej drugiego kredytu za prawidłowe, a w części dotyczącej pierwszego kredytu za nieprawidłowe.
Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex
Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.
Rozpocznij bezpłatny okres próbny8 stycznia 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełnił go Pan pismem z 10 stycznia 2025 r. w zakresie potwierdzenia przelewu. Następnie uzupełnił go Pan pismem z 23 lutego 2025 r. oraz pismem z 27 marca 2025 r. – w odpowiedzi na wezwania. Treść wniosku jest następująca: Opis stanu faktycznego Wnioskodawca razem z żoną jest posiadaczem dwóch kredytów hipotecznych. Oba kredyty były w CHF, a obecnie po zawarciu ugody z Bankiem są przewalutowane na PLN. Kredyt pierwszy. Pierwotnym celem pierwszego kredytu hipotecznego było refinansowanie kosztów zakupu własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego (zakupu mieszkania). Zabezpieczeniem kredytu była hipoteka zwykła na tej nieruchomości. Wnioskodawca z żoną solidarnie odpowiada za spłatę kredytu. Kwota kredytu 35 760,34 CHF, co na dzień zawarcia umowy stanowiła równowartość kwoty 100 490,17 PLN. Umowa zawarta w kwietniu 2003 r. W maju 2006 Wnioskodawca wraz z żoną zawarł z Bankiem zmianę do umowy: kwota kredytu została podwyższona o 18 485,49 CHF. Cel podwyższenia kwoty kredytu to spłata kredytu hipotecznego w walucie CHF zawartego w grudniu 2002 r. W 2006 r. małżonkowie postanowili to mieszkanie sprzedać, ze środków uzyskanych ze sprzedaży przeznaczyć na wkład własny przy zakupie większej nieruchomości. Ponieważ sprzedaż zadłużonego mieszkania okazała się problematyczna, Wnioskodawca wraz z żoną postanowił spłacić kredyt poprzez podwyższenie kredytu z zabezpieczeniem na innej nieruchomości. W maju 2008 r. Wnioskodawca wraz żoną podpisał aneks z Bankiem na podwyższenie kredytu o kwotę nie większą niż 76 289,29 CHF oraz nie większą niż 150 000 PLN, cel: dowolny cel konsumpcyjny. 21 listopada 2008 r. udało się małżonkom sprzedać uwolnioną od hipoteki nieruchomość, a środki z jej sprzedaży spożytkowali na wykończenie zakupionej w grudniu 2008 r. nieruchomości, która pozwoliła zapewnić godne warunki lokalowe dla 5 osobowej rodziny.
Wstępnie Wnioskodawca wraz z żoną planował spłacić kredyt, ale od doradcy w Banku dowiedział się, że po spłacie tego kredytu nie otrzyma odpowiednio wysokiego nowego kredytu na sfinalizowanie zakupu i wykończenia nieruchomości. Reasumując cele pierwotne kredytu, tj. refinansowanie kosztów zakupu własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego oraz spłata kredytu hipotecznego w walucie CHF zawartego w grudniu 2002 r. został zrealizowany, jednak środki uwolnione ze sprzedaży tej nieruchomości Wnioskodawca wraz z żoną przeznaczył na zakup i wykończenie nowej nieruchomości, częściowo finansowanej środkami z drugiego, niżej opisanego kredytu. Natomiast cel podwyższenia kredytu w 2008 r., tj. 76 289,28 CHF (150 000 PLN) został spożytkowany na wykończenie zakupionej nieruchomości w 2008 r. Kredyt drugi. Celem drugiego kredytu hipotecznego był zakup działki budowlanej wraz z rozpoczętą inwestycją: dom w stanie surowym otwartym - stan wymagający jeszcze środków na wykończenie nieruchomości aby można było w niej zamieszkać. Kredyt został zaciągnięty w 2008 r. na kwotę 177 312,28 CHF i nie większej niż 430 000 PLN. Cena działki wraz z rozpoczętą budową to 540 000 PLN. W 2024 r. ze względu na zbyt duże obciążenie spłaty kredytów w CHF, wzrost oprocentowania oraz kursu waluty, Wnioskodawca wraz z żoną podpisał ugody z Bankiem na przewalutowanie obydwu kredytów na PLN. Ugoda na pierwszy kredyt zawarta 2 kwietnia 2024 r. Ugoda na drugi kredyt zawarta 17 maja 2024 r. Obydwa kredyty zostały zawarte z podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym (Bank notowany na Giełdzie papierów Wartościowych). Obydwa kredyty są zabezpieczone hipotecznie. Razem z żoną Wnioskodawca solidarnie odpowiada za spłatę kredytów. Przedmiotem obydwu ugód było umorzenie samych kapitałów. Pierwszy kredyt: kurs przewalutowania 1.8310, ustalony średni kurs NBP na dzień przewalutowania 4.5379. Przewalutowanie zostało przeprowadzone w ramach Ugody zawartej w wyniku mediacji przeprowadzonych w Centrum Mediacji Sądu ..... przy ..... Na dzień 29 marca 2024 r. wysokość zadłużenia wynosiła 55 300,73 CHF. Po przewalutowaniu i umorzeniu części kapitału zadłużenie pozostaje w wysokości 101 255,64 PLN, a kwota umorzenia kapitału to 143 450,09 PLN. Drugi kredyt: kurs przewalutowania 2.1645, ustalony średni kurs NBP na dzień przewalutowania 4.4047. Przewalutowanie zostało przeprowadzone w ramach Ugody zawartej w wyniku mediacji przeprowadzonych w Centrum Mediacji Sądu .... przy ... Na dzień 16 maja 2024 r. wysokość zadłużenia wynosiła 103 980,18 CHF. Po przewalutowaniu i umorzeniu części kapitału zadłużenie pozostaje w wysokości 225 065,10 PLN, a kwota umorzenia kapitału to 226 676,79 PLN. W przypadku drugiego kredytu Wnioskodawca wraz z żoną złożył w Banku oświadczenie, że spełnia warunki określone w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r., poz. 592 z późn. zm.; Dz. U. z 2022 r. poz. 2743), umożliwiające zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych i podatku dochodowego od osób prawnych, tj.: 1) wierzytelność umorzona zgodnie z Ugodą wynika z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej i zabezpieczonego hipotecznie, udzielonego przed dniem 15 stycznia 2015 r.; 2) zabezpieczenie w postaci hipoteki ustanowiono na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie; 3) do dnia zawarcia Ugody Wnioskodawca wraz z żoną nie skorzystał z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego/kredytów mieszkaniowych zabezpieczonego/zabezpieczonych hipotecznie, zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej niż określona w umowie kredytu będącej przedmiotem Ugody. Do drugiej ugody takiego oświadczenia Wnioskodawca wraz z żoną nie złożył. Bank potrzebuje indywidualnej interpretacji podatkowej z KIS. W uzupełnieniach wniosku, Wnioskodawca w zakresie pierwszego kredytu wskazuje: Cel zaciągnięcia pierwszego kredytu, jaki został wpisany w umowie kredytowej z Bankiem, to refinansowanie kosztów zakupu własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, wysokość kredytu to 35 760,34 CHF, na tamten czas równowartość 100 490,12 PLN. Na pytanie Organu: „Co należy rozumieć przez sformułowanie, że pierwotnym celem pierwszego kredytu hipotecznego (zawartego w kwietniu 2003 r.) było refinansowanie kosztów zakupu własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego? Czy powyższy kredyt był: - kredytem refinansowym, to znaczy został zaciągnięty na spłatę wcześniej zaciągniętego przez Pana innego kredytu – jeżeli jest kredytem refinansowym, należy wskazać: · na spłatę jakiego innego kredytu został zaciągnięty ww. kredyt oraz datę zaciągnięcia tego kredytu, w jakim banku i przez kogo został on zaciągnięty; jaki był cel zaciągnięcia tego kredytu (jaki cel został wpisany w umowie kredytowej, czy kredyt został zaciągnięty na Pana cele mieszkaniowe – jakie?); · w przypadku współkredytobiorców proszę wskazać czy zgodnie z zawartą umową kredytową wszyscy kredytobiorcy odpowiadali za spłatę kredytu solidarnie, a więc do pełnej wysokości; jeśli nie, proszę wyjaśnić jaka część ww. kredytu obciążała Pana, a jaka pozostałych współkredytobiorców; · czy ww. kredyt został zaciągnięty na cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.); · czy kredyt ten w całości czy w części został przeznaczony na cel wskazany w umowie kredytowej – proszę konkretnie wskazać, na jaki cel wydatkował Pan środki uzyskane z ww. kredytu; · datę nabycia (lub wybudowania) i jaki tytuł prawny przysługuje Panu do nieruchomości sfinansowanej ze środków uzyskanych z kredytu; · czy we wskazanej wyżej nieruchomości realizuje/realizował Pan własne cele mieszkaniowe; · czy kredyt budowlano-hipoteczny został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej; - czy kredyt zawarty w kwietniu 2003 r. był kredytem zaciągniętym na refinansowanie, tj. pokrycie wydatków poniesionych na zakup mieszkania z Pana środków własnych?”, Wnioskodawca wskazał, że zakup własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego był ze środków własnych. Umowa z dnia 28 kwietnia 2003 r. na kwotę 35 760,34 CHF – równowartość 100 490,17 PLN. Cel to refinansowanie kosztów zakupu własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego. Zmiana z dnia 17 maja 2006 r. – podwyższenie kredytu o 18 485,49 CHF. Celem była spłata kredytu hipotecznego zaciągniętego w grudniu 2002 r. Mieszkanie zostało sprzedane w 2008 r., a środki ze sprzedaży przeznaczone na wykończenie zakupionego domu w budowie. Aneks z dnia 28 maja 2008 r. – podwyższenie kredytu o kwotę 76 289,29 CHF, równowartość 150 000 PLN. Cel: dowolny cel konsumpcyjny. Środki zostały przeznaczone na wykończenie zakupionego domu w budowie. Kredyt hipoteczny zaciągnięty dnia 19 grudnia 2002 r.: osoby zaciągające kredyt to Wnioskodawca wraz z żoną. Kredyt został przeznaczony na spłatę: - kredytu walutowego zaciągniętego w ....Bank .... (obecnie .... Bank ..); - szybkiej pożyczki w rachunku w ... Bank ...., udzielonych na zakup lokalu mieszkalnego (do tego lokalu wyprowadziła się mama Wnioskodawcy, wcześniej Wnioskodawca razem z żoną i dwójką dzieci mieszkał razem z mamą Wnioskodawcy). Zgodnie z zawartą umową współkredytobiorcy odpowiadali solidarnie za spłatę kredytu. Kredyt zaciągnięty wraz z żoną. Kredyt został zaciągnięty na cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Kredyt został w całości wydatkowany na cel wskazany w umowie. Data nabycia nieruchomości sfinansowanej ze środków uzyskanych z kredytu to październik 2000 r. Wnioskodawca był współwłaścicielem wraz z żoną. W 2008 r. mieszkanie zostało sprzedane, a środki przeznaczone na wykończenie domu w budowie. We wskazanej wyżej nieruchomości Wnioskodawca realizował własne cele mieszkaniowe. Kredyt budowlano-hipoteczny został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji Kredyt zawarty w kwietniu 2003 r. był kredytem na refinansowanie wydatków własnych poniesionych na zakup mieszkania. Na pytanie Organu: „Jakie konkretnie Pan poniósł koszty związane z wykończeniem nieruchomości zakupionej w 2008 r. ze środków pochodzących z podwyższenia kwoty pierwszego kredytu ankesem do umowy zawartym w maju 2008 r., Wnioskodawca odpowiedział: „150.000 PLN, cała kwota podwyższenia”. Wnioskodawca posiada część faktur na kwotę powyżej 160 000 PLN oraz pokwitowania wpłat, rozliczenie prac na kwotę około 45 000 PLN (nie posiada faktur do tych pokwitowań, minęło 15 lat). Podsumowując, Wnioskodawca ma dokumenty na wydatkowanie kwoty 315 000 PLN (faktury, pokwitowania oraz dopłata do różnicy między kosztem zakupu działki z rozpoczętą budową a wysokością drugiego kredytu). Wnioskodawca poniósł następujące koszty związane z wykończeniem nieruchomości: · ogrzewanie (grzejniki i pakiet grzewczy do ogrzewania podłogowego + piec centralnego ogrzewania (materiał oraz robocizna); · montaż instalacji wodnej oraz centralnego ogrzewania (materiał oraz robocizna); · położenie podłóg oraz same podłogi - panele oraz płytki; · ocieplenie dachu, samo ocieplenie oraz płyty karton gips (materiał oraz robocizna); · biały montaż (umywalki, sedesy), krany, kabina prysznicowa i wanna oraz płytki (glazura, terakota oraz wszelkie niezbędne materiały do położenia płytek) w łazienkach; · styropian do ocieplenia podłóg; · drzwi, klamki oraz futryny materiał oraz robocizna; · farby, grunty oraz inne akcesoria niezbędne do malowania; · montaż centralnego odkurzacza oraz stacja (odkurzacz); · koszty nadzoru budowlanego; · materiał do postawienia ścianek działowych (cegły, cement, wapno itp.); · palenisko żeliwne; · folia budowlana; · okno dachowe; · gniazda i włączniki; · zlewozmywak do kuchni, płyta gazowa; · schody składane na poddasze; · kostka na podjazd i chodnik (materiał oraz robocizna) oraz odwodnienie; · tynki (materiał); · tynki robocizna; · płot (materiał oraz robocizna); · schody z parteru na piętro; · moskitiery i rolety; · wylewki w całym domu; · parapety wewnętrzne (materiał i montaż); · rozprowadzenie instalacji elektrycznej. Poniżej Wnioskodawca wymienia dokumenty, które posiada: · 100 000 PLN - (aktu notarialnego) różnica w kredycie drugim a kosztem kupowanej nieruchomości. Nie są to prace wykończeniowe, ale koszt jaki Wnioskodawca poniósł wykraczający poza kredyt drugi na zakup tej nieruchomości. Środki były wzięte z kredytu pierwszego z podwyższenia kredytu; · ogrzewanie (grzejniki i pakiet grzewczy do ogrzewania podłogowego + piec centralnego ogrzewania (materiał oraz robocizna); · montaż instalacji wodnej oraz centralnego ogrzewania (materiał oraz robocizna); · położenie podłóg oraz same podłogi - panele oraz płytki; · ocieplenie dachu, samo ocieplenie oraz płyty karton gips (materiał oraz robocizna); · biały montaż (umywalki, sedesy), krany, kabina prysznicowa i wanna oraz płytki (glazura, terakota oraz wszelkie niezbędne materiały do położenia płytek) w łazienkach; · styropian do ocieplenia podłóg; · drzwi, klamki oraz futryny materiał oraz robocizna; · farby, grunty oraz inne akcesoria niezbędne do malowania; · montaż centralnego odkurzacza oraz stacja (odkurzacz); · koszty nadzoru budowlanego; · materiał do postawienia ścianek działowych (cegły, cement, wapno itp.); · palenisko żeliwne; · folia budowlana; · okno dachowe; · gniazda i włączniki; · zlewozmywak do kuchni, płyta gazowa; · schody składane na poddasze; · kostka na podjazd i chodnik (materiał oraz robocizna) oraz odwodnienie; - wyjątek stanowią poniższe, na niektóre Wnioskodawca posiada potwierdzenia otrzymania gotówki bądź umowy ale bez faktur i rachunków: · tynki robocizna – Wnioskodawca posiada tylko potwierdzenia otrzymania gotówki za robociznę; · płot (materiał oraz robocizna) – Wnioskodawca nie posiada dokumentów; · schody z parteru na piętro – Wnioskodawca posiada potwierdzenie przyjęcia zaliczki; · moskitiery i rolety – Wnioskodawca posiada dowód wpłaty; · wylewki w całym domu – Wnioskodawca posiada potwierdzenie odbioru gotówki; · parapety wewnętrzne (materiał i montaż) – Wnioskodawca posiada tylko umowę; · rozprowadzenie instalacji elektrycznej – Wnioskodawca nie posiada dokumentów; · za część prac brukarskich Wnioskodawca posiada rozliczenia z potwierdzeniem odbioru gotówki. W uzupełnieniach wniosku, odnośnie drugiego kredytu, Wnioskodawca wskazuje: Cel zaciągnięcia drugiego kredytu, który został wpisany w umowie kredytowej z Bankiem, to zakup działki budowlanej wraz z rozpoczętą inwestycją. Ze środków z kredytu zaciągniętego w grudniu 2008 r., czyli 430 000 PLN, zostało przeznaczone na zakup działki z rozpoczętą budową, natomiast 110 000 PLN Wnioskodawca wraz z żoną musiał dołożyć z kredytu zaciągniętego w 2002 r. – cena działki z rozpoczętą budową wynosiła 540 000 PLN. Część dokumentów Wnioskodawca posiada, jak opisał powyżej: „posiadam część faktur na kwotę powyżej 160 tys. PLN, oraz pokwitowania wpłat, rozliczenie prac na kwotę około 45 000 PLN (nie posiadam faktur do tych pokwitowań, minęło 15 lat)”. Podsumowując, Wnioskodawca ma dokumenty na wydatkowanie kwoty 315 000 PLN (faktury, pokwitowania oraz dopłata do różnicy między kosztem zakupu działki z rozpoczętą budową a wysokością drugiego kredytu). Ww. kredyt został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej. Wnioskodawca jest współwłaścicielem nieruchomości (gruntu), na nabycie której został zaciągnięty wskazany we wniosku kredyt. Drugi z kredytów był to kredyt mieszkaniowy zaciągnięty na cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zakończenie budowy miało miejsce w 2010 r. Wnioskodawca posiada dokumenty potwierdzające zakończenie budowy. W wybudowanym budynku mieszka żona Wnioskodawcy (współkredytobiorca) z dwójką wspólnych dzieci od 2010 r. Wnioskodawca mieszka od poniedziałku do piątku w nieruchomości sfinansowanej kredytem z 2003 r., z jednym dzieckiem. Na sobotę i niedzielę przyjeżdża i mieszka w ww. budynku. Wnioskodawca posiada trójkę dzieci, z czego jedno jeszcze się uczy. Wnioskodawca jest współwłaścicielem ww. nieruchomości. Odnośnie zawarcia ugód Wnioskodawca wskazał: Ugody zostały zawarte pomiędzy współkredytobiorcami a Bankiem .... (Bankiem kredytującym). Wnioskodawca przytacza cytat z Ugody dotyczącej pierwszego kredytu: „Strony dokonują przewalutowania na PLN aktualnego zadłużenia z tytułu kredytu a następnie umorzenia części kredytu, co odpowiada sytuacji jakby kredyt został przewalutowany po kursie – 1,8310 CHF/PLN”. Cytat z Ugody dotyczącej drugiego kredytu: „Strony dokonują przewalutowania na PLN aktualnego zadłużenia z tytułu kredytu a następnie umorzenia części kredytu, co odpowiada sytuacji jakby kredyt został przewalutowany po kursie – 2,1645 CHF/PLN”. Na skutek zawartych ugód nastąpiło przewalutowanie oraz umorzenie części kapitału w obydwu kredytach. Oprócz przewalutowania nastąpiło częściowe umorzenie kapitału kredytów. Ugody zostały zawarte w wyniku mediacji przeprowadzonych w Centrum Mediacji Sądu .... przy ........ Oba kredyty zostały przewalutowane na PLN, pozostały takie same terminy spłaty jak przed przewalutowaniem, ustalono stałe oprocentowanie do końca spłaty kredytów. Zmienione również zostały wpisy w księgach wieczystych. Na kwotę objętą ugodą składała się kwota kapitału. W przypadku pierwszego kredytu 33 182,58 CHF, natomiast w przypadku drugiego kredytu 53 291,99 CHF. Żadne odsetki nie były umarzane. Umorzenie i przewalutowanie dotyczyło wszystkich współkredytobiorców. Zobowiązanie wobec Banku nie wygasło, nadal Wnioskodawca wraz z żoną spłaca pozostałe części kredytów już w PLN. W związku z umorzeniem/przewalutowaniem kredytów Bank wystawił Wnioskodawcy PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych)- 11 na kwotę 71 725,05 PLN, na Wnioskodawcę oraz taką samą kwotę na żonę, co stanowi całą wartość umorzenia części kapitału kredytu pierwszego. Dodatkowo istotne wydaje się, że w przypadku pierwszego kredytu z kwietnia 2003 r., oraz późniejszych aneksów, saldo zadłużenia na maj 2008 r. wynosiło 130 535,12 CHF, co na tamten moment było równowartością 273 497 PLN (średni kurs CHF z 28 maja 2008 r. - 2,0952). Po regularnych spłatach przez ponad 16 lat saldo zadłużenia w PLN na dzień ugody wynosiło 252 434,12 PLN. Natomiast saldo zadłużenia z CHF wynosiło 55 67,96, czyli małżonkowie spłacili ponad połowę zadłużenia w CHF, a w PLN niespełna 10%. Więc patrząc na sytuację małżonków, umorzenie części kredytu to zapis w księgach Banku, natomiast Wnioskodawca wraz z żoną żadnego przychodu nie uzyskał.
Czy w związku z przeznaczeniem obydwu kredytów na jeden cel, Wnioskodawca może skorzystać ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych przy umorzeniu obydwu kredytów? Pana stanowisko w sprawie Według Wnioskodawcy, środki z pierwszego kredytu, pomimo pierwotnego innego celu, zostały przeznaczone w całości na wykończenie nieruchomości, której zakup został sfinansowany kredytem drugim. W związku z powyższym, Wnioskodawca może skorzystać z zapisów Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 592 z późn. zm.; Dz. U. z 2022 r. poz. 2743) umożliwiające zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych i podatku dochodowego od osób prawnych.
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.
Reguły dotyczące opodatkowania Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.): Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą: dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).
W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29- 30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów. Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy: Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów. Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy: Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego. O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić, w każdej sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe. Wskazać również należy, że dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy. Źródła przychodów Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł. W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: Źródłami przychodów są inne źródła. Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy: Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17. Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe. Przystępując do oceny skutków podatkowych umorzenia przez Bank wierzytelności od kredytów hipotecznych, zaciągniętych przez Pana i Pana żonę, wskazać należy, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ustawy Prawo bankowe: Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Umorzenie wierzytelności Należy w tym miejscu wyjaśnić, że umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa. Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.): Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje. Tak więc dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie). Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Zatem, umorzona Panu kwota wierzytelności z tytułu zaciągniętych kredytów hipotecznych (kwota kapitału i odsetek), stanowi przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy. Zaniechanie poboru podatku Zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 592 ze zm.): 1. Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot: 1) umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy: a) kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz b) osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej; 2) otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania. 2. Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują: 1) kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału); 2) odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje; 3) opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń. 3. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego. 4. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego 5. Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych: 1) jednego gospodarstwa domowego albo 2) więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043). 6. Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi. 7. W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b. Natomiast z § 3 ww. rozporządzenia wynika, że: Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został: 1) udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz 2) zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz 3) zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z kolei § 4 ww. rozporządzenia zmieniony rozporządzeniem z dnia 20 grudnia 2022 r. (Dz. U. z 2022 r. poz. 2743), które weszło w życie 24 grudnia 2022 r. stanowi, że: Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2024 r. Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na: a) nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem, b) nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie, c) nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego, d) budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego, e) rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego - położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej. Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego. Należy wskazać, że w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe zrezygnowano z wymogu zaciągnięcia kredytu na „własne” cele mieszkaniowe. Określając kredyt mieszkaniowy objęty zaniechaniem, rozporządzenie odwołuje się do wydatków, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z powyższego wynika zatem, że ww. zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych w 2024 r. osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej oraz w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. rozporządzenia). Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W literze b) art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zostało wymienione m.in. nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, natomiast w literze d) art. 21 ust. 25 pkt 1 została wymieniona m.in. budowa budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego. Pana skutki podatkowe z tytułu umorzenia wierzytelności z kredytu zaciągniętego w kwietniu 2003 r. wraz z aneksem do tej umowy kredytowej z maja 2006 r. i aneksem z maja 2008 r. · w kwietniu 2003 r. wraz z żoną zawarł Pan umowę kredytu w walucie CHF, którego celem, wpisanym w umowie kredytowej, było refinansowanie kosztów zakupu spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (był to kredyt na refinansowanie wydatków własnych poniesionych na zakup ww. mieszkania), · w maju 2006 r. podpisał Pan zmianę do umowy kredytowej podwyższającą kwotę kredytu, której celem była spłata kredytu hipotecznego w walucie CHF zawartego w grudniu 2002 r., z kolei kredyt hipoteczny zaciągnięty 19 grudnia 2002 r. przeznaczony był na spłatę kredytu walutowego i spłatę szybkiej pożyczki, udzielonych na zakup lokalu mieszkalnego, · 28 maja 2008 r. zawarł Pan kolejny aneks do umowy kredytu, którego cel został określony jako: dowolny cel konsumpcyjny, natomiast środki zostały przeznaczone na wykończenie zakupionego domu w budowie, · kredyt został zawarty z podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym (Bank notowany na Giełdzie Papierów Wartościowych), · zabezpieczeniem kredytu była hipoteka zwykła na lokalu mieszkalnym, · wraz z żoną odpowiadał Pan za spłatę kredytu solidarnie, · ugoda, na podstawie której doszło do umorzenia kapitału kredytu została zawarta 2 kwietnia 2024 r., · do dnia zawarcia ugody nie skorzystał Pan z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego/kredytów mieszkaniowych zabezpieczonego/zabezpieczonych hipotecznie, zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej niż określona w umowie kredytu będącej przedmiotem ugody. Jak wyżej wskazano, zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. rozporządzenia). Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i dotyczył jednej inwestycji mieszkaniowej. Przepis ten nie odnosi się natomiast do kredytów hipotecznych zaciągniętych na dowolny cel. Tego rodzaju wydatek nie został wymieniony w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odnosząc się do kredytu zaciągniętego na refinansowanie kosztów zakupu spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego należy również wyjaśnić, że zaciągnięcie kredytu na refinansowanie jest zdarzeniem rozumianym jako operacja pieniężna, polegająca na wykorzystaniu zewnętrznych funduszy pieniężnych w celu zastąpienia środków pierwotnie wydatkowanych na jakiś cel. Pojęcia kredyt refinansowy i kredyt na refinansowanie nie są tożsame. Pojęcie kredyt refinansowy implikuje konieczność wcześniejszego zaciągnięcia kredytu, aby później możliwym było zaciągnięcie kredytu refinansowego na jego spłatę. Zatem, czynność refinansowania zakupu kredytem hipotecznym, należy odróżnić od zaciągnięcia kredytu refinansowego. Otóż kredyt refinansowy przeznaczony jest na spłatę wcześniej zaciągniętego kredytu hipotecznego i jest on zabezpieczony na podstawie wartości aktualnie posiadanej nieruchomości. Natomiast zwrot „refinansowanie” oznacza operację pieniężną polegającą na uzyskaniu zewnętrznych źródeł finansowania w celu zastąpienia środków własnych, które zostały wydatkowane na jakiś cel. W rezultacie, pierwotnie wydatkowane środki pieniężne mogą być niejako ponownie wykorzystane na dowolny cel. Środki z kredytu na refinansowanie poniekąd zastępują środki uprzednio wydatkowane z własnych zasobów. Z powyższego wynika zatem jednoznacznie, że analizowane zaniechanie może mieć zastosowanie do kredytu mieszkaniowego i kredytu refinansowego w sytuacji, gdy został on zaciągnięty na refinansowanie (zastąpienie) kredytu mieszkaniowego. Przepis ten nie odnosi się natomiast do kredytów hipotecznych zaciągniętych na refinansowanie środków własnych poniesionych na zakup nieruchomości (spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego). Tego rodzaju wydatek nie został wymieniony w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem w Pana sprawie, do umorzonej części wierzytelności kwoty kredytu stanowiącej refinansowanie (własnych środków) poniesionych w związku z nabyciem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nie będą miały zastosowania przepisy ww. rozporządzenia. W konsekwencji powyższego stwierdzam, że umorzenie przez bank kwoty kredytu hipotecznego zaciągniętego przez Pana w kwietniu 2003 r. przeznaczonej na refinansowanie kosztów zakupu spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (własnych środków), stanowi dla Pana przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Do uzyskanego przez Pana przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego do kwoty umorzonej wierzytelności w części, w jakiej kwota kredytu została zaciągnięta na refinansowanie własnych środków na zakup spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, nie znajdzie bowiem zastosowania zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Podkreślić ponadto należy, że określone ww. rozporządzeniem zaniechanie może mieć zastosowanie w przypadku umorzenia kredytu refinansowego (konsolidacyjnego) w sytuacji, gdy zarówno kredyt refinansowy (kredyt konsolidacyjny) został zaciągnięty na spłatę kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (§ 1 ust. 4 ww. rozporządzenia). Zatem, aby umorzone kwoty wierzytelności z tytułu kredytów mogły korzystać z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, umorzenie może dotyczyć takiego kredytu refinansowego lub takiego kredytu konsolidacyjnego, który został zaciągnięty na spłatę kredytu mieszkaniowego, o którym mowa w § 3 ww. rozporządzenia. Według opisu, umorzenie kwot wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego, po aneksie do umowy kredytowej z maja 2006 r. (który podwyższał kwotę kredytu) dotyczyło - kredytu zaciągniętego w grudniu 2002 r., którego z kolei celem, jak wskazał Pan w uzupełnieniu wniosku – była spłata kredytu walutowego oraz spłata szybkiej pożyczki. Zatem, ponieważ celem kredytu po podwyższeniu kwoty kredytu na podstawie aneksu z maja 2006 r. nie była spłata kredytu mieszkaniowego, lecz spłata kredytu z 2002 r., który z kolei refinansował kredyt walutowy i szybką pożyczkę, w również w tej części nie znajdzie zastosowanie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Podsumowując stwierdzam, że umorzenie przez bank kwoty wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego zaciągniętego w kwietniu 2003 r., stanowi dla Pana przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy. Z uwagi na fakt, że celem kredytu hipotecznego zaciągniętego w 2003 r. wraz z aneksem z maja 2006 r. nie była spłata kredytu mieszkaniowego, lecz spłata kredytu z grudnia 2002 r., który z to kolei był kredytem przeznaczonym na spłatę kredytu walutowego i na spłatę szybkiej pożyczki, w przedmiotowej sprawie nie znajdzie zastosowanie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Z § 1 ust. 4 ww. rozporządzenia, jednoznacznie wynika bowiem, że w przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego. Zatem, zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie powyższego rozporządzenia, mogłoby mieć zastosowanie w sytuacji, gdyby umorzenie kwot wierzytelności z tytułu kredytu dotyczyło takiego kredytu konsolidacyjnego bądź takiego kredytu refinansowanego, który – w przypadku kredytu konsolidacyjnego zostałby bezpośrednio zaciągnięty na spłatę m.in. kredytu mieszkaniowego, bądź – w przypadku kredytu refinansowanego – zastąpił bezpośrednio kredyt mieszkaniowy. Ponadto, w przywołanym wcześniej rozporządzeniu w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe w § 3 pkt 3 wskazano również, że ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W § 3 pkt 2 ww. rozporządzenia zaznaczono, że przez kredyt mieszkaniowy należy rozumieć kredyt, który został zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie. Przepis § 1 pkt 3 ww. rozporządzenia, stanowi, że w przypadku, gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego. Przepis art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie odnosi się natomiast do kredytów konsumpcyjnych oraz do kredytów hipotecznych zaciągniętych na dowolny cel. Zauważyć więc należy, że zaniechanie może mieć zastosowanie w przypadku umorzenia kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub w przypadku umorzenia kredytu refinansowego (konsolidacyjnego) w sytuacji, gdy został on zaciągnięty na refinansowanie (zastąpienie) kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast skoro kredyt hipoteczny został udzielony – zgodnie z zapisem w aneksie z 28 maja 2008 r. do umowy kredytowej – na dowolny cel konsumpcyjny – mimo, że środki te zostały przeznaczone na wykończenie nieruchomości nabytej w grudniu 2008 r. – to ww. kredyt również w tej części nie jest kredytem mieszkaniowym w rozumieniu wskazanego rozporządzenia, a tym samym wyklucza możliwość skorzystania z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Zatem, zaniechanie poboru podatku nie będzie dotyczyło kwoty umorzonej wierzytelności, która została zaciągnięta na refinansowanie własnych środków zakupu spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (umowa kredytu z kwietnia 2003 r.), która została zaciągnięta na spłatę kredytu hipotecznego zaciągniętego w 2002 r., który spłacał kredyt walutowy i szybką pożyczkę na podstawie aneksu do umowy kredytowej z maja 2006 r. i która została zaciągnięta na cel konsumpcyjny na podstawie aneksu z maja 2008 r. W takiej sytuacji, umorzona przez Bank kwota zadłużenia z ww. tytułów, stanowi dla Pana przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W tej części Pana stanowisko należało uznać za nieprawidłowe. Pana skutki podatkowe z tytułu umorzenia wierzytelności z kredytu zaciągniętego w 2008 r. Odnośnie drugiego kredytu wskazał Pan, że: · w grudniu 2008 r. wraz z żoną zawarł Pan umowę kredytu w walucie CHF, którego celem był zakup działki budowlanej z rozpoczętą budową (dom w stanie surowym), · ww. kredyt mieszkaniowy był zaciągnięty na cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, · zakończenie budowy miało miejsce w 2010 r., a w wybudowanym budynku mieszka Pan w soboty i niedziele (od poniedziałku do piątku mieszka Pan w nieruchomości sfinansowanej kredytem z 2003 r.), · kredyt został zawarty z podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym (Bank notowany na Giełdzie Papierów Wartościowych), · za spłatę kredytu odpowiada Pan wraz z żoną solidarnie, · kredyt był zabezpieczony hipotecznie, · 17 maja 2024 r. zawarł Pan ugodę z Bankiem, której przedmiotem było umorzenie kapitału zaciągniętego ww. kredytu, · na kwotę objętą ugodą składała się kwota kapitału w wysokości 53 291,99 CHF, natomiast odsetki nie były umarzane, · umorzenie i przewalutowanie dotyczyło wszystkich współkredytobiorców. Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa stwierdzam, że umorzona przez Bank kwota zadłużenia z tytułu kredytu zaciągniętego w grudniu 2008 r., stanowi dla Pana przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Jednocześnie wskazuję, że do uzyskanego przez Pana ww. przychodu związanego z ww. umorzeniem kredytu zaciągniętego w grudniu 2008 r., obejmującego kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy, zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. W przypadku tego kredytu spełnia Pan wszystkie przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania. W tej części Pana stanowisko należało uznać za prawidłowe.
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia. Podkreślam, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Wydając interpretacje opieram się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzę postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Nie prowadzę postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. Końcowo wskazuję, że z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa - niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie Pana. Nie wywołuje skutków prawnych dla innych osób (np. Pana żony). Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji · Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji. · Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej: Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej: 1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług; 3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści. · Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej: Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w ...., ul. ....., .......... Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA): · w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo · w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA). Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili