Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego
zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
6 lutego 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 6 lutego 2025 r. o wydanie interpretacji
indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismami: z – brak daty sporządzenia i z 21 marca 2025 r.
(wpływ 21 marca 2025 r.) oraz z 21 marca 2025 r. (wpływ 25 marca 2025 r.) – w odpowiedzi
na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
(ostatecznie sformułowany w uzupełnieniu wniosku, które
wpłynęło do organu 25 marca 2025 r.)
Przedmiotem zapytania jest lokal mieszkalny (...), który na mocy postanowienia Sądu (...) z
(...) lutego 2024 r. nabyli w częściach równych po zmarłych rodzicach J i A: K. s. J i A oraz T
c. J i A.
Lokal ten został przydzielony J i A (...) lipca 1976 r. nr ewidencyjny przydziału (...). Na
podstawie przedłożonych dokumentów w przydzielonym lokalu prawo do zamieszkiwania
mieli: J – główny lokator, A – żona, T – córka, K – syn.
Umową nr (...) o przekształceniu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu
mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo z (...) stycznia 2004 r. Spółdzielnia
Mieszkaniowa (...) przekształcono spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego
(...) na warunkach określonych w ustawie z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach
mieszkaniowych (Dz. U. 2003 nr 119 poz. 1116).
Na mocy zapisu (...) z chwilą zawarcia ww. umowy przysługujące członkowi wymienione w
(...) spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego przekształca się w spółdzielcze
prawo do lokalu.
Wymagany wkład budowlany związany ze spółdzielczym własnościowym prawem do
lokalu ustalony został w wartości rynkowej lokalu w kwocie (...), na poczet wymaganego
wkładu budowlanego spółdzielnia zaliczyła członkowi zwaloryzowany wkład mieszkaniowy
w kwocie (...), a pozostała różnica w kwocie (...) została wpłacona przez Członka (...) stycznia
2004 r., co zostało udokumentowane dowodem wpłaty nr (...) wystawionym przez
Spółdzielnie Mieszkaniową (...).
(...) lutego 2011 r. zmarła A. Natomiast (...) maja 2023 r. zmarł główny lokator J. Po śmierci
matki Wnioskodawcy nie przeprowadzono postępowania w przedmiocie nabycia masy
spadkowej. Zostało ono przeprowadzone dopiero w 2024 r. – wspólnie z postępowaniem
o nabyciu spadku po zmarłym ojcu Wnioskodawcy – J.
Po rozpoznaniu sprawy (...) lutego 2024 r. z wniosku K (Wnioskodawcy) przy udziale T o
nabyciu spadku postanowiono:
1. Spadek po A c. S i M, zamieszkałej ostatnio (...), zmarłej (...) lutego 2011 r. na podstawie
ustawy nabyli:
- mąż J s. J i T ur. (...) czerwca 1938 r. w udziale do 1/3;
- córka T c. J i A ur. (...) października 1958 r. w udziale do 1/3;
- syn K s. J i A ur. (...) sierpnia 1961 roku w udziale do 1/3.
2. Spadek po J. s. J i T, zamieszkałym ostatnio (...), zmarłym (...) maja 2023 r. na podstawie
ustawy, z dobrodziejstwem inwentarza nabyli:
- córka T c. J i A ur. (...) października 1958 r. w udziale do 1/2;
- syn K s. J i A ur. (...) sierpnia 1961 r. w udziale do 1/2.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób
fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 226 z późn. zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z
wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na
podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy:
Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz
prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c) prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d) innych rzeczy
- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało
dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych
określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego,
w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół
roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany
okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.
Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że nie następująca w wykonaniu
działalności gospodarczej sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości
oraz praw określonych w tym przepisie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku
kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek
podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego.
Zatem, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz
ww. praw nastąpi po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym
nastąpiło nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10
ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym kwota
uzyskana ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww.
praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu.
W myśl art. 10 ust. 5 ww. ustawy:
W przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw
majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie,
liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej
nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.
Do wyliczenia 5-letniego okresu, od którego uzależnione jest opodatkowanie odpłatnego
zbycia nieruchomości lub praw majątkowych nabytych w drodze spadku, wliczany jest
zatem nie tylko okres własności nieruchomości (praw majątkowych) spadkobiercy, który
dokonuje odpłatnego zbycia, ale także okres własności nieruchomości (praw
majątkowych) spadkodawcy.
Jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie
nieruchomości bądź nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę, do momentu
odpłatnego zbycia nieruchomości (praw majątkowych) przez spadkobiercę upłynęło 5 lat –
to odpłatne zbycie nie podlega opodatkowaniu.
Należy zauważyć, że w orzecznictwie sądów administracyjnych pod pojęciem „nabycie w
drodze spadku”, użytym w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy
rozumieć nabycie w drodze dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia
testamentowego (np. wyroki NSA z 15 grudnia 2010 r. sygn. akt II FSK 1437/09, z 28
listopada 2013 r. sygn. akt II FSK 2983/11, z 25 stycznia 2013 r. sygn. akt II FSK 1120/11, z 6
czerwca 2013 r. sygn. akt II FSK 1966/11, z 19 czerwca 2015 r. sygn. akt II FSK 625/13, z 29
listopada 2015 r. sygn. akt II FSK 3281/15).
Wobec powyższego w przypadku odpłatnego zbycia nabytych w spadku nieruchomości
istotne znaczenie ma ustalenie daty nabycia tej nieruchomości przez spadkodawcę.
Z przedstawionego opisu wynika, iż rodzice Wnioskodawcy pozyskali lokal mieszkalny w
drodze przydziału w 1976 r. Natomiast w 2004 r. nastąpiło przekształcenie spółdzielczego
lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo wraz z
uregulowaniem wskazanej przez Spółdzielnię Mieszkaniową (...) należności. Tym samym
mieszkanie było własnością rodziców Wnioskodawcy od 2004 r. Po śmierci rodziców
Wnioskodawcy lokal mieszkalny odziedziczył Wnioskodawca wraz z siostrą T.
Z uwagi na fakt, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera
definicji pojęcia „spadek” ani też „nabycie w drodze spadku”, dlatego też zasadnym jest
odwoływanie się do regulacji zawartych w art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. –
Kodeks cywilny (Dz. U. z 2024 r. poz. 1061, z późn. zm.):
Spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci
przechodzą na jedną lub kilka osób, natomiast prawomocne postanowienie sądu o
nabyciu spadku, czy też akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza,
potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.
W świetle przywołanych przepisów prawa oraz w związku z faktem, że nieruchomość
wchodziła w skład spadku po rodzicach Wnioskodawcy, którzy prawo do nieruchomości
nabyli w 2004 r., Wnioskodawca prosi o wyjaśnienie, czy w opisywanym przypadku należy
uznać, iż okres pięciu lat określony w art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o
podatku dochodowym od osób fizycznych minął, a tym samym w przypadku planowanej
sprzedaży lokalu mieszkalnego na spadkobiercach nie ciąży obowiązek podatkowy,
pomimo iż od upływu śmierci ojca Wnioskodawcy – J nie upłynął okres 5 lat.
W piśmie, stanowiącym uzupełnienie wniosku, które wpłynęło do organu 21 marca 2025
r.; doprecyzował Pan opis sprawy o następujące informacje:
1. Zgodnie z art. 3 ust. 1 oraz ust. 1a ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku
dochodowym od osób fizycznych Wnioskodawca posiada nieograniczony obowiązek
podatkowy w Polsce.
2. Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6
ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
3. Spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego będące przedmiotem wniosku należało do
wspólności ustawowej małżeńskiej rodziców Wnioskodawcy.
4. Lokal mieszkalny będący przedmiotem wniosku nie został przekształcony w odrębną
nieruchomość w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o
spółdzielniach mieszkaniowych.
5. Przedmiotem spadku jest udział w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu
mieszkalnego.
6. Przedmiotem sprzedaży będzie udział w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu
mieszkalnego. Przypuszczalna data sprzedaży 2025 r.
7. Postanowieniu o nabyciu spadku po zmarłych rodzicach Wnioskodawcy (...) z (...) lutego
2024 r. Sądu (...)nie towarzyszyły spłaty i dopłaty – nie przekroczono wartości majątku.
Pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku, które wpłynęło do organu 25
marca 2025 r.)
Przedmiotem wniosku jest zapytanie, czy w przypadku potencjalnej sprzedaży lokalu
mieszkalnego będącego przedmiotem spadku wspólnie z siostrą T (każdy ze
spadkobierców po 1/2 udziału w spółdzielczym prawie do lokalu mieszkalnego) przed
upływem pięciu lat od daty śmierci spadkodawcy oraz wydania postanowienia o nabyciu
spadku, sprzedaż lokalu mieszkalnego/udziału w spółdzielczym własnościowym prawie –
nie stanowi źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 5 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt. 8 lit. a-
c, a tym samym nie ciąży na Wnioskodawcy jako sprzedającym obowiązek uregulowania
podatku od zbycia nieruchomości.
Pana stanowisko w sprawie
Ustawodawca doprecyzował trzy zasadnicze przypadki zbycia odziedziczonych
nieruchomości, w świetle art. 10 ust. 1 pkt 8 Ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych, tj.:
1) od końca roku, w którym spadkodawca wybudował lub nabył nieruchomość albo prawo
majątkowe, upłynęło 5 lat;
2) po ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej zbycie prawa majątkowego lub
nieruchomości nastąpi po upływie 5 lat, licząc od końca roku, w którym nastąpiło jej
wybudowanie lub nabycie do majątku wspólnego w czasie trwania wspólności
majątkowej;
3) w drodze działu spadku nastąpi nabycie lub zbycie nieruchomości albo prawa
majątkowego do wysokości przysługującego podatnikowi udziału w spadku.
Posiłkując się natomiast zapisem art. 10 ust. 5 cyt. ustawy datę nabycia liczy się od końca
roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie przez spadkodawcę.
Ponieważ przekształcenie do spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu
mieszkalnego miało miejsce w 2004 r., tym samym zostały spełnione kryteria nakreślone
w ustawie i zbycie nie stanowi źródła przychodu.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób
fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z
wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od
których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ww. ustawy:
Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
1) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego
oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3) prawa wieczystego użytkowania gruntów,
– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i
zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw
majątkowych określonych w lit. a-c przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku
kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.
Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej
części, udziału w nieruchomości lub prawa przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku
kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek zapłaty
podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części,
udziału w nieruchomości lub prawa nastąpiło po upływie pięciu lat licząc od końca roku
kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, nie jest źródłem
przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych, a tym samym kwota uzyskana ze zbycia nieruchomości, jej części, udziału w
nieruchomości lub prawa w ogóle nie podlega opodatkowaniu.
Jednocześnie, według art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
W przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub
praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym
przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub
wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez
spadkodawcę.
Z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że jeżeli
nieruchomości lub prawa majątkowe określone przez art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c tej
ustawy zostały nabyte w drodze spadku, to ich odpłatne zbycie (dokonane poza
działalnością gospodarczą) stanowi przychód podlegający opodatkowaniu, jeżeli
nastąpiło ono przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym
nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości bądź nabycie prawa
majątkowego przez spadkodawcę.
Do wyliczenia 5-letniego okresu, od którego uzależnione jest opodatkowanie sprzedaży
nieruchomości lub praw majątkowych nabytych w drodze spadku, wliczany jest zatem nie
tylko okres posiadania nieruchomości (praw majątkowych) przez spadkobiercę, który
dokonuje sprzedaży, ale także okres posiadania nieruchomości (praw majątkowych) przez
spadkodawcę. Jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub
wybudowanie nieruchomości bądź nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę, do
momentu odpłatnego zbycia nieruchomości (praw majątkowych) przez spadkobiercę
upłynęło 5 lat – to sprzedaż nie podlega opodatkowaniu.
Wobec powyższego, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału
w nieruchomości, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, nabytej w drodze
spadku istotne znaczenie ma ustalenie daty nabycia tej nieruchomości przez
spadkodawcę.
Z przedstawionych we wniosku oraz w uzupełnieniach wniosku okoliczności sprawy
wynika, że zgodnie z art. 3 ust. 1 oraz ust. 1a ustawy z o podatku dochodowym od osób
fizycznych posiada Pan nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce. Nie prowadzi Pan
działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 ww. ustawy. Przedmiotem Pana
zapytania jest lokal mieszkalny (...), który na mocy postanowienia Sądu (...) z (...) lutego
2024 r. nabyli w częściach równych po zmarłych rodzicach J i A: K syn J i A (Pan) oraz T
córka J i A (Pana siostra). Lokal ten został przydzielony Pana rodzicom (...) lipca 1976 r.
Umową nr (...) o przekształceniu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu
mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo z (...) stycznia 2004 r. przekształcono
spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego na warunkach określonych w
ustawie z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych. Na mocy zapisu (...) z
chwilą zawarcia ww. umowy przysługujące członkowi wymienione w (...) spółdzielcze
lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego przekształca się w spółdzielcze prawo do lokalu.
Spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego będące przedmiotem wniosku należało do
wspólności ustawowej małżeńskiej Pana rodziców. Lokal mieszkalny będący przedmiotem
wniosku nie został przekształcony w odrębną nieruchomość w rozumieniu przepisów
ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. (...) lutego 2011 r. zmarła Pana matka.
Natomiast (...) maja 2023 r. zmarł Pana ojciec. Po śmierci Pana matki nie przeprowadzono
postępowania w przedmiocie nabycia masy spadkowej. Zostało ono przeprowadzone
dopiero w 2024 r. – wspólnie z postępowaniem o nabyciu spadku po Pana zmarłym ojcu.
Przedmiotem spadku był udział w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu
mieszkalnego. Po rozpoznaniu sprawy (...) lutego 2024 r. z Pana wniosku przy udziale Pana
siostry o nabyciu spadku postanowiono: spadek po Pana matce nabyli – mąż J (Pana
ojciec) w udziale do 1/3, córka (Pana siostra) w udziale do 1/3, Pan w udziale do 1/3.
Spadek po J (Pana ojcu) na podstawie ustawy, z dobrodziejstwem inwentarza nabyli Pan i
Pana siostra w udziale do 1/2. Postanowieniu o nabyciu spadku po Pana zmarłych
rodzicach nie towarzyszyły spłaty i dopłaty – nie przekroczono wartości majątku. W 2025 r.
planuje Pan sprzedaż przedmiotowego udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do
lokalu mieszkalnego.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji pojęcia „spadek”
ani też „nabycie w drodze spadku”, dlatego też zasadnym jest odwoływanie się do
regulacji zawartych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024
r. poz. 1061 ze zm.).
Zgodnie z art. 922 § 1 powołanej ustawy:
Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną
lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.
W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego:
Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.
Stosownie do art. 925 Kodeksu cywilnego:
Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.
Jak stanowi art. 926 § 1 Kodeksu cywilnego:
Powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu.
Według treści art. 931 § 1 Kodeksu cywilnego:
W pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz
jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca
małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.
Z kolei z art. 1025 § 1 Kodeksu Cywilnego:
Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez
spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych
sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.
Powyższe oznacza, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki
stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila
śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy
spadkowej. Z kolei, postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt
poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza potwierdzają jedynie prawo
spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.
Zgodnie z art. 1035 Kodeksu cywilnego:
Jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego
oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w
częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów niniejszego tytułu.
W myśl art. 195 Kodeksu cywilnego:
Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom
(współwłasność).
Współwłaścicielom przysługują części wspólnego prawa własności (tzw. udziały),
którymi mogą swobodnie rozporządzać. Dopóki więc istnieje współwłasność można
mówić tylko o istnieniu udziałów w tym prawie, o ich nabywaniu i zbywaniu, nigdy o
prawie do części rzeczy, o jej zbywaniu bądź nabywaniu w częściach. Współwłaściciele
mają swoje udziały w prawie, ale nie w rzeczy.
W świetle art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego:
Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo
współwłasnością łączną.
Według art. 196 § 2 Kodeksu cywilnego:
Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika.
Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu.
Istota współwłasności polega na tym, że współwłaścicielom przysługują części
wspólnego prawa własności (tzw. udziały), którymi mogą swobodnie rozporządzać.
Dopóki więc istnieje współwłasność można mówić tylko o istnieniu udziałów w tym
prawie, o ich nabywaniu i zbywaniu, a nie o prawie do części rzeczy, o jej zbywaniu bądź
nabywaniu w częściach. Będąca przedmiotem współwłasności rzecz jest niepodzielna i
każdemu ze współwłaścicieli przysługuje prawo do całej rzeczy w trakcie trwania
współwłasności, a nie jedynie do jej części określonej wielkością jego udziału. Każdy ze
współwłaścicieli ma jednakowe prawo do całej rzeczy, ograniczone jedynie takim
samym prawem pozostałych współwłaścicieli, a mianowicie każdy jest uprawniony do
współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje
się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych
współwłaścicieli (art. 206 ustawy Kodeks cywilny).
Z uwagi na fakt, że spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego będącego
przedmiotem spadku stanowiło składnik majątku wspólnego małżonków, tj. Pana
rodziców, zasadnym jest odniesienie się również do przepisów ustawy z dnia 25 lutego
1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.).
Jak stanowi art. 31 § 1 przytoczonej ustawy:
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy
wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe
nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich
(majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą
do majątku osobistego każdego z małżonków.
Z kolei jak stanowi art. 35 ww. Kodeksu:
W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać
podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się
do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w
majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.
W myśl art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków ukształtowany
został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta
charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych
udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą
żądać podziału majątku objętego wspólnością (art. 35 Kodeksu rodzinnego i
opiekuńczego). Obojgu małżonkom przysługuje pełne prawo do całości majątku
wspólnego.
Zważywszy na tak ukształtowaną sytuację prawną małżonków objętych wspólnością
ustawową, definitywne nabycie w czasie jej trwania nieruchomości oznacza nabycie przez
każdego z małżonków tego prawa w całości, a nie w określonym ułamkowo udziale. W
konsekwencji, małżonek w momencie śmierci drugiego z nich nie może ponownie nabyć
udziału w tej nieruchomości.
Kwestia określenia momentu nabycia nieruchomości i praw majątkowych była
przedmiotem uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 maja 2017 r., sygn.
akt II FPS 2/17, w której sąd stwierdził, że: „Dla celów opodatkowania podatkiem
dochodowym od osób fizycznych, odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych
określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku
dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176, ze zm.) nabytych przez
współmałżonka w wyniku dziedziczenia, datą ich nabycia lub wybudowania w rozumieniu
tego przepisu jest dzień nabycia (wybudowania) tych nieruchomości i praw majątkowych
do majątku wspólnego małżonków”.
W uzasadnieniu uchwały Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że w przypadku nabycia
nieruchomości przez małżonków pozostających w majątkowej wspólności małżeńskiej
przewidzianej w art. 31 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie
ma możliwości określenia tego, w jakich częściach nastąpiło nabycie nieruchomości, o
którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Nie jest możliwe nabycie nieruchomości w określonym udziale przez małżonków
pozostających we wspólności majątkowej małżeńskiej i działających jednocześnie, co
wynika z istoty wspólności małżeńskiej. Wspólność małżeńska (łączna) to wspólność
bezudziałowa, a w czasie jej trwania małżonkowie nie mogą rozporządzać swoimi
prawami do majątku wspólnego jako całości. Nie mogą także rozporządzać udziałem w
jakimkolwiek przedmiocie należącym do tego majątku.
Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego skoro, z uwagi na wspólność majątkową,
nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia
nieruchomości w małżeństwie, to nie można też przyjąć, że pięcioletni termin biegnie od
daty nabycia nieruchomości w drodze spadku. Dla oceny skutków podatkowych
odpłatnego zbycia nieruchomości kluczowy jest moment poniesienia wydatku na nabycie
tego składnika do majątku wspólnego i to, że tego wydatku – w momencie jego
poniesienia – nie można przypisać jednemu bądź drugiemu małżonkowi w udziałach o
określonej wielkości.
Aby zatem ustalić, czy w przedmiotowej sprawie planowana przez Pana sprzedaż udziału 1
/2 udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego nabytego w
spadku po Pana rodzicach, podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem dochodowym od
osób fizycznych, istotne jest ustalenie, czy jego odpłatne zbycie będzie miało miejsce po
upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie
nieruchomości przez Pana spadkodawców, tj. Pana rodziców. Należy zatem ustalić
moment nabycia przedmiotowej nieruchomości przez spadkobierców, tj. Pana matkę i
ojca.
Jak wynika z treści art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach
mieszkaniowych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 558):
Przez umowę o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu
mieszkalnego spółdzielnia zobowiązuje się oddać osobie, na rzecz której
ustanowione jest prawo, lokal mieszkalny do używania, a osoba ta zobowiązuje się
wnieść wkład mieszkaniowy oraz uiszczać opłaty określone w ustawie i w statucie
spółdzielni. Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego może być
ustanowione na rzecz członka spółdzielni albo członka spółdzielni i jego małżonka.
Odnosząc się do kwestii przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu
mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, należy wskazać, że zasady
zawierania z członkiem spółdzielni mieszkaniowej, któremu przysługuje spółdzielcze
lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, umowy przekształcenia na spółdzielcze
własnościowe prawo do lokalu określają przepisy ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych
(t. j. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 lipca
12007 r., w szczególności art. 11:
Na pisemne żądanie członka, któremu przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do
lokalu mieszkalnego, spółdzielnia jest obowiązana zawrzeć z tym członkiem umowę
o przekształcenie przysługującego członkowi prawa na spółdzielcze własnościowe
prawo do lokalu po dokonaniu przez niego:
1. spłaty przypadającej na ten lokal części zobowiązań spółdzielni związanych z
budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności
odpowiedniej części zadłużenia kredytowego spółdzielni wraz z odsetkami;
2. spłaty przypadającego na ten lokal uzupełnienia wkładu mieszkaniowego z tytułu
1modernizacji budynku w rozumieniu art. 6 ust. 5;
3. spłaty przypadających na ten lokal zobowiązań spółdzielni z tytułu kredytów i
pożyczek zaciągniętych na sfinansowanie kosztów remontów nieruchomości, w
której znajduje się lokal;
4. spłaty zadłużenia z tytułu opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1;
5. wpłaty różnicy pomiędzy wartością rynkową lokalu a zwaloryzowaną wartością
wniesionego całego wkładu mieszkaniowego albo jego części. Jeżeli spółdzielnia
skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków, to
różnica pomiędzy wartością rynkową lokalu a wartością zwaloryzowanego wkładu
mieszkaniowego, podlega zmniejszeniu o 50 % wartości pomocy uzyskanej przez
spółdzielnię zwaloryzowanej proporcjonalnie do aktualnej wartości rynkowej
1lokalu. Przepis art. 46 stosuje się odpowiednio.
W sytuacji, w której podatnik nabył spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu
mieszkalnego, a następnie nastąpiło przekształcenie na spółdzielcze własnościowe prawo
do lokalu mieszkalnego w trybie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, za datę nabycia
lokalu, od której upływa pięcioletni termin określony w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o
podatku dochodowym od osób fizycznych, jest data nabycia spółdzielczego
własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.
Przystępując do oceny skutków podatkowych planowanej w 2025 r. sprzedaży przez Pana
1/2 udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego, nabytego w
drodze spadku po Pana zmarłych rodzicach (spadkodawcach), w pierwszej kolejności
zauważyć należy, że uprzednio uprawnionymi do tego spółdzielczego własnościowego
prawa do lokalu mieszkalnego, na zasadzie wspólności ustawowej byli Pana zmarli
rodzice. Z uwagi na panujący w małżeństwie Pana rodziców ustrój małżeńskiej wspólności
majątkowej nie można wyodrębnić udziałów, które Pana matka oraz ojciec posiadali w
chwili nabycia przedmiotowego spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu
mieszkalnego. Z tego względu, w związku ze śmiercią Pana matki, Pana ojciec nie mógł
ponownie nabyć udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego
w drodze dziedziczenia. Stąd, nabycie przez Pana ojca spółdzielczego własnościowego
prawa do lokalu mieszkalnego nastąpiło w 2004 r., tj. do majątku wspólnego małżonków.
Zatem datą nabycia przez Pana udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu
mieszkalnego (zarówno w 1/3 części po matce, jak i w 1/2 części po ojcu), o której mowa w
art. 10 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych jest data (...) stycznia 2004 r., tj. dzień nabycia tego lokalu do majątku
wspólnego małżeńskiego Pana rodziców, w wyniku przekształcenia spółdzielczego
lokatorskiego prawa do lokalu w spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu
mieszkalnego. Tym samym, w odniesieniu do udziału w spółdzielczym własnościowym
prawie do lokalu mieszkalnego, który nabył Pan w ramach spadku po rodzicach,
pięcioletni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy liczony jest od końca
2004 r.
Podsumowując, sprzedaż w 2025 r. 1/2 udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do
lokalu mieszkalnego, nabytego w drodze spadku po Pana rodzicach nie stanowi dla Pana
źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób
fizycznych, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych. Sprzedaż przedmiotowej nieruchomości nastąpi
bowiem po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło
nabycie ww. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego przez Pana
rodziców do wspólności małżeńskiej. Oznacza to, że nie będzie Pan zobowiązany do
zapłaty podatku dochodowego z tytułu zbycia odziedziczonego po rodzicach udziału w
spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego
obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy
rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie
z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z
powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku
opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.
Jednocześnie wskazuję, że zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej:
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w
jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego
(interpretację indywidualną).
Skoro stroną wniosku o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej
podatku dochodowego od osób fizycznych jest Pan, to ta interpretacja nie wywołuje
skutków podatkowych dla pozostałych właścicieli spółdzielczego własnościowego prawa
do lokalu mieszkalnego, tj. Pana siostry.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z
dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111).
Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna
(tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub
zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem
czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy
z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
· Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w
decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej
praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu
Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z
dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz.
U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę
należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej
(art. 53 § 1 PPSA):
· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa
Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres
Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP
(art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia
przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do
zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz
powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji
podatkowej.