0112-KDIL2-1.4011.107.2025.2.KP

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

31 stycznia 2025 r. wpłynął Pani wniosek z 31 stycznia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani pismem z 31 marca 2025 r. (wpływ 3 kwietnia 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca: Opis stanu faktycznego Wnioskodawca, tj. Pani – A oraz drugi kredytobiorca, Pan B zawarli z bankiem (...) umowę kredytu hipotecznego indeksowanego do waluty CHF – umowa kredytowa nr (...). Zawarta umowa była umową kredytu denominowanego do waluty Frank szwajcarski i wskazywała na kwotę kredytu w wysokości (...) CHF. Kredyt został kredytobiorcom wypłacony w walucie Polski złoty w łącznej kwocie (...) PLN. Kredyt został zaciągnięty w dniu (...) 2004 roku na zakup nieruchomości położonej w (...), która została nabyta wspólnie przez dwie osoby fizyczne niespokrewnione A oraz B, przy czym każdy z nich posiadał udział w wysokości 50%. W dniu (...) 2023 roku kredyt został całkowicie spłacony przez oboje kredytobiorców. Kredyt został przez kredytobiorców spłacony w kwocie (...) CHF, która odpowiadała równowartości około (...) PLN. Spłata Kredytu w okresie (...) 2005 r. a (...) 2015 r. odbywała się poprzez wymianę waluty na kontach kredytobiorców przez (...), łącznie spłacono w tym okresie (...) PLN kapitału oraz (...) PLN rat odsetkowych (łącznie (...) PLN) – 93 raty kredytowe. Pozostała część kredytu do (...) 2024 r. (127 rat) była spłacana we CHF z uwagi na uniknięcie niekorzystnego przelicznika walutowego narzucanego do tej pory przez bank. Kredyt był spłacany przez Kredytobiorców wspólnie w częściach równych. Z uwagi na fakt, że umowa kredytu hipotecznego indeksowanego do waluty CHF, umowa kredytowa nr (...), zawierała klauzule abuzywne (niedozwolone) w umowie kredytowej, jak poniżej (wybrane): a) § 5 ust. 4 [klauzula skutkująca nieważnością całej umowy] „W przypadku, o którym mowa w ust. 3 pkt 2, stosuje się kurs kupna dewiz (aktualna Tabela kursów) obowiązujący w (...) w dniu realizacji zlecenia płatniczego.” ; b) § 13 ust. 7 [klauzula skutkująca nieważnością całej umowy] „Potracenie środków z rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego w walucie polskiej następuje w wysokości stanowiącej równowartość kwoty kredytu lub raty w walucie wymienialnej, w której udzielony jest kredyt według obowiązującego w (...) w dniu wymagalności kursu sprzedaży dla dewiz (aktualna Tabela kursów)”. Podstawa prawna: · art. 58 § 1 w zw. z § 3 ustawy kodeks cywilny, · art. 69 ust. 1 ustawy prawo bankowe, · art. 385 (1) § 1 ustawy kodeks cywilny, · art. 6 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG, · wyrok TSUE z 3.10.2019 r. C-260/18 - dalej wyrok C-260/18, Kredytobiorcy, Pani, A i Pan B wystąpili wobec Banku (...) z roszczeniem o unieważnienie umowy kredytu nr (...) z powodu zawarcia w umowie kredytu powyższych klauzul abuzywnych skutkujących nieważnością umowy kredytowej. W (...) 2024 roku strony (wnioskodawcy i bank (...)) po procesie negocjacyjnym w obecności mediatora zawarły pozasądową ugodę dotyczącą realizacji umowy kredytu frankowego z dnia (...) 2004 r. nr (...), numer ugody do umowy: (...).

Zgodnie z powołaną ugodą Kredytobiorcy i Bank wzajemnie ustalili, że w związku z niepewnością co do ważności umowy z dnia (...) 2004 r. oraz skutków tej nieważności w toku postępowania sądowego (Wnioskodawcy, otrzymali pozytywne opinie z kilku renomowanych kancelarii prawnych w sprawie zapisów w tej umowie), postanowili, że rozliczą jej realizację w sposób polubowny zabezpieczający obie strony przed ewentualnymi negatywnymi skutkami tej nieważności. Zgodnie z porozumieniem zawartym w ugodzie Bank zobowiązał się do zapłaty na rzecz kredytobiorców łącznie kwoty (...) PLN, po (...) PLN każdy z Kredytobiorców, jako zwrot nadpłaconych nienależnie rat. W ramach ugody Kredytobiorcy i Bank ustalili, że w związku z jej zawarciem nie będą w przyszłości występować względem siebie z innymi roszczeniami wynikającymi z umowy kredytu nr (...). W ramach ugody Kredytobiorcy nie uzyskali od Banku odszkodowania lub wynagrodzenia z tytułu jej zawarcia. Z informacji banku wynika, że kwota zwrotu nadpłaconych nienależnie rat stanowi przychód kredytobiorców i bank wystawi PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych)-11. 6. W związku z zawartą ugodą Kredytobiorcy nie wstąpili z pozwem do sądu o unieważnienie umowy.

Pytanie

Czy otrzymana przez wnioskodawców na podstawie zawartej w dniu (...) 2024 r. ugody pozasądowej z (...), kwota (...) PLN stanowi przychód skutkujący obowiązkiem podatkowym na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych? Pani stanowisko w sprawie W Pani ocenie, otrzymana przez Kredytobiorców w ramach ugody z dnia (...) 2024 r. kwota nie stanowi przysporzenia majątkowego, stanowi jedynie zwrot wcześniej przekazanych nienależnie (i zawyżonych) na rzecz Banku kwot rat kapitałowo-odsetkowych kredytu nr (...) w związku z wykonywaniem nieważnej umowy kredytu bankowego. Kredyt został całkowicie spłacony w dniu (...) 2023 roku, a ugoda dotyczyła wyłącznie korekty rozliczeń z przeszłości. Zwrot nienależnych nadpłat i rezygnacja z naliczania dodatkowych zobowiązań są wynikiem porozumienia, które rozwiązuje spory prawne dotyczące wcześniejszych nieprawidłowości w umowie kredytowej. Zawarcie ugody nie skutkuje rzeczywistym wzbogaceniem się podatnika. Rozliczając się z kredytobiorcami, w tym z Panią – w wyniku ugody – bank (...) zdecydował dobrowolnie, bez procesu sądowego dokonać zwrotu części nadpłaconego kapitału ustalonej z kredytobiorcą. To pozwoliło zakończyć spór. Dlatego uważa Pani, że do tej sytuacji należy stosować takie same zasady jak do kwot zasądzanych przez sąd i zwracanych kredytobiorcom. Z dostępnych interpretacji wynika, że takie kwoty stanowiące zwrot wpłaconego przez kredytobiorcę kapitału nie stanowią przychodu i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W rozpatrywanej sytuacji otrzymana kwota nie przysporzyła w efekcie majątku dla obu podatników (Kredytobiorców). Podatnicy – A i B, wpłacili bowiem wcześniej do banku kwotę dużo wyższą niż otrzymali w ramach umowy kredytu, która to umowa, de facto, powinna być uznana za nieważną, bo zawierała klauzule abuzywne. Mimo, iż bank uznał tę kwotę za przychód kredytobiorców to na podstawie powyższych wyjaśnień Pani stanowisko wydaje się prawidłowe. Z opisanych powodów wypłaconej w ramach ugody z dnia (...) 2024 r. kwoty nie można traktować jako przychodu w rozumieniu art. 11 ustawy PIT oraz w rozumieniu art. 10 ustawy o PIT, a tym samym nie podlega ona opodatkowaniu na gruncie ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 52b ustawy o PIT, świadczenia otrzymane od instytucji finansowych w związku z restrukturyzacją kredytów hipotecznych na cele mieszkaniowe są wolne od podatku. Ponieważ kredyt został zaciągnięty na zakup nieruchomości w celu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych, kwoty wynikające z ugody powinny być objęte tym zwolnieniem.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163): Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Z przepisu tego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei jest definiowany przez ustawodawcę w art. 11 ust. 1 ustawy: Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Za przychody należy zatem uznać otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy. Z definicji przychodu można wywieść, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) – mają definitywny, a nie zwrotny charakter. O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też w wyniku określonego zdarzenia, które powoduje zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł. Odrębnym źródłem przychodów są m.in. określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 „inne źródła”. W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17. Użycie w tym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że katalog przychodów z innych źródeł ma otwarty charakter – nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe, które można przypisać do tego źródła. Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy: Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Stosownie natomiast do treści art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061): Przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać. Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, ugoda jest zawierana w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. Poza tym, zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody. Odnosząc się do skutków podatkowych wypłaty ustalonej w ugodzie kwoty wyjaśniam, że zgodnie z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Jednakże jak wyżej wyjaśniłem definicja przychodu podatkowego zawarta w art. 11 ust. 1 wskazuje, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego. Prezentując stan faktyczny wskazała Pani, że wypłaconą na Pani rzecz kwotą objęte zostały środki pieniężne wpłacone wcześniej przez Panią do banku w celu wypełnienia wiążącej Panią z bankiem umowy kredytowej. Wypłata tej kwoty, stanowiącej element rozliczeń pomiędzy Panią a bankiem, mający na celu zwrot na Pani rzecz uprzednio wpłaconych przez Panią do Banku kwot, będzie mieściła się w kwocie kapitału wpłaconej przez Panią podczas spłaty kredytu hipotecznego. Wobec powyższego, skoro kwota, którą otrzymała Pani od banku w wyniku zawartej ugody, mieści się w kwocie wpłacanej przez Panią i drugiego kredytobiorcę podczas spłaty kredytu hipotecznego to jej otrzymanie nie powoduje po Pani stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. W konsekwencji pieniądze te nie są Pani przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ich uzyskanie nie skutkuje po Pani stronie obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego. Z tego względu Pani stanowisko, w którym stwierdza Pani, że kwoty wynikające z ugody z bankiem powinny być objęte zwolnieniem z art. 21 ust. 1 pkt 52b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zostało uznane za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia. Ponadto zwracam uwagę, że Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydaje interpretację indywidualną na wniosek podmiotu, który chce się dowiedzieć, czy w jego indywidualnej sprawie mają zastosowanie określone przepisy prawa podatkowego (podmiot taki jest nazywany „zainteresowanym”). Interpretacja wyjaśnia, czy w danej sytuacji dla wnioskodawcy powstają określone prawa lub obowiązki podatkowe. Z uwagi na to, że wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej stosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, został złożony przez Panią jako jednego ze współkredytobiorców, niniejsza interpretacja stanowi odpowiedź na pytanie w niej zawarte tylko w odniesieniu do Pani osoby. Nie wywiera ona skutku prawnego dla drugiego współkredytobiorcy. Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji · Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji. · Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej: Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej: 1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług; 3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści. · Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej: Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA): · w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo · w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA). Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.